♥ ♥ PerSpeKTiF NeDiR ? ☻PerSpeKTiF NeDiR ? ☻♥ ♥ PéRspékTiF HakkınDa KaPsAmLı ÇaLışMaLaR… ☻PéRspékTiF HakkınDa KaPsAmLı ÇaLışMaLaR… ☻

♥♥TéméL TaSaRım PérSpékTif… ☻TéméL TaSaRım PérSpékTif… ☻

♥♥R€SimDé P€rSp€KTif… ☻R€SimDé P€rSp€KTif… ☻

♥♥P€rSp€kTif €v Çizimi… ☻P€rSp€kTif €v Çizimi… ☻

♥♥PérSpékTif ilé sokak çizimléri … ☻PérSpékTif ilé sokak çizimléri … ☻

♥♥PérSpekTif ÇizimLé ßir Yüzéyin €şiT PérSpekTif ÇizimLé ßir Yüzéyin €şiT PaRçaLaRa AyRıLmaSı… ☻PaRçaLaRa AyRıLmaSı… ☻

♥♥PérSpékTif ÇizimLé oDa iÇi ÇizméK… ☻PérSpékTif ÇizimLé oDa iÇi ÇizméK… ☻

♥♥PérSpékTif KaRé ÇiziMi… ☻PérSpékTif KaRé ÇiziMi… ☻

Perspektif, doğadaki iki boyutlu ya da üç boyutlu Perspektif, doğadaki iki boyutlu ya da üç boyutlu cisimlerin bizden uzaklaştıkça küçülmüş cisimlerin bizden uzaklaştıkça küçülmüş ve renklerinin solmuş gibi görünmesine ve renklerinin solmuş gibi görünmesine perspektifperspektif  denir. denir. Perspektif, çizgi perspektifi,Perspektif, çizgi perspektifi,renkrenk perspektifi olmak  perspektifi olmak üzere 2’ye ayrılır..üzere 2’ye ayrılır..

Yakın olan cisimler uzaktakinden daha büyük ve ayrıntılı Yakın olan cisimler uzaktakinden daha büyük ve ayrıntılı gözükürler. gözükürler. 

1- Çizgi Perspektifi1- Çizgi Perspektifi : : Paralel çizgilerin sonsuzda  Paralel çizgilerin sonsuzda birleşmesi yani küçülmesidir.birleşmesi yani küçülmesidir.

2- Renk Perspektifi2- Renk Perspektifi : : Işık değiştikçe ve cisimler bizden  Işık değiştikçe ve cisimler bizden uzaklaştıkça renkleri uzaklaştıkça renkleri değişimdeğişim göstermesine denir. göstermesine denir.

Perspektifte ufuk çizgisi ( zemin çizgisi ), ufuk düzlemi, Perspektifte ufuk çizgisi ( zemin çizgisi ), ufuk düzlemi, görme noktası(esas nokta), karşıdan görünen çizgiler, görme noktası(esas nokta), karşıdan görünen çizgiler, kaçış noktaları,kaçan çizgiler gibi tanımlar yer alır.kaçış noktaları,kaçan çizgiler gibi tanımlar yer alır.

Yapılması:Yapılması:

Planlanan proje perspektif olarak hazırlanır. Proje Planlanan proje perspektif olarak hazırlanır. Proje başlamadan çok önce bitmiş şekli üzerinde daha teferruatlı başlamadan çok önce bitmiş şekli üzerinde daha teferruatlı çalışmalar yapılır. En basit perspektif çizim, bir kağıt üzerine çalışmalar yapılır. En basit perspektif çizim, bir kağıt üzerine çizilen yatay izgidir. Bu yatay çizgi mesela o bölgenin ufuk çizilen yatay izgidir. Bu yatay çizgi mesela o bölgenin ufuk hattını temsil eder. Bu çizgi üzerine bir gemi ve biraz hattını temsil eder. Bu çizgi üzerine bir gemi ve biraz üzerine bulutlar konulursa gökyüzü de temsil edilmiş olur. üzerine bulutlar konulursa gökyüzü de temsil edilmiş olur. Gemiyle çizim yapanın arasındaki mesafe yaklaştıkça Gemiyle çizim yapanın arasındaki mesafe yaklaştıkça boyutları büyüyen diğer cisimler sıralanır. boyutları büyüyen diğer cisimler sıralanır. 

Perspektif çizimlerde atmosferin ışık etkisiyle renk ve Perspektif çizimlerde atmosferin ışık etkisiyle renk ve gölgelere etkisi, görüntülerin farklılaşmasına sebep olur. gölgelere etkisi, görüntülerin farklılaşmasına sebep olur. Atmosfer etkileri dikkate alınarak çizilen perspektif çizimlere Atmosfer etkileri dikkate alınarak çizilen perspektif çizimlere uzay (areal) perspektif denir. Tatbikatta en çok kullanılan uzay (areal) perspektif denir. Tatbikatta en çok kullanılan çizim metodu ise, ışık etkisi gösterilmeyen doğrusal (linear) çizim metodu ise, ışık etkisi gösterilmeyen doğrusal (linear) perspektiftir. Çizim yapılırken belli bir oranda küçültme perspektiftir. Çizim yapılırken belli bir oranda küçültme yapılır. Bu küçültme oranına, çizilen resmin mikyası denir. yapılır. Bu küçültme oranına, çizilen resmin mikyası denir. 

Perspektif resimde esas olan, cismin tabii Perspektif resimde esas olan, cismin tabii şeklini kutu biçimindeymiş gibi şeklini kutu biçimindeymiş gibi resimlemektir. Bir kutunun altı yüzeyi, resimlemektir. Bir kutunun altı yüzeyi, bu yüzeylerin kesiştiği 12 kenarı vardır. bu yüzeylerin kesiştiği 12 kenarı vardır. Bu kenarları çizimde uzunluk, genişlik Bu kenarları çizimde uzunluk, genişlik ve yükseklik olmak üzere üç gruptur. Bir ve yükseklik olmak üzere üç gruptur. Bir şeklin perspektifi, tepesi bakan göz olan şeklin perspektifi, tepesi bakan göz olan ve tabanı çizime teğet olan koninin ve tabanı çizime teğet olan koninin arada şeffaf bir yüzey üzerindeki arada şeffaf bir yüzey üzerindeki arakesitidir.  arakesitidir. 

Perspektifte kullanılan terimler:Perspektifte kullanılan terimler:  

Perspektif çizimlerde dört düzlem kullanılır. Çizimle göz arasında resmin Perspektif çizimlerde dört düzlem kullanılır. Çizimle göz arasında resmin arakesit olarak arakesit olarak

çizileceği düzleme resim düzlemi; çizileceği düzleme resim düzlemi; cismin ve çizen kişinin üzerinde durduğu düzleme zemincismin ve çizen kişinin üzerinde durduğu düzleme zemindüzlemi; resim düzlemiyle zemin düzleminin kesiştiği hatta da zemin hattı düzlemi; resim düzlemiyle zemin düzleminin kesiştiği hatta da zemin hattı

denir. Resim denir. Resim düzlemini dik kesen göz hizasındaki düzleme ise yatay düzlem ismi verilir. düzlemini dik kesen göz hizasındaki düzleme ise yatay düzlem ismi verilir.

Resim Resim düzlemiyle yatay düzlemin kesiştiği hat ufuk hattı'dır. Merkez düzlem, diğer düzlemiyle yatay düzlemin kesiştiği hat ufuk hattı'dır. Merkez düzlem, diğer

düzlemleri dikdüzlemleri dikolarak kesen ve gözden dik olarak geçen düzlemdir. Yatay düzlemden gözün olarak kesen ve gözden dik olarak geçen düzlemdir. Yatay düzlemden gözün

yüksekliğiyüksekliğigöz pozisyonu olarak tarif edilir ve gözün öne, sola, sağa kayması ile resim göz pozisyonu olarak tarif edilir ve gözün öne, sola, sağa kayması ile resim

düzlemidüzlemisınırlandırılır. Gözün resim düzlemi üzerindeki izdüşümüne görüş merkezi, sınırlandırılır. Gözün resim düzlemi üzerindeki izdüşümüne görüş merkezi,

gözün gözün bulunduğu mevkiye durma noktası, gözle görüş merkezi arasındaki mesafeye bulunduğu mevkiye durma noktası, gözle görüş merkezi arasındaki mesafeye

göz mesafesigöz mesafesidenir. Perspektif çizgilerin ufuk hattında birleştikleri yere kesişme noktası adı denir. Perspektif çizgilerin ufuk hattında birleştikleri yere kesişme noktası adı

verilir. Resim verilir. Resim düzlemi üzerinde görüş merkezinin sağ ve solunda ufuk hattı üzerindeki gözün düzlemi üzerinde görüş merkezinin sağ ve solunda ufuk hattı üzerindeki gözün mesafelerine ise mesafe noktaları denir. mesafelerine ise mesafe noktaları denir. 

