aqua seminar bicol region, fishery arts, hand outs

MGA DAPAT ISAALANG-ALANG MGA DAPAT ISAALANG-ALANG PARA SA MAAYOS AT MATAGUMPAY PARA SA MAAYOS AT MATAGUMPAY

NA NA PAG-AALAGA NG ISDAPAG-AALAGA NG ISDA

(( Fish Farming ManagementFish Farming Management))

Jose S. AbucayJose S. Abucay

College of FisheriesCollege of FisheriesFreshwater Aquaculture Freshwater Aquaculture

CenterCenterCentral Luzon State Central Luzon State

UniversityUniversity

CENTRA

L LUZ

ON

S T A T E U N I V E R S I T Y

COLLEG

E O

F F I S H E R I E S

Masarap ang lasa at Masarap ang lasa at malinamnam.malinamnam.

Masustansya at mababa ang Masustansya at mababa ang cholesterol.cholesterol.

Madaling alagaan at palakihin.Madaling alagaan at palakihin. Puwedeng alagaan sa ibat-Puwedeng alagaan sa ibat-

ibang katubigan.ibang katubigan. Madaling pakainin.Madaling pakainin. Matatawag na “aquatic Matatawag na “aquatic

chicken”.chicken”. Marami ang gustong bumili.Marami ang gustong bumili.

ANO ANG KAGANDAHAN NG ISDA BILANG ANO ANG KAGANDAHAN NG ISDA BILANG PAGKAIN?PAGKAIN?

Dumadami ang mga tao at ganun din ang Dumadami ang mga tao at ganun din ang pangangailangan nating pagkain.pangangailangan nating pagkain.

Di na dumadami ang mga isdang nahuhuli Di na dumadami ang mga isdang nahuhuli sa ating mga karagatan.sa ating mga karagatan.

Ang pag-aalaga ng isda o Ang pag-aalaga ng isda o AquacultureAquaculture ay ay siyang tinitignan na pupuno sa kakulangan siyang tinitignan na pupuno sa kakulangan ng supply na isda.ng supply na isda.

KALAGAYAN NG ATING EKONOMIYAKALAGAYAN NG ATING EKONOMIYA

KALAGAYAN NG ATING EKONOMIYAKALAGAYAN NG ATING EKONOMIYA

PopulationPopulation

Food Food demanddemand

Food Food supplysupply

Food Food ShortageShortage

{{

KAILANGAN NA BA NATIN ANG KAILANGAN NA BA NATIN ANG HIMALA?HIMALA?

11 SwamplandsSwamplands

• FreshwaterFreshwater

• BrackishwaterBrackishwater

246,063 ha.246,063 ha.

106,328 ha106,328 ha

139,735 ha.139,735 ha.

22 Existing pondsExisting ponds

• FreshwaterFreshwater

• BrackishwaterBrackishwater

253,854 ha.253,854 ha.

14,531 ha.14,531 ha.

239,328 ha.239,328 ha.

33 Other inland Other inland resourcesresources

• LakesLakes

• RiversRivers

• ReservoirsReservoirs

250,000 ha250,000 ha

200,000 ha200,000 ha

31,000 ha.31,000 ha.

19,000 ha.19,000 ha.

WATER RESOURCES FOR AQUACULTUREWATER RESOURCES FOR AQUACULTURE

Water Resources for AquacultureWater Resources for Aquaculture

PROSESO NG PAG-AALAGA NG ISDAPROSESO NG PAG-AALAGA NG ISDA((Pagawaan ng isdaPagawaan ng isda))

Mga PuhunanMga Puhunan SemilyaSemilya PatukaPatuka PatabaPataba KuryenteKuryente GasolinaGasolina Upa sa taoUpa sa tao At iba paAt iba pa

Lagay ng Palaisdaan o FactoryLagay ng Palaisdaan o Factory Maayos na kalidad ng tubigMaayos na kalidad ng tubig Katamtamang dami ng isdaKatamtamang dami ng isda Di hirap ang mga isdaDi hirap ang mga isda

Tagal ng Pag-aalagaTagal ng Pag-aalaga (Duration of culture)(Duration of culture)

ProduktoProduktoFactoryFactory

ALAMIN ANG MGA TEKNOLOHIYA SA PAG-AALAGAALAMIN ANG MGA TEKNOLOHIYA SA PAG-AALAGACulture environmentCulture environment

Fish PondFish Pond Fish CageFish Cage

Fish PenFish Pen TankTank

Earthen Earthen pondpond

CageCage

SQUARE OR RECTANGULAR CAGESSQUARE OR RECTANGULAR CAGES

Arrange in cluster. Cages can be subdivided into smaller Arrange in cluster. Cages can be subdivided into smaller compartments.compartments.

GENERAL DESIGN OF CAGEGENERAL DESIGN OF CAGE

Cage in Cage in lakelake

Cage Cage with with

metal metal frameframe

Cage Cage culture culture

in in reservoireservoi

rr

Cage in Cage in boatboat

Cage sa Cage sa mga mga

SkypondSkypond

Small cage

CIRCULAR CAGESCIRCULAR CAGES

FISHPEN SA MGA LAWAFISHPEN SA MGA LAWA

Fishpen sa Fishpen sa mga lawamga lawa

Fishpen sa Fishpen sa mga ilogmga ilog

FISHPEN SA MGA ILOGFISHPEN SA MGA ILOG

Fishpen / Fishpen / fishcage sa fishcage sa

mga ilogmga ilog

Escape-proof nets

Pen Pen culture ng culture ng

crab o crab o talangkatalangka

RACEWAY

Tank Tank cultureculture

ALAMIN ANG MGA TEKNOLOHIYA SA PAG-ALAMIN ANG MGA TEKNOLOHIYA SA PAG-AALAGAAALAGA

Culture techniquesCulture techniques

• Pond culturePond culture- MonocultureMonoculture- Modular culture systemModular culture system- PolyculturePolyculture

• Cage and pen (complete feeding)Cage and pen (complete feeding)• Integrated farming systemIntegrated farming system

MONOCULTURE (tilapia lamang)MONOCULTURE (tilapia lamang)

MODULAR CULTURE SYSTEMMODULAR CULTURE SYSTEM(progressive culture)(progressive culture)

POLYCULTUREPOLYCULTURE

POLYCULTURE (tilapia at ulang)POLYCULTURE (tilapia at ulang)

POLYCULTURE (tilapia at hito)POLYCULTURE (tilapia at hito)

INTEGRATED FARMING SYSTEMINTEGRATED FARMING SYSTEM

ALAMIN ANG MGA TEKNOLOHIYA SA PAG-ALAMIN ANG MGA TEKNOLOHIYA SA PAG-AALAGAAALAGA

FeedingFeeding• Natural foodNatural food

• Natural food with Natural food with supplementary feedingsupplementary feeding

• Complete feedingComplete feeding

LEVEL OF MANAGEMENTLEVEL OF MANAGEMENT

Extensive culture system• Low stocking density – 1-2 fish per m2

• Natural food only• Water is added only to compensate for loss due to evaporation

and seepage

Semi-intensive culture system• Moderate stocking density – 3-5 fish m2

• Natural food and supplementary feeding• Occasional adding and changing of water

Intensive culture system• High stocking density – 6 or more fish per m2

• Complete feeding• Frequent adding and changing of water• Use of mechanical aeration


Extensive

Intensive

Semi-intensive

Stocking density

Natural foodNatural food

Artificial feedArtificial feed

TRADITIONAL TRADITIONAL vsvs MODERN POND CULTURE MODERN POND CULTURE SYSTEMSYSTEM

Traditional extensive Traditional extensive pondsponds

Large but shallow pond unitsLarge but shallow pond units 30-40 cm deep30-40 cm deep Organic and inorganic fertilizers Organic and inorganic fertilizers

addedadded Natural food grown under the sunNatural food grown under the sun Low stocking rateLow stocking rate Tidal water exchangeTidal water exchange No aerationNo aeration Maximum yield 1 mt/ha/yrMaximum yield 1 mt/ha/yr

Modern intensive Modern intensive pondsponds

Smaller unitsSmaller units 100-20 cm deep100-20 cm deep Complete feeds givenComplete feeds given Stocking rate 5-10x higherStocking rate 5-10x higher Water pumps usedWater pumps used Paddlewheel aerationsPaddlewheel aerations Maximum yield 4-12 mt/ha/yrMaximum yield 4-12 mt/ha/yr


0-10-1 1-151-15 15-2015-20 20-10020-100 100-1000100-1000

PondPond No nutritional No nutritional

inputsinputs

PondPond FertilizerFertilizer Supplementary Supplementary

feedsfeeds

PondPond FertilizerFertilizer Supplementary Supplementary

feedsfeeds

Complete Complete feedfeed

Aeration Aeration

TankTank Water Water

recirculationrecirculation Complete feedComplete feed AerationAeration

RacewayRaceway Complete feedComplete feed

IntensiveIntensive

Semi-IntensiveSemi-Intensive

IntensiveIntensive

Yield (ton/hectare/year)Yield (ton/hectare/year)

Ang mga isda ay sa tubig nakatira.Ang mga isda ay sa tubig nakatira.

