معجم اللغة الأمازيغية ircam amawal n tutlayt tamazight

Upload: idlisen

Post on 31-Jul-2015

601 views

Category:

Documents


22 download

TRANSCRIPT

Page 1: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight
Page 2: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

᫨jRÉeC’G á¨∏dG ºé©e

Page 3: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight
Page 4: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

᫨jRÉeC’G á¨∏dG ºé©e

-1-

áë≤æeh Iójõe á©ÑW

ºé©ªdG IóMh

ájƒ¨∏dG áÄ«¡àdG õcôe

2009 ,•ÉHôdG

amawal n tutlayt tamazivt

ájƒ¨∏dG áÄ«¡àdG õcôe

ºé©ªdG IóMh

Page 5: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

᫨jRÉeC’G áaÉ≤ã∏d »µ∏ªdG 󡩪dG äGQƒ°ûæe

ájƒ¨∏dG áÄ«¡àdG õcôe

6 ºbQ - ºLÉ©e : á∏°ù∏°S

᫨jRÉeC’G á¨∏dG ºé©e : ¿Gƒæ©dG

¥QRC’G IQƒf : OGóYEG

᫨jRÉeCG á«HôY : áë≤æªdGh IójõªdG á©Ñ£dG

,∂dÉeƒH ˆG óÑY ,¥QRC’G IQƒf ,ôéMƒH á°ûFÉY ,ôªYG áMÉàØe

…ƒdóÑ©d ó«°TQ

᫨jRÉeCG á«°ùfôa : á«∏°UC’G á©Ñ£dG

…õYG …ó¡ªdG ,…h’óªdG óªëe ,ôéMƒH á°ûFÉY ,ôªYG áMÉàØe

᫨jRÉeC’G áaÉ≤ã∏d »µ∏ªdG 󡩪dG : ô°TÉædG

…ó«b ájOÉf : áYÉÑ£∏d OGóYEG

π°UGƒàdGh ô°ûædGh ≥«KƒàdGh áªLôàdG õcôe : áYÉÑ£∏d êGôNEG

•ÉHôdG - IójóédG ±QÉ©ªdG á©Ñ£e : ™ÑW

2009MO1103 : »fƒfÉ≤dG ´GójE’G ºbQ

9954-28-021-9 : ∂eOQ

᫨jRÉeC’G áaÉ≤ã∏d »µ∏ªdG 󡩪∏d áXƒØëe ¥ƒ≤ëdG

Page 6: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 5 -

äÉjƒàëªdG

7 ........................................................................ πNóe

11 ..............................................................á∏ª©à°ùªdG RƒeôdG

13 ...................................................................... ºé©ªdG

111 ...................................................... »HôY - »¨jRÉeCG Oô°ùe

141 ................................................................. É«aGôZƒ«∏Ñ«H

Page 7: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight
Page 8: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 7 -

πNóe

õcôe É¡ØdCG »àdG ºLÉ©ªdG á∏°ù∏°S øe iôNCG á≤∏M 1 ᫨jRÉeC’G ºé©ªd á«Hô©dG áî°ùædG √òg ó©J

äGô¨ãdG É¡H ó°ùj á«JGOôØe Iô«NP AÉæH ó°üb ÓÑ≤à°ùe É¡Ø«dCÉJ ≈dEG ≈©°ùj »àdG hCG ájƒ¨∏dG áÄ«¡àdG

Qƒ£àdG É¡H …QÉéjh ,ä’ÉéªdG ≈à°T »a ᫨jRÉeC’G ᫪驪dG áMÉ°ùdG É¡æe »fÉ©J »àdG Iô«ÑµdG

É¡d ßaÉëjh ,áeÓ°ùdGh ájQGôªà°S’G á¨∏d É¡H øª°†jh ,Iô°UÉ©ªdG IÉ«ëdG ™Ñ£j …òdG ™jô°ùdG

≈dEG IQÉ°TE’G QóéJh .É¡H ø«ª∏µàªdGh É¡∏gCG ø«H ∑ôà°ûe »KGôJ »aÉ≤K AÉYƒc É¡à«©Lôe ≈∏Y

AÉæZEGh ,ÉgOGƒªd π≤°Uh É¡d á©LGôe ¬fEG πH ,á«°ùfôØdG á©Ñ£∏d á«ah áªLôJ ¢ù«d ºé©ªdG Gòg ¿CG

.É¡∏«NGóªd

Ée :»dÉàdG í∏ªdG ∫GDƒ°ùdG øY ÜGƒéH ᫨jRÉeC’G á¨∏dG ¢SQóe sóª«d ,É«FóÑe ,ºé©ªdG Gòg ™°V oh

¬æY ∫’óà°S’G ºJ …òdG ójóédG Ωƒ¡ØªdG Gòg ᫪°ùJ øe »æ浪à°S »àdG ᫨jRÉeC’G IOôتdG »g

πª°ûJ ,AGô≤dG øe á°†jôY áëjô°T ,âbƒdG ¢ùØf »a ,±ó¡à°ùj ∞dDƒªdG Gòg ¿CG ’EG ?á«Hô©dÉH

,É©«ªL A’Dƒ¡a .á«©jRÉeC’G á¨∏dÉH ΩɪàgG ¬d øe πch ´óѪdGh ºLôàªdGh ÖdÉ£dGh ò«ª∏àdG

.º¡Jô«M Ó«∏b OóÑ«°S …òdG øàªdGh º¡à∏Ä°SCG ¢†©H øY áHƒLCG Ωó≤à°S »àdG IOɪdG Éæg ¿hóé«°S

áª∏c hCG ,¬àé¡d ≈dEG »ªàæj ɶØd ¬«a óéj ’CG ¬«∏Y sõY óbh ,ºé©ªdG Gòg íØ°üàe ∫AÉ°ùàj ób

ô«ãµdG πª°ûJ ’h ᫨jRÉeC’G á¨∏d ºé©e É¡fCG á°SGôµdG √òg »Y qóJ ∞«c :¬Jô«°ûY OGôaCG É¡dhGóàj

¬©°†f …òdG ∞sdDƒªdG ¿EG ,’hCG :»dÉàdÉc ƒg ´hô°ûªdG ∫DhÉ°ùàdG Gòg øY ÜGƒédG ¿EG ?É¡XÉØdCG øe

πH ,∂dP ≈∏Y áéM ¬ªéM π©dh ,᫨jRÉeC’G á¨∏d ÓeÉ°T É°SƒeÉb ¢ù«d ,ÇQÉ≤dG …ój ø«H Ωƒ«dG

ò«ª∏àdGh á°SQóªdÉH á≤«Kh á∏°U äGP ÉXÉØdCG ¬«àaO ø«H º°†j É«FõL ɪé©e ¿ƒµj ¿CG hó©j ’ ¬fEG

᫨jRÉeC’G á¨∏d ƒg ,¬fGƒæY ∂dP ≈dEG π«ëj ɪc ,ºé©ªdG Gòg ¿EG ,É«fÉKh .ɪ¡µ∏a »a Qhój Éeh

∫hGóàoJ ’ »àdG äɪ∏µdG øe ô«ãµdG ÜÉ«Z ô°ùØj Ée Gògh ,É¡¡LhCG øe ¬Lƒd ¢ù«dh ,ácôà°ûªdG

.IOhóëe óL á≤£æe »a ’EG

øàªdG

áë≤æeh Iójõe á«HôY áî°ùf øY IQÉÑY ,√ÓYCG ∂dP ≈dEG Éfô°TCG ɪch ,Éæg Ωó≤ªdG ºé©ªdG ¿EG

1130 ≠∏Ñj …òdGh ,¬jƒàëj …òdG øàªdG ¿EÉa ,sºK øeh ,»¨jRÉeC’G »°ùfôØdG 1 ᫨jRÉeC’G ºé©ªd

äGô««¨J ™e á«°ùfôØdG áî°ùædG øàe ∫hC’G º°ù≤dG º°†j :ΩÉ°ùbCG áKÓK ≈dEG º°ù≤æj ,É«ªé©e ÓNóe

Ée »fÉãdG º°ù≤dG πª°ûjh .É¡«dEG º nLôàªdG á¨∏dGh É¡æe º nLôàªdG á¨∏dG á«°Uƒ°üN É¡à°Vôa áØ«ØW

äGQƒ°üJh º«gÉØe º°†J »àdG á«ë∏£°üªdG íFGƒ∏dG øe äòNCG É«ªé©e ÓNóe 200 ≈∏Y ójõj

åëÑdG õcGôe ,ájƒ¨∏dG áÄ«¡àdG õcôe ≈dEG ,É¡H âeó≤J »àdGh ,á«Hô©dÉH ÉeEGh á«°ùfôØdÉH ÉeEG É¡æY ôÑ oY

Page 9: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 8 -

É¡d åëÑdG áÑdÉW , á«LƒZGó«ÑdG èeGôÑdGh »µ«àcGójódG åëÑdG õcôe É¡°SCGQ ≈∏Yh ,󡩪dG »a

É¡«∏Y Ö∏¨j »àdG äɪ∏µdG øe áëF’ ≈∏Y ådÉãdG º°ù≤dG …ƒàëjh .᫨jRÉeCG äÓHÉ≤e øY

ò«ª∏àdÉH É¡WÉÑJQ’ Gô¶f É¡H ºé©ªdG øàe AÉæZEG IQhô°V åëÑdG ≥jôa iCÉJQG »àdGh ,»∏©ØdG ™HÉ£dG

.â«ÑdGh á°SQóªdGh º°ù≤dG :ô°TÉѪdG ¬£«ëeh

πª©dG á«é¡æe

á«°ùfôØdG áî°ùædG π«NGóe OóY IOÉjR »a á∏ãªàªdG »¨jRÉeC’G »Hô©dG ºé©ªdG Gòg á©«ÑW âeõ∏à°SG

:á«dÉàdG á«é¡æªdG á£îdG ≥ah πª©dG ,ÉgOGƒe á©LGôeh

,áªLôàdG √òg »a »YhQ óbh ,á«Hô©dG ≈dEG á«°ùfôØdG áî°ùædG π«NGóe πc âªLôoJ ,ájGóÑdG »a

á¨∏dÉH É¡∏HÉ≤j ɪd á«Hô©dG áª∏µdG áeAÓe ióe ,É«fÉKh ,ø«à¨∏dG ø«JÉ¡d ¢UÉîdG ™HÉ£dG ,’hCG

ÉHôb ôãcC’Gh í∏°UC’Gh Ö°ùfC’G AÉØ£°UGh ,Iô«ãµdG äÉaOGôªdG á∏HôZ Ωõ∏à°SG Ée ƒgh ,᫨jRÉeC’G

.»¨jRÉeC’G ô«Ñ©àdG ≈dEG

Ée ƒgh ,¢ü«ëªàdGh ¢üëØdG ó°üb ÓNóe ÓNóe ºé©ªdG IOÉe â©LhQ ,á«dÉàdG á∏MôªdG »ah

᫪°S’G ≠«°üdG øe ô«ãc óæY ±ƒbƒdGh ,GOÉ°Tôà°SGh ÉãëH ᫨jRÉeC’G ºLÉ©ªdG ≈dEG IOƒ©dG Ö∏£J

.ɪjƒ≤Jh ɣѰV á«∏©ØdGh

óbh ,øàªdG É¡H …ôKoCG »àdG äɪ∏µ∏d ᫨jRÉeCG äÓHÉ≤e øY åëÑdG øe óH’ ¿Éc ,Gô«NCGh

¢ù«eGƒ≤dG ∞∏àîe »a Ö«≤æàdGh ,á¡L øe ø«ãMÉÑ∏d ájƒ¨∏dG äGQó≤dG ádAÉ°ùe á∏MôªdG √òg âÑ∏£J

OGôªdG ≈橪∏d ájODƒªdG ᫨jRÉeC’G á¶Ø∏dG äóL oh ≈àªa .iôNCG á¡L øe ᫨jRÉeC’G ºLÉ©ªdGh

,»¨jRÉeC’G πHÉ≤ªdG ÜÉZ ≈àeh ,Ójó©Jh Ó≤°U ɡਫ°U ≈∏Y πNóàdG ºJ hCG ,»g ɪc É¡H ßØàMoG

»JGOôتdG çGóëà°S’G »a ¿ƒ°ü°üîàªdG ÉgôbCG »àdG Ö«dÉ°SC’G ≈∏Y GOɪàYG ¬≤∏N ≈dEG Aƒé∏dG ºJ

√òg »a ᪵ëàªdG áeÉ©dG ÇOÉѪdG IÉYGôe ™e ,¢VGôàb’Gh âëædGh RÉéªdGh ¥É≤à°T’Éc

Iô°TÉѪdG á∏°üdG äGP á°UÉîdG ÇOÉѪdGh ,RÉéj’Gh áfhôªdGh áeAÓªdÉc á¨d …CG πNGO á«∏ª©dG

ºJ ¿Gò∏dG QòédG hCG ßØ∏dG É¡«a ∫hGóàoj »àdG á«aGô¨édG á©bôdG ™°SƒJ ióe πãe ᫨jRÉeC’G á¨∏dÉH

.çGóëà°SÓd ≥∏£æªc ɪgOɪàYG

ºé©ªdG á«æH

(∫G) øY ô¶ædG ±ô°üH É«FÉÑØdCG ∫hC’G ±ôëdG π°ù∏°ùJ Ö°ùM ºé©ªdG Gòg äGOôØe âÑJQ

.»¨jRÉeC’G »FÉÑØdC’G Ö«JôàdG ≥ah ,É°†jCG ƒg ,º¶of »HôY »¨jRÉeCG Oô°ùªH ∞dDƒªdG Oh oRh .∞jô©àdG

≈∏Y ∞≤j ¿CG ¬d øµªj ɪc ,á«HôY äɪ∏µd »¨jRÉeC’G πHÉ≤ªdG ±ô©j ¿CG ÇQÉ≤∏d øµªj Gòµgh

.á«Hô©dG á¨∏dG »a ᫨jRÉeCG äɪ∏c ¬«æ©J Ée

Page 10: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 9 -

hCG) »¨jRÉeC’G πHÉ≤ªdG OQhh ,• áeÓ©dG ¬eó≤àJ ¢†jô©dG §æÑdÉH Éfhóe »Hô©dG πNóªdG AÉL

äÉeƒ∏©ªdG øe ≈fOCG óëH GOhõeh ÆÉæ«Ø«J §îH ÉHƒàµe ¬∏Ø°SCG Iô°TÉÑe (᫨jRÉeC’G äÓHÉ≤ªdG

ᨫ°üH ¿ÉàdÉëdG â©ÑJoCGh ,Ö«côJ ádÉM »a ºK ,∫É°SQEG ádÉM »a GOôØe º°S’G ≈JCG å«M ,á«aô°üdG

øe É«°SÉ«b ≥à°ûoJ ᨫ°üdG √òg ¿C’ ,åfDƒªdG IQƒ°üH á«æ©ªdG ádƒ≤ªdG OhõJ ºd πHÉ≤ªdÉHh .™ªédG

:t.... t á©£≤àªdG á≤°UÓdG IOÉjõH ôcòªdG º°S’G

:∫Éãe

PÉà°SCG •

aslmad – uslmad – islmadn

»a Iô°TÉÑe º°S’G ¢ùØf É¡«a AÉL »àdG ä’ÉëdG »a á«aô°üdG äÉeƒ∏©ªdG √òg øY »æ¨à°SG óbh

áeÓY"`d »¨jRÉeC’G πHÉ≤ªdG OQh å«M ,¬∏Ø°SCG ∫ÉãªdG ¬æ«Ñj Ée Gògh ,»dGƒªdG »ªé©ªdG πNóªdG

: á«aô°U äÉeƒ∏©e …CG ¿hO "ΩÉ¡Øà°S’G

:∫Éãe

:áeÓY

tamatart – tmatart - timitar

:ΩÉ¡Øà°S’G áeÓY

Tamatart n usqsi

ΩÉàdG – OôéªdG :»dÉàdG Ö«JôàdG ≥ah ⪶f »àdG ™HQC’G ¬¨«°üH GOhõe OQh ó≤a π©Ø∏d áÑ°ùædÉH ÉeCG

:ΩÉàdG ô«Z – »ØæªdG ΩÉàdG – âÑãªdG

:∫Éãe

: nß pØ nM

psu – psa – psi – pssu

,¬FÉ≤àfÉH ´É£à°ùªdG Qób »æ oY ó≤a ,GOóëe ≈æ©e ±ôM É¡dɪ©à°SG Ωõ∏à°ùj »àdG ∫É©aC’G ádÉM »ah

:OôéªdG ᨫ°U ó©H Iô°TÉÑe ø«°Sƒb ø«H ¬©°Vh ºK øeh

:∫Éãe

:™LGQzzri (-xf) – zzri – zzri – zzray

Page 11: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 10 -

âÑJQ »Hô©dG πNóªdG ¢ùØæd â«£YCG »àdG ᫨jRÉeC’G äÓHÉ≤ªdG ≈dEG IQÉ°TE’G øe óH’ ,Gô«NCGh

:ΩÉbQC’G ≈∏Y GOɪàYG á«∏°ù∏°ùJ á≤jô£H

:∫Éãe

:Iô°SCG1. tawacunt– twacunt – tiwacunin2. tawja – twja – tawjiwin

3. ayt uxam

ºé©ªdG É¡æe »fÉ©j »àdG äGô¨ãdG ¢†©H ¬H ó°ùf ¿CG ≈æªàf ,∞dDƒªdG Gòg Ωó≤f øëfh ,ÉæfEG

øY äÉHÉLEG ,øjôNB’G AGô≤dG πc Gòch ,᫨jRÉeC’G á¨∏dG ¢SQóe ¬«a óéj ¿CG πeCÉfh ,»¨jRÉeC’G

áÑZôdGh πª©dG Gòg ¿É≤JEG ≈∏Y ¢UôëdG áLQO âfÉc ɪ¡e ¬fCG ócDƒf ¿CG ÉæJƒØj ’h .º¡à∏Ä°SCG ¢†©H

≈∏Y øjógÉL πª©æ°S …òdG ¢ü≤ædG ∂dP ,¬°ü≤f »a ¬dɪc ,∫ɪYC’G »bÉÑc π¶j ¬fEÉa ,¬≤«bóJ »a

.É¡Ø«dCÉJ Ωhôf »àdG iôNC’G ºLÉ©ªdG »a ÓÑ≤à°ùe ¬ªjƒ≤J

Page 12: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 11 -

á∏ª©à°ùªdG RƒeôdG

.πNóªdG Ωó≤àJ : •

π©ØdG ≠«°Uh º°SÓd ájQhô°†dG äÉeÓ©dG ø«H π°üØJ : –

.≈æ©e ±ôM Ωõ∏à°ùJ »àdG ä’ÉëdG »a πNóªdG ΩÉ≤e Ωƒ≤Jh

.Oô°ùªdG »a äÉaOGôªdG ø«Hh ºé©ªdG »a á«aô°üdG äÉYƒæàdG ø«H π°üØJ : ,

.Oô°ùªdG »a »d’ódG ´ƒæàdG ≈dEG ô«°ûJ : ;

