Τεχνικές gestalt

12
«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου Gestalt- Τεχνικές θαραπείας 3 Εύη Σίμου Προσέγγιση Gestalt Τεχνικές Θεραπείας Οι εκπαιδευόμενοι θεραπευτές στη θεραπεία Gestalt εισάγονται και στη χρήση δεξιοτήτων. Προηγουμένως όμως έχει αφιερωθεί ικανός χρόνος σε θέματα σχετικά με τη προσωπική τους ανάπτυξη, ώστε να βιώνουν τη χρήση των τεχνικών μέσα από τις δικές τους δυσκολίες. Με αυτό τον τρόπο οι εκπαιδευόμενοι κατανοούν ότι εκείνο που είναι σημαντικό για τη συμβουλευτική είναι να επιτρέψουν στα ταλέντα τους στις δεξιότητές τους και τις εμπειρίες τους σαν άνθρωποι να ταιριάξουν μέσα στη θεραπευτική σχέση με το πελάτη. Τονίζεται ότι είναι πλάνη οι τεχνικές αυτές να εφαρμόζονται σαν αθέλητη μίμηση στο ύφος του Perls, ή ακούσια ή εκούσια να στοχεύουν στο χειρισμό των θεραπευομένων. Στη θεραπεία Gestalt ο θεραπευτής εκπαιδεύεται να ακούει με προσοχή αυτό που εκφράζει ο θεραπευόμενος και μετά βλέπει το γενικό πλαίσιο και τη κατάσταση που μπορεί να υπάρχει από πίσω. Συσχετίζει λοιπόν στη πορεία τη μορφή, το σχήμα, την εμπειρία που βρίσκεται στο προσκήνιο, με το φόντο, το περιεχόμενο, τη προοπτική, την εις βάθος κατάσταση και τα δύο αυτά μαζί (σχήμα και φόντο) δημιουργούν τη Gestalt ολοκληρωμένη μορφή. «Κατανοώ» για το θεραπευτή σημαίνει ότι βρίσκει τη σχέση ανάμεσα στην εικόνα που βρίσκεται σε πρώτο πλάνο και στο φόντο.

Upload: kostas-rigas

Post on 18-Jan-2016

97 views

Category:

Documents


3 download

DESCRIPTION

gestalt

TRANSCRIPT

Page 1: Τεχνικές Gestalt

«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου “Gestalt” - Τεχνικές θαραπείας

3

Εύη Σίμου

Προσέγγιση Gestalt Τεχνικές Θεραπείας

Οι εκπαιδευόμενοι θεραπευτές στη θεραπεία Gestalt εισάγονται και στη

χρήση δεξιοτήτων. Προηγουμένως όμως έχει αφιερωθεί ικανός χρόνος σε

θέματα σχετικά με τη προσωπική τους ανάπτυξη, ώστε να βιώνουν τη χρήση

των τεχνικών μέσα από τις δικές τους δυσκολίες. Με αυτό τον τρόπο οι

εκπαιδευόμενοι κατανοούν ότι εκείνο που είναι σημαντικό για τη

συμβουλευτική είναι να επιτρέψουν στα ταλέντα τους στις δεξιότητές τους και

τις εμπειρίες τους σαν άνθρωποι να ταιριάξουν μέσα στη θεραπευτική σχέση

με το πελάτη. Τονίζεται ότι είναι πλάνη οι τεχνικές αυτές να εφαρμόζονται

σαν αθέλητη μίμηση στο ύφος του Perls, ή ακούσια ή εκούσια να στοχεύουν

στο χειρισμό των θεραπευομένων.

Στη θεραπεία Gestalt ο θεραπευτής εκπαιδεύεται να ακούει με προσοχή αυτό που εκφράζει ο θεραπευόμενος

και μετά βλέπει το γενικό πλαίσιο και τη κατάσταση που μπορεί να υπάρχει από πίσω.