Sila ay cold blooded (Sila ay cold blooded (kabaliktaran ng warm kabaliktaran ng warm bloodedblooded). Ang init ng kanilang katawan ay ). Ang init ng kanilang katawan ay sumusunod sa init ng tubig na kanilang sumusunod sa init ng tubig na kanilang kinalalagyan.kinalalagyan.

Humihinga ng dissolved oxygen sa tubig Humihinga ng dissolved oxygen sa tubig (gamit ang gills o hasang).(gamit ang gills o hasang).

BASIC BIOLOGY OF FISHBASIC BIOLOGY OF FISH

Warm bloodedWarm bloodedConstant body temperatureConstant body temperature

Warm bloodedWarm bloodedFluctuating body temperatureFluctuating body temperature

KAIBAHAN NG LIKAS NA KAPALIGIRAN KAIBAHAN NG LIKAS NA KAPALIGIRAN NG TAO AT NG ISDANG TAO AT NG ISDA

TAOTAO Nakatira sa isang Nakatira sa isang

maluwang na espasyo. maluwang na espasyo. Walang limit ang oxygen.Walang limit ang oxygen. Hindi madaling Hindi madaling

mapollute o bumaho ang mapollute o bumaho ang kapaligirankapaligiran..

ISDAISDA Nakatira sa isang Nakatira sa isang

limitadong espasyo.limitadong espasyo. Limitado ang supply na Limitado ang supply na

oxygen.oxygen. Madaling mapollute o Madaling mapollute o

bumaho ang kapaligiranbumaho ang kapaligiran..

KAPALIGIRAN NG MGA TAO AT HAYUP SA KAPALIGIRAN NG MGA TAO AT HAYUP SA LUPALUPA

KAPALIGIRAN NG MGA ISDA SA TUBIGKAPALIGIRAN NG MGA ISDA SA TUBIG

Patay na isda dahil sa Patay na isda dahil sa polluted water polluted water

RELASYON NG ISDA AT NG KANYANG RELASYON NG ISDA AT NG KANYANG KAPALIGIRANKAPALIGIRAN(Osmoregulation)(Osmoregulation)

D.O., COD.O., CO22, , Ammonia, and Ammonia, and

other wasteother waste

D.O.D.O.

COCO22

AmmoniaAmmonia Other wasteOther waste

MGA EKOLOGIKAL NA PANGANGAILANGAN MGA EKOLOGIKAL NA PANGANGAILANGAN NG ISDANG ISDA

Temperature (Temperature (ooC) C) - 28-32 - 28-32 °° C C

Salinity (ppt)Salinity (ppt) - 0-15 ppt - 0-15 ppt

Dissolved oxygenDissolved oxygen - 4 mg/liter or higher - 4 mg/liter or higher

pHpH - 6.5 - 9- 6.5 - 9

Lethal ammonia levels - > 2 mg/liter (unionized)Lethal ammonia levels - > 2 mg/liter (unionized)

Lethal carbon dioxide conc. - > 73 mg/literLethal carbon dioxide conc. - > 73 mg/liter

Turbidity Turbidity - - <13,000 mg/liter <13,000 mg/liter

ANO ANG KINAKAIN NG MGA ISDA?ANO ANG KINAKAIN NG MGA ISDA?(Natural food)(Natural food)

PAGKAIN

TUBIG

SEMILYA

PANGUNAHING PANGANGAILANGAN SA PANGUNAHING PANGANGAILANGAN SA PAG-AALAGA NG ISDAPAG-AALAGA NG ISDA

LIMANG PINAKAMAHALAGANG GABAY SA LIMANG PINAKAMAHALAGANG GABAY SA PAG-AALAGA NG ISDAPAG-AALAGA NG ISDA

Pangangasiwa Pangangasiwa ng palaisdaanng palaisdaan

Kalidad ng Kalidad ng semilyasemilya

Kalidad at dami ng Kalidad at dami ng patukapatuka

Kalidad ng Kalidad ng tubigtubig

Pagbebenta ng Pagbebenta ng aning isdaaning isda


Kalidad ng semilya Kalidad ng semilya na aalagaanna aalagaan

TilapiaTilapia

Catfish (hito)Catfish (hito)

PangasiusPangasius

Carps (karpa)Carps (karpa)

Snakehead (Dalag)Snakehead (Dalag)

GouramyGouramy

Prawn (ulang)Prawn (ulang)

Other potential Other potential freshwater fishfreshwater fish

ANU-ANONG ISDA ANG PUWEDENG ALAGAAN SA ANU-ANONG ISDA ANG PUWEDENG ALAGAAN SA TUBIG-TABANGTUBIG-TABANG ??

Dalag

Catfish

UlangUlang

Pangasius Gouramy

African catfish

Milkfish / bangusMilkfish / bangus Shrimp / ulang (Shrimp / ulang (P. monodon, L. vannameiP. monodon, L. vannamei)) Grouper / lapu-lapu (Grouper / lapu-lapu (E. coioides, E. malabaricusE. coioides, E. malabaricus)) Seabass / apahap (Seabass / apahap (Lates calcariferLates calcarifer)) Siganids / (Siganids / (Siganus spp.Siganus spp.)) OystersOysters Clams/MusselsClams/Mussels Pompano (Pompano (Trachinotus blochiTrachinotus blochi)) Mangrove snapper (Mangrove snapper (Lutjanus argentimaculatusLutjanus argentimaculatus)) SeaweedsSeaweeds Crabs (mud crab, blue crab)Crabs (mud crab, blue crab) And othersAnd others

ANU-ANONG ISDA ANG PUWEDENG ALAGAAN SA ANU-ANONG ISDA ANG PUWEDENG ALAGAAN SA TUBIG-ALATTUBIG-ALAT ??

ANU-ANONG ISDA ANG PUWEDENG ALAGAAN SA ANU-ANONG ISDA ANG PUWEDENG ALAGAAN SA TUBIG-ALATTUBIG-ALAT ??

Tama ang uri ng isda na aalagaanTama ang uri ng isda na aalagaan

Dapat ay hindi ito inbredDapat ay hindi ito inbred

Mabilis ang paglakiMabilis ang paglaki

Dapat ay hindi ito pinagpilianDapat ay hindi ito pinagpilian

Dapat ay hindi nabansotDapat ay hindi nabansot

Dapat ay malusog at matibay laban Dapat ay malusog at matibay laban sa mga sakit ng isdasa mga sakit ng isda

Dapat tama ang laki o sukat Dapat tama ang laki o sukat

Dapat ay puro o karamihan ay Dapat ay puro o karamihan ay lalakilalaki

PAANO MATIYAK NA MAGANDA ANG URI NG PAANO MATIYAK NA MAGANDA ANG URI NG SEMILYA NA PAKAKAWALAN?SEMILYA NA PAKAKAWALAN?

Normal wild color Normal wild color fingerlingsfingerlings

Red color fingerlingsRed color fingerlings

FaST strainFaST strain GIFT strainGIFT strain GET EXCEL strainGET EXCEL strain GST (Genomar Supreme Tilapia)GST (Genomar Supreme Tilapia) YY male Tilapia (GMT)YY male Tilapia (GMT) Best Tilapia strain (B-meg)Best Tilapia strain (B-meg) Red TilapiaRed Tilapia Saline Tolerant Tilapia strainSaline Tolerant Tilapia strain

• Brackishwater Enhanced Selected Brackishwater Enhanced Selected Tilapia (BEST) Tilapia (BEST)

• MOLOBICUSMOLOBICUS Jewel strainJewel strain Other strainsOther strains

ANU-ANO ANG MGA LAHI O URI NG TILAPIA NA ANU-ANO ANG MGA LAHI O URI NG TILAPIA NA PUWEDENG MABILI AT ALAGAAN?PUWEDENG MABILI AT ALAGAAN?