Bir boyut perspektifi:Bir boyut perspektifi: Bir nokta perspektifinde bir kutu  Bir nokta perspektifinde bir kutu şekli çizmek için birbirine yaklaşıp bir noktada şekli çizmek için birbirine yaklaşıp bir noktada birleşen iki doğru çizmek gerekir. Karayolu, birleşen iki doğru çizmek gerekir. Karayolu, demiryolu perspektif görünümü buna Örnekdir. demiryolu perspektif görünümü buna Örnekdir. Çizime ait kutu yüzey çizimleri, ufuk hattındaki Çizime ait kutu yüzey çizimleri, ufuk hattındaki kesişme noktasına göre düzenlenir. kesişme noktasına göre düzenlenir. 

iiki boyut perspektifi:ki boyut perspektifi:  Buna açısal perspektif de denir. Buna açısal perspektif de denir. Kutu hafifçe çevrilirse kesişme noktası ufuk hattı Kutu hafifçe çevrilirse kesişme noktası ufuk hattı üzerinde dönen yönün aksi istikametinde kayar. Tek üzerinde dönen yönün aksi istikametinde kayar. Tek nokta perspektifinde yatay boyutlar (genişlikler) çizim nokta perspektifinde yatay boyutlar (genişlikler) çizim kağıdı kenarlarına paraleldir. İki nokta perspektifinde kağıdı kenarlarına paraleldir. İki nokta perspektifinde iki kesişme noktası vardır ve her iki kesişme iki kesişme noktası vardır ve her iki kesişme noktasına göre çizilen resimde derinlik çizgileri, çizim noktasına göre çizilen resimde derinlik çizgileri, çizim kağıdı kenarına paralel değildir. İki kesişme noktası kağıdı kenarına paralel değildir. İki kesişme noktası arasındaki ölçü resmin basit orantısıdır. İki nokta arasındaki ölçü resmin basit orantısıdır. İki nokta perspektif resim çizimini kolay anlamak için, perspektif resim çizimini kolay anlamak için, demiryolu üzerinde duran ve elinde tuttuğu bir cam demiryolu üzerinde duran ve elinde tuttuğu bir cam tabakayı sağa ve sola hafifçe çeviren bir kişinin tabakayı sağa ve sola hafifçe çeviren bir kişinin gördüğü manzarayı düşünmek yeterlidir. Cam tabaka gördüğü manzarayı düşünmek yeterlidir. Cam tabaka biraz sola çevrilirse tren raylarının ufuk hattında biraz sola çevrilirse tren raylarının ufuk hattında kesiştiği nokta sanki sağa kaymış gibi görülür.  kesiştiği nokta sanki sağa kaymış gibi görülür. 

Üç boyut perspektifi:Üç boyut perspektifi: Çizim yatay  Çizim yatay doğrultuda iki kesişme noktasına doğrultuda iki kesişme noktasına ilave olarak dikey doğrultuda da ilave olarak dikey doğrultuda da üçüncü bir kesişme noktası ihtiva üçüncü bir kesişme noktası ihtiva ediyorsa buna üç boyut perspektifi ediyorsa buna üç boyut perspektifi denir. Kullanma alanı çok sınırlı denir. Kullanma alanı çok sınırlı olup, tatbikatta bu tür çizimler olup, tatbikatta bu tür çizimler yerine modeller kullanılır. yerine modeller kullanılır.

p€Rsp€kTiF HakkınDap€Rsp€kTiF HakkınDa KaPsAmLı KaPsAmLı

ÇaLışMaLaR… ☻ÇaLışMaLaR… ☻

PéRsPékTiF’ téPéRsPékTiF’ téSanaT TaRiHii… ☻SanaT TaRiHii… ☻

1427 Yılında, Masaccio'nun resmini görenler 1427 Yılında, Masaccio'nun resmini görenler şaşkınlıklarını gizleyememişlerdi. Floransa'da Sainte şaşkınlıklarını gizleyememişlerdi. Floransa'da Sainte Maria Nowelle'de bulunan ve İsa'yı çarmıha gerilmiş Maria Nowelle'de bulunan ve İsa'yı çarmıha gerilmiş olarak gösteren bu fresk eser, ilk perspektif olarak gösteren bu fresk eser, ilk perspektif çalışmalarından birisidir. Düz duvara yapılan fresk, çalışmalarından birisidir. Düz duvara yapılan fresk, izleyenlerde sanki bir niş içine çizilmiş ve izleyenlerde sanki bir niş içine çizilmiş ve derinlemesine olan bir satıh gibi gözükmektedir. O derinlemesine olan bir satıh gibi gözükmektedir. O güne kadar resim sanatında perspektifin ne güne kadar resim sanatında perspektifin ne olduğunu bilmeyen sanatseverler, bu tür resimleri olduğunu bilmeyen sanatseverler, bu tür resimleri yapan sanatçıları adeta "sihirbaz" olarak yapan sanatçıları adeta "sihirbaz" olarak görmektedirler. görmektedirler.

Bir başka ressam Paolo Uccello ise, bir savaş Bir başka ressam Paolo Uccello ise, bir savaş sahnesini resmederken dener perspektifi. Bu sahnesini resmederken dener perspektifi. Bu resimde de yerde yatan ölü askerlerde ve yine yerde resimde de yerde yatan ölü askerlerde ve yine yerde bulunan mızraklarda denenmiştir perspektif. bulunan mızraklarda denenmiştir perspektif.

Rönesans döneminde ortaya çıkan perspektifin Rönesans döneminde ortaya çıkan perspektifin kuralları kısa zamanda bütün dünyaya yayılmıştır. kuralları kısa zamanda bütün dünyaya yayılmıştır. Sanatçılar, adeta bir oyuncak gibi oynamaya Sanatçılar, adeta bir oyuncak gibi oynamaya başlamışlardır perspektifle. başlamışlardır perspektifle.

Londra, National Gallery'de bulunan bir başka resim Londra, National Gallery'de bulunan bir başka resim ise Meındert Hobbema'ya aittir. Sanatçı bir köyü ise Meındert Hobbema'ya aittir. Sanatçı bir köyü resmetmiştir. Ancak burada da ağaçların arka plana resmetmiştir. Ancak burada da ağaçların arka plana doğru gittikçe küçüldüklerini, köy yolunun da aynı doğru gittikçe küçüldüklerini, köy yolunun da aynı şekilde arkaya doğru daraldığını görüyoruz. şekilde arkaya doğru daraldığını görüyoruz. Bulutlarda da aynı perspektif ilkelerinin Bulutlarda da aynı perspektif ilkelerinin uygulandığını görüyoruz. uygulandığını görüyoruz.

Perspektifin bulunuşu Rönesans'ı doğuran Perspektifin bulunuşu Rönesans'ı doğuran nedenlerden yalnızca biridir. Bu yıllardaki, yani XV. nedenlerden yalnızca biridir. Bu yıllardaki, yani XV. yüzyıldaki bir çok resim ve freskte biz perspektifin yüzyıldaki bir çok resim ve freskte biz perspektifin ilkel de olsa kullanımını hemen bütün resimlerde ilkel de olsa kullanımını hemen bütün resimlerde görüyoruz. Oysa, o yıllara kadar insanlar yine resim görüyoruz. Oysa, o yıllara kadar insanlar yine resim yapıyordu. Yine doğayı gözlemliyorlardı. Doğa resmi yapıyordu. Yine doğayı gözlemliyorlardı. Doğa resmi her ne kadar Rönesansla birlikte resmedilmeye her ne kadar Rönesansla birlikte resmedilmeye başlansa da, daha önceki örnekleri de vardır. Hattâ başlansa da, daha önceki örnekleri de vardır. Hattâ İslâm resim sanatındaki minyatürlerde perspektif İslâm resim sanatındaki minyatürlerde perspektif olmamakla birlikte, gerek savaş sahnelerinde gerek olmamakla birlikte, gerek savaş sahnelerinde gerek av sahnelerinde sık sık doğa resmedilmiştir. Ancak, av sahnelerinde sık sık doğa resmedilmiştir. Ancak, gerek Batı'da gerek Doğu'da bakan gözün perspektifi gerek Batı'da gerek Doğu'da bakan gözün perspektifi tespit edememiş olması gerçekten ilginçtir.tespit edememiş olması gerçekten ilginçtir.

Resim sanatında perspektifin bulunuşunun ve Resim sanatında perspektifin bulunuşunun ve uygulanışının Rönesans dönemine denk gelmesi aslında uygulanışının Rönesans dönemine denk gelmesi aslında bir rastlantı değil. Çünkü, Rönesans, yalnız resim bir rastlantı değil. Çünkü, Rönesans, yalnız resim sanatındaki perspektifi ortaya çıkarmamıştır, bütün sanatındaki perspektifi ortaya çıkarmamıştır, bütün görüşlerdeki perspektifi ortaya çıkarmıştır. Sanatın, görüşlerdeki perspektifi ortaya çıkarmıştır. Sanatın, felsefenin, edebiyatın, mimarinin bütün dallarında daha felsefenin, edebiyatın, mimarinin bütün dallarında daha perspektif yani daha derinlemesine bir görüş egemen perspektif yani daha derinlemesine bir görüş egemen olmuştur. Bu da düşünce ve sanat alanında özgür olmuştur. Bu da düşünce ve sanat alanında özgür insanların ortaya çıkıp, daha özgür ve özgün eserler insanların ortaya çıkıp, daha özgür ve özgün eserler yaratmasını sağlamıştır.yaratmasını sağlamıştır.

