ژماره 503

كوردس��تان دیموكرات��ی پارت��ی له به رامبه ر ئ��ه و هه وڵه ی یه كێتیدا بۆ هێوركردن��ه وه ی دۆخی كوردس��تان، پێداگری له س��ه ر البردنی د.یوس��ف په رله مان له س��ه رۆكایه تی محه م��ه د بزوتن��ه وه ی به رپرس��ێكی ده كات،

گۆڕانیش ده ڵێت "هیچ مه رجێك قبوڵ ناكه ین".

تایب��ه ت، به ئاوێن��ه : به پێ��ی ئه و ئاوێنه كه وتون، زانیاریانه ی ده س��ت مه رجی پارتی بۆ هێوركردنه وه ی دۆخی بۆ كوردستان و گه ڕاندنه وه ی دۆخه كه

پێش 12ی ئۆكتۆبه ر، البردنی د.یوسف په رله مان، له س��ه رۆكایه تی محه مه ده پارتی ئه م داوایه ی به س��ه ركرده كانی ئێس��تا ك��ه گه یان��دوه یه كێت��ی له هه وڵی چاره س��ه ركردنی كێشه كانی بۆ زه مینه خۆش��كردن كوردس��تان و

ده س��تپێكردنه وه ی كۆبون��ه وه پێنج قۆڵییه كان و گفتوگۆكانی نێوان پارتی و

گۆڕانه .له به رامب��ه ردا، بزوتن��ه وه ی گۆڕان جه غت له س��ه ر ئه وه ده كات��ه وه كه گفتوگۆو دانیشتن له گه ڵ پارتی به هیچ

مه رجێك ناكات.محه م��ه د تۆفیق ڕه حیم به رپرس��ی په یوه ندیه دیبلۆماسیه كانی بزوتنه وه ی گۆڕان له مباره یه وه به ئاوێنه ی ڕاگه یاند ك��ه "بزوتنه وه ی گۆڕان هیچ مه رجێك قب��وڵ ناك��ه ن و دانیش��تن ناكه ن تا

دۆخه ك��ه نه گه ڕێت��ه وه پێ��ش 12ی ئۆكتۆبه ر".

ئ��ه و وتی "هی��چ مه رجێ��ك قبوڵ ناكه ین، به تایبه تی البردنی د.یوس��ف محه مه د له پۆستی سه رۆكی په رله مان،

ئه مه ش دواهه مین قسه مانه ".

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )503( سێشەممە 2015/11/17

w w w . a w e n e . c o m

ریکالم

8

به غدا دوساڵه خه ون به و قوفڵه وه ده بینێت

كه كلیله كه ی له گیرفانی نێچیرڤان بارزانیدایه

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار ته له فۆن: 3202416 تیراژ: 4500ناونیشان: سلێامنی ته الری زارا - نهۆمی سێه م - شوقه ی ژماره 32

کۆتایی زۆرینەی

سوڵتانیی؟

6 1213

مه رجی پارتی بۆ گه ڕانه وه ی دۆخه که بۆ پێش 12ی ئۆكتۆبه ر البردنی یوسف محه مه ده

بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان:‌هیچ‌مه‌رجێك‌قبوڵ‌‌ناكه‌ین

فراكسیۆنی گۆڕان له خولی ئێستادا

چاالكرت بو یان له خولی پێشودا؟

پارادۆکسەکانی جوانناسیی

ئابوری عێراق به ره و كوێ ده بات؟

7

ریکالم

9

نه گبه ترتین كه سی دونیا ئه وه یه باوه ڕ به قاچاغچی ده كات

3 حه‌شدی‌شه‌عبی‌نیشانه‌‌‌له‌كه‌ركوك‌ده‌گرێته‌وه2 مه‌حمود‌سه‌نگاوی:‌فوتان‌لێبکه‌م‌با‌ئه‌تانبات‌

3(503( سێشه ممه ‌2015/11/17هه‌نوکه

ئا: وریا حسێن

دوزخورماتو به ره و ئه وه ده چێت ببێته چه قی ملمالنێی نێوان كوردو شیعه ،

له كاتێكدا پێشمه رگه هه وڵی پاراستنی ئه م شارۆچكه یه ده دات، حه شدی

شه عبی چاوی له سه ر ئه وه یه دوای یه كالییكردنه وه ی دوز به ره و كه ركوك

بكشێت.

ق��ه زای توركمانه كان��ی "ش��یعه دوزخورماتو س��ه ره تا كورده كانیان له ژێر فشاری هه ڕه شه و كوش��تن ڕاوه دونان بۆ ئه وه ی ببنه برابه ش له و ش��اره ، ئێستاش ده یانه وێت ببنه خاوه نی "، ئه مه قس��ه ی ئه حمه د حمه عه لی ناسراو به ئه بوسوهه یب ئیس��المیه كۆمه ڵی ناوچه ی به رپرس��ی له ق��ه زای دوزخورماتو كه م��اوه ی چوار باره گاك��ه ی له ژێ��ر پاس��ه وانانی ڕۆژه نیش��انه ی قه ناس به ده سته كانی حه شدی خواردنیان درع به ئۆتۆمبێلی شه عبیدایه و

بۆ ڕه وانه ده كات. ئه بوس��وهه یب پێیوای��ه " ش��یعه كان تائێس��تا له ئامانجه كانیان سه ركه وتوبون و له هه وڵی له دوزو ببنه ش��ه ریك توانیویانه ئه وه ش��دان ببنه خاوه ن��ی ش��اره كه یان"، نمونه ش به وه دێنێته وه له دوای پرۆس��ه ی ئازادییه وه له عێ��راق نیوه ی كورد به هۆی هه ڕش��ه كانی ش��یعه ی توركمانه وه له دوز باریك��ردوه و ل��ه دوای ئ��ه م ڕوداوان��ه ش ئه و خێزانه كوردانه ش��ی ماون به ش��ێكی زۆری��ان بارده ك��ه ن، دواتری��ش مه گ��ه ر

ئێمه هه ر بڵێین دوز خاكی كوردستانه .

دوز خورمات��و، ده كه وێته س��ه ر ڕێگای س��ه ره كی )كه رك��وك - به غ��داد(، الی هه رێمی كوردس��تان به دوا شاری كوردی ناوده برێت له چیای حه مرین، به رپرس��انی عێراقی��ش به ش��ارێكی ناكۆكی له س��ه رو شیعه كانیش به ش��ارێكی شیعی توركمانی وه سفی ده كه ن، به پێی ئاماره نافه رمیه كان بێت كورد كه جاران زۆرینه ی ئه وش��اره ی پێكده هێنا ئێستا 43% شاره كه ن عه ره بی سونه ش 15%، به اڵم توركمانی شیعه ڕۆژ به ڕۆژ له زیادبوندایه له مدوایه ش��دا به هۆی ئه وه ی هێزی چه كداریان دروستكرد زیاتر

به هێزبون.ئه حمه د عه زیز به رپرسی ناوچه ی پارتی دیموكراتی كوردس��تان له دوز وایده بینێت

حه ش��دی ش��ه عبی له هه وڵی به هێزكردنی به بیانوی له ش��اره كه دا شیعیدایه هیاللی حه ش��دی ش��ه عبیه وه ، پێیوای��ه "ئه گه ر حه شدی شه عبی له مخاڵه دا سه ركه وتوبن، ش��اری داقوق و كه ركوكی��ش ده كه ونه به ر

هه ڕه شه و مه ترسیه كانی ئه و هێزه وه ". ئه و له باره ی ده س��ته كانی پش��ت ئه م پالنه وه وایده بینێت نوری مالكی س��ه رۆك وه زیرانی پێشوی عێراق و قه یس خه زعه لی به رپرس��ی گروپی عه سائیبی ئه هلی حه ق

كار بۆ ئه م پرۆسه یه ده كه ن".ئیس��تا حه شدی ش��ه عبی بوه ته واقع و ش��ه ڕی ك��ورد ده كات به جۆرێك ژماره ی ئ��ه و گه ڕه كان��ه ی به ده س��ت ئه وانه یه وه له حه وت گه ڕه ك زیات��ره ئه و گه ڕه كانه ی كورده كانی تێدا نیشته جێن سێ گه ڕه كه ، ئه مه جگه له وه ی ئااڵی ڕه شی شیعه كان و وێنه كانی ئیمام حوس��ێن و هاواری به یتی شاره ی ئه و ش��ه قامه كانی مه راسیمه كان

ته نیوه ".جه بار مه ال عه لی به رپرسی مه كۆی دوزی

بزوتنه وه ی گۆڕان كه پێشتر بزوتنه وه كه ی له مه ترسیه كانی س��ه ر كورد له و ناوچه یه به هه مانش��ێوه ی ئاگاداركردوه ت��ه وه به رپرس��ه كه ی پارتی جه خت له سه ر ئه وه ده كاته وه ش��یعه كان ئه گه ر ده رگای دوز بشكێنن ڕوه و كه ركوك هه نگاو ده نێن، ئه و ئاماژه بۆ ئه وه شده كات" توركمانه شیعه كان هه وڵده ده ن دوز بكه نه پارێزگایه كی شیعی توركمانی و كاریان بۆ ئه و پرۆسه یه كردوه و ده س��به رداری دوز نابن، پێی ده وڵه تانی

ئیقلیمیش له ناو دۆخه كه دایه ".وه بیرهێناوه ی��ه ئه وه ش��ی ئه می��ن كاتی خ��ۆی وه ك��و بزوتنه وه كه یان ئه م هه ڕه شه یه یان به به رپرسانی كورد گه یاندوه به اڵم كه مته رخه بون، له ئێستاش��دا "كورد یان ده بێت ده سبه رداری شاره كه بێت، یان

شه ڕی حه شدی شه عبی بكات".ڕاب��ردو دوای ڕوداوه كان��ی هه فت��ه ی كه ڕاس��ته وخۆ ش��ه ڕی )كوردو شیعه ی ترس��ه كان له ش��اره كه دا توركمان(ب��و زیاتربون، چونكه جاران ئه گه ر )توركمانه

په الماردان��ی به كوش��تن و ش��یعه كان ئێس��ته بوه س��تانایه ماڵه ك��ورده كان( ماڵه كانیان ده س��وتێنن شه ڕی ڕاسته وخۆ

له گه ڵ الیه نه كوردییه كان ده كه ن.فه رم��ان عه بدواڵش كه به رپرس��ی لقی له دوز هه س��تی ئیس��المیه یه كگرت��وی به مه ترس��ی دۆخه ك��ه ك��ردوه و ده ڵێت" ئه م دۆخه مه ترس��یه بۆ س��ه ر ئاینده ی كوردس��تان، چونك��ه نه یاره كان��ی كورد

نیازیان پاك نیه ".به رپرس��انی یه كێتی له قه زای خورماتو ده كه نه وه ، له دۆخه ك��ه بی��ر جیاوازت��ر پێیانوایه حه ش��دی شه عبی نیازی ئاشتی هه یه و ئه وان ده یانه وێت كێشه كه به ئاشتی چاره س��ه ربكرێت، هاوكات ئه و قس��انه ش ڕه تده كه نه وه كه ئه وان له ڕابردودا هۆكاری

هاتنی ئه و هێزه بون بۆ شاره كه . 16 بازن��ه ی به رپرس��ی مه الكه ری��م نیش��تمانی كوردستان یه كێتی حه مرینی ك��ه م��اوه ی چ��وار ڕۆژه له كۆبونه وه ی به رده ومدایه له گه ڵ به رپرس��انی حه شدی

ش��ه عبی بۆ چاره سه ری كێش��ه كانی ئه م دواییه ی ش��اره كه پێیوایه " هه ندێك كه س ته نانه ت ش��ه عبی و له ئه ندامانی حه شدی له كوردیش كێش��ه دروست ده كه ن، به اڵم حه ش��د نیازی ئاش��تی هه ی��ه به جۆرێك هه ردوالیان دۆخه كه به ئاڕاس��ته ی ئاشتی

ده به ن".ئه و ڕه تیشی ده كاته وه كه یه كێتی ڕێگه ی دابێ��ت به و هیزه بێته ناو دوزه وه ده ڵێت" ئه و حه ش��ده ی كه له كات��ی ڕزگاركردنی ئامرل��ی هاتن له دوز نه مانه وه و ڕۆیش��تن، ئه وه ی ئێستا كه هه ن له ناو خودی شاره كه دروستبون هاوش��ێوه ی هێزه كوردیه كان

چۆن پیشمه رگه یان دروستكردوه ".سیاس��یه كانی به رپرس��ه قس��ه ی دوزخورمات��و ئه گه ر ناكۆكیش��بن هه موی له وه دا یه كده گرێت كه به رپرس��انی كورد له ڕابردودا كه مته رخه مبون به رامبه ر دۆخی ئه وشاره بۆیه ئێستا حاڵی دوز گه یشتوه ته ڕاده یه ك توركمانی ش��یعه ببێته هێزێكی كاریگه ر له و ناوچه یه كورد بچه وسێنێته وه ،

به جۆرێك ئێستا سه ری ڕمه كان ئاڕاسته ی ئ��ه وان ده كه ن، بۆی��ه پێناچێت ئه وانیش

به تایبه ت مه سعود بارزانی بێده نگ بێت.ئه حم��ه د عه زی��ز به رپرس��ی ناوچه ی پارتی دیموكراتی كوردس��تان سه رداوێك بۆ ئاوێنه ئاش��كراده كات و ده ڵێت" دۆخی دوزیان گه یاندوه ته سه ركردایه تی سیاسی كوردو ته داخول له م دۆخه دا ده كه ن" وه كو ئاماژه ی��ه ك بۆ ئه وه ی مه س��عود بارزانی كه ئێس��ته به فه رمانده یی گش��تی هێزی ئه وه یه س��ه رقاڵی ده ناسرێت پێشمه رگه

چۆن به ڕه نگاری دۆخه كه بێته وه .ئه گه رچی له ڕابردودا قسه ی به رپرسانی دوزخورماتو الی س��ه ركردایه تی سیاسی ڕه واج��ی نه ب��و، به اڵم ئێس��تا وه كو ئه و به پرسانه باس��یانكرد مه ترسیه كه جدیه و پێی كه رك��وك له ناودایه ، ئه گه ربێتو كورد له وش��اره فریای خۆی نه كه وێت ده رگای كه ركوك ده ش��كێت و ڕه نگیشه ئه و هه له مێژویی��ه ی له ده س��بچێت كه 100س��اڵه

چاوه ڕێیه تی.

ئا: شێركۆ عه بدواڵ

به رپرسی راگه یاندنی حه شدی شه عبی ، موهه ند عه قابی له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت

"هێوركردنه وه ی دۆخی دوزخورماتو به هیمه تی چه ند سه ركرده یه كی

یه كێتی و حاجی هادی عامری بوه ".

نێوان رێككه وتن��ی ئایا ئاوێن��ه : ئێوه و پێشمه رگه سه قامگیر ده بێت؟

موهه ن��د عقابی : ئێمه رێگه ناده ین جارێكیتر ئه و ش��ه ڕو كێشانه له دوز دوباره ببنه وه ، ئه وانه ی كه به شداریان ك��وردو له پێش��مه رگه ی ك��ردوه له حه ش��دی ش��ه عبی ، نوێنه رایه تی یه كێتی پێش��مه رگه و سه ركردایه تی نیشتمانی كوردس��تان و فه رمانده یی حه ش��دی ش��ه عبیش ناكه ن، ئه وانه كه س��انێكی هه ڵه شه بون كه بونه ته

هۆكاری ئه و روداوانه .ئاوێن��ه : گه ره نتی چییه بۆ ئه وه ی

شه ڕ دوباره رونه داته وه ؟موهه ند عقابی : ئێم��ه ئه زمونێكی مێژوییمان هه یه له گه ڵ پێشمه رگه دا، یه كێتی نیشتمانی كوردستان پیاوی زان��او عاقڵ��ی تیایه ك��ه توانیمان پێكه وه كۆنترۆڵی ئه و دۆخه بكه ین و

نه یه ڵین خوێن له وه زیاتر بڕژێت.ئاوێن��ه : ئای��ا به بێ ئێ��ران ئێوه

ده تانتوانی بگه نه رێككه وتن؟موهه ن��د عقاب��ی : هێوركردنه وه ی دۆخه كه هه م رۆڵی ئێرانی تێدا بوه و هه م به هیمه تی چه ند سه ركرده یه كی نیش��تمانی كوردس��تان و یه كێت��ی حاجی ه��ادی عامری س��ه ركرده ی

هێزی ب��ه در ب��وه ك��ه توانیویانه ئه و دۆخ��ه هێور بكه ن��ه وه . هێزی به درو پێش��مه رگه به درێژایی سااڵنی س��ه رده می به عس له یه ك سه نگه رادا بون و ئێس��تاش به رامب��ه ر به داعش پێكه وه له س��ه نگه رێكدا ده جه نگێن، گوناحه ئێس��تا له دژی یه ك ش��ه ڕ بچێت��ه خوێنی ده س��تمان بكه ین و یه كتر ك��ه رابردویه ك��ی مێژوییمان

هه یه پێكه وه .ئاوێنه : ئایا ئێوه ب��ه وه رازین كه پێش��مه رگه ی ك��ورد دوزخورماتوی

به ده سته وه بێت؟موهه ن��د عقابی : ئێم��ه چاوه ڕێی ئه نجامدانی راپرسیین به پێی ده ستور ك��ه م��اده ی 140 ئ��ه و ناوچان��ه ی ناوب��ردوه جێناك��ۆك به ناوچ��ه ی تا كات��ی ئه نجامدان��ی هه ڵبژاردن و راپرس��ی یه كالیی ده كات��ه وه ، جگه ل��ه وه ش ئێس��تا ئێم��ه هه ردوالمان دوژمنێكیش��مان هه یه كه داعش��ه و دوژمنی هاوبه ش��مانه كاتی ورژاندنی

ئه و كێشانه نییه .ئاوێنه : ب��اس ل��ه وه ده كرێت كه ئێوه دوای ده س��تگرتن به سه ر دوزدا كه ركوك ده كه ن��ه ئامانج، ئایا ئێوه له گه ڵ ئ��ه وه ن كه ركوك به ده س��ت

كورده وه بێت؟ئێم��ه چاوه ڕوانی عقابی : موهه ند ماده ی جێبه جێكردن��ی راپرس��ی و 140ی ده س��تورین، تا دانیش��توانی شاری كه ركوك خۆی بڕیار بدات كه ك��ێ نوێنه رایه تی بكات و كێ حوكمی

ئه و شاره بكات.ئاوێنه : هه ڵوێستی پارتی دیموكراتی كوردستان چۆن هه ڵده سه نگێنن له م

روداوانه دا س��ه باره ت ب��ه وه ی له دوز روده دات؟

موهه ند عقابی : ئێمه وه ك حه شدی په یوه ندییه كم��ان هی��چ ش��ه عبی له گ��ه ڵ پارت��ی و بارزانی��دا نیی��ه ، له هه مو ش��ه ڕه كانماندا له دژی داعش پێش��مه رگه قاره مانه كان��ی یه كێتی

له گه ڵماندا بون.

ئا: ئاراز محه مه د

ئه ندامی سه ركردایه تی یه كێتی نشتیمانی كوردستان، عه دنان

حه مه ی مینا له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "ئێمه له گه ڵ ئه وانه ی ئێستا

له حه شدن كاتی خۆی پێشمه رگه بوین به یه كه وه ".

ئاوێنه : ره وشی دوز ئه گات به كوێ و ئایا ئه و رێكه وتنه ی كه له نێوان كوردو ش��یعه دا كراوه كۆتایی به كێش��ه كان

ده هێنێت؟عه دنان حه مه ی مینا: ره وش��ی دوز ئێستا باشه و ئومێد ده كه ین باشتریش ببێت، ئێمه هه ردوالمان بڕیارمان هه یه ئه وه ی بیه وێت ئارامی و ئاسایشی دوز روبه روی قبوڵناكه ین و لێ��ی تێكبدات خه ڵكیش��مان ده كه ینه وه ، یاس��ایان ده س��تگیر كردوه ، به اڵم نازانین هه مو ئه وانه كێن، ئه گه ر بزانین ده ستگیریان

ده كه ین.دوز ره وش��ی پێتوای��ه ئاوێن��ه :

دروستكراوه یان ده بوایه تێیپه ڕێنن؟عه دنان حه مه ی مینا: دوز خورماتوو ش��ارێكه به ته نه��ا كوردی تێ��دا نیه و پێكهاته ی ت��ری له نه ته وه و الیه نه كانی تری كوردستان و عێراق تێدایه ، ره نگه حه ساس��یاتی كۆنی تێدا مابێت، به اڵم ئێمه بۆ خۆمان وه ك پێش��مه رگه یه كی كێش��ه مان پێموای��ه كوردس��تان له گه ڵ ك��ه س نیه و خاڵ��ی ته وافوق و لێكتێگه یش��تنمان زیاتره و ئێمه له گه ڵ

ئ��ه و هێزان��ه رێكه وتنی سیاس��یمان هه ی��ه . به ڕاس��تی بۆ ئ��ه وه ی بگه ین دوژمنێكی بڵێی��ن ده بێت به ئه نج��ام هاوبه ش��مان هه ی��ه ، ئێس��تا خۆ ئه و دوژمن��ه ته واو نه بوه ب��ۆ ئه وه ی به ره بۆ خۆمان بكه ین��ه وه دژی یه كتر. من پێموای��ه قه ده ری ئێمه به ش��ێوه یه كه كه ئه بێت پێكه وه بژین نه ك ش��ه ڕی یه ك بكه ین، ئه و كێشانه ش كه سه ریان

هه ڵداوه ره نگه زه مینه یان له بار بوبێت، به اڵم له تێڕوانینی شه خس��یه وه رویداو نه توانرا له كاتی خۆیدا كۆنترۆڵ بكرێت

به داخه وه . ئاوێنه : پێشبینیتان بۆ ئاینده ی دوز

چیه ئێوه ؟ عه دن��ان حه مه ی مینا: م��ن به پێی سروشتی خۆم ره شبین نیم و گه شبینم، ئومێد ئه كه م ره وشی دوز بگه ڕێنینه وه نه ك بۆ دۆخی خۆی، به ڵكو باشتریشی

بكه ین.ئاوێنه : زۆرج��ار باس له وه ده كرێت یه كێتی نیش��تیمانی بۆ خۆی له شیعه نزیكه و خۆیش��ی حه ش��دی ش��ه عبی هێناوه بۆ دوز، ئێس��تا به رۆكی خۆی

گرتوه ، بۆ ئه مه ده ڵێن چی؟عه دنان حه مه ی مینا: ئه و قس��ه یه هه ر كه س��ێك بیكات نابه رپرس��انه یه ئێمه نه دوژمنی حه شدین و نه دوژمنی هیچ كه س��ێكین، ئێمه له گه ڵ ئه وانه ی ئێستا له حه شدن كاتی خۆی پێشمه رگه بوین به یه كه وه ، ئێمه هێشتا به شدارین له حكومه ت، حه ش��دی ش��ه عبی بۆیه دروس��ت بوه بۆ ئه وه ی شیعه به رگری له خۆیان بكه ن له دژی داعش و له س��ه ر فه توای مه رجه عیه ت دروس��تبوه ، من هه میشه باسی ئه كه م و ده بێت بیرمان بێت له كاتێكدا حزبی به عس كوردقڕانی ده كرد مه رجه عیه تی ش��یعه فه توایان دا ش��ه ڕی كورد نه كه ن، قابیله خۆیان ئه و ش��ه ڕه بكه ن، به اڵم هه ڵسوكه وتی گش��تیه كه له بۆچونه زۆر شه خس��ی

جیاوازه .

حه‌شدی‌شه‌عبی‌نیشانه‌‌‌له‌كه‌ركوك‌ده‌گرێته‌وه‌"كورد له دوز ته نها دو بژارده ی هه یه : شه ڕ له گه ڵ حه شدی شه عبی یان نه مانی كورد"

به‌رپرسێكی‌‌حه‌شدی‌‌شه‌عبی‌‌بۆ‌ئاوێنه‌:‌چاوه‌ڕوانی‌‌ئه‌نجامدانی‌‌راپرسین‌له‌كه‌ركوك‌و‌ناوچه‌‌جێ‌‌ناكۆكه‌كان

عه‌دنان‌حه‌مه‌ی‌مینا:‌ئێمه‌و‌حه‌شدی‌‌شه‌عبی‌‌بڕیارمان‌داوه‌‌ئه‌وه‌ی‌بیه‌وێت‌ئارامی‌‌و‌ئاسایشی‌

دوز‌تێكبدات‌لێی‌قبوڵنه‌كه‌ین

شیعه كان ئه گه ر ده رگای دوز بشكێنن ڕوه و

كه ركوك هه نگاو ده نێن، توركمانه شیعه كان

هه وڵده ده ن دوز بكه نه پارێزگایه كی شیعی

توركمانی و كاریان بۆ ئه و پرۆسه یه كردوه و

ده سبه رداری دوز نابن، پێی ده وڵه تانی

ئیقلیمیش له ناو دۆخه كه دایه

ئێمه نه دوژمنی حه شدین و نه دوژمنی هیچ كه سێكین، ئێمه له گه ڵ ئه وانه ی ئێستا له حه شدن كاتی خۆی

پێشمه رگه بوین به یه كه وه

ئێمه وه ك حه شدی شه عبی هیچ

په یوه ندییه كمان له گه ڵ پارتی و بارزانیدا نییه ، له هه مو شه ڕه كانماندا

له دژی داعش پێشمه رگه قاره مانه كانی یه كێتی

له گه ڵماندا بون

هێزی پێشمه رگه له دوزخورماتو

تایبه‌ت(503( سێشه ممه 22015/11/17

ئه ندام��ی س��ه نگاوی مه حم��ود یه كێت��ی سیاس��ی مه كته ب��ی نیشتمانی كوردستان له باره ی ئه و كه س��انه ی وه اڵمی قسه كانی ئه و ده ده نه وه كه س��ه باره ت به ئاگایی مه کته بی سیاسی له داهاتی یه کێتی رایگه یاندبو، ده ڵێت "فویان لێبكه م

با ئه یانبات".ئاوێنه : مه حمود سه نگاوی ئه ندامی مه كته بی سیاسی یه كێتی نیشتمانی

تایبه ت له لێدوانێكی كوردس��تان ئه و خس��ته ڕو ئه وه ی به ئاوێنه دا له باره ی دۆخی یه كێتی نیشتمانی كوردس��تانه وه قسه ی خۆیكرد وه ، ئه و وتی "ئیتر با كاك كۆس��ره ت و ئه و براده رانه ی تر وه اڵم بده نه وه ، ئه وی��ش دواتر وه اڵم��ی ده بێت"، وتیش��ی" بڕیاریداوه قسه له باره ی دۆخی یه كێتی��ه وه نه كات چونکه

قسه ی خۆی کردوه ".

سه نگاوی له باره ی ئه و كه سانه ی له كاردان��ه وه ی قس��ه كانی ك��ه له به رنامه ك��ه ی كه ناڵ��ی ئێن ئار تی كردی قس��ه ده كه ن و کۆمێنت ده نوسن، وتی "ئه و كه سانه فویان لێبكه م با ئه یانب��ات، ئه وانه ئه و پیاوه نین من وه اڵمیان بده نه وه ".

ئه ندامی س��ه نگاوی مه حم��ود یه كێت��ی سیاس��ی مه كته ب��ی له باره ی نیش��تمانی كوردس��تان

دۆخ��ی یه كێتیه وه رایگه یاندبو که "نه من و نه كاك به رهه م و نه كاك كۆسره ت، ئاگامان له دارایی یه كێتی نیه و هێرۆخ��ان و گروپێك ئاگایان لێیه تی"، دواتریش شاناز ئیبراهیم به رپرس��ی مه كته ب��ی ئه حم��ه د ده ره وه ی یه كێتی نیشتمانی له تۆڕی كۆمه اڵیه تی فه یسبوك كۆمێنتێكی ته نز ئامێزی له سه ر ئه و به رپرسه

بااڵیه ی یه كێتی نوسی.

كوردس��تان ئیس��امی كۆمه ڵ��ی نێ��وان به ڕێكه وتن��ی س��ه باره ت پارت��ی ئیس��امی و یه كگرت��وی ب��ۆ كوردس��تان دیموكرات��ی ئیداره كانی پۆس��ته دابه ش��كردنی پارێزگای دهۆك هاته ده نگ و ده ڵێت" پێنه دانی پۆست به كۆمه ڵی ئیسامی پێچه وانه ی ڕێكه وتنی نێوان كۆمه ڵ و

یه كگرتوه ".ئاوێن��ه : ئاڤ��ان ئه حم��ه د ئه ندامی ئیسامی كۆمه ڵی مه كته بی سیاسی به ئاوێن��ه ی ڕاگه یان��د" كاتی خۆی ڕێكه وتنی یه كگرتو و كۆمه ڵی ئیسامی له سه ر ئه وه بوه له هه رشوێنێك ئێمه به هێزبین ده بێت ئه وان به هێز بكه ین، له هه ر شوێنێك ئه وان به هێزبن ده بێت

هه مان كاربكه ن".پۆس��ت پێنه دانی ڕاش��یگه یاند" پێچه وانه ی ئیس��امی به كۆمه ڵ��ی ڕێكه وتن��ی یه كگرت��و و كۆمه ڵه كه له سه ر ئاستی پارێزگاکان كردویانه ، هیچ��ی تێنه ده چو ئه گ��ه ر یه كگرتو ده��ۆك له قایمقامێك��ی ده س��تی

هه ڵگرتایه بۆ كۆمه ڵی ئیسامی".ئاین��ده ی له ب��اره ی هه رچ��ی ڕێكه وتنه كه ش��یانه وه ئاڤان ئه حمه د ئه ندامی مه كته بی سیاس��ی كۆمه ڵی ئیسامی ئه وه ی بۆ ئاوێنه ڕونكرده وه ئه و شته ده بێت له دانیشتنی مه كته بی سیاس��ی حیزبه كه ی ب��اس بكرێت، به اڵم له ئێس��تادا هیچ هه ڵوێستێكی

فه رمیان له وباره یه وه نیه ".

فه رمانده ی هێزه كانی گه ریا له شه نگال، دێرسیم گه رمیانی ئاماژه به وه ده كات كه له ماوه ی زیاتر له ساڵێكی به رگری 200 گه ریایان له ش��ه نگالدا كردنیان له شه ڕی داعش��دا شه هید كراوه ، ئه و ده ڵێت "ته نها خه ڵكی شه نگال مافی ئه وه یان هه یه بڕیار له س��ه ر مانه وه و نه مان��ه وه ی ئێمه بده ن له ناوچه كه دا،

نه ك هێزێكی سیاسی".زانك��ۆ س��ه ردار، ئاوێنه : دێرس��یم هه په گ��ه فه رمان��ده ی گه رمیان��ی ، له ش��ه نگاڵ به ئاوێن��ه ی راگه یاند كه ش��ه نگالدا له ن��او گه ریای��ان 150له م��اوه ی به رگریكردنی زیاتر هه یه و له ساڵێكیشیاندا له شه ڕی دژ به داعشدا

200 گه ریایان شه هید بوه .س��ه باره ت به كشانه وه ش��یان دوای رزگاركردنی شه نگال له ده ستی داعش، ناوبراو وتی "ئێمه ده توانین هه ركاتێك

بێت بكش��ێینه وه ، ب��ه اڵم ئایا ئه گه ر ئێمه كشاینه وه نه یارێكی تر دروست

نابێت؟"وتیش��ی "ئێم��ه ده ڵێی��ن هه م��و به یه كه وه جوانن، كوردی��ه كان هێزه هه روه ه��ا خه ڵكی ش��ه نگالیش ته نها بۆ خۆیان ماف��ی ئه وه یان هه یه بڕیار له س��ه ر مان��ه وه و نه مانه وه مان بده ن له ناوچه كه دا، نه ك هێزێكی سیاسی ".

س��ه باره ت به په یوه ندیشیان له گه ڵ الیه نه كان به گشتی و پارتی دیموكراتی فه رمانده كه ی به تایبه تی ، كوردستان هه په گ��ه وت��ی "په یوه ندیه كانم��ان ئاس��اییه ، ن��ه زۆر گه رم��ه و نه زۆر س��ارده ، هیچ كێشه یه كیش��مان نیه ، ئێم��ه له ش��ه نگال نه ئ��ااڵی حیزبی هه ڵده كه ین و نه ئااڵی س��ه رۆك ئاپۆ، ئێم��ه ئ��ااڵی س��وپای كوردس��تان

هه ڵده كه ین".

وته بێژی هاتوچ��ۆی هه ولێر ئاماژه ب��ه وه ده كات ك��ه ل��ه 10 مانگ��ی هاتوچ��ۆ روداوی 998 ڕاب��ردودا، له هه ولێر تۆماركراون، كه بوه ته هۆی هاواڵتی و 130 له ده س��تدانی گی��ان

برینداربونی 895 هاواڵتی .مه زهه ر كه ری��م، ئاوێنه : ڕائید فازیل حاجی حس��ن وته بێ��ژی هاتوچۆی پارێزگای هه ولێر به ئاوێنه ی ڕاگه یاند ك��ه ل��ه و 998 روداوی هاتوچۆیه ی له پارێ��زگای هه ولێ��ر تۆمارك��راون، 767یان پێكدادان بوه و حاڵه ته كانی دیكه ش ش��ێان و سوتاندن بوه ، ئه و روداوی هۆكاره كان��ی %60" وت��ی هاتوچ��ۆ پابه ند نه بونی ش��وفێرانه

به ڕێنمایه كانی هاتوچۆ وه ".وتیش��ی "روداوه كان��ی هاتوچۆ ڕو له هه ڵكش��انه به هۆی هاتنه ناوه وه ی

ژماره یه كی زۆری ئۆتۆمبیل و خراپبونی ڕێگه وبانه كان".

ناوب��راو ئه وه ش��ی رونك��رده وه كه پێشبینی ده كرێت ژماره ی روداوه كانی هاتوچ��ۆ زیادبكات چونك��ه ماوه ی چه ندین س��اڵه ڕێگاوبانه كان نۆژه ن ژماره یه كی رۆژانه ش نه كراونه ته وه و زۆر ئۆتۆمبی��ل ل��ه ده ره وه ی واڵته وه هاورده ده كرێت بۆ بازاڕه كانی هه رێمی كوردستان و ئه مه ش كاریگه ری زیاتری

ده بێت له سه ر شه قامه كان.ئه و وتی "له م ساڵدا به راورد به ساڵی رابردو، ژم��اره ی قوربانیه كان كه می كردوه ، به اڵم ئه مه دڵخۆش��كه ر نیه ، ده گه ڕێته وه هۆكاره كه ی له به رئه وه ی بۆ ئ��ه و قه یران��ه ئابوریی��ه ی ڕوی له هه رێم��ی كوردس��تان ك��ردوه كه جوڵه ی بازرگانی و گه ش��توگوزاری بۆ

هه رێمی كوردستان په كخستوه ".وتیشی "له سااڵنی رابردودا، ژماره یه كی زۆر ئۆتۆمبی��ل ده هاتن��ه هه رێم��ی كوردس��تان به مه به س��تی بازرگانی و

گه شت و گوزار، به اڵم ئێستا نایه ن".ناوبراو ئاماژه ی به وه ش كرد كه "زۆربه ی ڕوداوه كان��ی هاتوچ��ۆ ل��ه ده ره وه ی ش��ار ك��ه ڕوده ده ن په یوه ندیی��ان به خراپی ڕێگه وبانه كانه وه یه ، هۆكاری سه ره كیشیان ئه وه یه كه ڕێگای نێوان

شاره كان تاك سایدن".وته بێژی هاتوچ��ۆی هه ولێر ئاماژه ی به وه ش كرد كه كامێراكانی چاودێری ڕۆڵی گرنگیان هه بوه له كه مكردنه وه ی ڕوداوه كانی هاتوچۆ و گه ر كامێره كانی چاودێری هاتوچۆ نه بێت ئه وا ژماره ی ڕوداوه كان��ی هاتوچۆ ده بێته س��ێی

هێنده ی ئه وه ی ئێستا تۆماركراوه ".

مه‌حمود‌سه‌نگاوی‌بۆ‌نه‌یاره‌كانی:‌فوتان‌لێبكه‌م‌با‌ئه‌تانبات

كۆمه‌ڵی‌ئیسالمی:یه‌كگرتو‌له‌بادینان‌

پێچه‌وانه‌ی‌ڕێكه‌وتنی‌نێوانمان‌هه‌ڵسوكه‌وتی‌كرد

فه‌رمانده‌ی‌‌هێزه‌كانی‌‌گه‌ریال‌له‌شه‌نگال:ته‌نها‌خه‌ڵكی‌‌شه‌نگال‌بڕیار‌له‌سه‌ر‌مانه‌وه‌و‌

نه‌مانه‌وه‌ی‌‌ئێمه‌‌ده‌ده‌ن‌له‌ناوچه‌كه‌دا

له مساڵدا 998 روداوی هاتوچۆ له هه ولێر تۆماركراوه ‌130هاواڵتی‌‌گیانیان‌له‌ده‌ستداوه‌‌و

‌895هاواڵتیش‌برینداربون

ریکام

مه حمود سه نگاوی

YPG گه ریاکانی

5(503( سێشه ممه 2015/11/17 هەنوکە

ئا: شۆڕش محه مه د

ماوه یه كه یه كێتی نیشتیمانی كوردستان ده ستیكرده وه به كۆبونه وه و

سه ردانكردنی الیه نه سه ره كیه كانی كوردستان به مه به ستی چاره سه ركردنی

كێشه كانی هه رێمی كوردستان و زه مینه خۆشكردن بۆ گفتوگۆ و

كۆبونه وه ی پێنج حزبه كه .