GET-EXCEL strainGET-EXCEL strain

GIFT strainGIFT strain

FaST strainFaST strain

GMT strainGMT strain

ANU-ANO ANG MGA LAHI O URI NG TILAPIA NA ANU-ANO ANG MGA LAHI O URI NG TILAPIA NA PUWEDENG MABILI AT ALAGAAN?PUWEDENG MABILI AT ALAGAAN?

Marami ang pinawalanMarami ang pinawalan Tama ang pinawalanTama ang pinawalan Kulang ang pinawalanKulang ang pinawalan

ResultaResulta:: Kulang ang pagkainKulang ang pagkain Maliliit ang laki o sizeMaliliit ang laki o size Mabagal ang paglaki Mabagal ang paglaki Basag ang lakiBasag ang laki Nag-aaway at Nag-aaway at

nagpapatayannagpapatayan Payat ang katawanPayat ang katawan

ResultaResulta:: Nauubos lahat ang Nauubos lahat ang

pagkainpagkain Malalaki ang laki oMalalaki ang laki o

sizesize Mabilis lumakiMabilis lumaki

ResultaResulta:: Di nauubos lahat ng Di nauubos lahat ng

pagkainpagkain Malalaki ang laki o Malalaki ang laki o

sizesize Mabilis ang paglakiMabilis ang paglaki

Kaunti ang aniKaunti ang ani Marami ang aniMarami ang ani Kaunti ang aniKaunti ang ani

GAANO KARAMI ANG SEMILYA NA GAANO KARAMI ANG SEMILYA NA PAKAKAWALAN?PAKAKAWALAN?

PAANO ANG TAMANG PAGPAPAKAWALA NG PAANO ANG TAMANG PAGPAPAKAWALA NG SEMILYA?SEMILYA?


Kalidad at Dami Kalidad at Dami ng Patukang Patuka

ANO ANG HALAGA NG PAGKAIN??ANO ANG HALAGA NG PAGKAIN??

Kailangan ang Kailangan ang tama at sapat na tama at sapat na

pagkainpagkain

Para mabilis at Para mabilis at maayos ang paglaki maayos ang paglaki

lalo na ang mga lalo na ang mga batabata

Food/EnergyFood/Energy FuelFuel GasolineGasoline

ProteinProtein Body repairBody repair Spare partsSpare parts

VitaminsVitamins LubricantLubricant OilOil

NeededNeeded OxygenOxygen NeededNeeded

ProducedProduced Carbon dioxideCarbon dioxide ProducedProduced

HUMAN (and Fish) vs. MACHINEHUMAN (and Fish) vs. MACHINE

Wood Wood

Gasoline / DieselGasoline / DieselMaterials to burnMaterials to burn FoodFood

OxygenOxygen Needed to burnNeeded to burn OxygenOxygen

Carbon dioxideCarbon dioxide End ProductEnd Product Carbon dioxideCarbon dioxide

SOURCE OF ENERGYSOURCE OF ENERGY

NUTRIENTS NEEDED BY FISHNUTRIENTS NEEDED BY FISH

ProteinsProteins LipidsLipids CarbohydratesCarbohydrates VitaminsVitamins MineralsMinerals

Pag

laki

ng

isda

(F

ish

Pag

laki

ng

isda

(F

ish

grow

th)

grow

th)

Dito pa lamang dapat bigyan Dito pa lamang dapat bigyan ang mga isda ng suplimento na ang mga isda ng suplimento na artipisyal na pakain para tuloy-artipisyal na pakain para tuloy-

tuloy ang kanilang paglakituloy ang kanilang paglaki

Paglaki Paglaki ng isdang isda

Dami ng Dami ng l ikas na l ikas na pagkain pagkain

sa sa palaisdaapalaisdaa

nn

Haba ng pag-aalaga (Time)Haba ng pag-aalaga (Time)

BAKIT KAILANGANG MAGPAKAIN NG BAKIT KAILANGANG MAGPAKAIN NG ARTIFICIAL NA PAGKAIN?ARTIFICIAL NA PAGKAIN?

BAKIT MAHALAGA NA MAGANDA AT MAAYOS ANG BAKIT MAHALAGA NA MAGANDA AT MAAYOS ANG PAGKAIN NA IBIBIGAY SA MGA ISDANG PAGKAIN NA IBIBIGAY SA MGA ISDANG

INAALAGAAN?INAALAGAAN? Pag hindi maganda ang Pag hindi maganda ang

pagpapakain ito ay pagpapakain ito ay nauuwing nauuwing dumidumi na nagpapadali ng na nagpapadali ng pagsama ng kalidad ng tubig.pagsama ng kalidad ng tubig.

Pag hindi maayos at sapat ang Pag hindi maayos at sapat ang pakain ang mga isda ay pakain ang mga isda ay di di maganda ang paglakimaganda ang paglaki..

Pag hindi maganda at maayos Pag hindi maganda at maayos ang pagpapakain ang pagpapakain lumalaki ang lumalaki ang gastosingastosin sa pagkain. sa pagkain.

Sa “Sa “full feeding managementfull feeding management” ” 60-70% ng kabuoang gastos ay 60-70% ng kabuoang gastos ay dahil sa pakain o feeds.dahil sa pakain o feeds.

Pakainin lamang ang mga Pakainin lamang ang mga isda pag sila ay maganang isda pag sila ay maganang kumain. (kumain. (Pakainin ang mga Pakainin ang mga isda at huwag ang isda at huwag ang palaisdaanpalaisdaan).).

Bigyan ang mga isda ng Bigyan ang mga isda ng tamang uri at dami ng tamang uri at dami ng pagkain.pagkain.

PAANO ANG MAAYOS NA PAGPAPAKAIN NG MGA PAANO ANG MAAYOS NA PAGPAPAKAIN NG MGA ISDA?ISDA?

(Feeding management)(Feeding management)

Kung maaari ay pakainin ang mga isda ng pinagsamang likas Kung maaari ay pakainin ang mga isda ng pinagsamang likas at artipisyal na pagkain.at artipisyal na pagkain.

Unawain ang gawi ng mga isda sa pagkain at alamin kung Unawain ang gawi ng mga isda sa pagkain at alamin kung papaano sila pakakainin ng mahusay at maayos.papaano sila pakakainin ng mahusay at maayos.

PAANO ANG MAAYOS NA PAGPAPAKAIN NG MGA PAANO ANG MAAYOS NA PAGPAPAKAIN NG MGA ISDA?ISDA?

(Feeding management)(Feeding management)

6 AM6 AM 12 NN12 NN 6 PM6 PM 12 MN12 MN 6 AM6 AM

Dissolved Dissolved oxygenoxygen

8-9 am8-9 am2-3 pm2-3 pm

ANONG ORAS DAPAT MAGPAKAIN?ANONG ORAS DAPAT MAGPAKAIN?

ANO ANG MGA BAGAY-BAGAY NA NAKAKA-ANO ANG MGA BAGAY-BAGAY NA NAKAKA-APEKTO SA GANANG KUMAIN AT DAMI NG APEKTO SA GANANG KUMAIN AT DAMI NG

KINAKAIN NG MGA ISDA?KINAKAIN NG MGA ISDA? Oras at kalagayan ng panahonOras at kalagayan ng panahon

• Masayadong mainit o malamig ang panahonMasayadong mainit o malamig ang panahon

• Masyadong maaga o huli ang pagpapakainMasyadong maaga o huli ang pagpapakain

• Makulimlim o maulap ang panahonMakulimlim o maulap ang panahon

• UmuulanUmuulan

Kalidad ng tubigKalidad ng tubig

• Mababa ang dissolved oxygen ng tubigMababa ang dissolved oxygen ng tubig

• Masyadong mainit o malamig ang tubigMasyadong mainit o malamig ang tubig

• Mataas ang level ng ammoniaMataas ang level ng ammonia

• Mataas ang level ng carbon dioxideMataas ang level ng carbon dioxide

• Polluted ang tubigPolluted ang tubig

Laki o taba ng feedLaki o taba ng feed (Masyadong maliit o malaki kumpara sa laki ng bibig ng isda)(Masyadong maliit o malaki kumpara sa laki ng bibig ng isda)

• Fry mashFry mash• Starter crumbleStarter crumble• Starter pelletStarter pellet• GrowerGrower• FinisherFinisher• Di madaling malusaw ang feedsDi madaling malusaw ang feeds

Sarap at lasa ng feedsSarap at lasa ng feeds Dalas ng pagpapakainDalas ng pagpapakain Sistema ng pagpapakainSistema ng pagpapakain

• Broadcasting or manualBroadcasting or manual• Mechanical feedingMechanical feeding


KINAKAIN NG MGA ISDA?KINAKAIN NG MGA ISDA?


