15 cau truc hanh nao, cau nao, trung nao, tieu nao

Upload: nguyen-tien-son

Post on 11-Jul-2015

380 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

HC VIN QUN Y B MN GII PHUMT

S:.

TN BI GING Mn hc: Gii phu Bi: Cu trc cu no, trung no, tiu no i tng: Bc s di hn chnh quy Nm hc: 2009 2010

Ging vin: i t, GS, TS L Gia Vinh

H ni - 2008

K HOCH BI GING 1. Phn th tc B mn: Gii phu Mn hc: Gii phu i tng hc vin: Bc s di hn chnh quy Tn bi ging: Cu trc cu no, trung no, tiu no Tn ging vin: i t, GS, TS L Gia Vinh Nm hc: 2009-2010 Thi gian ging: 90 pht 2. Cc mc tiu hc tp: - Nm c cht trng v cht xm tiu no - Nm c cc nhn xm, cc b dn truyn cu no v trung no 3. K thut tin hnh: 3.1 Loi bi ging: L thuyt c bn. 3.2 Phng php dy hc: Din ging, trnh by trc quan v kim tra. 3.3 Hnh thc t chc dy hc: Ln lp ti ging ng. 3.4 Phng tin dy hc: Bng, tranh v, PowerPoint. 4. Phn thi gian v cu trc bi ging: 4.1 T chc lp: 1 4.2 Kim tra bi c: 4 4.3 Gii thiu ti liu tham kho, nghin cu: 2 4.4 Tin hnh ni dung bi ging

Ni dung bi ging 1. Cu trc bn trong cu no 1.1 Cht xm - Cc ct nhn dy thn kinh s - Cc nhn ring cu no 1.2 Cht trng cu no 2. Cu trc bn trong tiu no 2.1 Cht xm tiu no - V tiu no - Cc nhn xm di v tiu no 2.2 Cht trng tiu no 3. Cu trc bn trong trung no 3.1 Cht xm - Cht xm t hnh, cu no i ln - Cht xm ca trung no 3.2 Cht trng trung no

Thi gian 20

Nhng PPDH vn dng Din ging, trnh chiu powerpoint, quan st trc quan.

Phng tin DH Bng, powerpoint

Hot ng ca HV Nghe, nhn, ghi chp, pht biu.

35

20

5. Kim tra nh gi (thng tin phn hi): 3 6. Tng kt bi ging: 7. Nhn xt v rt kinh nghim:

Thng qua Ch nhim b mn

Ngy thng nm 2010 Ngi lm k hoch

CU NO, TRUNG NO, TIU NO1. Cu no Cu no ( no) gia hnh no di, trung no (cung no) trn v dnh vo tiu no sau, c 2 rnh: rnh hnh cu v rnh cung cu phn cch r rt gia cu no vi hnh v cung no. Cu no nm trn rnh nn ( na trc) ca mm nn xng chm. c cu to bi cc th ngang. Trng nh mt quai, vng quanh trc ng dc, cu no ni lin hai cung tiu no vi nhau. 1.1. Hnh th ngoi Cu no c 4 mt: a. Mt trc Cao 3cm v rng 4cm, c nhiu kha chy ngang. Phnh hai bn v lm gia thnh rnh. Trong rnh c thn ng mch nn chy qua. b. Mt bn Mt trc thu hp dn dn t trc ra sau to thnh cung tiu no gia. C r ca dy thn kinh sinh III (dy V), lm ranh gii gia mt trc v mt bn. c. Mt sau Nu lt v ct ri tiu no ra, th thy mt sau ca cu no. c 3 i cung tiu no. Hai cung tiu no trn tip dnh vo nhau u trn bi van Vitxen v toc di to nn tam gic trn ca no tht IV. Hai cung tiu no gia rt to, ni cu no v tiu no. Hai cung di thuc vo hnh no. 1.2. Hnh th trong v cu trc Cu no cng nh cc phn no khc, l do cc si v cc nhn to thnh. C si ring bit ca cu no (si ngang), c si ch qua cu no hay dng cu no (si dc). Trn mt thit ngang ta thy: a. Cht xm Gm cc nhn: - Pht sinh ra cc nhn nguyn y ca cc dy thn kinh V, VI, VII, VIII.

