7 -sheet metal

Sheet Metal Ahmet Elginkan Mesleki ve Teknik Eğitim Merkezi

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM

CATIA DERS NOTLARI

7.BÖLÜM

-GENERATIVE SHEETMETAL DESIGN-

2014

www.aemtem.org Sayfa 1


GENERATIVE SHEET METAL DESIGN Sac parça dizaynı yapmak için kullanılan modüldür. Modüle geçilince İlk olarak parametrelerin

ayarlanması gerekir. Parametreler ayarlandıktan sonra sac parça ürün tasarımına geçilir. Catia

programında Sac ürün tasarım mantığı şu şekildedir. Oluşturulan sac ürün kısımlarını üst üste

ekleyerek ürünü oluşturmaktır. Bu şekilde ürün aşama aşama tasarlanmış olunur. Programın içerisinde

ürün tasarımına katkısı olan birçok komut vardır. Delik delme, cep açma, kanal açma, bükme gibi

birçok fonksiyonel işlemler bu modülde gerçekleştirilir.

(SHEET METAL PARAMAETERS) SAC ÜRÜN PARAMATRELERİ

Generative Sheet Metal modülüne geçildiğinde komutların aktif olmadığı pasif olduğu görülür.

Komutların aktif hale gelmesi, sac ürünün tasarımının yapılması için parametrelerin tanımlanması

gerekir. Bu tanımlama Sheet Metal Parameters komutuyla oluşturulur. Bu komut 3 kısımdan oluşur.

1) Parameters:

Thicknees: Saç malzemenin kalınlığı girilir.

Default Bend Radius: Büküm yarıçapı girilir.

Saç malzeme kalınlığı bir defa tanımlanır ve ürünün

tamamında kullanılır.

Büküm yarıçapı ise ürün üzerinde bölgesel değişiklikler

yapılarak kullanılanılır.

2) Bend Extremities:

Saç ürünün bükülmesinde oluşacak köşe

geometrisi belirlenir. Belirlenen köşe geometrisi

ürünün her yerinde aynıdır. En çok kullanılan

köşe geometrisi Minimum with no relief

seçeneğidir. Diğer seçenekler resimsel butonun

yanındaki ok işaretine basılarak görünür ve

seçilir.

3) Bend Allowonce:

”K” faktörü açılım ekseni ölçüsünün

saç kalınlığına oranıdır. DIN normlarına

göre hesaplanmış değerler alınır.



(RECOGNIZE) KATI MODELİN SAÇ ÜRÜNE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ

Katı bir parçanın sac ürüne dönüştürülmesi için

kullanılan komuttur. Komut çalıştırılır ve çizim

alanından referans yüzey seçilir. Sonra saç ürüne

dönüştürülecek nesneler seçilir. Pencerede her nesne

çeşidi için özel nesne seçim alanı bulunur.

SAÇ ÜRÜN OLUŞTURMA (WALL)

Komuta tıklanınca yandaki pencere açılır. Sketch

simgesine basılarak sketch çizilir. Sonra sketchten

çıkılır. Ok. Tıklanarak sac ürün oluşturulur. Tangent

to sekmesiyle teğet olacak ürün duvarı seçilir.

(EXTRUSRON) EKSTRUZYON YÖNTEMİ İLE SAÇ ÜRÜN DUVARI OLUŞTURMA

Sketche bağlı olarak sac ürün oluşturulur. İlk olarak

sketch çizilip komut çalıştıralabileceği gibi, komut

çalıştırıldıktan sonra da sketch ortamına geçilip sketch

oluşturulur. Limit1 ve Limit2 değerleriyle sac malzeme

ölçüleri düzenlenebilir. Yükseltme tipi ayarlanabilir. Ölçü

girerek, düzlem ya da yüzeye göre yükseltmede

yapılabilir. Düzlem ve yüzeye kadar da sac ürün

düzenlemesi yapılır.



(WALL ON EDGE) SAÇ ÜRÜNÜN KENARINA DUVAR EKLEME

Saç ürünün kenarlarını kullanarak istenilen konumda ve

açıda sac duvar ekler. Komutun kullanımı şu şekildedir.

Komuta girilir. Sac malzemenin kenarı seçilince duvar

otomatik olarak eklenmiş olunur.

Komut penceresinden ölçü ve açısal düzenlemler

yapılırak sac ürün dizaynı tamamlanır.

Reverse Position: Oluşturulacak sac duvarın yönünü

değiştirir.

Invert Material Side: Oluşturulacak sac duvarın

malzemeninin içine ya da dışına doğru konumu

ayarlanır. Ölçü seçeneklerinde ise

verilecek ölçünün konumuyla ilgili

düzenlemeler yapılır.