هه رچه نده یه كێت��ی رایگه یاندوه كه پ��رۆژه ی نوێی بۆ گفتوگۆكان پێ نیه و سوره له سه ر پاكێجه كانی چوار حزبه كه ك��ه له كۆبون��ه وه ی پێن��ج حزبه كه دا دیموكراتی پارت��ی به رده می خراوه ته كوردس��تان به اڵم به پێی زانیارییه كانی له گه ڵ له كۆبونه وه كانی یه كێتی ئاوێنه ئیس��امی و له )یه كگرتوی هه ریه ك��ه گۆڕان( بزوتنه وه ی ئیسامی و كۆمه ڵی كۆمه ڵێ��ك مه س��جی نوێی پ��ێ بوه و ئه یه وێ��ت ئ��ه و مه س��جانه به پارتیش

بگه یه نێت".

له و یه كێتی زانیاریی��ه كان به پێ��ی ناكرێت رایگه یان��دوه كه كۆبونه وانه دا ئه و دۆخه خراپه ی هه رێمی كوردستان چیتر قبوڵ بكرێت و ئاماژه یان بۆ ئه وه ك��ردوه كه به رده وامی ئه و دۆخه زیانی زۆر گه وره ی له س��ه ر هه رێ��م ده بێت و هه روه ه��ا له دانیش��تنیان له گ��ه ڵ ئه و س��ێ حزبه دا جه ختیان له س��ه ر ئه وه كردۆته وه كه ده بێ��ت پارتی ته راجوع ب��كات له چه ند ش��تێك كه كردویه تی و ته ئكیدیشیان له س��ه ر ئه وه كردۆته وه ك��ه یه كێت��ی ناچێته ژێر ب��اری هیچ

رێكه وتنێكی دوقۆڵی له گه ڵ پارتی .

"له كۆبونه وه مان له گه ڵ پارتی جه خت ده كه ینه سه ر بۆچونه كانی خۆمان"

له گه ڵ به كۆبونه وه ی��ان س��ه باره ت پارتی كه بڕی��اره له م رۆژانه دا ئه نجام بدرێ��ت، فه رید ئه سه س��ه رد ئه ندامی س��ه ركردایه تی یه كێت��ی نیش��تیمانی كوردس��تان له لێدوانێكی ب��ه ئاوێنه ی یه كێتی و كۆبونه وه كه ی "ب��ۆ راگه یاند پارت��ی ئێم��ه به كۆمه ڵێ��ك بۆچون و پێش��نیاره وه ده چی��ن و پێش ئه وه ش له گه ڵ سێ الیه نه كه ی تر كۆبونه وه مان بیر وبۆچونی ده زانین له به رئه وه كردوه ئه وان چۆنه و هه مو بۆچونه كانی ئه وان ل��ه الی ئێم��ه كۆبۆت��ه وه ، له به رئه وه كاتێك كۆبونه وه له گه ڵ پارتی ده كه ین س��ه باره ت هه یه به رچاوڕونییه كم��ان به بۆچون و تێڕوانینی س��ێ الیه نه كه ی

تر". كۆمه ڵێ��ك "خۆش��مان وتیش��ی پێش��نیارمان هه یه ئه مجاره یان و ئه گه ر كۆبونه وه كه په سه ندی كرد ئه وا پێمان وای��ه ده رفه تێك پێكدێت ب��ۆ ئه وه ی رێچكه ی بكه وێته سه ر چاره س��ه ره كه خ��ۆی و ده س��تپێبكات، ب��ه اڵ ئه گه ر

ئێم��ه بۆچونه كان��ی پێش��نیار و له كۆبونه وه كه دا په س��ه ند نه كران ئه وا به دڵنیاییه وه ئه و هه لومه رجه هه روه كو

خۆی ده مێنێته وه ".له ب��اره ی ئ��ه وه ی كه ئاخ��ۆ ئه مه ب��ۆ یه كێتی��ه نوێ��ی پرۆژه یه ك��ی ئه سه سه رد كێشه كان، چاره سه ركردنی وت��ی "ئێمه الی خۆمان ن��اوی نانێین پڕۆژه ئێمه ئه ڵێی��ن هه ندێك بۆچون و

تێڕوانین و پێشنیاری تازه یه ". ئام��اژه ی ب��ۆ ئه وه ش ك��رد كه له و ئه نجامدراوه كۆبونه وانه ی پێش��تر كه ئه و بۆچ��ون و تێڕوانین و پێش��نیارانه نه خراوه ته ڕو. له وباره شه وه وتی "ئه وه ی ك��ه ده خرێت��ه ڕو به ش��ێوه یه كی تر و به هه ندێك میكانیزمی تره وه ده خرێته ڕو له به رئه وه روخس��ارێكی ت��ازه ی پێوه دیاره و پێمانوایه ئه گه ر په سه ند بكرێت ئه وا ئه م پێشنیار و بۆچونانه گونجاون ده رفه تێكیش هه لومه رجه ك��ه و له گه ڵ هه ی��ه ك��ه به خێرای��ی و به گونج��اوی

جێبه جێ بكرێت". س��ه باره ت ب��ه وه ی ك��ه تاچه ن��د به تایبه ت دروس��تبوه زه مینه س��ازیی له نێ��وان گۆڕان و پارتی ب��ۆ كۆبونه وه له گه ڵ یه كدی ، فه رید ئه سه سه رد وتی "ئێمه خۆمان له و كۆبونه وانه دا جه ختمان كردۆته سه ر پێویستی چاره سه ركردنی كێش��ه كانی نێ��وان گ��ۆڕان و پارت��ی وه كو س��ه ره تایه ك بۆ چاره سه ركردنی كێشه كانی تر و له كۆبونه وه كانی پێشودا یه كگرت��و و كۆمه ڵ گ��ۆڕان و له گ��ه ڵ هه س��تمان كردوه كه گیانی گه یش��تن به چاره س��ه ر له الی ئه م سێ الیه نه ش

گرنگ هه نگاوێك��ی ئه م��ه ش هه بوه و بوه بۆ هاندانمان ب��ۆ ئه وه ی هه ندێك بۆچون��ی تازه گه الڵ��ه بكه ین و له گه ڵ باس��ی ئاینده دا له كۆبونه وه ی پارتیدا

لێوه بكه ین". ب��ژارده ی مان��ه وه ی له ب��اره ی ن��وێ حكومه تێك��ی دروس��تكردنی به بێ گ��ۆڕان، ئه سه س��ه رد رایگه یاند "ئێمه ل��ه و كۆبونه وه ی��ه ی كه له گه ڵ پارتی��دا ده یكه ی��ن جه خ��ت ده كه ینه س��ه ر بۆچونه كانی خۆمان كه بریتین له پێویس��تی مانه وه ی ئ��ه م حكومه ته تاخولی خۆی ته واوده كات و ئه گه ر هه ر الیه نێكیش س��ور بو له سه ر ئه وه ی كه پێویسته حكومه تێكی دیكه پێكبهێنرێت به دیلی ئێمه بریتیه له هه نگاونان به ره و

هه ڵبژاردنی پێشوه خت".وتیش��ی "هه ڵبژاردنی پێش��وه خت و حكومه ت��ه ئ��ه م هه ڵوه ش��اندنه وه ی هه ردوك��ی ی��ه ك ده رئه نجام��ی هه یه ئه وی��ش ئه وه یه ك��ه كابینه یه كی نوێ دێته ئ��اراوه ، به اڵم ئێم��ه پێمان وایه ئه نجامێكی هه ڵبژاردن��ی پێش��وه خت باشتر و ش��ه رعییه تێكی زۆرتری ده بێت له وه ی ئه م حكومه ته هه ڵوه شێنرێته وه و

حكومه تێكی دیكه پێكبهێنرێت". یه كێتی ئه ندامه ی سه ركردایه تی ئه و ئام��اژه بۆ ئ��ه وه ده كات ك��ه ئه وه ی ب��اس له هه ڵوه ش��اندنه وه ی حكومه ت ده كات به دڵنیاییه وه هه ڵوه شاندنه وه كه خ��ۆی له خۆی��دا له هه لومه رجێكی پڕ له گرژی و پڕ له كێش��ه دا له كوردس��تان لێ��وه ده كات و وت��ی "ره نگ��ه ب��اس كێش��ه ی دیكه ی لێ بكه وێته وه ، به اڵم

هه ڵوه ش��اندنه وه ی حكومه ت له رێگه ی شه رعیه ت پێش��وه خته وه هه ڵبژاردنی به هه ڵوه شاندنه وه كه و هه م ده دات هه م كابینه یه كی حكوم��ه ت و به هاتنه ئارای تازه ك��ه ش��ه رعیه ت له هه ڵبژاردنێكی

دانپیادانراودا وه رده گرێت".ئه سه س��ه رد هێمای بۆ ئه وه كرد كه "له هه مو حاڵه تێكدا سیناریۆی نمونه یی ئه م حكومه ت و له به رده وامبونی بریتیه كابینه ی��ه پاش چاره س��ه ركردنی ئه و

قه یرانانه ی كه توشی بوه ".

"پێویسته ئه مجاره پارتی له سه ر بنه مای )پێدان و وه رگرتن( گفتوگۆ

بكات" له باره ی هه وڵه كانی یه كێتی و كۆبونه وه دوقۆڵیه كانیان، محه مه د حه كیم ئه ندامی مه كته بی سیاس��ی كۆمه ڵی ئیس��امی به ئاوێنه ی راگه یاند"یه كێتی نیشتیمانی وه كو هه ر سێ الیه نه كه ی تر داوا ده كه ن ڕه وشه كه ئاسایی بێته وه و دۆخی هه رێم بچێته وه پێ��ش 12ی 10و گفتوگۆكان

ده ستپێبكه ینه وه ". وتیشی "ده بێت به ڕاستی گفتوگۆكان ئه مج��اره وابێت كه ش��تێك بده یت و ش��تێك وه ربگریت. ده بێ��ت ئه مجاره پارت��ی بێته س��ه ر ئه و بڕوای��ه ی كه گفتوگۆی كرد له سه ر بنه مای )پێدان و

وه رگرتن( بێت". حه كی��م ئاماژه ی بۆ ئ��ه وه كرد كه له زانستی گفتوگۆدا دو رێگه باسده كرێت وه رگرت��ن(ه و )پێ��دان و یه كێكی��ان ئه وی دیكه ی��ان ئه وه یه ك��ه الیه نێك بیه وێت خۆی فه رزبكات به سه ر الیه نی

به رامبه ردا. س��ه باره ت به بونی زه مینه له ئێستادا واچاوه ڕوانده كرێت پارتی له گفتوگۆكاندا پێدانی هه بێت، محه م��ه د حه كیم وتی "پێموای��ه زه مینه یه كی له و ش��ێوه یه هه ی��ه ، چونك��ه ئه م��ڕۆ باڵیۆزخانه ی ئه مریكا هه وڵی خ��ۆی هه یه و یه كێتی ئه وروپ��ا هه وڵ��ی خ��ۆی ده دات و بۆ س��ه ر هه مو الیه نه كان فشارێك هه یه ، فشاری ئه وه ی كه بارودۆخی كوردستان س��ه قامگیری نێوده وڵه تی به هاوكاری به خۆیه وه بینیوه ئه وه ش رۆڵ ده بینێت ل��ه وه ی كه الیه ن��ه كان ه��ه وڵ بده ن

بگه ڕێنه وه سه ر مێزی گفتوگۆ". وتیش��ی "ئێمه و یه كێتی و یه كگرتو و زانیومانه هه ر گۆڕانی��ش ئه وه ن��ده ی واده ڵێن كه ده بێ��ت ئه و بڕیارانه ی كه دۆخه ك��ه هه ڵبوه ش��ێنرێنه وه و دراون

بخرێته وه باری ئاسایی خۆی ".له باره ی ئه وه ی كه نیه تی باشه هه یه له الی پارتییه وه بۆ ده س��تپێكردنه وه ی گفتوگۆكان، حه كی��م وتی "من پارتیم نه بینی��وه تابزانم نیه تی��ان هه یه یان

نا".س��ه باره ت به ده نگۆی ئه وه ی كه داوا له یه كێتی كراوه ب��ۆ كۆبونه وه ی چوار قۆڵ��ی و یه كێت��ی ره ت��ی كردبێته وه ، حه كیم وتی "ئه وه دوره له راس��تیه وه و

هیچ بنه مایه كی نییه ".

"ده بێ��ت زه مین��ه خ��ۆش بكرێت بۆ دانیشتنه كان به تایبه تی له گه ڵ گۆڕان" چ��اوه ڕوان به كۆبونه وه س��ه باره ت كراوه كه ی یه كێت��ی و پارتی كه بڕیاره

له م رۆژان��ه دا ئه نجام بدرێ��ت، عه لی حسێن ئه ندامی س��ه ركردایه تی پارتی دیموكراتی كوردستان رایگه یاند "هه مو الیه ن��ه كان هه ریه كه و له ش��وێنی خۆی كۆبونه وه و قس��ه ی خۆی كردوه به اڵم

به ناوی نێوه ندگیرییه وه نه بوه ". گرف��ت و "ئه گ��ه ر وتیش��ی له ئارادابێ��ت لێكتێنه گه یش��تنێك ئه وا ده بێ��ت هه وڵ بده ی��ن به دیالۆگ چاره س��ه ری بكه ی��ن و بێگومان ئه بێت هه وڵ بده ین بۆ چاره س��ه ركردن الیه نی سێهه م بێته ناوه وه و الیه نی سێهه میش پش��ت به ناوخ��ۆی خۆمان ببه س��تین

باشتره ". له ب��اره ی ئ��ه وه ی تاچه ن��د یه كێتی پێش��نیاری نوێی ب��ۆ الیه نه كان پێیه ، عه لی حس��ێن وتی "یه كێتی له س��ه ر زاری كاك مه ال به ختیاره وه رایگه یاند و ئه ڵێ��ن ئێم��ه به ش��ێكین له كێش��ه و بێگومان له چاره س��ه ر. به شێكیش��ین یه كێتیش به ش��ێكی گرنگه له پرۆسه ی سیاس��ی له كوردس��تان و كاریگ��ه ری خۆش��ی هه یه ، به اڵم له راستیدا ده بێت زه مینه خۆش��بكرێت بۆ دانیش��تنه كان

به تایبه تی له گه ڵ گۆڕان". وتیش��ی "نێوان��ی پارت��ی و گۆڕان به زه مینه خۆش��كردن پێویس��تی هه یه چونكه كار گه یش��ته ئاس��تێك ك��ه لێكدوركه وتن��ه وه روی��دا و ئه مه متمانه به دروس��تكردنه وه ی پێویستی دروس��تكردنه وه ش متمان��ه هه ی��ه و هه یه و به زه مینه خۆشكردن پێویس��تی جدییه تی كات و زه مینه خۆش��كردنیش

ده وێت له هه مو الیه كه وه ". ئه و ئه ندامه ی س��ه ركردایه تی پارتی ل��ه و بڕوایه دای��ه كه ئێس��تا ده رفه ت هه یه بۆ هه مو الیه ك بۆ گفتوگۆ له به ر مه س��ه له ی داعش و حه شدی شه عبی و له ب��ه ر ئاینده ی هه رێمی كوردس��تان و له وباره یه وه وتی "ئه گه ر هه مو الیه كمان بگه ڕێینه وه بۆ مه نتیق و بۆ خوێندنه وه ی ئه و واقیعه ی كوردستان ئه وا كێشه كان چاره سه رده بن و له هه ندێك شتی حزبی و شه خس��ی ده ربچی��ن بڕواناك��ه م هیچ

شتێك گرفت بێت". عه لی حسین له و بڕوایه دایه كه ئه وه ی رویدا له راب��ردودا ئه وه نده ی گرفته كان كۆمه اڵیه ت��ی بون ئه وه نده سیاس��ی و

قانونی نه بون. هه روه ه��ا ئام��اژه بۆ ئ��ه وه ده كات كه ئازادكردنه وه ی ش��ه نگال زۆر مانا و مه دلول��ی هه ب��وه و ه��ۆكار ده بێت بۆ بیر كوردستان ئه وه ی س��ه ركردایه تی ل��ه وه بكات��ه وه هه ندێك ش��ت به الوه بنێت. وتیشی "ئێستا ئێمه پێویستیمان نیش��تیمانی نه ته وه یی و به ئیراده یه كی زیاتر هه یه ن��ه ك هه ندێك به رژه وه ندی پێویس��تمان حزبایه ت��ی و ته س��كی به رژه وه ندییه كانی پاراستنی به گوتاری كوردس��تانه و هه ندێ ش��تی شه خسی

به الوه بنێین".

ئا: وریاجه مال

به شێك له خوێندكارانی توناسازی حكومه تی هه رێم زیاتر له دومانگه

چه كی بێ پاره یان وه رگرتوه و وه زاره تی خوێندنی بااڵش، وه زاره تی دارایی به به رپرس ده زانێت"له نه بونی

پاره له بانكدا".

وه زاره تی 2015/9/16 له ب��ه رواری خویندن��ی بااڵی حكومه ت��ی هه رێمی كوردس��تان، چه كی ژماره 4ی تایبه ت 300 به س��ه ر داراییه كان��ی به ماف��ه دابه ش��كرد تواناس��ازیدا خوێندكاری كه چه ندین مانگ��ه چاوه ڕوانن، به اڵم تائێس��تا ئه و چه كانه به خه رجنه كراوی

ماونه ته وه ". خوێن��دكاری عوس��مان چۆم��ان دكتۆرا له زانكۆی نیوكاس��ڵ به ئاوێنه ی ڕاگه یاند"تائێستا چه ندجارێك له خوێندن ڕاگیراوین به هۆی نه دانی پاره ی خوێندن به زانكۆكانمان وه زاره تی خوێندنی بااڵ زۆركه مته رخه من به رامبه رمان و جوابمان

ناده نه وه ".چه ك��ی 9دا وتیش��ی "له مانگی بانكم��ان پ��ێ دراوه به اڵم تائێس��تا پاره كانمان ب��ۆ خه رجنه كراوه ،ئه مه ش بارقورسیه كی زۆری بۆخوێندن و ژیانی له ڕوی دروستكردوه ،زانكۆكانمان ئێمه ئینسانیه وه هاوكاری زۆریانكردوین،به اڵم دواكات كه بۆمان دیاریكراوه بۆ پێدانی ئه گ��ه ر 2015/12/15 پاره كانم��ان نه ده ین خوێن��دن پ��اره ی تائه وكاته به زانكۆكانمان له خوێندن ڕاماده گرن".

تواناس��ازی ئه وخوێن��دكاره ی له گ��ه ڵ بۆئه وه ك��رد" ئام��اژه ی سه رفنه كردنی چه كه كانی خوێندكارانی مه ترس��یان تواناس��ازی،خوێندكاران هه یه چه كه كانیان له هه ڵوه ش��انه وه ی

له ڕوی یاساییه وه ".وه زاره تی وته بێژی له به رامبه ریشدا خویندنی بااڵو توێژینه وه ی زانس��تی ، خوێندكارانی تواناسازی دڵنیا كرده وه كه به های به س��ه ر چونی چه كه كان 6 مانگه نه ك 3 مانگ و هیواشی خواست تا ئه و به رواره پاره كانیان بۆس��ه رف

بكرێت.عه باس ئه ك��ره م وته بێژی خوێندنی بااڵو توێژینه وه ی زانس��تی به ئاوێنه ی ڕاگه یاند"هه وڵ��ی ت��ه واوی خۆمانداوه له گه ڵ وه زاره ت��ی دارایی و ئه نجومه نی وه زی��ران بۆئه وه ی ئ��ه م پارانه یان بۆ تائێستا بكرێت،به ش��ێكیان س��ه رف وه ریاننه گرت��وه به هۆی ئ��ه م قه یرانه داراییه ی له هه رێمی كوردستان دروست

بوه ".به چاره نوس��ی س��ه باره ت ئه وخوێندكاران��ه وته بێ��ژی وه زاره تی خوێندنی بااڵ وتی "توانای ئێمه ئه وه نده بوه كه بۆمانكردون به رده وام له س��ه ر خه ت بوین بۆئه وه ی بتوانین مافه كانی خوێندكارانی تواناسازیمان دابین بكه ین خوێندنیان نه فه وتێت ئه وه ی له تواناماندا بوبێ��ت كردومان��ه و به رده وامین، ئه و بارودۆخ��ه ئابوریه ی هه ی��ه هۆكاربوه پاره كانیان،وه زاره ت��ی نه دان��ی ب��ۆ دارایی و ئه نجومه نی وه زیران به رپرس��ه له و بابه ته ،چونكه ئه و گرێبه س��تانه ی خوێندكارانی تواناسازی له گه ڵ ئێمه دا

په یوه ندی به شێكی دوالیه نه یه هه یانه ئه نجومه ن��ی دارای��ی و به وه زاره ت��ی

وه زیرانه وه هه یه ".ب��ااڵو خوێندن��ی وته بێ��ژی توێژین��ه وه ی زانس��تی ڕه تیك��رده وه جواب��ی خوێندكاران��ی تواناس��ازیان وه زاره ت نه دابێته وه ،وت��ی "ده رگای كراوه یه بۆخوێن��دكاران و ئه وه ی كاری

ئێمه بوبێت بۆمان ئه نجامداون".ئه ندامێكی لیژنه ی په روه رده وخوێندنی بااڵوتوێژینه وه ی زانس��تی له په رله مانی ڕایده گه یه نێت"له ئێستادا كوردس��تان حكومه ت نه ماوه بۆیه نازانریێت قس��ه

له گه ڵ كێدا بكه یت بۆ ئه و بابه ته ".د. ش��ێركۆ حه مه ئه می��ن ئه ندامی له لیژن��ه ی كوردس��تان په رله مان��ی پ��ه ره وه رده و خوێندنی بااڵ به ئاوێنه ی ڕاگه یاند"له ئێس��تادا ش��تێك نه ماوه به ن��اوی حكومه تی هه رێ��م و نازانرێت قس��ه له گه ڵ كێدا بكرێت س��ه باره ت به و بابه ته ، به بڕوای من له ئێستاش��دا حوكم��ی عورفی ڕانه گه یه ن��دراو هه یه

له هه رێمی كوردستاندا".

له ده ره وه ی تواناسازی خوێندكارانی واڵت روبه روی كێش��ه ی زۆر بونه ته وه به هۆی نه بونی پاره و س��ه رفنه كردنی وه زاره تی له الیه ن مافه داراییه كانی��ان خویندن��ی ب��ااڵ، هه ربۆی��ه له كات��ی وه رگرتنی چه كی دارایی و سه رفنه كردنی چه كه كان فشارێكی زۆر ده كه وێته سه ر ئه و خوێندكارانه ،زانكۆكانیان هه ڕه شه ی ڕاگرتنی ده وامی خوێندنیان لێده كه ن.

له كابینه ی حه وتی حكومه تی هه رێمی كوردس��تاندا به رنامه ی گه شه پێكردن و مرۆییه كان��ی توان��ا په ره پێدان��ی كوردس��تان )تواناس��ازی( بریتیی��ه له ته رخانكردنی سه دوبیست ملیار دینار كوردستان هه رێمی له بودجه ی سااڵنه ب��ۆ په ره پێدان��ی توان��ا مرۆییه كانی كوردستان له هه مو بواره پسپۆریه كاندا س��ااڵنه به رنامه ی��ه ئ��ه م به پێ��ی ژماره یه ك��ی زۆر له گه نجان ده نێردرێنه ده ره وه بۆ ئ��ه وه ی خوێندنی دكتۆراو ماسته ر له زانكۆ پێشكه وتوه كانی دونیا ته واو بكه ن،به اڵم له كابینه ی هه ش��تدا

ئه وبه رنامه یه ڕاگیرا.

یه‌كێتی‌‌چ‌په‌یامێكی‌‌بۆ‌حزبه‌كان‌پێیه‌؟سیناریۆکانی چاره سه ركردنی كێشه ی الیه نه سیاسییه کان ئاشكراده كات

خوێندكارانی‌تواناسازی:‌وه‌زاره‌تی‌‌خوێندنی‌‌بااڵ‌كه‌مته‌رخه‌من‌و‌وه‌اڵممان‌ناده‌نه‌وه‌

به رده وامی ئه م

دۆخه زیانی زۆر گه وره ی له سه ر هه رێم ده بێت و یه كێتی ناچێته ژێر باری هیچ رێكه وتنێكی

دوقۆڵی له گه ڵ پارتی

هه ڵوێستی سێ الیه نه که هه نگاوێكی

گرنگ بوه بۆ هاندانمان بۆ ئه وه ی

هه ندێك بۆچونی تازه گه الڵه بكه ین و له گه ڵ پارتیدا له كۆبونه وه ی

ئاینده دا باسی لێوه بكه ی

له هه مو حاڵه تێكدا سیناریۆی

نمونه یی بریتیه له به رده وامبونی ئه م حكومه ت و كابینه یه پاش

چاره سه ركردنی ئه و قه یرانانه ی كه

توشی بوه

نێوانی پارتی و گۆڕان پێویستی

به زه مینه خۆشكردن هه یه چونكه كار گه یشته ئاستێك

كه لێكدوركه وتنه وه رویدا و ئه مه پێویستی

به دروستكردنه وه ی متمانه هه یه

له ئێستادا شتێك نه ماوه به ناوی

حكومه تی هه رێم و نازانرێت قسه له گه ڵ كێدا بكرێت سه باره ت به و بابه ته ، به بڕوای

من له ئێستاشدا حوكمی عورفی ڕانه گه یه ندراو

هه یه له هه رێمی كوردستاندا

ئا: عه بدواڵ گۆران و به رهه م ئه حمه د

به ڕێوبه ری گشتی ده زگای ته ندروستی پێشمه رگه د.شه ماڵ جه بار له م

گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "ئێمه تیماری ئه و داعشانه مان كردوه كه

كه وتونه ته ده ستی هێزی پێشمه رگه ، چونكه بڕوامان به كوشتنی بێهێزو

دیله كان نیه ".

ئاوێن��ه : ئه وه تاچه ند راس��ته كه تۆ به هۆی باوكته وه بوی��ت به به ڕێوبه ری گشتی، ده گوترێت تۆ توانای به ڕێوبه ریت

نه بو گومانی گۆڕانیشت لێده كرا؟د. ش��ه ماڵ جه بار ی��اوه ر: بۆ ته نها س��انیه یه ك ئه ن��دام ی��ان الیه نگ��ری بزوتن��ه وه ی گۆڕان نه بوم، ئه و هه ڤااڵنه پێش��تر هه مویان یه كێت��ی بون، ئه وان ب��ون، په یوه ندی پێش��تر هاوڕێم��ان هاوڕێیه ت��م له گه ڵی��ان ماب��و بۆیه ئه و تۆمه ته یان داوه ته پاڵم، به اڵم له بنه ڕه تدا بونی نه ب��وه ، یه كێكم له گه نجه كانی ناو رێكخس��تن و ناو ناوه ندی ته ندروس��تی ده بن��ه مونافه س��ه كانیش هه ندێج��ار مونافه س��ه یی ناواقعی، له ژیانمدا بڕوام به ش��كاندن نه ب��وه ، ده ب��ێ ئ��ه وه ش بیرم به ته واوه تی رونبكه م��ه وه به ژیانم نه كردوه ته وه له یه كێتی له دوركه وتنه وه به حوكمی بنه ماڵه كه م كه كۆی گشتیان په روه رده ی یه كێتین، رێزیش��م له هه مو بیروڕایه كی جیاواز له بیروڕاكانی یه كێتی بیروڕایانه ی ئ��ه و به تایبه تی گرت��وه ، مه ده ن��ی بون، ب��ڕوام به خزمه تكردنه و ب��ه س، هه مو كه س��ێك ئه زانێت ئه گه ر مرۆڤ ی��ان تاك��ی ك��ورد له ناوحزبدا هێزێك��ی تاكه كه س��ی خ��ۆی نه بێ��ت ناتوانن به هێزب��ن زۆر بنه ماڵه كه ش��ی بیك��ه ن به ش��ت، له كاتی ش��ه ڕه كاندا س��ێ مانگ له به ره كان��ی جه نگدا بوم، ئه گه ر گه ن��ج نه بومایه ئه و توانا زۆره م نه ده بو، ئه ش��متوانی له ش��وێنی خۆم دابنیش��م و لێره وه بڕیار ده ربكه م، به اڵم م��ن ب��ڕوام به جێبه جێكردن��ی ئه ركه له ده ستكه وتی تاكه سی، ته كلیف كراوم له الی��ه ن مه كته بی ساس��یه وه بۆ ئه م ئه ركه هه ركاتێك یه كێتی له هه رشوێنێك پێویستی پێمبێت ئاماده ی خزمه تكردنم، له ئێس��تادا نوێن��ه ری یه كێتی��م ل��ه م پۆس��ته دا، بۆ جێبه جێ كردنی به رنامه

باشه كانی.ئاوێنه : ئاگاداریی ئ��ه و رێنمایانه یت، كه له بڕگه ی یه ك و دویدا باس له ته مه ن و بڕینی پله وه زیفیه كان ده كات بۆ بون به به ڕێوه به ری گشتی، ئایا ئه و رێنماییانه

له تۆدا بونیان هه یه ؟

د. شه ماڵ جه بار یاوه ر: ئه و پرسیاره بۆ هه م��و ئه و به رێوه به ره گش��تیانه یه له ئێس��تادا یه كێتی و زۆربه ی حزبه كانی تر كه داییناون، ئه و رێنمایی و یاسایانه كۆن ب��ون، حكومه تی هه رێم بۆ ئه وه ی به رگێكی گه نجانه بكات به به ری هه یكه له نوێی��ه ، رێنم��ای تایبه ت��ی ده ركردوه مه رجه كان لێهاتوی��ی و ته م��ه ن و ب��ۆ گۆڕانكارییان تێداكراوه به پێی گونجانی ئێس��تا، گه نجی ئه م واڵته حه قی ماف و ئه رك��ی هه ی��ه له ن��او دام و ده زگاكانی كاره كانم��ان ئێس��تا كوردس��تاندا، حزمه تگوزاریمانن لێهاتویی و ش��ایه تی له بواره كان��ی ئی��داری و به ڕێوه ب��ردن و ته ندروس��تیه وه ، هه مو الی��ه ك ئه زانن له م له ئێستادا ته ندروستی پێشكه وتنی سنوره گه واهیده ری لێهاتویی به ڕێوبه ره گه نجه كانه ، كارك��ردن و خزمه ت و ژیری

به گه وره یی و بچوكی نیه .ده زگای چی��ه ه��ۆكاری ئاوێن��ه : ته ندروس��تی پێش��مه رگه ته نها له زۆنی س��ه وز هه یه ، گرنگ��ی ئ��ه م ده زگایه به ڕێوه به رایه ت��ی ك��ه له چیدای��ه ،

ته ندروستی سلێمانیمان هه یه ؟د. ش��ه ماڵ جه ب��ار ی��اوه ر: ل��ه دو ئیداره یی پێش��وه وه تا ئێستا به شێكی

جیانه كراوه ی سیسته می ته ندروستیه .ئاوێنه : به قسه ی تۆ بێت تایبه ت نیه

به هێزی پێشمه رگه وه ؟د. ش��ه ماڵ جه ب��ار ی��اوه ر: ته نه��ا تایبه ت نیه به پێش��مه رگه وه ، ناوه كه ی پێش��مه رگه یه ، چۆن پێشمه رگه ئێستا خزمه ت��ی كۆی گش��تی میلله ت ده كات پێش��مه رگه ش ته ندروس��تی ده زگای رونكردن��ه وه ب��ۆ به هه مانش��ێوه یه ، له س��اڵی رابردودا )894( هه زار كه س سه ردانیان كردوین بۆ چاره سه ر، ته نها له س��اڵی پاردا )6700( نه ش��ته رگه ری س��ه روی گه وره ك��راوه ، ئه مانه ته نها بۆ پێش��مه رگه نه ب��ون، چونكه )250( هه زار پێشمه رگه له شه ڕدایه له دهۆكه وه تاوه كو خانه قی��ن، به اڵم ئێمه له ماوه ی یه ك س��اڵدا یه ك ملیۆن نه خۆش��مان بینیوه بۆ چاره سه ركردن، ده رگای ئێره وااڵیه بۆ هه مو كه سێك به بێ جیاوازی، ته نها جیاوازی كه هه یه نرخێكی ره مزی هه یه ب��ۆ خه ڵكی مه ده ن��ی، به اڵم بۆ پێش��مه رگه و كه س��وكاریان ئه و نرخه ره مزی نیه و بێ به رامبه ره ، ئه گه ر به شی پێش��مه رگه ده زگای ئسۆپاس��ۆلۆجی نه بێت قورساییه كی زۆر ده كه وێته سه ر به ڕێوه به رایه تی ته ندروس��تی سلێمانی، ئێوه ئه زانن زۆربه ی نه خۆشی شێرپه نجه له نه خۆشخانه ی ش��ۆڕش پشكنینی بۆ

ده كرێت.