.᫪驪dG äÉYƒæàdG ≈dEG ô«°ûJ : ..2 ,1

Page 13: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 12 -

Page 14: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

ºé©ªdG

Page 15: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight
Page 16: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 15 -

OÉëJG (»HCG) ÜCG

(»HCG) ÜCG •

Baba, ibba

»FGóàHG •

Azawran – uzawran – izawrann

ájóéHCG •

agmmay – ugmmay – igmmayn

´GóHEG •

asnflul – usnflul – isnfluln

´óHCG •

snflul – snflul – snflul – snflul

IôHEG •

1. tisgnit – tsgnit – tisgna, tisgnatin

2. tassmi – tassmi – tassmiwin

3. tisgnft – tsgnft – tisgnaf

πjôHCG •

ibrir

¢†«HCG •

1. amllal – umllal – imllaln

2. acmlal – ucmlal – icmlaln

3. umlil – wumlil – umliln

√ÉéJG •

amnid – umnid – imnidn

OÉëJG •

tamunt – tmunt

Page 17: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 16 -

qÖMCG qºJCG

qºJCG •

ssmd – ssmd – ssmid – ssmad

≈JCG •

1. as (d) – usa – usi – ttas 2. ack (d) – ucka – ucki – ttacka 3. ddu (d) – dda – ddi – ttddu

(`H) ≈JCG •

awi (d) – iwi – iwi – ttawi

ônKCG •

Tusurt – tusurt – tusurin

¿ÉæKG •

sin

ø«æK’G •

aynas – waynas

ÜÉLCG •

rar – rar – rar – ttrar

™ªàLG •

mun – mun – mun – ttmun

»ÑæLCG •

1. imzzi – imzzi – imzzan 2. abëëani – ubëëani – ibëëaniyn

•ÉMCG •

ssutl – ssutl – ssutil – ssutul

qÖMCG •

1. Iri – ra – ri – ttiri 2. xs – xs – xs – ttxs

Page 18: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 17 -

QÉàNG ΩôàMG

ΩôàMG •

zrk – zrk – zrik – zrrk

óMC’G •

asamas – usamas

s¢ùMCG •

1. aki – uki – uki – ttaki

2. frk – frk – frik – ffrk

¢SÉ°ùMEG •

afray – ufray – ifrayn

AÉ°üMEG •

asiän – usiän – isiänn

≈°üMCG •

ssiän – ssiän – ssiän – ssiäin

ôªMCG •

azgåav – uzgåav – izgåavn

≈æMCG •

adr – udr – udir – ttadr

(»NCG ) ñCG •

uma – wuma – aytm, gma – gma – aytma

(»àNCG) âNCG •

ultma – ultma – istma

QÉàNG •

sti – sti – sti – stay

Page 19: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 18 -

IsƒNCG CÉÑàNG

CÉÑàNG •

1. Ffr – ffr – ffir – ttffr2. ntl – ntl – ntil – nttl3. rks – rks – rkis – rkks

∫GõàNG •

azgzl – uzgzl – izgzal

≈ØàNG •

nvubu – nvuba – nvubi – ttnvubu

(πªM) òNCG •

1. asi – usi – usi – ttasi 2. ksi – ksi – ksi – kssi

(`H ÖgP) òNCG •

awi (nn) – iwi – iwi – ttawi

êôNCG •

ssufv – ssufv – ssufv – ssufuv

¥ôNCG •

açlmaä – uçlmaä – içlmaän

ô°†NCG •

1. azgza – uzgza – izgzawn2. adal – wadal – adaln

≈ØNCG •

1. ffr – ffr – ffir – ttffr2. SSntl – ssntl – ssntil – ssntal3. ssrks – ssrks – ssrkis – ssrkas

IsƒNCG •

tagmat – tagmat, tawmat – tawmat

Page 20: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 19 -

áMƒLQCG lô«NCG

lô«NCG •

amggaru – umggaru – imggura

IGOCG •

imis – yimis – imassn

QGOCG •

1. ^äën – ^^^^^^^^äën – ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^äëin – ^^^^^^^^^^äëën

2. bëëm – bëëm – bëëm – ttbëëam

lÜOCG •

taskla – tskla – tiskliwin

ÜGPCG •

ssfsi – ssfsi – ssfsi – ssfsay

AÉ©HQC’G •

ak^ëas – ukëas

á©HQCG •

kkuç

ìÉJQG •

sgunfu – sgunfa – sgunfi – sgunfu, ttsgufu

(áHGôb á∏°üH qâe) §ÑJQG •

1. Akmur – akmur – akmur – ttakmur

2. ms – ms – mis – ttmas

3. as – usa – usi – ttasa

áMƒLQCG •

1. Ahlallu – uhlallu – ihlulla

2. tajgagalt – tjgagalt – tijgagalin

Page 21: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 20 -

´É£à°SG π°SQCG

π°SQCG •

1. Azn – uzn – uzin – ttazn2. sskk – sskk – sskk – ttskka3. ssifä – ssifä – ssifä – ssifiä

¥QRCG •

1. Azgza – uzgza – izgzawn2. anili – unili – iniliyn

»°SÉ°SCG •

adslan – udslan – idslann

´ƒÑ°SCG •

imalass – imalass – imalassn

PÉà°SCG •

aslmad – uslmad – islmadn

Qɪãà°SG •

asyafa – usyafa – isyafatn

ôªãà°SG •

syafa – syafa – syafa – syafa

AÉæãà°SG •

aslid – uslid – islad

ÜÉéà°SG •

sadmr – sadmr – sadmr – sadmar

´É£à°SG •

1. Zmr – zmr – zmir – zmmr 2. içäië – çäaë – çäië – ttiçäië, ttiçäaë3. viy – viy – viy – ttiviy

Page 22: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 21 -

ÜÉ©«à°SG só©à°SG

só©à°SG •

1. smutg – smutg – smutg – smutig2. sujd – sujd – sujid – sujad

OGó©à°SG •

1. Asmutg – usmutg2. asujd – usujd

∫ɪ©à°SG •

asmrs – usmrs – ismras

πª©à°SG •

ssmrs – ssmrs – ssmris – ssmras

ô°ùØà°SG •

sqsa – sqsa – sqsa – sqsa

ΩÉ≤à°SG •

1. Nm – nm – nm – ttnum 2. avd – uvd – uvid – ttavd

∫ÉÑ≤à°SG •

asnubg – usnubg

∫Ó≤à°SG •

tasimant – tsimant – tisiman

™ªà°SG •

1. Ssfld – ssfld – ssfld – ssflid2. ssvd – ssvd – ssvd – ssvad3. spss – spssa – spssi – spssu

ÖYƒà°SG •

amç – umç – umiç – ttamç

ÜÉ©«à°SG •

ammaç – wammaç

Page 23: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 22 -

»∏FÉY º°SG ß≤«à°SG

ß≤«à°SG •duy – duy – duy – ttduy

Iô°SCG •1. tawacunt – twacunt – tiwacunin2. tawja – twja – tawjiwin3. ayt uxam

´ô°SCG •1. Vawl – vawl – vawl – ttvawal2. sddrf – sddrf – sddrf – sddrf

ó©°SCG •ssumr – ssumr – ssumr – ssumur

§≤°SCG •1. Säë – säë – säië – säaë2. väl – väl – väil – v^^ïïl3. stuttiy – stuttiy – stuttiy – stuttuy

»aɵ°SEG •1. aäëëaf – uäëëaf – iäëëafn 2. axrraz – uxrraz – ixrrazn

¢û૵°SG •sskitc – sskitc – id sskitc

º°SG •1. ism – yism – ismawn2. assav – wassav – assavn

»°üî°T º°SG •ism – yism – ismawn

»∏FÉY º°SG •1. ism n twja 2. ism n twacunt

Page 24: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 23 -

≈¨°UCG Oƒ°SCG

Oƒ°SCG •1. Abrkan – ubrkan – ibrkann2. abxxan – ubxxan – ibxxann 3. iäili – iäili – iäalan4. asggan – usggan – isggann

QÉ°TCG •1. Ssmtr – ssmtr – ssmtir – ssmtar2. sskn – sskn – sskin – sskan

(ó«dÉH) IQÉ°TEG •asillf – usillf – isillifn

iôà°TG •sv – sva – svi – ssav

≥à°TG •ffv (-sg) – ffv – ffiv – ttffv

¥É≤à°TG •tawafuvt – twafuvt

»bÉ≤à°TG •anafvan – unafvan – inafvann

(Iôc) áHÉ°UEG •Timsswit – tmsswit – timsswitin

s∞£°UG •nmala – nmala – nmala – ttnmala

AÉæHC’G ô¨°UCG •amaçuç – umaçuç – imuçaç

≈¨°UCG •1. Ssfld – ssfld – ssfld – ssflid2. ssvd – ssvd – ssvd – ssvad3. spss – spssa – spssi – spssu

Page 25: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 24 -

ó p≤oàaG ôØ°UCG

ôØ°UCG •

awrav – uwrav – iwravn

±É°VCG •

Rnu – rna – rni – rnnu

»FÉØWEG •

amssxsi – umssxsi – imssxsiyn

IOÉYEG •

allas – wallas

ó≤àYG •

1. Val – val – val – ttval2. dmu – dma – dmi – ttdmu

≈£YCG •1. fk – fka – fki – akka 2. wc – wc – wci – tticc

≥∏ZCG •1. Qqn – qqn – qqin – ttqqn2. rgl – rgl – rgil – rggl

á«æZCG •1. izli – izli – izlan 2. avnnij – uvnnij – ivnnijn

ìÉààaG •aëççum – uëççum – iëççumn

á«MÉààaG •taëççumt – tëççumt – tiëççumin

ó p≤oàaG •ttyaäan – ttyaäan – ttyaäan – ttyaäan

Page 26: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 25 -

ôjƒ°üàdG ádBG ÆôaCG

ÆôaCG •1. ar – ura – uri – ttar 2. ssugu – ssuga – ssugi – ssugu

π°†aCG •amufay – umufay – imufayn

¢ùÑàbG •ksi (-sg) – ksi– ksi – kssi

¢SÉÑàbG •takssuyt – tkssuyt

Ö°ùàcG •ili – ila – ili – ttili

±É°ûàcG •tanazuft – tnazuft – tinuzaf

ôHƒàcCG •Kïubë

øe ôãcCG •uggar n …

nπcCG •1. Tc – tca – tci – ttetta, ttett 2. cc – cca – cci – ctta

q’EG •1. Slid2. vas

Qƒ°U ΩƒÑdCG •asiwlaf – usiwlaf – isiwlafn

ôjƒ°üàdG ádBG •Tamsulaft – tmsulaft – timsulafin

Page 27: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 26 -

á«FÓeEG l∞rdCG

l∞rdCG •ifä – yifä – afäan

á«FÉÑØdCG •Agmmay – ugmmay – igmmayn

≈dEG •1. s 2. vr

∞«dCG •anamyar – unamyar – inamyarn

ΩÉeCG •1. dat2. mnid

áeÉY áfÉeCG •tanflust – tnflust – tinflas

¿ÉëàeG •irim – yirim – irimn

∂∏àeG •ili – ila – ili – ttili

nôeCG •amë – umë – umië – ttamë

ICGôeG •1. Tamvart – tmvart – timvarin2. tamïïuät – tmïïuät – tiwtmin, taytcin, tisdnan

AÓeEG •asftu – usftu – isfta

á«FÓeEG •asnmarra – usnmarra – isnmarratn

Page 28: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 27 -

≈æëfG ≈∏eCG

≈∏eCG •ssftu – ssfta – ssfti – ssftaw

øeCG •tanfrut – tnfrut

á«æeo CG •asitm – usitm – isitam

(»eCG) ΩCG •imma, immi, inna

ΩÉY ø«eCG •anflus – unflus – inflas

êÉàfEG •TasyafuT – TsyafuT

â«fôàfG •antirnit – wantirnit

ô°üàfG •nru – nra – nri – nrru, ttnru

∫É≤àfG •amutti – umutti – imuttiyn

π≤àfG •mmutti – mmutti – mmutti – ttmuttuy

πªàcG •smd – smd – smid – ttsmad

ìÉéfEG •asmurs – usmurs

≈æëfG •1. adr – udr – udir – ttadr 2. pudr – pudr – pudr – ttpudur

Page 29: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 28 -

øªjCG QGòfEG

QGòfEG •asmigl – usmigl – ismigiln

QòfCG •smigl – smigl – smigil – smigil

∫õfCG •1. Zzugz – zzugz – zzugiz – zzuguz 2. säë – säë – säië – säaë

≥dõfG •ccä – ccä – cciä – ttccä

¿É°ùfEG •afgan – ufgan – middn, iwdan

±ô°üfG •1. Ddu – dda – ddi – ttddu 2. ftu – fta – fti – fttu 3. ëap – ëup – ëup – ttëap

≈¡fCG •sala – sala – sala – ttsala

∞bhCG •sbdd – sbdd – sbdd – sbdad, sbdda

l∫hCG •amzwaru – umzwaru – imzwura

»dhCG •amnzu – umnzu – imnza

(QÉ°ù«dG øe) ô°ùjCG •açlmaä – uçlmaä – içlmaän

øªjCG •Afasi – ufasi – ifasiyn, afusi – ufusi – ifusiyn

Page 30: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 29 -

CGóH IQDƒH

IQDƒH •1. Takat – takat – takatin2. almssi – ulmssi – ilmssitn

låMÉH •1. amrzu – umrzu – imrza, imrzutn 2. aminag – uminag – iminagn 3. Amsiggl – umsiggl – imsiggiln

n¢VÉH •1. säë – säë – säië – säaë2. aru – uru – uru – ttaru

GôcÉH •Zikk

IôãH •1. Tapbbuyt – tpbbuyt – tipbbuyin 2. tipbbit – tpbbit – tipbba

å rëH •1. Arzzu – urzzu – irzzutn2. asiggl – usiggl – isiggiln 3. inig – inig – inign

nåëH •1. Rzu – rzu – rzu – rzzu2. siggl – siggl – siggil – siggil 3. inig – anug – anug – ttinig

ôëH •ill – yill – illan

CGóH •1. Ssnti – ssnti – ssnti – ssntay 2. bdu – bda – bdi – bddu, adda

Page 31: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 30 -

n≥°üH ádÉ≤JôH

ádÉ≤JôH •talccint – tlccint – tilccinin

»dÉ≤JôH •1. Alccini – ulccini – ilcciniyn 2. alimuni – ulimuni – ilimuniyn

ºYôH •1. Ayyaw – wayyaw – ayyawn 2. ifitu – ifitu – ifitwan

áéeôH •asviws – usviws

èeÉfôH •avawas – uvawas – ivawasn

iôH •srm – srm – srim – srum, srrm

ójôH •Tasawayt – tsawayt – tisawayin

…ójôH •asaway – usaway – isawayn

¥É°üH •1. Isutufn – isutufn 2. ilufsan – ilufsan, ikufsan – ikufsan

≥ r°üH •1. Asutf – usutf 2. asufs – usufs

n≥°üH •1. ssutf – ssutf – ssutf – ssutuf2. ssufs – ssufs – ssufs – ssufus3. sskufs – sskufs – sskufs – sskufus

Page 32: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 31 -

AÉæH lπ£H

lπ£H •anbraz – unbraz – inbrazn

ån©H •1. azn – uzn – uzin – ttazn 2. sskk – sskk – sskk – ttskka3. ssifä – ssifä – ssifä – ssifiä

(AÉæHC’G ôÑcCG) ô rµpH •1. amnzu – umnzu – imnza 2. ixfddi – ixfddi – ixfdda

≈µH •1. ru – ru – ru – ttru2. alla – alla – alla – alla

ÆÓH •asiwä – usiwä – isiwaä

™∏H •1. zzri – zzri – zzri – zzray2. ssvli – ssvli – ssvli – ssvlay

≠∏H •1. awä – iwä – iwiä – ttawä2. lkm – lkm – lkim – lkkm

≠s∏H •1. ssiw^ä – ssiw^^^^^^^^^^^^^ä – ssiwiä – ssawaä2. sslkm – sslkm – sslkim – sslkam

(Iôé°T) •ƒq∏H •tasaft – tasaft – tasafin

AÉæH •tuska – tuska – tuskawin

Page 33: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 32 -

nôsNCÉJ ≈æH

≈æH •1. bnu – bna – bni – bnnu 2. zvu – zva – zvi – TTzvu3. sku – ska – ski – skku

l»qæH •1. admman – udmman – idmmann2. aqhwi – uqhwi – iqhwiyn

á«ræpH •tuskiwt – tuskiwt – tu^^^^^^^^^^^^^^skiwin

äÉ«fGƒ∏¡H •1. timqrujjao – tmqrujjao 2. tibncqrra – tbncqrra

áÄ«H •1. amnaä – umnaä 2. tawnnaät – twnnaät

…ƒ°†«H •aglalay – uglalay – iglalayn

…ô£«H •amsgnaf n imudar – umsgnaf n imudar – imsgnafn n imudar

øs«H •ml – mla – mli – mmal

êÉJ •tidri – tdri – tidrin

ôLÉJ •asbbab – usbbab – isbbabn

nôsNCÉJ •1. maïl – maïl – maïil – ttmaïal 2. oïïë – oïïë – oïïië – ttoïïaë

Page 34: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 33 -

ô q°†ëJ lôNCÉJ

lôNCÉJ •1. amaïl – umaïl 2. aoïïë – uoïïë

ΩÉJ •usmid – wusmid – usmidn

™ÑJ •äfë – äfë – äfië – äffë, ttäfaë

ÜAÉãJ •fa – fa – fa – ttfa

ójóéJ •asmaynu – usmaynu

áHôéJ •irim – yirim – irimn

n∞dÉëJ •mmulli – mmulli – mmulli – ttmulluy

l∞dÉëJ •amulli – umulli – imullitn

∑sôëJ •mmuss – mmuss – mmuss – ttmussu

∑tôëJ •amussu – umussu – imussutn

ôjôëJ •asdrfi – usdrfi

ô q°†ëJ •vvurmu – vvurma – vvurmi – ttvurmu

Page 35: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 34 -

ºLôJ π«∏ëJ

π«∏ëJ •asfsi – usfsi – isfsitn

á«ëJ •azul – wazul

á«dGhR á«ëJ •timkliwin – tmkliwin

(á°SGQO) êsôîJ •ssufv – ssufv – ssufv – ssufuv

êtôîJ •asufv – usufv – isufuvn, isufav

≈£îJ •ssurf – ssurf – ssurif – ssuruf

êôMóJ •knunniy – knunniy – knunniy – ttknunnuy

ÖjQóJ •asanun – usanun – isunan

ôscòJ •kti – kti – kti – ktti

IôcòJ •tannfult – tannfult – tannfulin

ô«còJ •askti – uskti – isktiyn

Ö«JôJ •anmala – unmala – inmalatn

ºLôJ •ssuvl – ssuvl – ssuvl – ssuvul

Page 36: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 35 -

(º°ù«aGôc) »£N ô«Ñ©J áªLôJ

áªLôJ •tasuvlt – tsuvlt – tisuval

∫ÉMôJ •tinnujda – tinnujda

᪫°SôJ •tawnavt – twnavt – tiwnavin, tiwunva

lπ«é°ùJ •azmmim – uzmmim

á©°ùJ •^t^ça

n∂HÉ°ûJ •1. mmkcam – mmkcam – mmkcam – ttmmkcam 2. rwi – rwi – rwi – rgåi 3. mxumbr – mxumbr – mxumbr – mxumbur

l∂HÉ°ûJ •1. ammkcam – ummkcam – immkcamn 2. arway – urway – irwayn 3. amxumbr – umxumbr – imxumbar

