1

TEST IZ ISTORIJE MEDICINE, STOMATOLOGIJE, ZDRAVSTVENE NEGE I SPECIJALNE REHABILITACIJE I EDUKACIJE (JUN, 2014.) 1. Koji su osnovni zadaci medicine ( zaokruži više tačnih odgovora) a. Poboljšanje zdravlja zdravih ljudi b. Sprečavanje i suzbijanje bolesti c. Lečenje d. Rehabilitacija - povratak u normalan život e. Naučno-istraživački rad f. Predviđanje toka bolesti 2. Razvojne faze medicine ( zaokruži više tačnih odgovora) a. homeopatska b. Nagonska c. Empirijska d. Magijska e. Magijsko-religiozna f. Humoralna 3. Prvim početkom medicinske misli može se smatrati: a) nagonska medicina b) teurgijska medicina c) svesna borba protiv bolesti d) hipokratska medicina 4. Glavni terapijski postupak u mađijskoj medicini bio je: a. lečenje lekovitim biljem b. fetišizam c. egzorcizam d. nošenje amuleta i talismana oko vrata 5. Najznačajniji postupak u asirovavilonskoj medicini bio je: a) dijagnostika b) fitoterapija c) prognostika 6. Egipćani su Boga medicine Imhotepa prikazivali: a) u liku ptice ibisa b) u liku psoglavog babuna c) kao sveštenika obrijane glave u sedećem stavu i sa svitkom papirusa na kolenima

2

7. Principi eugenike prvi put se spominju: a) u XVI veku b) kod Egipćana c) u Vedama, svetim knjigama starih Indijaca 8. Simbol lekarskog poziva i medicine i danas je štap sa zmijom obavijenom oko

njega-štap je pripadao Bogu: a) Apolonu b) Zevsu c) Imhotepu d) Asklepiju 9. Starokineska medicina je kao terapiji kod mnogih oboljesti uvela : a. inhalacije b. pilule c. hiruške metode d. akupunkturu

10. U grobovima starih Etruraca iz IX v.p.ne pronađeni su ---------------- od najfinijeg zlata

11. Hipokrat je živeo u: a) III veku pre Hrista b) Periklovo zlatno doba c) VII veku pre Hrista

12. Hipokratova medicina zasniva se nameđusobnom odnosu telesnih tečnosti u organizmu, pa se naziva ...................medicina

13. Po Hipokratu, organizmse sastoji od su 4 telesna soka: krv, sluz, crna i žuta žuč. Ako su sokovi ispravno pomešani "eukrazija", čovek je -----------------------, ali ako se medjusobni odnos sokova u većoj meri poremeti "diskrazija" čovek je ------------------ (dopisati)

14. Najveći deo Hipokratovih zapisa u delu "Aforizmi" iz zubne medicine odnosi se na ..................., pa se oni smatraju prvim podacima iz te oblasti.

15. Delo De Materia Medica (oko 77 g.n.v) bilo više od petnaest vekova bilo uzor lekarima i svim medicinskim piscima napisao je ---------------------- koji je bio i začetnik praktične Galenske farmacije.

3

16. Pod uticajem hrišćanske karitativnosti doslo je do (zaokružiti dva tačna odgovora): a) proglasenja hrišćanstva zvaničnom religijom Rimskog carstva b) nastanka prvih bolnica c) izgradnje prvih hrišćanskih crkava d) osnivanje humanitarnih ustanova za zbrinjavanje nemoćnih 17. Od dijagnostickih postupaka u vizantijskoj i salernskoj medicini naročito su se

koristila : ....................................??? (napisati dva dijagnostička postupka) 18. Za postanak empirijske medicine neophodan je bio razvoj: a) nagona b) intelekta c) instinkta 19. Na medicinskim fakultetima u srednjem veku obrazovali su se: a) hirurzi b) doktori medicine - fizikusi c) ranari d) babice 20. U medicini ranog srednjeg veka narocito su cvetale: zaokružiti dva odgovora a) naučna medicina b) astrologija c) preventiva d) alhemija 21. Paracelzus je bio preteča: a) alhemije b) ijatrohemije c) ijatrofizike 22. Samostansku zapadnoevropsku medicinu osnovao je 529. godine: a) Kasidor b) Sveti Benedikt c) Konstantin Afrički 23. Učenje o četiri elementa iz kojih je sastavljen kosmos, biljni, životinjski svet i

