Angst & Dwang

Angst & Dwang15 november 2010

Yvonne Bijl

Angst & Dwang

Agenda

Angst & Dwang

Angst & Dwang

Mijn eigen dwang

Angst & Dwang

Dwang

Machtsuitoefening waardoor men iemand tot iets noodzaakt

Bron: Van Dale

Angst & Dwang

Angst & Dwang

DwangstoornisDSM-IV

1. Er zijn dwanggedachten en/of dwanghandelingen2. De klachten veroorzaken veel spanning en angst.

Zij kosten de betrokkene > 1 uur p/dag of verstoren het dagelijks leven in ernstige mate

3. Als er een andere as-1- stoornis aanwezig is, bijv. een eetstoornis, dan zijn dwanghandelingen en dwanggedachten niet daartoe beperkt

4. De klachten zijn geen direct gevolg van medicijnen, drugs of een lichamelijke ziekte

Angst & Dwang

UitingsvormenDwanghandelingen

• Vaak of lang handen wassen• Overdreven schoonmaken• Controleren schoolspullen, sloten, gas• Dingen controleren zodat kind niets overkomt• Stoeptegels, allen op randen lopen• Dingen aanraken, tikken• Dingen bewaren die een kind eigenlijk niet nodig heeft omdat ‘t

kind het moeilijk ivndt het weg te gooien• Doorblijven gaan met dingen tot het goed voelt• Dingen ‘gelijk’ maken• Dingen recht zetten• Dingen moeten vertellen

Angst & Dwang

UitingsvormenDwanggedachten

• Bepaalde getallen, kleuren of woorden brengen geluk• Zorgen maken over kleverige etensresten• Bang om anderen ziek te maken• Bang zijn om rare dingen tegen anderen te zeggen• Beelden van iets geweldadigs of verschrikkelijks• Vervelende gedachten over seksualiteit• Zorgen maken over je uiterlijk• Het voelt allemaal vies• Zorgen maken over bacterieën en virussen• Bang zijn dat je toe zal geven aan impulsen die binnenkomen

(iemand doden of stelen)

Angst & Dwang

Diagnostiek

• Geen specifieke methoden voor handen• Kinderpsychiatrisch onderoek- Gestructureerd klinisch interview (ADIS)- Kinderpsychiatrisch onderzoek- Gesprek(ken) met patiënt- Gesprek ouders- Meetinstrumenten om ernst van de dwangstoornis vast te stellen

Meeste kinderen hebben dwanghandelingen ipv dwanggedachten

Angst & Dwang

Comorbiditeit

• 60-97 % heeft comorbiditeit• Angststoornissen (50-60 %)• Depressieve stoornissen (10-26 %)• Ticstoornissen• ADHD• Gedragsstoornissen

Combinatie dwang & tics komt veel voor- Klachten ontstaan meestal al op jonge leeftijd- Zorg om de nieuwe zorglijnen

Angst & Dwang

Etiologie

• Veel is nog onbekend• Erfelijkheid (vooral als ‘t op jonge leeftijd ontstaat)

• Omgeving• Biologisch

Men vermoedt dat aanleg of kwetsbaarheid geerfd wordt, waarbij omgevingsfactoren tenslotte doorslaggevend zijn

Angst & Dwang

BehandelingHoe zit het?

• Gewone dwang• Oorzaak & gevolg- Denken-Doen-Voelen-

• Angst• Vermijding• Dwang is vaak doorgeschoten

positieve eigenschap

Angst & Dwang

BehandelingDoen

• Wat is ook alweer normaal?• Inoefenen

Angst & Dwang

BehandelingDenken

• De manier waarop je naar een situatie kijkt en wat je hierbij denkt, bepaalt hoe je je voelt en wat je doet

• Donderwolken: vaak negatieve dingen!• Hoe je je voelt, wordt beïnvloed door wat je denkt• Nare gedachte-helpende gedachte- Tegenargumenten- Afwegen voors en tegens- Onderzoeken- Risicoprofiel- Verstandig-onnodig- Experiment

Angst & Dwang

Opdracht

Nobody is perfect…

Angst & Dwang

Angst & Dwang

Had je niet gedacht hè?…

Angst & Dwang

Aanpak pedagogisch

• Relatie• Eigen inbreng van het kind• Veel positieve ervaringen• Gedrag bespreekbaar maken• Wees je bewust van het

manipulatieve gedrag van het kind

Angst & Dwang

Aanpakdidactisch

• Succeservaringen• Lat laag leggen• Wees op je hoede voor gekke fouten• Ga nooit mee in de dwang

Angst & Dwang

Dwang & Tics

Dwang = angst Tics = geen angst (drang)

Angst & Dwang

Filmpje

Angst & Dwang

Angst

‘Onplezierig gevoel van beklemming of spanning, gepaard gaand met motorische en fysiologische verschijnselen als reactie

op gewaarwording van gevaar’(F.C. Verhulst, 1996)

Angst & Dwang

Trailer

Angst & Dwang

Angststoornis

‘Een psychische aandoening die zich kenmerkt door de aanwezigheid van een pathologische angst. Als een angst geen

reële grond heeft en de betrokken persoon er sociale problemen door ondervindt, is

er sprake van een stoornis’ (Wikipedia)

Angst & Dwang

Angststoornissen DSM-IV

1. Paniekstoornis2. Agorafobie3. Enkelvoudige fobie4. Sociale fobie5. Obsessieve-compulsieve stoornis6. Posttraumatische stress-stoornis7. Accute stress-stoornis8. Gegeneraliseerde angststoornis9. Angststoornis NAO

Angst & Dwang

DSM-IV GAS

A. Buitensporige angst > 6 mndB. Moeite om de zorg te baas te blijvenC. Angst/bezorgdheid met min. 3 syptomen:1. Rusteloosheid of opgejaagd gevoel2. Snel vermoeid zijn3. Concentratie problemen of leeg gevoel in ‘t hoofd4. Prikkelbaarheid5. Gespannen spieren6. Slaapstoornissen

D. Bezorgdheid beperkt zich niet tot een AS I stoornisE. Angst/zorg geeft lijdenF. Niet gevolg van psychoactieve middelen of andere stoornis

Angst & Dwang

Etiologie

• Genetische factoren• Biologische factoren• Omgevingsfactoren• Psychologische factoren• Life events

Angst & Dwang

Prognose & voorspellers

• > kans op een andere angststoornis of depressieve stoornis

• VTO• Betrokkenheid van het systeem• Intelligentie• Aanwezigheid van psychopathologie• Aanleg, o.a. temperament

Angst & Dwang

Aanpak in de klas

• Erkenning & Acceptatie• Veiligheid bieden • Beschermen & weerbaar maken• Andere kijk op problemen ontwikkelen• Gedragsveranderende technieken

Angst & Dwang

Filmpje