XV. yüzyıl sanatçıları perspektifin kurallarını ölçüm ve XV. yüzyıl sanatçıları perspektifin kurallarını ölçüm ve çizimlerle ortaya koyarlarken ve derinlemesine çizimlerle ortaya koyarlarken ve derinlemesine bakıldığında cisimlerin gittikçe küçülmesinden bakıldığında cisimlerin gittikçe küçülmesinden yararlanarak resim yaparken bir başka şeyi daha buldular yararlanarak resim yaparken bir başka şeyi daha buldular ki, bu da renklerin dansıdır. Aynı perspektifin içinde bu ki, bu da renklerin dansıdır. Aynı perspektifin içinde bu sefer renklerin kurallarını incelemeye başladılar. Yine sefer renklerin kurallarını incelemeye başladılar. Yine cisimlerin giderek ufalması gibi, renklerin de koyudan cisimlerin giderek ufalması gibi, renklerin de koyudan açığa doğru bir değişime uğradıklarını gördüler. Böylece açığa doğru bir değişime uğradıklarını gördüler. Böylece perspektifle birlikte yeni renk arayışlarına girildi ve bu da perspektifle birlikte yeni renk arayışlarına girildi ve bu da tabloların çok daha gerçekci olmasını sağladı. Ayrıca, tabloların çok daha gerçekci olmasını sağladı. Ayrıca, sanatçıya yeni renkler yaratma olanağı verdi.sanatçıya yeni renkler yaratma olanağı verdi.

Yukarıda da söz ettiğim gibi perspektif Yukarıda da söz ettiğim gibi perspektif önemlidir. Perspektifin bulunuşu bugünün önemlidir. Perspektifin bulunuşu bugünün penceresinden "önemli değilmiş" gibi penceresinden "önemli değilmiş" gibi gözükebilir. Oysa, XV. yüzyılda sanatçı için de, gözükebilir. Oysa, XV. yüzyılda sanatçı için de, sanatsever için de büyük bir yenilikti. Sanki sanatsever için de büyük bir yenilikti. Sanki resimler canlanmış gibiydi. resimler canlanmış gibiydi.

Perspektif, her konudaki bakış açımızı Perspektif, her konudaki bakış açımızı değiştirirken, insan suratında iki göz olması da değiştirirken, insan suratında iki göz olması da perspektifi görmemizi sağlamaktadır. Eğer, tek perspektifi görmemizi sağlamaktadır. Eğer, tek gözünüzü kapatır da çevrenize bakarsanız gözünüzü kapatır da çevrenize bakarsanız perspektif duygunuzu yitiriyorsunuz. perspektif duygunuzu yitiriyorsunuz.

XV. yüzyılda varolan perspektifin ortaya XV. yüzyılda varolan perspektifin ortaya çıkarılışı büyük bir devrim olarak çıkarılışı büyük bir devrim olarak nitelendirilmektedir. Bugün bile, her konuda nitelendirilmektedir. Bugün bile, her konuda perspektif yani derinlemesine bakıştan yoksun perspektif yani derinlemesine bakıştan yoksun herkese önemle duyurulur.herkese önemle duyurulur.

TéméL TaSaRım TéméL TaSaRım PérSpékTif… ☻PérSpékTif… ☻

Resim, grafik, rölyef, heykel, sahne dekoru ve mimarlık gibi plastik Resim, grafik, rölyef, heykel, sahne dekoru ve mimarlık gibi plastik sanat dallarında ve fotoğrafta; derinliğin, bütünlüğün, devamlılığın, sanat dallarında ve fotoğrafta; derinliğin, bütünlüğün, devamlılığın, renk, biçim ve çizgilerle yada fotoğraf makinesi aracılıyla bilimsel renk, biçim ve çizgilerle yada fotoğraf makinesi aracılıyla bilimsel olarak elde edilmesinde izlenilen yöntemlere olarak elde edilmesinde izlenilen yöntemlere PERSPEKTİFPERSPEKTİF denir.  denir. Kısaca perspektif, üç boyutlu cisimleri, iki boyutlu bir düzlem Kısaca perspektif, üç boyutlu cisimleri, iki boyutlu bir düzlem üzerinde göstermek için kullanılan bir araçtır. Çizgi perspektifi, üzerinde göstermek için kullanılan bir araçtır. Çizgi perspektifi, renk perspektifi diye ayrılır..renk perspektifi diye ayrılır..

   Çizilecek bir konunun üç boyutluluğu düşünülerek, bu konu ile ilgili Çizilecek bir konunun üç boyutluluğu düşünülerek, bu konu ile ilgili boşluk ve kitle sorunlarını görsel olarak çözmek için perspektif boşluk ve kitle sorunlarını görsel olarak çözmek için perspektif yöntemlerinden yararlanmak gerekir. Cisimlerin gözden olan yöntemlerinden yararlanmak gerekir. Cisimlerin gözden olan uzaklıklarına göre şekil ve renklerin belirtilmesi perspektifsel uzaklıklarına göre şekil ve renklerin belirtilmesi perspektifsel çalışmaları oluşturur. Doğanın ve nesnelerin göz ile görüldüğü gibi çalışmaları oluşturur. Doğanın ve nesnelerin göz ile görüldüğü gibi bir düzlem üzerinde belirtilmesi; Grek uygarlığı, Çin imparatorluğu, bir düzlem üzerinde belirtilmesi; Grek uygarlığı, Çin imparatorluğu, Roma sanatı, Rönesans dönemleriyle yakın çağda ayrıcalıklar Roma sanatı, Rönesans dönemleriyle yakın çağda ayrıcalıklar göstermektedir. Bu nedenle perspektife ilişkin yöntemler, kuramsal göstermektedir. Bu nedenle perspektife ilişkin yöntemler, kuramsal ve uygulama alanındaki bütünlük 20. yy ın ikinci yarısına kadar ve uygulama alanındaki bütünlük 20. yy ın ikinci yarısına kadar gelişme göstermiştir. Günümüzde, bir yapının perspektif gelişme göstermiştir. Günümüzde, bir yapının perspektif görünümleri bilgisayar ve diğer elektronik araçlarla yanlışsız görünümleri bilgisayar ve diğer elektronik araçlarla yanlışsız olarak çizilebilir. Ancak sanatsal (artistik) yeteneklerle boyanmış olarak çizilebilir. Ancak sanatsal (artistik) yeteneklerle boyanmış veya çizilmiş bir perspektif resim; sanat tarihinin bütün veya çizilmiş bir perspektif resim; sanat tarihinin bütün dönemlerinde olduğu gibi bütün çağdaş sanat akımlarında da dönemlerinde olduğu gibi bütün çağdaş sanat akımlarında da derinliği, bütünlüğü ve devamlılığı daha canlı ve inandırıcı olarak derinliği, bütünlüğü ve devamlılığı daha canlı ve inandırıcı olarak göstermektedir.göstermektedir.

  

15. yy da perspektif; bir konunun, görme 15. yy da perspektif; bir konunun, görme merkezine göre, merkezi izdüşümünün merkezine göre, merkezi izdüşümünün resim düzleminde görüntülerle resim düzleminde görüntülerle belirtilmesinde izlenen yöntemdir. Bu belirtilmesinde izlenen yöntemdir. Bu yönteme “merkezi projeksiyon yöntemi” yönteme “merkezi projeksiyon yöntemi” de denilmektedir. Geometri ve optik de denilmektedir. Geometri ve optik bilimleri ile yakından ilgili olan bilimleri ile yakından ilgili olan perspektif, Leonardo’ya göre; bir yeri perspektif, Leonardo’ya göre; bir yeri pencere camından görüp görüntüyü bu pencere camından görüp görüntüyü bu cam üzerinde çizmek yada boyamaktır.cam üzerinde çizmek yada boyamaktır.

Derinlikle ilgili çalışmalarda üç boyuta ilişkin Derinlikle ilgili çalışmalarda üç boyuta ilişkin olan ipuçlarının beş tanesi özellikle Rönesans olan ipuçlarının beş tanesi özellikle Rönesans ressamları tarafından kullanılmış olup ressamları tarafından kullanılmış olup günümüzde de geçerlidir.günümüzde de geçerlidir.

1 –1 – Bir nesneye ait olan herhangi bir çizginin Bir nesneye ait olan herhangi bir çizginin veya konturun diğer bir nesneyi kapatmasıveya konturun diğer bir nesneyi kapatması

2 –2 – Hava perspektifi: Renklerin bizden olan Hava perspektifi: Renklerin bizden olan uzaklıklarına göre değişmesi.uzaklıklarına göre değişmesi.