Clearance kısmından ise sac parçaların

birbirlerine olan konumları ayarlanır.

Komut diyalog penceresinin ikinci kısmı Extremities bölümünden ise oluşacak sac duvara ölçüsel

yada limit tanımlayarak boyutlarında değişiklik yapılır.



(FLANGE) FLANŞ OLUŞTURMA

Sac ürünlerin kenarlarında profil oluşturmak için

kullanılan komuttur. İki tip flans oluşturma

seçeneği mevcuttur.

Basic seçeneğiyle standart flanş oluşturulur.

Seçilen kenarın tamanına flanş oluşturur.

Relimited seçeneğiyle de flanş için limit

tanımlanır.

Komutun kullanımı şu şekildedir. Komuta girilir.

Flanşın oluşturulacağı kenar seçilir. Pencere

üzerinden gerekli düzenlemeler yapılarak işlem

bitirilir.

Lenght - Uzunluk,

Angle - Bükme açısı,

Radius - Flanş bükme yarıçapı,

Invert Material Side - Flanş oluşturma

yönü değiştirilir.

Propagate – Teğetlik tanımlanır.

Relimited - Flanş için limit tanımlanır.



(HEM) BÜKÜLÜ FLANŞ

180° bükümlü Flanş oluşturur. Açıda

değişiklik yapılamaz. Komut penceresindeki Length

sekmesiyle flanşın uzunluğu, Radius değeriyle de

yarıçap tanımlanır.

(TEOR DROP) KAPALI FLANŞ

Genellikle Sac kenarlarınındaki keskinliği

kırmak için kullanılan komuttur. Komut

penceresindeki Length sekmesiyle flanşın uzunluğu,

Radius değeriyle de yarıçap tanımlanır.

(USER FALANGE) KULLANICI PROFİLLİ FLANŞ OLUŞTURMA

Profil, bir yol üzerinde süpürülerek flanş oluşturulur. Sketchin oluşturulması gerekir. Spine kısmından

yol, profile kısmından ise flanşı oluşturacak profil seçilir.



(BENDING TOOLBAR)

BÜKME

Bükme işlemlerini düzenleyen araç çubuğudur. Dört komuttan oluşur.

(BEND) BÜKÜM YUVARLATMASI TANIMLAMA

Komuta tıkladıktan sonra çizim alanından bükme

yuvarlatması yapılacak ürün duvarları seçilir. Oklar

yuvarlatma yönünü tayin etmede yardımcı olur.

(CONICAL BEND) KONİK YUVARLATMA OLUŞTURMA

Sac parçadaki yuvarlatma kenarına değişken yarıçapta

yuvarlatma oluşturulur. Yanda pencerede görüldüğü gibi

support 1 ve support 2 alanlarına bükme kenarları seçilir. Left

ve right Radius değer alanlarına da bükme yarıçap değerleri

girilir. Böylece konik yuvarlatma yapılmış olunur.



(BEND FROM FLAT) DÜZ SAÇIN EKSENEL BÜKÜLMESİ

Saç parçanın kenarlarını seçilen eksen etrafında bükmek için kullanılan komuttur. Eğrisel

eksenlerde bükme işlemi gerçekleşmeyeceğinden dolayı eksenin düz olması ve sac yüzeyin üzerinde

olması gerekir. Bükme ekseni sketch ortamında çizilir.

Parça yüzeyinde birden fazla sketch elemanı çizilerek, parça için farklı bükme eksenleri düzenlenebilir.

Her eksen için ayrı ayrı bükme açısı tanımlanabilir. Komut penceresindeki Lines sekmesinden bükme

eksenleri tanımlanır. Listeden sketch elemanı seçilir sonra angle değeri yazılarak bükme işlemi

gerçekleştirilir.



(FOLDING/UNFOLDING) AÇILIM ALMA VE GERİ BÜKME

Saç parçayı seçilen kenarlarınından açar ve tekrar geri büken

komutlardır. Seçilen referans yüzey sabit kalarak diğer

kenarlar açılır. İlk seçilen kenar referans yüzeydir ve sabit

kalır. Referans yüzeyden sonra büküm kenarına ait yüzey

seçilirerek bükülmüş yüzey açılır. Unfolding komutu ise açılan

kenarları, bükümleri tekrar geri büker.

(RALLED WALS TOOLBAR)

SİLİNDİRİK SACLARIN ÇİZİMİ

Silindirik sacların oluşturulması için kullanılan araç çubuğudur. Araç çubuğu iki komuttan oluşur.