ئاوێنه : ئه وه ئه ركی ئێوه نیه ، بۆچی ئه یكه ن، ئه ركی ئێوه ته نها ته ندروستی

پێشمه رگه نیه ؟د. شه ماڵ جه بار یاوه ر: ئه وه فه رمانی جه نابی مام جه الله كه ده بێت خزمه تی هه مو كۆمه اڵنی خه ڵكی كوردستان بكه ین، ئێمه له ئێس��تادا ده ست له خزمه تكردنی خه ڵك��ی بكش��ێنینه وه ئه ركێكی زیاتر بۆ وه زاره تی ته ندروس��تی زیاد ده كه ین بۆ نمونه ئێمه له نه خۆش��خانه ی شه هید ئه حم��ه د ئیس��ماعیل له راپه رین رۆژانه سێ س��ه د نه خۆش ئه بینین و چاره سه ر س��ه د له هه فته یه ك��دا وه رده گ��رن، نه ش��ته رگه ری ئه نجامئه ده ی��ن، ئه مه ی ئێم��ه جێبه جێ��ی ئه كه ین سیاس��ه تی

یه كێتیه بۆ خزمه تكردنی خه ڵك.ئاوێنه : وه اڵمتان ب��ۆ ئه وه چیه ، كه

ده گوترێ��ت ئێوه ناتوانن خزمه تی هه مو هێزی پێش��مه رگه بك��ه ن له به ره كانی جه نگ، به اڵم لێره وه بانگه ش��ه بۆ ئه وه ده كه ن كه خزمه تی خه ڵكی به گش��تی

ده كه ین؟د. ش��ه ماڵ جه ب��ار ی��اوه ر: ئه وه ی واده ڵێ��ت زۆر ب��ێ ویژدان��ی ده كات، ئێمه میحوه ری یه ك و دو و س��ێ و چوار لێیبه رپرس��ین، ئه و ئه ركه ی پێماندراوه گه یان��دوه به جێم��ان به ته واوه ت��ی به هاوكاری ته ندروستی سلێمانی، چونكه هه ردوالمان هاوكارو ته واوكه ری یه كترین له ئیش��ه كانماندا، وه زاره تی ته ندروستی درێغی نه كردوه له هاوكاریمان بۆ خزمه تی هێزی پێش��مه رگه ، ده زگای ته ندروستی پێشمه رگه )64( رۆژ له كۆبانی خزمه تی پێش��كه ش ك��رد، ئه م��ه گه وره تر نیه

به و ئه ركه ی پێمان س��پێراوه ، ده زگایی له رۆژێك��دا پێش��مه رگه ته ندروس��تی بۆ )106( پێشمه رگه ی چاره س��ه رمان بریندار كردوه ، فه رمانده كان پێمانده ڵێن ئ��ه و خزمه تگ��وزاری ته ندروس��تییه ی هه یه له ئێس��تادا جه نگ له به ره كان��ی له كاتی ش��ه ڕی ئێران و عێراقیش نه بوه ك��ه دو واڵتی زلهێ��زی ناوچه كه بون، له ئێس��تادا كه قس��ه بۆ ئێ��وه ده كه م )84( تیمی ته ندروستیمان له به ره كانی جه نگدان، ئه توانن بڕۆن بپرس��ن بزانن ل��ه م س��نوره ی ئێمه چ��ۆن خزمه تی كراوه و چه ندی��ن چونه ته پێش��مه رگه ده ره وه و چه ندیان چون بۆ نه خۆشخانه به ویژدانه وه به هه مانش��ێوه ئه هلیه كان له س��نوری هه ولێرو دهۆكیش بپرس��ن، زۆرب��ه ی برینداره كانی پێش��مه رگه مان نێراونه ته كه متری��ن چاره س��ه ركردون ده ره وه یان نێردراون بۆ نه خۆش��خانه ی

ئه هلی.ئاوێن��ه : دكت��ۆر هه س��ت ناكه ی��ت قس��ه كانت شێوه ی بانگه شه بن و دوربن

له پراكتیك و كردار له ئه رزی كاركردندا؟د. ش��ه ماڵ جه بار ی��اوه ر: ده زگای میح��وه ری پێش��مه رگه ته ندروس��تی جه له والمان وه رگرتوه ، له هه رش��وێنێك وه زاره تی پێشمه رگه فه رمانمان پێبكات ئه نجامی ده ده ین و بانگه شه ناكه ین به ڵكو خۆش��مانی به ئه ركی خزمه تئه كه ی��ن و ده زانین، به میزانیه كی دیاریكراو چه ندین به رێوه ده به ین، س��ه نته ر نه خۆشخانه و ته نه��ا ئه ركمان به ره كان��ی جه نگ نیه ،

به ڵكو خزمه تی گشتیه .ئاوێن��ه : ئ��ه وه ی ب��اس ده كرێت كه بودجه یه كی زه به الحتان له به رده ستدایه ، ب��ه اڵم خزمه تێكی كه مت��ر له بودجه كه ب��ه و ئای��ا ده كرێ��ت، پێش��كه ش

شێوه یه یه ؟ت��ۆ ی��اوه ر: جه ب��ار ش��ه ماڵ د. تۆمه تبارمان ده كه یت به شتێك كه وانیه ، ده زگای ته ندروس��تی له سه دا چوارسه د له وزه كه ی خۆی ئیشی كردوه له خزمه تی خه ڵكدا بوه و ده بێ��ت، الی ئێمه زیاتر خۆبه خشیه ، ئه گه ر میزانیه كه م به راورد به نه خۆش��ه كان پێبڵێم له وانه یه سه رت له ساڵی بودجه كه مان ئێمه سوڕبمێنێ، )2013( ته نه��ا )25( ملیاردینار بوه ، له ئێس��تادا یه ك له س��ه ر دوانزه بۆمان س��ه رف ده كرێت له و بودجه یه ی هه مان بودجه وه به موچ��ه و له ئێس��تادا بوه ، له مانگێك��دا ناگه ینه ملیارێ��ك دینار، حزبی��ش هاوكاریم��ان ده كات به پێ��ی پێویس��ت، سوپاس��ی یه كێتی ده كه م و

شانازی پێوه ده كه م باسی بكه م.ئاوێنه : له س��ه ره تای شه ڕی داعشه وه

تاوه ك��و ئێس��تا چه ند تیم��ی ده زگای ته ندروستی پێشمه رگه به شداریان كردوه له وانه چه ندی كارمه ندی ته ندروس��تی و

چه ندی پزیشك بون؟د. شه ماڵ جه بار یاوه ر: شانازییه بۆ ئێمه كه نه ش��ته رگه ری سه روگه وره مان له دوری بیس��ت كیلۆمه تر له ش��ه ڕه كان پزیش��كه كانمان ئێم��ه ئه نجام��داوه ، بیهۆشكاری و گش��تی و نه ش��ته رگه ری شكاوی و به شێوه ی خش��ته به شداریان له به ره كان��ی جه نگ��دا، كۆی ك��ردوه پزیش��كه كانمان له دو س��ه د پزیش��ك تێپه ڕناب��ن، هه مویان چون هه ریه كه یان چه ندین جاری��ان به ركه وتوه ، له ماوه ی یه ك س��اڵی ش��ه ڕه كان )500( تیممان كردوه ، به ره كانی جه نگیان به ش��داری ده زگاكه م��ان تاوه كو ئێس��تا خاوه نی )12( ئه مبواڵنس��ه ، زیات��ر له دو هه زار

كه سمان به شداربون.ئاوێنه : ته نها به ڕێوه به رێكی گشتی بۆ چه ندین رۆژ له به ره كانی شه ڕ بمێنێته وه ت��ۆ بویت، ه��ۆكاری ئه مه چی��ه ، ئایا خۆبردن��ه پێش��ه وه یه ی��ان بڕوابونته

به خۆت و كاره كه ت؟د. شه ماڵ جه بار یاوه ر: له به رئه وه ی ك��وڕه پێش��مه رگه ب��وم و ئێس��تاش ته ندروس��تی ده زگای به ڕێوه ب��ه ری پێش��مه رگه م، ب��ڕوام وای��ه رۆحی من له ڕۆحی كه س خۆشه ویس��تر نیه ، بڕوام وایه ده ب��ێ به رپرس له مه ترس��ییه كان پێشه نگ بێت بۆ ئه وه ی فه رمانبه ره كانی زیاتر خزمه ت بكه ن و هه ستی كاركردنیان

زیاتر بێت.ده زگای تیمه كانی تائێس��تا ئاوێنه : ته ندروستی پێش��مه رگه چه ند شه هیدو

چه ند بریندارتان داوه ؟د. شه ماڵ جه بار یاوه ر:"ئا ئێستا دو

شه هیدو شه ش بریندارمان هه یه .پیشمه رگه گشتی ئه مینداری ئاوێنه : ته ندروس��تی گش��تی به رێوبه ری وتی پێشمه رگه تیماری برینداره داعیشه كانی كردوه ، ئایا ئ��ه وه كارێكی خراپه ، یان مرۆڤه وه مافه كانی ته ندروستی و له ڕوی ش��تێكی ئاس��اییه ، ئه توانی ئه وه رون

بكه یته وه ؟د. ش��ه ماڵ جه ب��ار ی��اوه ر: ئێمه تیماری ئه و داعیش��انه مان كردوه كه پێشمه رگه ، هێزی ده ستی كه وتونه ته كه ده بێت یاس��ا بڕیار ب��دات ئه وانه چیان لێبكرێت، نه ك منی پزیشك كه ئه ركم چاره س��ه ری نه خۆشه ، چونكه ئێم��ه بڕوامان به مافی م��رۆڤ هه یه ، بڕوامان به كوش��تنی بێهێ��زو دیله كان نیه ، له ڕوی مرۆڤدۆس��تیه وه سه یریان

ده كه ین، نه ك پێچه وانه كه ی.

د.شه‌ماڵ‌جه‌بار‌یاوه‌ر:‌له‌رۆژێكدا‌چاره‌سه‌رمان‌بۆ‌‌106پێشمه‌رگه‌ی‌بریندار‌كردوه‌ئێمه تیماری ئه و داعشانه شمان كردوه كه كه وتونه ته ده ستی هێزی پێشمه رگه

هەنوکە)503( سێشه ممه 42015/11/17

ئا: كارزان تاهیر

له هه رێمی كوردستان ملمالنێ سیاسیه كان زۆر سنوری به زاندوه ، به ڵكو گه یشتوه ته ئه وه ی ركه به ره سه رسه خته كان یه كدی ژه هرخواردو بكه ن، په رله مانتارێك ده ڵێت به ڵێ و

په رله مانتارێكی دیكه ش ده ڵێت "ئه وانه ی واده ڵێن زیاده ڕۆیی ده كه ن".

س��ۆران عومه ر، سه رۆكی لیژنه ی مافی مرۆڤ له په رله مانی كوردستان ئاماژه به وه ده كات كه له هه رێمی كوردس��تان به هۆی ئه وه ی ده زگای ئه منی سه ر به حزبی هه یه و ده زگا ئه منی��ه حزبیه كانی��ش له ملمالنێ سیاس��یه كاندا به كار ده هێنرێن، ئه و وتی "ئه زمونیش به ش��ی ئه وه له به رده س��تدا هه یه كه ئه م هێزانه نه یاره سیاسیه كانیان چۆن له ناو بردوه ، بۆیه به دڵنیایه وه ئێمه وه ك په رله مانتار ح��ه زه ری زۆر ده كه ین له خ��واردن و خواردنه وه له هه ر ش��وێنێك

جێگه ی متمانه نه بێت".وتیشی "شوێن هه یه جێگه ی متمانه نیه كه نان و ئ��او و چای تێدا بخۆیت یان كه ده یخۆیت ده بێت حه زه ری ئه وه بكه یت كه ماده یه كی تێنه كرابێت و كه س��ێكی ناحه ز

ده ستی پێنه گه شتبێ ". س��ۆران عومه ر پێیوایه ، ئه مه هه ر بۆ خه ڵكی سیاسی نیه بۆ ئاوی خواردنه وه ی ب��ۆ چێش��تخانه و وای��ه هاواڵتیانی��ش ش��وێنه كانی تری��ش، به اڵم ب��ۆ خه ڵكه

سیاسیه كان هه ستیارتره .س��ه رۆكی لیژنه ی مافی م��رۆڤ ئاماژه بۆ ئه وه ش��ده كات، رێگایه كی ئاس��ان بۆ ژه هرخواردكردنه نه یاره كان پاكتاوكردنی به ماده ی مه ترس��یدار، ئه و وت��ی "ئێمه له الیه ن خه ڵكێكی دڵس��ۆزو دۆستمانه وه ئ��اگادار ده كرێینه وه ئاگامان له خواردن و

خواردنه وه بێت".ب��ه اڵم له به رامب��ه ردا، په رله مانتارێكی فراكس��یۆنی بزوتن��ه وه ی گ��ۆران باس ل��ه وه ده كات كه له كاتی س��ه ردانیان بۆ الی هاوڕێكانی��ان له په رله مان كه س��ه ر به فراكس��یۆنه كانی دیكه ن ئ��او و چایان خواردوه ته وه و ئه گه ر بێمتمانه ییش هه بوبێ

نه گه یشتوه ته ئه و ئاسته ی بترسن.منی��ره عوس��مان په رله مانتاری گۆڕان وتی "ئه گه ر كار بگاته ئاس��تێكی وا، هیچ ژیانكردن ب��ۆ سیاس��ه تكردن و مانایه ك نامێنێته وه ، كاره س��اته ل��ه م واڵته دا كار بگاته ئاس��تێك ڕا جیاوازه كان روبه ڕوی م��ه رگ بكرێنه وه ، ئه گه ر له رابردو ش��تی

واكرابێت ئه وا بۆ ئێستای به ره و پێشبردنی دیموكراسی كاره ساته و هیچ متمانه له نێوان الیه نه سیاسیه كان نامێنێت و دۆخی هه رێم

ده گاته دۆخێكی ئێجگار مه ترسیدار".وتیش��ی "م��ن تائێس��تا حاڵه تی وام نه بیستوه و هیچ ئاگاداریه كمان بۆ نه هاتوه كه ئاگام��ان له خۆمان بێ��ت به تایبه تی به اڵم ك��ردن، ژه هرخوارد له مه س��ه له ی نایش��ارینه وه وه رگرت��وه ، حه زه رم��ان به تایبه تی له كاتی كۆبونه وه ی 10ی ئاب و 23ی حوزه ی��ران ح��ه زه ری خۆم��ان بۆ پاراس��تنی ژیانمان كرد، چونكه كاتێكی

هه ستیار بو".په رله مانتاره كه ی گۆڕان ئه وه ش ئاشكرا ده كات كه به ش��ێكی زۆر له په رله مانتاران به ده یان و سه دان نامه ی هه ڕه شه ئامێزیان بۆ هاتوه ، ئه و وتی "هه ڕه شه ی كوشتنمان لێده ك��راو داوای ئه وه م��ان لێده ك��را كه وه س��یه ت بكه ی��ن پرس��ه كانمان له كوێ

دابنرێت". به اڵم زانا عه بدولڕه حمان، په رله مانتاری فراكسیۆنی یه كێتی پێیوایه ، له كوردستان هه بوه و ملمالنێی سیاس��ی و چه ك��داری پاكتاوی حس��ابیش هه بوه ، به اڵم له نێوان هێزه سیاس��یه كوردیه كان تائێستا ساغ نه بوه ته وه كه س��ێك ژه هرخوارد كرابێت،

ئ��ه و وتی "ئێم��ه گوێم��ان له ده نگۆی وا هه بوه ، به اڵم له م خوله ی په رله مان له كاتی ملمالنێ سیاس��یه كان هه ستم به شتی له و

جۆره نه كردوه ".زۆر مه س��ه له "له هه ندێ��ك وتیش��ی زیاده ڕۆی��ی ده كرێت، چونكه باوه ڕ ناكه م هێزی كوردی له وپه ڕی ملمالنێی توندیشدا

په نا بۆ شتی له و جۆره ببات".زانا جه غ��ت ل��ه وه ده كات كه ده بێت په رله مانتار له ئاس��تی به رپرس��یاریه تیدا ب��ن و به جۆرێ��ك مامه ڵه بك��ه ن گومان و دودڵی الی خه ڵكی دروس��ت نه كه ن، ئه و وتی "له س��ه ره تای ئه م خوله هه ڕه ش��ه له هه موم��ان كراوه و قس��ه مان پێوتراوه ، به اڵم هه ر باسكردنیشی شتێكی باش نیه ، ئێمه بترسین له ملمالنێكان پاكتاو بكرێین

هه ستم به وه نه كردوه ".ئ��ه و په رله مانتاره ئام��اژه بۆ ئه وه ش ده كات، "ئه م خوله ی په رله مان ئه وه نده ی "خولی قسه کردن و راگه یاندن بو ئه وه نده

ئیشی تێدا نه كرا".الی خۆشیه وه ، جه مال مورتكه پێیوایه كه پێویست ناكات هه ندێك بابه ت ئه وه نده گه وره بكرێت، ئه و وتی "ئه و شتانه نابێت بكرێنه كێش��ه كه سودی بۆ به رژه وه ندی

گشتی نیه ".

ب��ه اڵم ئه بوبه كر هه ڵه دنی ، س��ه رۆكی فراكسیۆنی یه كگرتوی ئیسالمی ئاماژه بۆ ئه وه ده كات، له ملمالنێی ناش��ه ریفانه ی نێوان هێزه سیاسیه كان په نا بۆ ئه م جۆره حاڵه تان��ه زۆر ب��راوه له ژه هرخواردكردن له رێگه ی داوه ته وه نه یاره كان پاكتاوكراون، به جۆره ه��ا میكانیزمی��ش ڕێگه ی كڕین و س��ێكس گیراوه ته به ر، ئ��ه و وتی "منیش یه كێك��م له وان��ه ی خۆم پاراس��توه هه م ل��ه ده ره وه ، چونكه له ناو په رله مان هه م ئه خالقیات��ی سیاس��یی به جۆرێ��ك نیه رێ��ز له ركه رب��ه ری و توان��او بیروبۆچونه

جیاوازه كان بگیرێت".هه ڵه دنی وتیشی "كه من به رامبه ره كه م به چاوی دوژمن سه یركرد هه مو رێگه یه ك ده گرمه ب��ه ر بۆ ئ��ه وه ی دوری بخه مه وه له مه یدانی سیاسی ، بۆیه ئه وجۆره كارانه رێی تێده چێت و هه ب��وه ، هه تا ئه م جۆره له ئه قڵیه ت��ی حزبایه تی هه بێ��ت له واڵتی ئێم��ه ده بێت چاوه ڕێی ئ��ه وه بكه ین له م

نمونانه دوباره ببێته وه ".ئام��اژه بۆ ئ��ه وه ش ده كات، له ڕێگه ی ئافره ت و پاره شه وه كار له سه ر من كراوه ، ئه و وتی "له هه مانكاتیشدا حه زه رم كردوه له هه مو ش��وێنێك خ��واردن و خواردنه وه

نه خۆمه وه ".

"الیه‌نه‌‌سیاسیه‌كان‌نه‌یاره‌كانیان‌پاكتاو‌ده‌كه‌ن"ئه بوبه كر هه ڵه دنی : له ڕێگه ی ئافره ت و پاره شه وه كار له سه ر من كراوه

ئه م خوله ی په رله مان ئه وه نده ی

خولی قسه کردن و راگه یاندن بو ئه وه نده ئیشی

تێدا نه كرا

ئه و رێنمایانه ی که باس له ته مه ن و بڕینی پله وه زیفیه كان ده كات بۆ بون به به ڕێوه به ری

گشتی كۆن بون حكومه تی هه رێم

بۆ ئه وه ی به رگێكی گه نجانه بكات به

به ری هه یكه له نوێیه رێنمای تایبه تی

ده ركردوه بۆ ته مه ن و لێهاتویی و مه رجه كان

گۆڕانكارییان تێداكراوه به پێی گونجانی ئێستا

د.شه‌ماڵ‌جه‌بار‌یاوه‌ر1-1-1985 له شارباژێڕ له دایك بوه

* تا ساڵی )1991( له ئێران ژیاوه .س��ه ره تایی و ناوه ن��دی و ئاماده ی��ی له س��لێمانی ته واو ك��ردوه ، كۆلیژی پزیشكی به شی ددانی ته واو كردوه .

ماس��ته ری له تواناس��ازی 2011 *له له ن��ده ن ت��ه واو ك��ردوه له س��ه ر

شێرپه نجه ی مل.

* سه رۆكی به شی ددان بوه له ده زگای ته ندروستی پێشمه رگه .

گش��تی به ڕێوه ب��ه ری ئێس��تا *ته ندروستی ده زگای ته ندروستیه .

7 (503( سێشه ممه 2015/11/17 عێراق

نێچیرڤان بارزانی و نوری مالیكی ، دو س��ه رۆك وه زی��ران، یه كێكیان عێراق، ئه ویت��ر هی كوردس��تان و سه رۆكایه تیه كه ی ماوه ی یه كێكیان به رده وام��ه ئه ویت��ر كۆتایه��ات و سه رباری هه ردوكیان له حوكمڕانی ، متمان��ه ی له هه ولێ��ره وه ئ��ه وه ی وه رگرت، حكومه تیان سه رۆكایه تی كۆمه ڵێك خاڵی جیاوازو هاوبه شیان هه یه ، ئه م��ه ش له ره فتارو هه نگاوه

سیاسیه كانیاندا ره نگیداوه ته وه .س��اڵی )2006(، له ده ره نجام��ی رێكه وتن��ی نێوان یه كێت��ی و پارتی نێچیرڤ��ان بارزانی بوه س��ه رۆكی له هه مانس��اڵداو هه رێم، حكومه تی له ده ره نجامی هه ڵبژاردنه كان، نوری مالیكی بوه سه رۆك وه زیرانی عێراق. بۆ خولی دوه می سه رۆكایه تیه كه ی ، مالیك��ی ته نگ و چه ڵه م��ه ی زۆری به گوێره ی س��ه ره نجام هاته پێش و رێكه وتننام��ه ی هه ولێ��ر كرای��ه وه هه رچ��ی وه زی��ران. به س��ه رۆك نێچیرڤ��ان بارزانیه ، س��اڵی رابردو دوای رێكه وتن��ی پارته كه ی له گه ڵ چ��وار پارتی سیاس��یدا، كابینه ی دروستكردو بنكه فراوانی هه ش��تی

بوه وه به سه رۆكی حكومه ت.له كابینه ی دوه می حكومه ته كه یدا، مالیكی كۆمه ڵێك هه نگاوی به رانبه ر

الیه نه سیاسیه نه یاره كانی هاویشت، نێچیرڤانیش ئێستای هه نگاوه كانی ه��ه ر ل��ه و هه نگاوان��ه ده چێ��ت،

به نمونه :یه ك��ه م: له چوار س��اڵی رابردودا عێراق وه زیری به رگری نه بو، به ڵكو وه زی��ری رۆش��نبیری به وه كال��ه ت وه زاره ت��ی به رگ��ری به ڕێوه ده برد. له ئێستاش��دا نێچیرڤ��ان وه زی��ری دورخس��تۆته وه و پێش��مه رگه ی وه زی��ری ناوخ��ۆ به وه كال��ه ت ئه و

پۆسته به ڕێوه ده بات.دوه م: به تۆمه ت��ی تیرۆر، مالیكی وه زی��ری دارای��ی ك��ه له پش��كی له پۆس��ته كه ی ب��و س��وننه كان دیكه ی كه س��ێكی دورخس��ته وه و له شوێنی دانا، نێچیرڤانیش وه زیری دارایی كه سه ر به بزوتنه وه ی گۆڕان دروخس��ته وه و له پۆس��ته كه ی بو كه س��ێكی دیكه ی وه ك��و بریكاری

وه زیر دیاریكردوه .سێیه م: مالیكی بۆ ئه وه ی سه رجه م خواس��ت و هیواكان��ی به دیبهێنێت، پارله مانی عێراقی به چه ند رێگایه ك ئیفیلجكرد، له وانه ش فراكسیۆنه كه ی رێگه ی به په سه ندكردنی هیچ پڕۆژه یاس��ایه كی گرنگ ن��ه دا و هه روه ها پارله مانی به پڕۆژه یاس��ا بۆمباران ك��رد، س��ه رباری ئه وان��ه خ��ۆی

نه ده چوه پارله مان و رێگری له چونی وه زیره كانی��ش ده ك��رد. پارته كه ی نێچیرڤانیش مانگ��ی رابردو رێگه ی نه دا سه رۆكی پارله مانی كوردستان بچێت��ه هه ولێ��ر ب��ۆ راییكردن��ی تائێستا له وكاته ش��ه وه كاره كانی ، ئه م��ه په كیكه وت��وه ، پارله م��ان له وه ش به ر ماوه ی��ه ك جگه له وه ی رایگه یان��د رێگه ن��ادات وه زیره كان

بچنه پارله مان.چواره م: مالیكی به ش��ێكی زۆری خۆی داروده س��ته كه ی الیه نگ��رو خزان��ده ن��او س��وپای عێراقه وه و چه ندین پۆستی گرنگی پێبه خشین، ده ره نجامه كه شی ئه وه بو كه سوپای عێ��راق له ماوه یه ك��ی زۆر كه م��دا شاره كانی موسڵ و تكریت و رومادی بۆ چه كدارانی داعش به جێهێش��ت. له كوردستانیش له دوای دروستبونی به رپرس��ی داعش��ه وه ، ش��ه ڕی له س��نوری ش��ه ڕ میحوه ره كان��ی پارێ��زگای هه ولێرو موس��ڵ له بری سپاردنیان به پله داره سه ربازییه كانی به خشراوه ته پێشمه رگه ، وه زاره تی مه كته بی سه ركردایه تی و ئه ندامانی س��ه رۆكی پارته ك��ه ی سیاس��ی

حكومه تی هه رێم.پێنجه م: له م��اوه ی خولی دوه می هه ریه ك��ه س��ه رۆكایه تیه كه یدا،

له مه سعود بارزانی و ئوسامه نوجه یفی و عه الوی ، ئه ی��اد موقته دا س��ه درو هه وڵیان��دا له ڕێگ��ه ی پارله مانه وه متمانه له نوری مالیكی وه ربگرنه وه ، به اڵم هه وڵه كه یان شكس��تی هێنا. له به رانبه ر ئه و هه نگاوه شدا مالیكی كوردستان و عێراقی نوقمی كێشه ی كرد. سیاسی س��ه ربازی و دارایی و له كوردس��تانیش هه ر چوار الیه نی یه كێتی و گۆڕان و كۆمه ڵ و یه كگرتوی ئیس��امی ، هه وڵیان��دا له ڕێگ��ه ی پارله مانه وه یاس��ای س��ه رۆكایه تی هه رێ��م هه م��وار بكه ن��ه وه ، به اڵم س��ه رینه گرت، هه وڵه كه ی��ان ده ره نجامی ئه و هه نگاوه ش سه رۆكی حكومه ت و حیزبه كه ی كوردستانیان پڕكردوه له قه یرانی سیاسی و دارایی

هه مه جۆر.شه شه م: له كابینه ی دوه می مالیكیدا لێپرسینه وه و ده زگاكانی ده س��ته و نه زاهه و چاودێری دارایی په كخران و كار به راپۆرته كانیان نه كرا، سه رباری باڵوبونه وه ی چه ندی��ن به ڵگه نامه ی نقومبونی له میدیاكان��داو گه نده ڵی به غدای پایته خ��ت له الفاودا، به اڵم هیچ به رپرسێك دادگایی نه كراو سزا نه درا. له كوردستانیش به هه مانشێوه تائێس��تا هیچ به رپرس��ێك له سه ر

گه نده ڵی سزا نه دراوه .

نێچیرڤان له ئاوێنه ی مالیكیداشه ش هه نگاوی هاوشێوه ی یه کدی

پرۆفایل

ئا: شاهۆ ئه حمه د

بڕیارده ری لیژنه ی دارایی ئه نجومه نی نوێنه رانی عێراق ئاماژه به وه ده كات كه وا چاپكردنی دراوی

نوێ كورتهێنانی بودجه ی عێراق پڕده كاته وه ، شاره زایه كی ئابوریش ده ڵێت "به هۆی ئه و دراوه نوێیه ،

گرانی له بازاڕ دروست ده بێت و نرخی دینار داده به زێت و نرخی شتومه ك

به رزده بێته وه ".

هه فته ی رابردو بانكی ناوه ندی عێراق دراوێكی تازه ی خسته بازاڕه وه كه وا پێكهاتوه ل��ه دراوی په نجا هه زاری و سه د هه زاری ، به مزوانه ش له ته واوی بانكه كان��ی عێراق مامه ڵ��ه ی پێوه ده كرێ��ت، له مباره ی��ه وه بڕیارده ری لیژنه ی دارایی ئه نجومه نی نوێنه رانی عێ��راق ئه حم��ه د حاجی ره ش��ید س��ه باره ت به ده ركردنی ئ��ه و دراوه نوێیه به ئاوێنه ی راگه یاند كه له هه ر واڵتێك هه ر پاره یه كی تازه ده ربچێت هه یه مه به س��تی س��ێ له بنه ڕه تدا یه كێك له میكانیزمه كانی پڕكردنه وه ی كورتهێنانی بودجه چاپكردنی پاره ی كورتهێنان له به رئ��ه وه ی تازه ی��ه ، پڕده كرێت��ه وه : حاڵ��ه ت به س��ێ به ش��ێوه ی قه رز یان به پاره ی ساڵی پێش��و هه روه ها به چاپكردنی پاره ی تازه ، ئه و وتی "هه ربۆیه له ئێس��تادا عێراق ده یه وێت ئه و كورتهێنانه به و

شێوه یه پڕبكاته وه ".وتیشی "حاڵه تی دوه می په یوه ندی به هاواڵتیانه وه هه یه كه چۆن مامه ڵه له گه ڵ ئه و جۆره پارانه بكه ن له روی هه ڵگرتن و پاشكه وتكردنه وه ، هه روه ها له رێگ��ه ی ئ��ه و چاپكردنه وه ی��ه وه ركابه ری پاره ی��ه ئ��ه و ده یانه وێت دۆالرو دراوی له به رامب��ه ر ب��كات دراوی دینار، جگه له وه ش جۆرێكی تری مامه ڵه كردنی هاواڵتیان له كاتی كڕین و فرۆشتنه وه به وه ی به دراوێكی په نجاهه زاری مامه ڵه بكه ن ئاسانتره

ل��ه وه ی به دراوێكی ه��ه زار دیناری مامه ڵه بكه ن".

ناوبراو ئاماژه ی به وه ش كرد كه وا ئه وان له گه ڵ بانكی ناوه ندی گفتوگۆ ده كه ن له باره ی ئه وه ی دروستكردنی ئه و كاغ��ه زه دراوه چه ندی تێچوه ، له به رئ��ه وه ی چاپکردنی 100 دۆالری ئه مریك��ی چوار س��ه نتی تێده چێت كه دو به رمی��ل و نیو نه وت له عێراق ده كڕێت ب��ه وه ی كاتێ��ك به رمیلی نه وت به چل دۆالره ئه مریكا به چوار

سه نت ئه و 100 دۆالره دروستده كات، ئه و وت��ی "ده بو له مانگ��ی حه وتدا ئه و پاره یه بخرایه ت��ه بازاڕه وه ئه و پاره ی��ه به ته واوه تی دروس��تكراوه و ب��ۆ له به رئ��ه وه ی ئاماده ك��راوه ، كورتهێنان��ی بودجه س��ودی هه یه و له ماوه یه ك��ی كورتیش��دا له هه م��و بانكه كان��ی عێراق كاری پێده كرێت و

ده كه وێته ده ست هاواڵتیان".له به رامبه ریشدا شاره زایه كی بواری ئاب��وری ئاماژه ب��ه وه ده كات كه وا

تازه و دراوی چاپكردن��ی به ه��ۆی زیادكردن��ی نرخی دین��اری عێراقی گوژمه ی پاره زیاتر ده خرێته بازاره وه ئ��ه وه ش واده كات نرخی ش��تومه ك د.خالید له ب��ازاڕدا، ب��كات زی��اد حه یده ر مامۆستای زانكۆ به ئاوێنه ی راگه یان��د ك��ه له زانس��تی ئابوریدا دوجۆر لێشاوی پاره مان هه یه به وه ی پاره یه ك��ی زۆر ده خرێت��ه بازاڕه وه له به رامبه ردا ش��تومه كی كه متر له و پاره یه هه یه بۆ نمونه ئه گه ر دراوی

په نجا هه زار و س��ه د هه زاری بخه یته بازاڕه وه ئه وكاته خستنه ڕوه كه ی زیاد ده كات به پێی یاس��ای خستنه ڕوش له ئابوری هه ر شتێك پاره ی زیاتری نرخه كه ی ئ��ه وا ب��ازاڕه وه بخه یته داده به زێت، هه روه ها دراویش كاتێك خستنه ڕوه كه ی زیادبكرێت نرخه كه ی داده به زێ��ت، ئه و وتی "ب��ۆ نمونه بكڕیت كراس��ێك بته وێت كاتێ��ك تازه كه ، ب��ه دراوه ه��ه زار به په نجا به اڵم پێش��تر به دو بیست و پێنجی

ده توان��ی دو كراس بكڕیت، ئه وكاته نرخی ش��تومه كه كه زی��اد ده كات و به اڵم داده به زێت، دراوه كه ش نرخی ئه گ��ه ر بانكی ناوه ن��دی له به رامبه ر خس��تنه بازاڕی ئ��ه و دراوه دۆالری زیاتر وه كو ی��ه ده گ هه ڵبگرێت ئه و

هه اڵوسانه دروست نابێت".ئابوری به كاریگ��ه ری س��ه باره ت خس��تنه بازاڕی پاره ی تازه له الیه ن بانكی ناوه ندییه وه ئه و ش��اره زایه ی بواری ئابوری، وتی "كاتێك دیناره كه نرخی دابه زیوه مانای وایه 125هه زار له به رامب��ه ر ج��اران دیناره ك��ه ی دۆالرێك ب��و ئه وكاته ی ل��ه ده ره وه قه ڵه مێ��ك به دۆالرێ��ك ده ك��ڕدرا و ده هات��ه وه لێره به 125ه��ه زار دینار ده فرۆش��را، به اڵم له ئێستادا ده بێت له به رامب��ه ر ی��ه ك دۆالر دو هه زار بده یت به و شێوه ش نرخی قه ڵه مه كه گران ده بێ��ت به تایبه تی بۆ عێراق و هه رێمی كوردس��تان ك��ه هاورده ی شتومه ك ده كات، ئه وه ش كاریگه ری له س��ه ر هاواڵتیان دروس��ت ده كات به وه ی ئه و دۆخه ناله باره ی ئێس��تا ئێمه توش��مان بوه كه موچه كه مان چوار مانگ جارێكه جارێكی تر باری سه رشانی هاواڵتیان قورستر ده بێت، له به رئ��ه وه ی كاتێ��ك فه رمانبه رێك كه موچه ك��ه ی 500 ه��ه زار دیناره كۆمه ڵێ��ك له ب��ازاڕدا ده یتوان��ی ش��تومه كی پێبكڕێت، به اڵم به هۆی ئه وه ی كه وا نرخی دیناره كه دابه زیوه ناتوانێت به و موچه یه ی پێش��تر ئه و

پێداویستیانه ی دابین بكات"."راسته چاپكردنی وتیشی ناوبراو پاره ی تازه ده بێته هۆی پڕكردنه وه ی ب��ه اڵم بودج��ه ، كورتهێنان��ی زه ره رمه ند هاواڵتی��ان له به رامبه ردا ده بن، له كاتێك��دا ئێمه له قه یرانێكی ئاب��وری ناله بارداین، ناكرێت به هۆی ئ��ه و پاره ی��ه وه نرخی ش��تومه ك له سه ر هاواڵتیان زیاد بكرێت و گرانی هه اڵوسان بێت و دروس��ت له بازاڕدا

په یدابێت".

50 هه زاریی ، ئابوری عێراق به ره و كوێ ده بات؟چاپكردنی پاره ی نوێ هه اڵوسان و گرانی له بازاڕدا دروستده كات

چاپکردنی 100 دۆالری ئه مریكی

چوار سه نتی تێده چێت كه

دو به رمیل و نیو نه وتی له عێراق

پێده كڕێت به وپێه ی

به رمیلێک نه وت به چل دۆالره

چاپی دراوی په نجا هه زاری

مالیکی و نێچیرڤان بارزانی

په‌رله‌مان(503( سێشه ممه 662015/11/17 [email protected]

ئا: وریا جه مال

بزوتنه وه ی گۆڕان له مێژوی دروست بونیه وه دو فراكسیۆنی په رله مانی هه بوه ،له دو قۆناغ و دو سه رده می زۆرجیاوازدا،فراكسیۆنی یه كه می

له سه رده می ئۆپۆزسیۆن بونی كه به فراكسیۆنێكی زۆرچاالك وه سف

ده كرێت،فراكسیۆنی دوه میشی كه له سه رده می به شداریكردنیه تی له حكومه تدا كه ره خنه ی ئه وه ی لێده گرێت وه ك پێویست چاالك

نه بوه .