3 –3 – Çizgi perspektifi: Paralel çizgilerin sonsuzda Çizgi perspektifi: Paralel çizgilerin sonsuzda birleşmesibirleşmesi

4 –4 – Işık gölgenin dağıtılması ( ışık yönünün Işık gölgenin dağıtılması ( ışık yönünün bilinmesi gerekir. )bilinmesi gerekir. )

5 –5 – Boyutları hakkında geniş bilgilere sahip Boyutları hakkında geniş bilgilere sahip olduğumuz figür yada nesnelerin arka plana olduğumuz figür yada nesnelerin arka plana yerleştirilmesiyerleştirilmesi

Filippo Diser Brunelleshi (1377 – 1446 ) Filippo Diser Brunelleshi (1377 – 1446 ) Floransa Kadetralinin kubbe mimarı, Floransa Kadetralinin kubbe mimarı, Donatello’nun arkadaşı ve bilimsel perspektifi Donatello’nun arkadaşı ve bilimsel perspektifi mimariye uygulayan ilk sanatçıdır. Ucello, Piero mimariye uygulayan ilk sanatçıdır. Ucello, Piero Della Francesca gibi sanatçılar da aynı Della Francesca gibi sanatçılar da aynı perspektif yöntemini kullanmışlardır. Rönesans perspektif yöntemini kullanmışlardır. Rönesans sanatçıları da bundan yararlanmışlardır. sanatçıları da bundan yararlanmışlardır. Brunelleshi’den biraz sonra onun meslek Brunelleshi’den biraz sonra onun meslek arkadaşı Alberti’nin perspektif konstruksiyonları arkadaşı Alberti’nin perspektif konstruksiyonları ressamlar tarafından kullanılabilecek bir biçime ressamlar tarafından kullanılabilecek bir biçime dönüştürülmüştür. Buna ilişkin perspektif dönüştürülmüştür. Buna ilişkin perspektif bilgileri 1436 da yapılan sanat kongresinde bilgileri 1436 da yapılan sanat kongresinde sunulmuştur. Ayrıca bu bilgiler yayınlanmıştır. sunulmuştur. Ayrıca bu bilgiler yayınlanmıştır.

Paralel PerspektifParalel Perspektif:: Gerçekte paralel olan Gerçekte paralel olan orthogonaller paralel olarak gösterilmiştir.Bu orthogonaller paralel olarak gösterilmiştir.Bu durum daha çok Çin resimlerinde durum daha çok Çin resimlerinde görülmektedir.görülmektedir.

Açısal PerspektifAçısal Perspektif:: Diktörtgen ya da kare prizma Diktörtgen ya da kare prizma biçimindeki geometrik şekilleri iki yan ve üst biçimindeki geometrik şekilleri iki yan ve üst yüzeylerini gösteren bilimsel bir perspektif yüzeylerini gösteren bilimsel bir perspektif yöntemidir.yöntemidir.

Üç Nokta ya da Eğilimli Resim Düzlemi PerspektifiÜç Nokta ya da Eğilimli Resim Düzlemi Perspektifi:: Bu perspektifte diktörtgen ya da kare Bu perspektifte diktörtgen ya da kare prizmanın hiçbir ayrıntısı resim düzlemine prizmanın hiçbir ayrıntısı resim düzlemine paralel değildir. Dikey  orthogonaller; şekil göz paralel değildir. Dikey  orthogonaller; şekil göz hizası çizgisinin altında ise altta, üstünde ise hizası çizgisinin altında ise altta, üstünde ise üst boşlukta kesişirler.üst boşlukta kesişirler.

Mihrevi Perspektif ( Axial Mihrevi Perspektif ( Axial Perspektive): Perspektive):

Bilimsel Bilimsel perspektiftenperspektiften önce bilinen bu önce bilinen bu tür çizimde paralellerin simetrik tür çizimde paralellerin simetrik olarak gözden uzaklaştığı görülür. İlk olarak gözden uzaklaştığı görülür. İlk örnekleri Grek Apulian vazoları örnekleri Grek Apulian vazoları üzerindeki çizimlerde görülmüş olup üzerindeki çizimlerde görülmüş olup Rönesans ta da devam etmiştir. Çoğu Rönesans ta da devam etmiştir. Çoğu kez tavan üzerinde paralel iki çizgi kez tavan üzerinde paralel iki çizgi tavanın bittiği yerde birleşir.tavanın bittiği yerde birleşir.

Ters Perspektif ( İnverted Perspektive ):Ters Perspektif ( İnverted Perspektive ):   Rönesans tan önce kullanılmakta olan bir perspektif olup bu Rönesans tan önce kullanılmakta olan bir perspektif olup bu

yöntem bilimsel perspektifle çelişir.yöntem bilimsel perspektifle çelişir. Negatif Perspektif:Negatif Perspektif:   Perspektif algı yanılması nedeniyle gözden uzaklaşan Perspektif algı yanılması nedeniyle gözden uzaklaşan

şekillerin oran dahilinde küçüldüğünü kabul edip onların şekillerin oran dahilinde küçüldüğünü kabul edip onların gerçek boyutları ile algılanabilmesi için ne ölçülerde büyük gerçek boyutları ile algılanabilmesi için ne ölçülerde büyük çizilmesi gerektiğini bilimsel olarak saptayan bir perspektif çizilmesi gerektiğini bilimsel olarak saptayan bir perspektif yöntemidir.yöntemidir.

İki Kaçış Noktalı Perspektif ( Bifocal Perspektive ):İki Kaçış Noktalı Perspektif ( Bifocal Perspektive ):   Rönesans ressamlarının diyagonal yer karolarını çizmek için Rönesans ressamlarının diyagonal yer karolarını çizmek için

kullandığı iki kaçış noktalı perspektifte açısal perspektif kullandığı iki kaçış noktalı perspektifte açısal perspektif olduğu gibi dikdörtgen ya da karelerin kısa görünümleri kaçış olduğu gibi dikdörtgen ya da karelerin kısa görünümleri kaçış noktalarının pozisyonlarına göre değişir. Bu noktalar simetrik noktalarının pozisyonlarına göre değişir. Bu noktalar simetrik olarak alınır ve ön plandaki diyagonellerin genişliklerine göre olarak alınır ve ön plandaki diyagonellerin genişliklerine göre eşit aralıklarla alınan noktalarla birleştirilir. Kesişme eşit aralıklarla alınan noktalarla birleştirilir. Kesişme noktalarının birleşmesinden elde edilen paraleller ayrıca resim noktalarının birleşmesinden elde edilen paraleller ayrıca resim düzlemi ile açı yapmayan karelerin çizilmesinde gerekli olan düzlemi ile açı yapmayan karelerin çizilmesinde gerekli olan noktaları sağlamış olur. noktaları sağlamış olur. 

Perspektifte Ölçü:Perspektifte Ölçü:  Sonsuzluğun basit Sonsuzluğun basit geometrik biçimlere dönüştürülerek bölünmesi geometrik biçimlere dönüştürülerek bölünmesi yoluyla yapılan perspektif ölçmelerinde en yoluyla yapılan perspektif ölçmelerinde en uzaktaki noktalar orthogonallerin ölçü uzaktaki noktalar orthogonallerin ölçü noktaları olarak bilinmektedir. Bu noktalar noktaları olarak bilinmektedir. Bu noktalar doğru olarak alınırsa perspektif çizim daha doğru olarak alınırsa perspektif çizim daha doğru olur. doğru olur. 

Perspektifte yer çizgisi ( zemin çizgisi ) ufuk Perspektifte yer çizgisi ( zemin çizgisi ) ufuk çizgisi, ufuk düzlemi, görme noktası, karşıdan çizgisi, ufuk düzlemi, görme noktası, karşıdan görünen çizgiler, kaçış noktaları gibi tanımlar görünen çizgiler, kaçış noktaları gibi tanımlar yer alır. Perspektif, Temel Tasarım dersi yer alır. Perspektif, Temel Tasarım dersi kapsamı içinde nesneleri doğru görmek ve kapsamı içinde nesneleri doğru görmek ve gösterebilmek adına görsel sanatın ana gösterebilmek adına görsel sanatın ana unsurlarındandır. Gözün eğitiminde önemli rol unsurlarındandır. Gözün eğitiminde önemli rol oynar.oynar.

Perspektif esasına uygun bir çizim yapmak için:Perspektif esasına uygun bir çizim yapmak için:

1 –1 – Resim çizimine başlarken kağıt üzerine ufuk Resim çizimine başlarken kağıt üzerine ufuk çizgisi belirtilir.çizgisi belirtilir.

2 –2 – Ufuk çizgisinin üzerinde bulunan esas nokta Ufuk çizgisinin üzerinde bulunan esas nokta tespit edilir.tespit edilir.

3 –3 – Çizimlerin ufuk düzleminin altında, üstünde Çizimlerin ufuk düzleminin altında, üstünde veya hizasında olup olmadıkları tespit edilir.veya hizasında olup olmadıkları tespit edilir.