Öjƒ°üJ •asuvd – usuvd – isuvad

Qtƒ£J •tamrniwt – tmrniwt

Ö©J •1. ëmi – ëmi – ëmi – ëmmi2. apl – upl – upil – ttapl

(º°ù«aGôc) »£N ô«Ñ©J •tisisklt – tsisklt – tisiskal

Page 37: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 36 -

( n≥Ñ°S) Ω qó≤J n±qô©J

n±qô©J •akz – ukz – ukiz – ttakz

óq≤©J •mmukrs – mmukrs – mmukris – ttmukrus

ºs∏©J •lmd – lmd – lmid – lmmd, ttlmad

ºt∏©J •almmud – ulmmud – ilmmudn, almad – ulmad

º«∏©J •aslmd – uslmd

ájò¨J •tamddurt – tmddurt

á«£¨J •Asagå – usagå

nôq«¨J •nnfl – nnfl – nnfil – ttnfal

ô««¨J •asnfl – usnfl – isnfal

áMÉØJ •tadffuyt – tdffuyt – tidffuyin

ô«°ùØJ •asfru – usfru – isfra

( n≥Ñ°S) Ω qó≤J •1. zwar – zwar – zwar – zggur2. nzi – nzi – nzi – nzzi

Page 38: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 37 -

ºjôµJ (¿ÉµªdG »a) lΩ qó≤J

(¿ÉµªdG »a) lΩ qó≤J •tazzigzt – tzzigzt

ºjó≤J •asmnid – usmnid – ismnidn

™«£≤J •agzam – ugzam – igzamn

¢Ssƒ≤J •knu – æna – æni – knnu

ájƒ≤J •asdus – usdus

(í«ë°üJ) ºjƒ≤J •asuvd – usuvd

≈≤àdG •1. mnaqqar – mnaqqar – mnaqqar – ttmnaqqar 2. mlala – mlala – mlala – ttmlala

CÉq«≤J •1. rar – rura – ruri – ttrar 2. arr – arra – arri – ttarra

º««≤J •astal – ustal – istaln

(᪫≤dG AÉØ°VEG ) º««≤J •asutg – usutg

QGôµJ •allas – wallas – allasn

ºjôµJ •asmvr – usmvr – ismvar

Page 39: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 38 -

øs©ªJ ºq∏µJ

ºq∏µJ •sawl – sawl – sawl – sawal

IõØ∏J •ttilifizyun – ttilifizyun – id ttilifizyun

ò«ª∏J •anlmad – unlmad – inlmadn

lçƒ∏J •timrkit – tmrkit – timrka

sºJ •smd – smd – smid – smud

∫ÉãªJ •asfris – usfris – isfrisn

¢SoQóªJ •asvuri – usvuri – isvuritn

¿sóªJ •vvurmu – vvurma – vvurmi – ttvurmu

¿tóªJ •tivvurma – tivvurma

(ÖjQóJ) øjôªJ •asirm – usirm – isiram

¥sõªJ •1. bbi – bbi – bbi – ttbbi2. qëãu – qëãa – qëãi – ttqëãu

øs©ªJ •ssksu – ssksa – ssksi – ssksaw

Page 40: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 39 -

∞sbƒJ ≈qæªJ

≈qæªJ •1. ssitm – ssitm – ssitm – ssitim2. rtu – rta – rti – rttu

√sõæJ •1. mmurri – mmurri – mmurri – ttmurruy 2. ssara – ssara – ssara – ssara, ttsara

≥«°ùæJ •azdduy – uzdduy

ò«ØæJ •azzgir – uzzgir – izzgirn

qè¡J •aåmmay – ugmmay

≈ qé¡J •åmi – åmi – åmi – åmmi

ójó¡J •asdiddiy – usdiddiy – isdiddiyn

¿RGƒJ •amyas – umyas – imyasn

lπ°UGƒJ •1. amsawaä – umsawaä – imsawaän, amyawaä – umyawaä – imyawaän 2. anyalkam – unyalkam – inyalkamn

ΩCGƒJ •akniw – wakniw – akniwn

nπ q°SƒJ •spuëmu – spuëma – spuëmi – spuëmu

∞sbƒJ •bdd – bdd – bdd – ttbdad

Page 41: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 40 -

IOGóL …ƒfÉK

…ƒfÉK •asinan – usinan – isinann

âsÑK •snal – snal – snal – snal

AÉKÓãdG •asinas – usinas

áKÓK •këaä

á«fɪK •tam

lø nªK •atig – watig – itaggn

QƒK •1. azgr – uzgr – izgarn 2. afunas – ufunas – ifunasn

ΩƒK •tiskrt – tiskrt

AÉL •1. as (d) – usa – usi – ttas 2. ack (d) – ucka – ucki – ttacka 3. ddu (d) – dda – ddi – ttddu

´ÉL •lluç – lluç – lluç – ttlaç, ttluç

πÑL •adrar – udrar – idrarn, idurar

IOGóL •tifrt – tifrt – tifrawin

Page 42: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 41 -

Ö∏L ójóL

ójóL •amaynu – umaynu – imaynutn

Ü nòL •1. ldi – ldi – ldi – lddi2. nzv – nzv – nziv – nzzv

ôLôL •1. ççuvë – ççuvë – ççuvië – ççuvuë 2. akrr – ukrr – ukrr – ttakrur 3. ikrir – ikrir – ikrir – ttikrir

¢SôL •anina – unina – ininatn

±rô oL •ajaëif – ujaëif – ijaëifn

iôL •azzl – uzzl – uzzil – ttazzal

…rôL •tazzla – tazzla – tazzliwin

QG qõL •agzzar – ugzzar – igzzarn

º°ùL •1. tazzit – tazzit – tizza2. tafgga – tfgga – tifggiwin

ádÓL •addur – waddur

Ö∏L •awi (d) – iwi – iwi – ttawi

Page 43: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 42 -

á¡L ∫ɪL

∫ɪL •1. tiçilt – tiçilt2. açëi – waçëi3. afulki – ufulki

™ rªL •amagut – umagut – imagutn

n™ nªL •1. smun – smun – smun – smun 2. gru – åra – åri – grru

ᩪédG •asimwas – usimwas

π oªL •1. içil – içil – içil – ttiçil 2. vuda – vuda – vudi – ttvuda3. fulki – fulki – fulki – ttfulkuy 4. cna – cna – cni – ttcna5. ãbp – ãbp – ãbip – ttãbip

á∏ªL •tawinst – twinst – tiwinas

ìÉæL •ifr – yifr – ifrawn, afriwn

…óæL •asrdas – usrdas – isrdasn

܃æL •iffus – yiffus

á¡L •tasga – tsga – tisggiwin

Page 44: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 43 -

πrÑM ÜGƒL

ÜGƒL •tamrarut – tmrarut – timrura

´ƒL •laç – laç

¢û«L •tasrdast – tsrdast – tisrdas

áKOÉM •angas – ungas – ingasn

¢SQÉM •anäaf – wanäaf – anäafn

܃°SÉM •Amssuds – umssuds – imssudsn

áaÉM •1. tama – tama – timawin 2. ir – yir – iran 3. isil – yisil – isalln 4. idis – yidis – idisn

lßaÉM •impsi – impsi – impsitn

ádÉM •addad – waddad – addadn

tÖM •1. tayri – tayri2. timxsa – tmxsa

πrÑM •1. asvun – usvun – isvwan 2. izikr – izikr – izakarn

Page 45: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 44 -

Ü rõM Ö«ÑM

Ö«ÑM •amaray – umaray – imarayn

áéM •anza – wanza – anzatn

wóM •Awuttu – uwuttu – iwutta

sóM •swuttu – swutta – swutti – swuttu

lçóM •imjëi – imjëi – imjëitn

lQ pòM •amzzav – umzzav – imzzavn

± nòM •kks – kks – kkis – ttkks

ÜrôM •imnvi – imnvi – imnvan

QsôM •sdrfi – sdrfi – sdrfi – sdrfay

±rôM •askkil – uskkil – iskkiln

»a nô pM •inä – yinä – inäawn

ájôM •tilelli – tilelli

Ü rõM •amulli – umulli – imullitn

Page 46: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 45 -

nßØM ÜÉ°ùM

ÜÉ°ùM •asiän – usiän – isiänn

Ö n°ùM •ssiän – ssiän – ssiän – ssiäin

nó°ùM •asm – usm – usim – ttasm

ló°ùM •Tusmin – Tusmin

Iô°ûM •1. abaxxu – ubaxxu – ibuxxa2. abbuo – ubbuo – ibbuon

á°üM •Tirmt – tirmt – tiram

á«æeR á°üM •tizi – tizi – tizza

á∏«°üM •1. tanaïïuft – tnaïïuft – tinuïïaf2. tamavunt – tmavunt – timuvan

IQÉ°†M •tavrma – tvrma – tivrma

Iô«¶M •tagrurt – tgrurt – tiårar

ßrØM •apssu – upssu

nßØM •psu – psa – psi – pssu

Page 47: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 46 -

áeƒµM ó«ØM

ó«ØM •ayyaw – wayyaw – ayyawn

áÑ≤M •azmz – uzmz – izmaz

(¢üëa) ≥≤M •ssided – ssided – ssided – ssidid

π≤M •igr – yigr – igran

áÑ«≤M •1. aqrab – uqrab – iqrabn 2. iznbi – yiznbi – iznba

á≤«≤M •tiddt – tiddt – tidad

s∂M •kmz – kmz – kmiz – kmmz, kkmz

ájɵM •1. tanfust – tnfust – tinfas2. tallast – tallast – tallasin

nºµM •nbä – nbä – nbiä – ttnbaä

lºnµM •

anfgur – unfgur – infgar

≈µM •als – uls – ulis – ttals

áeƒµM •tanbaät – tnbaät – tinbaäin

Page 48: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 47 -

¢üsªM »eƒµM

»eƒµM •unbiä – wunbiä – unbiän

» rµM •allas – wallas – allasn

wπM •asfru – usfru – isfra

(s∂a) sπM •fru – fru – fri – frru

¥ÓM •apffaf – upffaf – ipffafn

á≤∏M •tindrt – tindrt – tindar

á«°SGQO á≤∏M •adwal – udwal – idwaln

πq∏M •ssfsi – ssfsi – ssfsi – ssfsay

(êhõdG ΩCG) IɪM •tamvart – tmvart – timvarin

(áLhõdG ΩCG) IɪM •taägåalt – tägåalt – tiäulin

QɪM •avyul – uvyul – ivyal

¢üsªM •arf – urf – urif – ttarf

Page 49: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 48 -

RÉqÑN lπ nªM

lπ nªM •1. izmr – izmr – izmarn

2. aolluc – uolluc – iollac

3. alqqav – ulqqav – ilqqavn

ƒªM •amvar – umvar – imvarn

QGƒM •amsawal – umsawal – imsawaln

∫qƒM •smutti – smutti – smutti – smuttuy

(IQÉM) w»M •tuddurt – tuddurt – tuddurin

(øFÉc) w»M •Amaddar – umaddar – imaddarn

Éq«M •zzul – zzul – zzul – zzul

¿Gƒ«M •amudr – umudr – imudar

»FÉe ¿Gƒ«M •amudr n waman

•ÉN •gnu – gna – gni – gnnu

RÉqÑN •bu uvrum – bu uvrum – id bu uvrum

Page 50: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 49 -

Iô«ªN êhôN

nêôN •ffv – ffv – ffiv – ttffv

ábô pN •1. acëwiä – ucëwiä – icëwiän 2. ajvav – ujvav – ijvavn

êhôN •ufuv – wufuv

áfGõN •tasdlist – tsdlist – tisdlas

IQÉ°ùN •ticki – ticki – tickiwin

CÉ£N •aznnzri – uznnzri – iznnzritn

ô£N •imizi – imizitn

≥r∏N •tugi – tugi – tugiwin

(ø«é©dG) nôªN •mtn – mtn – mtin – mttn, ttmtan

á°ùªN •Smmus

nø qªN •ssagå – ssugga – ssuggi – ssagåa

Iô«ªN •tamtunt – tmtunt – timtunin

Page 51: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 50 -

∫ƒNO ¢ù«ªîdG

¢ù«ªîdG •akwas – ukwas

•É«N •imgni – imgni – imgiyn

áWÉ« pN •tigni – tgni

§«N •afilu – ufilu – ifilan, ifili – ifili – ifilan, ifalan

᪫N •axam – uxam – ixamn

IôFGO •taçayët – tçayët – tiçuyaë

QGO •1. nnä – nnä – nniä – ttnnä 2. bëëm – bëëm – bëëm – ttbëëam3. ssutl – ssutl – ssutl – ssutul

lQGO •1. taddart – taddart – taddrwin, tudrin 2. tigmmi – tgmmi – tiåmma

ôÑæLO •Dujanbir

nπNO •1. kcm – kcm – kcim – kccm 2. adf – udf – udif – ttadf

∫ƒNO •1. akcam – ukcam 2. adaf – wadaf

Page 52: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 51 -

™naO »LGQO

»LGQO •amzzlalam – umzzlalam – imzzlalamn

á°SGQO •tavuri – tvuri – tivuriwin

¢SqQO •ssvr – ssvra – ssvri – ssvra

l¢SQO •tamssirdt – tmssirdt – timssirdin

»cQO • ajaäaëmi – ujaäaëmi – ijaäaëmiyn

ÉYO •1. vr – vra – vri – qqar, aqqra

2. lava – lava – lavi – ttlava

nº qYO •sdus – sdus – sdus – sdus

lºYO •asdus – usdus – isdwas

IƒYO •tavuri – tvuri – tivuriwin

ôàaO •alug – ulug – ilugan

™naO •1. dpi – dpi – dpi – dppi

2. ntu – nta – nti – nttu

Page 53: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 52 -

IQhO á≤«bO

á≤«bO •tusdidt – tusdidt – tusdidin

ád’O •anamk – unamk – inumak

∂ndO •mri – mri – mri – mrri

π«dO •1. anssmtar – unssmtar – inssmtarn 2. amskan – umskan – imskann

(ó°Tôe) π«dO •amanar – umanar – imanarn

nøgO •1. ams – ums – umis – ttams 2. vm – vma – vmi – vmma, aqqma

(áNhO) QGhO •timlillay – tmlillay

OhO •azrm – uzrm – izrman

¢VQC’G IOhO •1. azrm n waluä2. adan n tmurt – wadan n tmurt

QhO •tilalt – tilalt – tilalin

IQhO •tawala – twala – tiwal

Page 54: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 53 -

™LGQ ádhO

ádhO •awank – uwank – iwunak

∂«àcGójO •tadidaktiyt – tdidaktiyt

»µ«àcGójO •adidaktiy – udidaktiy – ididaktiyn

ájQP •1. tarwa – tarwa 2. arraw – warraw

nôcP •1. bdr – bdr – bdir – bddr, addr 2. idar – idar – idar – ttidar

ôscP •sskti – sskti – sskti – ssktay

iôcP •akttay – ukttay – ikttayn

nÖgP •1. ddu – dda – ddi – ttddu2. ëap – ëup – ëup – ttëap 3. ftu – fta – fti – fttu 4. ugur – ugur – ugur – ggur

¢ù«FQ •axatar – uxatar – ixatarn

™LGQ •zzri (-xf) – zzri – zzri – zzray

Page 55: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 54 -

π oLQ πLGQ

πLGQ •imikl – imikl – imakln

áMGQ •asgunfu – usgunfu – isgunfutn

lπMGQ •anjdi – unjdi – injda

ÖbGQ •matr – matr – matr – ttmatar

Ö pcGQ •amssudu – umssudu – imssuda

iCGQ •1. annay – annay – annay – ttannay 2. çë – çëa – çëi – çëëa, içir – çëa – çëi – ttiçië