čovek (voda, vatra, zemlja, vazduh) potiče od grčkog lekara i filozofa: a) Alkmeona b) Anaksagore c) Empedokla

4

d) Pitagore 24. Četiri glavna simptoma upale prvi je opisao: a) Galen b) Hipokrat c) Celsus d) Aristotel 25. Prema Galenu krv: a) se vraća u svoj ishodišni organ jetru b) cirkuliše po telu, pri čemu se u plućima oksigeniše c) troši se u tkivima 26. Pozitivna uloga srednjeg veka na razvoj medicine ispoljena je u (zaokruži vise

odgovora): a) očuvanju grčko-rimske antičke medicine b) efikasnom suzbijanju epidemije kuge c) ispoljavanju brige za stare, nemoćne i bolesne d) unapređenje hirurgije e) osnivanje prvih bolnica 27. Prva medicinska škola srednjeg veka koja je imala izrazito svetovni karakter i

koja nije bila pod uticajem crkve, nalazi se u: a) Monpeljeu b) Parizu c) Salernu d) Bolonji e)Padovi 28.Univerziteti u Evropi počinju se osnivati od: a) XVII veka b) XVI veka c) XII veka d) XIV veka 29. Venesekcija (puštanje krvi), kao terapijski postupak u srednjem veku, izvodila

se: a) da bi se smanjio krvni pritisak b) u skladu sa Hipokratovom humoralnom patologijom c) kao jedan od postupaka mađijsko-religiozne terapije 30. Reformator anatomije koji je zauvek uspeo da likvidira neprikosnovenost

Galenove anatomije i da je usmeri u novom pravcu, bio je: a) Paracelsus

5

b) Andreas Vesalius c) Gabriele Fallopio 31. Da epidemijske bolesti izazivaju malene, nevidljive čestice-klice (,,seminaria

contagionum“) dokazao je: a) Girolamo Fracastoro b )Paracelsus c) Giovanni Morgagni 32 . Navedite barem tri od pet grana medicine u kojima su u XVI veku sprovedene

reforme: 26. U istoriji medicine vekom anatomije naziva se: a) XIV vek b) XV vek c) XVI vek d) XVII vek 33.Na temelju brojnih eksperimenata, u XVII veku, cirkulaciju (krvotoka) opisao

je: a) Andrea Cesalpino b) William Harvey c) Andreas Vesalius d) Robert Boyle 34. Jedan od najistaknutijih predstavnika ijatrofizike, profesor medicine u Padovi

Santorio Santorio (dva odgovora): a) uveo je hemijske lekove u terapiju b) u fiziološka ispitivanja uveo je kvantitativnu metodu, proučavajuci metabolizam c) konstruisao je prvi termometar d) tumačio je nastanak bolesti porastom ili popuštanjem mišićnih vlakana 35. Thomas Sydenham, engleski lekar, definisao je bolest kao: a) poremecaj normalnih zbivanja u organizmu, odnosno nenormalno odvijanje životnih funkcija b) nastojanje organizma da savlada neku po njega nepovoljnu situaciju 36. Prvu intravensku injekciju čoveku dao je: a) Johann Daniel Maion, profesor medicine u Kiel-u b) Sir Christopher Wren, engleski arhitekta

