รายงาน

เร��อง ฐานข้ อมู�ลออนไลน� (Online Databases)

จั�ดทำ�าโดย

นางสาวดลนภา วจิตรปั�ญญา และคณะ

เสนอ

รองศาสตราจิารย์�ร�ตนา แสงสว�าง

ราย์งานน��เปั�นส�วนหน !งของการศ กษาราย์วชา สารสนเทศเพื่(!อการศ กษาค)นคว)า

รห�สวชา 0001104

คณะ คร*ศาสตร� สาขาวชา เคมี�

คณะ มีน*ษศาสตร� สาขาวชา พื่�ฒนาช*มีชน

มีหาวทย์าล�ย์ราชภ�ฏเลย์

รายงาน

เร��อง ฐานข้ อมู�ลออนไลน� (Online Databases)

จั�ดทำ�าโดย คณะคร�ศาสตร� สาข้า เคมู หมู�"เร ยน ค.5507

1.นางสาวดลนภา วจิตรปั�ญญา2.นางสาวกนกพื่ร บำ/าร*งเช(�อ3.นางสาวกตตย์า วนากลมี4.นาย์เอกรนทร� ท*มีชะ

คณะมูน�ษศาสตร� สาข้า พั�ฒนาชุ�มูชุน หมู�"เร ยน ศ.5501

5.นาย์ศศพื่งษ� แก)วโวหาร 6.นาย์ศตวรรษ แก)วกงพื่าน 7.นาย์ธี�รว�ฒน� พื่รมีล�บำ 8.นางสาวปัภาวรนทร� แสนส2งเนน 9.นางสาวสารษา อรย์ะสก*ลส*ข 10.นางสาวขว�ญเร(อน บำ*ปัผาเต 11.นางสาวน*สรา ศรจิ�นทร�

เสนอ

รองศาสตราจิารย์�ร�ตนา แสงสว�าง

ค�าน�า

ราย์งานฉบำ�บำน��เปั�นส�วนหน !งของวชา สารสนเทศเพื่(!อการศ กษาค)นคว)า (0001104) โดย์มี�ว�ตถุ*ปัระสงค� เพื่(!อการศ กษาในเร(!องของฐานข)อมี2ลออนไลน� ซึ่ !งราย์งานฉบำ�บำน��มี�เน(�อหาเก�!ย์วก�บำความีหมีาย์ ความีเปั�นมีา ความีส/าค�ญ ปัระเภท และปัระโย์ชน�ของฐานข)อมี2ลออนไลน�พื่ร)อมีก�บำเน(�อหาท�!ส/าค�ญในส�วนอ(!นๆอ�กมีากมีาย์ท�!เก�!ย์วข)องก�บำฐานข)อมี2ลออนไลน�ไว)ให)ผ2)ท�!สนใจิและต)องการท�!จิะศ กษาค)นคว)าได)มีาศ กษาค)นคว)าโดย์ตรง

คณะผ2)จิ�ดท/าได)ตระหน�กถุ งเร(!องฐานข)อมี2ลออนไลน�เปั�นอย์�างย์!ง เพื่ราะในปั�จิจิ*บำ�นน��ความีสะดวกสบำาย์ในการให)บำรการต�างๆผ�านทางอนเตอร�เน;ตก;มี�มีากมีาย์ ทางคณะผ2)จิ�ดท/าจิ งได)จิ�ดท/าราย์งานเร(!อง ฐานข)อมี2ลออนไลน� เพื่(!อให)ความีร2 )และปัระโย์ชน�ต�างๆท�!เก�!ย์วก�บำฐานข)อมี2ลออนไลน� หว�งว�าราย์งานฉบำ�บำน��จิะให)ความีร2 )และปัระโย์ชน�แก�ผ2)ท�!สนใจิท�!จิะศ กษาค)นคว)าท*กๆท�าน ถุ)าราย์งานฉบำ�บำน��มี�จิ*ดบำกพื่ร�องตรงไหน ทางคณะผ2)จิ�ดท/าก;ขออภ�ย์ไว) ณ ท�!น��ด)วย์

คณะผ2)จิ�ดท/า

สารบั�ญ

เร(!อง

หน)าค/าน/า กสารบำ�ญ

ขฐานข)อมี2ลออนไลน�

1

ความีเปั�นมีาของฐานข)อมี2ลออนไลน�3

ความีส/าค�ญของฐานข)อมี2ลออนไลน�4

องค�ปัระกอบำของระบำบำฐานข)อมี2ลออนไลน�6

ปัระเภทของฐานข)อมี2ลออนไลน�

7

ขอบำเขตของฐานข)อมี2ลออนไลน�11

เทคนคและกลย์*ทธี�ในการส(บำค)นฐานข)อมี2ลออนไลน�13

การจิ�ดหาฐานข)อมี2ลออนไลน�15

การค�ดเล(อกฐานข)อมี2ลออนไลน�16

การให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�19

การจิ�ดกจิกรรมีส�งเสรมีการใช)ฐานข)อมี2ลออนไลน�24

ผลล�พื่ธี�ท�!ได)จิากการส(บำค)นฐานข)อมี2ลออนไลน�24

ข)อด�ของการใช)ฐานข)อมี2ล25

ปัระโย์ชน�ในการใช)ระบำบำจิ�ดการฐานข)อมี2ล25

บำรรณาน*กรมีค

ฐานข้ อมู�ลออนไลน� (Online Databases)                

ฐานข้ อมู�ล หมีาย์ถุ ง แฟ้=มีข)อมี2ล กล*�มีข)อมี2ลอ)างองทางบำรรณาน*กรมี หร(อหน�วย์ข)อมี2ลท�!ท/าหน)าท�!แทนข)อมี2ลต)นฉบำ�บำ ส(!อส!งพื่มีพื่� หร(อว�สด*อ(!นๆ แฟ้=มีข)อมี2ลแต�ละแฟ้=มีปัระกอบำด)วย์ระเบำ�ย์นต�าง ๆ เช�น ต�วเลข ข)อเท;จิจิรง ซึ่ !งเน(�อหามี�ความีส�มีพื่�นธี�ก�น แฟ้=มีข)อมี2ลมี�การจิ�ดเก;บำในร2ปัแบำบำอเล;กทรอนกส�ท�!สามีารถุค)นค(นและโอนถุ�าย์ข)อมี2ลได)

ฐานข้ อมู�ล หมีาย์ถุ ง ข)อมี2ลท�!ถุ2กน/ามีาจิ�ดเร�ย์งโดย์ท�!ข)อมี2ลมี�ความีส�มีพื่�นธี�ก�น โดย์จิ�ดเปั�นระบำบำท�!ง�าย์ต�อการจิ�ดเก;บำปัร�บำปัร*งและค)นค(นโดย์ผ2)ใช)

ออนไลน� หมีาย์ถุ ง การเช(!อมีต�อโดย์ตรงก�บำคอมีพื่วเตอร�และสามีารถุใช)งานได) ในการส�งสารข)อมี2ลจิะหมีาย์ถุ ง การเช(!อมีต�อก�บำคอมีพื่วเตอร�เคร(!องอ(!นท�!อย์2�ในระย์ะไกล

ฐานข้ อมู�ลออนไลน� เปั�นบำรการส(บำค)นเทคโนโลย์�ท�นสมี�ย์ ด)วย์ระบำบำคอมีพื่วเตอร�ออนไลน�จิากต�างปัระเทศ เปั�นฐานข)อมี2ลท�!พื่�ฒนาจิากโครงสร)างท�!ละเอ�ย์ดเพื่(!อให)การส(บำค)นมี�ปัระสทธีภาพื่ ได)ข)อมี2ลตรงตามีความีต)องการผ2)ใช)บำรการมี�กได)ร�บำข)อมี2ลบำรรณาน*กรมีและบำทค�ดย์�อ สามีารถุน/าไปัใช)อ)างองทางวชาการได)เน(!องจิากทราบำแหล�งท�!มีา มี�การตรวจิสอบำจิากผ2)ทรงค*ณว*ฒในสาขาน��น ๆ และมี�ผ2)ท�!ได)ให)ความีหมีาย์ของค/าว�า ฐานข)อมี2ลออนไลน� ด�งน��

ชุลทำ)ชุา ส�ทำธิ)น)ร�นดร�กุ�ล ได)ให)ความีหมีาย์ของฐานข)อมี2ลออนไลน�ว�า เปั�นฐานข)อมี2ลท�!ต)องใช)วธี�การค)นค(นสารสนเทศจิากระย์ะไกล ซึ่ !งผ2)ใช)สามีารถุค)นค(นสารสนเทศจิากเคร(!องปัลาย์ทาง เช(!อมีโย์งก�บำสาย์โทรศ�พื่ท�โดย์ผ�านระบำบำโทรคมีนาคมีไปัย์�งคอมีพื่วเตอร�ของห)องสมี*ดท�!อย์2�ห�างไกล เช�น ในต�างปัระเทศเมี(!อค)นค(นสารสนเทศได)แล)ว ห)องสมี*ดท�!ให)บำรการฐานข)อมี2ลสามีารถุส�งสารสนเทศท�!ค)นค(นได)กล�บำมีาย์�งเคร(!องปัลาย์ทางได)อย์�างรวดเร;ว

วิ)ส)ทำธิ)- จั)นตวิงศ� และมูณ ร�ตน� พัรหมูส�วิรรณศ)ร) ได)ให)ความีหมีาย์ของฐานข)อมี2ลออนไลน� หมีาย์ถุ ง คล�งข)อมี2ลท�!ผ2)ใช)สามีารถุเข)าถุ ง (access) ข)อมี2ลของผ2)ผลต/แหล�งผลต โดย์การเช(!อมีตรงไปัย์�งผ2)จิ�ดจิ/าหน�าย์สารสนเทศในฐานข)อมี2ลจิะท�นสมี�ย์กว�าฐานข)อมี2ลในร2ปัจิานคอมีแพื่กต�

นงล�กุษณ� ไมู"หน"ายกุ)จั ได)ให)ความีหมีาย์ของฐานข)อมี2ลออนไลน� ค(อ collection ของข)อเท;จิจิรง/สารสนเทศในร2ปัแบำบำท�!อ�านได) โดย์คอมีพื่วเตอร�หลาย์ ๆ แฟ้=มีท�!ส�มีพื่�นธี�ก�น แฟ้=มีข)อมี2ลแต�ละแฟ้=มีปัระกอบำด)วย์ระเบำ�ย์นซึ่ !งอาจิเปั�นข)อเท;จิจิรง หร(อต�วเลข ราย์การบำรรณาน*กรมีหร(อสาระส�งเขปั หร(อเน(�อหาเต;มีของบำทความีในสาราน*กรมี เอกสารวชาการ หร(อราย์งานวจิ�ย์ โดย์ปักตแล)วจิะส�มีพื่�นธี�ก�นโดย์เน(�อหาวชาการ เช�น เคมี� หร(อชนดของส!งพื่มีพื่�ท�!อ)างถุ ง ฐานข)อมี2ลในร2ปัท�!อ�านได)โดย์คอมีพื่วเตอร�สามีารถุให)ผ2)ใช)บำรการเข)าถุ งได)โดย์การค)นจิากเทอร�มีน�ลซึ่ !งอย์2�ห�างไกลโดย์ระบำบำออนไลน�

พัวิา พั�นธิ��เมูฆา ได)ให)ความีหมีาย์ของฐานข)อมี2ลออนไลน�เปั�นฐานข)อมี2ลท�!บำรษ�ทเอกชนต�าง ๆ ท/าข �นโดย์มี�การลงท*นจิ�ดหาจิ�ดเก;บำข)อมี2ลด)านต�าง ๆ ไว) แล)วเสนอบำรการไปัย์�งองค�กร หน�วย์งานท��งหลาย์ท�!คดว�าอาจิจิ/าเปั�นต)องใช)ข)อมี2ลล�กษณะน��น หากองค�กรหน�วย์งานน��นสนใจิก;จิะบำอกร�บำเข)าไปัอย์2�ในเคร(อข�าย์ เมี(!อมี�การเร�ย์กใช)ข)อมี2ลจิากฐานข)อมี2ล ผ2)ใช)ต)องช/าระค�าบำรการตามีอ�ตราท�!ตกลงก�น

กุล"าวิโดยสร�ป ฐานข้ อมู�ลออนไลน� (online

databases) หมีาย์ถุ ง การรวบำรวมีและจิ�ดเก;บำสารสนเทศจิ/านวนมีากไว)ในระบำบำอนเทอร�เน;ต (internet) เพื่(!อให)สามีารถุส(บำค)นในร2ปัของฐานข)อมี2ลในเคร(อข�าย์คอมีพื่วเตอร�ท�!ผ2)ใช)สามีารถุเข)าถุ งข)อมี2ลของผ2)ผลต ได)ในระบำบำเช(!อมีตรงไปัย์�งผ2)จิ�ดจิ/าหน�าย์โดย์อาศ�ย์อ*ปักรณ�ต�าง ๆ เช�น เคร(!องคอมีพื่วเตอร�สาย์ส(!อสารอ*ปักรณ�ร�บำส�ญญาณอ*ปักรณ�ขย์าย์ส�ญญาณช*ดค/าส�!งเปั�นต)น สารสนเทศเหล�าน��จิะอย์2�ในร2ปัของข)อมี2ลดจิตอลท�!สามีารถุเคล(!อนหร(อถุ2กส�ง-ร�บำได)อย์�างรวดเร;ว และในปัรมีาณมีากท/าให)ผ2)ใช)ได)ร�บำความีสะดวกในการใช)บำรการท��งความีรวดเร;ว มี�ค*ณภาพื่ ท�นสมี�ย์ และมี�ให)เล(อกใช)ได)

ควิามูเป1นมูาข้องฐานข้ อมู�ลออนไลน�

แต�เดมีฐานข)อมี2ลท�!ค)นผ�านศ2นย์�บำรการส�วนใหญ�เปั�นการค)นโดย์ตรงจิากผ2)ผลตฐานข)อมี2ล หน)าท�!ของศ2นย์�บำรการ ค(อ สามีารถุ

บำรรจิ*ฐานข)อมี2ลได)หลาย์ ๆ ฐานโดย์ใช)วธี�การหร(อค/าส�!งช*ดเด�ย์วก�น ข)อด�ของผ2)ผลตฐานข)อมี2ล ค(อ สามีารถุขาย์ฐานข)อมี2ลให)แก�ศ2นย์�บำรการได)หลาย์แห�งซึ่ !งได)ปัระโย์ชน�ส2งกว�าการเปั�นศ2นย์�บำรการเอง ในระย์ะต�อมีา ผ2)ผลตฐานข)อมี2ลเร!มีขาย์ฐานข)อมี2ลให)แก�ส/าน�กพื่มีพื่�ผ2)ผลต ซึ่�ด�รอมี ส�วนใหญ�แล)วข)อมี2ลในฐานข)อมี2ลจิะเหมี(อนก�น เพื่�ย์งแต�อย์2�ในส(!อท�!ต�างก�น และอาจิมี�ความีแตกต�างอ�กเล;กน)อย์ เช�น เขต (field) ท�!สามีารถุค)นหาได)น)อย์กว�า หร(อขอบำเขตครอบำคล*มีน)อย์กว�า เปั�นต)น

ฐานข)อมี2ลออนไลน�เชงพื่าณชย์�ปัรากฏคร��งแรก เมี(!อปั> ค.ศ.