زۆرج��ار باس ل��ه وه ده كرێ��ت كه ئۆپۆزس��یۆنبونی فراكس��یۆنی گۆڕان له خولی سێیه می په رله ماندا سه رده می زێرینی كاری په رله مانتاری بزوتنه وه ی گۆڕان ب��وه ، كه په رله مانتاره كانی زۆر چاالك بون،به اڵم له م خوله دا ئه ندامی په رله م��ان هه یه زۆر چاالكه و هه ش��ه ده نگیشیان هه ر خه ڵكی تائێس��تاش

نه بیستوه .په یام ئه حمه د ئه ندامی خولی پێشوی له فراكسیۆنی كوردس��تان په رله مانی گ��ۆڕان به ئاوێن��ه ی ڕاگه یان��د "ئ��ه و فراكس��یۆنه ی ئێم��ه زۆر ته ب��ا بوین هیچ كێش��ه یه كمان نه ب��و، بارودۆخی ئه و كاته ش وای پێوس��ت ئه كرد ئێمه قس��ه بكه ین چونكه ئێمه ئۆپۆزسیۆن بوین ئیجاب��ی بوین،ئۆپۆزس��یۆنێكی بدیبایه خراپم��ان كارێك��ی ئه گ��ه ر ده مانگ��وت خراپه و هه رامان له س��ه ر

ده نایه وه ".وتیشی "ئه وكاته ی ئێمه ئۆپۆزسیۆن په رله مانیش��یان ئه وان��ه ی بوی��ن ب��ون، له حكومه ت��دا به ڕێوه ده ب��رد

ب��ه اڵم بارودۆخ��ی ئێس��تا جی��اوازه س��ه رۆكی په رله م��ان له خۆت��ه ، واته خۆت له ده س��ه اڵت و حكومه تی ئه مه ش ئ��ه دای له س��ه ر كاریگ��ه ری هه ی��ه كاری په رله مان��ی ، هه رچه ن��ده ئه ندام په رله مانه كانی ئێستاش بڕواناكه م هیچ

كه مته رخه میه كیان كردبێت".س��ه باره ت ب��ه وه ی ده وترێ��ت كه فراكس��یۆنی ئێس��تا چاالك نیه ، ئه و ناچاالكیه ك "ه��ه ر وتی په رله مانتاره هه بێت به هۆی ئه و دۆخه وه یه كه ئێستا دروست بوه یان له به رئه وه ی موراعاتی سه رۆكی په رله مان ده كه ن له به رئه وه ی ئێس��تا بڕواناكه م، ب��ه س له خۆیانه ، جی��اوازی هه یه له گ��ه ڵ ئه وكاته ئێمه له حكومه ت��دا نه بوین، ئه و كاته ی ئێمه ش��ه ڕی داعش و قه یرانی دارایی نه بو، هه یه كاریگ��ه ری هه م��وی ئه مانه ش له سه ر ئه دای كاری ئه ندامی په رله مان، هه م��و ئه مانه ش ئ��ه وه ناگه یه نێت تۆ

چاالك نه بیت".ئ��ه و په رله مانتاره ی خولی پێش��و ره خن��ه ی ئ��ه وه ده گرێت ك��ه ده بو ئه ندامان��ی ئه م خوله ی فراكس��یۆنی له نوێنه ره كانی له لێپرس��ینه وه گۆڕان خۆیانه وه ده ستیان پێبكردایه ، ئه و وتی "ئه بوایه پێ��ش هه مو كه س نوێنه رانی په رله مان بانگێش��تی بزوتنه وه كه یان بكردای��ه و لێپرس��ینه وه یان له گه ڵ��دا بكردنایه ، بۆ ئه وه ی نمونه یه كی جوان نیش��ان بده ین، ئه گ��ه ر ئه وكاته ئێمه ره خنه مان ئه گرت له سه رۆكی په رله مان كه له خۆمان نه بو ئه بوایه ره خنه كانمان توندتربوایه له س��ه ر د.یوس��ف ئه گه ر بێت و ئیش��ه كان وه ك پێوست نه بێت، بۆئ��ه وه ی نمونه یه كی جوان پیش��ان بده ی��ت ك��ه هاتویته ت��ه حكومه ت و

په رله مان ".ئه م ئه ندامێك��ی له به رامبه ریش��دا، كوردس��تان په رله مان��ی خول��ه ی له فراكسیۆنی گۆڕان ڕایده گه یه نێت كه به هیچ جۆرێك بزوتنه وه ی گۆڕان گله یی

له ئه دای كاری ئه وان نه بوه . فای��ه ق مس��ته فا ئه ندام��ی ئ��ه م خوله ی فراكس��یۆنی گۆڕان به ئاوێنه ی ڕاگه یاند كه "پێموانیه بێده نگ بوبێتین هه رقۆناغ��ه و ئێس��تاش، ئه وكات��ه و جۆرێ��ك له كاركردن هه یه ، ئه وه ی له م

خوله دا كراوه له هه ڵدانه وه ی مه له فه كان كارێكی زۆر زۆره و ئه وه ی له م خوله دا

كراوه بێوێنه یه ".س��ه باره ت به وه ی بزوتنه وه ی گۆڕان ئێس��تا فراكس��یۆنی له ئه دای گله یی هه یه ، ئه و وتی " به هیچ جۆرێك گۆڕان گله یی له ئه دای كاری ئێمه نه بوه ، زۆر ئازادانه كارمان ك��ردوه به پێچه وانه وه ڕه نگه ئێمه هه ندێكجار گله یی ئه وه مان كرد بێت لێمان ناپرسنه وه و رێنماییمان

ناكه ن و به رچاوڕونیمان ناده نێ ".ناوبراو ئاماژه بۆ ئه وه ش ده كات كه تێڕوانینێ��ك هه یه ب��ه وه ی تۆ چویته حكومه ت ئه بێ��ت له په رله مان بێده نگ بیت، ئه و وت��ی "یه كێك له ڕه خنه كانی پارتی ئه وه یه ئێم��ه قاچێكمان له ناو حكومه تدایه و قاچێكمان له ئۆپۆزسیۆندا چاودێ��ری كاری وانی��ه بوه ،پێش��م به دواداچون كاری ئۆپۆزسیۆن بوبێت،بۆ هه ر فراكس��یۆنێك كه له حكومه تیشدا چاودێری��ی كاری ناكرێ��ت بوبێ��ت له په رله ماندا نه گرێت،ئێم��ه له به رچاو

ئه ركی خۆمانمان به جێهێناوه ".س��ه باره ت به وه ی بۆ له نوێنه ره كانی خۆتانه وه ده ستان نه كرد به لێپرسینه وه وه ك ده ستپێشخه ریه ك ئه و په رله مانتاره وتی " تۆ بۆئه وه ی لێپرسینه وه بكه یت چاودێری و ل��ه ده وێت پڕۆس��ه یه كت لێپرسینه وه به دواداچون دواتر ده گاته لێپرس��ینه وه كاتی گه یش��تینه ئێمه ب��ه اڵم په رله م��ان له كارخ��را، ئێم��ه بانگهێش��تی وه زیری دارایی و س��امانه س��ه رۆكی كردبو، سروش��تیه كانمان ئه نجومه ن��ی وه زیران رێگرب��و له وه ی وه زیره كان بێن��ه په رله مان بۆ ئه وه ی لێپرس��ینه وه یان له گه ڵدا بكرێت، ئێمه له قه یران��ی داراییداین ئه و دو وه زاره ته

په یوه س��تن ب��ه و پرس��ه وه ئه گ��ه ر له وه زیره كان متمان��ه كرد پێوس��تی

وه ربگرینه وه ".چاودێرێكی سیاسیش پێیوایه ئه وه ی فراكسیۆنی پێشوی گۆڕان كردی وه ك

شۆڕشێك وابوه .مه سعودعبدولخالق چاودێری سیاسی به ئاوێن��ه ی ڕاگه یاند كه فراكس��یۆنی خول��ی پێش��و چاالكت��ر ب��ون، ئه و وت��ی " فراكس��یۆنی گ��ۆڕان له خولی پێش��ودا وه ك شۆڕش��ێك ب��و له ناو په رله ماندا،به اڵم فراكس��یۆنی ئه مجاره به ش��دارن له حكومه تدا له به رئ��ه وه ی ئازادیه كی ته واوی��ان نه بو،له م خوله دا

فراكسیۆنه كانی تر هه مویان چاالكن".وتیشی "گۆڕان توش��ی رێكه وتنێك ببو له گه ڵ پارتی هه رالیه نێك توش��ی رێكه وت��ن ببێت له گه ڵ پارتی توش��ی ناچاالك��ی و قه یران ده بێت،ئه مه هۆكار بو بۆ ئ��ه وه ی فراكس��یۆنی ئه مجاره

ناچاالك بێت".ل��ه وه ش جه غت��ی عه بدولخال��ق كرده وه كه بزوتنه وه ی گۆڕان ده س��تی فراكسیۆنه كه ی نه گرتوه له وه ی چاالكانه چاودێ��ری حكومه ت ب��كات، ئه و وتی "ره نگه هه ندێك ش��ت هه بێت پێوست بو په رله مانتار به ش��ێك له و پاره یه ی وه ریده گرێت بۆ ڕاوێژو توێژینه وه كردن س��ه رفی بكات،هیچ له په رله مانتاره كان ته رخانی��ان نه ده كرد،ئه م��ه ش وایكرد نه زانن ده ستنیشانی ئه ركی په رله مانیی خۆیان بكه ن بۆ ئه م قۆناغه به وردی ".

س��ه باره ت به وه ی كام فراكس��یۆنی گۆڕان چاالكتر بون، ئه وتی "هه ریه كه یان له قۆناغ��ی خۆیدا كاریان كردوه ، به اڵم له خولی پێشودا فراكسیۆنی گۆڕان زۆر

قاره مانانتر بون".

ئا: وریا

زیاتر له مانگێكه ئیشوكاری په رله مان و په رله مانتاران له كارخراوه ، فراكسیۆنی گۆڕان و پارتیش یه كتری تۆمه تبارده كه ن به دروستكردنی ئه م بارودۆخه ی له هه رێمی كوردستاندا

هاتوه ته ئاراوه .

په رله مانی فایه ق،ئه ندامی بێس��تون گ��ۆڕان له فراكس��یۆنی كوردس��تان به ئاوێن��ه ی ڕاگه یاند یه كه م س��ودمه ند ئه وه ی پارتیه ،له به ر بارودۆخ��ه دا له م ده س��تی گرتوه به سه ر س��ه رۆكایه تی س��ه رۆك كوردس��تاندا،وه ك هه رێمی مامه ڵ��ه ی له گه ڵ��دا ده كرێ��ت و خۆی ده ناس��ێنێت، خۆی ك��ردوه به ئه مری واقیع، ئه م��ه ش له به رژه وه ندی ئه وانه ، ئه و وتی "پارت��ی كۆمه ڵێك وه زاره تی گرنگی له به رده س��تدایه كه وه زیره كانی

ناردۆته ماڵه وه خه ڵكی خۆی به وه كاته ت پارت��ی كه وات��ه دان��اون، له ش��وێن حكومه تی به ده سته وه یه ، په رله مانیشی په كخس��توه ، په رله مانیش نه ده توانێ له س��ه رۆكه كه ی و ن��ه له حكومه ته كه ی بپرس��ێته وه ،هه مو ده سه اڵتیان گرتۆته ده به ن واڵت��ه ئ��ه م ده س��ت،به ته نها

به ڕێوه ".ئ��ه و په رله مانتاره ی گۆڕان ئاماژه بۆ ئه وه ش ده كات كه "زه ره رمه ندی یه كه م ل��ه م دۆخه ی هاتوه ته ئ��اراوه خه ڵكی كوردس��تانه كه هه مو دام��وده زگاكان ناتوانن كاربك��ه ن، په رله مان ناتوانێت یاس��ایه ك ده رب��كات له كاتێك��دا ئه م خه ڵك به یاس��ایه ، پێوس��تی واڵت��ه

له كێشه دایه ".سه باره ت به وه ی هیچ ئاسۆیه ك هه یه بۆ چاالككردنه وه ی حكومه ت و په رله مان، بێس��تون وتی "هیچ ئاسۆیه ك نیه بۆ ئاسایكردنه وه ی بارودۆخه كه ،الیه نه كانی

ت��ر جۆرێ��ك له بێده نگیی��ان ك��ردوه هه رچه نده هه ڵویس��تیان خ��راپ نیه ، به اڵم ئه وه ی هه یه ته نها گۆڕانه له سه ر

داواكارییه كانی به رده وامه ". له به رامبه ریشدا په رله مانتارانی پارتی پێیانوای��ه ئه وه ی دۆخی كوردس��تانی گه یانده ئه م ئاسته سیاسه تی نادروستی

بزوتنه وه ی گۆڕان بوه .ئومێد خۆش��ناو ئه ندامی په رله مانی پارت��ی له فراكس��یۆنی كوردس��تان به ئاوێن��ه ی ڕاگه یاند"كه س س��ودمه ند نیه له م دۆخه ی ئێس��تا له هه رێم هه یه زه ره رمه ندین،له س��ه ره تاوه هه موم��ان ئێمه باوه ڕم��ان به وه هه بو بڕیارماندابو به ته واف��وق و په رله م��ان كاره كان��ی هه مومان بێت، هاوبه ش لێكتێگه شتنی نیش��تیمانیه وه به به رپرس��یاریه تی مامه ڵه بكه ین له پرس��ێكی نیشتیمانی هه رێ��م س��ه رۆكایه تی وه ك گرنگ��ی زۆرهاوارمانك��رد، زاڵكردن��ی هه یمه نی

الیه نێك به س��ه ر الیه نێكی ت��ردا ئێمه ئه وه قبوڵ ناكه ین".

س��ه باره ت به وه ی بزوتنه وه ی گۆڕان پارتی تۆمه تبارده كات به دروس��تكردنی ئ��ه م دۆخه ،خۆش��ناو وتی "بزوتنه وه ی گۆڕان ب��ه و سیاس��ه ته و ئ��ه و جۆره ده ربڕینانه ی چه ند ئه ندام په رله مانێك كه به رده وامن له و قسانه تۆمه ت بۆ پارتی دروست ده كه ن ئه وان نه یانتوانی له گه ڵ دروشم و چوارساڵ ئارامی هه ڵبكه ن،ئه وان له گه ڵ ئه وه ی له حكومه تدا به ش��داربون به اڵم وه ك پێش��وتر قس��ه یان ده كرد بون هه ڵبژاردندا له بانگه شه ی هه میشه یارییان به س��ۆزی جه ماوه ر ده كرد بونه به ش��ێكی گرن��گ له و دۆخه ی ئێس��تا به شداربون هه یه كوردستان له هه رێمی ئه گه ر نیشتیمانی ته وافوقی له تێكدانی به رپرس��یاریه تیه كه داب��ه ش بكه ی��ت پش��كی زۆری به ر بزوتن��ه وه ی گۆڕان

ده كه وێت ".

ئه و په رله مانت��اره ی پارتی پێیوایه ده بێت كێش��ه كان له سه رمێزی گفتوگۆ چاره س��ه ر بكرێ��ن، ئه و وت��ی "پارتی پێیوایه هه مو ئ��ه و بابه تانه ی ناكۆكی له نێوان الیه نه كاندا هه یه له س��ه ر مێزی گفتوگۆ چاره سه رده كرێن نه ك به باره گا س��وتاندن و ش��ێوازی كوده تائامێ��زی زۆرینه ی په رله مانی چونكه ئه وبابه تانه

ته نها یاسایی نین به ڵكو سیاسیشن". ده رباره ی ئه وه ی هیچ ئاسۆیه ك هه یه بۆ چاالك كردنه وه ی حكومه ت و په رله مان ئومێ��د خۆش��ناو وتی "به دڵنیایی��ه وه ئاسۆی چاره سه ركردن هه یه ،به اڵم ئه وی دوباره نابێته وه ،ده بێ��ت دوب��اره چو به رێكه وتن و لێكتێگه یشتنی نوێ نه خشه ی سیاس��ی ئه م واڵته دابڕێژرێته وه ،ئه گه ر هێزێ��ك هه بێت به رپرس��یاریه تی ئه م قۆناغ��ه هه ڵنه گرێت،ئه وا ئ��ه و هێزانه نیشتیمانیه وه به نه فه سێكی كه زیاترن

ده ڕواننه بارودۆخه كه ".

گۆڕان له نێوان دو فراكسیۆن و دو سه رده می جیاوازدافراكسیۆنی گۆڕان له خولی ئێستادا چاالكتر بو یان له خولی پێشودا؟

كێ له په كخستنی په رله مان سودمه نده ؟گۆڕان و پارتی یه كتر تۆمه تبار ده كه ن

چیرۆكی ده ستوری كوردستان و په یڕه وی

ناوخۆی په رله مان د. فه رسه ت سۆفی

ده ستوری كوردستان:یه كێ��ك له كۆڵه گ��ه ه��ه ره گرنگه كانی بونیاتنان��ی حوكمرانیه تیه كی س��ه ركه وتو بون��ی ده س��تورێكی مه ده نیه ، ك��ه تیایدا لێكجیاكردن��ه وه ی پرنس��یپی گه ره نت��ی ده س��ه اڵته كان و ده ستاوده ستی ئاشتیانه ی ده س��ه اڵته كانی تێ��دا كرابێت. پرۆس��ه ی له دایكبونی ده س��توری هه رێمی كوردستان زیاتر له 13 س��اڵی خایاندوه و هه ر جاره ی هۆكارێك په ك��ی ده خات. ئ��ه م جاره یان ئێم��ه ئه ندامی ئه و لیژنه ده س��توریه بوین كه بۆ نوسینه وه ی ده س��توری كوردستان پێكه��ات، حه فت��او چ��وار م��ادده ی ئه م ده ستوره مان نوس��ی و كۆمه ڵێك پرنسیپی زۆر گرنگ تیایدا جێگیركران، به اڵم به هۆی كۆتایی هاتنی ماوه كه مان و درێژنه كردنه وه ی له الیه ن په رله مان و دروستبونی ئه م قه یرانه سیاسیه ، ئه و هیوا گه وره یه ی كه به درێژایی هاوینی رابردو شه و و رۆژ بونیاتمان ده ناو كارمان له س��ه ر ده ك��رد، ئه مجاره ش��یان توشی چه قبه س��تن هات و نۆبه ره ی یه كه م

ده ستورمان هه ر له دایك نه بو.په یڕه وی ناوخۆی په رله مان:

له سه ره تای ده ستبه كاربونمان له م خوله ی په رله مان لیژنه یه كی كاتی بۆ نوس��ینه وه ی په یڕه وی نوێی ناوخۆی په رله مان پێكهێنراو لیژنه یه ئه م س��ه رۆكایه تی به ش��انازیه وه به ئێمه س��پێردراو له گ��ه ڵ دوازده هاورێی دیك��ه م له په رله مان زیاتر له س��اڵ و نیوێك كارمان له سه ر كردو له ئه نجامدا به پشتبه ستن به په یڕه وی ناوخۆی واڵتانی پێش��كه وتوی دونی��ا په یڕه وێك��ی ناوخ��ۆی تازه مان بۆ په رله م��ان نوس��یوه و زۆر ش��ه ونخونیمان له پێناوی كرد، دوای په س��ه ندكردنی زیاتر له 40 م��ادده ی ئه م په یڕه وه نوێیه ، ئه ویش

به هۆی قه یرانی سیاسی وه ستا.به تێروانینی ئێمه ئه گه ر خولی چواره می په رله م��ان بتوانێت ئ��ه م دو بابه ته گرنگه ته واو بكات و هه م كوردستان بكاته خاوه ن ده ستورو هه م په یڕه وی ناوخۆی په رله مان ده ربچوێنێت، ده بنه دو شانازی زۆر گه وره كه كاریگ��ه ری زۆر گه وره ی��ان ده بێت بۆ

ئاینده ی هه رێمه كه مان.ئ��ه م دۆخ��ه ی هه رێم��ی كوردس��تانی داپۆشیوه ، زۆر پرسی گرنگی په كخستوه ، بۆیه زۆر گرنگه هه رچ��ی زوه كۆتایی به م دۆخه بهێینین و ده روازه یه ك بدۆزینه وه ، بۆ ده رچون له و رێگا س��ه خته ی هه رێمه كه مان

تێیكه وتوه .

له‌په‌رله‌مانه‌وه‌

گۆشه‌یه‌کی‌تایبه‌ته‌‌په‌رله‌مانتاران‌ده‌ینوسن

پارتی حكومه تی به ده سته وه یه و په رله مانیشی

په كخستوه

ئه ندامی په رله مان هه یه زۆر چاالكه و هه شه تائێستاش

خه ڵكی هه ر ده نگیشیان

نه بیستوه

په رله مانی کوردستان

9 (503( سێشه ممه 2015/11/17 کۆمه‌اڵیه‌تی

ئا: جوتیار شه ریف، ئه سته نبوڵ

هه مو ئه وانه ی به قاچاغ روده كه نه ئه وروپا، بۆ گه یشتنه شوێنی مه به ست پێویستیان به چاوساغ و رێنیشانده رو قاچاغچییه كه ، قاچاغچییه كانیش وه ك "نه فه ره كانیان"

ده ڵێن "شانمونه ی درۆو قۆڵبڕینن".

ئارام كوڕێكی ته مه ن 28 ساڵی كه الرییه ، پاش ئ��ه وه ی له گه ڵ س��ێ هاوڕێیدا دوای قسه ی قاچاغچیی كه وتوه و هاتوه ته توركیا، به ڕێگه ی هه رزانی ده ریای ئیجه دا قاچاغچی بردوینیه تی��ه دورگه یه ك��ی یۆن��ان، به اڵم له وێ پۆلیس��ی یۆنانی گرتون��ی و ره وانه ی دورگه یه كی چۆڵی س��ه ر سنوری توركیای ك��ردون، ل��ه و دورگه چۆڵه دا چ��وار رۆژ و ش��ه و بێ نان و ئاو و له سه رمادا ماونه ته وه و حاڵیان فره په رێشان بوه ، هه ر چۆنێك بوه بۆ ئه وه ی تی��ا نه چن خۆیان گه یاندوه ته وه توركیا و ئێستا له ئه س��ته نبوڵن، ئارام وتی "ل��ه وه نه گبه تتر نی��ه له م دنیای��ه دا بڕوا

به قاچاغچی ده كات".وتیش��ی "ئ��ه و قس��انه ی قاچاغچیه كان له كوردس��تان ده یكه ن هیچی لێره وانییه و هه موی فێڵ و درۆو قۆڵبڕینه ، نه ش��وقه یان هه یه و نه جێگه یه كی ماقوڵ بۆ حه وانه وه ی چه ند رۆژێ��ك و نه گه ره نت��ی ده رچونیش

به ره و بولگاریا یان یۆنان".ئ��ارام نمونه یه ك��ه له ده ی��ان هاواڵت��ی كوردس��تان كه به قس��ه ی قاچاغچییه كان تێده ك��ه ون و روده كه نه توركی��ا تا له وێوه به قاچ��اغ ب��ه ره و ئه وروپ��ا به ڕێبك��ه ون، "ئاكس��ه رای " ك��ه ده كه وێت��ه س��ه نته ری ئه سته نبوڵه وه چه قی به یه كگه یشتنی زۆربه ی هه رچه نده نه فه ره كانیانه ، قاچاغچییه كان و زۆربه ی ئه و هاواڵتیانه ی له كوردس��تان به ر له گه یشتنه توركیا یان له ئه سته نبوڵ له گه ڵ قاچاغچییه كی كورد رێكده كه ون، به اڵم ئیتر ئه وان له ئه س��ته نبوڵه وه خۆی��ان و ئاینده و چاره نوسیان راده س��تی رێبه رێكی ئه فغانی ده كه ن بۆ ئه وه ی بیانگه یه ننه س��ۆفیا یان

ئه سینا.دڵشاد كوڕێكی هه ولێرییه و له چوارچێوه ی وه جبه یه كدا ت��ا س��نوری بولگاریا له گه ڵ رێبه رێك��ی ئه فغانی رۆیش��توه ، ئه و باس ل��ه وه ده كات كه دوای چه ند رۆژێك مانه وه له ئه سته نبوڵ كه له الیه ن قاچاغچییه كانه وه گوش��اری بۆ هێنراوه تاپ��اره ی زیاتر بدات

بۆ ئه وه ی له و دۆخه ناخۆشه ده ربازی بێت كه له توركیا به هۆی نائومێ��دی و نه زانینی زمان��ه وه تێیكه وتوه ، س��ه ره نجام به )80 وه ره ق��ه ( له گه ڵ قاچاغچیی��ه ك رێكه وتوه له رێگه ی وشكانیه وه بیانگه یه نێته سۆفیای

پایته ختی بولگاریا. ئه و وت��ی "وه جبه كه م��ان 25 كه س بو ك��ه زۆربه یان ك��ورد ب��ون، رێبه ره كه مان ئه فغانیه ك بو، به اڵم چ��وار پێنج ئه فغانی تریش به ناوی نه فه ره وه هاتبونه وه جبه كه وه ، كه دواتر ده ركه وت ئه م ئه فغانیانه گروپێكن پێك��ه وه ن و واخۆی��ان نیش��ان ده ده ن كه نه فه رن، به اڵم له ڕاستیدا بۆ كۆنتڕۆڵكردنی

وه جبه كه له گه ڵ رێبه ره كه دان".وتیش��ی "ئ��ه م گروپه ئه فغانیی��ه داری كاره بایی و بۆكس خه نجه رو چه قۆیان پێبو، هه ر كێش��ه و ناڕه زاییه ك له الیه ن كه سێكی وه جبه ك��ه وه دروس��تبوایه هه ڵیانده كوتایه س��ه ری ، كه خ��ۆم یه كێك ب��وم له وانه ی له سه ر سنوری بولگاریا سه باره ت به خراپی مامه ڵه كردن له گه ڵ رێبه ره كه بوه ده مه قاڵه م، یه كێكیان داری كاره بایی ده رهێناو ئازاریان پێگه یان��دم به اڵم نه فه ره كان نه یانهێش��ت، ئه م��ه وایك��رد وه جبه كه م��ان بگه ڕێته وه

ئه سته نبوڵ ".

ئه س��ته نبوڵ ، كورده كانی قاچاغچیی��ه هه رێم��ی ناوچه كان��ی هه م��و خه ڵك��ی كوردس��تانیان تیایه ، بادینانی و سلێمانیی و هه ولێریش هه ن، ب��ه اڵم ژماره ی قاچاغچی زیاترن، له ئه س��ته نبوڵ زاخۆیی سلێمانی و زۆربه ی رێبه ره كانیش كه نه فه ر له توركیاوه به ره و یۆنان یان بولگاریا ده به ن ئه فغانین و به ش��ێكی كه میش��یان عه ره بی س��ورین، ژماره ی��ه ك قاچاغچ��ی ف��ارس و ئازه ریش له ئه س��ته نبوڵ هه ن كه نه ف��ه ری ئێرانیی

به ره و ئه وروپا ده به ن.عیم��اد "ناوی خ��وازراوی قاچاغچییه كی كورده " كه 25 س��اڵه ئ��ه م كاره ده كات و له ئه سته نبوڵ ده ژی ، ئه و باس له وه ده كات ك��ه له توركیاوه بۆ گه یش��تنه ئه وروپا دو رێگه هه ن، یه كه میان رێگه ی وش��كانیه كه بولگاریایه ، دوه میش��یان رێگه ی ئاوییه كه یۆنان��ه ، ئه و وتی "نرخ��ی رێگه ی بولگاریا له نێ��وان 70 وه ره ق��ه ب��ۆ ده فته رێكدایه ، رێگ��ه ی یۆنانیش دو ج��ۆره رێگه ی ئاوی س��الۆنیك زۆر كورته و به باخیره نرخه كه ی له نێوان 80 بۆ 85 وه ره قه دایه ، ئه ویتریشیان رێگه ی ده ریای ئیجه ی��ه كه نه فه ر به چوپ ده ڕۆن، زۆر مه ترس��یدار و زۆر هه رزانیش��ه ك��ه به 10 وه ره قه تا 15 وه ره قه نه فه ره كان

ده په ڕێنرێن��ه وه و زیاتر ئه وان��ه ی پاره یان پێنییه ئه م رێگایه ده گرنه به ر، كه زۆربه یان

سوریین".وتیش��ی "رێگ��ه ی قاچ��اغ له توركیاوه تانه مس��او ئه ڵمانی��ا ده كرێ��ن به چه ن��د قۆناغێكه وه ك��ه قۆناغ به قۆن��اغ رێبه ری تایب��ه ت به خ��ۆی هه ی��ه ، ك��ه له كۆتایی ه��ه ر قۆناغێكدا وه جب��ه كان له رێبه رێكه وه

راده ستی رێبه رێكی تر ده كرێن".ناوبراو ئاماژه به وه ده كات كه به ش��ێك له قاچاغچی��ه كان ئه وانه ن كه ده س��ه اڵت و توانایه ك��ی زۆریان هه یه و پ��اره و به رتیل ده ده ن به پۆلیسه كانی سه ر سنور و خۆشیان ده زانن وه جبه كانیان گره نتییه و نرخه كه یان گرانه ، هه شیانه تازه خه ریكی ئه م كاره ن و زۆرج��ار نه فه ره كانیان روبه روی مه ترس��ی

ده كه نه وه .ك��ه ناش��ارێته وه ئ��ه وه ش عیم��اد هه ندێكجار قاچاغچ��ی ئاماده یه وه جبه یه ك له نه فه ره كانی ب��دات به گرتن بۆ ئه وه ی دو وه جبه ی تر ده ركات، ئ��ه و وتی "بۆ نمونه قاچاغچیی��ه ك 30 نه ف��ه ری هه یه ده یكات ب��ه دو وه جبه ی 10 نه فه ری و 20 نه فه ریی بۆ ئه وه ی 10 نه فه ره كه به گرت بدات و له مالوه

20 نه فه ره كه ده ربكات".

وتیشی "له جه ژنه وه تا ئه مدوایه ش هه مو رۆژێ��ك وه جبه یه كی 25 كه س��یمان هه بوه كه به النیكه مه وه بیستیان خه ڵكی هه رێمی

كوردستان بون".عیماد جه غت ل��ه وه ش ده كات كه زیاتر به ناوبانگی كوردس��تان قاچاغچ��ی له 100 ئێس��تا له ئه س��ته نبوڵ چاالكن، به شێكیان هێن��ده گه وره و به ناوبانگ ب��ون كه له گه ڵ گروپ��ی مافیایی ئ��ه و واڵتان��ه ی نه فه ری پێدا تێده په ڕێ��ت له په یوه ندیدان و نه فه ریان ناگیرێ��ت و نرخه كه یان گران��ه له به رئه وه ی په یوه ندیی��ان له گه ڵ به رپرس��انی پۆلیس بولگاری��ا توركی��ا و دی��وی له ه��ه ردو ئ��ه و ده ده ن، به رتی��ل دروس��تكردوه و وت��ی "قاچاغچیش هه یه ریس��ك ده كه ن و هه ندێكیش��یان ش��كات له یه كت��ر ده كه ن الی پۆلی��س و له كات��ی ده ركردنی وه جبه دا

ئیخباری یه كتر ده كه ن".وتیش��ی "قاچاغچی به ته نها نین، به ڵكو به گروپ��ن، ج��اری وای��ه چ��وار پێنج برا به یه ك��ه وه كار ده كه ن، قاچاغچییه كان هه ر یه كه و رێبه ری خۆی��ان هه یه ، دوای ئه وه ی نه فه ره كان كۆده كه نه وه و له نوس��ینگه یه كی كوردس��تان پاره ده خه وێنن، له ئه سته نبوڵ سه روكاری گه یاندنیان به سۆفیا یان ئه سینا

رێكده خه ن".عیم��اد ئ��ه وه ش رونده كات��ه وه كه ئه و پاره ی��ه ی له نه ف��ه ری وه رده گ��رن له نێوان رێبه رو قاچاغچیدا به ش ده كرێت، ئه و وتی "ئه گه ر نه فه ره كان نه گیرێن و به رتیل نه ده ین، ج��اری وایه له وه جبه یه ك��ی 25 نه فه ری 8 ب��ۆ 10 ده فت��ه ر قازانج ده كه ی��ن، چونكه هه ر نه فه رێك بۆ گه یش��تنه بولگاریا 70 تا ده فته رێك وه ره قه وه رده گرین، جاری واشه كه به رتیلی زۆری تێكه وتوه له وه جبه یه كدا

ته نها 50 وه ره قه مان بۆ ماوه ته وه ".له ئه س��ته نبوڵ ئه وان��ه ی زۆرب��ه ی س��ه روكاریان له گ��ه ڵ قاچاغچییدا ده بێت، ده بین��ن كه ئه وان له ش��وقه ی زۆر رازاوه دا ده ژین و شه وگاریان له گه ڵ مه شروب و به زمدا به سه رده به ن و جگه له نه فه ر دۆزینه وه هیچ ناك��ه ن و ته نها دانیش��تون و ئ��ه وه رێبه ره ئه فغانیه كانن كه نه فه ره كان به ره و س��ۆفیا یان یۆن��ان ده گوازن��ه وه ، زۆرجاریش ئه م قاچاغچییان��ه چ��ل په نجا نه ف��ه ر له كاتی له ش��وقه یه كی له ئه س��ته نبوڵ مانه وه یاندا پیس و روبه ر بچوك��دا داده نێن هه تا رێبه ر

دێت به دوایاندا. عیماد كه به روكه ش دوكانی شیرینی هه یه له ئه سته نبوڵ ، به شی پشته وه ی دوكانه كه ی دیسكۆیه ، ئه و وتی "لێره دا شه وانی سور بۆ زۆربه ی قاچاغچییه كان و بازرگانه كورده كان دروس��ت ده كه م، كچی روسی پله یه ك له م

دیسكۆیه دا كار ده كه ن".ناوبراو كه نایت كلوپی ش��اراوه ی هه یه و له هه مانكاتیش��دا كاری نه ف��ه ر بردنی��ش ده كات، وتی "پێش��تر كه له كوردستان بوم چ��ه پ بوم، به اڵم ده مێكه بڕوام به ئایدلۆژیا نه ماوه و ئێستا ته نها باوه ڕم به دنیای چێژو

غه ریزه یه ".زۆرب��ه ی ئ��ه و قاچاغچی��ه كوردان��ه ی 11 و له كاتژمێ��ر ه��ه ر له ئه س��ته نبوڵن دیس��كۆكان و ده چن��ه ش��ه وه وه ، 12ی به ره به ی��ان ده گه ڕێنه وه بۆ ش��وقه كانیان، له به ره به یانیش��ه وه تا دوای نیوه ڕۆ له خه و هه ڵناسن، ده مه و ئێواره كه له خه و هه ڵده ستن به ته له فون ده كه ونه په یوه ندی كردن له گه ڵ سلێمانی و رێبه ره كان و نه فه ره كانیان تا بزانن گه یشتونه ته كوێ ، ئێوارانیش خه ریكی پاره حه واڵه كردن یان حه واڵه وه رگرتنن، عیماد وت��ی "قاچاغچییه كان پ��اره ی خه یاڵییان ده س��تده كه وێت، ب��ه اڵم زۆرب��ه ی ده ده ن

به شه وانی دیسكۆو ئافره تی روسی ".

100 قاچاغچی ناوداری كوردستان له ئه سته نبوڵ چاالكن "نه گبه تترین كه سی دونیا ئه وه یه باوه ڕ به قاچاغچی ده كات"

ئه مه وێن��ه ی گه نجێكی هه ولێرییه ئ��ه وه ی دوای له ئه س��ته نبوڵ، قاچاغچییه كان چه ند جارێك قۆڵیان بڕی و پاره یان پێنه هێش��ت، به ناچار

ژیانی به مجۆره به سه رده بات.هه ولێریی��ه گه نجێك��ی ئه م��ه له ئه س��ته نبوڵ، ئه و نای��ه وێ ناوی خۆی ئاش��كرا ب��كات ب��ۆ ئاوێنه و داواشی كرد كه چوه ژێر به تانیه كه ئه وس��ا وێنه ی بگیرێ��ت. ئه و باس ل��ه وه ده كات كه "پاره ی پێنه ماوه و به م وه رزی س��ه رماو ب��اران بارینه

به مشێوه یه رۆژگار و شه وگاری خۆی به س��ه رده بات"، ئ��ه و وت��ی "دوای قس��ه و به ڵێنی قاچاغچی كه وتم، تا چه ند جارێك قۆڵی��ان بڕیم و پاره م پێنه ما، نه پاره ی ئوتێلم پێماوه و نه شوقه ، ناچارم خۆم بكه م به ژێر ئه و به تانیه دا له تاو س��ه رما یان شه وان بۆ خه وتن ل��ه و گۆڕه پان و پاركانه دا

بنوم".وتیش��ی "ئه م��ه ش ئه نجامی ئه و درۆو ده له سه یه ی كه قاچاغچییه كان

ده یده ن به گه نجان".

ئه و كوردانه ی كه له ئه سته نبوڵ ده مێنن��ه وه به نی��ازی روكردنه ئه وروپ��ا هه ندێكج��ار روبه روی چه ته و رێگرو مافیاش ده بنه وه .

رێڤ��اری ته مه ن 31 س��اڵ كه ك��وردی رۆژئاوای كوردس��تانه باس ل��ه وه ده كات كه هه فته ی هاتوه ته پیاوێكی سوری رابردو ئاكسه رای و له م و چه ند كه سێكی تری پرسیوه كه شوێنتان نیه وا به م ش��ه وه دره نگه به سه ر ئه م وتویانه : ئه وانیش شه قامه وه ن؟ نه خێ��ر. ئه وی��ش وتویه تی : من

شوێنێكم هه یه له رێی خوا وه رن ئه مشه و الی من بمێننه وه چونكه

بارانه .رۆش��تین "كاتێك وت��ی ئه و په ڕپوتاو به ش��وێنێكی كردینی نه مانزان��ی ڤالیۆمی كردبوه ناو بو له هیالكیدا ی��ان چاك��ه وه و زو خه وم��ان لێكه وت، یه كی 15 وه ره ق��ه و 20 وه ره قه م��ان پێبو بۆ گه یش��تنه یۆن��ان، گیرفانی

هه مومانی به تاڵ كردبو".وتیشی "ئێستا پاره م پێنه ماوه و

خه ڵك خێرم پێده كات".

ئا: مه زهه ر كه ریم

به ڕێوه به رایه تی به ره نگاربونه وه ی توندوتیژی ئافره تان له سلێمانی ئاماژه به وه ده كات كه له ماوه ی نۆ مانگی ڕابردودا 848 سكااڵ

له به ڕێوه به رایه تیه كه یان تۆماركراوه كه زۆربه یان سكااڵی ره گه زی مێینه بون.

هیوا جه مال وته بێ��ژی به ڕێوه به رایه تی به ره نگاربون��ه وه ی توندوتی��ژی ئافره تان له س��لێمانی به ئاوێن��ه ی ڕاگه یان��د ك��ه "له ماوه ی نۆ مانگی ڕابردودا، 56 حاڵه تی خۆس��وتاندن و 14 حاڵه تی خۆكوش��تن و

8 حاڵه تی كوش��تن له س��نوری پارێزگای سلێمانی تۆماركراوه ".

هیوا وت��ی "به ش��ێكی توندوتیژیه كان له ئه نجامی لێكۆڵین��ه وه دا ده ركه وتوه كه ده گه ڕێنه وه بۆ ئه و قه یرانه داراییه ی ڕوی

له هه رێمی كوردستان كردوه ".وتیش��ی "له ماوه ی نۆ مانگی ڕابردوشدا له به ڕێوه به رایه تیه كه ی��ان س��كااڵ 848تۆماركراوه كه به زۆربه ی سكااڵكان له الیه ن

ڕه گه زی مێینه وه تۆماركراون".ك��رد ب��ه وه ش ئام��اژه ی ناوب��راو ك��ه به هه ماهه نگ��ی له گ��ه ڵ رێكخ��راوه به ش��داری ڕاگه یاندنه كان ناحكومیه كان و له چاره س��ه ركردنی كێشه كان ده كه ن، ئه و

وتی "توندوتیژیی له هه مو شوێنكی دنیادا هه یه و كۆنتڕۆڵكردنی كارێكی هه روا ئاسان نی��ه ته نها ب��ه به ڕێوه به رایه تیه كه ی ئێمه چاره س��ه ر ناكرێت ئێم��ه هه ماهه نگیه كی باش��مان هه ی��ه له گ��ه ڵ به ڕێوه به رایه تی

هێزه كانی پۆلیس و ئاسایشدا".توندوتیژی��ه كان "ژم��اره ی وتیش��ی له مس��اڵدا زیادی كردوه و زۆرترین سكااڵ

له سه نته ره كان تۆماركراون".هی��وا ئام��اژه ی ب��ه وه ش ك��رد ك��ه توندوتیژی��ه كان دو الیه ن��ه ن، ئ��ه و وتی "توندوتیژی��ی له الی��ه ن ه��ه ردو ڕه گه زی نێرینه و مێینه وه ئه نج��ام ده درێت، به اڵم ئه وانه ی زۆرتری��ن توندوتیژییان به رامبه ر

ده كرێ��ت له ڕه گ��ه زی مێین��ه ن، هه ربۆیه زۆرترین ڕوداوه كانی خۆسوتاندن له ڕه گه زی

مێینه یه ".وتیش��ی "ئێمه به دو ڕێگا كێش��ه كانی یه كه میان هاواڵتیان چاره س��ه ر ده كه ین، بریتیه له ڕێ��گای لێكۆڵین��ه وه ی دادگای له ڕێگ��ه ی ك��ه خێزان��ی توندوتیژی��ی ده كرێت، یاساییه وه سكااڵی تۆماركردنی له ڕێگ��ه ی بریتی��ه دوه می��ش ڕێ��گای توێژه ره كان و گفتوگ��ۆ كه بانگ ده كرێن و

گفتوگۆیان له گه ڵ ده كرێت".مانگ��ی ن��ۆ ئام��اری دوا هی��وا پارێ��زگای توندوتیژیه كان��ی ڕاب��ردوی به ڕێوه به ری س��لێمانی ده خات��ه ڕو وه ك

خێزانی توندوتی��ژی به ره نگاربون��ه وه ی ده كات ب��ه وه ئام��اژه له س��لێمانی و كه "توندوتیژیه كان��ی خێزان��ی له م��اوه ی نۆمانگی ڕابردودا له شاری سلێمانی بریتی ب��وه ل��ه 56 خۆس��وتاندن و 14 حاڵه تی خۆكوش��تن و 8 حاڵه تی كوش��تن و 848 سكااڵش تۆماركراوه كه زۆربه یان له الیه ن

ڕه گه زی مێینه وه تۆماركراون".هیوا داوا ده كات كه خێزانه كان له كاتی كێش��ه و گرفته كانیاندا رێ��گای گفتوگۆ و له ڕێگه ی كێشه كانیان هه ڵبژێرن و دیالۆگ دیالۆگ��ه وه چاره س��ه ربكه ن و په نا نه به نه به ر توندوتیژیی نه خوازراو كه چاره سه ری

گرفته كانیان ناكات".