4 –4 – Resimde önce büyük yüzeylerin, sonra küçük Resimde önce büyük yüzeylerin, sonra küçük yüzeylerin çizimi yapılır.yüzeylerin çizimi yapılır.

5 –5 – ilk çalışmalarda kaçış noktaları daima resmin ilk çalışmalarda kaçış noktaları daima resmin içinde yer almalıdır. Eğer kaçış noktalarından içinde yer almalıdır. Eğer kaçış noktalarından kağıt üzerinde bulunmayan varsa yanına kağıt üzerinde bulunmayan varsa yanına tamamlayıcı küçük bir kağıt eklenir.tamamlayıcı küçük bir kağıt eklenir.

Yer Çizgisi ( zemin çizgisi ) :Yer Çizgisi ( zemin çizgisi ) : Düşey olarak konan resim  Düşey olarak konan resim düzleminin yatay yer düzlemiyle yaptığı ara kesite “yer düzleminin yatay yer düzlemiyle yaptığı ara kesite “yer çizgisi” denilmektedir.çizgisi” denilmektedir.

Ufuk Düzlemi :Ufuk Düzlemi : Ayakta duran bir insanın göz hizası olan  Ayakta duran bir insanın göz hizası olan zeminden 160 cm yukarıda, zemin düzlemine paralel bir zeminden 160 cm yukarıda, zemin düzlemine paralel bir düzlemdir. Bu düzlemin resim düzlemini keserek düzlemdir. Bu düzlemin resim düzlemini keserek oluşturduğu ara kesite “ufuk çizgisi” denir. Ufuk düzleminin oluşturduğu ara kesite “ufuk çizgisi” denir. Ufuk düzleminin yeri değiştirildiğinde farklı perspektif görünüşler elde edilir.yeri değiştirildiğinde farklı perspektif görünüşler elde edilir.

Göz Noktası - İstasyon Nokta - Gözlem Göz Noktası - İstasyon Nokta - Gözlem Noktası :Noktası : Gözlenen ve gözleyen arasındaki mesafeyi  Gözlenen ve gözleyen arasındaki mesafeyi belirler. Göz noktası objeye yakınsa, kaçma noktaları belirler. Göz noktası objeye yakınsa, kaçma noktaları birbirine daha yakındır; göz noktası objeye uzaksa kaçma birbirine daha yakındır; göz noktası objeye uzaksa kaçma noktaları birbirinden daha uzaklaşır. Gözlenen yüzeyler eşit noktaları birbirinden daha uzaklaşır. Gözlenen yüzeyler eşit açı yapıyorlarsa ( 45º ) kaçma oranları eşit olur. Aksi halde açı yapıyorlarsa ( 45º ) kaçma oranları eşit olur. Aksi halde obje resim düzlemine eşit olmayan açılarla döndürülmüş ise obje resim düzlemine eşit olmayan açılarla döndürülmüş ise yüzeyler farklı oranlarda gözden kaybolacaktır.yüzeyler farklı oranlarda gözden kaybolacaktır.

Resim Düzlemi :Resim Düzlemi :  Resim düzlemi düşeydir ve cisimle bakış Resim düzlemi düşeydir ve cisimle bakış noktası arasındadır.noktası arasındadır.

Resim Düzleminin Saptanması :Resim Düzleminin Saptanması : Göz noktası yerleştirilince, bir  Göz noktası yerleştirilince, bir sonraki işlem, görülmek istenen resmin dış köşelerini belirlemek için sonraki işlem, görülmek istenen resmin dış köşelerini belirlemek için görüş eğrisini ifade eden iki çizgi çizilir. Bu çizgi görüş merkezini görüş eğrisini ifade eden iki çizgi çizilir. Bu çizgi görüş merkezini saptar. Görüş açısı içinde kalan perspektif imge odaklanmak için saptar. Görüş açısı içinde kalan perspektif imge odaklanmak için görüş merkezine dik düzlem üzerinde oluşur. Resim düzlemi denilen görüş merkezine dik düzlem üzerinde oluşur. Resim düzlemi denilen bu düzlem bir çizgi ile görselleşir.bu düzlem bir çizgi ile görselleşir.

Tek Nokta Perspektif :Tek Nokta Perspektif :  Bir tek kaçma noktası vardır. Daha çok iç Bir tek kaçma noktası vardır. Daha çok iç mekanların perspektif anlatımlarında kullanılır. Tek nokta mekanların perspektif anlatımlarında kullanılır. Tek nokta perspektifte planlar resim düzlemine paraleldir; Planın köşeleri resim perspektifte planlar resim düzlemine paraleldir; Planın köşeleri resim düzlemine dik, ufuk çizgisi üzerinde tek bir kaçma noktasında birleşir. düzlemine dik, ufuk çizgisi üzerinde tek bir kaçma noktasında birleşir. Bir ölçek seçilir. Resim düzlemi çizilir. Köşelerden eşit aralıklarla dört Bir ölçek seçilir. Resim düzlemi çizilir. Köşelerden eşit aralıklarla dört kenar eşit parçalara ayrılır. Sonra göz hizasında ufuk çizgisi çizilir. kenar eşit parçalara ayrılır. Sonra göz hizasında ufuk çizgisi çizilir. Ufuk çizgisi üzerinde, resim çerçevesi dışında bir diyagonal  ( çapraz ) Ufuk çizgisi üzerinde, resim çerçevesi dışında bir diyagonal  ( çapraz ) nokta yerleştirilir. Bu noktanın kaçma noktasına olan mesafesi, nokta yerleştirilir. Bu noktanın kaçma noktasına olan mesafesi, gözlemcinin resim düzlemine olan uzaklığı temsil eder. Bu noktayı gözlemcinin resim düzlemine olan uzaklığı temsil eder. Bu noktayı karşı köşeye birleştiren doğrunun ışınsal çizgileri kestiği nokta karşı köşeye birleştiren doğrunun ışınsal çizgileri kestiği nokta derinliği belirler.derinliği belirler.

Perspektif konusu da ilk etapta temel geometrik şekillerle çalışılabilir. Perspektif konusu da ilk etapta temel geometrik şekillerle çalışılabilir. Doğadaki görsel nesneler, makine ve parçaları ( bu çizimlerde, Doğadaki görsel nesneler, makine ve parçaları ( bu çizimlerde, biçimlerin birbirine göre durumları uzaklaşma, yakınlaşma vs. ile biçimlerin birbirine göre durumları uzaklaşma, yakınlaşma vs. ile perspektifsel çalışmalar yapılır) , doğa ve doğal objeler ( mekan içinde perspektifsel çalışmalar yapılır) , doğa ve doğal objeler ( mekan içinde objenin biçimi, perspektif kuralları çerçevesinde çizgi ve ışık objenin biçimi, perspektif kuralları çerçevesinde çizgi ve ışık değerleri gözetilerek resmedilir ) daha sonra da kişisel yorumlar değerleri gözetilerek resmedilir ) daha sonra da kişisel yorumlar yapılabilir. ( Kişisel hacim çalışmaları söz konusudur. )yapılabilir. ( Kişisel hacim çalışmaları söz konusudur. )

FOTOĞRAFTA PERSPEKTİFFOTOĞRAFTA PERSPEKTİF Tonlar biçimler bizden uzaklaştıkça silikleşir ve Tonlar biçimler bizden uzaklaştıkça silikleşir ve

küçülür. Bu görüntüde ki terk fark, malzemenin küçülür. Bu görüntüde ki terk fark, malzemenin değişik olmasından kaynaklanır. Her ikisinin değişik olmasından kaynaklanır. Her ikisinin arkasında da göz vardır . Ancak, “objektifin odak arkasında da göz vardır . Ancak, “objektifin odak uzunluğu da perspektifin biçimlenmesinde uzunluğu da perspektifin biçimlenmesinde etkindir. Kısa odak uzunlukları konuları etkindir. Kısa odak uzunlukları konuları birbirinden uzaklaştırarak derinlik duygusunu birbirinden uzaklaştırarak derinlik duygusunu pekiştirir. Uzun odaklı objektiflerde yakındaki ve pekiştirir. Uzun odaklı objektiflerde yakındaki ve uzaktaki konular birbirine yakınlaşarak derinliği uzaktaki konular birbirine yakınlaşarak derinliği azaltır. Diyafram açıklığı da fotoğraftaki derinliği azaltır. Diyafram açıklığı da fotoğraftaki derinliği etkileyen bir başka unsurdur. Kısık diyafram etkileyen bir başka unsurdur. Kısık diyafram açıklığı, alan derinliğini arttıracağı için, göz açıklığı, alan derinliğini arttıracağı için, göz konuyu derinlemesine izleyebilir. Açık konuyu derinlemesine izleyebilir. Açık diyaframlarda gözün gezineceği alan da diyaframlarda gözün gezineceği alan da daralacağı için fotoğraftaki derinlik azalacaktır.” daralacağı için fotoğraftaki derinlik azalacaktır.” (Tanju AKDENİZ ) “Fotoğrafta hem sadeleştirme, (Tanju AKDENİZ ) “Fotoğrafta hem sadeleştirme, hem de yoğunlaştırmada perspektiften önemli hem de yoğunlaştırmada perspektiften önemli ölçüde yararlanılır.” (Sabit KALFAGİL)ölçüde yararlanılır.” (Sabit KALFAGİL)

