ANAOKULUNA ANAOKULUNA UYUM SÜRECİUYUM SÜRECİ

Kreş/Anaokuluna başlama hem aile için, Kreş/Anaokuluna başlama hem aile için, hem de çocuk için çok önemli bir hem de çocuk için çok önemli bir adımdır. adımdır.

İlk üç yıl içinde çocuk model olarak İlk üç yıl içinde çocuk model olarak gördüğü anne ve babasından gördüğü anne ve babasından alabileceğini alır ve kendisine tanınan alabileceğini alır ve kendisine tanınan fırsatlar ölçüsünde bir psiko-sosyal fırsatlar ölçüsünde bir psiko-sosyal olgunluğa varır; ancak bu gelişim olgunluğa varır; ancak bu gelişim sınırlıdır. sınırlıdır.

İşte bu dönemde okul öncesi eğitim İşte bu dönemde okul öncesi eğitim devreye girerek çocuğun gelişim devreye girerek çocuğun gelişim alanlarını destekleyici çalışmalar yapar.alanlarını destekleyici çalışmalar yapar.

Kreşe/Kreşe/Anaokuluna Anaokuluna başlama olayı başlama olayı çocuğun çocuğun toplumsallaşma toplumsallaşma sürecinde çok sürecinde çok önemli bir önemli bir basamaktır. Okul basamaktır. Okul öncesi eğitim, bir öncesi eğitim, bir anlamda çocuğun anlamda çocuğun aile dışına attığı aile dışına attığı ilk adım olarak ilk adım olarak düşünülmelidir. düşünülmelidir.

Çocuk, Çocuk, kreş/anaokuluna kreş/anaokuluna başladığı zaman başladığı zaman tüm kurallarını tüm kurallarını bildiği aile bildiği aile ortamından henüz ortamından henüz hiçbir kuralını hiçbir kuralını bilmediği, bilmediği, tanımadığı kişilerin tanımadığı kişilerin bulunduğu bir bulunduğu bir ortama ortama girmektedir. Bu girmektedir. Bu yeni durum, tabii yeni durum, tabii ki çocuklarda uyum ki çocuklarda uyum sorunu yaratabilir.sorunu yaratabilir.

Kreş/anaokuluna yeni başlayan Kreş/anaokuluna yeni başlayan çocukta, başlangıçta belirsizlik çocukta, başlangıçta belirsizlik ve terk edilme(ayrılma) kaygısı ve terk edilme(ayrılma) kaygısı yaşanır. Çoğunlukla koruyucu ve yaşanır. Çoğunlukla koruyucu ve aşırı hoşgörülü aile ortamından aşırı hoşgörülü aile ortamından gelen çocuklarda bu kaygılar gelen çocuklarda bu kaygılar daha yoğun yaşanır. Ancak çocuk daha yoğun yaşanır. Ancak çocuk ortama alıştıktan ve ortama alıştıktan ve öğretmenlerini tanıdıktan sonra öğretmenlerini tanıdıktan sonra kaygılar ortadan kalkar.kaygılar ortadan kalkar.

Ailelerinde sürece hazır olmaları Ailelerinde sürece hazır olmaları çok önemlidir: çok önemlidir: Bu süreç içinde Bu süreç içinde aileler de birçok kaygı yaşamaktadır. aileler de birçok kaygı yaşamaktadır. Bazen aileler çocuklarından Bazen aileler çocuklarından ayrıldıkları için kendileriyle ilgili ayrıldıkları için kendileriyle ilgili suçluluk ve kaygı duyguları yaşarlar suçluluk ve kaygı duyguları yaşarlar ki bu Çocuğun ayrılırken duygusal ki bu Çocuğun ayrılırken duygusal olarak annenin üzüntü ve kaygısını olarak annenin üzüntü ve kaygısını hissetmesi anaokuluna uyum sürecini hissetmesi anaokuluna uyum sürecini zorlaştırmaktadır.zorlaştırmaktadır.