1.komut yüzey çalışmasından sac parça oluşturur.2.komut ise dairesel kesitli parçalardan sac parça

oluşturur.

(HOPPER) YÜZEYİ SAÇ ÜRÜNE

DÖNÜŞTÜRME

Yüzey modelleme ile modellenmiş yüzeyi, saç ürün haline

getiren komuttur. Yüzey model oluşturulduktan sonra

komut çalıştırılır. İlk olarak yüzey seçilir. Reference wire

alanına kesit seçilir. Invariant point noktası açılımda sabit

kalacak noktadır. OK Basılarak komu tamamlanır.

Surfacic Hopper Yüzey model kullanılarak saç

oluşturulur.

Canonic Hopper Genel yüzeyle oluşturulur.

Penceredeki Tear Wires kısmından açılımda kullanmak için



yırtılma doğrusu tanımlanır.

(ROLLED WALL) SİLİNDİRİK SAC OLUŞTURMA

Dairesel kesitli sketchi yükseltilerek sac ürün oluşturulur. Yay

ya da kapalı daire seçilir. Komut şu şekilde çalıştırılır. Sketch

çizildikten sonra komuta tıklanır. Sktech seçilir. Uzunluk

girilerek sac ürün oluşturulur.



(CUTTING/STOMPING) SAÇ ÜRÜN ÜZERİNDE

KESME VE BASKI İŞLEMLERİ

(CUT OUT) SAÇ ÜRÜN ÜZERİNDE CEP AÇMA

Sketch yardımıyla saç parça üzerinden boşaltma yapar. Cep

açmanın iki tipi vardır.

Sheetmetal Standart - Sacın tamamını boşaltır.

Sheetmetal Pocket - Girilen derinlik kadar cep oluşturur. Aşağıda örnek uygulaması verilmiştir.



(HOLE)DELİK DELME

Saç parça üzerine delik deler. Komuta

tıklandıktan sonra delik delinecek yüzey

seçilir. Ardından komut penceresi açılır. Bu

pencere üzerinden ilk olarak delik merkezi

işaretlenir. Gerekli düzenlemeler yapılarak

delik delinir.

(CIRCULAR CUTOUT) YUVARLAK YÜZEYLERE DELİK DELME

Bükülmüş köşelerin üzerine delik delmek için kullanılan komuttur. İlk önce sac parça Unfold

komutuyla açılmalı sonra delik delinmelidir. Sac ürün açıldıktan sonra yüzey üzerinde sketch açılarak

delik merkez noktası tanımlanmalıdır. Daha sonra Komuta girilir. İlk olark merkez noktası seçilir. Daha

sonra yüzey seçilir. Gerelkli düzenlemeler yapılarak işlem tamamalanır. Bükümlü yüzeye delik delinmiş

olunur.



(CORNER RELIEF) SAÇ DUVAR KESİŞİM KÖŞELERİNİN DÜZENLENMESİ

Saç parçadaki duvarların kesiştiği noktalarda oluşan

hataları düzeltmek için kullanılır.

Komutun sac parçanın açılım alınmış görünüşünde

kullanılması gerekir. Komutun kullanımı şu şekildedir.

Saç ürünün açılımı alınır. Komuta girilir. Yuvarlatma

yapılack yüzeyler seçilir.

Type kısmından kesişim tipi belirlenir. Üç tip vardır.

Circular Dairesel, Square Karesel, User Profile

isteğe bağlı olarak çizilen sketche bağlı olarak

boşaltma tipi seçilir.

(CORNER) SAÇ ÜRÜNÜN KÖŞELERİNİN YUVARLATILMASI

Saç ürünlerin dik köşelerine köşesini kavislendirme işlemi yapar.

Convex Edge - İç Bükey,

Concove Edge - Dış Bükey yuvarlatma tipleri mevcuttur.



(CHAMFER) PAH KIRMA

Saç ürünlerin dik köşelerine köşe pahı kırar.

Komuta girilir. Kenarlar seçilir, pencere üzerinde gerekli

düzenlemeler yapılarak pah kırılır.

(STAMPING TOOLBAR)

SAC ÜRÜN BASKILARI ARAÇ ÇUBUĞU

Saç parça üzerinde baskı işlemleri için kullanılan komutlar bu araç çubuğunda bulunur.

a) (Surface Stamp Definition) Yüzeysel Baskı,

Saç üzerine çizilen kapalı çerçeveli

sketchi kullanarak baskı, iz oluşturur.