Συσχετίζει λοιπόν στη πορεία τη μορφή, το σχήμα, την εμπειρία που βρίσκεται στο προσκήνιο,

με το φόντο, το περιεχόμενο, τη προοπτική, την εις βάθος κατάσταση και τα δύο αυτά μαζί (σχήμα και φόντο)

δημιουργούν τη Gestalt ολοκληρωμένη μορφή. «Κατανοώ» για το θεραπευτή

σημαίνει ότι βρίσκει τη σχέση ανάμεσα στην εικόνα που βρίσκεται σε πρώτο πλάνο και στο φόντο.

Page 2: Τεχνικές Gestalt

«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου “Gestalt” - Τεχνικές θαραπείας

4

Οι κύριες τεχνικές Gestalt είναι:

1. Η επικέντρωση στο παρόν

1. Η επικέντρωση στο παρόν

2 Η επίγνωση του σώματος

3. Η λεκτική επίγνωση

4. Οι διαδραματίσεις ή πειράματα

5. Η αντιμετώπιση των ονείρων και των φαντασιώσεων

Ο Perls συνήθιζε να λέει “ αν πρόκειται ο θεραπευόμενος να κλείσει τελικά το

βιβλίο με τα παλιά του προβλήματα πρέπει να το κλείσει στο παρόν» Ότι έχει

περάσει σίγουρα έχει αλλάξει, ίσως έχει ξεχαστεί και οπωσδήποτε έχει αλλοιωθεί

από τη μνήμη. Ο θεραπευτής Gestalt προσπαθεί μέσα από την επίγνωση του

παρόντος να βγάλει στην επιφάνεια τις μισοτελειωμένες καταστάσεις του πελάτη

του ώστε αυτές να περατωθούν. Η επικέντρωση στο παρόν σημαίνει επίσης ότι οι

θεραπευόμενοι έχουν επίγνωση των μη λεκτικών κινήσεων τους, της αναπνοής,

της φωνής και των αισθήσεών τους.

Page 3: Τεχνικές Gestalt

«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου “Gestalt” - Τεχνικές θαραπείας

5

2. Η επίγνωση του σώματος

3. Η μέθοδος της λεκτικής επίγνωσης

Επηρεασμένος από τον Wilhelm Reich ο Perls, έδινε μεγάλη έμφαση στη

κατανόηση των μη λεκτικών μορφών έκφρασης των ασθενών του. Ο θεραπευτής

διευκολύνει τον ασθενή να εντοπίσει το συναίσθημά του πάνω στο σώμα του.

Αυτό μπορεί να το επιτύχει ενίοτε χρησιμοποιώντας και χαλαρωτικές ασκήσεις ή

τεχνικές αναπνοών. Από τη στιγμή που θα συσχετισθεί κάποιο συναίσθημα με το

σώμα ψυχοθεραπευτής ζητά από το θεραπευόμενο να το περιγράψει. Το

συναίσθημα αποκτά φωνή και ο θεραπευόμενος αποκτά επίγνωση. Ο θεραπευτής

επίσης μπορεί να μιμηθεί τη γλώσσα του σώματος του πελάτη ή να του επιστήσει

τη προσοχή για κάποιες ασυναίσθητες κινήσεις, ή εντάσεις στο σώμα ή

μορφασμούς η αλλαγές στο τόνο της φωνής του που συνοδεύουν την ομιλία του.

Στη θεραπεία Gestalt δεν αρκεί να προσέξει ο θεραπευτής τι λένε οι πελάτες. Ο

τρόπος με τον οποίο εκείνοι εκφράζονται είναι δυνατόν να είναι το ίδιο σημαντικός

με το περιεχόμενο. Έτσι ο θεραπευτής στη διάρκεια της συνεδρίας παρατηρεί αν:

Οι δηλώσεις δεν γίνονται στο πρώτο ενικό πρόσωπο. Είναι απρόσωπες η γενικές

Ο πελάτης χρησιμοποιεί τροποποιητικά και διστακτικά στοιχεία

γίνεται χρήση της παθητικής φωνής

ο πελάτης απευθύνει ερωτήσεις στο θεραπευτή

ο πελάτης χρησιμοποιεί γενικεύσεις

δεν έχει ακρίβεια στην έκφραση

δεν εκφράζει τις απαιτήσεις του με άμεσο τρόπο

Page 4: Τεχνικές Gestalt

«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου “Gestalt” - Τεχνικές θαραπείας

