เป็นยุคแรกของมหายุคพาลีโอโซอิกอยูใ่นช่วง 540 – 488 ลา้นปีก่อน ซึ$ งในเวลาเพียงไม่กี$สิบลา้นปีของยคุนี( มีสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลงัหลายแบบปรากฏขึ(นในทะเล เช่น ไทรโลไบต์ หอยสอง

ยุคแคมเบรียน (Cambrian period) ยุคของไทรโลไบต์

Trilobiteขึ(นในทะเล เช่น ไทรโลไบต์ หอยสองฝา และฟองนํ( า ในขณะที$พืชส่วนใหญ่เป็นสาหร่ายสีเขียว ในยุคนี( ไม่พบสิ$งมีชีวิตบนพื(นดิน ซึ$ งมีสภาพคลา้ยทะเลทราย

Trilobite

Archaeocyathid

อยูใ่นช่วง 488–444 ลา้นปีก่อน เริ$มมีสิ$งมีชีวิตจาํนวนมากขึ(นโดยเฉพาะในบริเวณนํ( าตื(นๆ ซึ$ งมีอุณหภูมิเหมาะสม สัตวจ์าํพวกไบรโอซัวปรากฏในทะเลเป็นครั( งแรก ยคุนี( ไทรโลไบตม์ีหลากชนิดมากขึ(น พบหอยสองฝา และหมึกทะเลไดท้ั$วไป พบสัตวม์ีกระดูกสันหลงัเป็นครั( ง

ยุคออโดวเิชียน(Ordovician period)

Liverwortเป็นพืชที$ยงัไม่มีระบบท่อลาํเลียง

สืบพนัธุ์โดยการสร้างสปอร์ทะเลไดท้ั$วไป พบสัตวม์ีกระดูกสันหลงัเป็นครั( งแรก เป็นปลาขนาดเล็กไม่มีขากรรไกร มีชื$อว่าออสตราโคเดิร์ม (Ostracoderm) พบเห็ด รา และสาหร่ายในทะเล ในปลายยคุนี( มีพืชบกปรากฏขึ(นเป็นครั( งแรก ไดแ้ก่สาหร่าย (Algae) และลิเวอร์เวริ์ธ (Liverwort) Ostracoderm

สืบพนัธุ์โดยการสร้างสปอร์

Cyrtocerasnautilus

อยูใ่นช่วง 444 – 416 ลา้นปีก่อน อุณหภูมิของนํ( าในเขตนํ( าตื(นอุ่นขึ(น มีสิ$งมีชีวิตจาํนวนมากขึ(น พบสิ$งมีชีวิตจาํพวกปะการัง ปลากระดูกอ่อน ปลากระดูกแขง็ และปลามีขากรรไกร เป็นครั( งแรก ส่วนไทรโลไบต์ ไบรโอซวั แมงป่องนํ( ายกัษ์ หอยสองฝา และหมึกทะเลยงัพบได้

ยุคไซลูเรียน (Silurian period)ยุคของแมงป่องนํ1ายกัษ์

Eurypterid (Giant water scorpion)

นํ( ายกัษ์ หอยสองฝา และหมึกทะเลยงัพบได้ทั$วไป และเริ$มพบสัตวค์ลา้ยแมงมุมและสัตว์คลา้ยกิ(งกือบนบก พบพืชลกัษณะคลา้ยกิ$งไม้ มีท่อลาํเลียง ไม่มีราก ไม่มีใบ สกุลคุกโซเนีย(Cooksonia) Cooksonia

Silurian arthropod

อยูใ่นช่วง 416 – 360 ลา้นปีก่อน ในยคุนี( พบแอมโมไนทเ์ป็นครั( งแรก ปลามีหลากชนิดขึ(น ไบรโอซวัไทรโลไบท์ และปะการังยงัพบไดท้ั$วไป ส่วนบนบกพบสัตวจ์าํพวกมีรยางคเ์ป็นขอ้ปลอ้ง เช่น แมงป่องกิ(งกือ เป็นจาํนวนมาก และปลาเริ$มอพยพขึ(นสู่บกพฒันาเป็นสัตวส์ี$ เทา้ ตอนตน้ของยคุ พบพืชมีท่อ