Bu nedenle annenin kararlılığı ve iç Bu nedenle annenin kararlılığı ve iç rahatlığı çocuğun uyum süreci için rahatlığı çocuğun uyum süreci için çok önemlidir. Yani çocuğun çok önemlidir. Yani çocuğun anaokulu/kreşe başlama sürecinde anaokulu/kreşe başlama sürecinde annenin de duygusal olarak hazır annenin de duygusal olarak hazır olması gereklidir. olması gereklidir.

Çoğunlukla karşılaştığımız Çoğunlukla karşılaştığımız durum annelerin çocuklarının durum annelerin çocuklarının ağlamalarına ağlamalarına dayanamadıkları noktada dayanamadıkları noktada onları anaokulundan alma onları anaokulundan alma davranışı göstermeleridir. Bu davranışı göstermeleridir. Bu tutum çocuğun gelişimi için tutum çocuğun gelişimi için oldukça tehlikeli bir oldukça tehlikeli bir durumdur. durumdur.

Bu nedenle Bu nedenle annenin duygusal annenin duygusal olarak bu kısa olarak bu kısa süreli ayrılık süreli ayrılık sürecine hazır sürecine hazır olması ya da iki olması ya da iki tarafın ayrılık tarafın ayrılık anksiyetesi anksiyetesi yaşamaması için yaşamaması için kurum psikoloğu kurum psikoloğu ile birlikte hareket ile birlikte hareket edilmesi gerekir. edilmesi gerekir.

Uyum sürecinde de bireysel Uyum sürecinde de bireysel farklılar vardır:farklılar vardır: Uyum Uyum sürecindeki tepkiler bireysel sürecindeki tepkiler bireysel farlılıklar göstermektedir. “Bak farlılıklar göstermektedir. “Bak herkes alıştı sen hala herkes alıştı sen hala ağlıyorsun.”, “Ahmet hiç ağlıyorsun.”, “Ahmet hiç ağlamıyor ama.” vb. cümleler ağlamıyor ama.” vb. cümleler kurmak doğru değildir, çocuğun kurmak doğru değildir, çocuğun kendine olan güvenini sarsabilir.kendine olan güvenini sarsabilir.

Bazı çocuklar ilk üç gün ya da bir Bazı çocuklar ilk üç gün ya da bir hafta ilgili ve istekli olur. hafta ilgili ve istekli olur. Kreş/anaokul onun için park gibidir. Kreş/anaokul onun için park gibidir. Ama zamanla annesi ile birlikte Ama zamanla annesi ile birlikte olmak ister, sürekli okula gelmenin olmak ister, sürekli okula gelmenin anlamını yeni kavrar ve tepki anlamını yeni kavrar ve tepki gösterir. gösterir.

Bazı çocuklar ise en Bazı çocuklar ise en baştan itibaren baştan itibaren anneden ayrılmak anneden ayrılmak istemez. Sınıfa istemez. Sınıfa gelmesini, yanında gelmesini, yanında olmasını, annesinin olmasını, annesinin yedirmesini ister ve yedirmesini ister ve doğal olarak ağlama doğal olarak ağlama gözlenir.gözlenir.

Okula çocuğun gözüyle bakmaya Okula çocuğun gözüyle bakmaya çalışmak ve onu anlamak çalışmak ve onu anlamak gerekir:gerekir: Kreş/anaokula uyum Kreş/anaokula uyum sağlama konusunda yaşanan sorun sağlama konusunda yaşanan sorun yalnızca anneden ayrılma zorluğu yalnızca anneden ayrılma zorluğu değildir. Evlerinde bakıcı bulunan değildir. Evlerinde bakıcı bulunan birçok çocuk daha önceden anne ile birçok çocuk daha önceden anne ile ayrılığı yaşamıştır fakat ayrılığı ayrılığı yaşamıştır fakat ayrılığı güvenli, tanıdık bir ortamda kendi güvenli, tanıdık bir ortamda kendi oyuncakları ile beraberken yani kendi oyuncakları ile beraberken yani kendi evinde yaşamıştır. evinde yaşamıştır.