1969 โดย์เปั�นฐานข)อมี2ลบำรรณาน*กรมี ปัระกอบำด)วย์ราย์การอ)างองและสาระส�งเขปังานต�าง ๆ ทางวชาการและวชาช�พื่ เช�น Chemical

Abstracts และ Medline ท�!ครอบำคล*มีวรรณกรรมีทางเคมี�และการแพื่ทย์�ท�!วโลก ต�อมีาในปั> ค.ศ. 1970 หอสมี*ดแพื่ทย์�แห�งชาตอเมีรก�น (NLM) Mead Data Center, DIALOG และ SDG

เร!มีเปั?ดบำรการค)นฐานข)อมี2ลออนไลน�ในช�วงน��นอ*ตสาหกรรมีสารสนเทศออนไลน�เตบำโตอย์�างเช(!องช)า สาเหต*ปัระการหน !งเกดจิากความีซึ่�บำซึ่)อนในการใช)ระบำบำ และความีสามีารถุของระบำบำในระย์ะแรกท�!สามีารถุส(!อได)แต�ภาพื่น!ง ตลอดจินค�าใช)จิ�าย์เวลาในการใช)ต�อระบำบำ แต�ต�อมีาฐานข)อมี2ลออนไลน�ได)พื่�ฒนาเปัล�!ย์นแปัลงและเจิรญเตบำโตอย์�างต�อเน(!อง โดย์ปัลาย์ทศวรรษ 1960 มี�เพื่�ย์ง 12 ฐาน ในปั> ค.ศ 1975 มี�ฐานข)อมี2ลเพื่!มีข �นเปั�น 301 ฐาน ในปั> ค.ศ. 1988 มี�ฐานข)อมี2ล 4,200 ฐาน และปั�จิจิ*บำ�นมี�มีากกว�า 5,500 ฐาน 

ควิามูส�าค�ญข้องฐานข้ อมู�ลออนไลน�

ข)อมี2ลและสารสนเทศเปั�นปั�จิจิ�ย์พื่(�นฐานท�!ส/าค�ญของส�งคมีสมี�ย์ใหมี�ท�!จิะพื่�ฒนาทร�พื่ย์ากรมีน*ษย์�ให)มี�สตปั�ญญา และส�งเสรมีค*ณภาพื่ช�วตให)ด�ข �นซึ่ !งจิะน/าไปัส2�การพื่�ฒนาปัระเทศชาตและส�งคมีโลกในด)านต�าง ๆ ให)เจิรญก)าวหน)า ปั�จิจิ*บำ�นข)อมี2ลและสารสนเทศเกดข �นอย์�างรวดเร;วและมี�ปัรมีาณมีากมีาย์ ท��งสารสนเทศท�!อย์2�ในร2ปัของส!งพื่มีพื่�และฐานข)อมี2ลคอมีพื่วเตอร� การใช)สารสนเทศจิ งเปั�นส�วนหน !งในการด/าเนนช�วตของมีน*ษย์�ในส�งคมีบำรโภคสารสนเทศท�!มี�ว�ตถุ*ปัระสงค�การใช)ท�!แตกต�างก�นไปั เช�น ผ2)บำรหารใช)สารสนเทศปัระกอบำการต�ดสนใจิ น�กวชาการ น�กศ กษา ใช)สารสนเทศเพื่(!อปัระกอบำการศ กษาค)นคว)า วจิ�ย์ แพื่ทย์�ใช)สารสนเทศปัระกอบำการวนจิฉ�ย์โรค เปั�นต)น กล�าวได)ว�า ผ2)ปัระกอบำการท*กอาช�พื่ต)องใช)สารสนเทศเพื่(!อการด/าเนนช�วตให)ด�ย์!งข �น

ความีส/าค�ญของฐานข)อมี2ลออนไลน� ค(อ การปัระมีวลสารสนเทศอย์�างมี�ระบำบำ ฉะน��นจิ งง�าย์ต�อการจิ�ดเก;บำและค)นค(นปัระหย์�ดเวลา สะดวกและรวดเร;วใช)ได)ท�นท�เมี(!อต)องการ สามีารถุปัร�บำปัร*งแก)ไขเพื่!มีเตมี ให)ถุ2กต)องท�นสมี�ย์ได)ตลอดเวลา ช�วย์ให)เกดการแสวงหาความีร2 )ใหมี� ๆ สามีารถุเช(!อมีโย์งจิากฐานข)อมี2ลท�!มี�อย์2�กระจิ�ดกระจิาย์ท�!วโลกด)วย์ระบำบำโทรคมีนาคมี และเคร(อข�าย์ สามีารถุ

เก;บำข)อมี2ลได)จิ/านวนมีากในส(!ออเล;กทรอนกส� เปั�นการทดแทนส(!อส!งพื่มีพื่� และส(!อโสตท�ศน� จิ งสามีารถุลดภาระค�าใช)จิ�าย์ในการจิ�ดหาและเพื่!มีเน(�อหาในการจิ�ดเก;บำและเปั�นเคร(!องมี(อช��แนะแหล�งข)อมี2ลอ(!น ๆ ท��งในร2ปัส!งพื่มีพื่� ส(!อโสตท�ศน� ส(!ออเล;กทรอนกส� เช�น ฐานข)อมี2ลทางบำรรณาน*กรมี ตลอดจินส(!อในร2ปัแบำบำอ(!น ๆ ได)อย์�างกว)างขวาง

การใช)สารสนเทศในระบำบำออนไลน�ท�!รวบำรวมีข)อมี2ลจิ/านวนมีากไว)ในเคร(อข�าย์อนเทอร�เน;ตท�!ผ2)ใช)สามีารถุส(บำค)นสารสนเทศบำนเคร(อข�าย์คอมีพื่วเตอร�ได)อย์�างรวดเร;วและในปัรมีาณมีาก ท/าให)ผ2)ใช)ได)ร�บำความีสะดวกในการใช)บำรการท��งด)วย์ความีรวดเร;ว  และมี�ค*ณภาพื่ให)เล(อกใช)ได)หลากหลาย์ การเข)าถุ งสารสนเทศด)วย์ระบำบำออนไลน�จิ งตอบำสนองความีต)องการของผ2)ใช)ท*กด)าน ท��งด)านความีร2 )ในสาขาต�าง ๆ ข�าวสารความีเคล(!อนไหว เหต*การณ�ส/าค�ญ ๆ สารสนเทศทางธี*รกจิ ฯลฯ โดย์ไมี�จิ/าก�ดขอบำเขตของเวลา สถุานท�! และค*ณสมีบำ�ตของผ2)ใช)ฐานข)อมี2ลออนไลน�จิ งมี�ความีส/าค�ญต�อการแสวงหาความีร2 )ของบำ*คคลในย์*คปั�จิจิ*บำ�น และมี�ปัระโย์ชน�ต�อวงการสารสนเทศซึ่ ได)กล�าวถุ งปัระโย์ชน�ของฐานข)อมี2ลไว)ด�งน�� 1.ใช)ทดแทนส(!อส!งพื่มีพื่�และส(!อโสตท�ศน�บำางปัระเภทได) อ�นเปั�นการลดภาระเร(!องค�าใช)จิ�าย์ในการจิ�ดหาและการเพื่!มีเน(�อท�!ในการจิ�ดเก;บำ     2.ช�วย์ขย์าย์พื่รมีแดนแห�งการแสวงหาความีร2 )ใหมี� ๆ ท�!กระจิ�ดกระจิาย์อย์2�ในแหล�งสารนเทศท�!วโลก     3.การค)นค(นสารสนเทศจิากฐานข)อมี2ลคอมีพื่วเตอร�มี�ความีสะดวกและรวดเร;วมีาก จิ งช�วย์ปัระหย์�ดเวลาในการศ กษาค)นคว)า

     4.เปั�นเคร(!องมี(อช�วย์ช��แนะแหล�งความีร2 )ท�!อย์2�ในร2ปัส(!อส!งพื่มีพื่� ซึ่ !งเปั�นการสน�บำสน*นให)ค)นจิากส(!อส!งพื่มีพื่�ได)รวดเร;ว ถุ2กต)องและตรงก�บำความีต)องการ     5.สามีารถุปัร�บำปัร*งฐานข)อมี2ลให)ท�นสมี�ย์ ถุ2กต)องได)อย์�างรวดเร;ว และตลอดเวลาหากมี�ข)อมี2ลใหมี�เกดข �นสามีารถุจิ�ดเก;บำเพื่!มีเตมีเข)าไปัในฐานข)อมี2ลได)ง�าย์และเปั�นระบำบำ     6.สามีารถุส(บำค)นทางไกลได)โดย์การต�อฐานข)อมี2ลเข)าก�บำระบำบำโทรคมีนาคมีข)อมี2ลก;จิะมีาปัรากฏบำนจิอภาพื่คอมีพื่วเตอร�ให)เล(อกใช)ได)ตามีต)องการ     7.สามีารถุจิ�ดระบำบำจิ�ดกล*�มีสามีารถุเปัร�ย์บำเท�ย์บำข)อมี2ลได)อย์�างสะดวก รวดเร;ว ปัระสทธีภาพื่ส2ง 8.ส(บำค)นข)อมี2ลได)หลาย์ระด�บำอย์�างละเอ�ย์ดกว)างขวางโดย์ไมี�จิ/าก�ดระย์ะเวลาและสถุานท�!ได)หลาย์ ๆ คนพื่ร)อมีก�น     9.สามีารถุก/าหนดมีาตรการร�กษาความีปัลอดภ�ย์ของข)อมี2ลได)

องค�ประกุอบัข้องระบับัฐานข้ อมู�ลออนไลน�

องค�ปัระกอบำของระบำบำฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�องค�ปัระกอบำท�!ส/าค�ญ ด�งน�� 1.ข)อมี2ล เปั�นข)อมี2ลท�!น/ามีาจิ�ดเก;บำไว)ในฐานข)อมี2ลตามีโครงสร)างท�!ได)ก/าหนดไว)ข)อมี2ลมี�การใช)ค�ย์�ฟ้?ลด�ร�วมีก�น และผ2)ใช)ระบำบำจิะต)องสามีารถุใช)ข)อมี2ลร�วมีก�นได)      2.ฮาร�ดแวร� ค(อ เคร(!องคอมีพื่วเตอร�ตลอดจินอ*ปักรณ�คอมีพื่วเตอร�ต�าง ๆ โดย์เฉพื่าะอย์�างย์!ง "หน�วย์ความีจิ/า" ท��งหน�วย์ความีจิ/าหล�กและหน�วย์ความีจิ/าส/ารองท�!จิะใช)ในการจิ�ดการข)อมี2ล      3.ซึ่อฟ้ต�แวร� ท�!ส/าค�ญของระบำบำฐานข)อมี2ลท�!ส*ดค(อ ซึ่อฟ้ต�แวร�ระบำบำจิ�ดการฐานข)อมี2ลท�!เปั�นต�วกลางในการตดต�อระหว�างผ2)ใช)ก�บำฐานข)อมี2ล ไมี�ว�าจิะเปั�นการเพื่!มีลบำ หร(อค)นหาข)อมี2ลจิากฐานข)อมี2ล นอกจิากน��ย์�งท/าหน)าท�!ควบำค*มีความีถุ2กต)อง ความีซึ่/�าซึ่)อน และความีส�มีพื่�นธี�ระหว�างข)อมี2ลต�าง ๆ แทนโปัรแกรมีเมีอร� ท/าให)ผ2)ใช)สามีารถุเร�ย์กข)อมี2ลได) โดย์ไมี�จิ/าเปั�นต)องทราบำถุ งโครงสร)างทางกาย์ภาพื่ของข)อมี2ล      4.ผ2)ใช) ซึ่ !งผ2)ใช)ระบำบำฐานข)อมี2ลจิะแบำ�งเปั�น 3 กล*�มี ได)แก�               4.1 Application Programmer ค(อ ผ2)ท/าหน)าท�!พื่�ฒนาโปัรแกรมี เพื่(!อเร�ย์กใช)ข)อมี2ลจิากระบำบำฐานข)อมี2ลมีาปัระมีวลผล               4.2 End User ค(อ ผ2)เร�ย์กใช)ข)อมี2ลจิากฐานข)อมี2ลออกมีาใช)งาน               4.3 Database Administration ผ2)ท/าหน)าท�!ด2แลฐานข)อมี2ล ก/าหนดการน/าเสนอข)อมี2ลต�อผ2)ใช) และก/าหนดวธี�การท/างานต�าง ๆ ให)มี�ปัระสทธีภาพื่มีากท�!ส*ด นอกจิากน��ย์�งรวมีถุ งหน)าท�!อ(!น ๆ ด�งน�� (1) การออกแบำบำฐานข)อมี2ล เช�น การก/าหนดว�าฐานข)อมี2ล