Resimsel malzemelerle kağıt, tuval vs. üzerinde elde Resimsel malzemelerle kağıt, tuval vs. üzerinde elde edilen perspektif, duruşların belirlediği ölçüde, konu edilen perspektif, duruşların belirlediği ölçüde, konu ve tarzlarla fotoğraf makinesiyle yapılan çekimlerde ve tarzlarla fotoğraf makinesiyle yapılan çekimlerde elde edilir. Tabi tercih edilen malzeme, objektifler de elde edilir. Tabi tercih edilen malzeme, objektifler de görüntü değişiminde etken olabiliyorlar. ( Balıkgözü, görüntü değişiminde etken olabiliyorlar. ( Balıkgözü, genişacı vs. ) Fotoğrafta da hava perspektifi genişacı vs. ) Fotoğrafta da hava perspektifi geçerlidir. Yani bize yakın cisimlerin daha koyu, net geçerlidir. Yani bize yakın cisimlerin daha koyu, net olması, bizden uzakta olan biçimlerin daha soluk olması, bizden uzakta olan biçimlerin daha soluk olması gibi. Sonuçta resimde kullanılan perspektif olması gibi. Sonuçta resimde kullanılan perspektif kuralları fotoğraf çekimleri için de geçerlidir.kuralları fotoğraf çekimleri için de geçerlidir.

Resimde kullanılan perspektif kuralları fotoğraf Resimde kullanılan perspektif kuralları fotoğraf çekimleri için de geçerlidir.çekimleri için de geçerlidir.

Perspektifsel çalışmalardan örnekler; Giotto, Perspektifsel çalışmalardan örnekler; Giotto, Masaccio, Raphael, P.Ucello, P.d.Francesca, F. Masaccio, Raphael, P.Ucello, P.d.Francesca, F. Brunelleschi, Alberti, J.V. Eyck, Bruegel, Dürer, N. Brunelleschi, Alberti, J.V. Eyck, Bruegel, Dürer, N. Poussin, M.Hobbema, D. Velasquez, P.Rubens, Poussin, M.Hobbema, D. Velasquez, P.Rubens, J.M.W.Turner, P.Cezanne, V.Van Gogh, Paul J.M.W.Turner, P.Cezanne, V.Van Gogh, Paul Caponıgro ( Fotoğraf ), Sıeff ( Fotoğraf)Caponıgro ( Fotoğraf ), Sıeff ( Fotoğraf)

R€SimDé P€rSp€KTif… ☻R€SimDé P€rSp€KTif… ☻

Perspektif ÇizimlerPerspektif Çizimler

Cisimlerin gözden uzaklaştıkça küçülüyormuş gibi Cisimlerin gözden uzaklaştıkça küçülüyormuş gibi görünmelerine " perspektif görünüş " bu görünüşün perspektif görünmelerine " perspektif görünüş " bu görünüşün perspektif kurallarıyla çizimine de " perspektif çizim " denir. Manzara , oda kurallarıyla çizimine de " perspektif çizim " denir. Manzara , oda içi , eşya çizimlerinde perspektifle ilgili bilgilere ihtiyaç vardır. içi , eşya çizimlerinde perspektifle ilgili bilgilere ihtiyaç vardır. Bu sayfamda resim çalışmalarında kullanabileceğimiz bir Bu sayfamda resim çalışmalarında kullanabileceğimiz bir perspektif bilgisini vermeye çalışacağım. Her perspektif çizimde perspektif bilgisini vermeye çalışacağım. Her perspektif çizimde "ufuk çizgisi"ni kullanırız .Ufuk çizgisi gözümüzden geçtiğini "ufuk çizgisi"ni kullanırız .Ufuk çizgisi gözümüzden geçtiğini düşündüğümüz çizgiye denir. ( Doğada sakin havalarda düşündüğümüz çizgiye denir. ( Doğada sakin havalarda görebiliriz; denizle gökyüzünün veya dağların birleştiği kısımda görebiliriz; denizle gökyüzünün veya dağların birleştiği kısımda yeryüzüne paralel bir çizgi şeklinde .)Nasıl durursak duralım , yeryüzüne paralel bir çizgi şeklinde .)Nasıl durursak duralım , nereye çıkarsak çıkalım ufuk çizgisi daima gözlerimizin nereye çıkarsak çıkalım ufuk çizgisi daima gözlerimizin hizasından geçer. Diğer bir değişmeyen nokta dik ve paralel hizasından geçer. Diğer bir değişmeyen nokta dik ve paralel çizgiler değişmezler sadece gözden uzaklaştıkça küçülürler veya çizgiler değişmezler sadece gözden uzaklaştıkça küçülürler veya daralırlar. İki çeşit perspektif vardır: a) paralel perspektif: daralırlar. İki çeşit perspektif vardır: a) paralel perspektif: kuralları daha değişiktir, mühendislik alanlarında kullanılır. kuralları daha değişiktir, mühendislik alanlarında kullanılır. b)konik perspektif: bizim resim çalışmalarında kullanacağımız b)konik perspektif: bizim resim çalışmalarında kullanacağımız ve benim size açıklayacağım perspektif. Resim yaparken ve benim size açıklayacağım perspektif. Resim yaparken çoğunlukla şimdi yapacağım gibi perspektif çizgileri çizmeyiz , çoğunlukla şimdi yapacağım gibi perspektif çizgileri çizmeyiz , perspektif bilgimizi kullanarak cisimlerin nasıl görüneceğini perspektif bilgimizi kullanarak cisimlerin nasıl görüneceğini bilerek çizimlerimizi yaparız.  bilerek çizimlerimizi yaparız.  

Görme Noktası- Kaçan Nokta- Kaçan Görme Noktası- Kaçan Nokta- Kaçan ÇizgilerÇizgiler

Dediğim gibi , ufuk çizgisi gözlerimizden geçen ve Dediğim gibi , ufuk çizgisi gözlerimizden geçen ve daima yeryüzüne paralel olan bir çizgidir. daima yeryüzüne paralel olan bir çizgidir. ( resimde çekim hatasından eğik gibi ) Görme ( resimde çekim hatasından eğik gibi ) Görme noktası gözümüzden çıkan dikmenin ufuk noktası gözümüzden çıkan dikmenin ufuk çizgisini kestiği yerdeki nokta , Cisim gözümüzün çizgisini kestiği yerdeki nokta , Cisim gözümüzün ne kadar sağında solunda ise çizimde görme ne kadar sağında solunda ise çizimde görme noktasının o kadar sağında solunda olur . Ufuk noktasının o kadar sağında solunda olur . Ufuk çizgisi de gözümüzün bulunduğu seviyeyi temsil çizgisi de gözümüzün bulunduğu seviyeyi temsil ettiğinden nesneler gözümüzün ne kadar altında ettiğinden nesneler gözümüzün ne kadar altında veya üstündeyse çizimde de ufuk çizgisinin o veya üstündeyse çizimde de ufuk çizgisinin o kadar altında veya üstünde olur. Gözümüzden kadar altında veya üstünde olur. Gözümüzden uzaklaştıkça daralıyormuş gibi görünen çizgiler uzaklaştıkça daralıyormuş gibi görünen çizgiler "kaçan çizgiler ",ufuk çizgisi üzerinde görme "kaçan çizgiler ",ufuk çizgisi üzerinde görme noktasının sağında solunda yer alan noktalara da noktasının sağında solunda yer alan noktalara da "kaçan noktalar" denir, sonsuz sayıda vardır biz "kaçan noktalar" denir, sonsuz sayıda vardır biz çizimlerde bir kaç tanesini kullanırız , kaçan çizimlerde bir kaç tanesini kullanırız , kaçan çizgiler bu noktalarda buluşur.çizgiler bu noktalarda buluşur.