ยุคดโีวเนียน(Devonian period)

ยุคของปลา AmmoniteAcanthostega

Eusthenopteron

ภาพจาํลองตน้เลปิโดเดนดรอน ใ

บ

cone

เปลือกลาํตน้ลาํ

ตน้

กิ(งกือ เป็นจาํนวนมาก และปลาเริ$มอพยพขึ(นสู่บกพฒันาเป็นสัตวส์ี$ เทา้ ตอนตน้ของยคุ พบพืชมีท่อลาํเลียงที$เป็นพืชเด่น คือ ไรเนีย ส่วนในช่วงปลายยคุพบเลปิโดเดนดรอนซึ$ งปัจจุบนัสูญพนัธุ์ไปแลว้ มีลกัษณะคลา้ยไมต้น้ สูงไดถ้ึง 40 เมตร มีใบขนาดเล็กแบบไมโครฟิลล์ (microphyll) เป็นบรรพบุรุษของพืชกลุ่มสร้อยนางกรอง-กนกนารี (Lycopods)

Rhynia

Lepidodendron

Eusthenopteron

อยูใ่นช่วง 360-299 ลา้นปีก่อน มีภูมิอากาศร้อนชื(น มีการเปลี$ยนแปลงของฤดูกาลไม่ชดัเจน พื(นที$บนบกส่วนใหญ่ปกคลุมดว้ยป่าที$มีนํ( าขงั มีพืชเด่นเช่นไลโคพอดส์ คาลาไมต์ (calamites) เฟิร์น และเฟิร์นตน้ (tree fern) ในช่วงปลายยคุพบพืชเมล็ดเปลือย เช่น ปรงแปะก๊วย และสน สตัวไ์ม่มีกระดูกสนัหลงัสาํคญัไดแ้ก่หอยทากบก และสัตวข์าปลอ้ง (arthropoda) เช่น

ยุคคาร์บอนิเฟอรัส(Carboniferous period)

Amphibiamus

Seed fern

หอยทากบก และสัตวข์าปลอ้ง (arthropoda) เช่นแมลงปอ และชีปะขาว (mayfly) นอกจากนี( ยงัมีพวกแมงมุม กิ(งกือ และแมงป่อง พบสัตวม์ีกระดูกสันหลงัในทะเล มีปลากระดูกอ่อน เช่น กระเบน และฉลามต่อมามีพื(นที$ที$ เป็นบกเพิ$มขึ(น พบสัตว์สะเทินนํ( าสะเทินบกดึกดาํบรรพ์ เช่น Amphibiamus Carboniferous

plants

อยู่ในช่วง 299-251 ลา้นปีก่อน เป็นยุคที$มีการสูญพนัธุ์ครั( งใหญ่ เกิดการเปลี$ยนแปลงระบบนิเวศทางทะเลอยา่งรุนแรง ทาํใหส้ตัวไ์ม่มีกระดูกสันหลงัในทะเลหายไปเป็นจาํนวนมาก มีผลกระทบต่อสัตวบ์กนอ้ยกว่า สัตวท์ี$

ยุคเพอร์เมยีน(Permian period)

Glossopteris plant หลงัในทะเลหายไปเป็นจาํนวนมาก มีผลกระทบต่อสัตวบ์กนอ้ยกว่า สัตวท์ี$พบในยคุนี( คือพวก Anthracosaurs ซึ$ งเป็นบรรพบุรุษของสัตว์เลื( อยคลานพื ช เ ด่ น คื อ พื ช เ ม ล็ ด เ ป ลื อ ย (gymnosperms)