จิะต)องมี�แฟ้=มีข)อมี2ล และฟ้?ลด�อะไรบำ)าง แต�ละฟ้?ลด�มี�ชนดข)อมี2ลแบำบำใดมี�ขอบำเขตและขนาดของข)อมี2ลเท�าใด เปั�นต)น (2) การตดต�อส(!อสารเพื่(!อสอบำถุามีความีต)องการของผ2)ใช) (3) การก/าหนดสทธีCการใช)ฐานข)อมี2ล ก/าหนดระบำบำการร�กษาความีปัลอดภ�ย์ กฎระเบำ�ย์บำและเง(!อนไขต�าง ๆ เพื่(!อปั=องก�นข)อผดพื่ลาดท�!จิะเกดข �น (4) ควบำค*มีด2แลการท/างานของระบำบำให)มี�ปัระสทธีภาพื่ และตอบำสนองความีต)องการท�!เปัล�!ย์นไปัของผ2)ใช)อย์2�เสมีอ      5.ระบำบำโทรคมีนาคมี ระบำบำฐานข)อมี2ลออนไลน�จิะสามีารถุใช)งานได) จิะต)องปัระกอบำด)วย์คอมีพื่วเตอร�กลางท�!เก;บำข)อมี2ลขนาดใหญ�หลาย์ฐานข)อมี2ล และสามีารถุส�งข)อมี2ลแก�ผ2)ใช)ท�!อย์2�ปัลาย์ทางห�างไกลได) เทอรมีน�ลจิะเช(!อมีต�อก�บำคอมีพื่วเตอร�ของศ2นย์�บำรการท�!เร�ย์กว�า host องค�การท�!เปั�นเจิ)าของข)อมี2ลท�!เก;บำข)อมี2ลในคอมีพื่วเตอร�ค(อ ผ2)ผลตหร(อผ2)จิ�ดท�!ให)สารสนเทศท�!เร�ย์กว�า information provider ผ2)ใช)จิะตดต�อคอมีพื่วเตอร�กลางด)วย์โทรศ�พื่ท�ผ�านระบำบำโมีเด;มีและสามีารถุค)นหาเร�ย์กสารสนเทศท�!ต)องการใช)โดย์ใช)ซึ่อฟ้ต�แวร� การหาและค)นค(นท�!ตดต��งในระบำบำ

ประเภทำข้องฐานข้ อมู�ลออนไลน�  การแบำ�งปัระเภทของฐานข)อมี2ล สามีารถุแบำ�งได)หลาย์ปัระเภทและหลาย์วธี� เช�นแบำ�งตามีเน(�อหาวชา โดย์แบำ�งเปั�น วทย์าศาสตร� เทคโนโลย์� ธี*รกจิการเงน เปั�นต)น หร(อแบำ�งตามีร2ปัแบำบำของฐานข)อมี2ลท�!ได)ร�บำ เช�น ฐานข)อมี2ลต�วเลข ฐานข)อมี2ลบำรรณาน*กรมี ฐานข)อมี2ลเน(�อหา แต�โดย์ส�วนใหญ�จิะแบำ�งตามีปัระเภทของฐานข)อมี2ลตามีล�กษณะเน(�อหาข)อมี2ล ซึ่ !งสามีารถุแบำ�งออกเปั�น 2 ปัระเภทใหญ� ๆ ด�งน��

      1.ฐานข)อมี2ลอ)างอง (reference databases) เปั�นฐานข)อมี2ลท�!อ)าง หร(อ "ช��" ผ2)ใช)ให)ไปัย์�งอ�กแหล�งหน !ง แบำ�งได)เปั�น 2

ปัระเภทค(อ            1.1 ฐานข)อมี2ลบำรรณาน*กรมี (bibliographic

database) ปัระกอบำด)วย์ citations และบำางท�เปั�นสาระส�งเขปัของวรรณกรรมีท�!ต�พื่มีพื่� เช�น บำทความีวารสาร ราย์งานสทธีบำ�ตร วทย์านพื่นธี� ราย์งานการปัระช*มี หน�งส(อ หร(อหน�งส(อพื่มีพื่� ฐานข)อมี2ลปัระเภทน��เปัร�ย์บำเสมี(อนเปั�นลาย์แทงให)เข)าไปัถุ งเน(�อหาทางภ2มีปั�ญญา เช�น MEDLINE, ERIC, LISA

            1.2 ฐานข)อมี2ลเชงช��แนะ (referral databases)

ปัระกอบำด)วย์ราย์การอ)างอง (reference) และบำางท�เปั�นสาระส�งเขปัหร(อบำทสร*ปัของแหล�งสารสนเทศ ท�!ไมี�ต�พื่มีพื่�โดย์ท�!วไปัจิะช��แนะผ2)ใช)ไปัย์�งองค�กร บำ*คคล โสตท�ศนว�สด*และส(!อไมี�ต�พื่มีพื่�เพื่(!อหาสารสนเทศต�อไปั บำางท�เร�ย์กว�าเปั�นไดเรกเทอร� เช�น อาจิเปั�นช(!อ และ/หร(อท�!อย์2�ของบำ*คคล องค�กร เช�น Electronic Yellow

Pages, Foundation Directory

      2.ฐานข)อมี2ลต)นแหล�ง (source database) เปั�นฐานข)อมี2ลท�!มี�ข)อมี2ลสมีบำ2รณ� หร(อเน(�อหาเดมีของสารสนเทศตรงตามีเอกสารต)นฉบำ�บำ จิ�ดว�าเปั�นแหล�งข)อมี2ลปัฐมีภ2มีปัระกอบำด)วย์สารสนเทศ ท�!เตร�ย์มีไว)ส/าหร�บำเผย์แพื่ร�โดย์วธี�ทางอเล;กทรอนกส� สารสนเทศท�!เตร�ย์มีไว)จิะไมี�มี�การกล�!นกรองหร(อส2ญเส�ย์ไปัจิากฐานข)อมี2ล และผ2)ใช)สามีารถุเข)าถุ งระเบำ�ย์นต�าง ๆ ท�!มี�อย์2�ไมี�ว�า จิะอย์2�ในร2ปัแบำบำใด ฐานข)อมี2ลปัระเภทน��สามีารถุแบำ�งได)เปั�น 4 ปัระเภทค(อ

            2.1 ฐานข)อมี2ลต�วเลข (numeric databases)

ปัระกอบำด)วย์ข)อมี2ลการส/ารวจิด��งเดมีและ/หร(อข)อมี2ลสถุตเชงวเคราะห� โดย์ท�!วไปัจิะอย์2�ในร2ปัของความีต�อเน(!องตลอดเวลาอาจิจิ�ดท/าเปั�นราย์ปั> ราย์คาบำ ราย์เด(อน หร(อราย์ส�ปัดาห� ทางด)านธี*รกจิอาจิจิะมี�การปัร�บำข)อมี2ลให)ท�นสมี�ย์ตลอดเวลา ต�วอย์�างเช�น U.S. AGRICULTURE,

DEFENSE DATA BANK

            2.2 ฐานข)อมี2ลเน(�อหาต�วเลข (textural-numeric

databases) เปั�นข)อมี2ลของระเบำ�ย์นซึ่ !งปัระกอบำด)วย์ จิ/านวนของเขตข)อมี2ล ซึ่ !งผสมีระหว�างสารสนเทศ เน(�อหา และข)อมี2ลต�วเลข ต�วอย์�างเช�น DISCLOSURE II, U.S. EXPORTS

            2.3 ฐานข)อมี2ลค*ณสมีบำ�ต (properties database)

เปั�นฐานข)อมี2ลท�!ให)สารสนเทศเก�!ย์วก�บำค*ณสมีบำ�ตทางเคมี�หร(อฟ้?สกส�และค/าศ�พื่ท�ต�าง ๆ ต�วอย์�างเช�น CHEMESEARCH

            2.4 ฐานข)อมี2ลเอกสารฉบำ�บำเต;มี (full-text database)

เปั�นฐานข)อมี2ลท�!ให)เน(�อหาสมีบำ2รณ�ตรงตามีเอกสารต)นฉบำ�บำ เช�น เน(�อหาหน�งส(อพื่มีพื่� ค/าพื่พื่ากษาศาล สาราน*กรมี ต�วอย์�างเช�น Academic American Encyclopedia, Harvard Business Review, Chicago Tribune

ฐานข)อมี2ลท�!รวบำรวมีข)อมี2ลท�!ผ2)ใช)สามีารถุส(บำค)นได)ตลอดเวลา และจิากท*กสถุานท�! โดย์ผ�านระบำบำเคร(อข�าย์อนเทอร�เน;ต ซึ่ !งมี�ท��งฐานข)อมี2ลเฉพื่าะสาขาวชาใดวชาหน !ง และฐานข)อมี2ลท�!วไปั ฐานข)อมี2ลออนไลน�ท�!มี�ให)บำรการภาย์ในห)องสมี*ดน��นมี�ท��งฐานข)อมี2ลท�!ห)องสมี*ดจิ�ดท/าข �นเองและฐานข)อมี2ลท�!บำรษ�ทจิ/าหน�าย์ข)อมี2ลผลตและเผย์แพื่ร�เชงพื่าณชย์� หากจิ/าแนกปัระเภทฐานข)อมี2ลออนไลน� ตามีล�กษณะของข)อมี2ลท�!จิ�ด

เก;บำจิะสามีารถุแบำ�งได)เปั�น 4 ปัระเภท ค(อ 1.ฐานข)อมี2ลบำรรณาน*กรมี (bibliographic databases) ให)ข)อมี2ลทางบำรรณาน*กรมีของหน�งส(อ บำทความีวารสาร วทย์านพื่นธี� และส!งพื่มีพื่�อ(!น ๆ บำางฐานข)อมี2ลย์�งให)สาระส�งเขปัปัระกอบำอ�กด)วย์ ซึ่ !งฐานข)อมี2ลปัระเภทน��เปั�นฐานข)อมี2ลท�!มี�มีากท�!ส*ดในห)องสมี*ดและศ2นย์�สารสนเทศ      2.ฐานข)อมี2ลเอกสารฉบำ�บำเต;มี (full-text databases) ให)ข)อมี2ลทางบำรรณาน*กรมี พื่ร)อมีท��งเน(�อหาเต;มีของเอกสาร หร(อส!งพื่มีพื่�น��น ๆ เช�น บำทความีวารสาร หน�งส(อ หน�งส(อพื่มีพื่� เปั�นต)น      3.ฐานข)อมี2ลนามีาน*กรมี (directory databases) มี�การจิ�ดเร�ย์งข)อมี2ลโดย์ใช)ราย์ช(!อบำ*คคล องค�กร หร(อสถุาบำ�น พื่ร)อมีท�!อย์2�ตดต�อเบำอร�โทรศ�พื่ท� รห�สไปัรษณ�ย์� ท��งน��เพื่(!อค)นหาข)อมี2ลเก�!ย์วก�บำผ2)เช�!ย์วชาญ/องค�กรได)อย์�างสะดวก      4.ฐานข)อมี2ลต�วเลข (numeric databases) เปั�นฐานข)อมี2ลท�!ให)ข)อมี2ลเก�!ย์วก�บำต�วเลข สถุต แผนภ2มี ใช)ส/าหร�บำการวเคราะห�คาดการณ� และด/าเนนการตามีว�ตถุ*ปัระสงค�ต�าง ๆ

          ฐานข)อมี2ลออนไลน� (online databases) หร(อฐานข)อมี2ลเชงพื่าณชย์� (commercial online databases) ปั�จิจิ*บำ�นมี�หน�วย์งานหร(อบำรษ�ทบำรการสารสนเทศท�!ด/าเนนธี*รกจิเชงพื่าณชย์�ได)เข)ามีามี�บำทบำาทในการสนองความีต)องการใช)สารสนเทศด)วย์การใช)ระบำบำแมีนเฟ้รมีคอมีพื่วเตอร�จิ�ดการสารสนเทศและความีร2 )ท*กสาขาและเผย์แพื่ร�บำนระบำบำ ส(!อสารข)อมี2ลโทรคมีนาคมี การจิ�ดการสารสนเทศออนไลน�เชงพื่าณชย์�ได)มี�การจิ�ดหมีวดหมี2�ข)อมี2ลท��งหมีดใน

ฐานข)อมี2ลอย์�างเปั�นระบำบำ มี�การท/าด�ชน� มี�การใช)ศ�พื่ท�ควบำค*มี หร(อห�วเร(!อง (subject heading) จิ งท/าให)การส(บำค)นข)อมี2ลมี�ปัระสทธีภาพื่ตรงตามีความีต)องการ และได)ผลล�พื่ธี�ในเวลาอ�นรวดเร;ว ล�กษณะของฐานข)อมี2ลเชงพื่าณชย์�ท�!ให)บำรการในปั�จิจิ*บำ�น ได)แก� 1.วารสารอเล;กทรอนกส� (electronic journals) เปั�นวารสารร2ปัแบำบำใหมี�ท�!มี�การจิ�ดเก;บำบำ�นท ก และเผย์แพื่ร�ในร2ปัแฟ้=มีข)อมี2ลคอมีพื่วเตอร�และส(!ออเล;กทรอนกส� มี�ก/าหนดเวลาออกเผย์แพื่ร�แน�นอนสมี/!าเสมีอวารสารบำางช(!อเผย์แพื่ร�ทางส(!ออเล;กทรอนกส�ปัระเภทออนไลน�ได)เร;วกว�าการเผย์แพื่ร�ในร2ปัส!งพื่มีพื่� เน(�อหาของวารสารส�วนมีากจิะเปั�นฉบำ�บำเต;มี (full text) การจิ�ดท/าวารสารอเล;กทรอนกส�มี�หลาย์วธี� เช�น โดย์วธี�การสแกน (scanned

journals) ด)วย์เคร(!องสแกนเนอร�  สแกนบำทความีจิากวารสารท�!เปั�นส!งพื่มีพื่�แล)วจิ�ดเก;บำเปั�นข)อมี2ลไว)ในล�กษณะแฟ้=มีต�วอ�กษร และแฟ้=มีร2ปัภาพื่ (image file) ซึ่ !งสามีารถุส(บำค)นได)ในล�กษณะแฟ้=มี PDF