…CGQ •1. tannayt – tannayt – tannayin 2. asmmaql – usmmaql – ismmuqal

ájGQ •acnyal – ucnyal – icnyaln

§nHQ •1. zdi – zdi – zdi – zddi2. asv – usv – usiv – ttasv

§rHQ •azday – uzday

π oLQ •argaz – urgaz – irgazn

Page 56: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 55 -

á«gÉaQ ¿ƒfÉb πLQ

¿ƒfÉb πLQ •anzzarfu – unzzarfu – inzzurfa

wOQ •tamrarut – tmrarut – timrura

lº°SQ •tafrist – tfrist – tifras

nº°SQ •sfirs – sfirs – sfirs – sfiris

s¢UQ •smisi – smisi – smisi – smisiy

t¢UQ •imisi – imisi – imasan

¢UÉ°UQ •aldun – uldun

¢UÉ q°UQ

amldun – umldun – imldan

∞«°UQ •asali – usali – isulay

™ n°VQ •ïïä – ïïä – ïïiä – ttïïä

™«°VQ •1. taslmya – tslmya – tislmya 2. asgmi – usgmi – isgman

á«gÉaQ •1. aïëëp – uïëëp2. imnihan

Page 57: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 56 -

…OÉeQ n¢†aQ

n¢†aQ •aåi – ugi – ugi – ttaåi

™aQ •

all – ull – ull – ttall

á≤aQ •1. tamunt – tamunt

2. asmuni – usmuni – ismunitn

≥«aQ •asmun – usmun – ismunn

ónbQ •gn – gn – gin – ggan

á©bQ •1. taxëïiït – txëïiït – tixëïiïin

2. tadvart – tdvart – tidvarin

lºbQ •azwil – uzwil – izwiln

≥«bQ •asdad – usdad – isdadn, usdid – usdid – usdidn

øcQ •tavmrt – tvmrt – tivmrin

Iõ«cQ •tarslt – trslt – tirsal

…OÉeQ •amvdeddi – umvdeddi – imvdeddiyn

Page 58: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 57 -

l∞ pMGR l¢üeQ

l¢üeQ •1. tarta – tarta – tartiwin 2. tawriwra – twriwra

πreQ •1. ijdi – yijdi, igidu – igidu2. amlal – umlal – imlaln

ájGhQ •ungal – wungal – ungaln

¢ùrØf •iman – iman

(á«eƒj ,ájô¡°T) áeÉfRQ •asmlussan – usmlussan – ismlussann

ihQ •als – uls – ulis – ttals

GójhQ •1. s ttawil 2. s imiqq, s imikk

»°VÉjQ •amanun – umanun – imunan

á°VÉjQ •tunnunt – tunnunt – tunnunin

(ΩÉ°SôdG) á°ûjQ •1. asams – usams – isumas 2. asvm – usvm – isvam

l∞ pMGR •amprurd – umprurd – imprurudn

Page 59: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 58 -

áYÉ°S nOGR

nOGR •rnu – rna – rni – rnnu

∞ nMR •prurd – prurd – prurd – ttprurud

tQR •abra – ubra – ibratn

¥ÉbR •tasukt – tsukt – tiswak

ΩÉcR •adxcam – udxcam – idxcamn

ºcR •dduxcm – dduxcm – dduxcim – ttduxcum

IOÉjR •tamrniwt – tmrniwt – timrniwin

∫GDƒ°S •asqsi – usqsi – isqsitn

≥FÉ°S •amndah – umndah – imndahn

(ô p°ùØà°ùe) πFÉ°S •amsqsi – umsqsi – imsqsitn

áMÉ°S •asarag – usarag – isaragn

áYÉ°S •tasragt – tsragt – tisrag

Page 60: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 59 -

ájôî°S ó nYÉ°S

ó nYÉ°S •aws – iws – iws – ttaws

ôaÉ°S •mmuddu – mmudda – mmuddi – ttmuddu

∫CÉ°S •sqsa – sqsa – sqsa – sqsa

âÑ°ùdG •asiäyas – usiäyas

á©Ñ°S •sa

≥Ñ°S •zwur – zwar – zwir – ttzwur, zggur

IQƒÑ°S •tafliwt – tfliwt – tifliwin

áà°S •ã^äiã

nπ qé°S •zmmim – zmmim – zmmim – ttzmmim

ø«é°S •amvzu – umvzu – imvza

ôî°S •ïnç – ïnç – ïniç – ttïnaç

ájôî°S •aïnnç – uïnnç, taïnçit – taïnçit

Page 61: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 60 -

Ö nµ°S ¥ô°S

¥ô°S •akr – ukr – ukir – ttakr

nô q£°S •zriri – zriri – zriri – zriri

lô£°S •azriri – uzriri – izriran

∫É©°S •tusut – tusut

IOÉ©°S •tumrt – tumrt

ó p©°S •mmr – mmr – mmr – ttmmr

π©°S •usu – usu – usu – ttusu

lôØ n°S •amuddu – umuddu – imuddutn

áæ«Ø°S •avrrabu – uvrrabu – ivrruba

§≤°S •1. äë – äë – äë – ïïaë 2. wäa – wäa – wäi – wïïa 3. ttuttiy – ttuttiy – ttuttiy – ttuttuy

∞r≤°S •azur – uzur – izurn

Ö nµ°S •nvl – nvl – nvil – ttnval

Page 62: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 61 -

º¡°S âµ°S

âµ°S •1. fst – fsta – fsti – ttfsta 2. susm – susm – susim – susum

áeÓ°S •tanfrut – tnfrut

á∏°ù∏°S •asddi – usddi – isdditn

∂∏ p°S •imir – yimir – imiran

wº°S •irirn – irirn

™ pª°S •1. sl – sla – sli – ttsla, slla2. ssfld – ssfld – ssfld – ssflid

ᵪ°S •aslm – uslm – islman

áæ°S •asgåas – usgåas – isgåasn

tø p°S •awtay – uwtay – iwtayn

ô p¡°S •awz – iwz – iwiz – ttawz

º¡°S •1. tawsrmt – twsrmt – tiwsrmin 2. tafala – tfala – tifaliwin

Page 63: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 62 -

™pÑ°T ó«°S

ó«°S •mass – mass – id mass

Ió«°S •1. lalla – lalla – id lalla 2. massa – massa – id massa

lô«°S •1. tawada – twada – tiwadiwin 2. tikli – tkli – tikliwin

¬HÉ°T •rwus – rwas – rwis – ttrwus, rggus

ñÉ°T •wsir – wsir – wsir – ttwsir

´QÉ°T •Asuk – usuk – iswak

•É°T •zlf – zlf – zlif – zllf, zluf

¿rCÉ°T •tavawsa – tvawsa – tivawsiwin

ó ngÉ°T •1. annay – annay – annay – ttannay 2. çë – çëa – çëi – çëëa, içir – çëa – çëi – ttiçië

ló pgÉ°T •inigi – inigi – inagan

™pÑ°T •jjiwn – jjiwn – jjiwin – ttjjiwin, ttyawan

Page 64: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 63 -

(ájƒëf ádƒ≤e) ¢üî°T l™Ñ°T

l™Ñ°T •1. ajiwn – ujiwn2. tayawant – tyawant

áµÑ°T •açïïa – uçïïa – iç^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^äwan

á«FGòZ áµÑ°T •açïïa n tmaddurt^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

ôÑæà°T •Cutanbir

´Éé°T •amzul – umzul – imzuln

Iôé°T •1. addag – waddag – addagn2. asklu – usklu – isæla

n™ qé°T •ssrqb – ssrqb – ssrqb – ssrqab

ò pë o°T •1. msd – msd – msid – mssd, ttmsad2. frs – frs – fris – frrs, ffrs3. cwu – cwa – cwi – ttcwu

ò në°T •1. ssmsd – ssmsd – ssmsid – ssmsad2. ssfrs – ssfrs – ssfris – ssfras3. ssqäo – ssqäo – ssqäio – ssqäao

(ájƒëf ádƒ≤e) ¢üî°T •udm – wudm – udmawn

Page 65: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 64 -

á∏©°T (ájƒëf ádƒ≤e) »°üî°T

(ájƒëf ádƒ≤e) »°üî°T •udmawan – wudmawan – udmawann

só°T •ass – uss, ussa – uss, ussi – ttass, ttassa

AGô°T •tamsviwt – tmsviwt – timsviwin tamsivt – tmsivt – timsva

Ü pô°T •su – swa – swi – ssa , sess

ìnô°T •ssfru – ssfru – ssfru – ssfru

ìrô°T •asfru – usfru – isfra

»Wô°T •abulis – ubulis – ibulisn

QhôªdG »Wô°T •amawas n usikl – umawas n usikl – imawasn n usikl

¥rô°T •lqblt – lqblt

(AɪdÉH π°ùZ) ∞£°T •slil – slil – slil – slil

áÑ r©°T •tazuni – tzuni – tizuna

á∏©°T •1. tamçla – tmçla – timçla 2. apddiq – upddiq – ipddiqn

Page 66: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 65 -

nóq«°T ô nµ°T

ô nµ°T •snimmr – snimmr – snimmir – snimmir

Gôµ°T •tanmmirt

π rµ°T •tawila – twila – tiwila

qº°T •käu – käa – käi – kïïu

∫É nª°T •iççlmä – yiççlmä

IOÉ¡°T •tugga – tugga

(á≤«Kh) IOÉ¡°T •aslkin – uslkin – islkan

iƒ°T •knf – knf – knif – knnf, ttknaf

A»°T •1. askkin – uskkin – iskkinn2. tavawsa – tvawsa – tivawsiwin

ï«°T •awssar – uwssar – iwssarn, iwssura

áNƒî«°T •tusr – tusr

nóq«°T •1. bnu – bna – bni – bnnu 2. zvu – zva – zvi – zqqu3. sku – ska – ski – skku

Page 67: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 66 -

≥jó°U ≠FÉ°U

≠FÉ°U •amççëf – umççëf – imççraf

ìÉ°U •svuyy – svuyy – svuyy – svuyyu

OÉ°U •gmr – gmr – gmir – gmmr, ttgmar

±OÉ°U •msaggar – msaggar – msaggar – ttmsaggar

¥OÉ°U •ddukkl – ddukkl – ddukkil – ttdukkul

ô«îdG ìÉÑ°U •tifawin – tifawin

ÆÉÑ°U •invmi – invmi – invmiyn

≠nÑ°U •1. vm – vma – vmi – vmma, aqqma2. pnnk – pnnk – pnnk – ttpnnak3. klu – æla – æli – kllu

í që°U •ssavd – ssuvd – ssuvid – ssavad

»Øë°U • anvmas – unvmas – invmasn

≥jó°U •amddakæl – umddakæl – imddukkal,

amddukkl – umddukkl – imddukkal

Page 68: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 67 -

ôØ°U ñGô°U

ñGô°U •tavuyyit – tvuyyit – tivuyya

ñô°U •svuyy – svuyy – svuyy – svuyyu

±rô°U •asfti – usfti

n± qô°U •ssfti – ssfti – ssfti – ssftay

Ör©°U •anmmaru – unmmaru – inmmura

nÖo©°U •1. mmar – mmar – mmar – ttmmar 2. cqqu – cqqa – cqqi – ttcqqu 3. woë – woë – woië – ttwoaë

ó©°U •1. ali – ali – uli – ttali2. vli – vli – vli – aqqlay

áHƒ©°U •1. tanmmarut – tnmmarut – tinmmura 2. tassast – tassast – tassasin

t∞°U •adras – udras – idrasn

áëØ°U •tasna – tasna – tasniwin

ôØ°U •amya – umya

Page 69: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 68 -

»J’ó«°U (§HGQ) á∏°U

(§HGQ) á∏°U •amzday – umzday – imzdayn

n⪰U •1. fst – fsta – fsti – ttfsta 2. susm – susm – susim – susum

ójôÑdG ¥hóæ°U •tafniqt tasawayt – tfniqt tasawayt – tifniqin tisawayin

ô r¡ p°U •aägåal – uägåal – iäulan

(™ª°ùoj Ée) 䃰U •imsli – imsli – imslitn

(ßØ∏oj Ée) 䃰U •1. agëä – ugëä – igëäan 2. tamijja – tmijja – timijjwin

IQƒ°U •tawlaft – twlaft – tiwlafin

áJÉ«°U •timsislit – tmsislit

ìÉ«°U • tavuyyit – tvuyyit – tivuyya

OÉs«°U •angmar – ungmar – ingmarn

ór«°U •tagmrt – tgmrt

»f’ó«°U •amsasfr – umsasfr – imsasfrn

Page 70: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 69 -

IôFÉW á«dó«°U

á«dó«°U •Tasasfrt – tsasfrt – tisasfar

´É°V •1. jlu – jla – jli – jllu2. zl – zla – zli – zlla3. ack – ucka – ucki – ttacka

l∂ pë°V •1. taäãa – taäãa – taäãiwin2. taäppact – täppact – tiäppac

Üô°V •wt – wta – wti – kkat, ut – ut – ut – kkat

∞o©°V •lmä – lmä – lmiä – lmmä

∞«©°V •anlmaä – unlmaä – inlmaän

sπ°V •1. jlu – jla – jli – jllu2. zl – zla – zli – zlla3. ack – ucka – ucki – ttacka

(ájƒëf ádƒ≤e) ô«ª°V •amqqim – umqqim – imqqimn

Aƒ°V •1. tifawt – tifawt – tifawin2. asidd – wasidd

∞«°V •anbgi – unbgi – inbgiwn

IôFÉW •taylalt – taylalt – taylalin

Page 71: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 70 -

≥jôW l≥HÉW

l≥HÉW •taduli – tduli – tiduliwin

QÉW •1. ayll – uyll – uyll – ttaylal 2. afru – afru – afru – ttafraw 3. äu – äwa – äwi – ïïaw

ábÉW •azmar – uzmar

ÖpdÉW •ampäaë – umpäaë – impäaën

ádhÉW •1. tadabut – tdabut – tidabutin2. taïïblat – taïïblat – taïïblatin

IQƒ°ûÑW •angmirs – ungmirs

Ö«ÑW •amsgnaf – umsgnaf – imsgnafn

¿Éæ°SC’G Ö«ÑW •amsgnaf n tvmas

á©«ÑW •agama – ugama

»©«ÑW •agaman – ugaman – igamann

≥jôW •1. abrid – ubrid – ibridn, ibrdan2. avaras – uvaras – ivarasn

Page 72: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 71 -

søX QÉ«°S ≥jôW

QÉ«°S ≥jôW •Abrbrid – ubrbrid – ibrbridn

á≤jôW •1. tavarast – tvarast – tivarasin 2. tabridt – tbridt – tibridin 3. ammak – wammak – ammakn

ΩÉ©W •utci – wutci – utcitn

πØW •1. arba – urba – irban 2. afrux – ufrux – ifrxan 3. apnjir – upnjir – ipnjirn 4. icirri – icirri – icirran

nÖ∏W •1. ttr – ttr – ttir – ttettr2. ssUTR – ssutr – ssutr – ssutur

l∫ƒW •1. tivzi – tvzi 2. tuzgrt – tuzgrt

QÉ«W •amssayl – umssayl – imssuyal

ôr«W •aylal – waylal – aylaln

IôgÉX •tumant – tumant – tumanin

søX •1. val – val – val – ttval2. dmu – dma – dmi – ttdmu

Page 73: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 72 -

ø«éY á∏FÉY

á∏FÉY •1. ayt uxam – ayt uxam 2. takat – takat – takatin

IOÉY •tanumi – tnumi – tinuma

Ö°TÉY •1. amstuga – umstuga – imstuga2. anfrad – unfrad – infradn

᪰UÉY •tamaçunt – tmaçunt – timuçan

ºndÉY •amaÄal – umaÄal – imaÄaln

ºpdÉY •amassan – umassan – imassann

qΩÉY •anmatay – unmatay – inmatayn

(òuØæe )πeÉY •amskar – umskar – imskarn

(Ω nóîà°ùe) πeÉY •1. Amwuri – umwuri – imwura2. axddam – uxddam – ixddamn

IQÉÑY •tawnnit – twnnit – tiwnna

áÑàY •Imriri – imriri – imriran, imRIRITN

ø«éY •arkti – urkti – irktiyn

Page 74: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 73 -

¢û n£Y OóY

OóY •Amäan – umäan – imäann

∫ róY •Tazrft – tzrft

lΩóY •ara – wara

¢V rôY •turrut – turrut

±ônY •ssn, isin – ssn – ssin – ttssn, ttisin

∫nõY •çli – çli – çli – çlli, çlay

∫ rõY •açlay – uçlay – içlayn

w¢ûY •1. usud – wusud – usudn 2. agäf – ugäf – igäfan 3. iskki – iskki – iskkitn

Iô°û nY •mraw

QƒØ°üY •agäiä – ugäiä – igäaä, ajäiä – ujäiä – ijäaä

l¢ù£Y •tinzi – tnzi – tinziwin

¢û n£Y •1. ffud – ffud – ffud – ttffud, ttfada2. rufu – rufa – rufi – ttrufu

Page 75: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 74 -

∂∏Y l¢û£Y

l¢û£Y •1. fad – fad 2. irifi – irifi

ÜÉ≤ oY •igidr – igidr – igadrn

ón≤Y •krs – krs – kris – krrs, kkrs

ós≤Y •1. krs – krs – kris – krrs 2. ass – yussa – yussi – ttassa

Ió≤Y •tamukrist – tmukrist – timukras

áeÓY •tamatart – tmatart – timitar

ΩÉ¡Øà°SG áeÓY •tamatart n usqsi

Öé©J áeÓY •tamatart n wuçuf

áÑ∏ oY •1. tazznbilt – tzznbilt – tizznbilin 2. taëbiot – tëbiot – tiëbioin

≥q∏Y •agl – ugl – ugil – ttagl

∂∏Y •tifiçça – tfiçça

Page 76: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 75 -

ÖFÉZ ºp∏Y

ºp∏Y •ssn, isin – ssn – ssin – ttssn, ttisin, ttissan

lº∏ pY •tussna – tussna

nºq∏Y •sslmd – sslmd – sslmd – sslmad

»ª∏Y •amassan – umassan – imassann

IOɪY •tanbdadt – tnbdadt

lπªY •tawuri – twuri – tiwuriwin

»∏ªY •imskr – imskr – imskrn

ó«ªY •anbdad – unbdad – inbdadn

ô°üæY •afrdis – ufrdis – ifrdas

¿GƒæY •ansa – wansa – ansiwn

ÜÉ≤ãdG OƒY •acana – ucana

ÖFÉZ •1. anabbay – unabbay – inabbayn 2. imssiki – imssiki – imssikitn

Page 77: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 76 -

ÜÉ«Z ÜÉZ

ÜÉZ •1. bbi (-n) – bbi – bbi – ttbbi2. ssiki – ssiki – ssiki – ssikiy

ájÉZ •awttas – uwttas – iwttasn

lÜôZ •tagut – tagut

±nôZ •agm – ugm – ugim – ttagm

nπ°ùZ •ssird – ssird – ssird – ssirid

â°ûZ •Vuct

(Qópb) AÉ£Z •1. asrgl – usrgl – isrgal2. tamadunt – tmadunt – timadunin

≈ q£Z •dl – dl – dil – ddal

ÉØZ •nuddm – nuddm – nuddim – ttnuddum

Ön∏Z •nru – nra – nri – ttnru

l§∏Z •ucuä – wucuä – ucuän

ÜÉ«Z •1. Tanabbayt – tnabbayt 2. asiki – usiki

Page 78: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 77 -

¥Gôa ôs«Z

ôs«Z •snfl – snfl – snfil – snfal

ÆQÉa •yuran

πYÉa •amggay – umggay – imggayn

á∏°UÉa •tiskrt – tiskrt – tiskar

(π«°†ØàdG) ¥Éa •af – uf – uf – ttaf

¢ùcÉa •Lfakã – Lfakã – id Lfakã

ôjGôÑa •Bëayë

íàa •ëçm – ëçm – ëçim – ëççm

¢ü rëa •asidd – usidd – isidad

…QÉîa •1. anmsal – unmsal – inmsaln 2. aqddar – uqddar – iqddarn

ÆGôa •tarit – tarit

¥Gôa •1. bïïu – bïïu 2. tiïïit – tiïïit

Page 79: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 78 -

π n°üa ì pôa

ì pôa •mmr – mmr – mmr – ttmmr

R nôa •frn – frn – frin – frrn, ffrn

IÉ°Tôa •takëäaät – tkëäaät – tikëäaä

¿Éæ°SC’G IÉ°Tôa •tamrrayt n tvmas – tmarrayt n tvmas – timrrayin n tvmas

á°Uôa •1. Azmz – uzmz – izmaz 2. asulf – usulf – isulaf

á«°Vôa •turda – turda – turdawin

Ænôa •1. ar – ura – uri – ttar 2. ugu – uga – ugi – ttagu

n¥ qôa •bäu – bäa – bäi – bïïu, aïïu

ábôa •1. Taggayt – taggayt – taggayin 2. tarbiot – trbiot – tirbioin3. tarabbut – trabbut – tirubba