6

37. Napredak porodiljstva u XVII veku obeležen je (dva odgovora): a) osnivanjem prve evropske škole za babice u Parizu b) novinama u porodiljstvu koje je uveo renesansni hirurg i porodničar Ambroise Pare c) pronalaskom forcepsa (porođajnih klešta) 38. Osnivač homeopatije je nemački lekar ........ ....... i to ............godine (navesti ime i

godinu) 39. Kliničku nastavu na Univerzitetu u Lajdenu u XVIII veku, osnovao je čuveni

kliničar: a) Hermann Boerhaave b) Thomas Sydenham c) William Harvey 40 Joseph Leopold Auenbrugger otkrio je metodu : a) auskultacije b) palpacije c) perkusije 41. Upotrebu plastičnih katetera u urološku praksu uveo je: a) Jean Louios Petit b) John Hunter c) Pierre Joseph Desault 42. Francuski lekar koji je postigao da se sa duševnih bolesnika skinu lanci bio je: a) Xavier Bichat b) Andre Levret c) Phillipe Pinel d) Jean Riolan 43. Najčuvenija medicinska sestra u istoriji bila je : ..................... (navesti ime) 44. Mnogi podaci o opštoj zdravstvenoj kulturi mogu se naći u svetim knjigama

(zaokružiti tačne odgovore) : a) Talmud b) Biblija c) Kuran 45. Prve bolnice u istoriji čovečanstva nastale su : a) Grčkoj b) Rimu

7

c) Egiptu d) Indiji 46. Metodu auskultacije prvi je otkrio: a) Rene Theophille Laenec b) Adolf Kussmaul c) Linne 47. Prva srpska bolnica nastala je manastiru : a) Studenica b) Ravanica c) Mileševo d) Hilandar 48. Engleski lekar Edward Jenner uveo je u medicinsku praksu zaštitu protiv

velikih boginja, koja nosi naziv: a) vakcinacija b) variolizacija 49. Sitne žive organizme prvi je pod mikroskopom, koji je sam konstruisao,

posmatrao je: a) Girollamo Fracastoro b) Antoan van Leevenhooke c) Paracelsus 50. Kora kininovca (Cortex chinae), kao lek protiv malarije, donesen je u Evropu iz

Amerike u: a) XVI veku b) XVII veku c) XVIII veku 51. Izraz „plombiranje“ („plombage“) potiče od postupka ispunjavanja zubnog

kaviteta olovom, koje je prvi primenio: a) Filip Pfaff b) Arculanus c) Pierre Fauchard 52. Francuski hemičar Antonie Laurant Lavoisier je (zaokružiti dva odgovora) : a) postavio princip o neuništivosti energije b) eksperimentišući sa žabljim batacima otkrio električne potencijale u tkivima c) utvrdio sastav vazduha i prirodu kiseonika d) protumačio disanje (ćelijsko) kao deo oksidacije u organizmu, kojim se stvara

8

telesna toplota i životna energija 53. Prvi Srbin lekar u istoriji bio je : a) Dr Jovan Jovanović Zmaj b) dr Jovan Andrejević Joles c) dr Jovan Apostolović 54. Prva bolnica u Novom Sadu počela je sa radom godine: a) 1730. b) 1741. c) 1801. 55. Prva Državna bolnica Vojvodine osnovana je ………godine u Novom Sada a

upravnik je bio……………….. (upisati godinu i ime)

56. Poznati lekari u Novom Sadu (krajem XIX i početetkom XX veka ) su ............................................................................................(navedi bar 4 imena)

57. Medicinski fakultet u Novom Sadu osnovan je ......... godine, nedavno proslavio......................godina postojanja. 58. Prvi Medicinski fakultet u Srbiji osnovan je u: a) Novom Sadu, za vreme Austrougarske monarhije b) Nišu, u srednjem veku c) Kragujevcu, za vreme kneza Miloša d) Beogradu, u Kraljevini SHS 59. Srpsko lekarsko društvo osnovano je ......... godine u ..................(upisati godinu i

mesto) 60. Prva škola za medicinske sestre osnovana je u Beogradu.................. godine 61. Bolničarke se prvi put spominju u : a) Carigradskoj bolnici, VII vek b) prvoj muslimanskoj bolnici u Damasku u VIII veku c) bolnici u Bagdadu u VIII veku 62. Penicilin je otkrio 1928.godine...... ............ ...... (upisati ime) 63. Na Ženevskoj konferenciji ............... osnovan je Crveni krst. 64. Osnivač Crvenog krsta bio/bila je :