(portable document format) ท�!ต)องใช)โปัรแกรมี Acrobat

Reader แปัลผลให)แสดงบำนหน)าจิอและสามีารถุอ�านร2ปัเอกสารได)ด)วย์โปัรแกรมี OCR (optical character recognition) ผ2)ใช)สามีารถุพื่มีพื่�ข)อมี2ลน��ได)ท�นท�คล)าย์ก�บำการถุ�าย์ส/าเนาบำทความีจิากหน)าส!งพื่มีพื่� ท/าให)ผ2)ใช)หร(อห)องสมี*ดไมี�ต)องร�บำ ภาระในการด2แลร�กษา และไมี�เปัล(องเน(�อท�!ในการจิ�ดเก;บำ แต�กล�บำมี�ปัระสทธีภาพื่ในการส(บำค)นได)อย์�างสะดวกและรวดเร;ว          วารสารอเล;กทรอนกส�มี�ค*ณล�กษณะเด�นแตกต�างและไมี�เหมี(อนก�บำวารสารฉบำ�บำ พื่มีพื่�หลาย์ปัระการ ด�งน�� (Chan, 1999,

pp. 11-12; Evans & Margaret, 2000, p. 185;

Lancaster, 1995, p. 523; Nisonger, 1998, p. 290)

ความีท�นสมี�ย์และผลตผลการวจิ�ย์ออกได)เร;วกว�าฉบำ�บำพื่มีพื่� โดย์การส�งบำทความีทางอเล;กทรอนกส� และส(!อสารก�นเปั�นเคร(อข�าย์ระหว�างผ2)เข�ย์นบำรรณาธีการ ผ2)ทรงค*ณว*ฒ เมี(!อได)ร�บำพื่จิารณาลงพื่มีพื่�ก;เพื่�ย์งแต�เพื่!มีลงในฐานข)อมี2ลไมี�ต)องรอฉบำ�บำต�อไปั ช�วย์ลดขนาดพื่(�นท�!ในการจิ�ดเก;บำวารสารฉบำ�บำย์)อนหล�ง ปัระหย์�ดกระดาษ ปัระหย์�ดเวลา และปัระหย์�ดงบำปัระมีาณในการจิ�ดท/าวารสารจิ/านวนหลาย์ ๆ ฉบำ�บำ เข)าถุ งบำทความีในวารสารได)ด�กว�า ง�าย์และเร;ว ค)นค(นได)ในหลาย์ร2ปัแบำบำ มี�ระบำบำแจิ)งผ2)อ�านเมี(!อมี�บำทความีท�!อย์2�ในความีสนใจิ สามีารถุโย์งเร(!องท�!เข�ย์นไปัย์�งเอกสารอ)างอง ฐานข)อมี2ลหร(องานวจิ�ย์เร(!องอ(!นโดย์ใช)ไฮเปัอร�เท;กซึ่� ลงค� (hypertext links) สามีารถุปัร�บำปัร*งแก)ไขได)อย์�างรวดเร;ว น/าเสนอฉบำ�บำ Pre-print ได)ก�อนออกเผย์แพื่ร�อย์�างเปั�นทางการ สามีารถุแทรกความีคดเห;นของผ2)อ�านได) สามีารถุน/าเสนอผลงานได)ล�กษณะส(!อผสมีท�!ท�นสมี�ย์ พื่ร)อมีภาพื่กราฟ้?ก ภาพื่เคล(!อนไหว เส�ย์งไฮเปัอร�เท;กซึ่� ลงค� ปัระหย์�ดงบำปัระมีาณในการจิ�ดท/าซึ่/�าหร(อบำอกร�บำ ปัระหย์�ดค�าใช)จิ�าย์ในการด/าเนนการจิ�ดพื่มีพื่�และจิ�ดส�งทางไปัรษณ�ย์�ถุ งผ2)เปั�นสมีาชกผ2)ใช)และห)องสมี*ด สามีารถุใช)บำรการส�!งเฉพื่าะบำทความีท�!ต)องการ เช�น บำรการ Uncover เปั�นต)น น/าวารสารฉบำ�บำย์)อนหล�งวางบำนเว;บำให)ส(บำค)นได)โดย์ไมี�ต)องเส�ย์ค�าใช)จิ�าย์ ปัระชาส�มีพื่�นธี�และจิ�ดจิ/าหน�าย์บำนเว;บำได) ผ2)ใช)ท*กมี*มีโลกสามีารถุเข)าถุ งและเร�ย์นร2 )ได)ตลอดเวลา เพื่ราะลดอ*ปัสรรคด)านระย์ะทาง เวลา และสถุานท�!ได)          วารสารอเล;กทรอนกส�ในร2ปัฐานข)อมี2ลออนไลน�เปั�นวารสารฉบำ�บำเต;มีท�!สามีารถุค)นหาข)อมี2ลด)วย์ระบำบำออนไลน�จิากฐานข)อมี2ลเชง

พื่าณชย์� โดย์ผ2)ใช)สามีารถุเข)าถุ งข)อมี2ลของผ2)ผลตหร(อแหล�งผลตได)โดย์การเช(!อมีตรงไปัย์�งผ2)จิ�ดจิ/าหน�าย์ (ผ�องพื่รรณ แย์)มีแขไข,

2543, หน)า 7) วารสารอเล;กทรอนกส�ปัระเภทน��มี� ข)อด�ตรงท�!ไมี�ต)องเส�ย์เน(�อท�!ในการจิ�ดเก;บำ และไมี�ต)องมี�ภาระในการด2แลร�กษาเพื่ราะข)อมี2ลท��งหมีดจิะได)ร�บำการจิ�ดเก;บำไว)ในฐานข)อมี2ลของผ2)จิ�ดจิ/าหน�าย์ แต�กล�บำมี�ปัระสทธีภาพื่ในการส(บำค)นได)อย์�างสะดวกและรวดเร;ว 2.ส!งพื่มีพื่�อเล;กทรอนกส� (electronic publications) เปั�นระบำบำฐานข)อมี2ลท�!รวมีข)อมี2ลหลาย์ปัระเภทเช�น บำทความี ข�าว ส*นทรพื่จิน� บำทกว� ข)อคดเห;น บำทวจิารณ� จิากวารสาร นตย์สาร หน�งส(อพื่มีพื่� หน�งส(ออ)างอง ฯลฯ จิ/านวนมีากเข)าไว)ด)วย์ก�น ล�กษณะข)อมี2ลท�!น/าเสนอมี�หลาย์ร2ปัแบำบำ เช�น บำรรณาน*กรมี สาระส�งเขปั เอกสารฉบำ�บำเต;มี ท��งในร2ปัของข)อความีและภาพื่กราฟ้ฟ้?ค เน(�อหาของฐานข)อมี2ลมี�ท��งการจิ�ดแย์กฐานข)อมี2ลเฉพื่าะสาขาวชา หร(อรวมีท*กสาขาวชาไว)ในฐานข)อมี2ลเด�ย์วก�น หร(อรวมีส!งพื่มีพื่�ท*กปัระเภทไว)ในฐานข)อมี2ลเด�ย์วก�น ท��งน��ข �นอย์2�ก�บำว�ตถุ*ปัระสงค�ของการจิ�ดเก;บำและการใช)งาน สารสนเทศท�!จิ�ดเก;บำในฐานข)อมี2ลมี�ความีท�นสมี�ย์ โดย์มี�การน/าข)อมี2ลใหมี�จิ�ดเก;บำในฐานข)อมี2ลท*กว�น ในขณะเด�ย์วก�นข)อมี2ลเก�าจิะได)ร�บำการจิ�ดเก;บำให)สามีารถุค)นย์)อนหล�งได) วธี�การจิ�ดเก;บำข)อมี2ลมี�ท��งใช)วธี�สแกน (scan) หร(อจิ�ดท/าด)วย์ภาษา HTML (hypertext

markup language) ซึ่ !งเปั�นภาษามีาตรฐานของระบำบำ ASCII ท�!สามีารถุอ�านได)บำน World Wide Web การเร�ย์กด2ข)อมี2ลท�!ต)องการสามีารถุส(บำค)นได)จิากค/า หร(อข)อความี (วล�) หร(อช(!อวารสาร นตย์สาร หน�งส(อพื่มีพื่� ฯลฯ ผ2)ใช)สามีารถุปัร�บำเปัล�!ย์นแนวการส(บำค)นได)ตลอดเวลาขณะท/าการค)น และเมี(!อส(บำค)นได)แล)วสามีารถุส�!งพื่มีพื่� บำ�นท ก

ข)อความีน��นได)ท�นท� หร(อบำางฐานข)อมี2ลสามีารถุส�งผลการส(บำค)นทางไปัรษณ�ย์�อเล;กทรอนกส�ได)           ล�กษณะส!งพื่มีพื่�อเล;กทรอนกส� มี�ล�กษณะเด�นด�งน�� ค(อ สามีารถุจิ�ดส�งไปัท�!เคร(!องคอมีพื่วเตอร� Desktop อ�านพื่ร)อมีก�นได)มีากกว�า 1 คน ส(บำค)นภาย์ในเน(�อหาส(บำค)นบำทความีโดย์ตรงจิากฐานข)อมี2ล บำทค�ดย์�อ และด�ชน�ได) จิ�ดท/าส(!อผสมี กราฟ้?ก ส� ได)ในราคาไมี�แพื่ง จิ�ดพื่มีพื่�เผย์แพื่ร�ได)รวดเร;วกว�าการพื่มีพื่�ท�!เปั�นกระดาษ ส�งเสรมีให)ผ2)อ�านและผ2)เข�ย์นสามีารถุตดต�อ สนทนา และแลกเปัล�!ย์นความีคดเห;นก�นได)แบำบำออนไลน�ทางจิดหมีาย์อเล;กทรอนกส� มี�การเช(!อมีโย์งแบำบำไฮเปัอร�ลงค�บำนเคร(อข�าย์ World Wide Web ได)ท��งภาย์ในฉบำ�บำและเช(!อมีไปัย์�งส!งพื่มีพื่�อเล;กทรอนกส�อ(!น เช(!อมีโย์งให)ผ2)อ�านเข)าถุ งราย์การอ)างองท�!มี�อย์2�ในบำทความีได)โดย์ตรง และไปัย์�งราย์การอ)างองอ(!น ๆ ได)

ข้อบัเข้ตข้องฐานข้ อมู�ลออนไลน�

ฐานข)อมี2ลท�!ผลตข �นมี�ในท*กสาขาวชา แต�ส�วนใหญ�เปั�นฐานข)อมี2ลวชาการและวชาช�พื่ ฐานข)อมี2ลท�!ให)บำรการขณะน�� ส�วนใหญ�เปั�นทางด)านธี*รกจิ รองลงมีาค(อ วทย์าศาสตร�เทคโนโลย์�และวศวกรรมีศาสตร� กฎหมีาย์ ส*ขภาพื่ และวทย์าศาสตร�ช�วภาพื่ ส�วนฐานข)อมี2ลทางศลปัะ มีน*ษย์ศาสตร�และส�งคมีศาสตร�มี�จิ/านวนน)อย์ สารนเทศในฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�แนวโน)มีจิะเก�าเร;ว แมี)ว�าจิะมี�การปัร�บำให)ท�นสมี�ย์เร;วกว�าส!งพื่มีพื่� และซึ่�ด�รอมีก;ตามี ด�งน��นถุ)าพื่จิารณาล�กษณะของสารนเทศท�!น/าส�งออนไลน�จิ งสามีารถุจิ/าแนกได) 2

ล�กษณะ

1.สารนเทศท�!เปั�นอด�ต (historical information) โดย์ปักตระบำบำออนไลน�น/าส�งสารนเทศท�!ปัร�บำปัร*งให)ท�นสมี�ย์อย์2�สมี/!าเสมีอ โดย์มี�กมี�การก/าหนดระย์ะเวลาของการปัร�บำด�งน��นสารนเทศเหล�าน��จิ งเปั�นเร(!องท�!เกดข �นแล)ว ฐานข)อมี2ลจิ งเก;บำรวบำรวมีสารนเทศท�!เปั�นอด�ต 2.สารนเทศท�!เปั�นปั�จิจิ*บำ�น (real time information)ในทางกล�บำก�น ถุ)าฐานข)อมี2ลให)สารนเทศส!งท�!เกดในขณะน��ท*กขณะท*กนาท� เช�น ฐานข)อมี2ลด)านการเงนจิะให)สารสนเทศท�!ท�นสมี�ย์ ปัร�บำปัร*งอย์2�ตลอดเวลาเพื่(!อปัระโย์ชน�ต�อน�กลงท*น น�กวเคราะห� น�กการตลาด ซึ่ !งในการเข)าใช)จิะต)องเส�ย์ค�าธีรรมีเน�ย์มีราคาแพื่งมีาก         โดย์ท�!วไปัการส(บำค)นฐานข)อมี2ลสารสนเทศจิากหน�วย์งานอ(!น โดย์ท�!สถุาบำ�นบำรการสารนเทศจิะต)องเส�ย์ค�าใช)จิ�าย์ส/าหร�บำสมี�ครเปั�นสมีาชกเส�ย์ก�อน ผ2)ใช)ของสถุาบำ�นบำรการสารนเทศน��นจิ งจิะส(บำค)นสารนเทศจิากฐานข)อมี2ลด�งกล�าวได) ฐานข)อมี2ลเร(!องต�าง ๆ เปั�นจิ/านวนมีาก ครอบำคล*มีในหลาย์สาขาวชาวธี�การส(บำค)นท/าได)หลาย์ทางเล(อกเช�น ช(!อผ2)แต�ง ช(!อเร(!อง ห�วเร(!อง ค/าส/าค�ญ และทางเล(อกอ(!นโดย์คลกอ�านจิากเมีน2ค/าแนะน/า จิากน��นจิ งระบำ*ศ�พื่ท�เฉพื่าะหร(อค/าส/าค�ญท�!ใช)แทนห�วเร(!องท�!ต)องการจิะส(บำค)น ฐานข)อมี2ลแต�ละฐานอาจิใช)ค/าส/าค�ญส/าหร�บำส(บำค)นแตกต�างก�นแมี)ว�าจิะส(บำค)นห�วเร(!องเด�ย์วก�น ด�งน��นผ2)ส(บำค)นต)องพื่ย์าย์ามีส(บำค)นด)วย์ค/าส/าค�ญหลาย์ ๆ ค/า เพื่(!อให)ได)ร�บำข)อมี2ลท�!ตรงก�บำความีต)องการท�!ส*ด 