Okula başladığında ise bu güvenli ve Okula başladığında ise bu güvenli ve tanıdık ortamı bulamaz. Yeni tanıdık ortamı bulamaz. Yeni çocukların bulunduğu farklı bir çocukların bulunduğu farklı bir ortamdır artık. Örneğin; eşyaları ortamdır artık. Örneğin; eşyaları başkalarıyla paylaşmayı kabul etmek başkalarıyla paylaşmayı kabul etmek onun için oldukça zordur(özellikle onun için oldukça zordur(özellikle ben-merkezci olduğu bu dönemde). ben-merkezci olduğu bu dönemde). Bu yüzden çocuğunuzu etkin bir Bu yüzden çocuğunuzu etkin bir şekilde dinlemeli, onu anladığınızı şekilde dinlemeli, onu anladığınızı hissettirmelisiniz.hissettirmelisiniz.

Uyum Sürecinde Ailenin Uyum Sürecinde Ailenin YapabilecekleriYapabilecekleri

Ailenin göstereceği kararlılık, sabır, okul Ailenin göstereceği kararlılık, sabır, okul öncesi eğitime ve başladığı eğitim öncesi eğitime ve başladığı eğitim kurumuna gösterdiği inanç ve güven kurumuna gösterdiği inanç ve güven çocuğun uyumunu kolaylaştırır.çocuğun uyumunu kolaylaştırır.

Anne – babanın çocuğun içinde Anne – babanın çocuğun içinde bulunduğu yaş itibariyle ayrılık bulunduğu yaş itibariyle ayrılık kavramına zihinsel olarak hazır kavramına zihinsel olarak hazır olmadığının farkında olması gerekir. olmadığının farkında olması gerekir. “Sadece 1 saat oyna sen ben hemen “Sadece 1 saat oyna sen ben hemen geleceğim ” ya da “ Eve kadar gidip geleceğim ” ya da “ Eve kadar gidip geleceğim “ ifadesini bir yetişkin gibi geleceğim “ ifadesini bir yetişkin gibi algılayamaz, “annem beni bırakıp gitti, algılayamaz, “annem beni bırakıp gitti, bir daha gelmeyecek” olarak algılar ve bir daha gelmeyecek” olarak algılar ve yoğun endişe yaşar. Bu nedenle yoğun endişe yaşar. Bu nedenle anaokuluna uyum sürecinde ilk günlerde anaokuluna uyum sürecinde ilk günlerde annenin de okulda kalması yararlı annenin de okulda kalması yararlı olacaktır.olacaktır.

Çocuk anneyle aynı sınıfta durma Çocuk anneyle aynı sınıfta durma ihtiyacı duyuyorsa o oyun ihtiyacı duyuyorsa o oyun oynarken anne bir köşede kitap, oynarken anne bir köşede kitap, dergi vs okuyabilir, zamanla dergi vs okuyabilir, zamanla uzaklaşma ve güven çalışmalarına uzaklaşma ve güven çalışmalarına devam edilmesi yararlı olacaktır. devam edilmesi yararlı olacaktır. Annesinin okulda olduğunu Annesinin okulda olduğunu hisseden çocuk kendini daha hisseden çocuk kendini daha rahat hissederek oyunlara rahat hissederek oyunlara katılacak ve birlikte olduğu katılacak ve birlikte olduğu öğretmenine, arkadaşlarına öğretmenine, arkadaşlarına güven duyacaktır.güven duyacaktır.

Annenin adaptasyon Annenin adaptasyon sürecinde çocuğa eşlik sürecinde çocuğa eşlik etmesi onun hep okulda etmesi onun hep okulda kalacağı anlamına gelmemeli. kalacağı anlamına gelmemeli. Çocuğa bu yönde verilen Çocuğa bu yönde verilen mesajlara dikkat edilmeli.mesajlara dikkat edilmeli.