nô q°ùa •fru – fru – fri – frru

π n°üa •çli – çli – çli – çlli, çlay

Page 80: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 79 -

º p¡a AÉ°†a

AÉ°†a •1. Tiriwt – tiriwt – tiriwin 2. asayrar – usayrar – isayrarn

∫ƒ°†a •1. Tafäulit – tfäulit 2. timkcmin – timkcmin

»dƒ°†a •afäuli – ufäuli – ifäuliyn

πn©a •1. G – ga – gi – ttgga, tgg2. skr – skr – skir – skar

πr©a •amyag – umyag – imyagn

Iô≤a •agïïum – ugïïum – iåïman

nôqµa •

1. Swingm – swingm – swingim – swingim 2. xmmem – xmmem – xmmim – txmmam

ìÓa •afllap – ufllap – ifllapn

øa •taçuëi – tçuëi – tiçuëiwin

¿Éæa •anaçuë – unaçuë – inaçuën

º p¡a •1. rms – rms – rmis – rmms2. Gru – åra – åri – grru

Page 81: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 80 -

¿ƒfÉb º r¡a

º r¡a •1. armas – urmas 2. Tagrrawt – tgrrawt

»a •1. G 2. dg

πHÉb •msaggar – msaggar – msaggar – ttmsaggar

ÇQÉb •imvri – imvri – imvran

IQÉb •amnçaw – umnçaw – imnçawn

ä pQÉb •anarmu – unarmu – inarmutn

¿QÉb •smzazal – smzazal – smzazal – smzazal

¢VÉb •inbäi – inbäi – inbäan

áYÉb •1. Tadala – tdala – tidaliwin 2. tazqqa – tzqqa – tizvwin

IóYÉb •alugn – ulugn – ilugnn

∫Éb •ini – nna – nni – ttini

¿ƒfÉb •aslgn – uslgn – islgan

Page 82: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 81 -

(ó«©H ó°V) Öjôb ô«°ùdG ¿ƒfÉb

ô«°ùdG ¿ƒfÉb •aslgn n ubrid

IQób •1. Tazmmrt – tzmmrt – tizmmar 2. taççiäëa – tççiäëa – taççiäëiwin

Ω qób •ssmnid – ssmnid – ssmnid – ssmnid

ºjób •1. Azayku – uzayku – izuyka 2. aqbur – uqbur – iqburn 3. aqdim – uqdim – iqdimn

ɪjób •Zikk

IAGôb •tivri – tvri – tivriwin

Ürôb •tama n...

nÜ oôb •1. Akmur – akmur – akmur – ttakmur2. aç – aç – aç – ttaç

¢Uôob •Taqaëiät – Tqaëiät – Tiqaëiäin

¢Unôb •1. sBinz – sbinz – sbinz – sbiniz 2. skuïïf – skuïïf – skuïïf – skuïïuf

(ó«©H ó°V) Öjôb •anakmar – unakmar – inakmarn

Page 83: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 82 -

™ q£b (áHGô≤dG øe) Öjôb

(áHGô≤dG øe) Öjôb •amyasa – umyasa – imyasan

øjôb •1. Anggu – unggu – ingåa 2. aqrin – uqrin – iqrinn

nº q°ùb •bäu – bäa – bäi – bïïu, aïïu

(π r°üa) º°ùb •timvrit – tmvrit – timvritin

(áë∏°üe) º°ùb •tanafut – tnafut – tinufa

ôs°ûb •1. Këä – këä – këiä – këëä, kkëä2. ççlm – ççlm – ççlim – ççlum

(ihQ) s¢üb •als – uls – ulis – ttals

á°üb •1. Umiy – wumiy – umiyn 2. tanqqist – tnqqist – tinqqisin

ó n°üb •wads – wads – wads – ttwadas

QÉ£b •alaway – ulaway – ilawayn

™ nn£b •bbi – bbi – bbi – ttbbi

™ q£b •gzm – gzm – gzim – gzzm

Page 84: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 83 -

iqƒb á©£b

á©£b •agzzum – ugzzum – iåzman

õØb •1. Näu – näu – näu – nïïu2. nggz – nggz – nggiz – ttnggaz3. aæi – uki – uki – ttaæi

¢üØb •1. iskni – iskni – iskna 2. aqqfiz – uqqfiz – iqqfizn

™n∏b •ssukf – ssukf – ssukif – ssukuf

º∏b •avanib – uvanib – ivunab

¢UÉ°UôdG º∏b •akëëaj – ukëëaj – ikëëajn

π«∏b •1. imiqq, imikk2. drus

Iƒb •tadusi – tdusi – tidusiwin

Ωsƒb •1. ssavd – ssuvd – ssuvid – ssuvud2. snm – snm – snm – snum

¢S rƒb •tiskt – tiskt – taskiwin

iqƒb •sdus – sdus – sdus – sdus

Page 85: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 84 -

Öàc ór«b

ór«b •askrf – uskrf – iskraf

(πsé°S) nóq«b •zmmim – zmmim – zmmim – ttzmmim

ºq«b •stl – stl – stil – sttl, stal

(᪫b ≈£YCG) nºq«b •ssutg – ssutg – ssutig – ssutug

᪫b •1. Atig – watig – ataggn2. tizi – tizi

ÖpJÉc •amara – umara – imaratn

(ô«W) ô°SÉc •amdlap – umdlap – imdlapn

¿Éc •ili – illa – illi – ttili

¢ûÑc •1. Izimmr – izimmr – izammarn 2. apuli – upuli – ipuliyn3. ikari – ikari – akran

ÜÉàc •adlis – udlis – idlisn

áHÉàc •tirra – tirra

Öàc •ara – ura – uri – ttara

Page 86: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 85 -

áª∏c »Ñàc

»Ñàc •amzznzi n idlisn – umzznzi n idlisn – imzznza n idlisn

Öq«àc •tadlist – tdlist – tidlisin

Iôãc •tugt – tugt

Ü nòc •1. Spillel – spillel – spillil – spillil

2. skirks – skirks – skirks – skirkis

3. sxrrq – sxrrq – sxrriq – sxrraq

á°SGôc •taravt – taravt – taravin

Iôc •1. Tawjja – twjja – tiwjjiwin

2. tacamma – tcamma – ticammatin

Q qôc •als – uls – ulis– ttals

»°Sôc •1. Asvim – usvim – isvimn

2. asggiwr – usggiwr – isggiwar

ájÉØc •tasugrt – tsugrt – tisugar

áª∏c •taguri – tguri – tiguriwin

Page 87: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 86 -

¢ùÑd ¢ùnæc

¢ùnæc •1. Ars – urs – uris – ttars2. fëä – fëä – fëiä – fëëä

AÉHô¡c •1. açaëuë – uçaëuë 2. trisinti – trisnti

»FÉHô¡c •amçaëuë – umçaëuë – imçuëaë

Öcƒc •atri – utri – itran

¿ rƒc •ivçwë – ivçwë – ivçwaë

q»fƒc •avçawëan – uvçawëan – ivçawëann

`d •i

ßM’ •nçu – nça – nçi – ttnçu

º pM’ •Amsksum – umsksum – imsksumn

¢SÉÑd •1. Timlsit – tmlsit – timlsa 2. iobann – yiobann 3. aëëuä – waëëuä

¢ùÑd •1. Ls – lsa – lsi – lssa 2. iëä – ^iëä – iëä – ttiëiä

Page 88: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 87 -

õ¨d Æód

Æód •qqs – qqs – qqis – ttqqs

¿É°ùd •ils – yils – alsiwn

™°ùd •qqs – qqs – qqis – ttqqs

¥É°üpd •aslvav – uslvav – islvavn

≥ n°üd •slv – slv – sliv – slav, sllv

(ï°Sh) áî£d •abqqiä – ubqqiä – ibqqiän

ÜÉ©d •aldda – uldda – ilddayn

lÖ©d •urar – wurar – urarn

nÖ©d •1. Urar – urar – urar – tturar2. xmmë – xmmë – xmmië – ttxmmaë3. laha – laha – laha – ttlaha

n≥©d •llv – llv – lliv – ttllv

á¨d •tutlayt – tutlayt – tutlayin

õ¨d •tanççët – tnççët – tinççaë tayffart – tyffart – tiyffarin

Page 89: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 88 -

åfDƒe AÉ≤d

AÉ≤d •1. Amnala – umnala – imnalatn 2. anmuqqar – unmuqqar – inmuqqarn3. amagr – umagr – imugar

áé¡d •tantala – tantala – tantalayin

áMƒd •1. Tifilt – tifilt – tifila 2. talwipt – tlwipt – tilwipin

Rƒd •1. ikikd – ikikd

2. Lluz

(áÑM hCG Iôé°T) Rƒd •1. tikikdt – tkikdt – tikikdin2. talluzt – tlluzt – tilluzin

¿ rƒd •1. Aklu – uklu – iælan 2. tivmi – tvmi – tivmiwin

¿sƒd •1. vma – vmi – vmma, aqqma 2. pnnk – pnnk – pnnk – ttpnnak 3. klu – æla – æli – kllu

∞udDƒe •amgay – umgay – imgayn

åfDƒe •1 .tawtmant – twtmant – tiwtmanin2. unti – wunti – untiyn

Page 90: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 89 -

Ö©àe IóFÉe

IóFÉe •1. Tadabut – tdabut– tidabutin2. taïïblat – taïïblat – taïïblatin

á«FGòZ IOÉe •asadur – usadur – isudar

¢S pQÉe •Maëã

øY n∫Ée •anf – unf – unif – ttanf

…Ée •Mayyu

IGQÉÑe •tamnyugart – tmnyugart – timnyugarin

CGóÑe •amnzay – umnzay – imnzayn

IGôÑ pe •tasrramt – tsrramt – tisrramin

OôrÑ pe •talima – tlima – tilima

á∏°üH qâe •1. Akmur – akmur – akmur – ttakmur 2. ms – ms – mis – ttmas 3. as – usa – usi – ttasa

á©HÉàe •tiäfëi – täfëi

Ön©àoe •anëmuy – unëmuy – inëmuyn

Page 91: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 90 -

ΩÉëe ¢ûMƒàe

¢ûMƒàe •aramyar – uramyar – iramyarn

∫Éãe •amdya – umdya – imdyatn

πrãe •1. Am 2. zun

å∏ãe •amkëaä – umkëaä – imkëaän

π«ãe •1. Anggu – unggu – ingåa 2. aqrin – uqrin – iqrinn

(ô«°S) iôée •azrruy – uzrruy – izrruyn

¢ù∏ée •asqqim – usqqim – isqqimn

áYƒªée •tagrumma – tgrumma – tigrumma

Éëe •mpu – mpa – mpi – mppu

á«eC’G Éëe •ssidlf – ssidlf – ssidlif – ssidlif

áÑ൪dG ßaÉëe •amsdlis – umsdlis – imsdlisn

ΩÉëe •amstan – umstan – imstann

Page 92: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 91 -

ôjóe iƒàëe

iƒàëe •tumayt – tumayt – tumayin

á¶Øëe •aqrab – uqrab – iqrabn

á«eC’G ƒëe •asidlf – usidlf

Qƒëe •tamrnut – tmrnut – timrna

§«ëe •agaru – ugaru – igarwn

ênôîe •tufvt – tufvt – tufvin

§ nîe •nsr – nsr – nsir – nssr

πNóne •1. Akccum – ukccum – ikccumn

2. asadf – usadf – isudaf

¢SuQóe •amssvr – umssvr – imssvar

á°SQóe •tinml – tinml – tinmal

ôjóe •anmhal – unmhal – inmhaln

Page 93: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 92 -

áÑbGôe ôcòe

ôcòe •amay – umay – imayn

Iôcòe •tamssktit – tmssktit – timssktay

´Éjòe •^anzway – unzway – inzwayn

wô oe •amëçag – umëçag – imëçagn

sôe •1. Kk – kka – kki – ttkka 2. odu – odu – odu – oddu 3. zri – zri – zri – zray, zrri

(G qôoe íÑ°UCG) sôe •ëçg – ëçg – ëçig – ttëçig

IBGôe •tisit – tisit – tisitin

á©LGôe •azzray – uzzray – izzrayn

á∏ n°SGôe •1. Asmrara – usmrara – ismraratn 2. amyazan – umyazan – imyazann

ÖpbGôe •anmatar – unmatar – inmatarn

áÑbGôe •tanmatart – tnmatart – tinmatarin

Page 94: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 93 -

ôaÉ°ùe ™Hôe

™Hôe •amkkuç – umkkuç – imkkuçn

á∏Môe •azmz – uzmz – izmaz

õcôe •ammas – wammas – ammasn

¿sôe •ssirm – ssirm – ssirm – ssirim

Qhôe •asikl – usikl

∫hDƒ°ùe •amstggar – umstggar – imstggarn

á«dhDƒ°ùe •tamstggart – tmstggart – timstggarin

ô«îdG AÉ°ùe •timnsiwin – tmnsiwin

á≤HÉ°ùe •1. Amcala – umcala – imcalatn2. ampizwar – umpizwar – impizwarn

ó pYÉ°ùe •amawas – umawas – imawasn

Ió nYÉ°ùe •tiwisi – twisi

ôaÉ°ùe •anmmaddu – unmmaddu – inmmudda

Page 95: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 94 -

∂p∏¡à°ùe IófÉ°ùe

IófÉ°ùe •annal – wannal – annaln

Ω nóîà°ùe •1. Amwuri – umwuri – imwura2. axddam – uxddam – ixddamn

Ω póîà°ùe •amswuri – umswuri – imswura

QÉ°ûà°ùe •1. Anssfaw – unssfaw – inssfawn 2. amcciwë – umcciwë – imcciwën

≈Ø°ûà°ùe •1. asgnaf – usgnaf – isgnafn 2. ããbiïaë – ããbiïaë – id ããbiïaë

π«£à°ùe •Unziv – wunziv – unzivn

ô p°ùØà°ùe •amsqsi – umsqsi – imsqsitn

π≤à°ùe •ansiman – unsiman – insimann

(ΩÉJ ô«Z) ôªà°ùe •arusmid – warusmid – arusmidn

™ªà°ùe •1 . amssflid – umssflid – imssflidn2. amspssu – umspssu – imspssa

∂p∏¡à°ùe •ansmur – unsmur – insmurn

Page 96: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 95 -

§ r°ûe iƒà°ùe

iƒà°ùe •aswir – uswir – iswirn

í n°ùe •sfä – sfä – sfiä – sffä, sfaä

Iô£°ùe •tavda – tavda – tavdiwin

ìô°ùe •amzgun – umzgun – imzgunn

á«Mô°ùe •tamzgunt – tmzgunt – timzgunin

ácnQÉ°ûe •1. Tadrawt – tdrawt2. acrak – ucrak, tuccrka – tuccrka

∂Ñ r°û pe •asaäf – usaäf – isuäaf

ôà°ûe •1. Amsav – umsav imsavn 2. amsviw – umsviw – imsviwn

òë°û pe •1. Asfrs – usfrs – isfras 2. asmsd – usmsd – ismsad

´hô°ûe •1. Asnti – usnti – isntitn2. asvnu – usvnu – isvnutn

§ r°ûe •1. Tisksit – tsksit – tisksa 2. tasrrayt – tsrrayt – tisrrayin 3. timcät – tmcät – timcäin

Page 97: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 96 -

á°VnQÉ©e πµ°ûe

πµ°ûe •tamukrist – tmukrist – timukras, timukrisin

¢ûª°ûe •amcmac – umcmac

(áÑM hCG Iôé°T) ¢ûª°ûe •tamcmact – tmcmact – timcmacin

≈°ûe •1. Ddu – dda – ddi – ttddu2. ftu – fta – fti – fttu 3. ugur – ugur – ugur – ggur

ìÉÑ°üe •Tasafut – tsafut – tisufa

áÑ£°üe •tabadut – tbadut – tibuda

≠ n°†e •fçç – fçç – fçç – ttfçça, ttfçaç

≈°†e •1. Zri – zri – zri – zray, zrri2. odu – odu – odu – oddu

QÉ£e •azaåz – uza^^^^^^åz – izaåzn

ájƒ£e •1. Tuäfiãt – tuäfiãt – tuäfiãin 2. amaäu – umaäu – imuäa

¢VQÉ©e •amuzzl – umuzzl – imuzzal

á°VnQÉ©etuzlt – tuzlt

Page 98: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 97 -

π°ürØne ónÑ©e

ónÑ©e •asumv – usumv – isumav

ºé©e •amawal – umawal – imawaln

ácô©e •amtwiy – umtwiy – imtwiyn

¥Ór© pe •asagl – usagl – isugal

ºu∏©e •aslmad – uslmad – islmadn

≈æ©e •anamk – unamk – inumak

ó¡©e •Asinag – usinag – isinagn

øs«n©e •Amvrun – umvrun – imvran

ìÉàØe •tasarut – tsarut – tisura

¥ô£dG ¥ôàØe •agrbrid – ugrbrid – igrbridn

OôØe •1. amyiwn – umyiwn – imyiwan2. asuf – wasuf – asufn

π°ürØne •tawrmt – twrmt – tiwrmin

Page 99: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 98 -

§Ñ°†dG Öàµe ánfQÉ≤e

ánfQÉ≤e •asmzazal – usmzazal

∫hÉ≤e •amssnti – umssnti – imssntiyn

ádhÉ≤e •Tamssntit – tmssntit – timssntiyin

∞£à≤e •tussift – tussift – tussifin

¢ü≤e •1. Tuzzlin – tuzzlin 2. timkëaä – tmkëaä

ó©≤ne •1. Asvim – usvim – isvimn 2. asggiwr – usggiwr – isggiwar

áª∏≤e •tanakat – tnakat – tinakatin

¿Éµe •1. Advar – udvar – idvarn 2. ansa – wansa – ansiwn 3. amkan – umkan – imukan

