«Το Κράτος είμαι εγώ» (L' Etat c'est moi)

• Η γαλλική κοινωνία του 18ου αι. ήταν οργανωμένη σε τρεις τάξεις:

• Τους ανώτερους κληρικούς,

• Τους ευγενείς

• Και την Τρίτη τάξη που την αποτελούσαν οι αστοί, οι αγρότες και οι εργάτες (98% του πληθυσμού)

ΕΥΓΕΝΕΙΣΚΛΗΡΟΣΤΡΙΤΗ ΤΑΞΗ

• Η Τρίτη τάξη αποτελεί το 98% του πληθυσμού

• Συντηρεί την πολυτελή ζωή του υπόλοιπου 2% (ευγενών – βασιλιά – κλήρου), επωμιζόμενη το σύνολο των φόρων

• Είναι αποκλεισμένη απ’όλα τα πολιτικά αξιώματα και τα προνόμια

Η κατάσταση αυτή προκαλούσε δυσφορία στην Τρίτη τάξη, που εντάθηκε από την πείνα το 1788-89

• Ξηρασίες• Πλημμύρες• Χαλάζι• Βαρείς χειμώνες

Που καταστρέφουν την παραγωγή

Ποσοστό δαπάνης % για ψωμί σε σχέση με το μισθό των λαϊκών τάξεων

Επάγγελμα Αύγουστος 1788 Φεβρ.-Ιούλιος 1789

Εργάτες γενικά 60 97

Οικοδόμος 50 80

Σιδηρουργός, Ξυλουργός 30 48

Γλύπτης, Χρυσοχόος 15 24

Ο βασιλιάς αναγκάστηκε να συγκαλέσει τη Συνέλευση των Γενικών Τάξεων, με σκοπό να δεχτούν την επιβολή νέων φόρων.

Οι εκπρόσωποι της τρίτης τάξης αυτοανακηρύχθηκαν σε εθνική συνέλευση και αργότερα σε Συντακτική συνέλευση, με σκοπό να δώσουν σύνταγμα στη Γαλλία.

Η Τρίτη Τάξη επιτέλους ξύπνησε

Ο όρκος του Σφαιριστηρίου

Ο βασιλιάς αντέδρασε αλλά ο λαός του Παρισιού κατέλαβε τη Βαστίλη, στις 14 Ιουλίου 1789.

Η Συντακτική συνέλευση κατάργησε τα προνόμια των ευγενών και ψήφισε τη «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη»

Παράλληλα οργανώθηκαν πολιτικές λέσχες με σπουδαιότερες των Ιακωβίνων και των Κορδελιέρων

Με το πρώτο σύνταγμα καθιερώθηκε η συνταγματική μοναρχία.

Τη νομοθετική εξουσία θα είχε η νομοθετική συνέλευση,

Την εκτελεστική ο βασιλιάς με 6 υπουργούς

Και η δικαστική θα ήταν ανεξάρτητη

αριστερά κέντρο δεξιά

Οι πατριώτες:

Επιδιώκουν τον περιορισμό της βασιλικής εξουσίας και την ενίσχυση της Συνέλευσης

Οι μετριοπαθείς:

Επιδιώκουν βασιλικό πολίτευμα με δύο Βουλές, όπως στην Αγγλία

Οι ευγενείς:

Απορρίπτουν κάθε μεταβολή του παλιού καθεστώτος

Η περιουσία του κλήρου εθνικοποιήθηκε και με βάση αυτή εκδόθηκε χαρτονόμισμα.

Ο βασιλιάς αποπειράθηκε να φύγει από τη Γαλλία χωρίς επιτυχία

Οι συνεννοήσεις του βασιλιά με τους ηγεμόνες της Αυστρίας και της Πρωσίας οδήγησαν τη Γαλλία σε πόλεμο με τις χώρες αυτές.

Οι πρώτες αποτυχίες του γαλλικού στρατού προκάλεσαν την αντίδραση του λαού εναντίον του βασιλιά, που φυλακίστηκε, ενώ δημεύτηκαν οι περιουσίες των ευγενών που είχαν καταφύγει σε άλλες χώρες

• Την ίδια στιγμή τα πιο ριζοσπαστικά τμήματα του λαού, οι αβράκωτοι απαιτούσαν την έκπτωση του βασιλιά

• Sans culottes = αβράκωτοι

Sans culottes

culottes

Διαβάζουμε τη φωτοτυπία

(αντιστοιχεί στις σελίδες 16, 17 και 18 ως τη μέση του σχολικού βιβλίου)

Ερωτήσεις (γραπτώς)

1. Ποια ήταν τα αίτια της Γαλλικής επανάστασης2. Να διαβάσετε την πηγή 1 (σελ.17) και να αναφερθείτε

στις επιδράσεις του Διαφωτισμού3. Να περιγράψετε σύντομα τους παρακάτω όρους

Όρκος του ΣφαιριστηρίουΚατάληψη της ΒαστίληςΛέσχεςSans-culottes

Πολλές ευρωπαϊκές χώρες συνασπίστηκαν εναντίον της Γαλλίας και η δεινή οικονομική κατάσταση προκάλεσε εξεγέρσεις στο εσωτερικό της χώρας.

Η Συμβατική συνέλευση, με αρχηγό τον Ροβεσπιέρο, συγκρότησε επαναστατικές επιτροπές και δικαστήρια και, με όπλο τον αναδιοργανωμένο στρατό, αντιμετώπισε τους εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς.

Στο εσωτερικό εκτελέστηκαν 40.000 περίπου Γάλλοι που κατηγορήθηκαν για αντεπαναστατική δράση.

Η Συμβατική συνέλευση πήρε πολλά ριζοσπαστικά μέτρα, προκάλεσε όμως και αντιδράσεις που οδήγησαν στην εκτέλεση του Ροβεσπιέρου

Μετά την εκτέλεση του Ροβεσπιέρου επικράτησαν οι μετριοπαθείς οι οποίοι παρέδωσαν το 1799 την εξουσία στο Ναπολέοντα.

Ο Ναπολέων έκανε μεταρρυθμίσεις (Ναπολεόντειος Κώδικας) κι αντιμετώπισε με επιτυχία τα σημαντικότερα ευρωπαϊκά κράτη.

Η εκστρατεία όμως εναντίον της Ρωσίας κατέληξε σε αποτυχία.

Η ήττα του στο Βατερλό (1815) σήμανε το τέλος της κυριαρχίας του.

• Η απολυταρχία δέχτηκε ισχυρό πλήγμα, οι ιδέες του Διαφωτισμού διαδόθηκαν και η αστική τάξη επικράτησε, προωθώντας μεταρρυθμίσεις που υπηρετούσαν τα συμφέροντά της.

• Αναπτύχθηκε η ιδέα του έθνους-κράτους και οι πολίτες απέκτησαν πολιτικά δικαιώματα και υποχρεώσεις.

• Διαχωρίστηκε η εκκλησία από το κράτος, καταργήθηκαν τα προνόμια των ευγενών και του κλήρου και επικράτησε η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας

Η ανασυγκρότηση της απολυταρχίας και η καταστολή των επαναστατικών ιδεών

• Με την βοήθεια της Ιερής Συμμαχίας εκθρονισμένοι ηγεμόνες ξαναπήραν το θρόνο τους