9

a) Anri Dinan b) Florens Najtingejl c) Napoleon 65. Kolo srpskih sestara osnovano je ........... godine u Beogradu a osnivači su bili .......................................... ...........(navesti bar 3 imena) 66. Nakon objave osnivanju škola za više profila zdravstvenih radnika u časopisu

”Srpski arhiv” – 1895. godine Škola za babice je osnovana ………… godine (upisati godinu) 67. Medalja Florence Nightingale za izuzetnu hrabrost i odanost u pomaganju

žrtvama dobile su čuvene bolničarke/zdravstvene radnice (Heroine sa svetskim odličjem) početkom XX veka kod u nas ...........................................(navesti bar 3 imena).

68. Prva Viša medicinska škola u Beogradu koja traje sedam semestara osnovana je .............godine . u .............. (upisati godinu i mesto)

69 Prve osnovne akademskih studija zdravstvene nege osnovane su nakom potpisivanja Bolonjske deklaracije ........ godine na ............. ............ u Novom Sadu (upisati godinu i naziv )

70. Vakcinu protiv antraksa i besnila otkrio je 1885. ................................. 71. Vakcinu protiv velikih boginja – variole vere otkrio je........................ 72. Osnivač psihoanalize bio je : a) Karl Gustav Jung b) Alfred Adler c) Sigmund Frojd 73. Zakon o nasleđivanju delo je naučnika: a) Gregor Mendel b) Pol Erlih c) Robert Virhof 74. Otkriće krvnih grupa vezano je za ime................, a otkriće je bilo .......godine.

upisati ime i godinu)

10

75. Za osnivača mikologije kao nauke smatra se............................, rodom iz Bačkog

Dobrog polja,Vojvodina ( upisati ime) 76. Osnivač praktične i naučne preventivne medicine u nas, te jedan od osnivača

Medicinskog fakulteta u Beogradu bio je : a) Milan Jovanović Morski b) Milan Jovanović Batut c) Đorđe Natošević Baba 77. Za otkriće i razvoj mikroskopije zaslužni su :............................(navesti trojicu) 78. Osnivač mikrobiologije 1675. bio je .............................. 79. Dijagnostički znak/simptom išijalgije pripisuje se E.Š. Lasegu, a za istinski ga je

prvi opisao naš lekar i književnik: a) dr Laza Kostić b) dr Laza Lazarević c) dr Laza Stanojević 80. Insulin je otkrio ...........................i to................ godine upisati ime i godinu ) 81. Počeci transplantacione hirurgije vezuje se za Revedina i Tirša u : a) XVII veku b) XVIII veku c) XIX veku 82. Virusi su od strane Dimitrija Ivanoviča Ivanovskog otkriveni

krajem.................veka. 83. Bacil tuberkuloze otkrio je 1882g................... 84. Otkriće prvog antibiotika – penicilina vezano je za ime: a. Roberta Koha b. Aleksandra Fleminga c. Edvarda Dženera

85. Najstariji medicinski časopis u nas osnovan 1872. pod inicijativom dr Vladana

Đorđevića je: a) Medicinski pregled b) Medicinska istraživanja u Srbiji c) Srpski arhiv za celokupno lekarstvo

11

86. Lekarska komora Srbije osnovana . .……….godine, dekretom je ukinuta

……….godine, i ponovo osnovana…….…….godine (upisati tri godine ) 87. Prva žena lekar u Srbije je ……………… …, a jedna je od osnivača Kola srpskih

sestara 1903. godine u Beogradu. (upisati ime) 88. Prvi američki estetski hirurg bio je .............. i 1827.g. uradio je operaciju sa

instrumentima koje je sam dizajnirao. (upisati ime) 89. Streptokoke i stafilokoke otkrio je 1880. godine a. Luj Paster b. Selman Vaksman c. Robert Koh 90. Strumu štitne žlezde je 1840 prvi detaljno opisao:

a. Robert Grejvs b.Keleb Hiler Peri

c.Karl Adolf fon Bazedov 91. Teoriju pobočnih lanaca koja je razjasnila pojam imuniteta otkro je

1885.g……............................

