0156 121203 gorazde - prezentacija - ppt - predstavitev - sanjin avdic

MSc. Sanjin Avdić, dipl.ing.maš, MBA Voditelj odjela energetike / Head of energy department

CETEOR d.o.o. Sarajevo

[email protected]

mailto:[email protected]


KONCEPT

2/33

LOKALNA SREDINA & EU

BENEFITI KREIRANJA AMBIJENTA

POVOLJNO ZA ULAGANJE U ENERGESTKU EFIKASNOST I

OIE

RAZVOJ LOKALNE

ZAJEDNICE

• Privredni razvoj BiH kroz energetsku efikasnosti i obnovljive izvore energije

1. Zgradarstvo

2. Biomasa

SADRŽAJ

• OPĆINE U PRIPREMNOJ FAZI PROCESA PRIDRUŽIVANJA EVROPSKOJ UNIJI

• ZAKONSKA REGULATIVA I OBAVEZE BiH (primjer kroz dirketive EU iz oblasti EE)

• ISKUSTVA NOVIH DRŽAVA ČLANICA EVROPSKE UNIJE

• EU FONDOVI

• FINANSIJSKI MEHANIZMI U BiH – ENERGETIKA (EE i OIE)

• ENERGETIKA (EE i OIE) – GENERATOR KREIRANJA RADNIH MJESTA U BiH

4/33

• Na koji način EU komunicira sa zemljama članicama i potencijalnim članicama? 1. Uredbe

2. Odluke

3. Direktive

4. Misljenja/preporuke

ZAKONSKA REGULATIVA – proces transpozicije EU direktiva u domaće zakonodavstvo

Domaće zakonodavstvo

EU Direktive

Međunarodni Ugovor

Ugovor

Direktiva

Set podzakonskih

akata

Direktiva

Set podzakonskih

akata

Direktiva

Set podzakonskih

akata Zakon o...

• Pridruživanje Evropskoj uniji i usvajanje potrebnih zakona tokom cjelokupnog proces “Acquis Communautaire” - ima značajan uticaj na nacionalni, regionalni i lokalni nivo.

• Lokalne vlasti, koje su tradicionalno fokusna tačka života zajednice, su te gdje se uticaj pridruživanja najdirektnije osjeća.

OPĆINE U PRIPREMNOJ FAZI PROCESA PRIDRUŽIVANJA EVROPSKOJ UNIJI

Novi propisi u sljedecim oblastima su posebno odredili pripremnu fazu: • Javne nabavke • Principi Strukturnih fondova • Subvencije (ekonomska promocija) • Pravo gradana Unije da glasaju i da se • Kandidiraju na opcinskim izborima • Opcinske i regionalne finansije • Politika okoliša/životne sredine • Politika zapošljavanja

• Lokalne vlasti moraju implementirati približno 60% svih obaveznih propisa baziranih

na Evropskom pravu.

Primarno i sekundarno zakonodavstvo imaju značajan uticaj na lokalni nivo!!


Bitno je naglasiti: • Sistem Evropske Unije ne djeluje samo na bazi pravno obavezujućeg primarnog i

sekundarnog zakonodavstva!

• Sistem Evropske Unije je također baziran na pružanju određenih podsticaja kroz programske i druge prilike za finansiranje.


Lokalne i regionalne vlasti neće samo morati implementirati glavni dio Acquis Communautaire već će morati da se nose sa socijalnim, ekonomskim i ekološkim izazovima članstva, i to:

• Općine/regioni moraju implementirati zakonodavstvo Unije, ugrađeno u nacionalno

pravo. • Općine/regioni moraju implementirati ili administrirati odredbe unutar svog područja

nadležnosti. • Važno napomenuti da su općine i regioni najbliži nivo vlasti građanima i lokalnim

biznisima.