+ Nhn ca dy VIII (dy thnh gic) dy tin nh c dy lng trong, nhn Deiters v nhn Bechterew. Dy c tai, gm c nhn lng v nhn bng cn gi l c bn v nhn trc hay nhn ph. + Nhn ca dy VII (dy mt) c: nhn vn ng, nhn cm gic v cc nhn thc vt. Nhn thc vt li gm c nhn l t (dy VII) v nhn bt trn (dy VII). + Nhn ca dy VI (dy vn nhn chung) + Nhn ca dy V gm c 2 loi: loi cm gic v loi vn ng. - NgoI cc nhn ca cc dy V, VI, VII, VIII li cn c cc nhn ring bit ca cu no. Nhn l: + Nhn ca cu no + Trm cu hay trm trn + Th thang + Nhn bn b. Cht trng gm cc b * B thp: i t v no ti ty sng, b ny b cc si ngang phn tn thnh cc b con. Ngoi ra, li cn c cc si i t v no tn ht cc nhn cu, l b v cu. * B dy chnh gm c v dy gia, b cung. Hai b ny nm gn v sp ngang nhau. * B tiu no thng Flechsig chy vo tiu no qua cung tiu no di. * B tiu no bt cho Gowers vng quanh cung tiu no trn ri chy vo thy dun. * B si ngang ca cu no chy t cc nhn sau qua cung tiu no gia vo tiu no. 2. Trung no Bng no gia khi pht trin to nn eo no hay trung no. Trung no cng nh cc phn no khc, c vng trng ra trc (vng bng) v vng nhn ra sau (vng lng). Lc u trung no gc ca ng no. Vng bng s thnh cung i no v vng lng thnh c no sinh IV. Cn ng ty no tht hp li v gi l cng Sylvius.

di, c 1 rnh r rt, rnh cu cung nm gia cu no v cung no, cn trn trung no lin tip vi i th hay i no. V phng din pht sinh chng h, trung no pht trin l do s pht sinh ca cc c quan th gic (cng nh c quan thnh gic l nhn t pht sinh ra hu no, v c quan thnh gic l nhn t pht sinh ra tin no). i vi ng vt sng di nc, trung no l trung ng ch o. Nhng i vi ng vt sng trn cn, th no phc tp hn v pht trin thm tin no. Lc trung no t trung ng cao cp li xung trm trung gian; nhng vn c s lin h gia trung ng cp thp v trung ng cp cao. Vy trong qu trnh pht trin ca no, ta thy hu no li bc ch o cho trung no, ri trung no li li bc cho tin no v trn loi ngi, tin no, hay c th, v no l trung ng cao cp nht. Ni mt cch khc, b phn mi khng tiu dit b phn c, m ch lm cho c nng ca b phn c ph thuc vo b phn mi. 3.1. Hinhf theer ngoaif Trung no c 4 mt: trc, sau v 2 bn. * Mt trc C cung i no, cung i no l 2 ct trang cu no i ln, chch ra ngoi, chui vo trong gian no. Di v rng 15mm. gia 2 cung no, c mt mng cht xm hnh tam gic gi l khoang thng sau v c nhiu l mch mu chy qua. Dy thn kinh vn nhn chung (dy III) pht nguyn dc b trong ca cung i no. * Mt sau C 4 c no sinh t. C sau di b hn c trc trn. Rnh thng gia i t hm van Vitxen sau, ti h ca tuyn tng trc. Mi c ni vi th gi ca i th bi 1 cnh tay lin kt: cnh trc ni c trc trn vi th gi ngoi v cnh sau ni c sau vi th gi trong. Th gi l 1 phn ca i th. Dy thn kinh IV tch dc hai bn hm Vitxen v l 1 dy c nht tch mt sau (mt lng ca no). * Mt bn Ch l mt rnh bn theo dc mt ngoi ca cung i no. 2.2. Hnh th trong

Trn mt thit qua cng Sylvius, ta chia trung no lm 2 khu: khu cung no trc v khu c no sinh t sau. Trung no gm c cht xm, cht trng v cng Sylvius. a. Cht xm: c cc nhn * Nhn ca dy III, IV, tip tc ( pha trn) ct trong sng trc ca ty sng * Lim en: hnh bn nguyt chia cung ra lm 2 phn; phn trc l chn (c cc b vn ng), phn sau l chm (c cc b cm gic). lim en thuc h ngoi thp, c nhim v gi cng ca cc c, phi hp cc ng tc c ng theo mun. * Nhn : trng thy khi ct ngang trung no pha trn. Nhn l ni dng ca cc ng ngoi thp, iu ho cc vn ng, t ng hay na t ng ca c th (v d: v tr, t th, phn x tiu no). * Nhn lin cung: trng thy khi ct ngang trung no pha di. * Bn c no sinh IV. Cc c sinh IV l trung khu di v ca nhn (c no sinh IV trn) v nghe (c no sinh IV di). b. Cht trng * B vn ng trc (chn), l b thp ( 3/5 gia chn cung i no), b gi ( 1/5 trong) b v cu ( 1/5 ngoI). * B cm gic sau ( chm cung). C 2 b: - B dy chnh (b cm chnh), gm c dy gia v b cung. - B dy bn (b thnh gic). * B lin hp: b dc sau. c. Cng Sylvius L mt ng nh, ni thng no tht IV (ca trm no), vi no tht III (ca gian no). 3.Tiu no Tiu no nm trong tng sau ca s v pha sau cu - hnh no, cu no v tiu no hp thnh trm no v quy xung quanh tht no IV. Tiu no c chc phn iu ho nhng ng tc phn x, nhng ng tc c thc hay khng c thc, gi thng bng cho c th, nh hng cho cc c ng.