ΩÉY ¿Éµe •asays – usays – isuyas

Öàµe •asira – usira – isiratn

§Ñ°†dG Öàµe •asira n uzmmim

Page 100: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 99 -

¿uƒªe áÑàµe

áÑàµe •tinidlisn – tinidlisn – id tinidlisn

Ö n°ùàµe •ummiç – wummiç – ummiçn

á°ùæµe •1. Tasarst – tsarst – tisarsin 2. tasfëät – tsfëät – tisfëaä3. tisvwst – tsvwst – tisvwas

¿uƒµe •afrdis – ufrdis – ifdisn

CÓe •1. Iktur – iktar – iktar – ttiktur 2. ccaë – ccaë – ccaë – ttcaë

á¶MÓe •ançi – unçi – inçan

¢üî∏e •tagäwit – tgäwit – tigäwin

≥ n°ü∏oe •tasmmalt – tsmmalt – tismmalin

∞∏e •asdaw – usdaw – isdawn

l∂p∏e •agllid – ugllid – igldan, igllidn

¢Vôªe •ansmagal – unsmagal – insmagaln

¿uƒªe •ansmkli – unsmkli – insmklitn

Page 101: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 100 -

êuô¡e áµ∏ªe

áµ∏ªe •tagldit – tgldit – tiglday

èàæe •amsyafu – umsyafu – imsyufa

êƒàæe •ayafu – uyafu – iyufa

∞fC’G πjóæe •asnsr – usnsr – isnsar

≥u°ùæe •amzday – umzday – imzdayn

á°üæe •adkæan – udkæan – idkæann

á≤£æe •tasga – tsga – tisgåin

áªs¶æe •1. Tanmalayt – tnmalayt – tinmalayin2. tamaddast – tmaddast – timaddasin

êô©æe •unniä – wunni^ä – unniän

l¢û≤æ pe •imgdi – imgdi – imgda, imgditn

ôLÉ¡e •amzwag – umzwag – imzwagn

êuô¡e •1. abaqtic – ubaqtic – ibaqticn 2. amsyyp – umsyyp – imsyypn

Page 102: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 101 -

âq«e áæ¡e

áæ¡e •Tazzult – tazzult – tazzulin

…Qɪ©e ¢Sóæ¡e •amsdag – umsdag – imsdagn

øWGƒe •anmuri – unmuri – inmura

áæ nWGƒe •tamuri – tmuri

lOQƒe •asagm – usagm – isugam

äƒe •tamttant – tmttant

Rƒe •1. tavraggant – tvraggant – tivragganin2. tabanant – tbanant – tibananin

≈≤«°Sƒe •açawan – uçawan – içawann

´ƒ°Vƒe •tavawsa – tvawsa – tivawsiwin

(á∏HÉb) Ióudƒe •tamssarut – tmssarut – timssura

»µ«fɵ«e •amkni – umkni – imkniyn

âq«e •amttin – umttin – imttinn

Page 103: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 102 -

ìÉÑf OÓ«e

OÓ«e •talalit – tlalit

á«MÉf •1. Tamnaät – tmnaät – timnaäin 2. tanila – tnila – tinila

iOÉf •1. Vr – vra – vri – qqar, aqqra2. lava – lava – lavi – ttlava

QÉf •1. Timssi – tmssi 2. takat – takat3. afa – wafa – afatn

¢SÉf •1. Middn 2. iwdan – yiwdan

IòaÉf •1. acëjm – ucëjm – ic^^^^^^^^^^ëjam 2. taznut – tznut – tizna

ΩÉf •1. ïïã – ïïã – ïïiã – ttïïã 2. gn – gna, gn – gni, gin – ggan

»JÉÑf •amsickan – umsickan – imsickann

ìÉÑf •1. Attav – wattav 2. amuv – umuv 3. tazut – tzut 4. astan – ustan

Page 104: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 103 -

∫nõf áàÑf

áàÑf •timmvit – tmmvit – timmva

ínÑf •1. Av – uv – uv – ttav 2. zu – zu – zu – ttzu3. stn – stn – stin – sttn

QÉéf •ansram – unsram – insramn

º réf •itri – itri – itran

á∏ëf •tazizwit – tzizwit – tizizwa, tazzwit – tazzwit – tizzwa

(º∏ pY)ƒëf •tajëëumt – tjëëumt – tijëëumin

(√ÉéJÉH) ƒëf •1. vr2. s

wóf •1. Anggu – unggu – ingåa2. aqrin – uqrin – iqrinn

AGóf •1. Tavuri – tvuri – tivuriwin 2. alavi – ulavi – ilavitn

(∞fC’G) ±õf •ggunzr – ggunzr – ggunzr – ttgunzur

∫nõf •1. Gåz – gåz – gåiz – ttgåz 2. äë – äë – äië – ïïaë

Page 105: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 104 -

nô¶f êÉs°ùf

êÉs°ùf •adrraz – udrraz – idrrazn

ï r°ùf •asnvl – usnvl – isnval

n≥ q°ùf •zddi – zddi – zddi – zddi

π r°ùf •1. tarwa – tarwa 2. arraw – warraw

•É°ûf •amussu – umussu – imussutn

ô r°ûf •taçëigt – tçëigt – tiçëigin

t¢üf •aäëiã – uäëis – iäëiãn

í°üf •ssfaw – ssfaw – ssfaw – ssfaw

áë«°üf •assfaw – wassfaw – assfawn

áaɶf •1. Tazdgi – tzdgi 2. tavusi – tvusi

Ωɶf •1. Anmala – unmala – inmalatn2. asuds – usuds – isudas

nô¶f •

1. Smuqql – smuqql – smuqqil – smuqqul2. ëaoa – ëaoa – ëaoa – ttëaoa3. xzr – xzr – xzir – xzzr

Page 106: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 105 -

ájÉ¡f ∞ o¶f

∞ o¶f •zddig – zddig – zddig – ttizdig

nº q¶f •1. Ssuds – ssuds – ssuds – ssudus 2. snmala – snmala – snmala – snmala

nòqØf •zzgr – zzgr – zzgir – zzgar

¢ün≤f •xãã – xããa – xããi – ttxããa

á£≤f •tanqqiät – tnqqiät – tinqqaä

πr≤f •asmutti – usmutti – ismuttuyn

(ï r°ùf) πr≤f •tanvalt – tnvalt – tinvalin

(ï n°ùf) πn≤f •ssnvl – ssnvl – ssnvil – ssnval

áàµf •tamsäãayt – tms^äãayt – timsä^^^^ãay

qƒªf •tamrniwt – tmrniwt

ñPƒªf •anaw – wanaw – anawn

ájÉ¡f •1. tigira – tgira – tigariwin 2. tamggarut – tmggarut – timggura

Page 107: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 106 -

AGƒg ¢†¡f

¢†¡f •nkr – nkr – nkir – nkkr

ôÑfƒf •Nuwanbir

∞pJÉg •Ttilifun – id ttilifun

ôLÉg •1. zug – zug – zug – ttzug2. çwa – çwa – çwi – çgåa

§Ñg •1. Gåz – gåz – gåiz – ttgåz 2. äë – äë – äië – ïïaë

Iôég •tazwagt – tzwagt – tizwag

Ωƒég •asugi – usugi – isugitn

Osóg •sdiddiy – sdiddiy – sdiddiy – sdiddiy

l±óg •awttas – uwttas – iwttasn

∫oõg •amum – amum – amum – ttamum

πjõg •anamum – unamum – inamumn

AGƒg •aäu – waäu

Page 108: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 107 -

ô¶f á¡Lh ájGƒg

ájGƒg •taramsut – tramsut – tirumsa

óMGh •1. yan2. ijj

(Ö°SÉf) ≥aGh •1. as (d) – usa – usi – ttas2. ack (d) – ucka – ucki – ttacka

ódGh •amaraw – umaraw – imarawn

lóJh •tallzazt – tallzazt – tallzazin

á≤«Kh •arra – warra – arratn

Ö nLh •1. Iqqan d (ad) 2. ixãã (ad)3. ilazm (ad)

áÑLh •tirmt – tirmt – tiram

óLh •af – ufa – ufi – ttafa

(¿É°ùfE’G º°ùL) ¬ rLh •udm – wudm – udmawn

ô¶f á¡Lh •1. Tannayt – tannayt – tannayin 2. asmmaqql – usmmaqql – ismmuqqal

Page 109: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 108 -

(§HQ) π°Uh nõNh

nõNh •qqs – qqs – qqis – ttqqs

nçQh •kkusu – kkusa – kkusi – ttkkusu

ábQh •1. Tafrt – tafrt – tafriwin2. tawriqt – twriqt – tiwriqin

IQGRh •tamawast – tmawast – timawasin

¿nRh •stl – stl – stil – sttl, stal

¿ rRh •astal – ustal – istaln

l§ n°Sh •1. ammas – wammas – ammasn2. tuççumt – tuççumt – tuççumin

º n°Sh •ëcm – ëcm – ëcim – ëccm

l≥ n°Th •arksim – urksim – irksimn

(≠∏H) π°Uh •1. Awä – iwä – iwiä – ttawä 2. Lkm – lkm – lkim – lkkm

(§HQ) π°Uh •1. Zdi – zdi – zdi – zddi2. asv – usv – usiv – ttasv

Page 110: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 109 -

ópd oh á∏°Uh

á∏°Uh •1. tibäit – tibäit – tibäwin

2. tagzzumt – tgzzumt – ti^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^åzmi

á∏ r°U oh •asmsl – usmsl – ismsal

á«©°Vh •addad – waddad – addadn

øWh •tamurt – tmurt – timura

»æWh •anamur – unamur – inamurn

áØ«Xh •tawuri – twuri – tiwuriwin

≈Yh •frk – frk – frik – ffrk

≈ qYh •ssfrk – ssfrk – ssfrik – ssfrak

âbh •akud – wakud

∞bh •bdd – bdd – bdd – ttbdad

ópd oh •1. lul – lula – luli– ttlul

2. lal – lul – lul– ttlal

Page 111: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 110 -

ƒ«fƒj nód nh

nód nh•aru – uru – uru – ttaru

QÉ°ùj •açlmaä – uçlmaä – içlmaän

á¶≤j •taduyt – tduyt

ø«ªj •1. afasi – ufasi 2. iffus – yiffus

ôjÉæj •Innayr

Rƒ«dƒj •Yulyuz

ƒ«fƒj •Yunyu

Page 112: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

Oô°ùe

»HôY ‐ »¨jRÉeCG

Page 113: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight
Page 114: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 113 -

abaxxu Iô°ûM

abaqtic êuô¡e

abbuo Iô°ûM

abxxan Oƒ°SCG

Abqqiä (ï°Sh) áî£d

Abulis »Wô°T

Abra tQR

abrkan Oƒ°SCG

Abrbrid QÉ«°S ≥jôW

Abrid ≥jôW

abëëani »ÑæLCG

acana ÜÉ≤ãdG OƒY

agama á©«ÑW

agaman »©«ÑW

agaru §«ëe

agäf w¢ûY

agäiä QƒØ°üY

agl ≥q∏Y

Aglalay …ƒ°†«H

Agllid o∂ p∏e

agm ± nôZ

Agmmay á«FÉÑØdCG ,ájóéHCG

agrbrid ¥ô£dG ¥ôàØe

Agëä (ßØ∏oj Ée) 䃰U

agïïum Iô≤a

agzam ™«£≤J

agzzar QG qõL

Agzzum á©£b

aåi n¢†aQ

aåmmay qè¡J

adaf ∫ƒNO

adal ô°†NCG

adan n tmurt ¢VQC’G IOhO

Addag Iôé°T

addad á«©°Vh ,ádÉM

addur ádÓL

adf nπNO

adkæan á°üæe

Adxcam ΩÉcR

adidaktiy »µ«àcGójO

adlis ÜÉàc

admma l»qæH

adr ≈æëfG ;≈æMCG

adrar πÑL

Adras t∞°U

adrraz êÉ°ùf

Advar ¿Éµe

adslan »°SÉ°SCG

Page 115: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 114 -

adwal á«°SGQO á≤∏M

Aägåal ô r¡ p°U

aäëiã t¢üf

Aäëëaf »aɵ°SEG

Af (π«°†ØàdG) ¥Éa ;óLh

Gafa QÉf

afasi øªjCG ,ø«ªj

afgan ¿É°ùfEG

Afäuli »dƒ°†a

afilu §«N

afllap ìÓa

afulki ∫ɪL

afunas QƒK

Afusi øªjCG

afray ¢SÉ°ùMEG

Afrdis ¿uƒµe ,ô°üæY

afru QÉW

Afrux πØW

aki s¢ùMCG

aklu ¿ rƒd

akmur §ÑJQG ,á∏°üH qâe ; nÜ oôb G

akniw ΩCGƒJ

akud âbh

Akr ¥ô°S

ak^ëas AÉ©HQC’G

Akëëaj ¢UÉ°UôdG º∏b

Akcam ∫ƒNO

Akccum πNó ne

Akttay iôcP

Akwas ¢ù«ªîdG

akz ± qô©J

Aæi õØb

ahlallu áMƒLQCG

apddiq á∏©°T

Apffaf ¥ÓM

Apl Ö©J

apnjir πØW

Apuli ¢ûÑc

apssu ß rØM

aolluc lπ nªM

aoïïë lôNCÉJ

axam ᪫N

Axatar ¢ù«FQ

axddam πeÉY ,Ω nóîà°ùe

axrraz »aɵ°SEG

Aqbur ºjób

Aqddar …QÉîa

Aqdim ºjób

Page 116: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 115 -

aqhwi l»qæH

Aqqfiz ¢üØb

aqrab á¶Øëe ,áÑ«≤M

aqrin π«ãe ,øjôb ,wóf

Ajaäaëmi »cQO

ajaëif ± rô oL

ajäiä QƒØ°üY

ajiwn l™Ñ°T

ajvav ábô pN

alavi AGóf

Aldda ÜÉ©d

aldun ¢UÉ q°UQ

alqqav lπ nªM

ali ó©°U

alimuni »dÉ≤JôH

All ™naQ

alla ≈µH

allas IOÉYEG ,QGôµJ ;» rµM

almmud ºt∏©J

almssi IQDƒH

alug ôàaO

Alugn IóYÉb

Als Q qôc ;s¢üb ,ihQ ,≈µM

alccini »dÉ≤JôH

am πrãe

amagut ™ rªL

amagr AÉ≤d

Amaddar (øFÉc) w»M

amaäu ájƒ£e

amanar (ó°Tôe) π«dO

Amanun »°VÉjQ

amara ÖpJÉc

amaraw ódGh

amaray Ö«ÑM

Amassan »ª∏Y ;ºpdÉY

amaïl lôNCÉJ

amawal ºé©e

amawas ó pYÉ°ùe

Amawas n usikl QhôªdG »Wô°T

amay ôcòe

amaynu ójóL

amaçuç AÉæHC’G ô¨°UCG

amgay ∞udDƒe

amggaru lô«NCG

Amggay πYÉa

amddakæl ≥jó°U

amddukkl ≥jó°U

amdlap (ô«W) ô°SÉc

Page 117: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 116 -

amdya ∫Éãe

Amäan OóY

amkan ¿Éµe

Amkkuç ™Hôe

Amkni »µ«fɵ«e

Amkëaä å∏ãe

Ampäaë ÖpdÉW

Ampizwar á≤HÉ°ùe

Amprurd l∞ pMGR

amxumbr l∂HÉ°ûJ

Amqqim (ájƒëf ádƒ≤e) ô«ª°V

aminag låMÉH

Amlal π reQ

amldun ¢UÉ q°UQ

amllal ¢†«HCG

Ammak á≤jôW

ammas l§ n°Sh ,õcôe

Ammaç ÜÉ©«à°SG ,º r¡a

ammkcam l∂HÉ°ûJ

amnaä áÄ«H

Amnala AÉ≤d

Amndah ≥FÉ°S

amnid √ÉéJG

Amnzay CGóÑe

amnzu ô rµ pH ;»dhCG

amnçaw IQÉb

Amudr ¿Gƒ«M

amudr n waman »FÉe ¿Gƒ«M

Amuddu lôØ n°S

amufay π°†aCG

amulli ∞dÉëJ ;Ü rõM

amum ∫ oõg

amuv ìÉÑf

amussu ∑tôëJ ;•É°ûf

amuzzl á°VQÉ©e

amutti ∫É≤àfG

amrzu låMÉH

amë nôeCG

amëçag wô oe

amvar ĻM

Amvdeddi …OÉeQ

Amvrun øs« n© oe

Amvzu ø«é°S

Ams nøgO

amsav ôà°ûe

Amsasfr »f’ó«°U

amsawaä lπ°UGƒJ

Page 118: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 117 -

Amsawal QGƒM

amsgnaf Ö«ÑW

amsgnaf n imudar …ô£«H

amsgnaf n tvmas ¿Éæ°SC’G Ö«ÑW

amsdag …Qɪ©e ¢Sóæ¡e

Amsdlis áÑ൪dG ßaÉëe

Amskan π«dO

Amskar (òuØæe) πeÉY

Amsksum ºM’