KINAKAIN NG MGA ISDA?KINAKAIN NG MGA ISDA? Lugar ng pinagpapakainanLugar ng pinagpapakainan

• Iisang lugarIisang lugar

• Maraming lugarMaraming lugar Klase ng pelletKlase ng pellet

• Sinking feedSinking feed

• Floating feedFloating feed Kalagayan ng mga isdaKalagayan ng mga isda

• Di parehas ang laki ng mga isdaDi parehas ang laki ng mga isda

• May nakahalong predatorsMay nakahalong predators Lagay ng kalusugan ng mga isda Lagay ng kalusugan ng mga isda

Week of Week of CultureCulture

Pieces perPieces per KilogramKilogram

Average Body Weight Average Body Weight (g)(g)

Feeding RateFeeding Rate(%)(%)

Type of FeedType of Feed

11 1000 – 4001000 – 400 1.0 - 2.51.0 - 2.5 1515 Fry MashFry Mash

22 400 – 165400 – 165 2.5 - 6.02.5 - 6.0 1212 Fry MashFry Mash

33 165 – 85165 – 85 6.0 - 11.56.0 - 11.5 1010 Fry MashFry Mash

44 85 – 5085 – 50 11.5 - 19.511.5 - 19.5 1010 Starter PelletStarter Pellet




88 18 – 1418 – 14 55.0 - 71.055.0 - 71.0 55 Grower PelletGrower Pellet




1212 7 – 67 – 6 140.0 - 165.0140.0 - 165.0 44 Finisher PelletFinisher Pellet



1515 4 - 34 - 3 250.0 - 330.0250.0 - 330.0 33 Finisher PelletFinisher Pellet

GABAY SA PAGPAPAKAIN NG ISDAGABAY SA PAGPAPAKAIN NG ISDA

METABOLIZED ENERGYMETABOLIZED ENERGY

NETNETENERGYENERGY

DIGESTIBLE ENERGYDIGESTIBLE ENERGY

PANGANGANAKPANGANGANAKProduction of eggs Production of eggs

and spermand sperm

PAGLAKIPAGLAKIIncrease in body t issuesIncrease in body t issues

BODY MAINTENANCEBODY MAINTENANCE• Mucus and scale lossesMucus and scale losses• Injuries and body repairInjuries and body repair• Counteract stressCounteract stress

Hindi natunaw na Hindi natunaw na pagkainpagkain

((fecal energyfecal energy))Ihi at mabahong Ihi at mabahong

hangin hangin ((metabolic wastesmetabolic wastes))

Ginagamit na lakas Ginagamit na lakas para sa paggalawpara sa paggalaw

FOOD UTILIZATION(Saan napunta ang kinain ng isda?Saan napunta ang kinain ng isda?)

PAANO MALALAMAN NA TAMA AT MAAYOS ANG PAANO MALALAMAN NA TAMA AT MAAYOS ANG PAGPAPAKAIN?PAGPAPAKAIN?

Alamin ang Alamin ang Feed Conversion RatioFeed Conversion Ratio (FCR) (FCR)

FCR = ------------------

1:11:1 = 1 kg of feed consumed = 1 kg of feed consumed to grow 1 kg of fishto grow 1 kg of fish

1:1.51:1.5 = 1.5 kg of feed = 1.5 kg of feed consumed to grow 1 kg of consumed to grow 1 kg of fishfish

1:21:2 = 2 kg of feed consumed = 2 kg of feed consumed to grow 1 kg of fishto grow 1 kg of fish


Kalidad Kalidad ng Tubigng Tubig

BAKIT MAHALAGA NA MAGANDA AT MAAYOS ANG BAKIT MAHALAGA NA MAGANDA AT MAAYOS ANG KALIDAD NG TUBIG NA PAG-AALAGAAN NG ISDA?KALIDAD NG TUBIG NA PAG-AALAGAAN NG ISDA?

Ang tubig ay siyang Ang tubig ay siyang tirahantirahan, , tulugantulugan, , daanandaanan

pinagkukuhanan ng pinagkukuhanan ng pagkainpagkain, , inumininumin at at oxygenoxygen

pinagtatapunan ng pinagtatapunan ng dumidumi at at libinganlibingan ng mga isda.ng mga isda.

Mababaw ang tubig ng palaisdaan.Mababaw ang tubig ng palaisdaan. Mabilis uminit ang tubig.Mabilis uminit ang tubig. Mababa ang level ng dissolved oxygen.Mababa ang level ng dissolved oxygen. Mabilis ang decomposition ng mga Mabilis ang decomposition ng mga

naipong dumi sa ilalim ng palaisdaan.naipong dumi sa ilalim ng palaisdaan. Mataas ang production ng carbon dioxide, Mataas ang production ng carbon dioxide,

ammonia at hydrogen sulfide.ammonia at hydrogen sulfide.

ANO ANG MGA SULIRANIN KUNG ANO ANG MGA SULIRANIN KUNG KULANG ANG TUBIG?KULANG ANG TUBIG?

Pag mainit ang tubig ay iinit din ang katawan ng Pag mainit ang tubig ay iinit din ang katawan ng isda at tataas ang metabolic rate (maganang isda at tataas ang metabolic rate (maganang kumain).kumain).

Dahil maraming kinain ay marami ding metabolic Dahil maraming kinain ay marami ding metabolic wastes ang inilalabas. wastes ang inilalabas.

Mababa ang level ng dissolved oxygen.Mababa ang level ng dissolved oxygen.

Mataas ang pangangailangang ng oxygen o hangin.Mataas ang pangangailangang ng oxygen o hangin.

Kung masyadong mainit ang tubig ang isda ay nai-Kung masyadong mainit ang tubig ang isda ay nai-stress at humihina ang immune system.stress at humihina ang immune system.

ANO ANG MGA SULIRANIN KUNG MASYADONG ANO ANG MGA SULIRANIN KUNG MASYADONG MAINIT ANG TUBIG?MAINIT ANG TUBIG?

Mahina o humihintong kumain ang mga isda.Mahina o humihintong kumain ang mga isda.

Dahil kulang ang hanging nahihinga ay Dahil kulang ang hanging nahihinga ay nanghihina ang isda.nanghihina ang isda.

Babagal ang paglaki.Babagal ang paglaki.

Madaling tamaan o kapitan ng sakit.Madaling tamaan o kapitan ng sakit.

Magkakaroon ng anaerobic decomposition na Magkakaroon ng anaerobic decomposition na maging sanhi ng production ng mga toxic gases maging sanhi ng production ng mga toxic gases gaya ng un-ionized ammonia at hydrogen gaya ng un-ionized ammonia at hydrogen sulfide.sulfide.

ANO ANG MGA SULIRANIN KUNG MABABA ANO ANG MGA SULIRANIN KUNG MABABA ANG DISSOLVED OXYGEN SA TUBIG?ANG DISSOLVED OXYGEN SA TUBIG?

AEROBIC vs ANEAROBIC DECOMPOSITIONAEROBIC vs ANEAROBIC DECOMPOSITION

AEROBIC

ANAEROBIC

• NHNH33/NH/NH33

• Nitrogen gas (NNitrogen gas (N22))

• Hydrogen sulfide (HHydrogen sulfide (H22S)S)• Sludge (carbon and Sludge (carbon and

phosphorus)phosphorus)

• NHNH33/NH/NH33 – NO2 – NO – NO2 – NO33

• Carbon dioxide (COCarbon dioxide (CO22))

• Sulfate (SOSulfate (SO44))

• Phosphate (POPhosphate (PO44))

Makulim o umuulanMakulim o umuulan – mababa ang photosynthetic activity ng – mababa ang photosynthetic activity ng mga phytoplankton.mga phytoplankton.

Pagkaubos ng mga plant nutrientsPagkaubos ng mga plant nutrients – namamatay ang mga – namamatay ang mga phytoplankton.phytoplankton.

Masyadong marami ang isdaMasyadong marami ang isda – mas marami ang kailangang – mas marami ang kailangang oxygen kasya naiibigay.oxygen kasya naiibigay.

Blue-green phytoplankton scumBlue-green phytoplankton scum – tinatakpan nito ang ibabaw – tinatakpan nito ang ibabaw ng palaisdaan kaya bumababa ang photosynthetic activity.ng palaisdaan kaya bumababa ang photosynthetic activity.