Da bi iskoristile sve prednosti procesa integracije u Evropsku uniju, općine će morati: • Razvijati evropski senzibilitet u oblasti kreiranja javnih politika i pružanja javnih usluga! Šta to znači? U procesu donošenja odluka ili izrade strategija, podzakonskih akata i statuta, općine će morati uzeti u obzir i sljedeća pitanja: • da li u vezi s tim postoji neki zakon ili uredba Evropske unije? • koji su to relevantni evropski standardi koji bi se mogu koristiti kao smjernice? • možemo li učiti na iskustvima drugih zemalja? • možemo li sarađivati sa partnerima iz drugih zemalja ili sa domaćim partnerima? • postoje li raspoloživa sredstava neophodna za podršku i finansiranje planiranih

aktivnosti?


Da bi iskoristile sve prednosti procesa integracije u Evropsku uniju, općine će morati: • sticati i razvijati iskustvo u izgradnji saradnje i partnerstva sa različitim akterima:

privatni sektor, drugi nivoi vlasti, civilno duštvo...

• sticati i razvijati iskustvo u oblasti prekogranične saradnje (preko granica entiteta i BiH)

• Ulagati u sistematsko prikupljanje i obradu podataka - indikatori koji se koriste u Evropskoj uniji za ocjenu programskih dokumenata država članica.


EU fondovi za podršku!!

SADRŽAJ




• EU FONDOVI



14/33

ZAKONSKA REGULATIVA – proces transpozicije EU direktiva u domaće zakonodavstvo


EU Direktive

Međunarodni Ugovor

Ugovor o Energetskoj

Zajednici

Direktiva 200/32/EZ

Set podzakonskih

akata

Direktiva 2010/31/EU

Set podzakonskih

akata


Set podzakonskih

akata Zakon o...

Zašto povećati energetsku efikasnost? 1. Ekonomska ušteda 2. Zaštita okoline 3. Ublažavanje klimatskih promjena

16/33

Zašto EE i OIE?

Zašto povećati energetsku efikasnost i koristiti obnovljive izvore energije u BiH? 1. Zapošljavanje

2. Poduzetnički razvoj 3. Privredni razvoj

• Paralelni učinak kroz ostvarenje ciljeva

17

Zašto EE i OIE?

ZAKONSKA REGULATIVA

• Ugovor o Energetskoj zajednici

• Jedinstven regulatorni prostor u Jugoistočnoj Evropi

• Implementacija relevantnih propisa EU

Tri ključne direktive iz oblasti energetske efikasnosti:

1. Direktiva 2006/32/EZ o efikasnosti korištenja krajnje energije i energetskih usluga

2. Direktiva 2010/31/EU o energetskim karakteristikama zgrada (EPBD)

3. Direktiva 2010/30/EU o označavanju kućanskih aparata

ZAKONSKA REGULATIVA – Ugovor o Energetskoj zajednici


EU Direktive

Međunarodni Ugovor

Ugovor o Energetskoj

Zajednici

Direktiva 2006/32/EZ

Set podzakonskih

akata


Set podzakonskih

akata


Set podzakonskih

akata Zakon o EE

ZAKONSKA REGULATIVA

Direktiva 2006/32/EZ o efikasnosti korištenja krajnje energije i energetskih usluga

• Ciljevi uštede energije (9%, 9 godina nakon uvođenja Direktive) • Bosna i Hercegovina mora usvojiti nacionalni plan sa ciljem uštede energije od 9% u devetoj godini primjene Direktive, implementirajući mjere povećanja energetske efikasnosti.

Potrebno je:

• Potrebno donošenje Zakona o energetskoj efikasnosti (u izradi)

• Potrebno donošenje sekundarne legislative (podzakonskih akata) iz oblasti EE

ZAKONSKA REGULATIVA – Cilj “9% za 9 godina”

• Cilj BiH - 9% smanjenja potrošnje energije do 2018. godine

• Uključena četiri sektora – zgradarstvo, usluge, industrija i transport

• Kreiranje ambijenta povoljnog za povećanje EE

• Sektor zgradarstva - udio ovog sektora bi mogao iznosi oko 40% od ukupnog cilja (9%)

ZAKONSKA REGULATIVA – Cilj “9% za 9 godina”

• To bi značilo smanjenje potrošnje energije u stambenom sektoru od 3,6%

• Mogući (ostvarljivi) ciljevi:

• Imamo cilj!