6

3.1 Δηλώσεις σε πρώτο ενικό πρόσωπο

3.2 Αποφυγή τροποιητικών και διστακτικών στοιχείων

Μέσα από τη σύσταση της χρήσης του πρώτου ενικού προσώπου, ο

θεραπευτής προσπαθεί να βοηθήσει το θεραπευόμενο να γίνει υπεύθυνος για τη

συμπεριφορά τη σκέψη και τα συναισθήματά του. Ο θεραπευτής επιδιώκει με τη

σύσταση να επαναλάβει ο θεραπευόμενος τη πρόταση με δηλώσεις του «εγώ»,

ή σε πρώτο ενικό, να προκαλέσει επίγνωση της ευθύνης και της αμυντικότητάς

του. Έτσι οι πελάτες οδηγούνται άμεσα σε υποκειμενικές δηλώσεις. Στην αρχή ο

πελάτης ενδέχεται να νοιώσει ένα συναίσθημα δυσφορίας ανάλογα με το βαθμό

στον οποίο έχει μετατοπίσει μέσω γενικεύσεων τη δική του εσωτερική διεργασία

πάνω σε άλλα άτομα. Παραδείγματα απρόσωπων όρων είναι οι φράσεις: όλοι,

μερικοί, κάποιοι, με υποχρέωσαν να το κάνω, εκείνοι φταίνε.

Χρησιμοποιώντας τροποποιητικά στοιχεία, ο πελάτης ενδεχομένως αποφεύγει

να εμπλέξει τον εαυτό του σε σκέψεις ,ενέργειες και συναισθήματα.

Τροποποιητικά στοιχεία εμπεριέχουν οι λέξεις ίσως, μπορεί, υποθέτω, κάπως

έτσι, πιθανόν, νομίζω, λιγάκι . Ο θεραπευτής μπορεί να ζητήσει άμεσα από το

θεραπευόμενο να αποφεύγει αυτά τα στοιχεία η έμμεσα επαναλαμβάνοντας τις

φράσεις του πελάτη χωρίς τα τροποποιητικά στοιχεία.

Ένα παράδειγμα διστακτικού στοιχείου είναι η λέξη «αλλά». Ο θεραπευτής

προτρέπει τον θεραπευόμενο να επαναλάβει τη φράση του χρησιμοποιώντας τη

λέξη «και» αντί του «αλλά». Με αυτό τον τρόπο ο πελάτης αποκτά επίγνωση της

σημαντικότητας όλων των συναισθημάτων του.

Page 5: Τεχνικές Gestalt

«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου “Gestalt” - Τεχνικές θαραπείας

7

3.3 Αποφυγή της χρήσης παθητικής φωνής

3.4 Αλλαγή ρημάτων

Με τη χρήση της παθητικής φωνής οι θεραπευόμενοι αποφεύγουν την ευθύνη

για τη συμπεριφορά τους ή μπορεί να νοιώθουν ότι τους ελέγχουν η τους

χειρίζονται στη προσωπική τους ζωή. Ο θεραπευτής προτείνει στο θεραπευόμενο

να επαναλάβει τη φράση χρησιμοποιώντας ενεργητική φωνή, ώστε με αυτό τον

τρόπο να αποκτήσει επίγνωση του τρόπου με τον οποίο είχε παγιδευτεί σε μία

αδιέξοδη κατάσταση.

Πολλές φορές οι θεραπευόμενοι χρησιμοποιούν ρήματα όπως «δεν μπορώ,

οφείλω, πρέπει χρειάζεται». Αν οι θεραπευόμενοι αλλάξουν αυτά τα ρήματα

μετατοπίζονται από την από τη στατικότητα τους να κάνουν ορισμένα

πράγματα στη γνώση ότι έχουν τον έλεγχο των επιλογών τους και με αυτό τον

τρόπο να αναγνωρίσουν και να αποδεχθούν τη δύναμή τους. Έτσι ο

θεραπευτής θα προτείνει στο πελάτη να επαναλάβει τη φράση

αντικαθιστώντας το « δεν μπορώ» με τη λέξη «δεν θα» ή «δεν θέλω» ή

«διαλέγω να μην». Επίσης η λέξη «χρειάζομαι» η «θα προτιμούσα» μπορεί να

αντικατασταθεί από τη λέξη» θέλω».