Mainit ang panahonMainit ang panahon – mababa ang level ng oxgen sa tubig pag – mababa ang level ng oxgen sa tubig pag ito ay mainit.ito ay mainit.

Pagkamatay ng mga phytoplankton o halamang tubig at Pagkamatay ng mga phytoplankton o halamang tubig at pagipon ng dumi sa tubigpagipon ng dumi sa tubig – pag ito ay nabulok ay gumagamit – pag ito ay nabulok ay gumagamit ng oxygen na sana ay para sa isda.ng oxygen na sana ay para sa isda.

ANO ANG MGA DAHILAN NG PAGKAUBOS NG ANO ANG MGA DAHILAN NG PAGKAUBOS NG OXYGEN SA TUBIG?OXYGEN SA TUBIG?

Pag ang mga ito ay magdecompose ay Pag ang mga ito ay magdecompose ay nangangailangan ng oxygen. Dahil dito ang supply nangangailangan ng oxygen. Dahil dito ang supply ng oxygen ay lalong bumababa.ng oxygen ay lalong bumababa.

Ang mga produkto na nanggagaling sa Ang mga produkto na nanggagaling sa decomposition ng mga dumi ay nakakalason sa mga decomposition ng mga dumi ay nakakalason sa mga isda gaya ammonia, hydrogen sulfide at carbon isda gaya ammonia, hydrogen sulfide at carbon dioxide.dioxide.

Pag maraming naipong dumi ito magpaparami ng Pag maraming naipong dumi ito magpaparami ng mga organismo gaya ng bad bacteria na puwedeng mga organismo gaya ng bad bacteria na puwedeng manakit sa mga isda. manakit sa mga isda.

ANO ANG MGA SULIRANIN KUNG MARAMING ANO ANG MGA SULIRANIN KUNG MARAMING NAIPONG DUMI SA ILALIM NG PALAISDAAN?NAIPONG DUMI SA ILALIM NG PALAISDAAN?

Hindi nakakapenetrate ng malalim ang sunlight Hindi nakakapenetrate ng malalim ang sunlight kaya mahinang dumami ang phytoplankton.kaya mahinang dumami ang phytoplankton.

Ang mga abono na inilalagay ay di gaanong Ang mga abono na inilalagay ay di gaanong nagagamit ng mga phytoplankton.nagagamit ng mga phytoplankton.

Kung ang dahilan ng labo ay dahil sa lupa o clay Kung ang dahilan ng labo ay dahil sa lupa o clay puwede itong mabaraduhan ang gills ng isda.puwede itong mabaraduhan ang gills ng isda.

Dahil walang phytoplankton na kakain sa mga Dahil walang phytoplankton na kakain sa mga ammonia ay puwedeng tumaas ang dami nito sa ammonia ay puwedeng tumaas ang dami nito sa tubig na ikalalason ng mga isda.tubig na ikalalason ng mga isda.

ANO ANG MGA SULIRANIN KUNG ANO ANG MGA SULIRANIN KUNG MALABO ANG TUBIG?MALABO ANG TUBIG?

SAAN NANGGGAALING ANG MGA DUMI AT SAAN NANGGGAALING ANG MGA DUMI AT LASON LASON

SA LOOB NG PALAISDAAN?SA LOOB NG PALAISDAAN?

DumiDumiAmmoniaAmmonia

DumiDumiHydrogeHydrogen sulfiden sulfide

Anaerobic decompositionAnaerobic decomposition

Ang mga dumi na Ang mga dumi na inilalabas ng isda inilalabas ng isda at pagkain na di at pagkain na di

nauubos ay nauubos ay nahuhulog at nahuhulog at

naiipon sa ilalimnaiipon sa ilalim

Pag ang mga Pag ang mga dumi ay nalusaw dumi ay nalusaw ito ay naglalabas ito ay naglalabas ng mga lason na ng mga lason na nakaka-apekto sa nakaka-apekto sa kalidad ng tubigkalidad ng tubig

UGNAYAN NG KALIDAD NG LUPA SA ILALIM UGNAYAN NG KALIDAD NG LUPA SA ILALIM AT NG TUBIG NG PALAISDAANAT NG TUBIG NG PALAISDAAN

• Carbon dioxideCarbon dioxide• AmmoniaAmmonia• Hydrogen sulf ideHydrogen sulf ide

LAKI

NG

MG

A IS

DA) Laki ng Laki ng

isdaisda

Pagbaba ng kalidad ng Pagbaba ng kalidad ng tubig dahil sa mga tubig dahil sa mga naipong dumi sa naipong dumi sa

fishpondfishpond

TAGAL NG PAG-AALAGA

UGNAYAN NG PAGLAKI NG ISDA AT UGNAYAN NG PAGLAKI NG ISDA AT KALIDAD NG TUBIGKALIDAD NG TUBIG

NHNH 33 /NH/NH 44

(Ammonia)(Ammonia)

NONO22

(Nitrite)(Nitrite)

NONO 33

(nitrate)(nitrate)

NONO22

(nitrite)(nitrite)

NN 22 (gas)(gas)

Algae Algae bloombloom

NitrogenNitrogen fixersfixers

VolatilizedVolatilized

DIE OFFDIE OFF(decomposed (decomposed

by by ammonifying ammonifying

bacteria)bacteria)

NitrosomonasNitrosomonas bacteriabacteria

Nitrobacter Nitrobacter bacteriabacteria

NITRIFICATIONNITRIFICATIONRequiring oxygenRequiring oxygen

(aerobic decomposition )(aerobic decomposition )

DENITRIFICATIONDENITRIFICATIONNot requiring oxygenNot requiring oxygen

(anaerobic decomposition(anaerobic decomposition))

Nutrient Nutrient uptakeuptake

NITROGEN CYCLENITROGEN CYCLE

Water loaded with high amount of Water loaded with high amount of nutrients / organic wastesnutrients / organic wastes

Water with minimal amount of Water with minimal amount of nutrients /organic wastesnutrients /organic wastes

6 AM6 AM 12 NN12 NN 6 PM6 PM 12 MN12 MN 6 AM6 AM

24 HOURS DISSOLVED OXYGEN PATTERN24 HOURS DISSOLVED OXYGEN PATTERN

high temperature (less density)high temperature (less density)

Declining temperature and dissolved Declining temperature and dissolved oxygenoxygen

High dissolved oxygenHigh dissolved oxygen

lower temperaturelower temperature(higher density)(higher density)

low or no low or no dissolved oxygendissolved oxygen

• Anaerobic decomposit ion

• Production and accumulation of toxic substancesProduction and accumulation of toxic substances ((hydrogen sulfide, ammonia hydrogen sulfide, ammonia andand carbon dioxide carbon dioxide))

SunlightSunlight

STRATIFICATION OF WATER COLUMNSTRATIFICATION OF WATER COLUMN

lower temperature (higher density)lower temperature (higher density)

Sudden decrease in atmospheric Sudden decrease in atmospheric temperature temperature Sudden heavy rain specially in the Sudden heavy rain specially in the afternoonafternoon

Declining temperature and dissolved Declining temperature and dissolved oxygenoxygen

High dissolved oxygenHigh dissolved oxygen

higher temperaturehigher temperature(less density)(less density)

low or no low or no dissolved oxygendissolved oxygen

• Anaerobic decomposit ion

• Production and accumulation of toxic substancesProduction and accumulation of toxic substances ((hydrogen sulfide, ammonia hydrogen sulfide, ammonia andand carbon dioxide carbon dioxide))

SunlightSunlight

OVERTURN OF WATER COLUMNOVERTURN OF WATER COLUMN

ANO ANG MGA KAILANGANG GAWIN PARA ANO ANG MGA KAILANGANG GAWIN PARA MAIWASAN ANG PAGKAMATAY NG MGA MAIWASAN ANG PAGKAMATAY NG MGA

ISDA?ISDA?

““Dapat ay hindi Dapat ay hindi nasasaktan o nasasaktan o nai-stress ang nai-stress ang

mga isdamga isda ””

The The pathogenpathogen – bacteria, parasite, or virus – must be capable of – bacteria, parasite, or virus – must be capable of causing disease. The causing disease. The host (fish)host (fish) must be in a susceptible state, must be in a susceptible state, and certain and certain environmental conditions (stressor)environmental conditions (stressor) must be present must be present for a disease outbreak to occur for a disease outbreak to occur

Ang stress ay isang condisyon na kung saan ang isda ay Ang stress ay isang condisyon na kung saan ang isda ay walang sapat na kakayahan na panatilihin ang walang sapat na kakayahan na panatilihin ang normal na normal na physiological statephysiological state dahil sa mga pagbabago ng kalagayan dahil sa mga pagbabago ng kalagayan ng kanyang kapallgiran.ng kanyang kapallgiran.