กุารส�บัค นข้ อมู�ลจัากุฐานข้ อมู�ลออนไลน�ให ได ตรงตามูควิามูต องกุาร  อาจัใชุ เทำคน)คง"าย ๆ เข้ าชุ"วิย  ด�งน 61.ท/าความีเข)าใจิความีหมีาย์ของค/าเช(!อมีท�!ส/าค�ญ 3 ค/า  ค(อ

                              "และ"                    ใช)เพื่(!อจิ/าก�ดขอบำเขตของข)อมี2ลให)แคบำลง                              ต�วิอย"าง  ระบำ*ว�า  "ว.วนจิฉ�ย์ก*ล"  และ  "เร(!องส��น"  ข)อมี2ลท�!ได)จิะเน)นข)อมี2ลของ ว.วนจิฉ�ย์ก*ล  เฉพื่าะท�!เก�!ย์วก�บำเร(!องส��นเท�าน��น  จิะไมี�ปัรากฎเร(!องราวด)านอ(!น ๆ เลย์                              "หร(อ"                    ใช)เพื่(!อเพื่!มีขอบำเขตของข)อมี2ลให)กว)างข �น                              ต�วิอย"าง  ระบำ*ว�า  "ว.วนจิฉ�ย์ก*ล"  หร(อ  "ทมีย์�นต�"  ข)อมี2ลท�!ได)จิะเน)นข)อมี2ลท�!เก�!ย์วก�บำ  ว.วนจิฉ�ย์ก*ล  และทมีย์�นต�  ท��งหมีดท�!มี�อย์2�ในฐานข)อมี2ลน��น                              "ไมี�"                       ใช)เพื่(!อลดขอบำเขตของข)อมี2ล                              ต�วิอย"าง  ระบำ*ว�า  "ว.วนจิฉ�ย์ก*ล"  ไมี�  "ปัระว�ต"  ข)อมี2ลท�!ได)จิะเน)นเร(!องราวของ  ว.วนจิฉ�ย์ก*ลท*กด)าน  จิะไมี�มี�เร(!องเก�!ย์วก�บำปัระว�ตช�วตของ ว.วนจิฉ�ย์ก*ล  เลย์

เทำคน)คและกุลย�ทำธิ�ในกุารส�บัค นฐานข้ อมู�ลออนไลน�   มู ด�งต"อไปน 6

1.การต��งค/าถุามี โดย์มี�การพื่ย์าย์ามีวเคราะห�แนวคดของค/าถุามีให)ออกมีาเปั�นค/าหร(อวล� เพื่(!อการส(บำค)น ผ2)ใช)อาจิจิะมี�ค/าถุามีว�า "ควรจิะใช)วธี�ใดในการแก)ไขปั�ญหาการไมี�มี�หน�งส(อ" การต��งค/าถุามีเช�นน��ไมี�สามีารถุจิะได)ค/าตอบำจิากฐานข)อมี2ลคอมีพื่วเตอร� เพื่ราะคอมีพื่วเตอร�

ไมี�สามีารถุต�ความีโครงสร)างทางภาษาได)จิ งต)องวเคราะห�และเปัล�!ย์นแนวคดน��นเปั�นค/า หร(อวล�ท�!จิะส(บำค)นได)จิากฐานข)อมี2ล      2.การส(บำค)นสารสนเทศจิากฐานข)อมี2ลออนไลน� ผ2)ใช)ควรมี�ความีร2 )พื่(�นฐานในการใช)คอมีพื่วเตอร� ร2 )วธี�การก/าหนดค/าในการค)น และการใช)โปัรแกรมีการใช)งานต�าง ๆเพื่(!อให)สามีารถุได)ผลการส(บำค)นท�!มี�ปัระสทธีภาพื่ กลย์*ทธี�และวธี�การส(บำค)น มี�ด�งน�� ระบำ*ความีต)องการให)ช�ดเจินว�า ต)องการส(บำค)นเร(!องใด วเคราะห�ค/าถุามีเร(!องท�!ต)องการค)นโดย์การตอบำค/าถุามี What Where When How Why ก/าหนดค/าค)น ค/าส/าค�ญ ห�วเร(!อง หร(อวล�ท�!ต)องการใช) ใช)เคร(!องหมีาย์หร(อก/าหนดค/าค)นพื่(�นฐาน เช�น Boolean logic เพื่(!อก/าหนดขอบำเขตของค/าท�!ใช)ค)น ร2 )แหล�งข)อมี2ลและฐานข)อมี2ลท�!ต)องการค)นและวเคราะห�และปัระเมีนผลล�พื่ธี�ท�!ค)นได)      3.ก/าหนดกลย์*ทธี�ในการส(บำค)น หมีาย์ถุ ง การวางแผนส(บำค)นสารสนเทศ อย์�างเปั�นข��นเปั�นตอน เพื่(!อให)ได)ค/าศ�พื่ท�ท�!แทนความีต)องการสารสนเทศ การก/าหนดกลย์*ทธี�อย์�างถุ2กต)องและเหมีาะสมี ช�วย์ให)ได)ร�บำผลการส(บำค)นท�!ตรงก�บำความีต)องการของผ2)ใช)และผลการส(บำค)นมี�จิ/านวนไมี�มีากหร(อน)อย์เกน โดย์ท�!วไปัการก/าหนดกลย์*ทธี�จิะเปั�นการแปัลงปัระเด;นหร(อแนวคดท�!เก�!ย์วข)องก�บำความีต)องการสารสนเทศ ให)เปั�นภาษาของฐานข)อมี2ล ซึ่ !งผ2)ใช)จิะใช)ในการส(บำค)นต�อไปั การก/าหนดกลย์*ทธี� มี�ข� �นตอนท�!ส/าค�ญด�งน��            3.1 แปัลงปัระเด;นหร(อแนวคดท�!เก�!ย์วก�บำความีต)องการสารสนเทศ ให)เปั�นค/าศ�พื่ท�โดย์ปักตค/าศ�พื่ท�ท�!ใช)ในฐานข)อมี2ลมี� 2

ล�กษณะค(อ ศ�พื่ท�ควบำค*มี เปั�นศ�พื่ท�มีาตรฐานท�!ฐานข)อมี2ลน/ามีาท/าดรรชน� และศ�พื่ท�อสระ เปั�นค/าศ�พื่ท�ท�!มี�ความีหมีาย์และปัรากฏอย์2�ใน

ส�วนต�าง ๆ ของระเบำ�ย์น            3.2 ก/าหนดความีส�มีพื่�นธี�ระหว�างค/าค)น เพื่ราะค/าค)นท�!ใช)ส/าหร�บำการส(บำค)นอาจิมี�มีากกว�า 1 ค/า จิ งต)องก/าหนดความีส�มีพื่�นธี�ระหว�างค/าค)นเหล�าน��น การก/าหนดความีส�มีพื่�นธี�ใช)เทคนคต�าง ๆ            3.3 การใช)กฎของ Boolean ระหว�างค/าหร(อวล�ในการค)น เพื่(!อให)ได)ข)อมี2ลท�!สมีบำ2รณ�มีากย์!งข �น โดย์การใช)ค/า and or และ not 

4.การเล(อกปัระเภทค/าค)น โดย์ท�!วไปัการส(บำค)นฐานข)อมี2ลออนไลน� สามีารถุส(บำค)นได)หลาย์วธี�  ซึ่ !งผ2)ใช)สามีารถุเล(อกวธี�การส(บำค)นได)ตามีความีต)องการ            4.1 ค/าส/าค�ญ (keyword) ค(อ ค/าท�!อย์2�ในเขตข)อมี2ลต�าง ๆ ของทะเบำ�ย์นข)อมี2ลท�!ฐานข)อมี2ลน�าจิะสร)างค/ามีาเปั�นดรรชน� ส�วนจิะน/ามีาจิากฐานข)อมี2ลใดน��นข �นอย์2�ก�บำแต�ละฐานข)อมี2ล เพื่ราะฉะน��นค/าส/าค�ญจิ งเปั�นค/าท�!ส(บำค)นโดย์ไมี�มี�การระบำ*เขตข)อมี2ล            4.2 ช(!อผ2)แต�ง (author) ค(อ ค/าค)นในเขตข)อมี2ลช(!อผ2)แต�ง รวมีท��งบำ*คคลหร(อหน�วย์งานและรวมีถุ งผ2)แต�งรวมี บำรรณาธีการการ ผ2)วาดภาพื่ปัระกอบำ เปั�นต)น            4.3 ช(!อเร(!อง (title) ค(อ ค/าหร(อข)อความีท�!อย์2�ในเขตข)อมี2ลช(!อเร(!อง            4.4 ช(!อส!งพื่มีพื่� (publication name) หร(อช(!อวารสาร (journal title) ค(อ ค/าหร(อข)อความีท�!อย์2�ในเขตข)อมี2ลหร(อช(!อส!งพื่มีพื่�หร(อช(!อวารสาร            4.5 ห�วเร(!อง (subject heading) ค(อ ค/าท�!อย์2�ในเขตข)อมี2ลห�วเร(!องฐานข)อมี2ล ส�วนใหญ�ก/าหนดห�วเร(!องตามีค2�มี(อการใช)ห�วเร(!องท�!มี�มีาตรฐานและเปั�น

ท�!ย์อมีร�บำ 5.ร�บำผลการค)น ผ2)ใช)เมี(!อได)ค/าค)นท�!ต)องการแล)ว จิะได)ผลการค)นจิากหน)าจิอ เคร(!องคอมีพื่วเตอร� หากไมี�พื่อใจิก�บำความีต)องการ ผ2)ใช)อาจิส(บำค)นใหมี�อ�กคร��ง หากพื่อใจิก�บำผลท�!ร �บำแล)ว ผ2)ใช)สามีารถุน/าผลการส(บำค)นไปัใช)ด)วย์วธี�ต�าง ๆ ด�งน��            5.1 ให)แสดงผลทางจิอภาพื่ การแสดงผลบำนจิอภาพื่เปั�นร2ปัแบำบำแรกท�!ปัรากฏหล�งจิากท�!ผ2)ใช)ส(บำค)นแล)ว            5.2 ใช)ผลโดย์การพื่มีพื่� ผ2)สามีารถุใช)ค/าส�!ง Print เพื่(!อการแสดงผลโดย์ผ�านหน)าจิอคอมีพื่วเตอร� ตามีท�!ต�วเองต)องการ            5.3 ใช)ผลโดย์การบำ�นท กลงในเคร(!องคอมีพื่วเตอร�หร(อหน�วย์ความีจิ/าอ(!น ๆ ผ2)ใช)สามีารถุเล(อกให)การแสดงผลการบำ�นท กลงในคอมีพื่วเตอร� แผ�นดสเก;ตต� แผ�นซึ่�ด�รอมีหร(อส(!ออ(!น ๆ ได)โดย์ใช)ค/าส�!ง Save

5.4 ใช)ผลโดย์การส�งผ�านไปัรษณ�ย์�อเล;กทรอนกส� โดย์ผ2)ใช)ต)องกรอกท�!อย์2�ไปัรษณ�ย์�อเล;กทรอนกส�ของตนเองลงในช�องท�!ก/าหนดไว) ระบำบำจิะส�งผลข)อมี2ลไปัตามีท�!อย์2�น� �น ๆ

กุารจั�ดหาฐานข้ อมู�ลออนไลน�

การจิ�ดหาทร�พื่ย์ากรสารสนเทศห)องสมี*ด หมีาย์ถุ ง เปั�นวธี�การในการเพื่!มีหร(อท/าให)ได)มีาซึ่ !งทร�พื่ย์ากรสารสนเทศห)องสมี*ดโดย์มี�หลาย์วธี� ค(อ การซึ่(�อ การขอร�บำบำรจิาค การแลกเปัล�!ย์น การเช�า การท/าส/าเนา และการผลตข �นใช)เองในหน�วย์งาน

การจิ�ดหาทร�พื่ย์ากรสารสนเทศห)องสมี*ด หมีาย์ถุ ง งานต�อเน(!องจิากการเล(อก ท�!เก�!ย์วข)างก�บำวธี�การน/าเอาทร�พื่ย์ากรท�!ได)เล(อกสรรแล)วเข)ามีาในห)องสมี*ด โดย์การจิ�ดซึ่(�อ การขอร�บำบำรจิาคหร(อการแลกเปัล�!ย์น ซึ่ !งมี�ขอบำเขตรวมีไปัถุ งการเล(อกทร�พื่ย์ากร การตดต�อแหล�งผลต และแหล�งจิ/าหน�าย์ การด/าเนนการส�!งซึ่(�อ การลงทะเบำ�ย์น ตลอดจินการเก;บำบำ�นท กเอกสารและหล�กฐานต�าง ๆ ท�!เก�!ย์วข)องก�บำการจิ�ดหาทร�พื่ย์ากรสารสนเทศห)องสมี*ด

จิากการให)ความีหมีาย์ของน�กวชาการข)างต)น สามีารถุสร*ปัได)ว�า การจิ�ดหา ค(อ วธี�การท�!ท/าให)ได)มีาซึ่ !งทร�พื่ย์ากรสารสนเทศ โดย์ท�!มี�การด/าเนนการอย์�างมี�วธี�ช�ดเจิน เช�น วธี�การจิ�ดซึ่(�อ แลกเปัล�!ย์น ร�บำบำรจิาค การจิ�ดท/าข �นเองในหน�วย์งานหร(อกระบำวนการในการจิ�ดหาโดย์ การค�ดเล(อก การตรวจิสอบำ การส�!งซึ่(�อ การขอ การแลกเปัล�!ย์น การตรวจิร�บำ การจิ�ดท/าและเก;บำบำ�นท กหล�กฐานการปัฏบำ�ตงานได)สร*ปัวธี�การส�!งซึ่(�อหร(อการเปั�นสมีาชกฐานข)อมี2ลออนไลน�โดย์มี�ข� �นตอน ด�งน�� 1.การทดลองและการปัระเมีนผลการใช)ฐานข)อมี2ล เพื่(!อตรวจิสอบำราย์ละเอ�ย์ดขอบำเขตของเน(�อหา ความีย์ากง�าย์ในการเข)าใช)ฐานข)อมี2ล ทางเล(อกและเทคนควธี�การส(บำค)น ร2ปัแบำบำการแสดงผลการส(บำค)น การพื่มีพื่� และการบำ�นท กข)อมี2ลท/าได)สะดวก รวดเร;ว หร(อมี�ทางเล(อกพื่เศษอ(!นให)การปัระเมีนผลการใช)ฐานข)อมี2ล นอกจิากบำรรณาร�กษ� บำรการสารนเทศจิะเปั�นผ2)ตรวจิสอบำ แล)วให)น�กศ กษาและอาจิารย์�ได)ทดลองใช)ฐานข)อมี2ล ให)ความีเห;นในด)านความีพื่ งพื่อใจิขอบำเขตของเน(�อหา การแสดงผลการส(บำค)นและต)องการใช)ฐานข)อมี2ล เพื่(!อน/าความีเห;นมีาปัระกอบำการพื่จิารณา