به هۆی قه یرانی داراییه وه توندوتیژیی خێزانیی ڕوله زیاد بونه له نۆ مانگی رابردودا 56 حاڵه تی خۆسوتان و 14 حاڵه تی خۆكوشتن له سلێمانی تۆماركراوه

وه جبه كه مان 25 كه س بو رێبه ره كه مان ئه فغانیه ك بو، به اڵم چوار پێنج ئه فغانی

تریش به ناوی نه فه ره وه هاتبونه وه جبه كه وه که داری كاره بایی و بۆكس خه نجه رو چه قۆیان پێبو

كه قاچاغچییه كان قۆڵیان بڕی و پاره ی پێنه ما

چه ته ش رێ به نه فه ر ده گرن

له نۆ مانگی ڕابردودا 848 سكااڵ

تۆماركراون كه زۆربه یان سكااڵی ره گه زی مێینه بون

وه جبه یه کی کورد له سه ر سنوری بولگاریا فۆتۆ: جوتیار

گه نجێکی هه ولێری له ئه سته نبوڵ فۆتۆ: جوتیار

ئابوری(503( سێشه ممه 2015/11/17 8

ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

ئا: وریا حسین

هه رچه نده هێشتا ده رگاكان به ڕوی به غدا دانه خراون، به اڵم ئه گه ره كان بۆ فرۆشتنی نه وتی هه رێم له ڕێگه ی

كۆمپانیای به بازاڕكردنی نه وتی عێراق )سۆمۆ( ئه گه رێكی به هێز نیه ، چونكه به ڕای ئاگایان "گرێبه سته نه وتیه كانی

فرۆشتنی هه رێم كه له پچه یان له پێی هه رێم گیركردوەو ناهێڵن نه و ته كه ی له ڕێگه ی ئه و كۆمپانیایه وه هه نارده ی بازاڕه كانی جیهان

بكات".

نێچیرڤ��ان بارزانی س��ه رۆكی حكومه تی هه رێمی كوردس��تان س��ه ره تای ئه م مانگه له دیداری مێری له هه ولێر ئاماژه ی بۆ ئه وه كرد "قوفڵی نه وت ناده نه ده س��ت به غدا"، ئه م قس��ه یه هه رچه ند تازه نیه پێشتر سه رۆكی حكومه ت به گوێی به رپرسانی به غدای داوه، به اڵم بۆ ئێستا كه شاندی حكومه تی هه رێم جانتای سه فه ریان بۆ ڕێكه وتن له گه ڵ به غدا پێچاوه ت��ه وه ئاماژه یه بۆ داخس��تنی ئه و ده رگایه ی كه عێراق خه ونی پێوه ده بینێت و ده یه وێ��ت له ڕێگ��ه ی هه نارده كردنی نه وتی هه رێم و كه ركوكه وه ببێته دوه م هه نارده كاری نه وت له دوای سعودیه و كورتهێنانی بودجه ی

پێپڕبكاته وه .تش��رینی مانگ��ی ڕاپۆرت��ی به پێ��ی س��امانه وه زاره ت��ی یه كه م��ی به كه ركوك��ه وه هه رێ��م سروش��تیه كان، نه وتی بڕی1٨ملیۆن و٤٦1هه زارو357به رمیل خاوی هه ن��ارده ی بازاڕه كانی جیهان كردوه واته به تێکڕا5٩5هه زارو52٨ به رمیلی ڕۆژانه ده كات ك��ه له ڕێگه ی بۆری��ه وه هه نارده ی بازاڕه كان��ی جیهان��ی ك��ردوه، هه رچه نده پێیانوای��ه ئ��ه م س��ه رچاوه نافه رمیه كان هه نارده یه زیاتره به اڵم حكومه ت ئاشكرای ناكات ، له س��ه ر بنه مای ئه م ژمارانه بڕیاره له ئاینده یه كی نزیكدا به غداو هه رێم گفتوگۆ

بكه ن.دڵشاد شه عبان جێگری سه رۆكی لیژنه ی پیشه سازی و وزه و سه رچاوه سروشتیه كانی

په رله مان��ی كوردس��تان ك��ه له پارته كه ی س��ه رۆكی حكومه ت��ه به هه مان ش��ێوه ی پێیوایه " بیرده كاته وه و بارزان��ی نێچیرڤان هه رێم بڕی��اری ئ��ه وه ی داوه نه وتی خۆی به س��ه ربه خۆ بفرۆش��ێت بۆیه پێش��بینی ئه وه ناكات هه رێم نه وت��ی خۆی له ڕێگه ی س��ۆمۆوه هه ن��ارده ی بازاڕه كان��ی جیهان بكات، له ئه گه رێكیشدا ئه و بڕیاره بدات ئه وا

كۆنترۆڵه كه ی ناداته ده ست به غدا".قس��ه كانی ش��ه عبان ئ��ه وه ده رده خات له س��ه ر به غ��دا هه رێ��م و كێش��ه كانی هه ن��ارده ی ن��ه وت ب��ۆ س��اڵی 201٦ ش

به رده وامده ب��ن، چونك��ه س��اڵی2015 ش ئه و دوالیه ن��ه ئه زمونێكی تاڵی��ان هه بوه له گ��ه ڵ یه كتری و ئ��ه و ڕێكه وتنه ی كردیان به رمیل له وه ی"هه رێم550ه��ه زار بریتیب��و نه وتی كه ركوك و هه رێم له رێگه ی س��ۆمۆوه هه نارده بكات، له به رامبه ریشدا به غدا پشكی له س��ه دا 17 بنێرێت" هه رزو هه ڵوه شایه وه ، چونكه له س��ه ره تاوه هه رێ��م نه یتوانی ئه و ڕێژه ی��ه هه نارده بكات و به غ��داش هه رگیز

پشكی كوردی به ته واوی نه نارد.مه س��عود حه ی��ده ر ئه ندام��ی لیژن��ه ی دارایی په رله مانی عێ��راق ئه وه ی به ئاوێنه

وت"س��اڵی 2015 نه هه رێم توانی ڕێكه وتن جێبه جێ بكات نه به غدا چونكه ته نها %50

مافه داراییه كانی هه رێمی نارد".ئێس��تا دۆخه كه بۆ هه رێمی كوردس��تان جی��اوازی هه یه ، چونك��ه ڕێكه وتنی له گه ڵ كۆمپانیه ك��ی بیان��ی ك��ردوه و له مانگ��ی شه شی ئه م س��اڵه وه نه وتی پێده فرۆشێت ئه و پاره یه ش��ی مانگانه ل��ه و كۆمپانیایه ی دین��اره له ملی��ۆن زیات��ر وه ریده گرێ��ت به رامبه ر500 ه��ه زار به رمیل نه وتی ڕۆژانه ، به پێ��ی وته ی ئاش��تی هه ورام��ی وه زیری له سه ر س��امانه سروش��تیه كانیش "ئه گه ر

ئه م دۆخه به رده وامبن س��اڵی 201٦ موچه بێكێش��ه ده بێ��ت"، ب��ه اڵم په رله مانتاران

بیرۆكه ی تریان هه یه .عیزه ت س��ابیر س��ه رۆكی لیژنه ی دارایی په رله مان��ی كورس��تان له س��ه ر پش��كی یه كێت��ی نیش��تمانی پێی وای��ه دۆخه كه ئاڵ��ۆزه و پێش��بینیكردن ب��ۆی قورس��ه ، ه��اوكات چه ند ئه گه رێك داده نێت و ئه وه بۆ ئاوێنه ڕونده كات��ه وه " ئه گه ر به غدا ئه وه ی له بودج��ه دا هاتوه وه كو خۆی دابینی بكات باش��تره هه رێم نه وتی خ��ۆی بداته به غدا، به اڵم به پێچه وان��ەوە ده كرێت نه وتی خۆی

بفرۆشێت"سابیر پێش��نیاری ئه وه ش بۆ حكومه تی هه رێ��م ده كات" مانگێ��ك وه ك��و تێس��ت له گه ڵ به غدا تاق��ی بكه نه وه ، ئه گه ر به غدا ڕێكه وتنه كه ی جێبه جی نه كرد ئه وا حكومه ت

خۆی نه وت بفرۆشێت".نێوده وڵه تی��ه كان الیه ن��ه هه رێم��ی و بێكاریگه ری نین له سه ر هه رێمی كوردستان عێراق بۆیه زۆرجار ئاماژه به الیه نی سێهه م ده كرێت له چاره س��ه ری كێش��ه كانی نێوان

هه رێمی كوردستان و عێراق، سیاسەتمەدارە ئه زمون��داره كان پێیان وای��ه ئه گه ر هات و ڕێكه وتن كرا پێویسته )یوئێن و ئه مریكیه كان و

ئێران ئاگاداری بن".جگ��ه ل��ه وه ی عوس��مان مه حم��ود په رله مانتاری عێ��راق بو له خولی ڕابردودا، هاوكات سیاس��یه كی دێرین��ی كورده بۆیه پێی باش��ه هه رێمی كوردس��تان له ڕێگه ی به غداوه نه وت بفرۆشێت و پێشیوایه " ئه گه ر رێكه وتن كرا باشتره الیه نی سێهه م هه بێت له س��ه ر ئه مریكایه (و یوئێن و كه )ئێ��ران و ئه وانیش��ه وه ئێران چونكه ده سه اڵتی هه یه

له به غدا".پێش��یوایه "ئه گ��ه ری ڕێكه وتن له س��ه ر هه نارده ی نه وت له گه ڵ به غدا باشتره وه كو

له فرۆشتنی نه وت به شێوه ی سه ربه خۆ".پێناچێ��ت دۆخه ك��ه ن��ه به دڵ��ی ئه و سیاس��ه تمه داره ی كورد بێ��ت و نه به دڵی ئه وان��ه ش كه ده یانه وێت هه رێ��م بڕواته وه چوارچێ��وه ی به غدا چونكه ئێس��تا هه رێم له گه ڵ كۆمپانیاكانی كۆتكراوه به ڕێكه وتنی ن��ه وت ئ��ه وه ش واده كات "هه رێم نه توانێت كۆنتڕۆڵه كه ی بداته ده س��تی به رپرس��انی سۆمۆ"، هه ر ئه وه شه ماوه ی چه ند ساڵێكه ناهێڵێت به رپرس��انی هه ولێرو به غدا بگه نه

ڕێكه وتن له سه ر هه نارده ی نه وت.دۆخه ك��ه زیات��ر حه ی��ده ر مه س��عود ڕونده كات��ه وه پێ��ی وایه "ئێس��تا دۆخی حكومه ت��ی هه رێ��م جیاوازه له س��ه ره تای ساڵی2015 به وپێیه ی هه رێم له گه ڵ كۆمپانیا نه وتیه كان پابه ن��دی دارایی و نه وتی هه یه ، به غداش هه ڕه شه ی ئه وه ده كات ئه گه ر هه رێم نه وت له رێگه ی سۆموه نه فرۆشێت بودجه ی په ره پێدانی هه رێمه كان و حاكیمه ش ده بڕێت

كه ترلیۆنێک دیناره ".هه رێم له فرۆشتنی نه وتی خۆی به شێوه ی سه ربه خۆ ڕێگایه كی بێگه ڕانه وه ی هه ڵبژارد، بۆی��ه زۆربه ی ئه گه ره كان ب��ۆ ئه وه ده چن وه ف��دی ك��وردی له گ��ه ڵ به غ��دا نه گاته ئه نجامێك ك��ه به ته واوه تی هه رێم بخاته وه ژێر كۆنترۆڵی به غدا كێش��ه كان به رده وامی

هه بێت.

"به غدا دوساڵه خه ون به و قوفڵه وه ده بینێت كه كلیله كه ی له گیرفانی نێچیرڤان بارزانیدایه "

كۆمپانیاكانی نه وت ناهێڵن هه ولێرو به غدا بگه نه ڕێکكه وتن

ئا: ئاوێنه

وه زاره تی سامانه سروشتیه كانی حكومه تی هه رێمی کوردستان گرێبه ستێك له گه ڵ كۆمپانیای گنه ڵ ئینێرجی توركی

ده كات و مافی له سه داسه دی به رهه مهێنانی پێده به خشێت، كه بڕیاره ساڵی2017

ئه و به رهه مه له ڕێگه ی بۆریه وه هه نارده ی بازاڕه كانی جیهان بكرێت و واڵتانی

ئیقلیمی و جیهانیش چاویان له سه ریه تی.

به گوێره ی رێکه وتنێك له الیه ن كۆمپانیای گنه ڵ ئینێرجی توركی و وه زاره تی سامانه سروش��تیه كان ك��راوه "ڕێ��ژەی ناردن��ە دەرەوەی غازی سروشی ساڵی2017 (٤( ملیار مەترسێجاو لەس��اڵی 2020 دا)10( ملیار مەترس��ێجا ده بێت ب��ۆ داهاتویەكی ملیار بگاته 20 چاوەڕواندەكرێت دورتریش

مەترسێجای سااڵنه .ڕێكه وتنه ی ئ��ه م زانیارییه كان، به پێی وه زاره ت��ی ئنێرج��ی و گن��ه ڵ نێ��وان سامانه سروش��تیه كان س��ه ره تاكه ی ب��ۆ ئێس��تا به اڵم ده گه ڕێته وه ، س��اڵی2013 فراوانك��راوه به جۆرێك كۆمپانیا توركیه كه ده س��ه اڵتی ته واوی هه یه له گه شه دان به م کێڵگانه و فروانكردنیان تاپشكنینی جۆری غازه ك��ه ش ل��ه ڕوی نێودەو ڵه تیه وه، ئه م كۆمپانیایه كی له ڕێگ��ه ی چه ن��د كاره ش

بیانیه وه ده كرێت.په رله مانی كوردس��تان هه رچه ند ئێستا س��ه رۆكایه تیه كه ی په كیكه وت��وه ب��ه اڵم لیژنه كانی كاران، ئ��اگای له م رێكه وتنانه

نیه و نازانێت ڕێكه وتنه كان چۆن كراون.لیژن��ه ی ئه ندام��ی فای��ه ق ڕێ��واس پیشه سازی و وزه و سه رچاوه سروشتیه كانی په رله مانی كوردس��تان ئ��ه وه ی به ئاوێنه وت"وه ك��و په رله مان هه ندێ��ك زانیاریان پێ��دراوه له ب��اره ی رێكه وتن��ی داناغازو حكومه ت و ئه و سكااڵیانه ی ئه و كۆمپانیایه و حكومه ت له س��ه ر یه كتری كردویانه ، به اڵم له ب��اره ی ڕێكه وتن��ی گن��ه ڵ ئینێرجی و وه زاره تی س��امانه سروش��تیه كان ئاگادار

نه كراونه ته وه "."وەبەرهێنان ڕێكه وتنه ك��ه به پێی هه ر لەهەردو كێڵگەی میران و بنەباوی هێزێكی نوێ ده به خشێته كاری بازرگانی كۆمپانیای دوای بەتایبەتی��ش ئێنێرج��ی گن��ەڵ كڕینەوەی ڕێ��ژەی3٤% كۆمپانیای)ئێم ئۆ ڤی(نەمساوی لەكێڵگەی بنەباوی، بەمكارە گنەڵ دەتوانێ دەس��ەاڵتی له سه داس��ه دو ڕەها وەربگرێ��ت لە بەرهەمهێنان لەهەردو

كێڵگەی میران و بنەباوی".ڕێ��واس فایه ق ئه وه ش��ی ب��ۆ ئاوێنه ڕونكرده وه " ئه وان زانیاری ئه وه یان پێدرابو ك��ه هه نارده ی غ��از له ڕێگ��ه ی ئێرانه وه ده بێت، به اڵم تائێس��تا ئه و پرۆژه یه كاری

له سه ر نه كراوه .ڕێكه وتنی غاز له نێوان كۆمپانیای گنه ڵ له به ره ده م نه ش��ته ری ڕه خنه ی ئینیرجی ئه نجومه ن��ی ئه ندامان��ی په رله مانت��ارو پارێزگان به جۆرێك پێیانوایه" ده بێت وه كو كارتێكی فشاری سیاسی ته ماشا بكرێت و نابێت هه مو هێلكه كان بخرێته س��ه به ته ی

واڵتێكه وه ". غال��ب محمه د ك��ه خاوه ن��ی دكتۆرایه له بواری نه وت و هاوكات س��ه رۆكی لیژنه ی وزه یه له ئه نجومه نی پارێزگای سلێمانی كه هه رێمی غازی یه ده گ��ی پارێزگاكه ی٨0% كوردستان پێكده هێنێت پێیوایه " ده كرێت غ��ازی سروش��تی هه رێم ك��ه زۆرترینی

ئه ودای��ه مامه ڵه یه ك��ی له پارێزگاك��ه ی شه فافی پێوه بكرێت، هاوكات وه كو كارتی سیاس��یش به كاربهێنرێت ب��ۆ به رژوه ندی

هه رێم".به هه مانش��ێوه ش ڕێواس فایه ق جه خت له س��ه ر ئه و بیرۆكه یه ده كاته وه و ته نانه ت ئه و بیرۆكه یەش��یان گه یاندوه ته سه رۆكی

حكومه ت به وه ی "ناكرێت هه مو هێلكه كان له س��ه به ته ی توركیا بێ��ت باپه یوه ندیش له گه ڵ ئێران هه بێت، له وه اڵمدا س��ه رۆكی

حكومه ت پێیوتون پرۆژه یان ده بێت".وه ك��و هه رێ��م سروش��تی غ��ازی سه رچاوه یه كی نوێ له ناوچه كه دا بۆ ئه ورپا گرنگی ده بێت ئ��ه وه ش كاریگه ری گه وره ده كاته سه ر ئێران و ڕوسیا، له الیه ك ئێران كه سااڵنه نزیكه ی10 ملیار مه تر سێجا غاز بۆ توركیا دابین ده كات له الیه ك ڕوسیا كه

دابینه كه ری غازی ئه وروپایه .عارف قوربانی چاودێری سیاسی پێیوایه "ئەوروپا پێویستی بەزیادكردنی سەرچاوەو كەناڵ��ی تری غازه و الیەنگری هەرێم دەبن لەداهات��و، توركی��اش وەك دەروازەیەك بۆ ئەوروپاو خۆیش��ی وەك بەكاربەرێكی س��ەرەكی پێویس��تی بەغازی كوردستان هەیە، بۆیە وایدەبینم ساڵی2017 ساڵێكی پڕ لەملمالن��ێ دەبێت بۆ ك��ورد لەنێوان

ئەوروپاو ئێران و ڕوسیا".هه رچه ن��د هه م��و هێڵ��ی بۆرییه كانی غازی سروش��تی ده چنه وه توركیا، به اڵم پێناچێ��ت ئه مه هه روا ئاس��ان له س��ه ر هه رێمی كوردستان بوه ستێت، بۆیه وه كو ئاماژه ی كوردس��تان په رله مانتاره ك��ه ی پێكرد، ئه گه ر مامه ڵه یه كی دروست له گه ڵ غازی سروش��تی نه كرێت ئه وا ڕه نگه ماڵ

سه ری خاوه ن ماڵ بخوات.

"ساڵی2017 ساڵێكی پڕ لەملمالنێ دەبێت بۆ كورد لەنێوان ئەوروپاو ئێران و ڕوسیا"كوردستان كلیلی غازی سروشتی هه رێم ڕاده ستی توركیا ده كات

ئێستا دۆخی حكومه تی هه رێم جیاوازه له سه ره تای ساڵی2015 به وپێیه ی هه رێم له گه ڵ كۆمپانیا نه وتیه كان پابه ندی دارایی و

نه وتی هه یه

کۆبونه وه یه کی نێچیرڤان بارزانی و عه بادی

کێڵگه ی غازی سروشتی میران

[email protected] (503( سێشه ممه ‌2015/11/17ره‌نگاڵه

خێزانه كه ت له ئه ندامان��ی هه ندێ��ك ت��وڕه و بێ��زار ده رده ك��ه ون، تۆش واهه ست ده كه یت كه تۆ به شێك بیت

له و كێشانه یان.

له وانه یه هیچ كێشه یه كی ته ندروستی یاخود داراییت نه بێت، به اڵم كێشه ی

خێزانه كه ت زیاتر ماندوت بكات.

له گه ڵ كه س��ێك گفتوگۆیه ك ده كه ن ره نگ��ه كێش��ه یه ك له ئه نجامی ئه و

قسه كردنه دروست بێت له نێوانتان.

به و شێوه یه ی ئێستات بمێنه ره وه بیر له هیچ بریارێ��ك مه كه ره وه كه دواتر په ش��یمان ببیت��ه وه ، به ختت رۆژی

یه كشه مه یه .

ئه گ��ه ر ناتوانی��ت روب��ه روی ئ��ه و قورس��اییه ببیت��ه وه ك��ه له ژیانت هه یه ، ئه وه پێویسته رێڕه وی ژیانت

بگۆڕیت.

به ه��ۆی ئ��ه وه ی كه ب��اری دارایت تۆزێك باش��تره ، ده كرێ��ت له گه ڵ بكه ن ده رچونێك خۆشه ویسته كه ت

پێكه وه .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازو

11

سابیر حه مه ڕه زا ته‌مه‌نێك‌له‌خزمه‌تی‌‌ئاشته‌وایی‌كۆمه‌اڵیه‌تیدا

ئا: ئاوێنه

له شاری سلێمانی و له گه ڕه كی مه ڵكه ندی هونه رمه ندی موزیكژه ن جه زای ساز

كافتریایه كی به ناوی كافتریای كلتوری و گه شتیاری زه رده شت-ه وه كرده وه .

جه زای ساز سه رپه رشتیار و به ڕێوه به ری كافتریای زه رده ش��ت له ب��اره ی بیرۆكه ی دروس��تكردنی كافتریاكه و له لێدوانێكی بۆ ئاوێنه وتی "كافتریای كلتوری و گه شتیاری هونه ری و كلتوری و پڕۆژه یه كی زه رده شت ته رفیهی قازانج نه ویس��ته به هاوبه ش��ی و به س��ه رمایه ی هه ش��تا هه زار دۆالر وه كو پرۆژه یه كی ش��ه راكه ت له 21ی 3ی 2013 له الیه ن من )جه زای س��از و به رزانی خه

ڵوز( دامه زراوه ". كۆمه ك و هی��چ "به ته حه داوه وتیش��ی هاوكارییه ك��ی ماددی نه كراوین نه له الیه ن ده زگا حیزبی��ه كان و نه له الیه ن حكومه ت و

ده زگا ڕۆشنبیرییه كان". كافتریاك��ه وه ناونان��ی له ب��اره ی به زه رده ش��ت، هونه رمه ن��د جه زای س��از وت��ی "ه��ه ر له یه ك��ه م ڕۆژی كردنه وه ی كافتریاك��ه كه هاوكات ب��و له گه ڵ ڕۆژی چوارش��ه ممه و ئه م ڕۆژه له الیه ن كوردانی زه رده ش��تی و ئێزیدیه وه ڕۆژێكی پیرۆزه بڕیارماندا چۆن یه كه م ڕۆژی كردنه وه كه ی به ئێواره ئاهه نگێكی كلتوری بۆ هونه رمه ندی ده س��تمان زیره ك ئیحس��ان ده نگخۆش

پێكرد". وتیش��ی "هه تا ئێستا هه مو ئێواره یه كی گۆران��ی و به چاالكییه ك��ی چوارش��ه ممه موزیك به رده وامین و خۆشبه ختانه زۆربه ی گۆرانیبێژه ناوداره كان و ژه نیاره به تواناكان له گه ڵ��دا به ش��دارییان به خۆبه خ��ش

كردوین". جه زای ساز وتیشی "ناوی زه رده شتمان هه ڵب��ژارد و فروهه ری زه رده ش��تیمان كرد به لۆگۆی كافتریاكه مان له به رئه وه ی نه ژادی نه ته وه كه مانه و ئاینی دێرینی كورده و جێی

خۆیه تی شانازی پێوه بكه ین".له باره ی ئه و هه ڕه شانه ی كه لێیان كراوه

له سه ره تای دانانی كافتریاكه وه هونه رمه ند جه زای ساز وتی "بێگومان له سه ره تاوه چه ندین جار هه ڕه شه مان لێكراوه و ئاسته نگمان بۆ دروس��تراوه ب��ه اڵم خۆڕاگری خۆمان و گیانله سه رده ستی هونه رمه ندی كۆمه ڵێك میللی هون��ه ری كۆمه ڵ��ه ی ئه ندامان��ی كوردس��تان توانیومانه زاڵ بین به س��ه ر

هه مو كۆسپ و ئاسته نگه كاندا".سه باره ت به به رده وامی چاالكییه كانیان، ج��ه زای س��از وتی "ئه نجامدان��ی چاالكی هونه ری بۆ ئه وه ده گه ڕێته وه كه كوردستان به گشتی و سلێمانی به تایبه تی له قه یرانێكی گ��ه وره دا بو به هۆی ملمالنێی سیاس��ی و نه مان��ی ئینتیما الی گه نج��ان و الوان بۆ خ��اك و نیش��تمان و بۆ هون��ه رو كلتوری بڕیارماندا گه نجان ئاشتبكه ینه وه نه ته وه ، له گ��ه ڵ هون��ه رو بانگهێش��تكردنیان بۆ ئێواره ئاهه نگه كانم��ان به خۆبه خ��ش و بێ بلیت و بێ به رامبه ر كه ئه مه یه كه مین جاره له كوردستاندا هیچ ناوه ندو گروپێك كاری

له م شێوه یه خۆبه خش ئه نجام بدات". جه زای س��از ئاماژه ی بۆ ئه وه كرد كه ئه رك��ی حكومه ت و وه زاره تی ڕۆش��نبیری ئه وه ی��ه ه��اوكاری و ده س��تگیرۆیی ئه م جۆره ناوه نده هونه رییانه بكات و وتیش��ی "زۆر به داخ��ه وه ئێمه كێش��ه ی بچوكیی ش��وێنه كه مان هه ی��ه ك��ه گه وره تری��ن خزمه تی هون��ه ری تێدا ده كه ین له كاتێكدا حكومه ت زه وی ته رخانده كات بۆ هه ندێك وه به رهێنی چاوچنۆك كه ته نها سودی بۆ گیرفانی خۆیان هه یه ، له كاتێدا خانویه كی شوێنه وار هه بو به ناوی خانووه كه ی سۆفی كه ریم له ش��ه قامی گۆران له س��لێمانی كه پێش نۆژه نكردن��ه وه ی باره گای ئێمه واتا كۆمه ڵه ی هونه ری میللی كوردستان و تیپی مۆس��یقای فۆلكلۆرو قاوه خانه ی كلتوری كاژاو بو كه سێ ناوه ندی ئه كتیف بوین بۆ

خزمه تی پایته ختی ڕۆشنبیری". جه زای ساز گله یی له پارێزگاری سلێمانی ده كات و ده ڵێ "جه نابی پارێزگاره گه نجه كه ك��ه له هه مانكاتدا پارێ��زگاری پایته ختی ڕۆشنبیرییه و له كاتی هه ڵمه تی هه ڵبژاردندا سه ردانی كافتریا كلتورییه كانمانی ده كردو

به شوێنی گرنگ و پڕ بایه خ وه سفی ده كرد، ب��ه اڵم به داخ��ه وه ئێمه و چه ن��د ناوه ندو ڕێكخراوێكی هاوش��ێوه ی ئێمه داوای ئه و خانووه مان كرد ب��ه اڵم به بڕیاڕی پارێزگار درا به زه ڕنگه رێ��ك كه به نی��ازه بۆ كاری بازرگانی و قاچاخچێتی كڕین و فڕۆش��تن و

كه لوپه لی ئه نتیكه به كاری بهێنن". سه باره ت به چڕكردنه وه ی چاالكییه كانیان له مكات��ه دا كه ش��ه ڕی داعش��ه و زۆرێك له چاالكییه كان راگیراون، جه زای ساز وتی "ئێمه ئه م دوس��اڵه ی جه نگی سه پێنراو و نه خوازراوی داعش و تاریكپه رسته كان ئێمه چاالكییه هونه رییه كانمان چڕتر كردۆته وه و وه ك��و په یامێ��ك ب��ۆ داع��ش و داعش بیره كان ك��ه ئێمه ی خه مخۆرانی ش��ارو هونه ر شانبه شانی پێش��مه رگه ته حه دای قه یرانه كان ده كه ین و ئاماده ین بێ بودجه و به هه مو تواناكانم��ان نه هێڵین ڕه وڕه وه ی

هونه رو ڕۆشنبیری بوه ستێتس��ه ره ڕای هه مو چوارش��ه ممه ئاهه نگه خۆبه خشه كانمان به شداری سه رجه م بۆنه نه ته وایه تی و نیشتیمانیه كانمان كردوه ".

سه رپه رش��تیاری كافتریای زه رده ش��ت ڕێزلێنانی "چه ندین خه اڵت��ی رایگه یان��د نه خشێنراو به لۆگۆی فروهه ری زه رده شتیمان خه مخ��ۆرو به كه س��ایه تی به خش��یوه دڵسۆزانی ش��ارو هونه رمه ندانی شانۆكارو شێوه كارو گۆرانیبێژو ڕۆشنبیران و چه ندین خه اڵت��ی ڕێزلێنانمان وه رگرت��وه له الیه ن وه زیری ڕۆشنبیری و به ڕێوه به رایه تی گشتی ڕۆشنبیری و هونه رو به ڕێوه به رایه تی گشتی وه رزش و الوان و زانكۆی فه زاڵه ری توركی و

چه ندین ناوه ندی تر". ژنانی��ش به ش��داریكردنی له ب��اره ی له چاالكییه كانیاندا، جه زای س��از وتی "بۆ ش��اعیرمان هونه رمه ندو ژنانی یه كه مجار هێنایه ئه م كافتریایه و بوێرانه شانبه شانی پیاوان ئێواره كۆنس��ێرت و كۆڕی شیعری و ئه نجام��داوه ڕۆش��نبیرییان چاالك��ی له وانه "خاتو له نجه ، ش��ه یدای خه یرابادی، گه الوێ��ژ محه مه دی، نه رمی��ن ڕه زا، دڵی ڕۆژه��ه اڵت، گوڵزار جه الل، نه س��یم قادر

پور و چه ند خانمێكی تر".

هونه رمه ندێكی موزیكژه ن كافرتیایه ك ده كاته وه

ئا: ئازاد بایز

سابیر حه مه ڕه زا له دایكبوی ساڵی)1٩50(ی گوندی چاڵگه ی

ناوچه ی هه مه وه ندی سه ر به شارۆچكه ی چه مچه ماڵه پاش ماوه یه ك ده چنه

ناحیه ی)ئه اڵیی( پاشان ساڵی)1٩٦7( به یه كجاری دێنه چه مچه ماڵه وه ، له ساڵی)1٩٦٩( ده بێته پۆلیسی

هاتوچۆ.

س��ه باره ت به و س��ه رده مه ی كه تیایدا بوه پۆلیس��ی هاتوچۆ، سابیر حه مه ڕه زا به ئاوێنه ی راگه یاند "ئه و ده مه سه رجه م ئه و كه سانه ی كه له سلكی سه ربازیدابون یه ك به ڕێوبه رایه تییان هه بو پێی ده گوترا

پۆلیسخانه ". ماوه ی دوساڵ له كه ركوك ده بێت و دوای دانوس��تانی حكومه ت و كاربه ده س��تانی ئ��ه و كاته ی ك��ورد ده گوازرێت��ه وه بۆ چه مچه ماڵ، له پاشان كه به یانی یازده ی ئازار تێكده چێت له ساڵی 1٩73ڕوده كاته ش��اخ و ده بێت به پێش��مه رگه كه سه ر

به باڵی مه كته بی سیاسی ده بێت.س��ابیر حه م��ه ڕه زا وتیش��ی "دوای هه ره س وه كو هه ر سزادراوێكی ئه وكاته ی میلله ته كه مان ده گوازرێمه وه بۆ دیوانییه و گێچه ڵێك��ی له ڕاده ب��ه ده رم پێده كرێت و له پاش��اندا دیس��ان ده گوازرێم��ه وه بۆ ناس��ریه و كاتێك له ناس��رییه ده بیستن له گ��ه ڵ تێكچونی به یانی ی��ازده ی ئازار پێشمه رگه بوم ده سبه جێ ده مگوێزنه وه

بۆ مه حكه مه ی سه وره ". هه روه ها ده ڵێ "پاش��ان ب��ۆ ماوه ی دومانگ به ند ده كرێم و دواتر له به رلێهاتویی له كاره كه م��دا له ڕێگه ی ئه فس��ه رێكه وه

به پله ی عه قید ئازاد ده كرێم". "دوای رایگه یان��د س��ابیر حه مه ڕه زا ئه وه گه ڕامه وه بۆ ماوه یه ك ده س��تمكرد ب��ه كاری ئ��ازاد ئه مه له پ��اش ئه وه ی توش��ی ده یان ڕوداوی ناخۆش بوم له و نێوه ن��ده دا زه مه ن ه��ات و زه مه ن ڕۆیی له دوای ڕاپه ڕی��ن به بڕیارێكی ئه وكاته ی حكومه تی ك��وردی ئێمه ئیعاده كراینه وه ئیتر دیس��انه وه لیژنه دروست كرایه وه گه ڕاینه وه س��ه ر وه زیفه كانمان و من ناوم

له مروری كه ركوك ده رچو". كه ركوكی��ش هاتوچ��ۆی له ب��اره ی وتی "بناغه ی م��روری كه ركوك به نده و دو ئه فس��ه ری دی دامانمه زران��ه وه كه ئ��ه وده م به بڕیاری هه رێمی كوردس��تان ئاراس��ته ده كراین و دوات��ر هه ر له س��ه ر میالك��ی س��لێمانی بنك��ه ی م��روری كه ركوكمان برده ده ربه ندیخان و چه ندین كه س��ی ترمان دامه زراند تا وایلێهات بو

به دامه زراوه یه كی پته و".وتیش��ی "له پاشاندا به ڕێوبه ری گشتی هاتوچۆی س��لێمانی ئه وكات منی نارد ب��ۆ چه مچه ماڵ دیس��انه وه خۆم و چه ند مه فره زه یه ك بنیات��ی بنكه ی هاتوچۆی له ساڵی1٩٩3 و دامه زراند چه مچه ماڵمان له چه مچه ماڵی��ش 11س��اڵ بۆم��اوه ی به رده وام بوم له سه ر كاره كه م له سایه ی هیمه تی خ��وا هاوكارم ب��و تاڕاده یه ك

كاره كان به باشی به ڕێوه ده چو". له پاش ماوه یه ك ده كرێته به ڕێوه به ری بنكه ی هاتوچ��ۆی چه مچه ماڵ و له باره ی ئ��ه و قۆناغه ش، س��ابیر حه مه ڕه زا وتی "هه رچه نده ئه و ماوه یه ی من به ڕێوه به ری بنكه ی چه مچه ماڵ ب��وم خۆتان ده زانن دۆخ��ی واڵتم��ان مه ترس��یداربو له ڕوی ئه منیی��ه وه به و حوكم��ه ی چه مچه ماڵ خه ت��ی ته ماس ب��و له نێ��وان قیاده ی كوردی و حكومه تی به عسدا هه ربۆیه هه ر ئاشوبێك بهاتایه س��ه ره تا چه مچه ماڵی ده شێال دواتر ده چوه سه ر شاره كانی تری به رپرسیارییه تیه كی كوردستان هه ربۆیه گه وره و مێژویی كه وتبوه س��ه ر ئه ستۆی خودی من و منیش زۆر به وردی مامه ڵه م

ده كرد". ناوب��راو ئاماژه بۆ ئ��ه وه ده كات كه به ڕێوبه ری ئێستای هاتوچۆی چه مچه ماڵ له گه ڵ ئه ودا بوه و ئه وكات پله ی عه ریف بوه و وت��ی "كاتێك ئ��ه م دامه زراوه یه م دامه زراند ته نها خۆم و12پۆلیس��ی مرور

بوین". سه باره ت به ئاش��ته واییكردنی له نێوان هۆز و تی��ره ناكۆكه كانی چه مچه ماڵیش، س��ابیر حه م��ه ڕه زا وت��ی "مه س��ه له ی نه ریتێ��ك ئاش��ته وایی نێوه ندگی��ری باوباپیرانمان��ه وه له دێرزه م��ان و ب��وه كاره كه مه وه به په ن��ای هه ربۆی��ه ماوه به ش��ێوه یه كی گش��تی له دوای س��اڵی هه شتاكان به دواوه س��ه ره تا وه ك ده م س��پی بنه ماڵه دواتر په لی هاویشت بۆ نێوه ندگی��ری نێ��وان ه��ۆزو تیره كانی

چه مچه ماڵ و كوردستان". وتیشی "ده توانم بڵێم ئێمه توانیومانه له س��ه ره تای ده س��تكردنمان به م كاره ده یان بابه تی لێ��واری مه رگمان كردوه به ئاشته وایی و قسه ی خۆمان تێدا كردوه و هۆكارێك بوین بۆ ئه وه ی له كێش��ه یه كدا خوێ��ن نه ڕێ��ژرێ به بێ په ناب��ردن بۆ

مه كته به كۆمه اڵیه تییه كان". "من رایگه یان��د س��ابیر حه م��ه ڕه زا خۆم پیاوی قانون��م هه رگیزیش نامه وێ بابه تی قان��ون تێك��ه اڵوی په یوه ندییه كۆمه اڵیه تیی��ه كان بكرێت به اڵم له هه مان كاتدا له زۆربه ی زۆری واڵتان ئه نجومه نی پیران و پیاوماقواڵن و ڕیشس��پیان هه یه ب��ۆ چاره س��ه ركردنی بابه تگه لێ��ك كه

چاره نوسسازه ". س��ابیر حه مه ڕه زا له رێگه ی ئاوێنه وه ئه م په یامه ش��یدا "نزیكه ی10س��اڵ به ر له ئێس��تا له گه ڕه كێك��ی چه مچه ماڵ��دا له كارێكی خۆبه خشیدا پارچه زه وییه كی ش��اره وانیم به پ��اره ی گیرفان��ی خۆم كڕیی��ه وه بۆ دروس��تكردنی مزگه وتێك له پاشان به هه وڵی كه س��انی خێرخوازو ده وروبه ر مزگه وته كه دروس��تكرا به ناوی كه ده ڵێ هه ی��ه بۆچونێك )س��ابری( و به ناوی خۆیه وه ناونراوه به اڵم من لێره وه مزگه وته ئ��ه و ناولێنانی ڕایده گه یه ن��م به ڕێوبه رایه ت��ی ئه وق��اف ناوی��ان لێنا به ناوی شاعیرێكی كورده وه كه زۆربه ی ش��یعره كانی ڕێچكه ی ته سه وفه من هه ر كارێك ك��ه كردبێتم له پێناو جوانكردنی

وێنای شاره كه م و واڵته كه مدا بوه ".