Kreş/anaokulu hakkında çocuğa Kreş/anaokulu hakkında çocuğa açıklama yapmak ve açıklama yapmak ve kreş/anaokulunu tanıtmak uyumu kreş/anaokulunu tanıtmak uyumu kolaylaştırır. Çocuğun okulu kolaylaştırır. Çocuğun okulu sevmesi ve istemesi uyumu için aile sevmesi ve istemesi uyumu için aile çocukla birlikte okula gitmeli, çocukla birlikte okula gitmeli, çocukla okulun her tarafını çocukla okulun her tarafını (grupları, oyun salonlarını, (grupları, oyun salonlarını, yatakhaneyi, yemekhaneyi, tuvalet yatakhaneyi, yemekhaneyi, tuvalet ve lavaboları vb.) gezmeli, çocuğu ve lavaboları vb.) gezmeli, çocuğu öğretmen ve idarecilerle öğretmen ve idarecilerle tanıştırmalı. tanıştırmalı.

Kreşin/anaokulunun sadece çocukların Kreşin/anaokulunun sadece çocukların bulunduğu bir yer olduğu söylenip anne ve bulunduğu bir yer olduğu söylenip anne ve babaların bulunmadığı, işe gittiği babaların bulunmadığı, işe gittiği açıklanmalıdır.açıklanmalıdır.

Aile çocukla okula geliş gidiş saatleri ile Aile çocukla okula geliş gidiş saatleri ile ilgili konuşmalı, sadece belli bir zaman ilgili konuşmalı, sadece belli bir zaman dilimi içinde kreş/anaokulunda kalacağı dilimi içinde kreş/anaokulunda kalacağı söylemeli, onu alabileceği süreyi onun söylemeli, onu alabileceği süreyi onun anlayacağı terimlerle anlatıp, o süreyi anlayacağı terimlerle anlatıp, o süreyi geçirmeden almaya dikkat etmelidir.geçirmeden almaya dikkat etmelidir.

Kreş/anaokulun her gün Kreş/anaokulun her gün gidilmesi gereken oyun, arkadaş gidilmesi gereken oyun, arkadaş ve eğitim yeri olduğu anlatılmalı ve eğitim yeri olduğu anlatılmalı ancak abartılmış ve yanlış bilgi ancak abartılmış ve yanlış bilgi verilmemelidir. Aksi durumda verilmemelidir. Aksi durumda çocuk kendisine anlatılanlarla çocuk kendisine anlatılanlarla bulduklarını karşılaştığında bulduklarını karşılaştığında aradığını bulamayacak ve okula aradığını bulamayacak ve okula güveni kalmayacaktır.güveni kalmayacaktır.

Özellikle ilk günlerde çocuk kapıdan Özellikle ilk günlerde çocuk kapıdan teslim edilip kapıdan teslim alınmalı, teslim edilip kapıdan teslim alınmalı, vedalaşma mümkün olduğunca kısa vedalaşma mümkün olduğunca kısa tutulmalı. Vedalaşmada çocuk ağlamaya tutulmalı. Vedalaşmada çocuk ağlamaya başlasa bile ayrılma konusunda kararlı başlasa bile ayrılma konusunda kararlı davranılmalı. (Onu öpüp “Ben şimdi davranılmalı. (Onu öpüp “Ben şimdi gidiyorum” deyin ve geri geleceğinizi gidiyorum” deyin ve geri geleceğinizi söyleyin. Bunun ne zaman olacağını onun söyleyin. Bunun ne zaman olacağını onun anlayacağı terimler çerçevesinde ifade anlayacağı terimler çerçevesinde ifade edin. Sonra elinizi sallayıp yolunuza edin. Sonra elinizi sallayıp yolunuza devam edin. İyi olduğunu kontrol etmek devam edin. İyi olduğunu kontrol etmek için durup arkaya göz atmayın.)için durup arkaya göz atmayın.)

Çocuk kreş/anaokuluna birlikte Çocuk kreş/anaokuluna birlikte geldiği ebeveyni yanında ağlıyor, geldiği ebeveyni yanında ağlıyor, onun gitmesine izin vermiyorsa okula onun gitmesine izin vermiyorsa okula bağımlı olmadığı bir kişi tarafından bağımlı olmadığı bir kişi tarafından getirilmeli ve okula düzenli devam getirilmeli ve okula düzenli devam etmesi konusunda ısrarlı olunmalıdır. etmesi konusunda ısrarlı olunmalıdır. Yakınmaya devam etse bile sakin ve Yakınmaya devam etse bile sakin ve kararlı davranılmalıdır.kararlı davranılmalıdır.