Dimetrodon grandis

Edaphosaurus

Glossopteris plant

เป็นยคุแรกของมหายคุมีโซโซอิก อยูใ่นช่วง 251 – 199 ลา้นปีก่อน ในยคุนี(สัตวท์ะเลที$รอดจากการสูญพนัธ์ครั( งใหญ่ในยคุเพอร์เมียน วิวฒันาการเป็นสายพนัธุ์ต่างๆ พบสตัวเ์ลื(อยคลานในทะเลหลายชนิด เช่น แพคีพลูโรซอรัส(Pachypleurosaurus) รูปร่างคลา้ยกิ(งก่า พลีสซิโอซอร์(Plesiosaur) มีคอยาวและมีครีบแทนขา และ อิคธีโอซอร์ (Ichthyosaur) รูปร่างคลา้ยปลา ในขณะที$บนบก

ยคุไทรแอสสิก(Triassic period)

Plesiosour

Cynodont (mammal-like reptile)ซอร์ (Ichthyosaur) รูปร่างคลา้ยปลา ในขณะที$บนบก

พบพืชเมลด็เปลือย หลากชนิดมากขึ(น พบสัตวส์ะเทินนํ( าสะเทินบกและสัตวเ์ลื(อยคลานหลายชนิด รวมทั(งยงัพบไดโนเสาร์ชนิดแรกๆ และสัตวเ์ลื(อยคลานกึ$งสัตว์เลี( ยงลูกดว้ยนมอีกดว้ย ในปลายยุคนี( เกิดการสูญพนัธุ์ครั( งใหญ่ไทรแอสสิก-จูแรสสิก ซึ$ งทาํให้สัตวท์ะเลสูญพนัธุ์ไปเป็นจาํนวนมาก Pachypleurosaurus

Ichthyosaur

Cynodont (mammal-like reptile)

เป็นยุคที$สองของมหายคุมีโซโซอิก อยู่ในช่วง 199 - 145 ลา้นปีก่อน ในทะเลยคุนี( พบ แอมโมไนท์ และปลา ส่วนสัตวเ์ลื(อยคลานรวมทั(งไดโนเสาร์ พบได้ทั(งในนํ( า บนบก และในอากาศ นบัไดว้า่เป็นยุคทองของไดโนเสาร์ พืชที$พบ

ยุคจูแรสสิก (Jurassic period) ยุคของไดโนเสาร์

Brachiosaurus

Pterosaurus

ทั(งในนํ( า บนบก และในอากาศ นบัไดว้า่เป็นยุคทองของไดโนเสาร์ พืชที$พบทั$วไปคือ เฟิร์นและพืชเมลด็เปลือย พืชดอกที$ดึกดาํบรรพท์ี$สุดที$มีการคน้พบ คืออาคีฟรุคตุส (Archaefructus) ซึ$ งพบในปลายยคุจูราสสิค

Brachiosaurus

Allosaurus

Archaefructus

เป็นยคุสุดทา้ยของมหายคุมีโซโซอิก อยูใ่นช่วง 145 -65 ลา้นปีก่อน ในทะเลยคุนี(พบ หอยเม่น ดาวทะเล ปลาฉลาม ปลากระเบน และปลาอื$นๆไดท้ั$วไป ส่วนไดโนเสาร์ยงัคงพบไดท้ั(งในนํ( า บนบก และในอากาศสัตวเ์ลี(ยงลูกดว้ยนมยงัมีขนาดเล็กและมีจาํนวนไม่มากแมลงจาํพวกมด ปลวก ผึ(ง แมลงปอ และตัkกแตนเริ$มปรากฏขึ(น นกมีจาํนวนมากขึ(น เกิดการสูญพนัธุ์ครั( ง

ยุคครีทาเชียส(Cretaceous period)