‌ره‌نگاڵه(503( سێشه ممه 2015/11/17 [email protected]

گاکاوڕ

پێویسته زیره كی و لێهاتویی خۆت له م چه ن��د رۆژه دا به كاربێنی��ت، زانیاری

كۆبكه ره وه له به رامبه ره كه ت.

زۆر به په ل��ه كاره كانت ده كه یت ئه م چه ن��د رۆژه به ب��ێ ئ��ه وه ی داوای

یارمه تی له كه سی تر بكه یت.

هه ست به دڵخۆشی ئه كه یت و به هه مو له كێش��ه كان و خ��ۆت ش��ێوه یه ك

ناخۆشییه كان به دورگرتوه .

ل��ه م كات��ه دا خ��ۆت زۆر س��ه رقاڵی بایه خت كه متر ك��ردوه و خوێندنه وه و ده وروبه ره كه ت كاره كه ت و به ش��وێنی

داوه .

كۆمه ڵێ��ك كارت هه ی��ه و ده ته وێ��ت س��ه رجه میان كۆتایی ئ��ه م هه فته یه ته واو بكه یت، پێویس��تت به هه وڵی

زیاتره .

قرژاڵدوانه‌‌

راپ��ۆرت و به س��ه رجه م پێویس��ته كاره كانت��دا بچیته وه پێ��ش ئه وه ی پێشكه شی به سه روی خۆتی بكه یت.

فه‌‌ریکشێر

1010

كێش��ه ی ئه س��مه ربون یاخود ره ش��بونی ئه نیش��ك و ئه ژنۆكان الی هه مو خانمێك هه یه ، ئه مه ش ده گه ڕێته وه بۆ ئه وه ی كه پێستی ئه و ناوچانه ئه س��تورن و له كاتی ت��ۆخ به هه ت��او به ركه وتنی��ان ئه وانه ی به تایبه تی��ش ده بنه وه پێستیان ئه سمه ره . بۆرزگار بونت

له م حاڵه ته ئه م هه نگاوانه بكه .

1. لیمۆی��ه ك له ت بكه و بیهێنه ئاوی با ئانیشكه كانت، به ئه ژنۆو

بۆماوه ی پێوه بێ��ت لیمۆك��ه ی په رۆیه ك دوات��ر خول��ه ك، 15ته ربكه به ئاوی ش��له تێن و چه ند خوله كێك ئه و شوێنانه ی پێ پاك

بكه ره وه .

گوێزی زه یتی 2. كه وچكێ��ك هیندی له ك��ه ڵ نیوكه وچك ئاوی لیمۆ تێكه ڵ به یه ك بكه ، له ئه ژنۆ ئه نیشكه كانی بده دواتر به لفكه و پاش 30 خوله ك به ئاو و سابون

بیشۆ.

3. تۆزێك زه یتی زه یتون له گه ڵ كه مێك شه كر به مه رجێك زه یته كه نیوه ی بڕی شه كره كه بێت، تێكه ڵ به ی��ه ك بك��ه و بی��ده له وناوچانه بۆماوه ی پێنج خوله ك بیهێنه به و ش��وێنانه یه دواتر به ئاو و سابون بیش��ۆ. ئه م گیراوه یه ئ��ه و خانه مردوانه ی ئه و شوێنه له ناو ئه بات، چونكه ئه س��مه ربونی ئانیش��ك و ئه ژن��ۆكان ده گه ڕێت��ه وه بۆمردنی ئه و پێس��تانه ی ئه و شوێنه دواتر

ره ش بونی .

ئانیشك و ئه ژنۆكانت سپی بكه ره وه

سیحری جوانی ئا: كارزان تاریق

ماوه ی 12 ساڵه له یه كێك له فه رعه الوه كییه كانی شه قامی مه وله وی شاری سلێمانی چایخانه یه ك هه یه كه تائێستا

ناوی نییه ، به اڵم به هۆی عاشقبونی خاوه نه كه ی به ده نگی هونه رمه ندی به ناوبانگی میسری ئوم كه لسوم

چایخانه كه ناونراوه كه لسوم و له ماوه ی كاركردنی له كاتژمێر7ی به یانیه وه

ده نگی ئه و هونه رمه نده له و شه قامه به رگوێی ئه و كه سانه ده كه وێت كه

به وێدا گوزه رده كه ن.

كامه رانی چایچی كه خاوه نی چایخانه ی كه لسومه به ئاوێنه ی راگه یاند "ماوه ی 25 س��اڵه كاری چایچیه تی ده كه م و له دوای دانانی ئه و چایخانه یه ی كه ئێس��تا كاری تێ��دا ده كه م بۆ ماوه ی 9 س��اڵه ده نگی هونه رمه ند ئوم كه لس��وم نه كوژاوه ته وه تێیداو به ئێم پی 3 به رده وام گۆرانیه كانی

ئه و هونه رمه نده لێده ده م".كامه ران ه��ا وكات له گ��ه ڵ لێدانه وه ی دوكانه ك��ه ی ت��ه واوی گۆرانیی��ه كان به ره سمی كه لس��وم ڕازاندوه ته وه و ته نها ب��ۆ ماوه یه كی كورت ب��ۆ نوێكردنه وه ی

دوكانه كه ره سمه كانیان البردوه .

كامه رانی چایچی ده ڵێت "زۆر عاش��قی ده نگی كه لسومم و به رده وام گۆرانیه كانی گوێلێده گ��رم و بێ��زار نابم، ئه وانه ش��ی دێن��ه چایخانه كه وه ك خۆمن هه میش��ه داواده ك��ه ن ده نگ��ی گۆرانی��ه كان زیاد بكه م ك��ه ئه وانی��ش به ته مه نه كانن كه به شێكی زۆریان كوردن و به شێكی تریان

عه ره بن".وتیش��ی "كه گوێ له گۆرانیه كانی ئوم كه لس��وم ده گرم له خۆشیدا هه ڵدێمه وه و كه س��ی واش هه یه كه هات��وه به چه ند سه عات گوێی له ده نگی كه لسوم گرتوه و

گریاوه ".

ئوم كه لسوم له چایخانه یه كی سلێامنی گۆرانی ده ڵێ

38 ساڵه پژێویی ژیانی له سه ر چه قۆ تیژكردنه وه یه

ئا: مه زهه ر که ریم

عومه ر عه لی 38 ساڵه به كۆالنه كانی شاری سلێمانیدا ده گه ڕێت و چه قۆ

تیژده كاته وه ، ئه و ده ڵێت "له 10 ساڵیه وه ئه مه پیشه مه ".

عوم��ه ر عه لی ب��اس ل��ه وه ده كات كه 38 س��اڵ له مه وبه ر كه ته مه نی 10 سااڵن ب��وه ، ب��ۆ به ڕێوه بردنی بژێ��وه ی ژیانی خێزانه كه ی مه كینه یه ك��ی چه قۆتیژكردنی كڕیوه و ده ستیكردوه به كاركردن، ئه و وتی شانێری له پێنجوێن و كاركردنم "سه ره تای

بو، دواتر هاتمه شاری سلێمانی ".وتیش��ی "ك��ۆاڵن به ك��ۆاڵن و گ��ه ڕه ك چه ق��ۆم گ��ه ڕاوم و ش��ار به گه ڕه ك��ی زۆرب��ه ی ئێس��تاش تیژكردوه ت��ه وه ، دوكانداره كانی ش��ار له ده الك و گه زه كان و به رگ��دروه كان الی م��ن چه قۆ و مقه س��ت

تیژده كه نه وه ".ناوب��راو ئاماژه به وه ده كات كه ئه وانه ی وه ك ئه م كاریان ده كرد به چه رخ چه قۆیان تیژده كرده وه زۆر كه م بون و له س��لێمانیدا كاره بای��ی به چه رخ��ی خ��ۆی ته نه��ا

كارده كات.ئ��ه و وتی "به درێژایی ئه م هه مو س��اڵه توانیوم��ه بژێ��وی خێزانه كه م��ی پێپه یدا بك��ه م و تامردنیش به رده وام ده بم، چونكه

به كارێكی حه اڵڵی ده زانم".وتیش��ی "له شاری سلێمانی ته نها كه سم

كه ئێستا ئه و كاره ده كه م".ئام��اژه به وه ش ده كات ك��ه هاواڵتیه ك به ناوی عه بدواڵ بانبه رد یه كه م كه س بوه ئه و كاره ی كردوه ، ئه و وتی "له خێزانه كه ماندا

ته نها كه س نیم ئه و كاره م كردبێت، به اڵم له ئێستادا ته نها خۆم ئه و كاره ده كه م".

ئه و ده ڵێت "له سااڵنی نه وه ده كاندا چه ند هاواڵتیه ك له شاری سلێمانی هه مان كاریان ده كرد به اڵم ئێستا هاوپیشه كانم زۆربه یان له ژیان��دا نه ماون و هه ندێكیش��یان وازیان

له كاره كه یان هێن��اوه و له دوای منیش ئه م پیشه یه له ناوده چێت".

ش��ارۆچكه ی له دایكبوی عل��ی عومه ر سلێمانیه و به پارێزگاری س��ه ر پێنجوینی له س��اڵی 1983ه وه ژیان��ی هاوس��ه رێتی

پێكهێناوه و خاوه نی دو كوڕ و دو كچه .

نێونه ته وه ی��ی س��ااڵنه ی له بیناڵ��ه ی ئه س��ته نبوڵ هونه رمه ندی شێوه كاری كورد د.عوس��مان محه مه د قادر پێش��انگه یه كی )ش��ایه ته كانی به ناونیشانی ش��ێوه كاری

دوێنێ ( كرده وه . س��ه باره ت به پێش��انگه كه و له لێدوانێكی بۆ ئاوێنه د.عوس��مان محه م��ه د قادر وتی "بیناڵه ی سااڵنه ی نێونه ته وه یی ئه سته نبوڵ نزیكه ی 25س��اڵه دامه زراوه و هه مو ساڵێك گه له ریی و رێكخراوه هونه رییه كانی ئه ده ب و هون��ه ر خۆیان ئام��اده ده ك��ه ن بۆی كه باش��ترین هونه رمه ند له م بیناڵه دا پیشان

بده ن". 2015دا نیس��انی "له مانگ��ی وتیش��ی كه پێش��انگه یه كم هه بو له ش��اری دیاربه كر بیره وه رییه كان��م گێڕان��ه وه ی له س��ه ر له ئه نفال��دا و هه م��و تابلۆكان��م باس��یان كوردك��وژی جینۆس��اید و له به رده وام��ی له كوردس��تان جینۆس��اید به رده وام��ی به ئێزیدی و مه س��یحی و نه ته وه كانی تره وه به رده وامییه كی ئه و مه رگه س��اته هه میشه به رۆكی ئێم��ه ده گرێ و ئه م تاقیكردنه وه یه كه موێنه بو له توركیادا كه له شارێكی كوردی وه ك ئام��ه ددا بتوانین باس��ی كوردكوژی و

ئازاره كانی كورد بكه یت". عوس��مان محه مه د قادر ئاماژه بۆ ئه وه ده كات كه له پێش��انگه كه ی شاری ئامه ددا فه ی��از رێكخ��ه ری پێش��انگه ی هونه ری و س��ه رۆكی رێكخراوێكی هونه ری به ئه زمونه ) Karsi Sanat Calismalari( به ن��اویزۆر سه رس��امیی خ��ۆی به رامبه ر كاره كان پیش��انداو ئاگاداریان كردم ك��ه كاره كانم

له بیناڵه ی 2015 پیشان ده درێت. وتیش��ی "ئێس��تا هه لێكی زۆر گه وره یه كه گه وره ترین و باش��ترین بینه ر سه ردانی ئه م بیناله یه ده ك��ه ن چونكه جگه له وه ی گه له رییه ك��ی زۆری به ئه زمونه س��ااڵنه ش پێش��انگه یه كی گ��ه وره ی كتێب��ی تێ��دا

ده كرێته وه ". ب��ۆ كردنه وه ی پێش��انگه كه باش��ترین شوێنی بیناله كه دراوه ته ئه م هونه رمه نده و ره چ��اوی ته كنیكی هونه ری ك��راوه و كۆی تابلۆ نیش��اندراوه كانیش بریتی بون له 20 تابلۆی قه باره گ��ه وره و 25 تابلۆی قه باره

بچكۆله . له باره ی بابه تی تابلۆكانیش، د.عوسمان محه مه د قادر وت��ی "بابه تی تابلۆكان باس له ی��اده وه ری جه نگ و كاره س��اتی ئه نفال و

به رده وام��ی كۆمه ڵكۆژی��ی ك��ورد ده كات له ناوچه كه دا".

وتیش��ی "ب��اوه ڕم وای��ه و واده زانم زۆر گرنگ��ه بتوانین ئ��ازاری گه له كه مان وه ك مرۆڤ به رینه ناو چاالكییه جیهانیه كانه وه به تایبه تی له ناو رژێمێكدا تاس��ه ر ئێسقان

هه وڵ ده دات رێگری له ئازادیت بگرێت". ئ��ه و هونه رمه نده ئاماژه بۆ ئه وه ده كات كه له كردنه وه ی پێش��انگه كه دا چاوه ڕوانی رێگری و كێش��ه ی زۆری كردوه به اڵم خۆی وته نی "تائێس��تا بینه ره كان به هه س��تێكی مرۆیی جوان��ه وه دێنه پێش��انگه كه و زۆر ب��ه وردی له تابل��ۆكان ورد ده بنه وه و نۆت هه س��تێكی ده گرن و وێن��ه ی ده نوس��ن و نائاساییان الدروست ده بێت دیاره ئه مه ش نه ریتی مرۆڤه و ئه وه ی سیاس��ه ت ده یكات جیاوازه و حكومه ت ماسكێكی تری هه یه ". د.عوس��مان محه م��ه د ق��ادر هێم��ا بۆ ئه وه ده كات كه له ئه س��ته نبوڵ به چاوێكی جیاوازه وه به به راورد له كوردستان ته ماشای كاره هونه رییه كانی ئه و كراوه و له و باره یه وه وتی "ئاسوده م كه هه ست ده كه م به گرنگی و به چاوێكی جیاواز له واڵتی خۆم خوێندنه وه

بۆ كاره كانم ده كرێت".

شایه ته كانی دوێنێی كورد له ئه سته نبوڵن

هه م��و کولتورێک و هه م��و قۆناغێکی مێژوی��ی پێوەرو بەه��ای تایبەتی خۆی بۆ جوانیی هه یە کە دەش��ێت بۆ ئەوانی قبوڵنەکردن تر جێگای سەرس��وڕمان و دێرینەکاندا کولت��ورە لەزۆرینەی بێت. فۆرمی قۆقزیی جوانترین کەللەس��ەری س��ەر ب��و. ه��ه ر لەمنداڵییەوە س��ەر بەشێوەیەک دەپێچرایەوە کە لەپێشەوە چ��او دەردەپۆقیی و لەپش��تەوە فۆرمی هه ندێ��ک الی وەردەگ��رت. قۆقزی��ی گروپی��ش لەبری ئەوەی فۆرمی س��ەر بەرەو دواوە دەرپۆقێت، بەرەو سەرەوە لێکۆڵین��ەوەکان بەپێ��ی لولدەک��را. پێدەچێت ئەم کردەیە سیمبۆڵێک بوبێت بۆ خۆجیاکردنەوەی رەگەزەکان لەیەکتر یان پای��ەی گروپ��ە کۆمەاڵیەتییەکانی کۆمەڵەیەک لەیەکتر. ئەو قۆقزییەی سەر کە ئێمە لەمڕۆدا بەناشرین و بەزیانبەخش دەیبینین، بۆ ئەو س��ەردەمەی چەندین کولتوری مرۆڤایەتی لەئەفریقاو ئاس��یاو ئەمری��کای ک��ۆن و باش��وری ئەوروپا، دەس��ەاڵتی جوانی��ی و ئێس��تاتیکای

پێکدەهێنا. چیندا قەیس��ەریی لەئیمپڕاتۆرییەتی تاوەک��و حەڤدەهه م��ەوە لەس��ەدەی سەرەتاکانی سەدەی بیستەم، شکاندنی پاژن��ەی ژن��ان و بچوکردن��ەوەی پێیان بۆ١٧سانتیمەتر، پێوەری کامڵی جوانیی بو و وەک��و بەهایەکی جوانناس��یی بۆ بەژنی ژن��ان هه ژمار دەکرا. ئەم پێوەرە ئێس��تاتیکییەی پیاو بۆ جوانیی ژنان، پابەند بو بەئازارێک��ی بێپایانی خانمان کە خۆی لەخانەی کردەی ئەشکەنجەداندا دەبینییەوە وەک بەرهه مهێنانی جوانیی. پرس��ی س��ەرەکییش ل��ەم جوانییەدا، پرسی دەس��ەاڵتی پیاوە بەس��ەر ژندا لەڕێگای بەخش��ینی فۆرمێک لەجوانیی نەیدەتوانی دەش��ێوێنراو جەستەی کە بەئاس��انی هاتوچۆبکات و بەمشێوەیەش لەژێ��ر کۆنترۆڵی پی��اودا دەهێڵرایەوە. ئەم شێواندنەی جەستەی ژنان دواپلەی جوانیی س��ەردەمی خۆی ب��و، وەهمی دروس��تدەکرد ئ��ەوەی کۆمەاڵیەتی��ی کە تۆ کەس��ێکی ئاس��ایی نیت و لەوانی

ت��ر جوانتری��ت و لەگروپەکان��ی تریش بااڵتریت.

لەس��ەردەمانێکدا ژنی سمتئەس��تورو جوانی��ی دواپل��ەی گۆش��تن بەرجەستەدەکردو پاشان ناوقەدباریکیی و بەژن-قەڵەمیی جێگەی گرتەوە. لەدونیای گەورەتری��ن ک��ە سەرمایەدارییش��دا بەرهه مهێنی پێوەری جوانییە لەناو بازاڕدا، دەبینین هه ڵبژاردنی خانمان بۆ نمایشی جلوبەرگ بەپێی بەژن و بااڵو قورس��ایی جەستەیانەوە دەستنیشاندەکرێن. کچان لەبەر چەند گرامێک کێشی زیاتر، وەکو نماییشکەری جلوبەرگ وەرناگیرێن. هه ر ئەمەش��ە وادەکات کە خۆلەڕکردن ببێت بەکردەیەکی هێستریائاسای کۆمەاڵیەتیی بۆ گەیشتن بەجوانیی ئیدیاڵ. لەمڕۆشدا بوە دەموچاو جەس��تەو نەشتەرگەریی بەدیاردەیەک��ی بەرباڵو ب��ۆ دۆزینەوەی

نەمریی جوانیی و پیرنەبون. بچوکترین و سادەترین شت لەفەلسەفەی جوانناس��یی فێربین ئەوەیە کە جوانیی ڕەهانییە، بەڵکو پێوەرێکی کۆمەاڵیەتی بەرهه مهێن��راوە ک��ە لەقۆناغێکەوە بۆ قۆناغێکی تر لەکۆمەڵگایەکەوە بۆ ئەوی تر لەکەس��ێکەوە بۆ ئ��ەوی تر گۆڕانی بەس��ەردا دێ��ت و بەه��او پێوەرەکانی دەگۆڕێن. ئەوەی بۆ من جێگای تێڕامانە دۆزینەوەی پەیوەندی نێوان ئێستاتیکاو دەسەاڵتە. کاتێک گوتارێک لەدایکدەبێت کە خەمی ئەوەیەت��ی لەدونیای ئێمەدا ته نه��ا باس لەناش��رینییەکان دەکرێت و جوانییەکانم��ان بیردەچێت��ەوە، دەبێت لەخۆمان بپرس��ین ئەم گوتارە لەکوێی هاوکێش��ەی س��تراتیژی دەس��ەاڵتێکی پەنهانەوە قسەدەکات. چۆن خۆی دەکات پێمادەڵێت ئێستاتیکی و بەدەسەاڵتێکی ئ��ەوەی ئەوانی تر باس��ی لێوەدەکەن، ناش��رینکردنی جوانییەکان و وێرانکردنی

عەشقی ژیانە.ئاش��کرایە کە هونەرو زم��ان دەتوانن هه ڵگێڕن��ەوەو جوانییم��ان پێ��وەری ناش��رینییەکان بەجوانییەک داڕێژن کە ب��ن. لەهونەری شایس��تەی قبوڵکردن فۆتۆگرافی، لەموزی��ک و وێنەکێش��ان، لەفیلمدا ئەم دەس��تکاریکردنە دەبینین. میش��ێل قیامەت��ی رۆژی لەتابل��ۆی ش��ەیتان و وێن��ەی ک��ە ئەنجیل��ۆوە

بەجوانترین ش��ێوە ب��ەدەکان رۆح��ە نماییش��دەکات، تاوەک��و دەگاتە فیلمی فێرێری، مارک��ۆ گەورەک��ەی خوان��ە ئەو راس��تییەمان ب��ۆ دەردەکەوێت کە جوانیی چەندە دەتوانێت ناش��رین بێت، ی��ان بەپێچەوانەوە. تابلۆکانی ڤان کۆخ لەسەردەمی خۆی جێگای مەسخەرە بو، کەچی پاش��ان دەبێت بەقوتابخانەیەکی گەورەی ناو هونەر، دۆخی کاندنسکیش لەڤان کوخ باشتر نەبو. دیارە نمونەکان زۆرن، بەاڵم لەدونیای ئێمەدا جەوهه ری پرسیارەکە ئەوە نییە کە ناشیرینییەکانی دونی��ای سیاس��ەت وام��ان لێ��دەکات ترسنۆکیی بەڵکو نەبینین، جوانییەکان نەبینینی ناش��رینییەکان وامان لێبکات هاوکێش��ەکە هه ڵگێڕین��ەوەو بڵێین بۆ نایەڵ��ن جوانییەکانی ژی��ان ببینین، بۆ دەبێت هه ر باس لەناشرینییەکانی جیهان بکەین. جوانییش دەتوانێت دەس��ەاڵت بێت، دەسەاڵتێکی ناش��رین و نامرۆڤانە دژ بەژن و کۆمەڵگا، وەکو لەو نمونانەی

سەرەوەدا بینیمان. س��ەیرنییە لەکاتی جەنگیش��دا باس لەعەش��ق و جوانیی بکەی��ت، بەاڵم زۆر سەیرە باس لەناش��رینییەکان نەکەیت. لەناو دەسەاڵتێکی باس��کردنی جوانیی ناش��ریندا، ڕزگارکردن��ی جوانیی نییە لەقەڕەباڵغی ئەوانەی باس��ی ناشرینیی بەجێهێش��تنی بەڵک��و دەک��ەن، وەکو هێش��تنەوەیانە ناش��رینییەکان و خۆی، بەاڵم بەفۆرمێکی ئێستێتیکیی.

س��ەروکارمان ئێمەدا لەرۆش��نبیریی لەگ��ەڵ گوتارێک��ی نوێ��دا هه ی��ە کە بەجوان��ی دەوێرێ��ت، ب��ەاڵم جورئەتی بینینی ناش��رینییەکانی نییە. ئێمە چی لەجوانییەکان��ی واڵتێکی نائینس��انیی و ناش��رین بکەین، کاتێ��ک جوانییبینین تیایدا ئازایەتیی نەوێت. لەهیچ واڵتێکی س��تەمگەردا رێگە ل��ەوە نەگیراوە باس لەجوانی و عەش��ق بکەی��ت، بەاڵم رێگە ل��ەوە گیراوە ب��اس لەناش��رینییەکانی ژی��ان و دەس��ەاڵت بکەیت، ی��ان باس لەکوشتنی عەش��ق بۆ ژیان بکەیت. من لەشوێنێکی تردا سەبارەت بە بەعسیزم باس��م لەوەک��ردوە ک��ە تۆتالیتاری��زم سروشتیی بەئاس��ایی و مرۆڤ ناهێڵێت بمرێت، بەڵک��و دەیکوژێت. بۆیە کاتێک سیاس��ەت بەهاکان��ی مردن ب��ۆ دۆخە سروش��تییەکەی خ��ۆی دەگێڕێت��ەوە، ئینسان ئەوەدەبێت کە دەس��تبەرداری جوانییبینین لەدیکتاتۆرییەتدا بکوژێت. لەناو ناشرینییەکانی ژیاندا ئازایەتییەکی گەورەی ناوێت. دیکتاتۆرێک نادۆزینەوە رێگ��ە لەوەبگرێ��ت تۆ ش��یعرو رۆمان

لەس��ەر جوان��ی بنوس��یت، گۆرانی بۆ عەشق بڵێیت، بەاڵم رێگەت نادات باس جوانکردن و ژیان و عەش��قی لەکوشتنی ژیان بەئینس��انییکردنی باش��ترکردن و ن��ادات سەردەش��ت رێگەت بکەی��ت، عوس��مان مافی ئەوەی هه بێت تەنانەت لەگ��ەڵ بەخۆشەویس��تیی خەونی��ش ئەمیرەیەکی خێزانی سیاسیی واڵتەکەیدا ببینێت، باس لەکوشتنی کاوە گەرمیانی بکەی��ت کە منداڵەک��ەی بێبەریدەکرێت

لەوەی باوکی بۆنی بکات.قس��ەکردن لەس��ەر ناش��رینییەکانی

دونیای ئێمە کوشتنی جوانییەکان نییە، بەڵکو قسەکردنە لەسەر ناشرینییەکانی دەسەاڵتێک کە خۆی بەجوان دەبینێت. م��رۆڤ دەتوانێت بەباس��کردنی جوانی ناشرینییەکان بشارێتەوە، بەاڵم ناتوانێت بەباسنەکردنی ناشرینییەکان جوانییەکان کە رۆژانە دەپلیشێنرێنەوە، رزگاربکات. س��ااڵنێک بەعس��دا لەس��ەردەمی قەدەغەکرابو، لەبەرکردنی جل��ی ڕەش چونک��ە س��یمبۆڵی پرس��ەگرتن بو بۆ یاخیبوان، کەچی ئەمڕۆ مۆدێلە. دانانی ریش بەهه مان ش��ێوە س��یمبۆڵێک بو بۆ شۆڕش��گێڕبون دژ بەس��تەم، کەچی لەمڕۆدا ریش��دانان بوە بەسیمبۆڵێک بۆ

سەلەفییەت.ئ��ەوەی ب��ۆ م��ن لەن��او گوت��اری رۆش��نبیریی ئێمەدا جێگای س��ەرنجە، س��ەرهه ڵدانی فۆرمێکە لە"سەلەفییەتی رۆش��نبیریی" کە لەرێگای دژایەتیکردنی کردەی سیاسەت و بەناوی تەقدیسکردنی جوانیی و عەشقی ژیانەوە پرسەی تیۆریی کۆمەڵگاو ناشرینییەکانی باسکردنی بۆ سیاس��ەت دان��اوە. ئەم س��ەلەفییەتە بەی��ەک تاکڕەهه ندیی��ە رۆش��نبیرییە س��تراتیژو بەیەک نەفەسی سەلەفییەتی دینیی کاردەکات و قسەدەکات کە گوایە سیاس��ەت کاری ئێم��ە نیی��ە، چونکە لەکوش��تنی جوانیی و سیاس��ەت جگە بەها ب��ااڵکان هیچی تر بەرهه مناهێنێت. س��ەلەفییەتی دینیی پێماندەڵێت کاری ئێمە سیاسەت نییە، بەڵکو دیندارییە کە پاراستنی قبوڵکردن و لەدوادەرئەنجامدا وەلی ئەمرە بەهه مو ناشرینییەکانییەوە. سەلەفییەتی رۆشنبیرییش پێمان دەڵێت کاری ئێمە باسی سیاسەت نییە، بەڵکو ناشرینییەکانی بەهه مو عەشقە جوانی و دونیای ئێمەوە. هه ردوکیان لەرێگایەکدا نەفرەتکردنە ئەوی��ش یەکدەگرن��ەوە، لەسیاس��ەت و نەبینینی وەک کردەیەک ک��ە دەتوانێ��ت پۆزەتیڤ بێ��ت، ژیان ژیان عەش��قی جوانی��ی و بپارێزێ��ت و لەدونیای راستە سیاسەت دروستبکات. ئێمەدا ناشرینە، بەاڵم ئەمە مانای ئەوە نییە کە خودی سیاس��ەت ناشرینە. ئەم هاوکێش��ەیە بۆ مۆبای��ل و تەلەفیزیۆن و

چەرخیش راستە.کاتێک رۆش��نبیرێکی دینیی وابزانێت کە جەهه نەم ته نها رەهه ندێکی ئاسمانیی هه یە، ئەوە ته نها ناشرینییەکانی شەیتان دەبینێت، بەاڵم شەیتانەکانی سەر زەوی نابینێت ک��ە جەهه نەمیان هێناوەتە ناو کولتوریی و کۆمەاڵیەتی��ی و پەیوەندییە سیاسییەکانمان. تۆ دەتوانیت خواداکەی خ��ۆت خ��ۆش بوێ��ت، چونک��ە جگە

لەش��ەیتان پەریشی دروستکردوە، بەاڵم دونیا بەته نها لەنێوان شەیتان و رەحماندا دابەش ناکرێت، هه روەکو چۆن چەمکی جوانییەکانی لەباس��کردنی ژنبونی��ش پاکیزەب��ون و ئیرۆتیکی س��ۆزانییەکانی ناو ئەدەبدا بەرجەستە نابێت. کۆمەڵگاو م��رۆڤ زۆر لەوە ئاڵۆزت��رن کە لەنێوان رەش و دوفاقەی��ی تۆتالیتاریزم��ی س��پی و باش و خراپ و س��ەرمایەداریی و ک��ێ دابەش��بکرێت. سۆس��یالیزمدا دەتوانێت تەفسیری دەقاودەقی ئەوەمان بۆ بکات کە فاشیزم بۆچی لەئەڵمانیای دروس��تدەبێت و س��ەرمایەداریی لەئینگڵتەرەی سەر بەهه مان سیستەمی ئابوری س��ەرهه ڵنادات، ک��ێ دەتوانێت قواڵی��ی ئەوەم��ان بۆ ڕونبکات��ەوە کە بۆسنییەک و س��ێربییەک تاوەکو دوێنێ هاوس��ێی یەکتربون، ئ��اوی باخەکانی یەکتریان دەداو یەکتریان خۆشدەویست، کەچی س��بەی دەبنە دوژمن��ی یەکترو یەکدی دەکوژن. چ بوئس��ێکی فیکرییە کە تۆ تەماشای یەکێتی و گۆڕان و پارتی و هێزە ئیس��امییەکان وەک یەک بکەیت، چوارچێوەی ن��او بخەیت��ە هه موی��ان تیۆرییەکی فاشییانەوەو کێشەی سەرۆک بەالتەوە بێمانا بێ��ت؛ پێمان بڵێت کێ بابی��کات، چونکە دونیای حوکمدەکات ئێمە هه روابوە، سەدان ساڵە بونیادێکی تۆت��اڵ بەڕێوەی دەبات و بائێمەش کاتی خۆم��ان بەم سەفس��ەتەیەوە نەکوژین، عەقڵی سیاسیی خۆمان خانەنشینبکەین، تاوەکو جوانییەکانی خۆمان نەدۆڕێنین. بەپێش��مەرگەیەک لەوەدایە گرفتەکە بڵێی��ت بۆچی بۆن��ی ب��اران ناکەیت و بۆ لەمان��ا ئێس��تاتیکییەکەی ناگەیت، ئ��ەم توانای��ە ته نها بۆ جوانناس��ەکان مۆنۆپۆل بکەیت و ئەوە نەزانیت کە باران لەسەنگەردا دەشێت ببێت بەنەعلەتییەک و چیدی بۆنی خۆڵی تەڕی دوای باران ئەو جوانییەی نابێت کە تۆ لەکاتی ئاساییدا پ��ڕ بەس��ییەکانت هه ڵیدەمژیت. مرۆڤ دەتوانێت شاعیرێکی دڵناسک بێت، بەاڵم لەڕوی سیاس��ییەوە ج��ەالد، دەتوانێت بونگەرا فەیلەس��وفێکی هایدگەر وەکو بێت، بەاڵم لەڕویی ئایدیۆلۆژییەوە نازی. م��رۆڤ دەتوانێت نوس��ەرێکی گەوەرە بێت و باس��ی عەشق و جوانیی ژن بکات، سێکسیس��تێکی ژنەکەیدا لەگەڵ بەاڵم عەیارە٢٤بێت. مرۆڤ دەتوانێت دیکتاتۆر بێ��ت و ماچی منداڵیش ب��کات. ئەمە چ پارادۆکسێکە لەوە نەگەیت کە جوانیی و ناش��رینیی چەندە دەتوانن نەفی یەکتر بکەن، ئەوەن��دەش دەتوانن تەواوکەری

یەکتر بن و لەناو یەکتردا بتوێنەوە.