amspssu ™ªà°ùe

amsqsi πFÉ°S ,ô p°ùØà°ùe

amsiggl låMÉH

amsicka »JÉÑf

Amsviw ôà°ûe

amssayl QÉ«W

amssflid ™ªà°ùe

amssxsi »FÉØWEG

amssnti ∫hÉ≤e

Amssudu Ö pcGQ

Amssuds ܃°SÉM

amssvr ¢SuQóe

amstan ΩÉëe

amstggar ∫hDƒ°ùe

Amstuga Ö°TÉY

amswuri Ω póîà°ùe

amsyafu èàæe

amsyyp êuô¡e

amcala á≤HÉ°ùe

amcmac ¢ûª°ûe

amcciwë QÉ°ûà°ùe

amttin âq«e

amtwiy ácô©e

amwuri πeÉY ,Ω nóîà°ùe

amya ôØ°U

Amyag π r©a

amyas ¿RGƒJ

Amyasa (áHGô≤dG øe) Öjôb

amyawaä lπ°UGƒJ

amyazan á∏ n°SGôe

amyiwn OôØe

amzgun ìô°ùe

Amzday (§HGQ) á∏°U ;≥u°ùæe

Amzul ´Éé°T

amzwag ôLÉ¡e

amzwaru l∫hCG

amzzav lQòM

Amzzlalam »LGQO

amzznzi n idlisn »Ñàc

Page 119: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 118 -

amç ÖYƒà°SG , º p¡a

Amçaëuë »FÉHô¡c

Amççëf ≠FÉ°U

Anabbay ÖFÉZ

anafvan »bÉ≤à°TG

Anakmar (ó«©H ó°V) Öjôb

anamk ád’O ,≈æ©e

anamum πjõg

anamur ȾWh

anamyar ∞«dCG

anarmu ä pQÉb

anaw ñPƒªf

Anaçuë ¿Éæa

anbgi ∞«°V

Anbdad ó«ªY

anbraz lπ£H

angas áKOÉM

Anggu wóf ,π«ãe , øjôb

anili ¥QRCG

Angmar OÉs«°U

Angmirs IQƒ°ûÑW

anäaf ¢SQÉM

anf øY n∫Ée

anfgur lºnµM

anflus ΩÉY ø«eCG

anfrad Ö°TÉY

anina ¢SôL

Anjdi lπMGQ

anlmad ò«ª∏J

Anlmaä ∞«©°V

anmala Ö«JôJ ,Ωɶf

Anmatar Ö pbGôe

Anmatay qΩÉY

Anmhal ôjóe

anmmaddu ôaÉ°ùe

Anmmaru Ö r©°U

Anmuqqar AÉ≤d

anmuri øWGƒe

anmsal …QÉîa

annal IófÉ°ùe

Annay ó ngÉ°T ,iCGQ

Anëmuy Ö n©à oe

Anvmas »Øë°U

ansa ¿GƒæY ;¿Éµe

ansiman π≤à°ùe

ansmagal ¢Vôªe

ansmkli ¿uƒªe

ansmur ∂ p∏¡à°ùe

Page 120: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 119 -

ansram QÉéf

anssfaw QÉ°ûà°ùe

Anssmtar π«dO

antirnit â«fôàfCG

anyalkam lπ°UGƒJ

anza áéM

^anzway ´Éjòe

Anzzarfu ¿ƒfÉb πLQ

Ançi á¶MÓe

Ar Æ nôa ;ÆôaCG

Ara Öàc ;ΩóY G

aramyar ¢ûMƒàe

Arba πØW

Argaz π oLQ

arf ¢üsªM

arksim l≥ n°Th

arkti ø«éY

aru nód nh , n¢VÉH

arusmid (ΩÉJ ô«Z) ôªà°ùe

arr CÉq«≤J

arra á≤«Kh

Arraw π r°ùf ,ájQP

Ars ¢ùnæc

arway l∂HÉ°ûJ

arzzu å rëH

aëëuä ¢SÉÑd

aëççum ìÉààaG

av ínÑf

Avanib º∏b

avaras ≥jôW

avawas èeÉfôH

avd ΩÉ≤à°SG

avyul QɪM

avçawëan q»fƒc

As (Ö°SÉf) ≥aGh ;§ÑJQG ,á∏°üH qâe G Asagå á«£¨J

asagl ¥Ó r© pe

asagm lOQƒe

asadaf πNó ne

Asadur á«FGòZ IOÉe

asaäf ∂Ñ r°û pe

Asali ∞«°UQ

Asamas óMC’G

Asams (ΩÉ°SôdG ) á°ûjQ

asanun ÖjQóJ

Asarag áMÉ°S

asaway …ójôH

Asayrar ΩÉY ¿Éµe ;AÉ°†a

Page 121: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 120 -

asbbab ôLÉJ

asggan Oƒ°SCG

asggiwr »°Sôc ,ó©≤ ne

Asgåas áæ°S

asgmi ™«°VQ

asgnaf ≈Ø°ûà°ùe

asgunfu áMGQ

as (d) AÉL ,≈JCG

Asdad ≥«bQ

asdaw ∞∏e

Asddi á∏°ù∏°S

asdidiy ójó¡J

asdus ájƒ≤J ,º rYO

Asdrfi ôjôëJ

asfris ∫ÉãªJ

asfru ô«°ùØJ ,ì rô°T ,wπM

asfrs òë°û pe

asfsi π«∏ëJ

asfti ± rô°U

asftu AÓeEG

askkil ± rôM

Askkin A»°T

Asklu Iôé°T

Askrf ór«b

askti ô«còJ

asqqim ¢ù∏ée

Asqsi ∫GDƒ°S

asi (πªM) òNCG

asidd ¢üëa ;Aƒ°V G

asidd n usikl QhôªdG AGƒ°VCG

asidlf á«eC’G ƒëe

asiän AÉ°üMEG ,ÜÉ°ùM

Asiäyas âÑ°ùdG

asiki ÜÉ«Z

asikl Qhôe

asillf (ó«dÉH) IQÉ°TEG

Asimwas ᩪédG

Asinag ó¡©e

asinan …ƒfÉK

Asinas AÉKÓãdG

asira Öàµe

asira n uzmmim §Ñ°†dG Öàµe

asirm (ÖjQóJ) øjôªJ

asitm á«æeoCG

asiwä ÆÓH

asiwlaf Qƒ°U ΩƒÑdCG

aslgn ¿ƒfÉb

aslgn n ubrid ô«°ùdG ¿ƒfÉb

Page 122: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 121 -

Aslkin (á≤«Kh) IOÉ¡°T

aslid AÉæãà°SG

Aslm ᵪ°S

aslmad ºu∏©e ,PÉà°SCG

aslmd º«∏©J

Aslvav ¥É°üpd

asm nó°ùM

asmaynu ójóéJ

asmigl QGòfEG

Asmlussan ( á«eƒj ,ájô¡°T) áeÉfRQ

asmmaqql …CGQ ,ô¶f á¡Lh

asmnid ºjó≤J

Asmun ≥«aQ

Asmuni á≤aQ

Asmurs ìÉéfEG

asmutg OGó©à°SG

asmutti π r≤f

Asmrara á∏ n°SGôe

asmrs ∫ɪ©à°SG

asmvr ºjôµJ

asmsd òë°û pe

Asmsl á∏°U oh

asmzazal áf nQÉ≤e

asnfl ô««¨J

Asnflul ´GóHEG

asnmarra á«FÓeEG

asnubg ∫ÉÑ≤à°SG

asnvl ï°ùf

asnsr ∞fC’G πjóæe

asnti ´hô°ûe

asugi Ꟃg

asuds Ωɶf

asuf OôØe

asufv êtôîJ

asufs ≥ r°üH

Asuk ´QÉ°T

asujd OGó©à°SG

asulf á°Uôa

asumv óÑ©e

asuvd ºjƒ≤J ,Öjƒ°üJ

asutg (᪫≤dG AÉØ°VEG ) º««≤J

asutf ≥ r°üH

asrgl (Qó pb) AÉ£Z

Asrdas …óæL

asv π°Uh ,§nHQ

Asvim ó©≤ ne ,»°Sôc

asviws áéeôH

Asvm (ΩÉ°SôdG) á°ûjQ

Page 123: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 122 -

asvnu πrÑM ;´hô°ûe

asvuri ¢S oQóªJ

ass só°T ;ós≤Y

assfaw áë«°üf

astal º««≤J ;¿ rRh G

astan ìÉÑf

Aswir iƒà°ùe

asyafa Qɪãà°SG

Ack sπ°V ,´É°V

Ack (d) AÉL ,≈JCG

acmlal ¢†«HCG

acnyal ájGQ

acrak ácQÉ°ûe

acëjm IòaÉf

Acëwiä ábô pN

irirn wº°S

atig ᪫b ,ø nªK

atri Öcƒc

attav ìÉÑf

Aïnnç ájôî°S

aïëëp á«gÉaQ

awank ádhO

awä π°Uh ,≠∏H

awi (d) ( `H) ≈JCG ,Ö∏L

awi (nn) ( `H ÖgP) òNCG

Awuttu wóM

awrav ôØ°UCG

Aws ó nYÉ°S

Awssar ï«°T

awtay tø p°S

awttas ájÉZ ,±óg

awz ô p¡°S

ayafu êƒàæe

Aylal ôr«W

ayll QÉW

Aynas ø«æKE’G

ayt uxam á∏FÉY ;Iô°SCG

ayyaw ó«ØM ;ºYôH G

azaåz QÉ£e

Azawran »FGóàHG

Azayku ºjób

azgåav ôªMCG

azgr QƒK

azgza ¥QRCG ;ô°†NCG

azgzl ∫GõàNG

Azday §rHQ

azdduy ≥«°ùæJ

Azmar ábÉW

Page 124: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 123 -

azmmim lπ«é°ùJ

Azmz áÑ≤M ,á∏Môe ;á°Uôa

azn å n©H ,π°SQCG

Aznnzri CÉ£N

azul á«ëJ

Azur ∞r≤°S

Azriri lô£°S

Azrm OhO

azrm n waluä ¢VQC’G IOhO

Azrruy (ô«°S) iôée

Azwil lºbQ

azzgir ò«ØæJ

azzl iôL

azzray á©LGôe

aç nÜ oôb

açaëuë AÉHô¡c

açawan ≈≤«°Sƒe

Açlay ∫ rõY

Açlmaä QÉ°ùj ;ô°ùjCG ;¥ôNCG

açëi ∫ɪL

açïïa áµÑ°T

açïïa n tmaddurt á«FGòZ áµÑ°T

Baba (»HCG) ÜCG

Bbi ™ n£b ;¥sõªJ

bbi (-nn) ÜÉZ

bdd ∞sbƒJ ;∞bh

bdu CGóH

Bdr ô ncP

Bäu nº q°ùb ,¥sôa

bnu nóq«°T ,≈æH

Bu uvrum RÉÑN

Bëayë ôjGôÑa

bëëm QGOCG ;QGO

bïïu ¥Gôa

G G »a ;π n©a

Ggunzr (∞fC’G) ±õf

Gåz ∫õf ,§Ñg

gma ñCG

gmr OÉ°U

gn ónbQ ,ΩÉf

gnu •ÉN

gru ™ nªL ;º p¡a G

Gzm ™ q£b

åmi ≈ qé¡J

Dat ΩÉeCG

Dg »a

Page 125: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 124 -

ddu ±ô°üfG , nÖgP ,≈°ûe

ddu (d) AÉL ,≈JCG

Ddukkl ¥OÉ°U

Dduxcm ºcR

dpi ™naO

Dl ≈ q£Z

dmu søX ,ó≤àYG

Dujanbir ôÑæLO

duy ß≤«à°SG

Drus π«∏b

äfë ™ÑJ

Äu QÉW

Äë ∫õf ,§Ñg ;§≤°S

äën QGOCG

fa ÜAÉãJ

fad l¢û£Y

ffud ¢û n£Y

Ffr CÉÑàNG ;≈ØNCG

ffv nêôN

ffv (-sg) ≥à°TG

fk ≈£YCG

fulki π oªL

Frk ≈YhG ;s¢ùMCG

Frn R nôa

fru sπM ;ì nô°T , nô q°ùa

Frs ò pë o°T

fëä ¢ùnæc

Fst â nª°U ,â nµ°S

Ftu ±ô°üfG , nÖgP ,≈°ûe

fçç n≠°†e

kÄu qº°T

kk sôe

kkusu nçQh

Kkuç á©HQCG

Kks n±òM

Klu ≠nÑ°U ,¿sƒd

kmz s∂M

knf iƒ°T

knu ¢Ssƒ≤J

knunniy êôMóJ

Krs ó n≤Y ;ós≤Y

Këaä áKÓK

Këä ôs°ûb

ksi (πªM) òNCG

ksi (-sg) ¢ùÑàbG

kcm nπNO

kti ôscòJ

Kïubë ôHƒàcCG

Page 126: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 125 -

pnnk ¿sƒd ,≠nÑ°U

pudr ≈æëfG

prurd ∞MR

psu nßØM

odu sôe ,≈°†e

oïïë nôsNCÉJ

xmmem nôqµa

Xmmë nÖ©d

xri ¥sõªJ

xs qÖMCG

xãã ¢ü n≤f

xzr ô¶f

qqn ≥∏ZCG

Qqs Æód ;™°ùd

qëãu ¥sõªJ

i `d

ibba (»HCG) ÜCG

ibrir πjôHCG

igidu π reQ

Igidr ÜÉ≤ oY

igr π≤M

idar ô ncP

idis áaÉM

iäili Oƒ°SCG

ifä l∞rdCG

iffus ܃æL ;ø«ªj

ifili §«N

ifitu ºYôH

Ifr ìÉæL

Ikari ¢ûÑc

ikufsan ¥É°üH

ikrir ôLôL

iktur CÓe

Iobann ¢SÉÑd

ixfddi (AÉæHC’G ôÑcCG) ô rµ pH

ixãã (ad) Ö nLh

iqqan d (ad) Ö nLh

ijdi π reQ

ikikd Rƒd

ilazm (ad) Ö nLh

ili ∂∏àeG ;Ö°ùàcG G

Ill ôëH

ilufsan ¥É°üH

Ils ¿É°ùd

imalass ´ƒÑ°SCG

Iman ¢ùØf

imgdi l¢û≤æ pe

imgni •É«N

Page 127: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 126 -

impsi lßaÉM

imikk π«∏b

imikk (s-) GójhQ

imikl πLGQ

imiqq π«∏b

imiqq (s-) GójhQ

Imir ∂∏°S

imis IGOCG

imisi t¢UQ

Imizi ô£N

imjëi lçóM

imma (»eCG) ΩCG

immi (»eCG) ΩCG

imnihan á«gÉaQ

imnvi ÜôM

Imriri áÑàY

Imvri ÇQÉb

imskr »∏ªY

Imsli (™ª°ùoj Ée) 䃰U

Imssiki ÖFÉZ

imzzi »ÑæLCG

Inbäi ¢VÉb

Inä »a nô pM

ini ∫Éb

inig å nëH ;å rëH G

Inigi oó pgÉ°T

inna (»eCG) ΩCG

Innayr ôjÉæj

invmi ÆÉÑ°U

ir áaÉM

iri qÖMCG

Irifi l¢û£Y

irim ¿ÉëàeG ,áHôéJ

Iëä ¢ùÑd

Ivçwë ¿ rƒc

Iskki w¢ûY

Iskni ¢üØb

isil áaÉM

isin ±ô nY

ism »°üî°T º°SG ;º°SG

ism n twacunt »∏FÉY º°SG

ism n twja »∏FÉY º°SG

isutufn ¥É°üH

Icirri πØW

itri º réf

iwdan ¢SÉf

izikr πrÑM

Izimmr ¢ûÑc

Page 128: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 127 -

izli á«æZCG

Izmr lπ nªM

iznbi áÑ«≤M

içäië ´É£à°SG

içil π oªL

içië ó ngÉ°T

Iççlmä ∫É nª°T

Jjiwn ™ pÑ°T

Jlu sπ°V ,´É°V

Laha nÖ©d

Lalla Ió«°S

lava ÉYO ,iOÉf

laç ´ƒL

ldi Ü nòL

Lfakã ¢ùcÉa

lkm π°Uh ,≠∏H

Lqblt ¥ rô°T

lluz Rƒd

lluç ´ÉL

llv n≥©d

lmd ºs∏©J

Lmä ∞ o©°V

lul ó pd oh

Ls ¢ùÑd

Maëã ¢S pQÉe

Mass ó«°S

massa Ió«°S

matr ÖbGQ

maïl nôsNCÉJ

Mayyu …Ée

mpu Éëe

mxumbr n∂HÉ°ûJ

Middn ¢SÉf

ml øs«H

mlala ≈≤àdG

mmar nÖ o©°U

mmkcam n∂HÉ°ûJ

Mmuddu ôaÉ°S

mmukrs ó q≤©J

mmulli n∞dÉëJ

mmurri √sõæJ

mmuss ∑sôëJ

mmutti π≤àfG

Mmr ì pôa ,ó p©°S

Mnaqqar ≈≤àdG

Mnid ΩÉeCG

mun ™ªàLG

Mraw Iô°ûY

Page 129: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 128 -

mri ∂ndO

Ms §ÑJQG ,á∏°üH qâe

Msaggar πHÉb ,±OÉ°U

Msd ò pë o°T

mtn (ø«é©dG) nôªN

nbä nºnµM

Nggz õØb

näu õØb

nkr ¢†¡f

nm ΩÉ≤à°SG

nmala s∞£°UG

nnä QGO

nnfl nôq«¨J

Nuddm ÉØZ

Nuwanbir ôÑfƒf

Nru ô°üàfG ,Ön∏Z

Nvl Ö nµ°S

nvubu ≈ØàNG

nsr § nîe

ntl CÉÑàNG

ntu ™naO

nzi ( n≥Ñ°S) Ω qób

nzv Ü nòL

nçu ßM’