Ano ang stress?Ano ang stress?

Ang stress ay epekto ng paglagay ng isda sa isang Ang stress ay epekto ng paglagay ng isda sa isang sitwasyon na labas sa kanyang kakayahan na sitwasyon na labas sa kanyang kakayahan na labanan.labanan.

Anong dahilan ng stress?Anong dahilan ng stress?

LIKHA NG STRESS O PAGHIRAP NG LIKHA NG STRESS O PAGHIRAP NG ISDAISDA

Mucus (dulas) Scale (kaliskis)

Immune system

NATURAL NA DEPENSA NG MGA ISDA NATURAL NA DEPENSA NG MGA ISDA LABAN SA MGA SAKITLABAN SA MGA SAKIT

Mauubusan ng lakas na siyang dahilan para sila Mauubusan ng lakas na siyang dahilan para sila ay mamatay o kapitan ng sakitay mamatay o kapitan ng sakit

Gagamitin ang mga reserved energy (adrenalin).Gagamitin ang mga reserved energy (adrenalin).Nawawalan ng asin sa katawan (electrolytes/ions).Nawawalan ng asin sa katawan (electrolytes/ions).Dadami ang kailangang oxygen.Dadami ang kailangang oxygen.

Other Other source source

of of stressstress

PathogenPathogen(Diseases)(Diseases)

EnvironmentEnvironment(Temp., D.O., (Temp., D.O.,

pH)pH)

EPEKTO NG STRESS SA ISDAEPEKTO NG STRESS SA ISDA

EPEKTO NG STRESS SA ISDAEPEKTO NG STRESS SA ISDA(osmoregulation)(osmoregulation)

Klase ng Klase ng stressorstressor HalimbawaHalimbawa

Chemical Chemical stressorsstressors

Mababa ang kalidad ng tubigMababa ang kalidad ng tubig Hindi maganda ang feeds na ginamitHindi maganda ang feeds na ginamit Marami ang naipong dumi sa ilalim ng palaisdaanMarami ang naipong dumi sa ilalim ng palaisdaan

Biological Biological stressorsstressors

Masyadong marami ang isdang pinakawalanMasyadong marami ang isdang pinakawalan Marami ang mga organismo nagbibigay ng sakitMarami ang mga organismo nagbibigay ng sakit

Physical Physical stressorsstressors

Pabago-bagong init ng tubig (Temperature)Pabago-bagong init ng tubig (Temperature) Matinding liwanag / malinaw ang tubig (Light)Matinding liwanag / malinaw ang tubig (Light) Maingay (sounds)Maingay (sounds) Dissolved gassesDissolved gasses

Procedural Procedural stressorsstressors

HandlingHandling Transport / ShippingTransport / Shipping Disease treatmentsDisease treatments

ANO ANG MGA PUWEDENG MAKASAKIT SA MGA ANO ANG MGA PUWEDENG MAKASAKIT SA MGA ISDA?ISDA?

ANO ANG MGA PALATANDAAN NA NASASAKTAN O ANO ANG MGA PALATANDAAN NA NASASAKTAN O NAI-STRESS ANG MGA ISDA?NAI-STRESS ANG MGA ISDA?

Ang mga isda ay sumisinghap sa ibabaw. Kahit Ang mga isda ay sumisinghap sa ibabaw. Kahit bulabugin hindi nagugulat. bulabugin hindi nagugulat. Kulang ang hanginKulang ang hangin..

Nangingitim ang kulay.Nangingitim ang kulay. Matamlay ang mga isda.Matamlay ang mga isda. Hindi normal ang paglangoy.Hindi normal ang paglangoy. Ayaw o mahinang kumain.Ayaw o mahinang kumain. Namumula o naagnas ang balat.Namumula o naagnas ang balat. Bural ang mata.Bural ang mata. Payat ang isda.Payat ang isda.

ANO ANG MGA KAILANGANG GAWIN PARA ANO ANG MGA KAILANGANG GAWIN PARA MAIWASAN ANG PAKAMATAY NG MGA ISDA?MAIWASAN ANG PAKAMATAY NG MGA ISDA?

IHANDA NG MAAYOS ANG PALAISDAAN BAGO IHANDA NG MAAYOS ANG PALAISDAAN BAGO MAGPAKAWALA NG SEMILYAMAGPAKAWALA NG SEMILYA

PAGHAHANDA NG PALAISDAANPAGHAHANDA NG PALAISDAAN

““Ang layunin ng paghahanda ng palaisdaan ay Ang layunin ng paghahanda ng palaisdaan ay para bigyan ang mga aalagaang isda ng para bigyan ang mga aalagaang isda ng

maayos at ligtas na kapaligiranmaayos at ligtas na kapaligiran””

Dapat wala itong maraming dumi (organic matter).Dapat wala itong maraming dumi (organic matter).

Dapat ito ay walang sakit o mga tagadala ng sakit.Dapat ito ay walang sakit o mga tagadala ng sakit.

Dapat ay walang mga predators at competitors.Dapat ay walang mga predators at competitors.

Dapat ito ay stress-free (di nahihirapan ang mga isda).Dapat ito ay stress-free (di nahihirapan ang mga isda).

Dapat ay may sapat na supply ng likas na pagkain.Dapat ay may sapat na supply ng likas na pagkain.

Dapat ay sagana sa oxygen.Dapat ay sagana sa oxygen.

Pag-aalis ng tubig.Pag-aalis ng tubig.Pag-aalis o pagpatay ng mga predators.Pag-aalis o pagpatay ng mga predators.Pagpapatag ng ilalim ng palaisdaan.Pagpapatag ng ilalim ng palaisdaan.Paglalagay ng apog.Paglalagay ng apog.Pagpapatuyo ng ilalim ng palaisdaan.Pagpapatuyo ng ilalim ng palaisdaan.Pag-aayos ng mga pasukan at labasan ng tubig.Pag-aayos ng mga pasukan at labasan ng tubig.Paglalagay ng abono.Paglalagay ng abono.Pagpaparami ng mga likas na pagkain.Pagpaparami ng mga likas na pagkain.Pagpapakawal ng semilya.Pagpapakawal ng semilya.

ANU-ANO ANG GINAGAWA SA PAGHAHANDA ANU-ANO ANG GINAGAWA SA PAGHAHANDA NG PALAISDAAN?NG PALAISDAAN?

PAG-AALIS NG TUBIGPAG-AALIS NG TUBIG(draining)(draining)

Ang pag-aalis ng tubig Ang pag-aalis ng tubig ay ginagawa para ay ginagawa para maalis at malinis ang maalis at malinis ang mga naipong dumi sa mga naipong dumi sa ilalim ng palaisdaan ilalim ng palaisdaan gaya ng dumi ng mga gaya ng dumi ng mga isda at hindi nakain na isda at hindi nakain na patuka.patuka.

Ginagawa rin ito para maalis o mapatay ang mga Ginagawa rin ito para maalis o mapatay ang mga ibang isda o organismo na puwedeng manakit sa ibang isda o organismo na puwedeng manakit sa mga isdang aalagaan.mga isdang aalagaan.

““Bakit mahalaga na Bakit mahalaga na mapatuyuan ng maayos ang mapatuyuan ng maayos ang

ilalim na lupa ng ilalim na lupa ng palaisdaan?”palaisdaan?”

PAGPAPATUYO NG ILALIM NA LUPA NG PAGPAPATUYO NG ILALIM NA LUPA NG PALAISDAANPALAISDAAN

Para mahanginan ang lupa at magkaroon ng aerobic Para mahanginan ang lupa at magkaroon ng aerobic decomposition (pagbulok ng mga dumi na may kasamang decomposition (pagbulok ng mga dumi na may kasamang hangin).hangin).

Para mahanginan ang lupa at ng sumingaw ang mga naipong Para mahanginan ang lupa at ng sumingaw ang mga naipong nakakalasong dumi.nakakalasong dumi.

Para mamatay ang mga organismo na nagdadala o Para mamatay ang mga organismo na nagdadala o gumagawa ng sakit.gumagawa ng sakit.