Dragonfly

Cockroachปรากฏขึ(น นกมีจาํนวนมากขึ(น เกิดการสูญพนัธุ์ครั( งใหญ่ครีทาเชียส-เทอเทียรี$ ในช่วงปลายของยุค ทาํให้สัตวเ์ลื(อยคลานในทะเลสูญพนัธุ์เกือบหมด เหลือเพียงเต่าและจระเข้ นอกจากนี( ยงัทาํใหเ้กิดการสูญพนัธุ์ของแอมโมไนท์ และการสูญพนัธุ์ของไดโนเสาร์ส่วนใหญ่อีกดว้ย พืชดอกที$พบในยคุนี( ไดแ้ก่บรรพบุรุษของจาํปีจาํปา ปาลม์ ขิง Magnolia

Habrohagla

อยู่ในช่วง 65 - 1.8 ลา้นปีก่อน ทวีปต่างๆ เคลื$อนที$เขา้สู่ตาํแหน่งในปัจจุบนั เทือกเขาต่างๆ ปรากฏเด่นชัด เช่น เทือกเขาหิมาลัย เทือกเขาร็อกกี( บนบกเต็มไปดว้ยป่าและทุ่งหญา้ พบพืชดอกจาํนวนมาก พบพืชวงศ์ทานตะวนั เกิดสัตว์เลี( ยงลูกด้วยนมชนิดใหม่ ๆ แพร่พันธุ์แทนที$ไดโนเสาร์ มีทั(งพวกกินพืชและกินเนื(อ โดยเริ$ม

ยุคเทอร์เชียรี(Tertiary period)

ไดโนเสาร์ มีทั(งพวกกินพืชและกินเนื(อ โดยเริ$มจากการเกิดสัตวเ์ลี( ยงลูกด้วยนมขนาดเล็ก เช่น สัตวฟ์ันแทะ (Rodents) ภายหลงัจึงมีสัตวจ์าํพวกแรด ชา้ง มา้ พบสัตวค์ลา้ยปลาวาฬในทะเล สัตว์เหล่านี( เป็นบรรพบุรุษของสัตวใ์นปัจจุบนั เกิดลิงยื น ส อ ง ข า ซึ$ ง เ ป็ น บ ร ร พ บุ รุ ษ ข อ ง ม นุ ษ ย ์(hominids)

Moeritherium

อยูใ่นช่วงตั(งแต่ 1.8 ลา้นปีก่อน ถึงปัจจุบนั ในช่วงแรกเกิดยคุนํ( าแขง็ ทาํใหไ้ซบีเรียและอลาสกาเชื$อมต่อกนั เริ$มมีเสือเขี( ยวดาบ ช้างแมมมอท และหมี บรรพบุรุษของมนุษยไ์ด้อุบตัิขึ(นในสายพนัธุ์โฮโมเซเปียนส์ (Homo sapiens) มนุษย์มีบทบาทในโลกนี( อย่างแทจ้ริง โดยเฉพาะเมื$อมนุษยร์ู้ประดิษฐ์เครื$องมือเครื$องใช้อย่างง่ายในการดาํรงชีพ เช่น ขวานหิน ภาชนะดินเผา จนกระทั$งรู้จกัเพาะปลูก ใช้แรง

ยุคควอเทอร์นารี(Quaternary period)

ประดิษฐ์เครื$องมือเครื$องใช้อย่างง่ายในการดาํรงชีพ เช่น ขวานหิน ภาชนะดินเผา จนกระทั$งรู้จกัเพาะปลูก ใช้แรงสัตว ์ทอผา้และจนกระทั$งมีวิวฒันาการสื$อสาร คือ มีภาษาพูดแล ะเ ขียน แ ต่การพัฒน าของมนุษย์ได้ส่ งทําใ ห้สิ$ งแวดล้อมถูกทาํลาย โดยป่าในยุโรปได้ถูกทาํลายหมด และป่าฝนเขตร้อนกาํลงัจะหมดไป