(503( سێشه ممه ١١/١٧/٢0١5 [email protected]بیروڕا

پارادۆکسەکانی جوانناسیی

پەیوەندییەکی نوێ لەگەڵ دەوڵەتی ئێراق

س��اڵەی دەی��ان ئ��ەم مێ��ژوی پەیوەندییەکانی کورد لەگەڵ دەوڵەتی ئێراق هەورازو نشێویی زۆری تێدا بوەو باشوری کوردستان نەک بەپێچەوانەی خواس��تی زۆرینەی دانیشتوانەکەی و دوای چەند س��اڵێکیش بەدەوڵەتە دەستکردەکەی بەریتانیاوە بەستراوە، بەڵکو تەنیا سااڵنێکی کەم بێ کێشەو گرژیی بوە. ئەمە بێجگە لەوەی وزەو س��امانێکی زۆرو خوێنێک��ی فرە بۆ هێش��تنەوەی ک��ورد لەچوارچێوەی ئەو دەوڵەت��ە فرەنەتەوەو فرەئایین و مەزهەب��ەدا بەفی��ڕۆ دراوە، کە هیچ ش��تێکی هاوبەش لەنێوانیاندا نەبوە. دروس��تبونی هەرێمێک��ی دیفاکتۆی ڕاپەڕین��ی ل��ەدوای س��ەربەخۆ سەرەتایەک بوەهۆی ساڵی١٩٩١ەوە ب��ۆ لێکترازان��ی ق��وڵ. هەرچەندە هەرێم بەخواس��تی خۆی چوەوە ناو چوارچێ��وەی ئێراق��ی فیدراڵییەوە، بەاڵم جگە لەسیاس��ەت و مینتالیتێی ش��ۆڤێنیانەی دەس��ەاڵتدارانی نوێی ئێراق و نەخشەکانیان بۆ بنکۆڵکردنی ئارەزومەندان��ەو یەکێتیی��ە ئ��ەو کوردس��تان، پێگ��ەی الوازکردن��ی هاتن��ی دەوڵەتی ئیس��امی)داعش(و داگیرکردن��ی ناوچەیەک��ی فراوان

کەلێن و ئ��ەو ئێراق، لەناوەڕاس��تی ک��ردە دەرونیی��ەی لەیەکترازان��ە چەس��پێنرا. زەوی لەس��ەر فاکت و لەالیەکی تریشەوە هەوڵدانی هەرێمی ب��ۆ دەس��تەبەرکردنی کوردس��تان ئابوریی و هەناردەکردنی سەربەخۆیی ن��ەوت و لەداهاتویەک��ی نزیکیش��دا گازی سروش��تی و بەستنی پەیوەندی هەواڵگری��ی سیاس��ی–دیپڵۆماتی و ڕاستەوخۆ لەگەڵ زلهێزان و دەوڵەتانی کاریگەریی ناوچەکەو ئەوروپا، هەمو ئەمان��ە زەمین��ەی ڕەخس��اندوە بۆ پێداچون��ەوە بەپەیوەندییمان لەگەڵ دەوڵەت��ی ئێراقی عەرەب��ی. کاتێک ئەم هەمو فاکت��ەرە بەهێزو هۆکارە زەقانە هەبن، ئەس��تەمە پارێزگاریی لەسیس��تەمی فیدراڵی ئێراق بکرێت، بەتایبەتیی��ش، لەس��ایەی نەبون��ی هەرێم��ی ت��ری فیدراڵ��ی و تەنانەت ئەنجومەن��ی فیدراڵ��ی، ک��ە ببێتە گەرەنتی پاراستنی مافەکانی هەرێم و خواس��ت و لەس��ەپاندنی ڕێگەگرتن بڕیاری زۆرین��ەی پەرلەمانی عەرەب بەسەر کەمینەی پەرلەمانی کورددا.

لەالیەکی تریش��ەوە بەهۆی نەبونی یەکڕیزیی و خۆیەکانەکردنەوەی هەمو هێزە سیاسییەکانی کوردستان و بونی جیاوازی لەدیدو تەنانەت هەڵبژاردنی دەرودراوس��ێ و کات و"خاترگرتن��ی" هۆکاری ئایدیۆلۆژی ترو قبوڵنەکردنی واڵتان��ی دراوس��ێ بۆ دروس��تبونی دەوڵەتی س��ەربەخۆی کوردس��تان،

لەماوەیەکی دەزانرێ��ت، بەگونجاوتر ئ��ەم هەنگاوان��ەی خوارەوە نزیکدا

بنرێن:لەڕیفراندۆمێک��دا کوردس��تان .١

دەنگ بۆ سەربەخۆیی بدات.٢. دوای ڕاگەیاندن��ی ئەنجامەکەو

ڕاگەیاندنی س��ەربەخۆیی، یەکس��ەر گفتوگۆ لەگ��ەڵ ئێراق��دا بکرێت بۆ گۆڕین��ی ش��ێوازی یەکێتیەک��ە بۆ کۆنفیدراڵ��ی؛ واتە ئێراق لەدو کۆمار یان زیات��ر پێکبێت و ئ��ەو واقیعەی ئێس��تا هەیە بخرێتە چوارچێوەیەکی

دەستوریی و قانونییەوە.بەاڵم ناتوانرێت ئەمە بەدی بهێنرێت و سەرکەوتن و مانەوەی مسۆگەر بکرێت، ڕێکی یەکنەخەی��ن و ناوخ��ۆ ئەگەر

نەخەین.

ڕێکخستنەوەی پەیوەندییە ناوخۆییەکان

ئەوانەی کەمێ��ک ئاگایان لەمێژوی دوس��ەد س��اڵ و دورتری کوردستان هەیە، بەتایبەتی باش��ور بەگشتی و لەئەنجامی سیاس��ەتی ک��ە دەزانن دەوڵەتی عوس��مانی و ئێران و نەبونی هێزو دەس��ەاڵتێکی کوردی یەکخەر، تاناوەڕاستی میرنش��ینیی کۆمەڵێک س��ەدەی نۆزدەیەم لەسەر گۆڕەپانی سیاسی کوردستاندا هەبون. ئەمەش یەکێتییەکی سیاس��ی نەبونی تەنیا لێ ئەنجام نەهاتوە، بەڵکو دابڕانێکی تەنان��ەت هزری��ی و زمانەوانی��ی و س��ایکۆلۆجیی تائاستی لەیەکترازانی

نەتەوەیی دروستکردوە. بەباش��وری س��ەبارەت هەرچ��ی کە ئاشکرایە، ئەوا کوردستانیش��ە، بابان س��ۆران و میرنش��ینیی زۆرتر بااڵدەس��ت ب��ون. پێدەچێ��ت ئەم

لەیەکدابڕانە شوێنەواری خۆی لەسەر جیهانبینی��ی و ڕەوت��ی مێژوییم��ان کردبێ��ت و تائێس��تاش کاریگەری��ی ه��ەر مابێتەوەو ئ��ەو لەیەکترازانەی لەشەس��تەکانی س��ەدەی ڕابردوشدا دروس��تبو، هێندەی تر کێش��ەکانی هەڵەی قوڵترکردبێت��ەوەو ک��وردی س��ەرکردەو پارت��ە سیاس��ییەکان و حیزبیی و بەرژەوەندی دروس��تبونی ئ��ەم ب��ۆ تیۆری��زەی کەس��ییش جیاوازکارییان��ە کردبێت. هەمیش��ە فرەڕەنگی��ی و ک��ە دەوترێ��ت، بیروبۆچونی جی��اواز هێز بەکۆمەڵگا دەدەن و ملمانێی دۆس��تانە لەس��ەر زۆرت��ر خزمەتکردنی واڵت کێبڕکێی دواڕۆژمان کوردو بەسودی لەئاکامدا پێدەچێت ب��ەاڵم دەبێ��ت. ت��ەواو ئەمەش پێویس��تیی بەڕێکخستنەوەو پەیوەندییە ئ��ەو بەقانونییکردن��ی هەبێت، بەتایبەتیش ئێستا کەرکوک و ناوچە داگیرکراوەکانی تری کوردستان بەک��ردەوە هاتونەتەوە ناو س��نوری نزیکیشدا لەداهاتویەکی کوردستان و شنگاڵ ڕزگاردەکرێت، ئەو ناوچانەیش ن��ەک تەنی��ا وەک ناوچەکانی تری بۆچ��ون و جیاوازی��ی کوردس��تان حیزبیی ناوخۆی��ی– بەرژەوەن��دی کوردی��ی تێدایە، بەڵک��و جیاوازیی نەتەوەی��ی و ئاینی��ی – مەزهەب��ی قوڵیش��یی تێدایە. هەر بۆیە دەبێت هەڵسوکەوتیان جیاواز بەشێوەیەکی

لەگەڵدا بکرێت.

دەکرێ��ت لەن��او ئ��ەو کۆم��اری کوردستانەی لەگەڵ ئێراقی عەرەبیدا کۆنفیدراڵی��ی بناغ��ەی لەس��ەر پەیوەندیی��ە دروس��تدەکرێت، لەس��ەر ناوخۆیی��ەکان ئیداریی��ە بەبونی یەکگرتو، فیدراڵ��ی بناغەی تەنانەت دیدو سیس��تەمی سیاسیی و هاوپەیمانێتی��ی ناوخۆی��ی جی��اواز چەن��د دابڕێژرێن��ەوەو لەیەکت��ر فیدراڵی -دروس��تبکرێت، هەرێمێکی هەر هیچ نەبێت، لەپارێزگای دهۆک و دەشتی موس��ڵ هەرێمێک؛ پارێزگای هەولێ��ر بەتەنی��ا هەرێمێ��ک و وەک ناوەندی��ش بمێنێت��ەوە؛ پارێ��زگای لەگەڵ هەڵەبجە پارێزگای سلێمانی و ئی��دارەی ڕاپەڕی��ن وەک هەرێمێک، پارێزگای کەرکوک و گەرمیانیش وەک هەرێمێک و ش��نگاڵ و بەری ڕۆژئاوای موس��ڵیش وەک هەرێم��ی پێنج��ەم ئەگەر لەداهاتویشدا دروس��تبکرێن. لەنەخش��ەی سیاس��یی گۆڕانکاریی سوریاش��دا دروس��تبو، ک��ە هەمو ئام��اژەکان بەرەو ئ��ەوەش دەچن، کۆمەڵگای دەرودراوس��ێ و هەروەها نێودەوڵەتی��ش قبوڵی کوردس��تانی س��ەربەخۆیان کرد، دەکرێت لەسەر هەمان بناغ��ەی کۆنفیدراڵ��ی؛ واتە یەکێتی دو دەوڵەتی باشورو ڕۆژئاوا، یاخود یەکێتی کوردس��تانی فیدراڵی ل��ەو پێن��ج هەرێم��ەی لەس��ەرەوە باس��کران، لەگەڵ هەرێم��ی ڕۆژئاوا

دروستبکرێت.

داڕشتنەوەی پەیوەندییەکان لەگەڵ ئێراق و ڕێکخستنەوەی سیستەمی ئیداری ناوخۆی کوردستان:

کۆنفیدراڵیی دەرەوەو فیدراڵیی ناوخۆ د. ئارام عەلی

فرەڕەنگیی و بیروبۆچونی جیاواز

هێز بەکۆمەڵگا دەدەن و ملمانێی دۆستانە لەسەر کێبڕکێی زۆرتر

خزمەتکردنی واڵت لەئاکامدا بەسودی کوردو دواڕۆژمان

تەواو دەبێت

قسەکردن لەسەر ناشرینییەکانی

دونیای ئێمە کوشتنی جوانییەکان نییە بەڵکو قسەکردنە

لەسەر ناشرینییەکانی دەسەاڵتێک کە خۆی

بەجوان دەبینێت. مرۆڤ دەتوانێت

بەباسکردنی جوانی ناشرینییەکان

بشارێتەوە، بەاڵم ناتوانێت بەباسنەکردنی ناشرینییەکان

جوانییەکان کە رۆژانە دەپلیشێنرێنەوە

رزگاربکات

ئاراس فه تاح

بیروڕا(503( سێشه ممه 2015/11/17 [email protected] 12

لەهیچ شوێنێکی دونیادا زۆرینەی هه رەزۆری جەنگەکانی ئەم سەردەمە جەنگ نییە لەسەر ئایدیۆلۆژی��ا گەورەکان، بۆ نمونە، جەنگ نییە لەسەر دامەزراندنی سیس��تمی سۆسیالیستی یان لیبرالی یان فاشیس��تیی یان کۆمۆنیستی، بەڵک��و جەنگن لەپێناوی س��ەپاندنی یەکەی سەپاندنی بچوکتر: دەسەاڵتدارێتی سیاسیی و دەس��ەاڵتی پارتێکی سیاسیی، یان دەسەاڵتی تائیفەیەک��ی دینیی، یان دەس��ەاڵتی خێزان و بنەماڵەیەکی تایبەت، هتد... بەشێکی گەورەی ئەم جەنگانەش جەنگێکی س��وڵتانیین و سودو قازانج و دەسکەوتی کۆمەڵێک خێزان و بنەماڵەی سیاسیی ئاراس��تەیان دەکات، کە بەشێوازی جی��اواز بەپارتە سیاس��ییەکان و بەئەتنیەت و

بەتائیفە دینییەکانەوە گرێدراون.خرۆش��دان و ج��ۆش و س��ەرەکیی فۆرمی کۆکردنەوەی خەڵک لەم جەنگانەدا چیتر فۆرمی هاواڵتیبون و ماف و پاراس��تنی جیاوازیی و ڕێزو شتی دیکەی لەم بابەتە نییە، تەنانەت فۆرمی ناسیۆنالیزمێکیش نییە کە قسە لەنیشتیمان و سیس��تمێکی سیاسیی هاوبەش و کراوە بەڕوی هه موان��دا ب��کات، بەڵکو فۆرمی ترس��اندن و دروستکردنی ئەوانیترو ناپاککردنی بەخائین و دوژمنی��ی ناوەکیی دەرەکیی��ە. تۆقاندن بوە بەمیکانیزمی س��ەرەکیی کارکردنی سیاسیی. لەم پرۆس��ە جیاوازانەدا میدیا ڕۆڵێکی هێجگار س��ەرەکیی و زۆرجار دەستنیشانکەر دەبینێت. ئەوەش��ی س��ەرجەمی ئ��ەم ش��تانە لەڕوی داراییەوە بەڕێوەدەبات پارەی باج و ئابورییەکی تەندروس��ت و ڕون نییە، بەڵک��و ئابورییەکی تااڵنیی مافییایە کە بەس��ەدان شێوە بەدەیان ت��ۆڕی بازرگانی قاچاغ و دزی��ی و جەردەییەوە بەس��تراوەتەوەو هه ڵق��ە سەرەکییەکانیش��ی بەتەواوی کۆنترۆڵکراوە. ئەم ئابوریی تااڵنیی و دزییە چەن��دان بکەرو گەمەک��ەری لۆکاڵیی و هه رێمایەتیی و جیهانیی لەپشتەو لەناو دونیای نیولیبرالی ئەمڕۆدا ڕێگای خۆی بەئاسانییەکی ڕێژەی��ی بەرەو بازاڕەکانی جیهان ئەدۆزێتەوە. زۆرجار ئ��ەو ئابورییە ی��ان ئابوریی و نەوت و وزەیە، یان ئابوری��ی مادە دەگمەنەکانی وەک زێڕو ئەڵماس��ە، یان ئابوریی مادەهۆش��بەرە گرانبەهاکانە. ئەمڕۆ بەش��ێکی زۆری کێش��ە سیاسییەکانی دونیاش بەڕایەڵەی جیاواز بەم

هه لومەرجە مێژوییە تایبەتەوە گرێدراوە.لەڕاس��تیدا دۆخ��ی ئەمڕۆک��ەی هه رێم��ی کوردس��تان و دۆخی پەیوەندییە ناوەکییەکان و سیاس��ییەی ئەزمونە ئ��ەو دەرەکییەکان��ی دروس��تبوە لەو هێڵە گش��تییانەی لەسەرەوە نیش��انمادا جیاواز نییە. با بەزمانێکی سادەو ڕون بدوێین و بپرسین ئایا کێشە سەرەکییەکانی ئەمڕۆکەی کوردستان کامانەن؟ بەبۆچونی من دەتوانین س��ێ کێشەی س��ەرەکیی و بنەڕەتی دستنیشانبکەین کە پەیوەندییەکی ئۆرگانیی و بەهێز ئەمیان بەوانیتریان��ەوە گرێئەدات. ئەو

سێ کێشەیەش ئەمانەن:یەکەم، کێشەی س��ەرۆکایەتی هه رێم. ئەم کێش��ەیە کێش��ەی بەس��ەرچون و تەواوبونی ماوەی یاسایی س��ەرۆکایەتی بارزانییە، بەاڵم لەدۆخێک��دا ک��ە بارزان��ی نایەوێ��ت بڕوات و وازبهێنێت. وازنەهێنانەکەشی تەنها پەیوەندیی بەتەماحی شەخس��یی بارزانییەوە بۆ مانەوە وەک سەرۆکی هه رێم، کە بێگومان ئەم تەماحە ئامادەیەو هیچ ش��تێک ناتوانێت بیشارێتەوە، بەاڵم بارزانی هاوکات هه ڵقەیەکی تایبەتە لەناو تۆڕێک لەپەیوەندیی سیاسیی و پەیوەندیی هێزو پەیوەندیی ئابوری��ی لەناوچەکەدا، بەتایبەتی ئابوریی نەوت و وزە، کە ئابوریی تااڵنییەو هه مو مرۆڤێکی س��ادەش لەکوردس��تان و دەرەوەی کوردس��تاندا دەزانێ��ت چ تاریکییەکی گەورە ویس��تی النەچونی دروس��تکراوە. بەدەوریدا بارزانی بەشێکە لەویستێکی گەورەتر کە بڕی هه رەزۆری لەناو پارتی دیموکراتی کوردستان و بڕێکی کەمتری لەناو ئەو حیزبانەی تردایە کە بەش��ێکن لەئابوریی تااڵنیی و بڕەکەی تریشی ویس��تی ئەو هێزە ناوچەیی و هه رێمیانەیە کە ئابوریی تااڵنیی هه م بۆ سودو قازانجی خۆیان کۆنترۆڵکردنیەوە لەڕێگای هه م بەکاردەهێنن، کۆنترۆڵێکی درێژخایەن و ستراتیژیی مەسەلەی کورد لەخۆرهه اڵتی ناوڕاس��تدا مسۆگەربکەن، خۆرهه اڵتی ناوەڕاستێک کە لەبەردەم ئەگەری هه ڵوەشاندنەوەی تەواوی نەخشە جیۆسیاسییە تەقلیدیەکەیدایە. کۆنترۆڵکردنی ئابوریی نەوت و وزە لەهه رێمدا لەالی��ەن هێزە ناوچەییەکانەوە مەس��ەلەی کورد دەکات��ە هه ڵقەیەکی بچوک

لەپەنجەتوتەی ئەواندا.کێشەی دوهه م، کێش��ەی داهاتی هه رێمە، بەتایبەتی کێش��ەی داهاتی ن��ەوت، کە وردە وردە ئاش��کرا دەبێت چیها ناڕێکی و ڕێکەوتنی ژێربەژێری نایاس��ایی تێداک��راوە کە هه رێمی بەک��ردەوە کردوە بەدیلی النیک��ەم دو واڵتی دراوس��ێ، تورکیاو عێ��راق. ئ��ەو گوتەیەی کە دەڵێت هه رێم لەئێس��تا وەک ئەو کەس��ە

وای��ە ک��ە "گوێزانێک��ی لەقوڕگ��دا بێت" نە دەتوانێت گوێزانەکە قوتب��دات، نە دەتوانێت تفیش��یبکاتەوەو خ��ۆی لێڕزگارب��کات. ئەو زانیارییانەش کە لەسەر گەندەڵکاریی لەبواری نەوت و ئەو ش��ێوازی ڕێکەوتنانەی لەم بوارەدا کراوە هه رێمی بەتەواوی ئیفلیج کردوەو مەودای هه مو جوڵەیەکی س��ەربەخۆی لێسەندۆتەوە. گەورەت��ر کێش��ەیەکی بترازێ��ت لەم��ەش بەنیس��بەت ناوخۆی کوردستانەوە ئەوەیە کە هه مو مەلەفی نەوت بەعەمەلی لەژێر دەس��تی پارتێکی سیاسیدایەو ئەو پارتەش ئەم مەلەفە لەهه مو ملمالن��ێ سیاس��ییەکانی ناو خۆی و دەرەوەی خۆیدا بەکاردەهێنێت و بەمەش هه مو ئاکارێکی نەتەوەیی و نیش��تیمانیی لەم مەلەفە

سەندۆتەوە.کێش��ەی س��ێهه م، کێش��ەی کەمینەیەکی سیاسیی س��وڵتانییە کە زۆرینەی هه رەزۆری لەژێردەستدایە. ئەم دەس��ەاڵتەکانی هه رێمی کەمینەی��ە ڕۆژگارێ��ک توانای ئ��ەوەی هه بو "زۆرینەیەکی س��وڵتانیی" دروستکردبو، بەاڵم ئەمڕۆ دروس��تکردنی ئەو زۆرینە س��وڵتانییە س��وڵتانیی" زەحمەتە"زۆرین��ەی کارێک��ی لەهه رێمدا زۆرینەی قۆناغی س��ەرۆکی پێشوی عێراق تاڵەبانییە، بەب��ێ تاڵەبانی زەحمەتبو پارتی ئەم "زۆرینە سوڵتانیی"ە لەکوردستاندا س��تراتیژیی"لەنێوان دروس��تبکات"ڕێکەوتنی لەس��ەر ڕێکەوتنب��و یەکێتی��دا پارت��ی و دەس��تەبەرکردنی ئەم "زۆرینە س��وڵتانیی"ە لەکوردس��تاندا ب��ۆ پارتی، بەرامب��ەر بەوەی تاڵەبان��ی لەبەغ��دا س��ەرۆکی عێ��راق بێت. ب��ەاڵم لەئێس��تای قۆناغ��ی دوای تاڵەبانیداو لەن��او جی��اواز ڕاوبۆچون��ی دروس��تبونی یەکێتی��داو ئەزمونی تاڵی هێزەکانی تر لەگەڵ پارتیدا، س��وڵتانییانەی بااڵدەستی ئەزمونی دروستکردنی ئەم زۆرینە سوڵتانییە بەتەواوی زەحمەت بوە. بەزۆر ماناش بەشێکی گەورەی قەیرانەکانی ئەمڕۆکەی کوردس��تان وابەستەی هه ڵوەش��اندنەوە، یان النیک��ەم، لەقبونێکی

بەرچاوی ئەم زۆرینە سوڵتانییە. لەهه م��و کۆمەڵگایەک��دا النیکەم س��ێجۆر ش��ێوازی چاودێریکردن��ی دەس��ەاڵت هه یە. یاس��ایی و چاودێرییکردنێک��ی یەکەمی��ان پەرلەمانیی دەس��ەاڵتە، کە ئاشکرایە ئەمڕۆکە پارت��ی نایەوێ��ت و پەکیخس��توە. دوهه میان دەش��ێت کە کۆمەاڵیەتیی��ە چاودێرییەک��ی ناڕەزاییدەربڕیندا، خۆپیش��اندان و لەفۆرم��ی ی��ان لەفۆرم��ی بون��ی میدی��ای جی��اوازدا بەرجەس��تەببێت، ئەمەشیان نایەوێت و بڕیاری بەتاوانبارو خائینکردنیانی داوە. س��ێهه میان، چاودێریی تاکەکەسییە کە ئەمەیان چاودێریی کۆمەڵ��گای مەدەنیی و نوخبەی ڕۆش��نبیریە لەواڵتدا. ئەمەشیان دیسانەوە پارتی نایەوێت و هه م��و دەنگێکی ناو ئەم ف��ەزا تایبەتە وەک تێک��دەرو قینلەدڵ و دژەپارتی��ی و دژەبارزانی

دەناسێنێت.تێکەڵبون��ی ئ��ەم کێش��انە بەیەکتری ئەو دۆخەی دروستکردوە کە لەسەرەوە باسمکرد، دۆخێک تیایدا ش��تێک بەناوی "نیش��تیمان"و لەباتی "هاواڵتیبونەوە"نەمابێتەوە، "نەتەوە"و ئەمانە کۆمەڵێک تەماحی شەخسیی و خێزانی سوڵتانیی، تێکەڵ بەپیالنی ناوچەیی و قازانجی کۆمپانیا، کۆمەڵێ��ک نەوتیی و نوخبەیەک��ی

ئامادەبێت.

رزگاركردن��ەوەی ئۆپەراس��یۆنی رۆژنامەوانییەكەی كۆنگرە ش��ەنگال و مای��ەی ئ��ەوەی وێ��ڕای بارزان��ی، دڵخۆش��ی هەمو كوردێك بو، كە دوای ئەو كارەس��اتەی بەس��ەر ش��ەنگال و ش��ەنگالییەكان هات و ماوەیەكی زۆرە شەنگال لەژێر كۆنتڕۆڵی داعشە، بەاڵم بەداخەوە ئەم ئۆپەراس��یۆنە كۆمەڵێك راس��تی زۆر تاڵ��ی ب��ۆ گەلەكەم��ان دەرخست، كە مایەی نیگەرانی هەموانەو دەب��ێ هەڵوەس��تەی لەس��ەر بكرێ، بارودۆخە ئەم چونكە تەش��ەنەكردنی لێكەوتەی زۆر خراپ��ی لێدەكەوێتەوەو دواجار بەزیانی گەلەكەمان بەگش��تی و ش��ەنگالییە زام��دارەكان بەتایبەت��ی

كۆتایی دێ.هاتن��ی دەڵێ��م راش��كاوانە زۆر داعش و جەنگ��ی روبەڕوبونەوەی تیرۆر ئەوەی ئاش��كراكرد ك��ە كورد خاوەنی نییە، یەكگرتو پێش��مەرگەی هێزێكی ئەوەی هەیە لەئ��ەرزی واقیعدا بریتییە نیش��تمانی یەكێت��ی لەهێزەكان��ی دیموكرات��ی پارت��ی كوردس��تان و كوردستان و لەبەش��ێكی ناوچەكانیشدا هێزەكانی پەكەكەو هێزەكانی كوردانی رۆژهەاڵتی كوردستان بونی هەیە، ئەم خاڵە لەس��ەرەتاوە تا بەم��ڕۆ دەگات دروس��تكردوەو گەورەی كێش��ەیەكی لەكات��ی شكس��ت و س��ەروەرییەكانی هێزی پێشمەرگەدا شیرینی و تاڵییەكان دابەش بون بەس��ەر ئەم حزب و الیەنە سیاس��ییانەدا، زۆرجاریش بۆتە هۆكار بۆ ئەوەی الیەنەكان ئۆباڵی شكستەكان ئاودی��و بكەن و ئەمالو ئەوالی پێبكەن و لەسەر خۆیانی البەرن، بۆنمونە لەكاتی حزبەكانەو س��ەركەوتنی سەركەوتندا لەكاتی شكستیش��دا هێ��زی وەزارەتی

پێشمەرگەن.ش��ەنگال و كارەس��اتی ئاش��كرایە چۆڵكردنی ب��ەر لەهەمو الیەنێك تاڵی شكس��تەكەی ب��ۆ پارت��ی دیموكراتی كوردس��تان ب��و، دەش��بوایە هەر زو پارتی ب��ەر لەهەمو الیەنەكان بكەران و هۆكارەكانی ئەم شكس��تە س��زا بدا، چونكە بۆ مێژو ئەمە پەڵەیەكی ئێجگار رەش��ە بەنێوچەوان��ی پارتییەوەی��ەو دەمێنێ، كەچی نەمانبینی و تا بەمڕۆش دەگات ك��ە ئازادكردنەوەی ش��ەنگال راگەیەن��را پارتی هەڵوێس��تێكی رونی

لەمبارەیەوە نەبو.لەئان و س��اتی بێدەنگبون��ی پارتی لەبەرامبەر س��زادانی تەس��لیمكەرانی

ش��ەنگال و لەساتەوەختی دەست كردن بەهێرش و ئۆپەراسیۆنی رزگاركردنەوەی ش��ەنگالدا پێش��بینیم دەك��رد پارتی دیموكرات��ی كوردس��تان زیاتر لەهەمو بەشداریكردنی لەپێش��وازی الیەنەكان هێ��زو الیەنەكان��ی ت��ر ب��ێ، كەچی هەركاتێك نەبین��ی و ئەوەم بەداخەوە پارتیم دەكردو راگەیاندنەكانی سەیری دەمبین��ی ك��ە دەیانەوێ بەش��داری هەمو هێزو الیەن��ەكان رەت بكەنەوەو بەتەنها بیكەنە هی خۆیان، دوای ئەوە چاوەڕوانی ئەوەبوم لەدواپەیامی بارزانیدا دەستخۆشی و سوپاسگوزاری ئاراستەی س��ەرجەم هێزە بەش��دارەكان بكات، رۆژنامەوانییەكەیدا لەكۆنگ��رە كەچی بارزانی ئەوەن��دەی تر ئاوی گۆمەكەی مەنگتر كردو گوتی"تەنها پێش��مەرگە

بەشداربوە لەگرتنەوەی شەنگالدا".لەراستیدا ئەوەی ئێستا لەكوردستان بەگشتی و ئۆپەراسیۆنی رزگاركردنەوەی شەنگالدا دەبینرێ لەهەوڵی سڕینەوەی یەكت��ری الیەنەكان زیاتر ش��تێكی تر نییە، لەمالوە پارتی رێگری لەسەرجەم میدیاكان كردوە بەشداربن لەروماڵكردنی لەراگەیاندنەكان��ی ئۆپەراس��یۆنەكەو خۆیانەوە هەمو شتێك رەت دەكەنەوە، لەالكەی تریش��ەوە پەكەك��ە بەهەمان ش��ێوە دەی��ەوێ ه��ەوڵ و بەش��داری ئەوەدا لەبەرامبەر بس��ڕێتەوەو پارتی باس��ی بەش��داری خۆیان و هێزەكانی یەكێتی دەكەن، لەسەروی ئەمانەشەوە راگەیاندنی یەكێتی )ترسنۆكانە( باس لەبەش��داری هێزەكان��ی یەكێتی دەكا لەم ئۆپەراس��یۆنەدا، ك��ە بەبڕوای من سەرجەم الیەنەكان لەم بابەتەدا هەڵە جگە هەڵوێس��تانەیان ئ��ەم دەكەن و خزمەتێك هی��چ لەخۆبچوككردن��ەوە ئۆپەراس��یۆنی ك��وردو ب��ەدۆزی

رزگاركردنەوەی شەنگال ناكات.وەك تاكێك��ی ك��وردی خەمبار بۆ ئازارەكان��ی ش��ەنگال و بارودۆخ��ی خوش��ك و برا ئێزیدیی��ەكان، كە ئەم بارودۆخە دەبین��م زۆر دڵتەنگ دەبم و خەریكە كۆنتڕۆڵكردنەوەی شەنگال بەم جۆرە دڵخۆش��ییەكانم دەپوكێنێتەوەو دەمهێنێتە س��ەرئەو رای��ەی كە دوای توش��ی ش��ەنگال كۆنتڕۆڵكردنەوەی لەنێوان ناوخۆیی دەبینەوە ش��ەڕێكی پارتی و پەكەكەدا، ك��ە بۆ ئەم بابەتە هەردوال خەتابارن و كەس��یان نایانەوێ دان بەهێ��زو بەش��داری و كاریگ��ەری ئ��ەوەی تریان بنێ، لەم حاڵەتەش��دا كوردس��تانیان دەبێ چاوی��ان لەوەبێ ك��ە س��ەركردایەتی سیاس��ی ك��ورد رۆڵێكی حەكیمان��ە لەم بابەتە ببینێ،

بارزانیم��ان وتەكان��ی ك��ە كەچ��ی لەكۆنگ��رە رۆژنامەوانییەكەدا بیس��ت ئەو ئومێدەش��مان مردو گەیشتینە ئەو رایەی كە ئەو قسانەی كادیرانی پارتی و راگەیاندنەكەی دەیكەن رێك سیاسەتی فەرمی پارتی دیموكراتی كوردس��تانەو لەئاین��دەو داهاتوی ش��ەنگالدا پارتی جگە لەخۆی كەس��ی تری قبوڵ نییەو پەكەكەش بەئاش��كرا دەڵێ ئامادەنییە ش��وێنێك چ��ۆڵ بكات كە ش��ەهیدی لەپێناودا داوە، كەوای��ە ئایندەی ئەم بابەتە چیی��ەو بەك��وێ دەگات؟ ئایا هەمدیس وەك كێشەكانی نێوان پارتی و گۆڕان ئەمجارە قەیرانی كێشەی نێوان پارتی و پەكەكە س��ەرهەڵدەدا؟ یانیش پارت��ی دیموكرات��ی كوردس��تان یان پەكەكە پ��ێ لەجەرگی خۆیان دەنێن و لەب��ری ئەو ملمالن��ێ ناش��ەریفانەیە

بەرژەوەن��دی گەل��ی ك��ورد لەبەرچاو ئ��ەو ملمالنێی��ە دەگوازنەوە دەگرن و ب��ۆ خزمەتكردنی خەڵك��ی ناوچەكەو هەوڵدان بۆ ساڕێژكردنی برینی خوشك و برا ئێزیدییەكان، چونكە بەرونی دەبێ بیڵێین كە ئەو مامەڵەیەی پارتی لەگەڵ گۆڕان كردی ناتوان��ێ لەگەڵ پەكەكە بكات، چونكە پەكەكە هێزی چەكداری هەیەو لەئەگەری مامەڵەیەكی لەو جۆرە وەك گۆڕان بێگومان پێكدادان رودەداو دواجار خوێنی منداڵی كورد بەدەستی

كورد دەڕژێ و روڕەشی مێژو دەبین.س��اتی لەكات و نێوەن��دەداو ل��ەم الیەن��ەكان هێ��زو ملمالنێكان��ی بون��ی تێبینی وێ��ڕای لەش��ەنگالدا، لەس��ەر ئاماژەنەك��ردن بەهێزەكان��ی یەك��ەی7 لەالیەن مەكتەبی سیاس��ی مەكتەبی بەیاننامەكەی یەكێتیی��ەوە، سیاس��ی یەكێتی نیشتمانی كوردستان نوس��راوەو لۆژیكیان��ە بەرپرس��انەو دەكرێ ببێتە پرۆژەی ئاشتەوایی نێوان الیەنەكان و وەگەڕخستنی هەوڵەكان بۆ ئاوەدانكردنەوەی شەنگال و گەڕاندنەوەی بۆ س��ەر هەرێم��ی كوردس��تان، كە بێگومان ئەمەش پێویستی بەیەكدەنگی گەلی كورد هەیەو ناكرێ وەك هەمیشە خەریك��ی ملمالن��ێ ناوخۆییەكانم��ان بی��ن و ئایندەی گەلەكەم��ان لەبەرچاو لێقەومان و لەكات��ی دواجاریش نەبێ و لەدەستچونی شتەكاندا بەئاگا بێینەوە.لەكۆتاییدا دەڵێم و بەهیوام كە بارزانی وەك چۆن لەكۆنگرە رۆژنامەوانییەكەیدا نكۆڵی لەبەشداری گەریالكان و شەڕڤانان ك��ردو مەكتەب��ی سیاس��ی یەكێتیش دەستخۆش��ی و پیرۆزبایی لێكردن، لەم نێوانەدا ئیدی بارزانی دەستپێشخەرییەك بكات لەبری رەتكردنەوەی بەشدارییان داواش��یان لێب��كاو دەستخۆش��یان لەئاین��دەو بەش��داربن ب��كا ل��ێ داهاتو و بنیاتنانەوەی شەنگالدا، ئەگەر بارزان��ی و الیەنە سیاس��ییەكان ئەمە نەكەن، بێگومان توش��ی كارەساتێكی زۆر خراپت��ر دەبی��ن و مێ��ژوش رەحم بەكەسمان ناكات و دەبێ شەنگالییەكان باجی غروری و عینادی پارتی و پەكەكەو دان نەنانیان بەیەكتر بدەن، هەقیشوایە بەر لەهەمو كەس شەنگالییەكان قبوڵ نەك��ەن خاكەكەیان ببێت��ە گۆڕەپانی ملمالن��ێ ناش��ەریفانەكانی نێوان هیچ هێزو الیەنێكی سیاس��ی و پێیان بڵێن تەس��لیمكردنی برینی هێش��تا بەسە ش��ەنگال و فرۆشتنی كچان و خوشكان و كوشتنی باوك و براكانمان ساڕێژ نەبوە، چیتان لەملمالنێی حزبی و ش��ەڕەپەڕۆ

داوە.