2.ล�กษณะการเปั�นสมีาชก เปั�นสมีาชกฐานข)อมี2ลออนไลน�เชงพื่าณชย์�ท*กช(!อเปั�นราย์ปั> เพื่(!อความีสะดวกต�อการเบำกจิ�าย์งบำปัระมีาณปัระจิ/าปั> ส�วนการต�ออาย์*ส�ญญาในปั>ต�อไปัข �นอย์2�การปัระเมีนผลการใช)ของบำรรณาร�กษ�ผ2)ให)บำรการ ผ2)ใช)บำรการ และการจิ�ดสรรงบำปัระมีาณปัระจิ/าปั>ของส/าน�กหอสมี*ด 3.การเล(อกผ�านผ2)แทนจิ/าหน�าย์ หร(อการบำอกร�บำมี� 2 วธี� ค(อ 3.1 เปั�นสมีาชกผ�านต�วแทนจิ/าหน�าย์ภาย์ในปัระเทศ วธี�น��มี�ข)อด� ค(อ สะดวกในการตดต�อปัระสานงาน และตดตามีผลเมี(!อมี�ปั�ญหา แต�มี�ข)อเส�ย์ค(อห)องสมี*ดต)องใช)งบำปัระมีาณมีากข �น 3.2 เปั�นสมีาชกผ�านต�วแทนจิ/าหน�าย์ในต�างปัระเทศ ส�วนมีากเปั�นฐานข)อมี2ลท�!ไมี�มี�ต�วแทนจิ/าหน�าย์ในปัระเทศ มี�ข)อด� ค(อสามีารถุต�อรองราคา หร(อบำรษ�ทจิะปัร�บำเพื่!มีลด การใช)งานในฐานข)อมี2ลตามีวงเงนงบำปัระมีาณท�!ห)องสมี*ดมี� การให)บำรการหล�งการขาย์เปั�นไปัตามีส�ญญา

กุารค�ดเล�อกุฐานข้ อมู�ลออนไลน�

การค�ดเล(อกวารสารระบำบำออนไลน� เปั�นแหล�งสารสนเทศขนาดใหญ� มี�ขอบำเขตกว)างขวาง ครอบำคล*มีบำทความีในวารสารต�าง ๆ มีากมีาย์เก(อบำท*กสาขาวชา และเน(�อหาท�!ช��เฉพื่าะสาขาวชาลงไปั ผ2)ใช)สามีารถุส(บำค)นและเร�ย์กใช)สารสนเทศได)อย์�างรวดเร;ว ไมี�มี�ข)อจิ/าก�ดเร(!องระย์ะทางเช�นฐานข)อมี2ลออนไลน�ท�!สมีบำ2รณ�แบำบำจิะมี�ราคาแพื่งและค�าใช)จิ�าย์ส2ง และด/าเนนงานโดย์บำรษ�ทธี*รกจิการค)นค(นและขาย์

สารสนเทศ ห)องสมี*ดเพื่�ย์งแต�พื่จิารณาเล(อกตดต�อ เพื่(!อให)อ/านวย์ความีสะดวกแก�ผ2)ใช)ให)ได)ร�บำความีสะดวก ในการขอใช)บำรการผ�านเคร(!องคอมีพื่วเตอร�ปัลาย์ทางและระบำบำส(!อสารโทรคมีนาคมี ส/าหร�บำแนวทางในการเล(อกฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�แนวทางพื่จิารณา ด�งน�� 1.พื่จิารณาเน(�อหาวชาของฐานข)อมี2ลและขอบำเขตท�!ครอบำคล*มี เช�น ครอบำคล*มีหลาย์สาขาวชา หร(อสาขาวชาเฉพื่าะ ท�!เหมีาะสมีก�บำว�ตถุ*ปัระสงค�ของห)องสมี*ด ต�วอย์�างฐานข)อมี2ลท�!มี�เน(�อหาสาระเก(อบำท*กสาขาวชาท��งด)านส�งคมีศาสตร� มีน*ษย์ศาสตร� วทย์าศาสตร�และเทคโนโลย์� 2.พื่จิารณาความีน�าเช(!อถุ(อของระบำบำคอมีพื่วเตอร�และความีย์(ดหย์*�นในกลวธี�การค)น ค/าส�!งท�!ใช)ควรเปั�นค/าส�!งท�!สามีารถุเข)าใจิง�าย์ไมี�ซึ่�บำซึ่)อนหร(อย์าวจินเกนไปั เพื่ราะจิะท/าให)เส�ย์เวลา ซึ่ !งหมีาย์ถุ งค�าบำรการตดต�อฐานข)อมี2ลจิะส2งข �นด)วย์ 

3.พื่จิารณาความีหลากหลาย์ของฐานข)อมี2ลท�!ให)บำรการ กรณ�ฐานข)อมี2ลท�!ครอบำคล*มีหลาย์สาขาวชาควรค/าน งถุ งจิ/านวนฐานข)อมี2ลท�!ให)บำรการด)วย์ว�ามี�ความีมีากน)อย์เพื่�ย์งใดเพื่ราะผ2)ใช)มี�โอกาสเข)าถุ งเน(�อหาครบำเก(อบำท*กวชา ห)องสมี*ดก;สามีารถุปัระหย์�ดค�าใช)จิ�าย์ในการสมี�คร เปั�นสมีาชกของฐานข)อมี2ลได) 4.พื่จิารณาวาระการเพื่!มีสารสนเทศใหมี�เข)าฐานข)อมี2ล เช�น เพื่!มีเปั�นราย์ส�ปัดาห�หร(อราย์ปั�กษ�จิะท/าให)ผ2)ใช)ได)ร�บำสารสนเทศท�!ใหมี�ล�าส*ดกว�าฐานข)อมี2ลท�!เพื่!มีเปั�นราย์เด(อนหร(อนานกว�าน��หร(อเก;บำรวบำรวมีข)อมี2ลย์)อนหล�งไว)ด)วย์ 5.พื่จิารณาชนดของเอกสารต�าง ๆ อ�นเปั�นต)นฉบำ�บำของ

สารสนเทศท�!มี�อย์2�ใน ฐานข)อมี2ล นอกจิากจิะมี�สารสนเทศจิากหน�งส(อและวารสารแล)ว ย์�งมี�สารสนเทศเอกสารหร(อว�สด*อ(!น ๆ อ�กอ�นจิะเปั�นปัระโย์ชน�ต�อผ2)ใช)มีากข �น 6.พื่จิารณาใช)ฐานข)อมี2ลท�!มี�ผ2)นย์มีใช)มีากฐานข)อมี2ลท�!มี�ผ2)นย์มีใช)มีากเปั�นต�วช��อย์�างหน !งว�ามี�สารสนเทศท�!ผ2)ส(บำค)นสามีารถุค)นพื่บำได)มีากจินเพื่�ย์งพื่อท�!จิะน/าไปัใช)เปั�นปัระโย์ชน�ด�กว�าการเล(อกใช)ฐานข)อมี2ลผด ส(บำค)นแล)วไมี�พื่บำสารสนเทศท�!ต)องการหร(อพื่บำเปั�นจิ/านวนน)อย์     

7.พื่จิารณาค�าใช)ฐานข)อมี2ลอ�ตราค�าใช)ฐานข)อมี2ลบำนจิอภาพื่ ค�าส�!งพื่มีพื่�ของแต�ละฐานข)อมี2ล มี�อ�ตราแตกต�างก�น ควรน/ามีาพื่จิารณาปัระกอบำเพื่(!อลดค�าใช)จิ�าย์          การเล(อกฐานข)อมี2ลออนไลน� ฐานข)อมี2ลแต�ละช(!อจิะมี�ว�ตถุ*ปัระสงค�บำางฐานข)อมี2ล จิ�ดท/าข �นเพื่(!อให)ผ2)ใช)ท�!วไปัเร�ย์กใช)ได)ตามีความีต)องการ ฐานข)อมี2ลบำางช(!อมี�ขอบำเขตกว)าง ขวางโดย์ค/าน งถุ งผ2)ใช)หลาย์กล*�มี ส�วนบำางฐานข)อมี2ลอาจิมี*�งบำรการบำ*คคลเฉพื่าะกล*�มีหร(อน�กวชาการในสาขาวชาเฉพื่าะ ด�งน��นห)องสมี*ดควรศ กษาขอบำเขตความีร2 )ของฐานข)อมี2ลต�าง ๆ ก�อนการเปั�นสมีาชก ข)อควรพื่จิารณาในการเล(อกใช)ฐานข)อมี2ลมี� ด�งน�� 1.ขอบำเขตเน(�อหา (subject coverage) ฐานข)อมี2ลส�วนมีากจิะระบำ*ขอบำเขต เน(�อหาสารสนเทศท�!รวบำรวมีไว) เช�น ปัระเภทของส!งพื่มีพื่� สาขาวชา จิ/านวนวารสาร บำทความี เปั�นต)น การปัระเมีนผลจิะต)องตรวจิสอบำค*ณภาพื่ของสารสนเทศ เช�น มี�วารสาร ส!งพื่มีพื่�ท�!เปั�นแกนหล�ก (core) ในสาขาน��น ๆ หร(อไมี� หากเปั�นฐานข)อมี2ลอ)างองได)รวมีบำทความีจิาก

วารสารท�!วไปัท*กช(!อ หร(อมี�เฉพื่าะบำางราย์ช(!อ อ�กข��นตอนหน !งท�!ควรท/าค(อ การน/าไปัเปัร�ย์บำเท�ย์บำก�บำฐานข)อมี2ลอ(!นท�!เปั�นฐานข)อมี2ลในล�กษณะเด�ย์วก�น 2.ล�กษณะของฐานข)อมี2ล (type of database) ล�กษณะของฐานข)อมี2ลหร(อสารสนเทศท�!น/าเสนอ ส�วนมีากจิะปัระกอบำด)วย์ บำรรณาน*กรมี สาระส�งเขปั เอกสารฉบำ�บำเต;มี ตาราง ร2ปัภาพื่ และส(!อปัระสมี ส�วนท�!ส/าค�ญค(อ เอกสารฉบำ�บำเต;มี จิะมี� 2 ร2ปัแบำบำค(อ แสดงผลในร2ปัแบำบำต�วอ�กษร และในร2ปัแบำบำภาพื่จิ/าลองเหมี(อนต)นฉบำ�บำ ท��งต�วอ�กษร ร2ปัภาพื่ตาราง (lmage database) ด��งน��น จิะต)องตรวจิสอบำว�ามี�บำรการท��ง 2 ร2ปัแบำบำ หร(อมี�เฉพื่าะร2ปัแบำบำต�วอ�กษรหร(อในบำางกรณ�หากต)องการบำทความีในร2ปัแบำบำภาพื่จิ/าลองเหมี(อนต)นฉบำ�บำจิะต)องใช)บำรการจิ�ดส�งเอกสาร (document delivery)

3.ความีท�นสมี�ย์ (currency) ฐานข)อมี2ลบำางปัระเภท เช�น ข)อมี2ลการซึ่(�อ-ขาย์ห*)น จิ/าเปั�นต)องปัร�บำเปัล�!ย์นข)อมี2ลให)เปั�นปั�จิจิ*บำ�น ฐานข)อมี2ลจิ งจิะมี�ค*ณค�า ฐานข)อมี2ลอ)างองส�วนมีากมี�กจิะปัร�บำปัร*งข)อมี2ลเด(อนละคร��ง หร(อเก;บำรวมีรวมีข)อมี2ลย์)อนหล�งไว)ด)วย์ แต�บำางฐานข)อมี2ลจิะให)บำรการเฉพื่าะข)อมี2ลปั�จิจิ*บำ�น 4.ง�าย์ต�อการใช) (easy of use) รวมีต��งแต�การเข)าใช) การตดต�อผ�านหน)าจิอ การใช)ดรรชน� ค/าค)น และร2ปัแบำบำโครงสร)างของฐานข)อมี2ล      5.ผลการส(บำค)น (resulf) มี�ความีช�ดเจิน หร(อเพื่!มีทางเล(อกอ(!นให) เช�น สามีารถุพื่มีพื่� บำ�นท กข)อมี2ล หร(อส�งผลได)ทางจิดหมีาย์อเล;กทรอนกส�     6.การท/าดรรชน� (indexing) การใช)ดรรชน�ค/าค)นเปั�นค/าศ�พื่ท�

ควบำค*มี หร(อใช)ค/าดรรชน�แบำบำภาษาธีรรมีชาตไมี�มี�การควบำค*มี     7.ราคา (cost) ราคาของฐานข)อมี2ลมี�กจิะแตกต�างก�นข �นอย์2�ก�บำล�กษณะฐานข)อมี2ล เช�นฐานข)อมี2ลเอกสารฉบำ�บำเต;มี ราคาจิะข �นอย์2�ก�บำความีต)องการในด)าน จิ/านวน การแสดงผล หร(อการเก;บำบำ�นท กข)อมี2ล เปั�นต)น      8.เอกสาร ค2�มี(อช�วย์ค)น (documentation and search

aids) มี�เอกสารแนะน/าการส(บำค)นโดย์เฉพื่าะฐานข)อมี2ลใหญ�ท�!มี�ข� �นตอนการส(บำค)นซึ่�บำซึ่)อน ค2�มี(อช�วย์ค)นอาจิอย์2�ในร2ปัของส!งพื่มีพื่� หร(อด2ได)จิากหน)าจิอคอมีพื่วเตอร�     9.ความีมี�อคต (bias) เช�น ให)ความีส/าค�ญก�บำข)อมี2ลย์*โรปั หร(อสหร�ฐอเมีรกามีากเกนไปัหร(อไมี�     10.ช�วงปั>ของข)อมี2ล (tim-span) โดย์เฉพื่าะฐานข)อมี2ลออนไลน� ต)องด2ช�วงปั>ท�!สามีารถุส(บำค)นข)อมี2ลได) หร(อข)อมี2ลเร!มีมี�ในฐานข)อมี2ลต��งแต�ปั>ไหน เปั�นต)น