Para mamatay ang mga predators na hindi pa nahuli o Para mamatay ang mga predators na hindi pa nahuli o napatay.napatay.

PAGLALAGAY NG APOG O LIMEPAGLALAGAY NG APOG O LIME

Ang asim ng lupa/tubig ay nakakasakit sa mga isda.Ang asim ng lupa/tubig ay nakakasakit sa mga isda. Pag maasim ang lupa/tubig dumadami ang mga organismo na Pag maasim ang lupa/tubig dumadami ang mga organismo na

nagdadala o gumagawa ng sakit.nagdadala o gumagawa ng sakit. Pag maasim ang lupa/tubig hindi nagagamit ng maayos ang mga Pag maasim ang lupa/tubig hindi nagagamit ng maayos ang mga

inilalagay na pataba.inilalagay na pataba. Ang apog ay nagpapaganda ng kalidad ng lupa at nagpapabilis ng Ang apog ay nagpapaganda ng kalidad ng lupa at nagpapabilis ng

pagbulok ng mga naipong dumi sa ilalim.pagbulok ng mga naipong dumi sa ilalim. Ito ay nagdadagdag ng carbon doxide na kailangan ng mga Ito ay nagdadagdag ng carbon doxide na kailangan ng mga

phytoplankton para tumubo at dumami.phytoplankton para tumubo at dumami.

““Ano ang gamit at Ano ang gamit at halaga ng apog?”halaga ng apog?”

Ito ay nag-aalis ng asim (acidity) ng Ito ay nag-aalis ng asim (acidity) ng lupa/tubig. Ang apog siyang lupa/tubig. Ang apog siyang pumipigil sa pagbaba o pagtaas ng pumipigil sa pagbaba o pagtaas ng asim. asim.

““Ang pagbungkal ng lupa ay nagpapabilis ng pagbulok Ang pagbungkal ng lupa ay nagpapabilis ng pagbulok ng mga naipong dumi dahil nababaliktag ang ibabaw ng mga naipong dumi dahil nababaliktag ang ibabaw

na parte ng lupa at nahahanginan ang mga nasa na parte ng lupa at nahahanginan ang mga nasa ilalim.”ilalim.”

OxygenizedOxygenized OxygenizedOxygenized

PAG-ARARO O PAGBUNGKAL NG ILALIM PAG-ARARO O PAGBUNGKAL NG ILALIM NA LUPA NG PALAISDAANNA LUPA NG PALAISDAAN

PAGLALAGAY NG TUBIGPAGLALAGAY NG TUBIG

Ang tubig na ilalagay ay Ang tubig na ilalagay ay dapat taglay ang mga dapat taglay ang mga kalidad na kailangan ng kalidad na kailangan ng mga isda.mga isda.

Kung maaari ang tubig na Kung maaari ang tubig na inilagay ay hayaan munang inilagay ay hayaan munang maoxygenized ng maayos.maoxygenized ng maayos.

Bago magpakawala ng Bago magpakawala ng semilya ay magparami semilya ay magparami muna ng mga muna ng mga phytoplankton.phytoplankton.

MAGPATUBO AT MAGPARAMI NG PHYTOPLANKTON MAGPATUBO AT MAGPARAMI NG PHYTOPLANKTON BAGO MAGPAKAWALA NG SEMILYABAGO MAGPAKAWALA NG SEMILYA

Ano gamit at halaga ng Ano gamit at halaga ng phytoplankton?phytoplankton?

Ito ay nagsisilbing pagkain Ito ay nagsisilbing pagkain lalung-lalo na ang mga maliliit lalung-lalo na ang mga maliliit na isda.na isda.

Ito ay nagbibigay ng oxygen.Ito ay nagbibigay ng oxygen.

Ito ang kumakain at lumilinis sa Ito ang kumakain at lumilinis sa mga lason gaya ng carbon mga lason gaya ng carbon dioxide, ammonia, at hydrogen dioxide, ammonia, at hydrogen sulfide.sulfide.

GROWING OF PHYTOPLANKTONGROWING OF PHYTOPLANKTON(natural food)(natural food)

sunlightsunlight

• Nitrogen (N)Nitrogen (N)• Phosphorus (P)Phosphorus (P)• Potassium (K)Potassium (K)• Minerals (Ca, Mg, Fe, etc.)Minerals (Ca, Mg, Fe, etc.)• Carbon dioxideCarbon dioxide

Dalawin lagi ang palaisdaan. Tignan at Dalawin lagi ang palaisdaan. Tignan at siguraduhin na maayos ang kalidad ng tubig.siguraduhin na maayos ang kalidad ng tubig.

Tignan ang dami ng mga phytoplankton at Tignan ang dami ng mga phytoplankton at siguraduhin na walang phytoplankton blooms.siguraduhin na walang phytoplankton blooms.

Baguhin ang dami ng ipinapakain kung Baguhin ang dami ng ipinapakain kung kailangan.kailangan.

Dagdagan o palitan ang tubig kung kailangan.Dagdagan o palitan ang tubig kung kailangan.

Gumamit ng mechanical aerations kung Gumamit ng mechanical aerations kung kailangan.kailangan.

PAANO MAIWASAN AT LUNASIN ANG PAANO MAIWASAN AT LUNASIN ANG PAGKAWALA NG DISSOLVED OXYGEN NG PAGKAWALA NG DISSOLVED OXYGEN NG

TUBIG?TUBIG?

PAYO PARA MAPANATILING MAAYOS PAYO PARA MAPANATILING MAAYOS ANG KALIDAD NG TUBIGANG KALIDAD NG TUBIG

Siguraduhin na maganda ang kalidad ng patuka Siguraduhin na maganda ang kalidad ng patuka na ating gagamitin para magagamit ng maayos na ating gagamitin para magagamit ng maayos ng mga isda at hindi nauuwing dumi.ng mga isda at hindi nauuwing dumi.

Pakainin lamang ng tamang-tama at sapat ang Pakainin lamang ng tamang-tama at sapat ang mga isda ayon sa kanilang pangangailangan. mga isda ayon sa kanilang pangangailangan. Huwag sobrahan dahil pag hindi naubos ay Huwag sobrahan dahil pag hindi naubos ay nagdadagdag lamang ito ng dumi.nagdadagdag lamang ito ng dumi.

Tiyakin na may sapat at madaling pakuhanan ng Tiyakin na may sapat at madaling pakuhanan ng tubig, lalung-lalo na pag kailangang palitan ang tubig, lalung-lalo na pag kailangang palitan ang tubig ng palaisdaan.tubig ng palaisdaan.

Kung may dumadaloy pang tubig laging siguraduhin Kung may dumadaloy pang tubig laging siguraduhin na puno pa ng tubig ang ating palaisdaan.na puno pa ng tubig ang ating palaisdaan.

Kung tayo ay magpapatuyo ng palaisdaan huwag Kung tayo ay magpapatuyo ng palaisdaan huwag itapon ang tubig o waste water. Ilipat ito sa ibang itapon ang tubig o waste water. Ilipat ito sa ibang butas o pond (recycling).butas o pond (recycling).

Babaan ang stocking density.Babaan ang stocking density. Babaan ang feeding rate para di masyadong magipon Babaan ang feeding rate para di masyadong magipon

ang dumi sa ilalim ng palaisdaan.ang dumi sa ilalim ng palaisdaan. Kung puwede iwasan ang pagpapakain sa hapon.Kung puwede iwasan ang pagpapakain sa hapon. Gumamit ng mechanical aerations kung kailangan.Gumamit ng mechanical aerations kung kailangan. Maglagay ng lime (apog) at gumamit ng Maglagay ng lime (apog) at gumamit ng

bioremediationbioremediation kung kinakailangan. kung kinakailangan.

ANO ANG MGA PUEDENG GAWIN PARA ANO ANG MGA PUEDENG GAWIN PARA MALUNASAN ANG SULIRANIN SA MALUNASAN ANG SULIRANIN SA

KAKULANGAN NG TUBIG?KAKULANGAN NG TUBIG?

Pond 1Pond 1((To be harvestedTo be harvested))

Pond 2Pond 2((To be filledTo be filled))

ReservoirReservoir((Cleansing pondCleansing pond))

WATER RECYCLINGWATER RECYCLING

MGA IBA-IBANG PARAAN NG PAGBIBIGAY NG MGA IBA-IBANG PARAAN NG PAGBIBIGAY NG OXYGEN SA PANAHON NA KAILANGANG-OXYGEN SA PANAHON NA KAILANGANG-

KAILANGAN NG MGA ISDAKAILANGAN NG MGA ISDA

Alamin ang condition ng mga isda Alamin ang condition ng mga isda (fish sampling).(fish sampling).