uggar n øe ôãcCG

ugu Æ nôa

ugur nÖgP ,≈°ûe

udm (ájƒëf ádƒ≤e) ¢üî°T ;¬ rLh

Udmawan ( ájƒëf ádƒ≤e) »°üî°T

ufuv êhôN

ultma (»àNCG) âNCG

uma (»NCG) ñCG

Umiy á°üb

umlil ¢†«HCG

ummiç Ö n°ùàµe

unbiä »eƒµM

ungal ájGhQ

unniä êô©æe

unti åfDƒe

Unziv π«£à°ùe

Urar lÖ©d ; nÖ©d

usdid ≥«bQ

usmid ΩÉJ

Usu π©°S

usud w¢ûY

Ucuä l§∏Z

Ut Üô°V

Utci ΩÉ©W

Page 130: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 129 -

rar CÉq«≤J ;ÜÉLCG

rgl ≥∏ZCG

rks CÉÑàNG

rnu nOGR ,±É°VCG

ru ≈µH

rufu ¢û n£Y

rtu ≈qæªJ

rwi n∂HÉ°ûJ

rwus ¬HÉ°T

rzu nåëH

ëap ±ô°üfG , nÖgP

ëaoa ô¶f

ëmi Ö p©J

ëcm º n°Sh

ëçg (G qô oe íÑ°UCG) sôe

Ëçm íàa

val ó≤àYG ,søX

Vas q’EG

vawl ´ô°SCG

väl §≤°SCG

viy ´É£à°SG

vli ó©°U

vm ¿sƒd , nøgO ,≠nÑ°U

vuda π oªL

Vuct â°ûZ

Vr iOÉf ,ÉYO ;≈dEG ,ƒëf

vvurmu ¿sóªJ ,ô q°†ëJ

s ƒëf ,≈dEG

Sa á©Ñ°S

sadmr ÜÉéà°SG

sala ≈¡fCG

sawl ºq∏µJ

sbdd ∞bhCG

Sbinz ¢U nôb

sgunfu ìÉJQG

sddrf ´ô°SCG

sdiddiy Osóg

Sdus i qƒb , nº qYO

sdrfi QsôM

säë ¢VÉH ;∫õfCG ,§≤°SCG G

Sfä í n°ùe

Sfirs nº°SQ

Skirks Ü nòc

sku nóq«°T ,≈æH

Skuïïf ¢U nôb

Skr π n©a

Spillel Ü nòc

spuëmu nπ q°SƒJ

Page 131: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 130 -

spss ≈¨°UCG ,™ªà°SG

Sxrrq Ü nòc

Sqsa ô°ùØà°SG ,∫CÉ°S

siggl nåëH

Sin ¿ÉæKG

Sl ™ pª°S

Slid q’EG

slil ( AɪdÉH π°ùZ) ∞£°T

slv ≥ n°üd

smd nπªàcG , qºJ

smigl QòfCG

Smisi s¢UQ

Smmus á°ùªN

smuqql ô¶f

smun n™ nªL

smutg só©à°SG

smutti ∫ qƒM ,π n≤f

Smzazal ¿QÉb

snal âsÑK

snfl ôs«Z

snflul ´óHCG

Snimmr ô nµ°T

Snm Ω qƒb

snmala nºq¶f

su Ü pô°T

sujd só©à°SG

Susm â nª°U ,â nµ°S

srm iôH

sv iôà°TG

Svuyy ñô°U ,ìÉ°U

Ssagå nø qªN

ssara √sõæJ

Ssavd Ωsƒb ,í që°U

ssfaw í n°üf

ssfld ™ pª°S ;™ªà°SG ,≈¨°UCG

ssfrk ≈ qYh

ssfrs ò në°T

Ssfsi ÜGPCG G;πq∏M

Ssfti n± qô°U

ssftu ≈∏eCG

sskk å n©H ,π°SQCG

sskitc ¢û૵°S

sskn QÉ°TCG

sskufs n≥°üH

ssksu øs©ªJ

Sskti ôscP

ssqäo ò në°T

Page 132: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 131 -

ssi ó«°S

Ssidlf á«eC’G Éëe

ssiän Ö n°ùM ,≈°üMCG

ssifä π°SQCG ,å n©H

ssiki ÜÉZ

Ssird nπ°ùZ

ssirm ¿sôe

ssitm ≈qæªJ

ssiw^ä ≠s∏H

Sslmd nºq∏Y

ssmd qºJCG

Ssmnid Ω qób

ssmrs πª©à°SG

ssmsd ò në°T

ssmtr QÉ°TCG

ssn ±ô nY ,º p∏Y

ssnvl (ï n°ùf) π n≤f

ssnti CGóH

SSntl ůNCG

ssugu ÆôaCG

ssuds nºq¶f

ssufv (á°SGQO) êsôîJ ) ;êôNCG G

ssufs n≥°üH

Ssukf ™n∏b

ssumr ó©°SCG

ssurf ≈£îJ

ssuvl ºLôJ

Ssutg ( ᪫b ≈£YCG) nºq«b

ssutf n≥°üH

Ssutl •ÉMCG ;QGO

ssUTR nÖ∏W

ssrks ůNCG

Ssrqb n™ qé°T

ssvd ™ªà°SG ,≈¨°UCG

ssvli ™∏H

ssvr ¢S qQO

sti QÉàNG

stl ºq«b ;¿ nRh G

stn ínÑf

Stuttiy §≤°SCG

Swingm nôqµa

swuttu sóM

syafa ôªãà°SG

ãbp π oªL

ã^äiã áà°S

ããbiïaë ≈Ø°ûà°ùe

Page 133: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 132 -

cqqu nÖ o©°U

cna π oªL

Cutanbir ôÑæà°T

cc nnπcCG

Ccaë CÓe

ccä ≥dõfG

Cwu ò pë o°T

Tabadut áÑ£°üe

tabanant IRƒe

tabridt á≤jôW

Taggayt ábôa

tagäwit ¢üî∏e

tagldit áµ∏ªe

tagmat IsƒNCG

Tagmrt ór«°U

Taguri áª∏c

tagut lÜôZ

tagrumma áYƒªée

tagrurt Iô«¶M

Tagrrawt º r¡a

tagzzumt á∏°Uh

tadabut ádhÉW ;IóFÉe G

Tadala áYÉb

Taddart lQGO

tadffuyt áMÉØJ

Tadidaktiyt ∂«àcGójO

Tadlist á°SGôc

Taduli l≥HÉW

Tadusi Iƒb

taduyt á¶≤j

tafgga º°ùL

Tadrawt ácQÉ°ûe

Tadvart á©bQ

Taägåalt (áLhõdG ΩCG) IɪM

Taäppact l∂ pë°V

Taäãa l∂ pë°V

Tafala º¡°S

Tafäulit ∫ƒ°†a

Tafliwt IQƒÑ°S

Tafniqt tasawayt ójôÑdG ¥hóæ°U

Tafrist lº°SQ

tafrt ábQh

Takat á∏FÉY ;IQDƒH ;QÉf

Takëäaät IÉ°Tôa

takssuyt ¢SÉÑàbG

tapbbuyt IôãH

Page 134: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 133 -

Taxëïiït á©bQ

Taqaëiät ¢Uôb

tajgagalt áMƒLQCG

tajëëumt (º∏ pY) ƒëf

Talalit OÓ«e

talima OôrÑe

tallast ájɵM

talluzt (áÑM hCG Iôé°T) Rƒd

tallzazt lóJh

talccint ádÉ≤JôH

Talwipt áMƒd

Tam á«fɪK

tama áaÉM

tamaddast áªs¶æe

tamadunt (Qó pb) AÉ£Z

tama n Ü rôb

tamavunt á∏«°üM

Tamatart áeÓY

Tamatart n usqsi ΩÉ¡Øà°SG áeÓY

Tamatart n wuçuf Öté©J áeÓY

tamawast IQGRh

tamaçunt ᪰UÉY

tamggarut ájÉ¡f

tamddurt ájò¨J

Tamijja (ßØ∏oj Ée) 䃰U

tamnaät á«MÉf

tamnyugart IGQÉÑe

tamukrist Ió≤Y ,πµ°ûe

tamunt á≤aQ ;OÉëJG

tamurt øWh

Tamrarut wOQ ,ÜGƒL

tamrrayt n tvmas ¿Éæ°SC’G IÉ°Tôa

Tamrniwt IOÉjR ,Qtƒ£J q,ƒªf

Tamrnut Qđe

tamvart (êhõdG ΩCG) IɪM ;ICGôeG G

tamsäãayt áàµf

Tamsivt AGô°T

Tamsulaft ôjƒ°üàdG ádBG

Tamsviwt AGô°T

tamssarut (á∏HÉb) Ióudƒe

Tamssktit Iôcòe

Tamssirdt l¢SQO

Tamssntit ádhÉ≤e

tamstggart á«dhDƒ°ùe

Tamcmact (áÑM hCG Iôé°T) ¢ûª°ûe

tamtunt Iô«ªN

tamttant äƒe

Page 135: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 134 -

tamïïuät ICGôeG

tamçla á∏©°T

Tanabbayt ÜÉ«Z

tanafuvt ¥É≤à°TG

Tanafut (áë∏°üe) º°ùb

tanakat áª∏≤e

tanaïïuft á∏«°üM

tanazuft ±É°ûàcG

tanbaät áeƒµM

Tanbdadt IOɪY

tanflust áeÉY áfÉeCG

tanfust ájɵM

tanfrut áeÓ°S ,øeCG

tanqqiät á£≤f

Tanqqist á°üb

tanila á«MÉf

tanmalayt áªs¶æe

tanmatart áÑ nbGôe

Tanmmarut áHƒ©°U

tanmmirt Gôµ°T

tanmuri áæ nWGƒe

Tannayt ô¶f á¡Lh ,…CGQ

Tannfult IôcòJ

tanumi IOÉY

tanvalt (ï r°ùf) π r≤f

tantala áé¡d

Tanççët õ¨d

Tarabbut ábôa

taramsut ájGƒg

taravt á°SGôc

Tarbiot ábôa

Tarit ÆGôa

Tarslt Iõ«cQ

Tarta l¢üeQ

Tarwa π r°ùf ,ájQP

Taëbiot áÑ∏ oY

taëççumt á«MÉààaG

tavarast á≤jôW

tavawsa ¿rCÉ°T ,A»°T ,´ƒ°Vƒe

tavda Iô£°ùe

Tavmrt øcQ

Tavuri á°SGQO ;AGóf ,IƒYO G

tavusi áaɶf

Tavuyyit ñGô°U ,ìÉ«°U

tavraggant IRƒe

Page 136: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 135 -

tavrma IQÉ°†M

Tasafut ìÉÑ°üe

tasaft (Iôé°T) •ƒq∏H

Tasarut ìÉàØe

Tasarst á°ùæµe

Tasasfrt á«dó«°U

Tasawayt ójôH

tasga á≤£æe ,á¡L

tasdlist áfGõN

tasfëät á°ùæµe

taskla lÜOCG

tasimant ∫Ó≤à°SG

Taslmya ™«°VQ

tasmmalt ≥ n°ü∏ oe

tasna áëØ°U

Tasugrt ájÉØc

tasukt ¥ÉbR

tasuvlt áªLôJ

Tasragt áYÉ°S

tasrdast ¢û«L

tasrrayt §°ûe

tasrramt IGôÑe

tassast áHƒ©°U

tassmi IôHEG

TasyafuT êÉàfEG

tacamma Iôc

taïnçit ájôî°S

Taïïblat ádhÉW ,IóFÉe

tawada lô«°S

Tawala IQhO

tawacunt Iô°SCG

Tawila π rµ°T

tawinst á∏ªL

tawja Iô°SCG

Tawjja Iôc

tawlaft IQƒ°U

tawmat IsƒNCG

tawnavt ᪫°SôJ

Tawnnaät áÄ«H

tawnnit IQÉÑY

Tawuri áØ«Xh , lπªY

tawriqt ábQh

Tawriwra l¢üeQ

tawrmt π°ü rØ ne

Tawsrmt º¡°S

tawtmant åfDƒe

tayawant l™Ñ°T

Page 137: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 136 -

tayffart õ¨d

tayri tÖM

Tazdgi áaɶf

Tazqqa áYÉb

tazizwit á∏ëf

Tazmmrt IQób

Tazuni áÑ r©°T

Tazunt IòaÉf

tazut ìÉÑf

Tazrft ∫ róY

tazwagt Iôég

tazzigzt (¿ÉµªdG »a) lΩ qó≤J

tazzit º°ùL

tazzla … rôL

Tazznbilt áÑ∏ oY

Tazzult áæ¡e

tazzwit á∏ëf

Taçayët IôFGO

taçuëi øa

taçëigt ô r°ûf

Taççiäëa IQób

tibäit á∏°Uh

tibncqrra äÉ«fGƒ∏¡H

tigira ájÉ¡f

tigmmi lQGO

tigni áWÉ« pN

tikikdt (áÑM hCG Iôé°T) Rƒd

tiddt á≤«≤M

Tidri êÉJ

tiäfëi á©HÉàe

Tifawin ô«îdG ìÉÑ°U

Tifawt Aƒ°V

tifilt áMƒd

Tifiçça ∂∏Y

tifrt IOGóL

tikli lô«°S

tipbbit IôãH

tilalt QhO

tilelli ájôM

timkliwin á«dGhR á«ëJ

timkëaä ¢ü≤e

timxsa tÖM

timqrujjao äÉ«fGƒ∏¡H

Timlillay (áNhO) QGhO

Timlsit ¢SÉÑd

timmvit áàÑf

Page 138: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 137 -

timnsiwin ô«îdG AÉ°ùe

timrkit çƒ∏J

Timvrit (π r°üa) º°ùb

Timsislit áJÉ«°U

Timssi QÉf

Timsswit (Iôc) áHÉ°UEG

Timcät §°ûe

tindrt á≤∏M

tinidlisn áÑàµe

Tinml á°SQ róe

tinnujda ∫ÉMôJ

Tinzi l¢ù£Y

Tiriwt AÉ°†a

Tirmt áÑLh ;á°üM G

tirra áHÉàc

tivmi ¿ rƒd

Tivri IAGôb

tivvurma ¿tóªJ

tivzi ∫ƒW

tisgnft IôHEG

tisgnit IôHEG

tiskrt á∏°UÉa ;ΩƒK G

Tisksit §°ûe

tiskt ¢S rƒb

tisisklt (º°ù«aGôc) »£N ô«Ñ©J

Tisit IBGôe

tisvwst á°ùæµe

Ticki IQÉ°ùN

Tiïïit ¥Gôa

Tiwisi IóYÉ°ùe

Tizi á«æeR á°üM ;᪫b

tiçilt ∫ɪL

Tugga IOÉ¡°T

tugi ≥r∏N

tugt Iôãc

tuäfiãt ájƒ£e

tufvt êôîe

Tumant IôgÉX

tumayt iƒàëe

Tumrt IOÉ©°S

tunnunt á°VÉjQ

turda á«°Vôa

Turrut ¢V rôY

Tusdidt á≤«bO

tuska AÉæH

Tuskiwt á«ræ pH

Tusmin ló°ùM

Page 139: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 138 -

Tusurt ônKCG

tUsut ∫É©°S

Tusr áNƒî«°T

tussift ∞£à≤e

Tussna lº∏ pY

tuccrka ácQÉ°ûe

tuddurt ( IQÉM) w»M

tutlayt á¨d

Tuzggrt l∫ƒW

tuzlt á°VQÉ©e

tuzzlin ¢ü≤e

trisinti AÉHô¡c

tc nπcCG

ttawil (s-) GójhQ

Ttilifizyun IõØ∏J

Ttilifun ∞JÉg

Ttuttiy §≤°S

ttr nÖ∏W

ttyaäan ó p≤oàaG

^t^ça á©°ùJ

Ïnç ôî°S

ïïä ™ n°VQ

ïïã ΩÉf

Wads ó n°üb

Wäa §≤°S

woë nÖ o©°U

Wsir ñÉ°T

wc ≈£YCG

wt Üô°V

Yan óMGh

Yulyuz Rƒ«dƒj

Yunyu ƒ«fƒj

yuran ÆQÉa

zddi n≥ q°ùf

zddig ∞ o¶f

zdi π°Uh ,§nHQ

Zikk ɪjób ;GôcÉH

zl ´É°V ,

Zlf •É°T

zmmim nóq«b ,πsé°S

zmr ´É£à°SG

zu ínÑf

zug ôLÉg

Zun πrãe

zrk ΩôàMG

zri sôe ,≈°†e

Page 140: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 139 -

Zriri nôq£°S

zvu nóq«°T ,≈æH

zwar n≥Ñ°S ,Ω qób

zzgr nò qØf

zzugz ∫õfCG

zzul Éq«M

Zzri ™∏H

zzri (-xf) n™LGQ

çli ∫ nõY ,π n°üa

çë ó ngÉ°T ,iCGQ

çwa ôLÉg

ÇÇlm ôs°ûb

ççuvë ôLôL

Page 141: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight
Page 142: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 141 -

É«aGôZƒ«∏Ñ«H

QGO :ähô«H ,§«°SƒdG ºé©ªdG ,(1987) ,]¿hôNBG h] »ëdGƒ°üdG ¬«£Y ,ô°üàæe º«∏ëdG óÑY ,¢ù«fCG º«gGôHEG

.êGƒeCG

.ÜGOB’G QGO :ähô«H ,»HôY - »°ùfôa ¢SƒeÉb : π¡æªdG ,(1983) ,π«¡°S ,¢ùjQOEG

.¿ÉæÑd áÑàµe :ähô«H ,§«ëªdG §«ëe ,(1987) ,¢Sô£H ,»fÉà°ùÑdG

.ø«jÓª∏d º∏©dG QGO :ähô«H ,»HôY - …õ«∏µfEG ¢SƒeÉb : OQƒªdG ,(1987) ,ô«æe ,»µÑ∏©ÑdG

.•ÉHôdG ,»æ¨dG óÑY äGQƒ°ûæe ,»¨jRÉeCG - »HôY :ô«¨°üdG ºé©ªdG ,(1993) ,»æ¨dG óÑY ,Ωõ©dG ƒHCG

äGQƒ°ûæe ,»≤jôaE’G »Hô©dG ô°ûædG QGO ,AGõLCG áKÓK ,»¨jRÉeC’G »Hô©dG ºé©ªdG .(2000-1993) ,óªëe ,≥«Ø°T

.•ÉHôdG ,á«Hô¨ªdG áµ∏ªªdG ᫪jOÉcCG

Adgherni A., L. Fouad et A. Afoulay, 1996, Amawal azerfan (lexique juridique) français-amazighe (1368 termes), Rabat, Imprial.

Amawal (lexique), 1980, tamazivt-tafËansist (berbère-français), tafËansist-tamazivt (français-berbère), Paris, Imedyazen, 131 p.

Amawal n tusnakt. tafËansist-tamazivt. Lexique de Mathématiques, Tizi-Ouzou, Tafsut, 1984, 126 p.

Ameur M. et al., 2006, Vocabulaire de la langue amazighe 1, Publications de l’IRCAM, Rabat.

Bouamara K. et A. Rabhi, 2000, Amawal n tussna, Université de Béjaïa, 25 p.

Cortade J.-M., 1967, Lexique français-touareg (dialecte de l'Ahaggar), Paris. Arts et métiers graphiques, 511 p.

Dallet J.-M., 1982, Dictionnaire kabyle-français : Parler des At Mangellat, Paris, SELAF 1052 p.

Dallet J.-M., 1985, Dictionnaire français-kabyle : Parler des At Mangellat, Paris, SELAF, 259 p.

Delheure J., 1984, Dictionnaire mozabite-français, Paris, SELAF, 319 p.

Delheure J., 1987, Dictionnaire ouargli-français, Paris, SELAF, 495 p.

Delheure J., 1987, Agerraw n iwalen teggargent-taËumit (Dictionnaire ouargli-français), Paris, SELAF.

Destaing E., 1938, Etude sur la tachelhit du Sous, Vocabulaire français-berbère, Paris, Librairie Ernest Leroux, 300 p.

Foucauld, Ch. de, 1951, Dictionnaire touareg-français. Dialecte de l’Ahaggar. 4 tomes, Imprimerie nationale de France, 2028 p.

Jordan A., 1934, Dictionnaire berbère-français, Rabat, Editions Omnia.

Mercier H., 1937, Vocabulaire et textes berbères dans le dialecte des Aït Izdeg, Rabat, René Céré.

Page 143: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight

- 142 -

Prasse K.-G., GH. Alojaly & M. Ghabdouane, 1998, Lexique touareg français (2ème édition revue et augmentée), Museum Tusculanum Press, University of Copenhagen.

Renisio, A., 1932, Etude sur les dialectes berbères des Beni Iznassen, du Rif et des Senhaja de Sraïr, Grammaire, textes et lexique, Paris, Ernest Leroux, 465 p. + carte.

Saad-Buzefran S., 1996, Lexique d’informatique (français-anglais-berbère) Amawal n tsenselkimt, Paris, l’Harmattan.

Serhoual M., 2002, Dictionnaire tarifit-français, vol. I., Thèse de doctorat d'Etat, Université Abdelmalk Essaâdi, Tétouan.

Taifi M., 1991, Dictionnaire Tamazight-Français (Parlers du Maroc Central), Paris, L'Harmattan-Awal.

Page 144: معجم اللغة الأمازيغية  IRCAM amawal n tutlayt tamazight