กุารให บัร)กุารฐานข้ อมู�ลออนไลน�

ปั�จิจิ*บำ�นผ2)ใช)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�จิ/านวนเพื่!มีมีากข �น เน(!องจิากฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�การจิ�ดเก;บำและรวบำรวมีสารนเทศจิากเอกสารหลาย์ปัระเภท เช�น หน�งส(อ วารสาร เอกสารการปัระช*มี เปั�นต)น มี�เน(�อหาครอบำคล*มีหลากหลาย์วชาท��งสาขาวชากว)าง ๆ หร(อแขนงวชาหร(อห�วข)อท�!เฉพื่าะเจิาะจิง สารนเทศในฐานข)อมี2ลย์�งครอบำคล*มีเอกสารย์)อนหล�งและเอกสารปั�จิจิ*บำ�นท�!มี�การปัร�บำปัร*งแก)ไขข)อมี2ลให)ท�นสมี�ย์อย์2�อย์�างต�อเน(!องตามีระย์ะเวลาท�!ผ2)ผลตฐานข)อมี2ล

ก/าหนดไว) เช�น อาจิปัร�บำปัร*งแก)ไขเมี(!อมี�การพื่�ฒนาข)อมี2ลใหมี� ๆ ปัร�บำปัร*งท*กว�น ท*กส�ปัดาห� หร(อท*กเด(อน นอกจิากน�� ผ2)ให)บำรการฐานข)อมี2ลบำางส�วนย์�งให)บำรการสารนเทศก�อนการพื่มีพื่�เอกสารฉบำ�บำเต;มี ผ2)ใช)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�ในปั�จิจิ*บำ�นจิ งได)ร�บำสารนเทศท�!มี�ความีท�นสมี�ย์อย์2�เสมีอ ด)านการเข)าถุ งบำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�น��น ผ2)ผลตหร(อผ2)ให)บำรการฐานข)อมี2ลได)น/าเอาเทคโนโลย์�โทรคมีนาคมีมีาใช)ในกจิการบำรการออนไลน� โดย์การเผย์แพื่ร�บำรการผ�านทางเว;บำไซึ่ต� ผ2)ใช)จิ งได)ร�บำความีสะดวกในการค)นค(นสารนเทศจิากฐานข)อมี2ลออนไลน� อ�กท��งโปัรแกรมีการค)นค(นฐานข)อมี2ลในปั�จิจิ*บำ�นก;ได)ร�บำการออกแบำบำให)ใช)งานได)ง�าย์ข �น

การให)บำรการค)นค(นสารสนเทศจิากฐานข)อมี2ลเร!มีข �นในปั> ค.ศ.

1964 โดย์หอสมี*ดแพื่ทย์�แห�งชาตของสหร�ฐอเมีรกา จิ�ดท/าฐานข)อมี2ลเมีดล�ารส� (medlars) ซึ่ !งเปั�นฐานข)อมี2ลด)านการแพื่ทย์�ท�!ให)บำรการค)นข)อมี2ลแบำบำแบำทซึ่� (batch searching) ต�อมีาผ2)ผลตฐานข)อมี2ลได)น/าเทคโนโลย์�สารนเทศและเทคโนโลย์�คมีนาคมีมีาช�วย์ในการผลตฐาน ข)อมี2ล จินสามีารถุให)บำรการแบำบำออนไลน�สามีารถุตอบำสนองความีต)องการของผ2)ใช)ได)มีากข �น

ฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�การจิ�ดให)บำรการคร��งแรกในกล*�มีผ2)ใช)ของห)องสมี*ด เมี(!อปั> ค.ศ. 1970 และปั> ค.ศ. 1972 บำรษ�ทล;อคอ�ด (Lockheed) จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลไดอะล;อก (DIALOG) และบำรษ�ทเอสซึ่�ด� (The System Development Corporation--

SCD) จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลออร�บำต (ORBIT) บำรการฐานข)อมี2ล

ออนไลน�มี�การพื่�ฒนาอย์�างต�อเน(!อง โดย์หลาย์หน�วย์งานผลตและจิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�เพื่!มีมีากข �น

ในปั> ค.ศ. 1960-1970 ฐานข)อมี2ลออนไลน�ส�วนใหญ�ได)ร�บำการผลตจิากองค�กรร�ฐบำาลและระหว�างปั> ค.ศ. 1970-1980 ฐานข)อมี2ลออนไลน�ส�วนใหญ� ได)ร�บำการผลตจิากองค�กรเอกชนเพื่(!อการค)า ส�งผลให)อ*ตสาหกรรมีฐานข)อมี2ลออนไลน� มี�การแข�งข�นเพื่!มีมีากข �น โดย์ในปั> ค.ศ. 1975 ฐานข)อมี2ลมี�จิ/านวน 300 ฐาน และเพื่!มีข �นเปั�น 12,417

ฐานในปั>ค.ศ. 2000

อ*ตสาหกรรมีฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�การพื่�ฒนาและขย์าย์ต�วอย์�างต�อเน(!องเพื่(!อสามีารถุให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�ได)สอดคล)องก�บำความีต)องการของผ2)ใช)ได)อย์�างครบำถุ)วน Chowdhury and

Chowdury (2001, p. 131) ได)แบำ�งย์*คของบำรการฐานข)อมี2ลออนไลน� ออกเปั�น 4 ย์*ค ได)แก�

ย์*คท�! 1 เร!มีจิาก ค.ศ. 1970-1981 บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�ระด�บำความีเร;วในการส�งผ�านข)อมี2ลในระด�บำช)า ผ2)ใช)สามีารถุค)นค(นสารสนเทศผ�านทางเคร(!องคอมีพื่วเตอร� ฐานข)อมี2ลออนไลน�ท�!จิ�ดให)บำรการในย์*คน��เปั�นล�กษณะของฐานข)อมี2ลบำรรณาน*กรมี ย์*คท�! 2 เร!มีจิาก ค.ศ. 1980 บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�ระด�บำความีเร;วปัานกลาง ผ2)ใช)สามีารถุค)นค(นสารนเทศผ�านทางเคร(!องคอมีพื่วเตอร�ส�วนบำ*คคล ฐานข)อมี2ลออนไลน�ท�!จิ�ดให)บำรการเปั�นล�กษณะของฐานข)อมี2ลบำรรณาน*กรมีและฐานข)อมี2ลเอกสารฉบำ�บำเต;มี

ย์*คท�! 3 เร!มีจิาก ค.ศ. 1990 บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�

มี�ระด�บำความีเร;วส2งผ2)ใช)สามีารถุค)นค(นสารนเทศผ�านทางคอมีพื่วเตอร�ส�วนบำ*คคลท�!มี�ร2ปัแบำบำของส(!อผสมีมี�ลตมี�เด�ย์ และมี�โปัรแกรมีค)นค(นท�!ช�วย์เหล(อผ2)ใช)ในการค)นค(นฐานข)อมี2ล ฐานข)อมี2ลออนไลน�ท�!จิ�ดให)บำรการเปั�นล�กษณะของฐานข)อมี2ลบำรรณาน*กรมีและฐานข)อมี2ลเอกสารฉบำ�บำเต;มี ย์*คท�! 4 เร!มีจิาก ค.ศ. 2000 บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�ระด�บำความีเร;วส2งผ2)ใช)สามีารถุเช(!อมีต�อระบำบำเคร(อข�าย์อนเทอร�เน;ตและค)นค(นฐานข)อมี2ลออนไลน�ผ�านทาง

เวิ7บัไซต�ข้องผู้� ผู้ล)ตหร�อผู้� จั�ดจั�าหน"ายฐานข้ อมู�ลได โดยตรง และบัร)กุารฐานข้ อมู�ลออนไลน� ได)ใช)โปัรแกรมีค)นค(นท�!มี�การพื่�ฒนาให)สามีารถุใช)งานได)ง�าย์ข �นเปั�นส�วนต�อปัระสานก�บำผ2)ใช)ฐานข)อมี2ลออนไลน�ท�!จิ�ดให)บำรการส�วนใหญ�เปั�นฐานข)อมี2ลเอกสารฉบำ�บำเต;มีท�!ให)เน(�อหาครบำถุ)วนสมีบำ2รณ� ซึ่ !งปัระกอบำด)วย์สารนเทศในล�กษณะของข)อมี2ลต�วเลข ร2ปัภาพื่ กราฟ้ฟ้?กและเอกสารฉบำ�บำเต;มี

ปั�จิจิ*บำ�นเปั�นย์*คของระบำบำเคร(อข�าย์อนเทอร�เน;ต บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�การพื่�ฒนาและขย์าย์ต�วอย์�างรวดเร;ว เน(!องจิากผ2)ใช)

สามีารถุค)นค(นสารนเทศจิากฐานข)อมี2ลต�าง ผ�านทางเว;บำไซึ่ต�ของผ2)ผลตหร(อผ2)จิ�ดจิ/าหน�าย์ฐานข)อมี2ลได)อย์�างสะดวก รวดเร;ว ผ2)ผลต ผ2)จิ�ดจิ/าหน�าย์ ราย์การสารนเทศ ฐานข)อมี2ลและการค)นค(นเพื่!มีจิ/านวนข �นอย์�างต�อเน(!อง เพื่(!อตอบำสนองความีต)องการท�!หลากหลาย์ของผ2)ใช)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�

การให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�เปั�นบำรการท�!ผ2)จิ�ดให)บำรการต)องเตร�ย์มีความีพื่ร)อมีในด)านต�าง ๆ โดย์ค/าน งถุ ง ความีเหมีาะสมีของฐานข)อมี2ล ความีต)องการสารนเทศของผ2)ใช) อ*ปักรณ�เก�!ย์วก�บำการค)นค(นฐานข)อมี2ลออนไลน� การให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�องค�ปัระกอบำหลาย์ส�วน ได)แก� ผ2)ผลตฐานข)อมี2ล ผ2)ให)บำรการฐานข)อมี2ล เคร(อข�าย์คอมีพื่วเตอร� และระบำบำคอมีพื่วเตอร�

1.ผ2)ผลตฐานข)อมี2ล หมีาย์ถุ ง หน�วย์งานท�!รวบำรวมีสารนเทศท�!มี�เน(�อหาสอดคล)องก�นในสาขาวชาต�าง ๆ และจิ�ดท/าบำรรณาน*กรมี ด�ชน�ค/าค)น การจิ�ดเก;บำสารนเทศท�!รวบำรวมีได)จิะท/าในร2ปัแบำบำมีาตรฐานเด�ย์วก�น

มีาตรฐานในการจิ�ดเก;บำสารนเทศเพื่(!อการผลตฐานข)อมี2ล เปั�นกล*�มีมีาตรฐานเทคโนโลย์�สารนเทศท�!คอบำคล*มีมีาตรฐานในหลาย์สาขาวชา เช�น มีาตรฐานด)านคอมีพื่วเตอร� มีาตรฐานด)านโทรคมีนาคมีและส(!อสาร มีาตรฐานการพื่มีพื่�และมีาตรฐานด)านบำรรณาร�กษศาสตร�และสารนเทศศาสตร� การจิ�ดเก;บำสารนเทศให)มี�มีาตรฐานเด�ย์วก�นท/าให)การสร)างฐานข)อมี2ลมี�วธี�การจิ�ดร2ปัแบำบำเด�ย์วก�นส�งผลให)สามีารถุแลกเปัล�!ย์นและใช)สารนเทศร�วมีก�นได) ปั�จิจิ*บำ�นหน�วย์งานท�!ผลตฐานข)อมี2ล

ออนไลน�มี�หลาย์ปัระเภท ได)แก� หน�วย์งานภาคร�ฐ หน�วย์งานภาคเอกชน และหน�วย์งานท�!ไมี�แสวงผลก/าไร

หน�วย์งานภาคร�ฐ เปั�นหน�วย์งานท�!ผลตฐานข)อมี2ลท�!มี�ล�กษณะของฐานข)อมี2ลวชาการ เช�น หน�วย์งานทางด)านการศ กษาของสหร�ฐอเมีรกาผลตฐานข)อมี2ลอ�รค (ERIC) ซึ่ !งเปั�นฐานข)อมี2ลทางด)านการศ กษา

หน�วย์งานภาคเอกชน เปั�นหน�วย์งานท�!ผลตฐานข)อมี2ลเพื่(!อจิ�ดหาราย์ได) ฐานข)อมี2ลเชงพื่าณชย์�ท�!มี�เน(�อหาหลาย์สาขาวชา เช�น ส/าน�กพื่มีพื่� EBSCO ผลตฐานข)อมี2ล EBSCO host ซึ่ !งสารนเทศท�!จิ�ดให)บำรการรวบำรวมีมีาจิากส!งพื่มีพื่�ของส/าน�กพื่มีพื่�

หน�วย์งานท�!ไมี�แสวงผลก/าไร เปั�นหน�วย์งานท�!จิ�ดท/าหร(อพื่�ฒนาฐานข)อมี2ลข �นเองโดย์มี*�งเน)นการเผย์แพื่ร�สารนเทศเพื่(!อสาธีารณะปัระโย์ชน� เช�น บำรษ�ท The Online Computer Library

Center, Inc. ผลตฐานข)อมี2ล OCLC FirstSearch

2.ผ2)จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน� หมีาย์ถุ ง หน�วย์งานท�!จิ�ดหาฐานข)อมี2ล จิ�ดท/าดรรชน� ช�วย์การค)นและพื่�ฒนาโปัรแกรมีระบำบำค)นค(น โดย์ค/าน งถุ งความีต)องการ ความีสะดวกและรวดเร;วในการค)นค(นสารนเทศ นอกจิากน��นผ2)ให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�จิะต)องจิ�ดท/าค2�มี(อปัระกอบำการค)นค(นและจิ�ดอบำรมีพื่(�นฐานเพื่(!อช�วย์ผ2)ใช)ในการค)นค(นสารนเทศ ปั�จิจิ*บำ�นผ2)ให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�ส�วนใหญ� เปั�นหน�วย์งานเด�ย์วก�บำผ2)ผลตฐานข)อมี2ลออนไลน� เน(!องจิากผ2)ผลตฐานข)อมี2ลออนไลน�ทราบำถุ งราย์ละเอ�ย์ด ของสารนเทศท�!จิ�ดท/าฐานข)อมี2ล