Komuta girilir. Sketch seçilir. Baskının bir

kenarı açılarak yırtılmış baskı

oluşturulabilir. Bunun için penceredeki

”Opending Edges” kısmından açılacak

kenar seçilir. Komut normall olarak

kullanıldığı zaman aşağıdaki gibi yüzeysel

baskılı sac ürün oluşur.



b) (Bead Definition) Çizgisel Baskı,

Çizgiyi çöktürerek, bastırarak baskı

oluşturulur. Komut penceresinden baskı

derinliği ve yuvarlatma ölçüleri ayarlanır.

c) (Curve Stamp Definition) Eğri Boyunca Baskı,

Eğri ve düz çizgiyi takip eden baskı

oluşturur.

d) (Flanged Cutout Definition) Kapalı Profilden Baskı Oluşturmak,



Kapalı sketchi tamamen altını açarak baskı oluşturur.

e) (Louver Definition) Havalandırma Kanalı Açılması,

Sac üzerine havalandırma kanalı açmak için kullanılan baskı komutudur.



f) (Bridge Definition) Saç Ürün Üzerine Köprü Açma,

Her iki taraftan yırtılmış baskı kanalı açar.

Sketche gerek yoktur. Yüzey üzerinde

nokta olması yeterlidir. Pencereden kanal

ölçüleri ayarlanır.

g) (Flanged Hole Definition) Flanşlı Delik Baskısı Oluşturma,

Delik merkezi sac yüzeyine

önceden çizilmelidir. Yüzey ve

merkez noktası tanımlandıktan

sonra diğer parametreler pencere

üzerinden düzenlenerek işlem

bitirilir. İlk olarak flanş merkezi,

daha sonrada flanşın oluşacağı

yüzey seçilir.



h) (Circular Stamp Definition) Dairesel Baskı Oluşturma,

Saç ürün yüzeyine dairesel baskı

oluşturur.

j) (Stiffening Rib Definition) Güçlendirici Feder Baskısı Oluşturma,

Saç ürünün bükülmüş kenarlarına

feder, takviye kanadı koymak için

kullanılan komuttur.

Komuta girilir, bükümlü kenarın dış

tarafından yüzey seçilir. Seçilen

noktaya en yakın konumda feder

konumlandırılır. Pencereden federle

ilgili düzenlemeler yapılır. Federin

bükülmüş yüzey üzerinde istenilen

konuma yerleştirrilmesi için, sketch

düzleminde nokta tanımlamak

yeterlidir.



k) (Dowel Definition) Yarı Delik Oluşturma,

Sac parçanın yüzeyine silindirik, yarı

çökük delik baskısı oluşturur.

l) (User stamp Definition) kullanıcıya bağlı askı oluşturma,

Bu komut ile değişik şekilllerde zımba ve kalıp geometrileri tanımlayarak, sac üzerinde değişik formlar

elde edebiliriz.



(VIEWES ARAÇ ÇUBUĞU)

SAÇ ÜRÜNÜN AÇILIMININ ALINMASI

(FOLD - UNFOLD) AÇILIM OLUŞTURMA – GERİ KAPATMA

Sac parçanın açılımını almak ve ve tekrar geri kapatmak için kullanılan komutlardır. Komuta tıklanınca

ürünün açılımı otomatik olarak alınır. Tekrar komuta tıklanınca açılım bu sefer kapanır.

(MULTI VIEWER) AYRI BİR SAYFADA AÇILIM ALMA

Farklı bir sayfada açılım görünüşü oluşturulur. Fold/Unfold komutuyla aynıdır. Komuta tıklandığında

Açılımın görünüşü ayrı bir sayfa olarak sunulur.

(CHECK OVERLAPPING) İÇ İÇE GEÇMELERİN TESPİTİ

Sac ürün tasarlandıktan sonra açılmış ya da bükülmüş halinde herhangi bir yüzeyin içi içe geçmesinin

kontrolünü sağlamak için kullanılır. Komutu çalıştırmadan önce sac ürününü Unfold komutuyla açılımı

alınır. Sonra komuta girilir. Herhangi bir iç içe geçme yoksa No overlapping detected mesajı gelir.

Eğer iç içe geçme varsa, adediyle beraber bir uyarı verir.

(SAVE AS DXF) DXF DOSYASI OLUŞTURMA

Bu komutla sac parçanın DXF uzantılı dosyası oluşturarak, sac malzemenin cnc lazer gibi

tezgâhlarda kesilebilmesi için gerekli olan dosyayı oluşturan komuttur. Ayrıca DXF dosyası Autocad

programında kullanılır. DXF uzantılı dosya parçanın açınım çizimi bulunur. DXF dosyasındaki Resim

üzerindeki Siyah çizgi sacın kesim hattını, Kırmızı hat ise sacın büküm eksenini gösterir.


7 -sheet metal

Documents