İlk günlerde fazla soru sormak, ne İlk günlerde fazla soru sormak, ne yediği ile ilgilenmek çocuğun yediği ile ilgilenmek çocuğun uyumunu bozabilir. Sadece ”Günün uyumunu bozabilir. Sadece ”Günün nasıl geçti?” diyerek kendisinin nasıl geçti?” diyerek kendisinin anlatması beklenilmeli (Çocuğunuzun anlatması beklenilmeli (Çocuğunuzun durumuyla ilgili istediğiniz sıklıkta durumuyla ilgili istediğiniz sıklıkta telefon ederek direkt kurumdan bilgi telefon ederek direkt kurumdan bilgi alınız).alınız).

Çocuğun Çocuğun kreş/anaokulu kreş/anaokulu reddetmesi reddetmesi durumunda, durumunda, büyükanne/büyükbabbüyükanne/büyükbaba gibi aileden birinin a gibi aileden birinin çocuktan yana tutum çocuktan yana tutum göstermesi, ona güç göstermesi, ona güç verir ve tepkisini verir ve tepkisini büyütür. Okula gidiş büyütür. Okula gidiş tüm aile bireyleri tüm aile bireyleri tarafından tarafından desteklenmeli ve aile desteklenmeli ve aile bireyleri uyum içinde bireyleri uyum içinde olmalıdır.olmalıdır.

Aile çocuğa okulda Aile çocuğa okulda mutlu olacağını, mutlu olacağını, güvenlikte güvenlikte olacağını, orada olacağını, orada onunla ilgilenecek onunla ilgilenecek bir öğretmeni bir öğretmeni olacağını, olacağını, isteklerini isteklerini öğretmeni ile öğretmeni ile paylaşabileceğini paylaşabileceğini söyleyerek söyleyerek çocuğun çocuğun öğretmenine karşı öğretmenine karşı güven duymasını güven duymasını sağlamalıdır sağlamalıdır

Uyum sorunları hafta başından Uyum sorunları hafta başından hafta sonuna doğru aşağı ivme hafta sonuna doğru aşağı ivme gösterecektir. Ancak hafta gösterecektir. Ancak hafta sonundan sonra bu ivme tepe sonundan sonra bu ivme tepe yapabilir. Bu normal bir süreçtir. yapabilir. Bu normal bir süreçtir. SABIR-SAKİNLİK-KARARLILIKSABIR-SAKİNLİK-KARARLILIK bu süreci kısaltıcı faktörlerdir.bu süreci kısaltıcı faktörlerdir.

Uzun süre okula adapte olamayan ve Uzun süre okula adapte olamayan ve yoğun kaygılar yaşayan bir çocuğun yoğun kaygılar yaşayan bir çocuğun anaokuluna gitme konusunda anaokuluna gitme konusunda zorlanmaması gerekir. zorlanmaması gerekir.

1.1. Çocuğun duygularının ve okulla ilgili Çocuğun duygularının ve okulla ilgili düşüncelerinin çok iyi algılanması düşüncelerinin çok iyi algılanması gerekir. Bu çocuk için travmatik bir gerekir. Bu çocuk için travmatik bir olay olabilir ve farklı psikolojik olay olabilir ve farklı psikolojik problemler yaşamasına zemin problemler yaşamasına zemin hazırlayabilir. Bu çocuğun henüz okul hazırlayabilir. Bu çocuğun henüz okul yaşamına hazır olmadığını gösterir. yaşamına hazır olmadığını gösterir. Böyle bir durumda bir Böyle bir durumda bir uzmanlauzmanla hareket hareket edilmesi daha sağlıklı olacaktır.edilmesi daha sağlıklı olacaktır.