ด�งน��นผ2)ผลตสามีารถุจิ�ดท/าด�ชน�ค/าค)นและพื่�ฒนาโปัรแกรมีระบำบำค)นค(น เพื่(!อจิ�ดให)บำรการได)อย์�างเหมีาะสมี ผ2)จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน� แบำ�งออกเปั�น 4 ปัระเภท ค(อ 2.1 กล*�มีผ2)จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลหลาย์สาขากล*�มีจิ�ดให)บำรการปัระเภทน��เปั�นกล*�มีท�!ให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�ต��งแต�ระย์ะแรกท�!มี�การจิ�ดให)บำรการในปัระเทศสหร�ฐอเมีรกา ฐานข)อมี2ลออนไลน�ท�!ผ2)จิ�ดจิ/าหน�าย์ให)บำรการน��นมี�การก/าหนดขอบำเขตในแต�ละฐานข)อมี2ล เช�น บำรษ�ท Lockheed Missile and Space Co. ซึ่ !งในปั�จิจิ*บำ�นค(อบำรษ�ท Dialog Information Service. Inc. จิ�ดจิ/าหน�าย์ฐานข)อมี2ลไดอะลอก (DIALOG) และองค�กรอ�กแห�งหน !งท�! จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�ปัระเภทน�� ค(อ System Development

Corporation ในปั�จิจิ*บำ�นค(อ ORBIT Search Service ซึ่ !งจิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลเควสเทล-ออร�บำต (Questel-Orbit)

2.2 กล*�มีผ2)จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลเฉพื่าะสาขาวชา ผ2)จิ�ดให)บำรการปัระเภทน��จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�เฉพื่าะด)าน ซึ่ !งท/าให)ผ2)ใช)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�ได)ร�บำสารนเทศตรงตามีความีต)องการย์!งข �น ต�วอย์�างกล*�มีผ2)จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลเฉพื่าะสาขาวชา เช�น บำรษ�ท Reed Elsevier Groups จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ล LEXIS-NEXIS

ซึ่ !งเปั�นฐานข)อมี2ลทางด)านธี*รกจิและการเงน 2.3 กล*�มีผ2)จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลส/าน�กพื่มีพื่� ผ2)จิ�ดให)บำรการปัระเภทน��เปั�นกล*�มีท�!รวบำรวบำสารสนเทศส!งพื่มีพื่�ของส/าน�กพื่มีพื่�ต�าง ๆ จิ�ดท/าเปั�นฐานข)อมี2ลออนไลน�ซึ่ !งถุ(อว�าเปั�นอ�กแนวทางหน !งของการจิ�ดให)บำรการของส/าน�กพื่มีพื่� ต�วอย์�างผ2)จิ�ดจิ/าหน�าย์ฐานข)อมี2ลส/าน�กพื่มีพื่� เช�นส/าน�กพื่มีพื่� EBSCO จิ�ดจิ/าหน�าย์ฐานข)อมี2ล EBSCO

host และส/าน�กพื่มีพื่� UMI จิ�ดจิ/าหน�าย์ฐานข)อมี2ล ProQuest

Direct

2.4 กล*�มีผ2)จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลท�!เปั�นกลาง กล*�มีผ2)จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลปัระเภทน��เปั�นกล*�มีท�!ให)บำรการฐานข)อมี2ลซึ่�ด�รอมีและฐานข)อมี2ลออนไลน�ผ�านเว;บำไซึ่ต� เช�น ฐานข)อมี2ล Ovid

Technologies

เน(!องจิากผ2)ให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�หร(อกล*�มีผ2)จิ�ดจิ/าหน�าย์ส�วนมีากท�!มี�การจิ�ดให)บำรการในล�กษณะของบำรการเชงพื่าณชย์� ผ2)จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�มี�วธี�การช/าระค�าใช)จิ�าย์ในการใช)ฐานข)อมี2ลออนไลน�หลาย์วธี� เช�น ช/าระค�าธีรรมีเน�ย์มีราย์ปั>และสามีารถุเข)าใช)ได)โดย์ไมี�จิ/าก�ดอ�ตราการเข)าใช)หร(อช/าระจิ�าย์เมี(!อเข)าใช) เปั�นต)น

3.เคร(อข�าย์คอมีพื่วเตอร� ท/าหน)าท�!เช(!อมีต�อการค)นสารนเทศระหว�างผ2)ใช)ก�บำผ2)ให)บำรการฐานข)อมี2ล ปั�จิจิ*บำ�นฐานข)อมี2ลออนไลน�ส�วนใหญ�จิ�ดให)บำรการผ�านเว;บำไซึ่ต�ของผ2)ผลตหร(อผ2)จิ�ดให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�การค)นค(นสารนเทศจิากฐานข)อมี2ลออนไลน�สามีารถุท/าได)โดย์การค)นค(นผ�านเคร(อข�าย์คอมีพื่วเตอร�ในร2ปัแบำบำเคร(อข�าย์อนเทอร�เน;ต เคร(อข�าย์อนเทอร�เน;ตช�วย์ให)บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�ด/าเนนการได)อย์�างกว)างขวาง โดย์ผ2)ใช)สามีารถุค)นค(นสารนเทศในเวลาและสถุานท�!ใดก;ได)ท�!มี�เคร(!องคอมีพื่วเตอร�ซึ่ !งเช(!อมีต�อเคร(อข�าย์อนเทอร�เน;ต

4.ระบำบำคอมีพื่วเตอร� หมีาย์ถุ ง เคร(!องคอมีพื่วเตอร�ท�!ท/าหน)าท�!เช(!อมีต�อระหว�างผ2)ใช)ก�บำบำรการ

ต�าง ๆ ของฐานข)อมี2ลออนไลน� ระบำบำคอมีพื่วเตอร�มี�องค�ปัระกอบำส/าค�ญ 2 ส�วนค(อ เคร(!องคอมีพื่วเตอร�ล2กข�าย์ (client) และเคร(!องคอมีพื่วเตอร�แมี�ข�าย์ (server) เคร(!องคอมีพื่วเตอร�ล2กข�าย์เปั�นเคร(!องคอมีพื่วเตอร�ท�!ผ2)ใช)ปั=อนค/าค)นและร�บำผลการค)นจิากฐานข)อมี2ลผ�านเคร(อข�าย์อนเทอร�เน;ต เช�น เคร(!องคอมีพื่เตอร�ส�วนบำ*คคลและคอมีพื่วเตอร�โนEตบำ*Eค บำรการฐานข)อมี2ลออนไลน�ส�วนใหญ�ใช)เคร(!องคอมีพื่วเตอร�ส�วนบำ*คคลท�!มี�หน�วย์ความีจิ/าส2งเปั�นเคร(!องคอมีพื่วเตอร�-ล2กข�าย์โดย์มี�อ*ปักรณ�ต�อพื่�วงหลาย์ช�น เช�น เคร(!องพื่มีพื่�ใช)พื่มีพื่�ผลการค)น ล/าโพื่งใช)เพื่(!อแสดงผลการค)นในร2ปัเส�ย์ง เคร(!องคอมีพื่วเตอร�แมี�ข�าย์เปั�นเคร(!องคอมีพื่วเตอร�ท�!จิ�ดเก;บำสารสนเทศจิากฐานข)อมี2ลและปัระมีวลผลการค)นค(นกล�บำส2�เคร(!องคอมีพื่วเตอร�ล2กข�าย์ของผ2)ใช)บำรการ

กุารจั�ดกุ)จักุรรมูส"งเสร)มูกุารใชุ ฐานข้ อมู�ลออนไลน�  

1.จิ�ดท/าแผ�นพื่�บำปัระชาส�มีพื่�นธี�ราย์ช(!อและราย์ละเอ�ย์ด ฐานข)อมี2ลต�าง ๆ ท�!มี�ให)บำรการในห)องสมี*ด      2.จิ�ดท/าปั=าย์ปัระชาส�มีพื่�นธี�ราย์ช(!อและราย์ละเอ�ย์ดฐานข)อมี2ลต�าง ๆ ท�!มี�ให)บำรการในห)องสมี*ด      3.จิ�ดท/าค2�มี(อการส(บำค)น ของแต�ละฐานข)อมี2ล      4.จิ�ดบำรรย์าย์และแนะน/าการส(บำค)นฐานข)อมี2ลออนไลน�ต�าง ๆ ให)ก�บำน�กศ กษา      5.จิ�ดอบำรมีเทคนควธี�การส(บำค)นฐานข)อมี2ลเพื่(!อการวจิ�ย์ให)ก�บำอาจิารย์�และบำ*คลากรของมีหาวทย์าล�ย์      6.โครงการส�ญจิรก�บำผ2)บำรหารของห)องสมี*ด พื่บำผ2)บำรหารและ

อาจิารย์�ผ2)สอนตามีคณะ และหน�วย์งานต�าง ๆ เพื่(!อแนะน/าฐานข)อมี2ลออนไลน�ให)ทราบำ

ผู้ลล�พัธิ�ทำ �ได จัากุกุารส�บัค นฐานข้ อมู�ลออนไลน�

1.ราย์การบำรรณาน*กรมี ฐานข)อมี2ลท�!ให)บำรการบำรรณาน*กรมี หมีาย์ถุ ง ฐานข)อมี2ลท�!ให)ราย์ละเอ�ย์ดพื่(�นฐานเก�!ย์วก�บำหน�งส(อ บำทความีหร(อเอกสารอ(!น ๆ โดย์ให)ราย์ละเอ�ย์ดต��งแต�ช(!อเร(!อง ช(!อผ2)เข�ย์น ช(!อเอกสาร จิ/านวนหน)า ส/าน�กพื่มีพื่� ปั>ท�!พื่มีพื่� เล�มีท�! ฉบำ�บำท�!     2.บำทค�ดย์�อ เปั�นการให)บำรการฐานข)อมี2ลในล�กษณะราย์ละเอ�ย์ดสร*ปัปัระเด;นความีส/าค�ญของเอกสารฉบำ�บำน��น ๆ พื่ร)อมีราย์ละเอ�ย์ดทางบำรรณาน*กรมี     3.ราย์การการอ)างอง หมีาย์ถุ ง ฐานข)อมี2ลได)แสดงราย์ละเอ�ย์ดให)เห;นว�าผลงาน วจิ�ย์ในปัระเทศและต�างปัระเทศถุ2กน/าไปัใช)อ)างองต�อมีากน)อย์เพื่�ย์งใด     4.เอกสารฉบำ�บำเต;มี ฐานข)อมี2ลท�!ให)ราย์ละเอ�ย์ดตรงตามีเน(�อหาเอกสารต)นฉบำ�บำ เช�น กฤตภาค สาราน*กรมี หน�งส(อ บำทความีวารสาร เปั�นต)น

ข้ อด ข้องกุารใชุ ฐานข้ อมู�ล

1. กระท�ดร�ด (Compactness) ไมี�ต)องมี�ท�!ซึ่/�าซึ่)อนจิ/านวนมีาก 2.ความีเร;ว (Speed) เร�ย์กใช)ข)อมี2ลได)รวดเร;วข �น 3.น�าเบำ(!อหน�าย์ลดลง (Less drudgery) ความีย์*�งย์ากลดลง และความีน�าเบำ(!อหน�าย์ลดลง

4.แพื่ร�หลาย์ (Currency) มี�ข)อมี2ลท�!ถุ2กต)องท�นสมี�ย์ให)ใช)ตลอดเวลา ในวงกว)างข �น

ประโยชุน�ในกุารใชุ ระบับัจั�ดกุารฐานข้ อมู�ลจิากล�กษณะความีแตกต�างระหว�างระบำบำฐานข)อมี2ลก�บำแฟ้=มี

ข)อมี2ล จิะเห;นได)ว�า ระบำบำฐานข)อมี2ลมี�ปัระสทธีภาพื่ในการท/างานท�!ด�กว�า ซึ่ !งหน)าท�!ในการจิ�ดการต�างๆ เปั�นของซึ่อฟ้ต�แวร�ด�บำ�เอ;มีเอส ผลปัระโย์ชน�จิากการใช)ซึ่อฟ้ต�แวร�น�� สร*ปัได)ด�งน�� 1.ควบำค*มีความีซึ่/�าซึ่)อนของข)อมี2ล 2.ควบำค*มีความีปัลอดภ�ย์ของข)อมี2ล โดย์การก/าหนดระด�บำของการเข)าถุ งข)อมี2ลอย์�างถุ2กต)อง 3.เตร�ย์มีส�วนตดต�อก�บำผ2)ใช) แมี)ในกรณ�ท�!มี�ผ2)ใช)หลาย์ๆคนพื่ร)อมีก�น 4.น/าเสนอความีส�มีพื่�นธี�ระหว�างข)อมี2ลท�!ซึ่�บำซึ่)อนได)เปั�นอย์�างด� 5.ควบำค*มีข)อบำ�งค�บำต�างๆ ของข)อมี2ลได)อย์�างถุ2กต)อง 6.ด2แลส�วนการส/ารองข)อมี2ล (Back up) และการก2)ข)อมี2ล (Recovery) ของฐานข)อมี2ล

บัรรณาน�กุรมู

ความีหมีาย์ของฐานข)อมี2ลออนไลน� (Online) , เข)าถุ งได)จิาก http://www.idis.ru.ac.th , ส(บำค)นข)อมี2ลว�นท�! 4 มีถุ*นาย์น 2555 .

ฐานข)อมี2ลออนไลน�(Online) , เข)าถุ งได)จิาก http://guru.google.co.th ,ส(บำค)นข)อมี2ลว�นท�! 4 มีถุ*นาย์น 2555 .

ฐานข)อมี2ลออนไลน� (Online) , เข)าถุ งได)จิาก http://www.trueplookpanya.com , ส(บำค)นข)อมี2ลว�นท�! 4

มีถุ*นาย์น 2555 .