• Kako ga ostvariti?

60%

65 % (2016 - 2018 )

40%

Ostali sektori Sektor zgradarstva

30% (2013 - 2015)

5% (2010 - 2012)

ZAKONSKA REGULATIVA

Kantoni/jedinice lokalne

samouprave

Nadležna ministarstva

Parlament

Primarna legislativa

Zakon o EE FBiH/RS

Staretgija EE FBiH/RS

Akcioni plan FBiH/RS

Plan EE kantona/općina

Sekundarnalegislativa

Pravilnici

cilj

evi

imp

lem

en

tacija

ZAKON O PROSTORNOM PLANIRANJU I KORIŠTENJU ZEMLJIŠTA FEDERACIJE BOSNE I

HERCEGOVINE

Pravilnik o energetskom certificiranju

objekata ("Sl. novine

FBiH", br. 50/10 prilozi)

Pravilnik o uslovima za lica

koja vrše energetsko

certificiranje objekata

("Sl. novine FBiH", br. 28/10)

Pravilnik o tehničkim

zahtjevima za toplotnu zaštitu

objekata i racionalnu upotrebu energije


Pravilnik o tehničkim svojstvima

sistema ventilacije, djelimične

klimatizacije i klimatizacije u građevinama

(“Službene Novine FBiH”, br.

49/09 )

Pravilnik o tehnički

svojstvima sistema grijanja i

hlađenja građevina (“Službene

Novine FBiH”, br. 49/09 )

Smjernice za provođenje energetskih

pregleda

• Podzakonski akti FBiH koji implementiraju Direktivu 2010/31/EU (EPBD, bivša 2002/91)

• FMPU

Pravilnik o energetskom certificiranju

objekata ("Sl. novine

FBiH", br. 50/10 prilozi)

Pravilnik o tehničkim

zahtjevima za toplotnu zaštitu

objekata i racionalnu upotrebu energije


Izdvajamo dva Pravilnika:

• Pravilnik o tehničkim zahtjevima za toplotnu zaštitu objekata i racionalnu upotrebu energije ("Sl. novine FBiH", br. 49/09)

• Pravilnik o energetskom certificiranju objekata ("Sl. novine FBiH", br. 50/10)

STAMBENI SEKTOR BiH

Kako stvari stoje u našem okruženju?

ZAKONSKA REGULATIVA

25 40 55 70 85

100 115 130 145 160 175

1970 1978 1980 1986 1988 2008 2010 2012

HR

SRB

BiH

JUS U.J5.600 JUS

novelacija HR TZ

BIH TZ

SRB PEE

BIH Zakon o EE Unapređenje postojećih Pravilnika [kWh/m2 a]

Prosječna potrošnja energije u zgradama u zavisnosti od zakonodavnog okruženja

SADRŽAJ




• EU FONDOVI



28/33

Općine u novim državama članicama su se složile da je članstvo u EU (jednoj od najvažnijih svjetskih ekonomskih i političkih formacija) u pozitivnom smislu uticalo na njihov ukupan ekonomski razvoj. • Pristup različitim fondovima Evropske unije u tome je imalo posebno značajnu ulogu! • Korištenje ovih fondova omogučilo je općinama i regionima realizaciju mnogih

projekata (infrastrukturnih i administrativnih) koje inače ne bi mogli realizirati.

• Općinama su pružene brojne nove mogućnosti za razmjenu iskustava kroz povezivanje i umrežavanje sa općinama u drugim evropskim zemljama.