Εάν ο θεραπευόμενος χρησιμοποιεί τις λέξεις «οφείλω, πρέπει , υποθέτω»,

ενδεχομένως το άτομο να έχει ενδοβάλει συμβουλές ή πρότυπα

συμπεριφορών από άλλους ανθρώπους. Τα άτομα αυτά πιθανόν να είναι

αναποφάσιστα και επιδεκτικά στον έλεγχο. Οι πράξεις τους συνήθως πρέπει

να είναι αρεστές στους άλλους. Ο θεραπευτής συνιστά στο πελάτη σε τέτοιες

περιπτώσεις την αντικατάσταση του «πρέπει» με το «διαλέγω να».

Page 6: Τεχνικές Gestalt

«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου “Gestalt” - Τεχνικές θαραπείας

8

3.5 Αλλαγή των ερωτήσεων σε δηλώσεις

3.6 Ακρίβεια στην έκφραση

Αρκετές φορές ο θεραπευόμενος απευθύνει ερωτήσεις στο θεραπευτή για να τον

βγάλει από τη δύσκολη κατάσταση που βιώνει . Αυτές αφορούν σε σκέψεις,

συναισθήματα ή πράξεις των θεραπευομένων. Ο θεραπευτής ζητά από το πελάτη

να εξερευνήσει ο ίδιος τη δυσκολία του αντί να του δώσει μία ερμηνεία ή μία

απάντηση στην ερώτησή του, να κάνει δηλαδή μία δήλωση, η οποία θα τον

βοηθήσει να εξερευνήσει το εσωτερικό του πλαίσιο αναφοράς.

Ο θεραπευτής συστήνει στο θεραπευόμενο να είναι συγκεκριμένος στις

εκφράσεις του και να μη χρησιμοποιεί γενικότητες. Ακόμη όταν πελάτης φέρνει

στη συνεδρία πολλά θέματα, ο θεραπευτής καθοδηγεί το πελάτη να

συγκεντρωθεί στο ποιο σημαντικό θέμα γιαυτόν. Επίσης ο θεραπευτής μεριμνά

ώστε ο θεραπευόμενος να εκφράζει με άμεσο τρόπο τις απαιτήσεις του

Πρέπει να τονιστεί εδώ ότι οι θεραπευτές Gestalt διαλέγουν με μεγάλη προσοχή

τη μορφή των ερωτήσεων που χρησιμοποιούν. Η λέξη «γιατί» στις ερωτήσεις

κάνει τους θεραπευόμενους λιγότερο συγκεκριμένους. Ενώ οι ερωτήσεις που

περιέχουν «τι» και «πως» έχουν περισσότερες πιθανότητες να οδηγήσουν το

πελάτη στην επίγνωση.

Page 7: Τεχνικές Gestalt

«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου “Gestalt” - Τεχνικές θαραπείας

9

4. Οι διαδραματίσεις(πειράματα)