Görme noktasına ve kaçan çizgilere Görme noktasına ve kaçan çizgilere göre perspektif çizimlergöre perspektif çizimler

Perspektif çizimleri çizmeden önce nesnenin Perspektif çizimleri çizmeden önce nesnenin duruşuna bakıyoruz .Çevremizdeki nesnelerin duruşuna bakıyoruz .Çevremizdeki nesnelerin çoğunun temel şekli buradaki gibi geometrik çoğunun temel şekli buradaki gibi geometrik şekillerdir. Eğer çizeceğimiz şeklin bir yüzünü şekillerdir. Eğer çizeceğimiz şeklin bir yüzünü tam karşıdan görüyorsak (1. şekilde olduğu tam karşıdan görüyorsak (1. şekilde olduğu gibi ), o yüzünü olduğu gibi çizeriz , yan gibi ), o yüzünü olduğu gibi çizeriz , yan yüzeyler, kaçan çizgilerle bulunur. Dik ve yüzeyler, kaçan çizgilerle bulunur. Dik ve paralel çizgiler olduğu gibi çizilirler. Bu paralel çizgiler olduğu gibi çizilirler. Bu şekildeki çizimler " görme noktasına göre şekildeki çizimler " görme noktasına göre perspektif çizimler " diye geçer.Çizimler tek bir perspektif çizimler " diye geçer.Çizimler tek bir noktadan yapılır, perspektiften etkilenen noktadan yapılır, perspektiften etkilenen yüzeylerin ne kadar daraldığını bize kaçan yüzeylerin ne kadar daraldığını bize kaçan çizgiler gösterir dik ve paralel çizgiler çizgiler gösterir dik ve paralel çizgiler perspektiften etkilenmez . Kaçan çizgilerin perspektiften etkilenmez . Kaçan çizgilerin dışında benim tarafımdan çizilen çizgileri dışında benim tarafımdan çizilen çizgileri kesiksiz olarak gösterdim.kesiksiz olarak gösterdim.

2. şekilde olduğu gibi şekli köşeden 2. şekilde olduğu gibi şekli köşeden görüyorsak kaçan noktalara göre çizilir. görüyorsak kaçan noktalara göre çizilir. Burada görme noktası ( gözümüzün hizası ) Burada görme noktası ( gözümüzün hizası ) nesnenin gözümüzün ne kadar sağında veya nesnenin gözümüzün ne kadar sağında veya solunda olduğunu belirler, çizimi ufuk solunda olduğunu belirler, çizimi ufuk çizgisi üzerindeki kaçan noktalara göre çizgisi üzerindeki kaçan noktalara göre yaparız . Ufuk çizgimiz cisimlerin orta yaparız . Ufuk çizgimiz cisimlerin orta kısımlarından geçiyorsa altını ve üstünü kısımlarından geçiyorsa altını ve üstünü göremeyiz (buzdolapları gibi )Bütün bu göremeyiz (buzdolapları gibi )Bütün bu çizimlerde cismin bize en yakın kısmı ölçü çizimlerde cismin bize en yakın kısmı ölçü alınır diğer kısımların daralışları ve alınır diğer kısımların daralışları ve küçülmeleri perspektif çizimle bulunur. küçülmeleri perspektif çizimle bulunur. Cisimler bizden uzaklaştıkça küçülürler , Cisimler bizden uzaklaştıkça küçülürler , aralıklar daralır. Bunu renge uyarlarsak aralıklar daralır. Bunu renge uyarlarsak cisimler uzaklaştıkça renkleri açılır, cisimler uzaklaştıkça renkleri açılır, soluklaşır.soluklaşır.

P€rSp€kTif €v P€rSp€kTif €v Çizimi… ☻ Çizimi… ☻

Büyük bir kısmı ufuk çizgimizin altında Büyük bir kısmı ufuk çizgimizin altında olan bir ev çizimi görülüyor. Köşeden olan bir ev çizimi görülüyor. Köşeden gördüğüm için kaçan noktaları gördüğüm için kaçan noktaları kullanıyorum. Kutu çiziminde olduğu kullanıyorum. Kutu çiziminde olduğu gibi köşe yüksekliğini kaçan noktalara gibi köşe yüksekliğini kaçan noktalara birleştirerek şekli çıkarıyoruz . Çatıyı birleştirerek şekli çıkarıyoruz . Çatıyı çizerken yan taraftaki yüzeyin çizerken yan taraftaki yüzeyin perspektif olarak orta noktasını perspektif olarak orta noktasını buluyorum (alt tarafta bunu buluyorum (alt tarafta bunu açıkladım; bir yüzeyin eşit parçalara açıkladım; bir yüzeyin eşit parçalara ayrılması )) Çatının nasıl göründüğü ayrılması )) Çatının nasıl göründüğü çıkıyor.çıkıyor.

  PérSpékTif iléPérSpékTif ilé sokak çizimléri … ☻ sokak çizimléri … ☻

Bu çizimi evimin üst katından çizdim . Bu çizimi evimin üst katından çizdim . Evlerin çizimi daha önce gösterdiğim Evlerin çizimi daha önce gösterdiğim geometrik şekillerin çizimiyle aynı ,sadece geometrik şekillerin çizimiyle aynı ,sadece onlara kapılar,pencereler, çatılar onlara kapılar,pencereler, çatılar ekliyoruz. Köşesinden gördüğüm yapıların ekliyoruz. Köşesinden gördüğüm yapıların bana en yakın olan köşe yüksekliklerini bana en yakın olan köşe yüksekliklerini dik olarak çizdim uç noktalarından ufuk dik olarak çizdim uç noktalarından ufuk çizgisi üzerindeki kaçan noktalara çizgiler çizgisi üzerindeki kaçan noktalara çizgiler çizerek yan yüzeylerini buldum. Bu çeşit çizerek yan yüzeylerini buldum. Bu çeşit çizimlerde kaçan noktalar kağıdın dışında çizimlerde kaçan noktalar kağıdın dışında olarak alınılabilinir, istediğimiz açıyı olarak alınılabilinir, istediğimiz açıyı yakalayabilmekyakalayabilmekiçin. (Benim bu çizimimde olduğu gibi ) için. (Benim bu çizimimde olduğu gibi ) Dik ve paralel çizgileri kağıdın dik ve Dik ve paralel çizgileri kağıdın dik ve yatay kenarlarını dikkate alarak olduğu yatay kenarlarını dikkate alarak olduğu gibi çizdim.gibi çizdim.

Sanatçı bu çizimi Görme noktasına göre yapmış, tam ortadan bakıyor.

Peyzaj resimlerinde Perspektif çizim oldukça önemli, özellikle resmini yaptığınız

yeri benzetme kaygınız varsa.

Fovistler şekileri bozarlar, burada Fovistler şekileri bozarlar, burada da bazı kısımlarda perspektif da bazı kısımlarda perspektif uygulanmış bazı kısımlarda da uygulanmış bazı kısımlarda da dikkate alınmamış ,renklerin ön dikkate alınmamış ,renklerin ön planda olması ve şekillerdeki planda olması ve şekillerdeki deformasyon sayesinde buradaki deformasyon sayesinde buradaki perspektif bizi rahatsız etmiyor.perspektif bizi rahatsız etmiyor.

20, yylın peyzaj ressamlarından Utrillo'nun bu 20, yylın peyzaj ressamlarından Utrillo'nun bu çalışmasını sizlere örnek olarak incelerken çalışmasını sizlere örnek olarak incelerken ressamın bayağı perspektif hatası yaptığını ressamın bayağı perspektif hatası yaptığını görerek şaşırdım. Ama daha sonra Utrillo'nun görerek şaşırdım. Ama daha sonra Utrillo'nun nahif bir ressam olduğunu , herhangi bir resim nahif bir ressam olduğunu , herhangi bir resim eğitimi almadığını okuyunca normal karşıladım . eğitimi almadığını okuyunca normal karşıladım . Modern ressamların perspektif konusunu Modern ressamların perspektif konusunu önemsemedikleri bilinir ama burada perspektifin önemsemedikleri bilinir ama burada perspektifin ağır bastığı bir sokak resmi var. Sokağın ağır bastığı bir sokak resmi var. Sokağın görünüşüne göre çizimin görme noktasına göre görünüşüne göre çizimin görme noktasına göre yapılması gerek, görme noktası ufuk çizgisi yapılması gerek, görme noktası ufuk çizgisi üzerinde tam karşımızdaki nokta. Nesnelerin bize üzerinde tam karşımızdaki nokta. Nesnelerin bize en yakın olan kısımları dik bir çizgi şeklinde en yakın olan kısımları dik bir çizgi şeklinde çizilip uç noktaları görme noktasına çizilip uç noktaları görme noktasına birleştirilecek .Tam karşıdan görünen kısımlar birleştirilecek .Tam karşıdan görünen kısımlar perspektiften etkilenmez olduğu gibi çizilir. perspektiften etkilenmez olduğu gibi çizilir. Ressamın çalışmasında cisimler farklı ufuk Ressamın çalışmasında cisimler farklı ufuk çizgilerinden çizilmiş . Oysa resmi yaparken tek çizgilerinden çizilmiş . Oysa resmi yaparken tek bir ufuk çizgimiz vardır , o da gözlerimizin bir ufuk çizgimiz vardır , o da gözlerimizin hizasından geçen paralel çizgi .hizasından geçen paralel çizgi .