Dapat laging malinis ang Dapat laging malinis ang kapaligiran at mga kagamitan sa kapaligiran at mga kagamitan sa isda.isda.

ANO ANG MGA PUEDENG GAWIN PARA ANO ANG MGA PUEDENG GAWIN PARA MAIWASANG MAGKASAKIT ANG MGA ISDA?MAIWASANG MAGKASAKIT ANG MGA ISDA?

Mag-alaga ng mga isda na genetically resistant sa mga Mag-alaga ng mga isda na genetically resistant sa mga sakit.sakit.

Gamutin ang mga isda kung puwede.Gamutin ang mga isda kung puwede. Bakunahan ang mga isda (Immunization / vaccine)Bakunahan ang mga isda (Immunization / vaccine) QuarantineQuarantine Biological controls (Probiotics/bioremediation).Biological controls (Probiotics/bioremediation). Iwasang masaktan ang mga isda.Iwasang masaktan ang mga isda.

BIOLOGICAL CONTROLS BIOLOGICAL CONTROLS Probiotics / BioremediationProbiotics / Bioremediation

BioremediationBioremediation

ProbioticsProbiotics

Beneficial bacteriaBeneficial bacteria

Beneficial bacteriaBeneficial bacteria


Pangangasiwa Pangangasiwa ng Palaisdaanng Palaisdaan

PAANO ANG MAAYOS NA PAG-AALAGA NG PAANO ANG MAAYOS NA PAG-AALAGA NG ISDA?ISDA?

““Dapat mas malaki ang ating Dapat mas malaki ang ating kitakita o mas mabigat o mas mabigat ang ating ani kaysa sa ang ating ani kaysa sa ginastosginastos””

Mga gagawin para tayo ay kumitaMga gagawin para tayo ay kumita

Isipin ng mabuti Isipin ng mabuti ang plano at takbo ang plano at takbo ng negosyo ng negosyo ((Business planBusiness plan).).

Siguraduhin na Siguraduhin na may sapat na may sapat na puhunan.puhunan.

Siguraduhin na may pagkukuhanan ng sapat ang Siguraduhin na may pagkukuhanan ng sapat ang mga materyales na kailangan.mga materyales na kailangan.

Ilista ang mga nagastos (Ilista ang mga nagastos (Record keepingRecord keeping).).

Mga gagawin para tayo ay kumitaMga gagawin para tayo ay kumita

Pakainin ng mabuti ang mga alagang isda.Pakainin ng mabuti ang mga alagang isda.

Pag naibenta ang mga isda, alamin ng mabuti Pag naibenta ang mga isda, alamin ng mabuti kung ano ang mga pagkukulang para ito ay kung ano ang mga pagkukulang para ito ay maiayos at di na maulit sa susunod na pag-maiayos at di na maulit sa susunod na pag-aalaga.aalaga.

Kung puwede ay Kung puwede ay patuloy ang pag-aaral patuloy ang pag-aaral kung paano ang kung paano ang mabuti at maayos na mabuti at maayos na pag-aalaga ng isda.pag-aalaga ng isda.

PAANO MAGIGING MAAYOS ANG ATING PAANO MAGIGING MAAYOS ANG ATING PAG-AALAGA NG ISDA?PAG-AALAGA NG ISDA?

FarmersFarmersAcademe / Academe /

ResearchersResearchersAquaculture Aquaculture

supplies supplies (feeds, etc.)(feeds, etc.)

Institutional Institutional supportsupport

MARKETMARKET

MAGTULUNGAN DIN ANG MGA MAGTULUNGAN DIN ANG MGA FARMERSFARMERS

Pagbebenta Pagbebenta ng Aning Isdang Aning Isda

““Paano ang tamang Paano ang tamang pagbebenta ng isda pagbebenta ng isda

para tayo ay kumita ng para tayo ay kumita ng malaki?”malaki?”

CHANNELS IN MARKETING OF FISHCHANNELS IN MARKETING OF FISH

(1)(1)

ProducerProducer BrokerBroker

WholesalerWholesaler(Viajero)(Viajero)

Fish Fish MarketMarket Consumer

RetailerRetailerWholesalerWholesaler/ Retailer/ Retailer

Contract GrowerContract Grower(processor)(processor)

ExportMarket

(2)(2)(3)(3)

(4)(4)

(5)(5)

(6)(6)

(7)(7)

Alamin ang lugar na may mataas na pangangailangan Alamin ang lugar na may mataas na pangangailangan ng isda (ng isda (fish demandfish demand))

Alamin ang tamang sistema ng pagdadala ng isda (Alamin ang tamang sistema ng pagdadala ng isda (fish fish transporttransport) para mapanatili ang magandang kalidad.) para mapanatili ang magandang kalidad.

Dapat ay tama at pare-parehas ang laki ng mga isda.Dapat ay tama at pare-parehas ang laki ng mga isda. Dapat ay walang masamang lasa (Dapat ay walang masamang lasa (off flavoroff flavor) ang mga ) ang mga

isdang ibebentaisdang ibebenta.. Dapat ay sariwa o buhay ang mga isda at hindi bilasa.Dapat ay sariwa o buhay ang mga isda at hindi bilasa. Dapat maganda at maayos ang pagkahuli para hindi Dapat maganda at maayos ang pagkahuli para hindi

mawalan ng kaliskis at hindi magasgasan.mawalan ng kaliskis at hindi magasgasan. Dapat hindi busog o pinakain ang mga isda bago Dapat hindi busog o pinakain ang mga isda bago

hulihin para hindi madaling mamatay o mabilasa.hulihin para hindi madaling mamatay o mabilasa. Dapat maayos ang kulay at mapula ang hasang.Dapat maayos ang kulay at mapula ang hasang.

MGA DAPAT ISAALANG-ALANG SA PAGBEBENTA MGA DAPAT ISAALANG-ALANG SA PAGBEBENTA NG ISDANG ISDA

Wet market retailingWet market retailing

Small-scale retailing/wholesalingSmall-scale retailing/wholesaling Large-scale wholesalingLarge-scale wholesaling

Roadside retailingRoadside retailing

MGA PARAAN NG PAGBENTA NG ANING TILAPIAMGA PARAAN NG PAGBENTA NG ANING TILAPIA

PAGDADAGDAG NG HALAGA NG MGA ANING ISDAPAGDADAGDAG NG HALAGA NG MGA ANING ISDA

Maganda ang klase ng semilya na aalagaanMaganda ang klase ng semilya na aalagaan++

Tama at maayos ang lagay ng palaisdaanTama at maayos ang lagay ng palaisdaan++

Mahusay na kalidad at sapat na pakainMahusay na kalidad at sapat na pakain++

Maayos ang kalidad ng tubigMaayos ang kalidad ng tubig++

Tahimik at maayos ang kapaligiranTahimik at maayos ang kapaligiran++

Mayroong pagbebentahan ng mga aning isda at Mayroong pagbebentahan ng mga aning isda at mataas ang presyomataas ang presyo

==

PORMULA PARA SA PORMULA PARA SA MATAGUMPAY NA PAG-AALAGA MATAGUMPAY NA PAG-AALAGA

NG ISDANG ISDA

Maibaba ang gastos sa pag-aalaga ng isda.Maibaba ang gastos sa pag-aalaga ng isda. Mas maayos at mas magaling na sistema ng Mas maayos at mas magaling na sistema ng

pag-aalaga at pagpapalaki ng isda.pag-aalaga at pagpapalaki ng isda. Mas mababang presyo ng ibenebentang isda.Mas mababang presyo ng ibenebentang isda. Mas masustansya at ligtas kaining isda Mas masustansya at ligtas kaining isda

((Organic fishOrganic fish).). Mas maayos na sistema ng pagdadala at Mas maayos na sistema ng pagdadala at

pagbebenta ng isda (pagbebenta ng isda (better transportation and better transportation and packagingpackaging))

ANO PA ANG MGA KAILANGANG GAWIN?ANO PA ANG MGA KAILANGANG GAWIN?(Best Management Practices)(Best Management Practices)

MARAMING SALAMAT PO AND HAVE A NICEMARAMING SALAMAT PO AND HAVE A NICEFISH AND PEACEFUL EATING DAY !!!FISH AND PEACEFUL EATING DAY !!!

aqua seminar bicol region, fishery arts, hand outs

Education