Ο Moreno, ένας από τους ιδρυτές του ψυχοδράματος, είχε τη πεποίθηση ότι ένα άτομο έχει περισσότερες πιθανότητες να ανακαλύψει πράγματα για τον εαυτό του όταν συμμετέχει σε ένα γεγονός παρά όταν απλά το αφηγείται. Ο Perls υιοθέτησε αρκετές από τις αρχές του Moreno στις τεχνικές Gestalt που σχετίζονται με τα πειράματα. Στη τεχνική του ψυχοδράματος μέσω της άμεσης εμπειρίας ο θεραπευόμενος περιορίζει την ερμηνεία που μπορεί να δώσει μία απλή αφήγηση και οδηγείται προς τη θεραπεία. Η θεραπεία Gestalt έχει ενσωματώσει μερικές από τις αρχές του ψυχοδράματος στις τεχνικές της. Ένα πείραμα μπορεί να πάρει πολλές μορφές και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη προσωπικότητα και τη δημιουργικότητα του θεραπευτή. Μέσα από ένα πείραμα που καθορίζει ο ψυχοθεραπευτής ανάλογα με το βαθμό επίγνωσης που εκτιμά ότι έχει ένα μέλος της ομάδας, μπορεί να ζητήσει από αυτό να δημιουργήσει ένα διάλογο με τον εαυτό του και κάποιο άλλο μέλος της ομάδας που παίζει το ρόλο ενός κυρίαρχου προσώπου στη ζωή του που τον δυσκολεύει ή του δημιουργεί έντονα συναισθήματα. Η διαδραμάτιση βοηθά το πελάτη να σκεφτεί ότι υπάρχουν και άλλες πλευρές της συμπεριφοράς του προσώπου που δεν τις έχει σκεφθεί μέχρι τώρα. Το ίδιο ισχύει και για τις πτυχές της συμπεριφοράς του ίδιου του πελάτη, ο οποίος με αυτό τον τρόπο συνειδητοποιεί πράγματα για τον ίδιο του τον εαυτό που δεν τα είχε αντιληφθεί και έτσι να αυξήσει την αυτοαντίληψή του. Μετά το τέλος ενός πειράματος ο θεραπευτής ζητά από το θεραπευόμενο να του πει τι σημαίνει γι αυτόν το πείραμα και τι συναισθήματα του δημιούργησε η όλη διαδικασία. Εντάσσοντας το Ψυχόδραμα μέσα στις τεχνικές θεραπείας ο Perls ανέπτυξε επιπλέον τις τεχνικές της άδειας καρέκλας της θερμής καρέκλας της επιπλέουσας θερμής καρέκλας, το παίξιμο της προβολής, τη τεχνική της πρόβας ,την εξάλειψη της ενδοβολής, τις τεχνικές της αντιστροφής και την απαλοιφή των αναστροφών. Οι τεχνικές αυτές έχουν ως στόχο την αλλαγή της επίγνωσης και την επίτευξη του στόχου του πελάτη

Page 8: Τεχνικές Gestalt

«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου “Gestalt” - Τεχνικές θαραπείας

10

Η τεχνική της άδειας καρέκλας χρησιμοποιείται για να αναλάβει ο πελάτης

ρόλους που έχει απαρνηθεί ή και ρόλους άλλων ανθρώπων στη ζωή του που

έχει την αίσθηση ότι δεν τον κατανοούν. Ο πελάτης κάθεται απέναντι σε μία

άδεια καρέκλα με την οποία διεξάγει ένα συναισθηματικό διάλογο και

φαντάζεται ότι η άδεια καρέκλα αντιπροσωπεύει κάποια πτυχή της

προσωπικότητάς του ή κάποιο άτομο που γιαυτόν είναι σημαντικό στη ζωή του.

Στη συνέχεια αλλάζει θέση, κάθεται στην άδεια καρέκλα υποδύεται το ρόλο που

είχε φανταστεί και απαντά στη καρέκλα που τώρα έχει αδειάσει. Αυτή η

εναλλαγή των ρόλων μπορεί να συμβεί πολλές φορές . Οι θεραπευτές Gestalt

θεωρούν τη τεχνική της άδειας καρέκλας ένα καλό εργαλείο για την

αντιμετώπιση ισχυρών σε ένταση συναισθημάτων όπως αυτό του θυμού.

