De Sluipende RevolutieJan Rotmans

Barendrecht, 11-11-11

Urgentie

Overgangsperiode

Kantelpunt

macro-niveau crisesbankencrisis, schuldencrisis, landencrisis,eurocrisis

meso-niveau regime ‘kraakt’VN, EU, natiestaten worstelen

micro-niveau onderstroom krachtigeroccupy-beweging, arabische lente, transition towns

chaos, turbulentie, instabiliteit

25 jaar

DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase

25 jaar

Transitie naar duurzame samenleving

Nieuw Paradigma

Nieuwe Instituties

Kante

lpunt

Oud Paradigma

Oude Instituties

Tijd

Opbo

uwva

n duu

rzame

same

nlevin

g

We zitten hier

Dominante Trends

globalisering en IT-revolutie

horizontalisering van samenleving

maatschappelijke onvrede

glocalisering en gemeenschappen

verandermacht van onderop

Onderstroom

De golven zijn de dagende dagen van het jaar.Het lijkt of zij vertellenhoe het ons vergaat

Maar de onderstroomdie niemand ziet.Bepaalt de richtingop elk gebied

Stef Bos

Onderstroom raakt Bovenstroom

kantelaars kunnen systemen laten kantelen

tegenkrachten mobiliseren zich eveneens

creëert spanning en fricties

versnellers botsen met remmers

Verduurzaming

duurzaamheid snelst groeiende industrie ter wereld2010 250 miljard $ groeit met 30% per jaar

koplopers: China 55 miljardDuitsland 42 miljardVS 35 miljard

achterblijver: Nederland 2 miljard

bedrijven als VW, Unilever, Philips investeren miljarden

rendement duurzaam 5 keer hoger dan in onduurzaam

Mondiale Duurzaamheids Economie

Nederland fossiel gidsland?kolencentrales, gascentrales, CO2-hub, gasrotonde, CCS

energieoverschot: 120% 40% export = 80%

3.8% energie duurzaam opgewekt [nr. 25 in Europa]

kiest bewust voor niet te snelle verduurzaming energiesector

Nederland vaste telefonie rest van wereld mobiele telefonie

En toch….. 88% van Nederlanders wil duurzame energie

2.5 miljoen Nederlanders willen duurzame leefstijl

400 lokale duurzame energie initiatieven

in 2025 wekt 1 op 4 huishoudens eigen energie op

spectaculaire daling van prijs duurzame energie

opmars van decentrale, duurzame energie is onstuitbaar

sleutel in handen van prosument

Het wordt spannend

tot 2020

oplopende spanning tussen centraal en decentraal

daarna zal duurzaam decentraal definitief doorbreken

kolencentrales zullen worden gesloten

VisieActie

Stichting Urgenda

Stichting Urgenda

Stichting Urgenda

Dutch Research Institute For Transitions

Green House Deal

Ambitie

Nederlandse woningvoorraad

zo snel mogelijk energieneutraal

Transitieplan

verbinden van alles wat loopt

opschalen naar nationaal niveau

in 5 gemeenten starten met coalities

alle branche-organisaties doen mee

banken en ondernemers doe mee

Urgenda & Vernieuwing Bouw

Wat betekent dit voor Barendrecht?

Status Duurzaamheid Barendrecht

gebeurt best wel een en ander

duurzaamheid zit nog niet in DNA van Barendrecht

wie zijn de koplopers en kantelaars?

genoeg veranderkracht om sneller te verduurzamen?

Toekomst Barendrecht

Waar verdient Barendrecht zijn geld mee in toekomst?

duurzame agri-producten

duurzame toelevering / verwerking

duurzame diensten

Is Barendrecht klaar voor Bio-Haven?

Rotterdamse haven is in transitie

biomassa wordt steeds belangrijker

betekent andere producten en diensten

Barendrecht moet hierop anticiperen

Hoe organiseer je duurzaamheid?

niet van bovenaf

wel van onderop

wel vanuit hoog ambitieniveau

met mensen en voor mensen en van mensen

Lokaal Energiebedrijf?

zijn er alleen in Zeeland al 50 initiatieven

dorpse sociale structuur leent zich ervoor

link met sportverenigingen is makkelijk

Woningvoorraad energieneutraal?

woningvoorraad energieneutraal in 2030?

belangrijke rol voor Patrimonium corporatie

komen weinig nieuwe woningen meer

focus op renovatie van bestaande woningen

Tot Slot

verduurzaming is een keuze

Barendrecht moet kiezen of men dat wil

verduurzaming levert economisch voordeel

voorloper of achterblijver?