• “twining”

ISKUSTVA NOVIH DRŽAVA ČLANICA EVROPSKE UNIJE

MAĐARSKA

• Najveći izazov je bio kako doći do ponuđenih resursa od strane Evropske unije.

• Lokalne vlasti su se suočile sa problemom nedostatka vlastitih sredstava za sufinansiranje novih projekata.

• Nakon ulaska u Evropsku uniju znatno je povećan broj konkursa za podršku i finansiranje projekata.

• Nacionalna asocijacija lokalnih organa vlasti je izradila i uvela poseban sistem za (pr)ocjenu rada kompanija koje pružaju konsultantske usluge sa krajnjim ciljem da se općinama osiguraju pouzdani konsultanti, a samim tim i visok kvaliteta njihovih prijava.

• Pouzdan konsultant je od ključnog značaja!!


MAĐARSKA

• U cilju povećavanja stepena konkurentnosti lokalnih vlada u Mađarskoj, otvoreno je predstavništvo mađarskih lokalnih organa vlasti u Briselu.

• Zastupanje interesa!!


LETONIJA

• Očekivanje da će ulazak u Uniju omogućiti razvoj demokratije, posebno lokalne i regionalne demokratije: Međutim, pridruživanje Evropskoj uniji bilo je praćeno porastom centralizacije vlasti i snažnim zahtjevom za reformom javne uprave.

• Nakon pridruživanja Evropskoj uniji, lokalne vlasti su se međusobno smatrale konkurentima za dobijanje sredstava iz budžeta pojedinih ministarstava centralne vlasti.


Saradnja između lokalnih vlasti i samostalno kandidiranje projekata !

• EU pruža finansijsku pomoć za sve tipove organizacija, uključujući kompanije, javne institucije, univerzitete i NVO-e locirane uglavnom u zemljama članica.

• Određeni programi također su usmjereni i prema zemljama koje nisu članice.

• Mali, srednji i veliki projekti u različitim poljima – poljoprivreda, obrazovanja, okoliš, energetika...

• Jedna od mogućnosti na putu pristupanja EU koja se otvara relevantnim zemljama općenito, pa i općinama, jeste dodatni izvor finansiranja.

• U različitim fazama zemlja može koristiti različite fondove EU.

• Veoma je važno za lokalne vlasti da budu upoznate sa različitim EU fondovima koji su im na raspolaganju!

EU FONDOVI

Tipovi fondova / Geografsko pokrivanje / Tematsko pokrivanje

EU FONDOVI


• Grantovi U cilju implementacije projekata ili aktivnosti koje se odnose na politike Evropske

unije (da li u vezi s tim postoji neki zakon ili uredba Evropske unije?). Dodjeljuju se unutar različitih polja poput npr. istraživanja, obrazovanja, zdravstva,

zaštite potrošača, zaštite okoliša, humanitarne pomoći, energetske efikasnosti...

• Javne nabavke

EU FONDOVI


• Za zemlje članice EU

• IPA – poseban instrument kreiran za Zemlje kandidate (CC) i Zemlje potencijalne kandidate (PCC)

• ENPI (Evropski instrument susjedstva i partnerstva) - zapadne države Zajednice neovisnih država i zemalje Južnog Kavkaza

EU FONDOVI


• Finansiranje od strane EU je dostupno za gotovo svako tematsko područje - poljoprivreda, okoliš, ljudska prava, demokratske reforme, visoke tehnologije, sigurnost...

• Uobičajeno je da postoji jedan program Zajednice za svako tematsko područje

EU FONDOVI

Praksa

• Lokalne i regionalne vlasti moraju osigurati sredstva za modernizaciju svoje infrastrukture i administracije u cilju zadovoljavanja zakona EU.

• EU fondovi olakšavaju proces “prilagođavanja”

• Sufinansiranje je ključno!!

• Mora se naglasiti da se subvencije EU moraju dopuniti od strane državnih, regionalnih ili lokalnih fondova (sufinansiranje).