92. Alfred Bine je u praksu 1905. uveo - ………………..

93. Albert Neisser je otkrio uzročnik ……………i to………………….. godine.

94. Prva eterska narkoza uveo je........................godine američki zubar ...................

95. Prva žena lekar na svetu je bila................... a diplomira 1849 u SAD

96 . Elektrokardiografiju – EKG je u praksu uveo ……………………i to godine ( napisati ime i godinu)

97 . Bacil tuberkuloze – Mycobacterium tuberculosis – otkrio je …………… i

to..............godine.

98 Folikule jajnika otkrio je 1672. ............................. holandski anatom, a on je prvi i opisao ................ faze ----

12

99. Temelje nauke o elektricitetu i elektro fiziologije postavio je profesor anatomije sa fakulteta u ............. Bolonji , Italija , nakon eksperimenata na žabljim batacima ........................................ u drugoj polovini ............. veka.

100. Dijagnostičku metodu otkrivanja oboljenja želuca i dvanaestopalačnog creva ......

otkrio je ...................... ....( napisati dijagsnotiku i ime) 101. Zakon o zdravstvenom osiguranju uveo je ……………..godine nemački

kancelar…............. ( napisati ime i godinu)

102. Krajem XIX veka, tj............godine, nemac .........................je otkrio X-zračenje i medicinsku praksu uveo radiografiju.

103. Nobelova nagrada u medicini za otkriće bioloških procesa u ćelijama i tkivima i

uloge vitamina C dodeljena je .................... (ime ) i to ..........godine.

104. Nemački lekar i fizičar koji je u Berlinu ........ godine, prvi demonstratirao oftalmoloskop bio je ......................... (ime)

105. Hemofiliju je kao bolest prvi opisao u ............ veku arapski hirurg i lekar ......... .....

106. Pojam esencijalne hipertenzije, povišenog krvnog pritiska prvi je opisao

početkom XX veka.................................................

107. Krajem XIX i u XX veku) broj medicinskih naučnih saznanja se povećao i KLINIČKE MEDICINSKIH STRUKA se dele na uže specijalnosti: .................................................................................................

108. Kada se stomatologija izdvojila iz medicinekrajem ............... veka

109. Prvi u svetu napravio mrtvu vakcinu protiv besnila je........................ a on je bio i osnivač ………godine Pasterov zavoda u Novom

110. U XX. Veku Wilhelm His mlađi je otkrio.

a) citoarhitektonika mozga

b) Hisov snop u sprovodnom sistemu srca

c) hromosomsku teoriju o nasleđivanju

13

111. Elektronski mikroskop je prvi napravio ………… …….i to ……...godine……………. ( ime i godinu)

112. Hemoterapiju za lečenje kancera prvi je uveo ……………i to ……. godine

(navesti ime i godinu) 113. Utemeljivač neonatologije je bila anesteziolog ………………………, koja je 1952.

godine uvela ……….. ..za brzu procenu vitalnosti novorođenčeta.

114. Prvu vakcinu protiv dečije paralize (Polio) uveo je ………… ………I to ……….godine (navesti ime i godinu)

115. U Sjedinjenim Amerićkim Državama je ...........godine odobrena upotreba

kontracepcijske pilule.

116. Prvu transplantaciju srca izveo je……............i to………godine, ……………..u Južnoafričkoj republici. (navesti ime i godinu)

117. U celom svijetu iskorenjene velike boginje ……………..godine a uzročnik se čuva

samo u Atlanti i Moskvi iz istorijskih razloga. (navesti godinu) 118. Magnetska rezonanca (MR) prvi put upotrebljena za dijagnostiku ……..godine.

119. Virus koji uzrokuje AIDS otkriven …………….. godine.

120. Prvo dijete iz epruvete rađa se ………..godine.