Η τεχνική της θερμής καρέκλας χρησιμοποιείται στις ομάδες

συνάντησης. Ο θεραπευτής ζητά από ένα μέλος της ομάδας να έρθει εθελοντικά

να δουλέψει μαζί του. Ο θεραπευόμενος κάθεται στη καυτή καρέκλα ενώ τα

υπόλοιπα μέλη της ομάδας συνάντησης παρακολουθούν χωρίς να συμμετέχουν

την αλληλεπίδραση του μέλους της ομάδας τους και του θεραπευτή. Ο

θεραπευτής ενθαρρύνει το θεραπευόμενο να εξερευνήσει τα όνειρά του τις

φαντασιώσεις του, τις μη λεκτικές κινήσεις του σώματός του, τις χειρονομίες του,

το τόνο της φωνής του, το ρυθμό της αναπνοής του, τα συναισθήματά του

εξωτερικεύοντας τα σε ολόκληρη την ομάδα. Εκτός από το άτομο που κάθεται

στη καυτή καρέκλα, καθένα από τα υπόλοιπα μέλη μπορεί να ωφεληθεί αφού

παρακολουθώντας τη διαδραμάτιση, μπορεί να μάθει πράγματα που

ενδεχομένως να του είναι χρήσιμα η εφαρμόσιμα στη ζωή του ή μέσα από τα

συναισθήματα που δημιουργούνται από την αλληλεπίδραση του ατόμου στη

καυτή καρέκλα και του θεραπευτή να έρθει σε επαφή με τα δικά του

συναισθήματα.

Page 9: Τεχνικές Gestalt

«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου “Gestalt” - Τεχνικές θαραπείας

11

Η τεχνική της επιπλέουσας θερμής καρέκλας Στη τεχνική αυτή ο

θεραπευτής ενσωματώνει την συμμετοχή και αλληλεπίδραση και των

υπολοίπων μελών της ομάδας. Είναι πολλές φορές που δημιουργούνται

συγκρούσεις και έντονα συναισθήματα μεταξύ των μελών της ομάδας. Ο

θεραπευτής καταβάλει προσπάθεια για τη μεγιστοποίηση της επαφής μεταξύ

των μελών και εξάλειψη των εμποδίων που δημιουργούνται από την

αλληλεπίδραση αυτή.

Στο παίξιμο της προβολής, ο σκοπός του θεραπευτή είναι να

συνειδητοποιήσει ο θεραπευόμενος την ευθύνη των πράξεών του και των

συναισθημάτων του τα οποία έχει απαρνηθεί, και να μην προβάλει στους άλλους

τα ανεπιθύμητα συναισθήματά του. Ο μόνος τρόπος λοιπόν να απαλλαχθεί

κάποιος από ένα ανεπιθύμητο συναίσθημα είναι να το δεχτεί να το εκφράσει και

με αυτό τον τρόπο να το αποφορτίσει.. Η πιο ισχυρή μέθοδος επίγνωσης των

προβολών είναι να παιχθούν ως ρόλος μπροστά στην ομάδα. Ο θεραπευτής

μπορεί να ενσωματώσει και άλλες τεχνικές όπως την τεχνική της άδειας

καρέκλας με την αντιστροφή των ρόλων, την επίγνωση του σώματος και όποιες

άλλες τεχνικές κρίνει ότι θα βοηθήσουν στη συνειδητοποίηση του πελάτη του.

Οι μέθοδοι που περιγράφονται κατωτέρω

είναι παραλλαγές μιας η περισσοτέρων

από τις παραπάνω τεχνικές.

Page 10: Τεχνικές Gestalt

«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου “Gestalt” - Τεχνικές θαραπείας

12

Στην πρόβα, ο στόχος είναι να εφαρμοστούν νέα πρότυπα δράσης και

να μπορέσουν οι θεραπευόμενοι να διαμορφώσουν αντιδράσεις στις εμπειρίες

που τους δημιουργούν δυσκολίες. Χρησιμοποιείται επίσης όταν το άτομο έχει να

αντιμετωπίσει δύσκολες μελλοντικές καταστάσεις τις οποίες φοβάται ότι δεν

μπορεί να χειρισθεί. (Όπως να προσληφθεί σε μία δουλειά). Ένα η περισσότερα

μέλη της ομάδας αναλαμβάνουν το παίξιμο ρόλων με την ενεργό συμμετοχή του

θεραπευτή διευκολύνοντας έτσι το θεραπευόμενο να εκφράσει τις αντιδράσεις

του και τα συναισθήματά του στο ασφαλές περιβάλλον της ομάδας.