• Regionalne i lokalne vlasti imaju vitalnu ulogu u regionalnom razvoju, posebno u smislu podrške malim biznisima, lokalnim razvojnim programima i uspostavljanju partnerstava.

EU FONDOVI

SADRŽAJ




• EU FONDOVI



39/33

MODALITETI I IZVORI FINANSIRANJA EE U ZGRADARSTVU

40

• Tržišni/finansijski mehanizmi (NEEAP)

• EE/OIE Kreditne linije komercijalnih i razvojnih finansijskih institucija (bankarske institucije, FzZOiEE FBiH, fondovi i grant sredstva)

• ESCO (JPP)

• Kyoto Protocol (CDM, VA, trgovanje emisijama...)

TRŽIŠNI/FINANSIJSKI MEHANIZMI (NEEAP)

41

Dva glavna finansijska mehanizma: • Porezne olakšice - entiteti

• Povoljnije kreditne linije – komercijalne banke i druge finansijske institucije • 13% porezne olakšice / 87% povoljne kreditne linije

TRŽIŠNI MEHANIZMI (NEEAP)

42

Dva glavna finansijska mehanizma: • Procijenjeni iznos za BiH - 216.000.000 €

• Procijenjeni iznos za FBiH - 140.000.000 €

EE/OIE Kreditne linije i sredstva

43

• Komercijalne finansijske institucije (Raiffeisen, NLB, VB, mikrokreditne institucije)

• Razvojne finansijske institucije (RBFBiH)

• Fond za Zaštitu Okoliša i Energetsku Efikasnost

• FMPU

• drugi fondovi i donatori (sufinansijeri)

• Privredni razvoj BiH kroz energetsku efikasnosti i obnovljive izvore energije

1. Zgradarstvo

2. Biomasa

ENERGETIKA (EE i OIE) – GENERATOR KREIRANJA RADNIH MJESTA U BiH

Strategija/opredjeljenje države

Makro situacija (PESTEL)

Industrija

Konkurencija

Tržište

Kupci

“Pouke za prelazak na privredu s manjom emisijom ugljika,, Sarajevo – Hotel Europa 45/33


BENEFITI I KOBENEFITI PODRŠKE ULAGANJA U EE/OIE

Seed money/ posijati novac

Pogodnosti

Investicije u EE i OIE

Ekonomski multiplikator

Punjenje lokalnog budžeta

Tehnološki i poduzetnički razvoj

ZAPOŠLJAVANJE

“Pouke za prelazak na privredu s manjom emisijom ugljika,, Sarajevo – Hotel Europa 46/33


MODEL KREIRANJA RADNIH MJESTA

47

POVEĆANJE EE

POVEĆANJE INVESTICIJA/

TRŽIŠNI MEHANIZMIc

SMANJENJE TORŠKOVA ZA

ENERGIJU

RAZVOJ NOVIH DJELATNOSTI

POVEĆANJE KUPOVNE MOĆI

RAZVOJ TRŽIŠTA

POVEĆANJE PRIVREDNOG RASTA U BiH

RAZVOJ POSTOJEĆIH DJELATNOSTI


Povećanje EE

LEGISLATIVA (ispunjenje

obaveza, zakoni, podzakonski akti,

tržišni meh.)

STANOVNIŠTVO (ušteda, smanjenje

troškova)

PODUZETNIŠTVO (marketiranje, skupovi, pilot

projekti, udruženja, zaštita

interesa)

MEĐUNARODNI PROJEKTI

(podizanje svijesti)

Ambijent za

povećanje EE

ZAKLJUČAK - Model kreiranja ambijenta za povećanje EE i korištenje OIE


HVALA NA PAŽNJI!

MSc. Sanjin Avdić, dipl.ing.maš, MBA Voditelj odjela energetike / Head of energy department

CETEOR d.o.o. Sarajevo

[email protected]



0156 121203 gorazde - prezentacija - ppt - predstavitev - sanjin avdic

Documents