S pht trin ca tiu no lin h vi i sng ca ng vt, c bit vi c ng ca chng. C ng cng phc tp, tinh t, tiu no cng pht trin. loi b st cp thp, tiu no khng pht trin. Tri li mt s loi c v, chy nhiu, tiu no pht trin nhiu hn. Loi ngi c v tr ng thng v c ng phc tp tinh t, nn tiu rt pht trin. Ni chung, tiu no gm c 1 thy gia ( thy dun) v hai bn cu tiu no bn. Trong lch s pht sinh chng hng, thy dun pht trin sm nht (cc tiu no), ri mi n bn cu tiu no (tn tiu no). Tiu no c dnh vo hnh no bi 2 cung tiu no di, vo cu no bi 2 cung gia v vo trung no bi 2 cung trn. Cao 5cm, ngang 10cm v dy (trc, sau) 6cm. Tiu no nm gn trong tng sau ca s. C lu tiu no ph ln trn bn cu i no nm trn lu. Vy lu c cng gia tiu no v i no. 3.1. Hnh th ngoi Tiu no c 3 mt: mt trn c gia mt khi li, gi l thy dun trn v hai bn, hai bn cu tiu no. B chu vi c 2 khuyt: 1 pha gia trc, 1 pha gia sau. Khuyt trc tng ng vi trung no, cn khuyt sau tng ng vi chm trong. Mt di c thy dun di nm gia. Mt di lin quan trc vi hnh no. Cn 2 bn cu th nm p vo nn s. Mt trc: c 2 phn a. Phn trn: L do u trc ca thy dun trn v dun di to nn. Lin quan vi phn mI ca no tht III. Thy dun trn p vo mng Vitxen bi 1 mu b, gi l li no. Thy dun di p vo mng mI bi cc no v 2 bn bi van Tarin ty hay mn sau. Van Tarin c cng ngang t cc no ti nhung no (nhung no l tiu thy ca dy X, v khi tiu no yn ti ch th nhung no che lp ch nguyn u ca dy ). Trn mt thit ng dc ca tiu no, ta thy mt ngch con ca no tht IV m thnh trn l li no v van Vitxen v thnh di l cc no v van Tarin. b. Phn di

Lin quan vi mng mi. Mng ny y tam gic di ca no tht IV. Lch gia mng mi v tiu no, c tm mn mch di. Mt di (phn bn) ca van Tarin khng p vo mi, c 1 mu ca tiu no, gi l hch no xem vo gia 3.2. Thy tiu no C nhiu rnh phn chia b mt ca tiu no ra lm thy v tiu thy. Thy gia c cc rnh ngang. Bn cu c cc rnh vng, cc rnh ny cng c chung mt tm im vi b chu vi. y c 1 rnh to nht l rnh chu vi Vicazya. Nhng hin nay khoa hc cha cho php ta chia tiu no ra thnh thy r rt, v chc phn ca cc khu vc cng cha c nhn nh r rng. Nhng tn cc no, nhung no, hay hnh no ch l ct t mt hnh th tng t thi. V sinh l, P. Leroy chia tiu no thnh 3 thy: a. Thy trc: c chc v iu ho cng ca cc c trong cc ng tc s gin. b. Thy sau: gm c cc no, nhung no v hnh nhn, l trung tm ca thng bng. c. Thy gia: l trung tm ca cng ca cc c trong cc ng tc chnh xc v hu ca cc chi. 3.3. Cu trc Cng nh i no, c cht xm ngoi v cht trng trong. Cht trng c nhng di xen vo cht xm chng nh cc ngnh cy (cy i hay cy sng). a. Cht xm: chia ra lm 2 phn: - Phn nng l v tiu no - Phn su gia cht trng, gm c nhn rng hay nhn trm v nhn rng ph trong v ngoi. Nhn mi mi no tht IV. b. Cht trng C 2 h thng b ring bit - H thng ca thy gia gm c: b trm, b F. Lechisg (chy qua cung tiu no di) v b Gowers (khng qua cung tiu no di). Cc th s ti v ca thy gia, dng ti , ri li chy ti cc nhn mi. - H thng bn cu gm c 2 cung trn v gia. Cung gia mang cc th ti v bn cu tiu no. Cc th ny t v chy ti cc nhn rng ca tiu no. Cung trn mang cc th I t trm tiu no (nhn rng), chy vo trung no.