Η εξάλειψη της ενδοβολής Ο Perls υποστήριζε ότι οι άνθρωποι που

έχουν ενδοβολές σπρώχνουν τόσο βαθιά μέσα τους το όριο ανάμεσα σε αυτούς

και στον υπόλοιπο κόσμο με το να καταπίνουν διαρκώς σκέψεις και απόψεις που

δεν είναι δικές τους, που τελικά δεν μένει τίποτα για τον εαυτό τους. Τα άτομα

που επεξεργάζονται τις ενδοβολές τους με τη τεχνική της άδειας καρέκλας η τη

τεχνική της πρόβας μπορεί να βιώσουν έντονη πίκρα ή επιθετικότητα. Ακόμα

μπορεί να βιώσουν ψυχοσωματικές αντιδράσεις.

Με τη τεχνική της αντιστροφής δίνεται η ευκαιρία από το θεραπευτή σε

μέλη της ομάδας να επιδείξουν μία συμπεριφορά αντίθετη με αυτή που έχουν στη

ζωή τους. Έτσι κάποιος ντροπαλός ενθαρρύνεται να μιλήσει στην ομάδα. Ο

χαμηλόφωνος ενθαρρύνεται να μιλήσει δυνατά κλπ.

Όταν ο θεραπευτής διαπιστώσει, ότι ο θεραπευόμενος βιώνει αναστροφές, δηλαδή κάνει στον εαυτό του αυτό που θα ήθελε να κάνει στους άλλους η θα ήθελαν να του κάνουν οι άλλοι, επισημαίνει τις κινήσεις του σώματος, το σφίξιμο στα χέρια ή σφίξιμο στα δόντια όταν καταπνίγεται ο θυμός. Έτσι θα δουλέψει αρχικά ώστε να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να αναγνωρίσει τις ακούσιες εκφράσεις του σώματος και μετά προχωρά στη διαδραμάτιση. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από αναστροφές ακούγονται να λένε «ντρέπομαι για τον εαυτό μου», ή «φοβάμαι τον εαυτό μου». Οι θεραπευτές Gestalt συχνά συνιστούν στα άτομα με αναστροφή να χρησιμοποιούν υλικά όπως μαξιλάρια, πετσέτες, σάκους του box για την αποφόρτιση του θυμού και ταυτόχρονα να μπορούν αν θέλουν να ουρλιάζουν. Οι θεραπευόμενοι ενθαρρύνονται να φανταστούν ότι τα παραπάνω αντικείμενα αντιπροσωπεύουν το πρόσωπο η τα πρόσωπα με τα οποία είναι θυμωμένοι.

Page 11: Τεχνικές Gestalt

«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου “Gestalt” - Τεχνικές θαραπείας

13

5. Τα Όνειρα

Σε αντίθεση με το Freud που πίστευε ότι τα όνειρα είναι η βασιλική οδός προς το ασυνείδητο, ο Perls πίστευε ότι τα όνειρα αποτελούν τη βασιλική οδό προς την ολοκλήρωση του ανθρώπου. Τα διάφορα μέρη του ονείρου αποτελούν κομμάτια της προσωπικότητας του ανθρώπου μερικά από τα οποία τα έχει αποποιηθεί. Τα όνειρα αποτελούν τη πιο αυθόρμητη έκφραση της ύπαρξης του ανθρώπου στο εδώ και τώρα γιατί στην εκδήλωσή τους δεν ασκείται έλεγχος. Κάποιος που αρνείται τα όνειρα του αρνείται την ίδια του την ύπαρξηΟ Perls θεωρούσε επίσης τα όνειρα ως προβολή, όπου επιθυμίες, στάσεις, συμπεριφορές αποδίδονται από το άτομο σε κάτι άλλο έμψυχο η άψυχο και όχι στον εαυτό του.