PérSpekTif ÇizimLé ßir PérSpekTif ÇizimLé ßir Yüzéyin €şiT PaRçaLaRa Yüzéyin €şiT PaRçaLaRa

AyRıLmaSı… ☻AyRıLmaSı… ☻

Perspektifle telgraf direklerini ve Perspektifle telgraf direklerini ve demiryolu çizmekdemiryolu çizmek

Arka arkaya belirli aralıklarla sıralanan nesneleri çizerken bu Arka arkaya belirli aralıklarla sıralanan nesneleri çizerken bu çizimden yararlanırız. Burada aynı aralıklarla sıralanmış çizimden yararlanırız. Burada aynı aralıklarla sıralanmış telgraf direklerinin bizden uzaklaştıkça aralıklarının nasıl telgraf direklerinin bizden uzaklaştıkça aralıklarının nasıl değiştiğini perspektif çizimle görüyoruz. En yakındaki direği değiştiğini perspektif çizimle görüyoruz. En yakındaki direği çizip uç noktalarını ufuk çizgisi üzerindeki görme noktasına çizip uç noktalarını ufuk çizgisi üzerindeki görme noktasına veya bir başka noktaya birleştiriyoruz. Uzaktaki direği dik veya bir başka noktaya birleştiriyoruz. Uzaktaki direği dik olarak çizdiğimizde bir yüzey meydana gelir, bu yüzeyi kaç olarak çizdiğimizde bir yüzey meydana gelir, bu yüzeyi kaç parçaya ayırmak istiyorsak en öndeki direğin üzerinde eşit parçaya ayırmak istiyorsak en öndeki direğin üzerinde eşit parçalara bölüp bu noktaları ufuk çizgisi üzerinde parçalara bölüp bu noktaları ufuk çizgisi üzerinde kullandığımız noktaya birleştiririz. Bu yüzeyin köşegenini kullandığımız noktaya birleştiririz. Bu yüzeyin köşegenini çizdiğimizde köşegenin çizdiğimiz çizgileri kestiği noktalar çizdiğimizde köşegenin çizdiğimiz çizgileri kestiği noktalar diğer direklerin bulunduğu noktalardır .Buralardan dik diğer direklerin bulunduğu noktalardır .Buralardan dik çizgileri çizdiğimizde direklerin yeri bulunmuş olur.Bu çizgileri çizdiğimizde direklerin yeri bulunmuş olur.Bu çizimde görme noktasına göre telgraf direklerini ve rayları çizimde görme noktasına göre telgraf direklerini ve rayları çizdim, burada olduğu gibi bütün çizimlerde nesnelerin en çizdim, burada olduğu gibi bütün çizimlerde nesnelerin en yakınımızdaki kısmı çizilerek uç noktalar görme noktasına yakınımızdaki kısmı çizilerek uç noktalar görme noktasına veya kaçan noktalara birleştirilir. Cisimler gözümüzden veya kaçan noktalara birleştirilir. Cisimler gözümüzden uzaklaştıkça küçülürler, daralırlar, renkleri soluklaşır. Ufuk uzaklaştıkça küçülürler, daralırlar, renkleri soluklaşır. Ufuk çizgisi gözümüzün hizasında bir yatay çizgi . görme noktası çizgisi gözümüzün hizasında bir yatay çizgi . görme noktası gözümüzün hizasında tam karşımızda bir nokta olarak gözümüzün hizasında tam karşımızda bir nokta olarak çizimlerde faydalanacağız. Kurallar gayet basit önemli olan çizimlerde faydalanacağız. Kurallar gayet basit önemli olan işin özünü kavrayabilmek.işin özünü kavrayabilmek.

PérSpékTif ÇizimLé oDa iÇi PérSpékTif ÇizimLé oDa iÇi ÇizméK… ☻☺ÇizméK… ☻☺

Perspektif kurallarını bilmediğimiz taktirde bazı Perspektif kurallarını bilmediğimiz taktirde bazı konuları kağıda yerleştirmekte zorlanırız. konuları kağıda yerleştirmekte zorlanırız. Bunlardan biri de bina içiçizimleridir. Burada Bunlardan biri de bina içiçizimleridir. Burada odanın ortasında duruyoruz ve görme odanın ortasında duruyoruz ve görme noktasına göre bir çizim yapıyoruz. Kağıdın noktasına göre bir çizim yapıyoruz. Kağıdın köşelerini görme noktasına birleştirdim.Bu bize köşelerini görme noktasına birleştirdim.Bu bize yan yüzeyleri, tabanı ve tavanı verir. Karşı yan yüzeyleri, tabanı ve tavanı verir. Karşı duvarı tam karşıdan gördüğüm için dik ve duvarı tam karşıdan gördüğüm için dik ve paralelel çizgilerle çizdim. Diğer yüzeyler paralelel çizgilerle çizdim. Diğer yüzeyler üzerindeki şekiller perspektif olarak çizilir. En üzerindeki şekiller perspektif olarak çizilir. En yakındaki ölçüler alınıp görme noktasına yakındaki ölçüler alınıp görme noktasına birleştirilerek şekillerin perspektif görünüşleri birleştirilerek şekillerin perspektif görünüşleri bulunmuş olunuyor.Oda içi çizimlerde bulunmuş olunuyor.Oda içi çizimlerde masa,sandalye gibi nesneleri yerleştirirken masa,sandalye gibi nesneleri yerleştirirken ayaklarının duvarla zemini ayıran perspektif ayaklarının duvarla zemini ayıran perspektif çizginin üzerinde çizmemeye dikkat edin , o çizginin üzerinde çizmemeye dikkat edin , o kısım havaya kalkmış olur.kısım havaya kalkmış olur.

  

Odayı köşeden görüyorsak kaçan Odayı köşeden görüyorsak kaçan noktalara göre çizimimizi noktalara göre çizimimizi

yaparız.yaparız.

Eğer odayı köşeden görüyorsak Eğer odayı köşeden görüyorsak daha önce de bahsettiğimiz gibi daha önce de bahsettiğimiz gibi ufuk çizgisi üzerindeki kaçan ufuk çizgisi üzerindeki kaçan noktaları kullanarak çizimimizi noktaları kullanarak çizimimizi yaparız.yaparız.

Yukarıdaki çizim merdivenin ön Yukarıdaki çizim merdivenin ön yüzeyini tam karşıdan yüzeyini tam karşıdan görüyorsak,yapılacak işlem aynı görüyorsak,yapılacak işlem aynı yalnız bu çizim görme noktasına yalnız bu çizim görme noktasına göre çizim olacağı için tek bir göre çizim olacağı için tek bir nokta kullanılacak.  nokta kullanılacak.  

   Üstteki çizim merdiveni köşeden Üstteki çizim merdiveni köşeden gördüğümüzde, daha önceki çizimlerde gördüğümüzde, daha önceki çizimlerde olduğu gibi kaçan noktalara göre çiziyoruz. olduğu gibi kaçan noktalara göre çiziyoruz. İlk basamağın köşesinden bir dikme çıktım İlk basamağın köşesinden bir dikme çıktım kaç basamak istiyorsanız o kadar eşit kaç basamak istiyorsanız o kadar eşit parçaya bölün .Sonra dikmenin uç parçaya bölün .Sonra dikmenin uç noktalarını kaçan noktalara birleştirin. Dik noktalarını kaçan noktalara birleştirin. Dik çizginin arkasında bir dik çizerek çizginin arkasında bir dik çizerek merdivenin yan yüzeyini buluyoruz. Bu merdivenin yan yüzeyini buluyoruz. Bu yüzeyi bir yüzeyi eşit parçalara ayırma yüzeyi bir yüzeyi eşit parçalara ayırma kuralına göre köşegenini çiziyoruz kuralına göre köşegenini çiziyoruz köşegenin , dikmeyi eşit parçalara köşegenin , dikmeyi eşit parçalara ayırdığımız noktalardan gelen çizgileri ayırdığımız noktalardan gelen çizgileri kestiği noktalar basamakların basılan kestiği noktalar basamakların basılan yüzeylerinin daralmasını verir. Dikmenin yüzeylerinin daralmasını verir. Dikmenin üzerinden kaçan noktaya giden çizgiler de üzerinden kaçan noktaya giden çizgiler de basamakların yüksekliklerinin gittikçe basamakların yüksekliklerinin gittikçe perspektif olarak daralmasını gösterir.perspektif olarak daralmasını gösterir.

PérSpékTif KaRé ÇiziMi… ☻PérSpékTif KaRé ÇiziMi… ☻

Yukarıda karenin perspektif çizimi Yukarıda karenin perspektif çizimi var yanında da küp çizdim. Bu var yanında da küp çizdim. Bu çizimde görme noktasından kaçan çizimde görme noktasından kaçan noktalara olan uzaklığın eşit olması noktalara olan uzaklığın eşit olması gerekiyor.gerekiyor.

Perspektif Kare prizma ve silindir Perspektif Kare prizma ve silindir çizimi.çizimi.

. 

““En GüzelEn Güzel

Sanat,Sanat,

YaşamaYaşama

Sanatıdır. ’’Sanatıdır. ’’

“ DoĞa

Her An Bize

Bir Sürpriz Yapabilir. ’’

“ Sanatta Hiçbirşey, Hatta Hareket Bile, Tesadüf Değildir ’’

“ Sanatın Vazifesi,

Tabiatı Kopya Emek Değil,

Tabiatı İfade Etmektir. ’’