Στη θεραπεία Gestalt δεν γίνεται καμία ερμηνεία των ονείρων η των συμβόλων. Τα πιο σημαντικά όνειρα είναι εκείνα που επανέρχονται. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μία μισοτελειωμένη υπόθεση η οποία δεν μπορεί να κλείσει στον παρελθόν. Οι άνθρωποι που δεν θυμόνται τα όνειρά τους ενθαρρύνονται να έχουν ένα μολύβι και ένα χαρτί δίπλα τους και να τα γράφουν μόλις ξυπνήσουν. Η βασική τεχνική Gestalt αντιμετώπισης των ονείρων είναι ο θεραπευόμενος χρησιμοποιώντας το στοιχείο εγώ στον ενεστώτα να αρχίσει να βιώνει το όνειρο και σταδιακά να γίνεται και να δίνει φωνή και συναισθήματα σε όλα τα έμψυχα η τα άψυχα, τα μέρη, ή τις πράξεις του ονείρου.

Ο θεραπευτής αντιμετωπίζει πολύ συχνά την απροθυμία των πελατών του να επεξεργασθούν τα κομμάτια των προβολών του ονείρου που συνδέονται με τις πλευρές της προσωπικότητάς τους που έχουν απορρίψει. Η δυσκολία αυτή μπορεί να ξεπεραστεί ενίοτε με τη τεχνική της άδειας καρέκλας η να ζητηθεί από τα μέλη της ομάδας να παίζουν τους ρόλους των διαφόρων μερών του ονείρου. Πολλοί θεραπευτές χρησιμοποιούν τα όνειρα σαν σημεία αφετηρίας για την έναρξη της αλληλεπίδρασης του θεραπευτή και του θεραπευόμενου ή του θεραπευόμενου με τα άλλα μέλη της ομάδας

Page 12: Τεχνικές Gestalt

«Τετράδια» τ. 8 Εύη Σίμου “Gestalt” - Τεχνικές θαραπείας

14

6. Οι Φαντασιώσεις

Βιβλιογραφία

1. Gestalt Therapy. Perspectives and Applications. Editor Edwin C. Nevis, PhD,

Gestalt Press Cambridge, MA

2. Η Θεραπεία Gestalt. Eleanor O’ Leary. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα 1995.

3. Key Figures in Counseling and Psychotherapy. Clarkson, Jenifer Mackewn. Sage

Publications, 1993.

4 Gestalt Therapy Integrated. Contours of Theory and practice. Erving and Miriam

Polster

5. Η Θεραπεία Gestalt «Αυτολεξεί» Esalen Institute. Μετάφραση Ελληνικό κέντρο

Gestalt

6. Ξαφνικά η μνήμα άρχισε να θυμάται. Τούλα Βλαχούτσικου Μέδουσα Θέματα

2005

7. Gestalt Counselling in Action. Clarkson P, ch. 1 Introduction to Gestalt, pg. 1-15

Sage Publications, 1994

8. The Gestalt Approach and Eye Witness to Therapy, Science and Behaviour

Books, Inc, USA, 1973

Οι φαντασιώσεις μπορούν να θεωρηθούν ως τα όνειρα που κάνουμε όταν είμαστε ξύπνιοι. Η φαντασίωση βοηθά τα άτομα να ξεχάσουν τον τρόπο που σκέπτονται για τον εαυτό τους. Η εκδραμάτιση μίας φαντασίωσης μπορεί να βοηθήσει το άτομο να επεξεργαστεί τα απωθημένα του μέρη. Ο πελάτης αφήνεται να βιώσει τη φαντασίωσή του αφού ο θεραπευτής έχει φροντίσει να τον χαλαρώσει και να αποκτήσει επαφή με το σώμα του. Ο πελάτης ζεί τη φαντασίωσή του και αφού τελειώσει ο θεραπευτής ζητά από το πελάτη να την περιγράψει στον ενεστώτα χρόνο με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες. Όπως και στα όνειρα ο πελάτης παίζει το ρόλο κάθε στοιχείου της φαντασίωσης. Οι μισοτελειωμένες υποθέσεις αναδύονται από την αφήγηση του θεραπευόμενου και ο θεραπευτής συνεχίζει χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες τεχνικές οι οποίες θα οδηγήσουν στην επίγνωση.