بارزانی ئاوی گۆمەكەی مەنگتر كرد

19 »»

کۆتایی زۆرینەی سوڵتانیی؟

شتێک بەناوی "نیشتیمان"و "نەتەوە"و "هاواڵتیبونەوە" نەماوە لەباتی ئەمانە کۆمەڵێک

تەماحی شەخسیی و خێزانی سوڵتانیی تێکەڵ بەپیالنی

ناوچەیی و قازانجی نوخبەیەکی نەوتیی و کۆمەڵێک کۆمپانیا

ئامادەیه

هەقوایە بەر لەهەمو كەس شەنگالییەكان

قبوڵ نەكەن خاكەكەیان ببێتە گۆڕەپانی ملمالنێ

ناشەریفانەكانی نێوان هیچ هێزو الیەنێكی

سیاسی و پێیان بڵێن بەسە هێشتا برینی

تەسلیمكردنی شەنگال و فرۆشتنی كچان و

خوشكان و كوشتنی باوك و براكانمان

ساڕێژ نەبوە، چیتان لەملمالنێی حزبی و

شەڕەپەڕۆ داوە

مەسعودی مەال هەمزە

جوانیناسی هیگڵی تیۆری هونه رێكی پ��ڕ ناوه رۆك��ی قوڵه ، ك��ه ملكه چی ئامانجێكی بااڵیه . ئامانجی هه ر هونه رێ ناسنامه یه كی به رهه مهێنراوی ڕۆحه ، كه له دیارده و رواڵه تێكی واقعیدا بۆ بینین و ڕۆح و ته س��ه وراته كانمان راس��تییه كی خواوه ندییان��ه ئ��اوه اڵ هه میش��ه یی ده كاته وه . هونه ر به ته نها دۆخی تایبه تی مرۆڤییانه نییه ، به ڵكو ژیانێكی جیاواز له ژیانی س��ه رزه مینی ئاساییه . هونه ر گوزه ركردنه له ش��وێنه وه بۆ ناشوێن و گه ڕانه وه یه بۆ نیش��تمانی یه كه م، كه شوێنه . ئه گه ر له هه ر سێ قۆناغه كه ی دیاریك��ردوه هون��ه ری ب��ۆ هی��گڵ ته ماش��ابكه ین، سیمبۆڵیك، كالسیك و رۆمانتیك، وه ها راستییه كمان بۆ به یان ده بێ. ئه گه ر هونه ری ته الرسازی وه ك دیارده ی سیمبۆڵیك وه ربگرین، سه فه ر له ش��وێنه وه بۆ ناش��وێن له خوڵقاندن و هێنانی نه خش��ی هونه ری ته الرسازیدا

ب��ۆ واقی��ع نمایش ده بێ. س��ه فه ری یه ك��ه م ده رچونه ل��ه و دونی��ا باو و زاڵه ی گه م��ارۆی هزرو خه یاڵی مرۆڤی داوه ، بڕینی سنوره كانی ئه و گه مارۆیه س��ه فه ری مرۆڤ��ه له ش��وێنه وه ب��ۆ ناشوێنی ده ره وه ی گه مارۆكه . سه فه ری دوه میش گه ڕانه وه یه بۆ شوێن و له گه ڵ خۆهێنانه وه ی ئه و نه خشه هونه رییانه یه ك��ه ب��ه ده رن له ته قلیدی سروش��ت و دونی��ای ب��او و گه م��ارۆده ر. هونه ر پرۆسێس��ی ده رچون��ی مرۆڤه له وه ی هه یه ، ئه گه ر ئ��ه م ده رچونه رونه دات هیچ پرۆسه یه ك ناتوانرێ وه ك هونه ری ئ��ازادو ره س��ه ن بناس��ین. ده رچون له بنچینه دا سه فه ری مرۆڤه له شوێنه وه ب��ۆ ناش��وێن و له په یوه ن��د به هونه ری كالس��یكه وه له ئاس��تی په یكه رتاشیدا پیاده ده بێ، ئه ویش خوڵقاندنی واتای تازه و جی��اوازه له ماتێریاڵه كانه وه كه پێكهێن��ه ری فیزیكیان��ه ی هه یكه ل��ی هونه ره ك��ه ن. ئه فران��دن و دۆزینه وه ی واتای تازه و جیاواز به بێ ئه زمونكردنی پرۆس��ه ی "ده رچون" نامومكینه . هیچ ده رچونێك ب��ێ ئامانج نییه ، ئامانجی ب��ااڵ لێره دا گه ڕانه وه یه بۆ نیش��تمانی یه ك��ه م و به یه كگه یاندن��ی دو دونیای پایه داركردنی له هه مانكات��ا جی��اوازو ئه و ده ستپێڕاگه یش��تو و به رهه مانه یه ك��ه هه ڵگ��ری ن��اوه رۆك و جه وهه ری "ده رچون" رۆحییانه ن، چونكه خودی پرۆسێس��ێكی ت��ه واو رۆحیی��ه و ئه و

به رهه می نوێیه ی ناس��نامه شوناس و خوڵقێنه ره كه یه ت��ی. رۆح ده هێن��ێ، هونه ر پرۆس��ه ی فراوانكردنی حوكمی خ��ۆی هون��ه ر رۆح��ه له دونی��ادا. شوناس��ێكی رۆحی هه یه ، بۆیه هه مان ئه و شوناس��ه ده داته دونیاو كه ره سته پێكهێنه ره كانیشی. دیاره ته نها هونه رێك ده توانێ ئه م كاره بكا، كه ره سه ناێتی خۆی پاراس��تبێ ، ئه مه ش په یوه ستی رۆچونی قوڵ و گه ڕان��ه وه ی مرۆڤه بۆ ناو خودی خۆی و ئه نجامدانی پرۆسه ی ده رچونه له خودی رواڵه تییانه ی خۆی و گه یش��تن به دیوێكی دیك��ه ی جیهانی

هه بو.نمون��ەی هەرە بااڵی گەش��ەکردنی ڕۆح موزیکە. ل��ەم ڕەهەندەی هونەردا پڕۆسێس��ی "دەرچون" بەتەواوی واتاو دەبێت. جێبەج��ێ خ��ۆی ناوەڕۆکی تەواوەو لێ��رەدا خوڵقاندن��ی موزیک دەتوانێ��ت گوزارش��ت لەکەماڵی ڕۆح موزیک خالق��ی لەبەرئەوەی ب��کات، لەپڕوسێس��ی دەرچوندا بەچەش��نێک لەچەش��نەکان فەزایەکی دیکە ئەزمون دەکات، ک��ە دەتوان��م وەک ف��ەزای "بێدەنگی" ناوی لێبنێم. موزیک بەرهەم هێن��ان و خوڵقاندن��ی نۆت��ەو دەنگە موزیکێک بێدەنگیی��ەوە. لەهەن��اوی کەماڵ��ی ڕۆح بەیان ب��کات هونەرێکی لەڕاستەقینەی دەرچون داهێنەرانەیە. بێدەنگییە، کردن��ی ئەزم��ون خۆیدا ڕەنگ��ە بێتهۆڤن نمونەی ب��ااڵی ئەو

بێدەنگی ئەزمونکردن��ەی دەرچ��ون و گیانیانەو هونەرێک��ی موزی��ک بێت. دەتوانێت ئەو سوبێکتیانەیە. کەسی و سەرس��وڕهێنەرەوە بەحەقیقەتێک��ی پەنهانترین هەس��ت و س��ایەو سێبەرە ب��ێ کۆتاییەکان��ی لەڕۆح��ی مرۆییدا لەڕەگ��ەزە جی��اواز بخوڵقێنێ��ت. هونەرییەکانی دیکە، موزیک بەجەوهەرە ڕۆح ئ��ەوەی هیگڵیەکەی س��ەرباری تێی��دا کەماڵی خ��ۆی تاقیدەکاتەوە، مرۆڤیش گیان��ی دەرون��ی و دۆخ��ی دەترازێنێت و ئاس��اییەکەی لەدۆخ��ە ئاڵۆز پەنه��ان و وروژانێکی هەس��ت و دەکات. بەی��ان گوزارش��تلێکردن بۆ ئاڵ��ۆزی و نادیاریکراوێت��ی لەموزیکدا، وەک ئ��ەو هەس��تەیە کە گوزارش��تی لێدەکات. دەنگ لەدەس��تی ش��اعیردا دەبێت��ە دەنگێکی دیاریکراو و وش��ەو قس��ەکردن. تەالرسازی و موزیک ئایدیا بەخەبەر دێنن. پەیکەرتاش��ی و شیعر پێشکەشی دەیگوازنەوەو هەڵیدەگرن و دەک��ەن. تەالرس��ازی خواوەندیەت��ی بااڵدەس��تی ک��ە وەبیردەهێنێت��ەوە جیهانی سەرو ئەستێرانە؛ پەیکەرتاشی بڵند دەبێتەوە بۆ سەر خودی ئاسمانی ناکۆت��ا، خ��وداکان دەهێنێتە س��ەر زەوی و ئایدیاکان بەرجەس��تە دەکات. بەگوزراشتی هیگڵ خۆی موزیک ناکۆتا

دەخاتە هەستەوە.

موزیك و ڕۆحروانگه یه كی هیگڵییانه بۆ ده ركه وتنی ڕۆحی ره ها له موزیكدا

ئومێد حه مه عه لی

نه‌شته‌رد.گۆران عەبدواڵ دەینوسێت

کامیان مەترسیداترن: وەزارەتی تەندروستی

یا کۆلێرا ؟س��ێ س��اڵ لەمەوبەر) ٢٠١٢( و پێنج س��اڵیش پێ��ش ئ��ەو )٢٠٠٧( کۆلێ��را لەکوردس��تاندا باڵوبوەوە. پەتای کۆلێرا تابێت زوترو فراوانترو کوش��ندەتر ڕومان تێدەکات. ئەگەر پێشتر هەر١٠ یا ١٥ ساڵ جارێک ڕوی تێکردبێتین، ئەوا ئاماژەکان هەم��و ئەوەمان پێدەڵێ��ن کە بۆی هەیە لەمەودوا هەمو س��اڵێک کۆلێرا میوانێکی هەمیشەیی ڕەزا قورسی ماڵەکانمان بێت. هۆکارەکانی باڵوبونەوەی کۆلێرا هێندەی هۆکارێکی سیاس��ین، ئەوەندە هۆکارێکی پزیكشیی و تەندروستیی و بایۆلۆژی نین.

باڵوبون��ەوەی کۆلێرا پێمان دەڵێت کە ئەوە وەزارەتی تەندروستیە کە بەرپرسە لەباڵوبونەوەی ئەم پەتا کوشندەیە. لەو چەند ج��ارەی کە کۆلێرا لەکوردس��تان دەموچ��او کۆمەڵێ��ک باڵوبوەت��ەوە بەڕێوەب��ەری تەندروس��تی و وەزی��ری گش��تی و بەڕێوەبەری نەخۆش��خانە بون ک��ە گۆڕانکارییەکی ئەوتۆیان بەس��ەردا نەهات��وە. ئ��ەو وەزی��رو بەڕێوەب��ەرە گشتیانە، ئەوەندەی لەخەمی شاردنەوەی ڕاس��تیەکان بون، هێندە لەخەمی گەڕان نەبون ب��ەدوای ه��ۆکارە بنەڕەتییەکانی ئ��ەم پەتایەو چۆنیەت��ی بنبڕکردنی. بۆ نمونە، ئەم جارە کە کۆلێرا لەکوردستاندا س��ەریهەڵدا، هەمو ڕێکخ��راوە جیهانی و متمانەپێک��راوەکان هەواڵی باڵوبونەوەی کۆلێرایان لەکوردس��تان ڕاگەیاند. بەاڵم وەزارەتی تەندروستی وەکو وەزارەتەکەی ڕاگەیاندن��ی رژێم��ی بەعس ک��ە لەڕێی س��ەحافی وەزیریەوە ڕەت��ی دەکردەوە ک��ە ئەمریکیەکان لەبەغداب��ن لەکاتێکدا لەهوتێلەکەی پش��تی خۆی��ەوە مارینزی ئەمریکی دەبینران، وەزارەتی تەندروستی ئێمەش کۆلێرا لەکوردس��تاندا باڵوبوەوە بەاڵم ئەم رەتیدەکردەوەو خەڵکی چەواشە دەکرد.ئەم مامەڵەیە جگە لەوەی درۆکردن بو لەگەڵ خەڵک، هاوکات مەترسیەکانی

کۆلێرای ئەوەندەی تر زیاتر کرد. س��ەرەکییەی فاکت��ەرە ئ��ەو لەپاڵ س��ەرەوە، لەو س��ێ جارەی کە کۆلێرا لەدەس��اڵی پێش��ودا باڵوبوەتەوە، پێش پەتاکە کۆمەڵێک ئاماژە ڕویانداوە کە بۆ تاقە هاواڵتیەکی وریا بەس بون بۆ ئەوەی زەنگی مەترس��ی بێت ب��ۆ باڵوبونەوەی پەتاک��ە. لەه��ەر س��ێ جارەک��ە پێش باڵوبونەوەی کۆلێ��را ڕەنگی ئاوی مااڵن لەچەند ش��ارو گەڕەکێکی ئەو ش��ارانە گۆڕاوەو بەدیاریک��راوی زەرد بوە. ئەمە ئەگەر ب��ۆ هاواڵتیەک��ی نەخوێنەواریش ڕەنگە ئام��اژە بێت بەوەی ک��ە ئاوەکە شیوای خواردنەوە نیە، بەاڵم بۆ وەزارەتی تەندروستی و دەزگا پەیوەندیدارەکانی تر ئاو و ئاوەڕۆ دیس��ان بۆنەی��ەک بوە بۆ چەواشەکاری و ماشێنەکانی خستنەکاری باڵوکردنەوەی زانیاری ناڕاست و بێ بنەما لەسەر ئەوەی کە ئاوی خواردنەوەی مااڵن هیچ عەیبی نیەو بۆ خواردنەوە دەشێت. هاوکات لەگەڵ ئەم فاکتەرانەدا، لەهەر س��ێ جارەک��ەی باڵوبون��ەوەی کۆلێرا، پەتاکە لەمەوسیمی حەجدا سەریهەڵداوە. ه��اوکات لەگ��ەڵ هاتوچ��ۆی هاواڵتیان بەژمارەیەکی زۆر ب��ۆ دەرەوەی واڵت بۆ حەج یا سەفەرکردن، ئەم ساڵ ژمارەیەکی

زۆری ئاوارە ڕوی لەکوردستان کردوە. س��ەرەوەو فاکتەرانەی ئ��ەو هەم��و ه��ی تریش کە لێ��رە بوارنیە قس��ەیان لەس��ەر بکەین، بەس بون بۆ نوس��ەری ئەم وتارەو زۆرێک لەش��ارەزایانی تر بۆ ئەوەی پێش��بینی ڕودانی کۆلێرا بکەین. تەنان��ەت بەنوس��ینی کتێبیش لەس��ەر کۆلێ��را، وەزارەتی تەندروس��تی و دەزگا پەیوەندیدارەکان لەم نەخۆشیە ترسناکە ئاگادارکرانەوە. بەاڵم بەداخەوە پێدەچێت وەزارەتی تەندروس��تی ئەوەندەی قسەی ناڕاس��تی باڵوکردەوە خەریکە خۆیش��ی قەناع��ەت بەچەواش��ەکارییەکانی خۆی

دەکات. کۆلێرا، لەباڵوبون��ەوەی ڕێگەگرتن بۆ ئەوەن��دە ب��ەس نی��ە کە ئ��اوی پاکی خواردنەوە بدرێتە م��ااڵن، بەس نیە کە باری نائاسایی ڕابگەیەنرێت گەر هاتو ئاوی خواردنی مااڵن ڕەنگ��ی گۆڕاو بەس نیە ئاوارەو حاجیەکان دژی کۆلێرا بکوتێنرێن. ئەوەندە بەس نیە کە کۆمەڵێک مەسیجی ناوەڕۆک بەتاڵی لوتبەرزانە باڵوبکرێتەوە. بۆ ئ��ەوەی کۆلێرا بنبڕکەی��ن هەنگاوی یەکەم ئەوەیە کە وەزارەتی تەندروس��تی تەندروستی وەزارەتی هەڵوەشێنرێتەوە. هۆکاری سەرەکی باڵوبونەوەی کۆلێرایە، بەبێ گۆڕنکاری جی��ددی لەو وەزارەتە، کۆلێرا میوانێک��ی بەردەوامی ماڵەکانمان

دەبێت.

15 )٥٠3( سێشه ممه ٢٠١٥/١١/١٧ [email protected]ته‌ندروستی

١. خوێندنه وه ی كتێب له روناكییه كی كه م. كاتێك تۆ كتێبێك ده خوێنیته وه له ش��وێنێك و روناكییه كی كه می لێیه ، ده بینیت ئازاری چاوت ئه دات، هه ربۆیه ده بێت روناكی پێویست هه بێت له كاتی

خوێندنه وه ی كتێب.٢. له كاتی به كار هێنانی كۆمپیوته ر. گه ر تۆ له و كه س��انه یت كه كۆمپیوته ر زۆر به كارئه هێنیت پێویسته ئه و جۆره كۆمپیوته ران��ه ب��ه كار بهێنیت چاوت ئازار ناده ن، هه روه ها دوری پێویس��ت هه بێت له نێوان تۆ شاش��ه كه ، هه رنیو كاتژمێر جارێك چاوت له سه ر شاشه كه الده و سه یری شوێنێكی دور بكه و جارو باریش چاوه كانت دابخه و پش��ویه كیان

پێبده .3. دڵنیاب��ه ل��ه و چاویلكه یه ی كه ب��ه كاری ئه هێنی��ت. چونك��ه كاتێك به كارئه هێنیت هه ڵ��ه چاویلكه یه ك��ی بزانه كه زۆر زیان به چاوت ئه گه یه نێت و

ئه بێته هۆی زیاد كزبونی چاوه كانت.4. هه میش��ه له كاتی نوسین له سه ر فۆنت��ی كۆمپیوته ره ك��ه ت شاش��ه ی نوس��ینه كه ت باگه وره بێ��ت، چونكه هه رفۆنتێك��ی بچ��وك ئه بێت��ه هۆی

ئازاردانی چاو.٥. به كارهێنانی چاویلكه پێویس��ته . گه ر چاوت كزه ئه وه پێویسته به زوترین كات سه ردانی پزیشك بكه یت، بۆئه وه ی چاویلكه ی پێویس��تت بۆ دروست بكا، هه روه ه��ا هه ندێ ك��ه س چاویلكه یان هه ی��ه ب��ه اڵم به كاریناهێن��ن ئه مه ش هه ڵه ی��ه چونكه چ��او زیاتر كز ئه بێ و كێش��ه ی زیاترت بۆ دروس��ت ئه كه ن چونكه چاویلك��ه رێگری له چاو ئه كات

له زیاتر كزبونی چاو.

ئه و هه اڵنه چین كه چاوت ئازار ده ده ن ؟

ده توانیت سود له م ئامۆژگاریانه وه ربگریت كاتێك هه ستت به داخرانی لوتت كرد

ی ری

گاۆژ

امئ

ته ه ف

ه

ئه مانه ئ��ه و هۆكاران��ه ن كه ئه گه ری توش��بون به ش��ێرپه نجه ی مه مك زیاد ئه ك��ه ن: ئه گه ریه كێ��ك له ئه ندامان��ی مه مك��ی ش��ێرپه نجه ی خێزانه ك��ه ت كێش، زیادبونی جگه ره كێشان، هه بو، ناده نه ئه وكه س��انه ی ش��یری خۆیان منداڵه كانی��ان، ئه و ئافره تانه ی دره نگ ژیانی هاوس��ه ری پێكده هێنن و دره نگ

منداڵیان ئه بێت.

پێویسته بۆئه وه ی له ش به ڕێكی بمێنیته وه زیاتر ئه و خواردنانه بخۆیت كه رێگریت لێده كات له زیادبونی كێش و هه روه ها هه س��تی تێربونت پێئه به خش��ێت، باش��ترین ئه و خۆراكانه ش كه پێیان هه س��ت به تێر بون ئه كه یت بریتین له مۆزو ش��لیك و زه یتی زه یتون و هه روه ها میوه

به شێوه یه كی گشتی .

گوێ��ز له س��وده كانی ئ��ه و به گش��تی . چه وریی��ه ی له گوێزدا به س��وده هه ی��ه س��تی ، و ر ته ند بۆێ��ت ێز ر ه تپا د

دڵ، له نه خۆشییه كانی به سوده بۆ نه هێشتنی ل��ه ش، هه وكردن��ی مێشك چاالك ده كات و خه ڵه فان نیشانه كانی دوا ئه خ��ات، هه روه ها له توشبون ده تپارێزێت

به نه خۆشی شه كره .

سوده كانی گوێز زیادبونی كێش شێرپه نجه ی مه مك

.1سه رینه كه ت به رز بكه ره وه

كاتێك ده ته وێت بخه ویت هه وڵبده سه رت به رز تربێت له له ش��ت، ئه مه ش ئه بێته هۆی ئه وه ی كه متر ئه و روبۆش��ه ی ناوه وه ی لوت دروس��ت بێت، هه وڵبده به الیه كدا نه خه ویت كه ببێته هۆی په ستان خستنه س��ه ر جیوبه كانی

لوت و دواتر دروست بون و زیادبونی ئه و ده ردراوانه .

2. پیاز

له رێگه باش��ه كان به یه كێك پیاز دائه نرێت بۆكرانه وه ی لوت، ده توانیت پیازه ك��ه له ت بكه ی��ت بۆنی بكه یت، چونك��ه پیاز یارمه ت��ی ده ردراوه كان ده دات بێته ده ره وه نه ك بچێته ژوره وه ببێته هۆی داخرانی ل��وت، ده توانیت

بۆم��اوه ی پێنج خول��ه ك رۆژانه یه ك دوجار بۆنی پیازه كه بكه یت، ده بینیت

لوتت به باشی ده كرێته وه .

5.هه ڵم

ئه مه ش به یه كێك له رێگه باشه كان دائه نرێ��ت بۆ كردن��ه وه ی لوت، ده توانی��ت س��ه رت دانه وێنی��ت گه رم ئاوی كترییه كی له س��ه ر

خاولیه ك بده به سه رتدا.

.4خواردنی تون

كاتێك خواردنێكی تون ئه خۆیت وه ك بیبه ر، ئه و بیب��ه ره مادده ی كابسیس��ین ئه بێته ه��ۆی ئه وه ی لوت ده ردراوێك بڕێژێت كه ببێته

هۆی پاككردنه وه ی لوت.

.3خواردنه وه ی

شله مه نی گه رم له خواردنه وه كاندا ئه وهه ڵم��ه ی هه ی��ه وه ك چاو قاوه یارمه تیت ل��ه و بۆرزگارب��ون ده دات ده بێته ه��ۆی ده ردراوان��ه و

پاككردنه وه ی لوت.

بیرورا 14(503( سێشه ممه 2015/11/17

گۆشه‌یه‌که‌دو‌هه‌فته‌‌جارێک‌"شێرکۆ‌کرمانج"‌ده‌ینوسێت

که‌سک‌و سۆر

کوردو موسڵمان و تیۆری پیالنگێڕیی2-2

لەبەش��ی یەکەمی ئ��ەم بابەتە گوتمان تیۆری پیالنگێڕیی هەوڵێکە بۆ ڕونکردنەوەو لێکدانەوەو شرۆڤەکردنی ڕوداوێک، ئەویش بەگەڕانەوە بۆ مەکرو پیالنگێڕیی کەسانێکی بەهێزو دەسەاڵتدار، کە توانای شاردنەوەی ڕۆڵ��ی خۆی��ان لەڕوداوەک��ەدا هەبێ��ت. گوتیشمان یەکێک لەهۆکارە سەرەکییەکانی ش��ەلەلی پیالنگێڕی��ی تی��ۆری پش��ت مەعریفەتناس��ییە کە خۆی ل��ە کەمیی و زانیاری و ماف و سنورداریی سەرچاوەکانی لەم دەبینێتەوە. ئازادییە سیاسییەکانەوە بەشەدا هەوڵدەدەین سەرچاوەکانی تیۆری پیالنگێڕیی لەنێو کۆمەڵگە ڕۆژهەاڵتییەکان بەتایبەتی کوردی کۆمەڵگەی بەگش��تی و

دیاریبکەین . لەم بابەت��ە زیاتر تەرکیز لەس��ەر ئەو سەرچاوانە کراوە کە بون بەمایەی بینینی ڕۆژئ��اوا وەک پیالنگێڕ. دی��ارە لەدنیای ک��وردی و ڕۆژهەاڵتی ئەوە تەنی��ا ڕۆژئاوا نییە کە وەک پیالنگێ��ڕ دەبینرێت بەڵکو زۆرج��ار بک��ەرە ناوخۆییەکانی��ش وەک پیالنگێ��ڕ وێنادەکرێن، ب��ەاڵم ئێمە باس لەو بکەرانە ناکەین. دەبێت ئەوەش بڵێین کاتێ��ک ئێمە باس لەوە دەکەین کە کوردو ڕۆژهەاڵتیی��ەکان ڕۆژئ��اوا وەک پیالنگێڕ دەبینن، ئەوە مەبەس��تمان ئەوە نییە کە ڕۆژئاوایی��ەکان و دەوڵەت و دامەزراوەکانیان تەواو پاکیزەن و دورن لەپیالنگێڕیی، بەڵکو مەبەس��تی ئێمە ئەوەیە کە بۆچی زۆرجار بێبەڵگ��ەو بێهۆکارو بێپاڵن��ەر خەڵکانێک هەن ڕۆژئاواو ڕۆژئاواییەکان لەپشت ڕوداوو پێش��هاتەکانی کۆمەڵگ��ە ڕۆژهەاڵتییەکان

دەبینن. س��نورداریی کەمی��ی و بەئیزاف��ەی س��ەرچاوەکانی زانیاری و م��اف و ئازادییە سیاسییەکان کۆمەڵێک هۆکارو سەرچاوەی دیکە بۆ تیۆری پیالنگێڕیی لەنێو کۆمەڵگەی ک��وردی و کۆمەڵگە ڕۆژهەاڵتییەکاندا هەن،

لەوانە:یەکەم، زاڵیی گوتاری ئیسالمیی. دنیای ئیس��المییەکان بەگش��تی و موس��ڵمانان بەتایبەت��ی دنیایەکە کە بەس��ەر ڕەش و س��پی، بەهەش��ت و جەهەن��ەم، حەاڵڵ و ه��ەر وات��ە دابەش��کراوە. حەرام��دا ش��تێک ئیس��المیی نەبێ��ت وەک ڕەش و ح��ەرام و جەهەنەم��ی وێنادەکرێ��ت وەک بۆنمونە، تەماش��ادەکرێت. پیالنگێڕی��ی داواکردنی یەکس��انی ژن و پی��او و ئازادییە ڕۆژئاوا پیالنگێڕیی وەک کۆمەاڵیەتییەکان بۆ تێکدانی ش��یرازەو بەهاکانی کۆمەڵگە ئیسالمییەکان دەبینرێن. گوتاری ئیسالمیی جیهانی بەسەر دو دنیادا دابەشکردوە، دار الس��لم و دار الحرب، واتە ماڵی ئاش��تی و ماڵی ش��ەڕ. ماڵی ئاش��تی ئ��ەو ناوچەو ش��وێنانەیە کە ئیسالم و ش��ەریعەتەکەی تێیاندا بەرقەرارو حاکمن، ماڵی ش��ەڕیش ئەو ش��وێنانەن کە موس��ڵمانان سوڵتان نین بەس��ەریاندا. ئەم دابەشکردنەی دنیا بەسەر دو ماڵدا، ماڵی ئاشتی و ماڵی شەڕ، بوە ب��ەزادەی عەقڵیەتێک ک��ە پێیوابێت دنیای دەرەوەی ئیس��الم دنیای شەیتان و ش��ەڕانگێزییە. دنیایەک��ە کە هەمیش��ە لەپیالنگێڕییدای��ە لەدژی دنیای ئیس��الم و

موسڵمانان.کۆمۆنی��زم. گوت��اری زاڵی��ی دوەم، تاکۆتایی ڕابردوەوە س��ەدەی لەچلەکانی هەشتاکانی هەمان سەدە کۆمۆنیستەکان و گوتارەکانی��ان ڕادیکاڵ��ەکان و چەپ��ە کاریگەرییەک��ی بەرچاویان هەبو لەس��ەر ئەدەبیات و جیهانبینی��ی خەڵك لەواڵتانی عەرەبییدا. تاڕادەیەکی زۆر کۆمۆنیستەکان وەک ئیس��المییەکان جیهانیان بەسەر دو دنیادا دابەش��کردبو، دنی��ای کۆمۆنیزم و دنیای س��ەرمایەداریی. دنی��ای کۆمۆنیزم بێدەوڵ��ەت و بێچی��ن و دنیایەک��ی وەک بێخ��ەوش وێنادەکرا. بێ چەواس��انەوەو ڕۆژئاوا س��ەرمایەداری دنیای لەبەرابەردا وەک دنیای��ەک پڕ لەچەوس��اندنەوەو پڕ لەناعەدالەتی وەسفدەکرا. ئەم تێگەیشتنە وایکردب��و کە دنیای س��ەرمایەداری وەک ببینرێت. پیالنگێڕ دنیایەکی ش��ەڕانگێزو دنیایەک کە هەمیش��ە خۆی مەاڵس��داوە دنی��او بەکۆمۆنیس��تەکان و تازەف��ەر ژمارەیەکی بب��ات. حزبەکانیان دەوڵەت و بەرچ��او ک��وردو ڕۆژهەاڵتی تائێس��تاش کەتونەتە ژێ��ر کاریگەریی ئەو عەقڵیەت و تێگەیش��تنە. بۆنمونە، ئەم تێگەیش��تنە وایکردوە کە دوای25 س��اڵ لەکۆتایهاتنی شەڕی سارد کەس��انێک هەبن بەگەڕانەوە بۆ تێگەیشتنەکانی سەردەمی شەڕی سارد

ڕوداوەکان شیکاربکەن. پڕوپاگەن��دەو کاریگەری��ی س��ێیەم، بەعس بەع��س. حزبی تێگەیش��تنەکانی نزیکەی35 ساڵ لەعێراق حوکمبەدەست بو، ئەوە 50 ساڵیش��ە لەس��وریا هەر حاکمە. بەعس ب��ەردەوام خ��ۆی وەک دوژمنێکی سەرسەختی ڕۆژئاوا لەقەڵەمدەداو مەکینە زەبەالحەکانی میدیاکانیش��ی خستبوەگەڕ ڕۆژئاواو ل��ەدژی پڕوپاگەندەک��ردن ب��ۆ دامەزراوەکان��ی . بەردەوامی��ش نەک هەر تابلۆیەکی نێگەتیڤی بۆ ڕۆژئاوا لەزهنیەتی ڕۆژهەاڵتییەکان دەنەخشاند بەڵکو ڕۆژئاوای لەپش��ت هەم��و نەهامەتییەکان��ی دنیای عەرەبیدا ن��اوزەد دەک��رد. زاڵیی و باویی تێگەیشتن و عەقڵیەتیی بەعس دەیان ساڵە بەزەق��ی لەنێو کوردو لەدنی��ای عەرەبیدا

هەستیپێدەکرێت. پ��ەروەردەو سیس��تەمی چ��وارەم، بیرکردن��ەوەی ڕەخنەگران��ە. پ��ەروەردە ناوەڕاس��ت ڕۆژهەاڵت��ی لەکوردس��تان و بەشێوەیەکی گشتی کار لەسەر دروستکردنی ئینس��انێک ناکات کە ئازادانەو داهێنەرانە بیربکاتەوەو بیرکردنەوەی ڕەخنەگرانە ببێتە ڕێنیشاندەری لەتێگەیشتنی پرس و دیاردەو ڕوداوەکان. بەپێچەوان��ەوە پەروەردە لەو بەش��ەی دنیادا، سەرەڕای هەندێک هەوڵی سەرەتایی بۆ ڕیفۆرم، هێشتا پەروەردەیەکە کە ڕۆحی گومان و پرسیار لەناخی منداڵ و هەرزەکارو خوێندکار دەکوژێت. خوێندکاری ڕۆژهەاڵتی لۆجیکانە بیرناکاتەوەو لەس��ەر بنەم��ای بەڵگەو هۆوه��ۆکار ئارگیومێنت و بیرکردنەوەکان��ی داناڕێژێ��ت. بەواتایەکی دیک��ە پ��ەروەردە نەب��وە بەهۆکارێک بۆ ش��کاندن و دەربازب��ون ل��ەو هەژمونانەی ک��ە گوت��ارە دین��ی و ئایدیۆلۆجیی��ەکان

دروستیانکردون.پێنجەم، نەبونی سەنتەری لێکۆڵینەوەو لەزانکۆکان��ی زانس��تیی. توێژین��ەوەی ڕۆژهەاڵت��ی ناوەڕاس��ت، بەوانەی هەرێمی کوردستانیش��ەوە، بەدەگم��ەن دەبینرێت هەبێ��ت توێژین��ەوە س��ەنتەرێکی ک��ە ب��ۆ ڕۆژئاواناس��ی، ئەمریکاناس��ی ی��ان ئاگاداربم من تائەوڕادەیەی جولەکەناسی. نە لەعێ��راق ن��ە لەهەرێمی کوردس��تان ل��ەو بوارانەدا س��ەنتەرێکی توێژین��ەوە بونیان نییە. لەئیمارات و لەقەتەر هەندێک زانکۆی ڕۆژئاوایی س��ەنتەری توێژینەوەی تایبەت بەڕۆژهەاڵتناس��ی و ئیسالمناسییان دامەزراندوە. هاوکات، لەزانکۆ ڕۆژئاواییەکان سەنتەری ڕۆژهەاڵتناسی و ئیسالمناسی زۆر بەرچاودەکەون، بەاڵم پێچەوانەکەیان ئەگەر هەش��بن زۆر کەمن. لەغیابی س��ەنتەری توێژینەوەی زانستیی سەرچاوە نادروست و نازانستییەکان بون بەسەرچاوەی تیگەیشتن لەڕۆژئاواو ئەمریکاو ئیس��رائیل، ئەمانەش وێنایەکی نەک هەر نادروست بەڵکو زۆرجار

چەواشەکارییان بۆ کێشاون.شەشەم، تەمبەڵی و تەوەزەلی. لەدنیای پەیوەندییەکاندا س��ەتەالیت و ئینتەرنێت و ناکرێ��ت کەمی س��ەرچاوەکان وەکئەوەی لەبەش��ی یەکەم��ی ئەم بابەت��ە ئاماژەی پێکرا وەک تاکە س��ەرچاوەیەک بۆ تیۆری پیالنگێڕیی دابنرێت. بەڕای من تەمبەڵی و تەوەزەل��ی هەندێ��ک ک��ەس لەڕۆژهەاڵت هۆکارێکی دیکەیە لەپش��ت زاڵیی تیۆری پیالنگێڕی��ی ئەگینا لەس��ەدەی بیس��ت و نادروستەکان سەرچاوە لەدەرەوەی یەکدا لەس��ەرچاوە زانی��اری بەدەس��تهێنانی دروس��تەکان ئەگەر س��ەختیش بێت ئەوە

ئەستەم نییە. باویی و زاڵیی تی��ۆری پیالنگێڕیی لەنێو خەڵک��دا کاریگەریی ئێجگار زۆرە لەس��ەر کۆمەڵگەکان، کە لێرە جێگەی قس��ەکردن ئەمە نابێت��ەوە. س��ەرەڕای لەس��ەریان کاریگەر بەترس��ناکترین ئام��اژە ناکرێت نەکەین. من پێموایە پشتبەستن بەتیۆری پیالنگێڕیی، یان لۆمەکردنی ئەوی دیکە، وا لەجیاتی دەکات ئەندامەکانی لەکۆمەڵگەو ئ��ەوەی روو لەخۆی��ان بک��ەن و ڕەخن��ە لەخۆیان بگرن بۆ دیاریکردن و دۆزینەوەی س��ەرچاوەکانی کورتهێن��ان و نەهامەت��ی کۆمەڵگەکانی��ان لۆم��ەی ک��ەس و الیەن و دام��ەزراوەو دەوڵەتان��ی دیکە بکەن. هەر کۆمەڵگەیەکیش بەمش��ێوەیە لەکێشەکانی نزیکبێتەوە ئاستەمە بتوانێت بەسەر کێشەو کورتهێن��ان و نەهامەتییەکانی��دا زاڵبێ��ت چونکە تیۆری پیالنگێڕیی، واتە لۆمەکردنی ئەوانی دیکە، ناتوانێت بەتەنیا کێشەکان و هۆکاری کێش��ەکان دیاریبکات. تا کێشەو دیارینەکرێن کێش��ەکانیش سەرچاوەکانی ناکرێ��ت و ناتوانرێ��ت چارەس��ەریان ب��ۆ

بدۆزرێتەوە.

مێژو پێمان ئەڵی ئەم شاری سلێمانیە نۆڤەمب��ەری17٨٤دا ل��ەڕۆژی1٤ یەک��ەم پ��اچ لەبناغەک��ەی دراوە، هەر هەمان مێژوش��ە ئەو ڕۆژەمان ئەخاتەوە یاد، لەساڵی2٦٩ی زایندا ڕۆما)کلۆدیس��ی ئیمپراتۆری کاتێ دوهەم( کە هاوس��ەرگیری کوڕانی ئەوەی بەمەبەس��تی قەدەغەکردبو بچنە ناو سوپاوە، قەشە )ڤاالنتاین( ل��ەو بڕیارە یاخی بو، ڕێوڕەس��می بەی��ەک گەیان��دن و هاوس��ەرگیری بەنهێنی ب��ۆ کوڕان ئەنج��ام ئەدا، تاژیانی خ��ۆی لەس��ەر داناو چوە بەر پەتی س��ێدارەو بوە سیمبۆڵی

خۆشەویستی و عەشق.

بڕی��اری قەش��ەیەک س��ەیرنیە زاڵمێک پش��تگوێ بخا، س��ەیرنیە نەبێ، سەیرنیە شارێک دەس��تەمۆ زۆردارێ��ک بیەوێت قف��ڵ لەهەزاران دڵ بدات، سەیرنیە منااڵنی واڵتێ برس��ی بکرێن، سەیرنیە زۆردارەکان

بەخۆیان بڵێن فریش��تە، ئاسان نیە ش��ارێک کە چەند زاڵم و دیکتاتۆری ب��ەڕێ کردبێ و بێدەن��گ نەکرابێ، س��ەیرنیە قەشە لەو ش��ەوەدا کە پەتی س��ێدارەیان بۆ ئامادە ئەکرد ئ��ەو کارتی پیرۆزبای��ی بۆ دڵداران ئەنارد، سەیرنیە دەست بنرێتە بینی ش��ارێک، س��ەیر نیە قوتی واڵتێک پێش��کەش دوژمنەکەی بکرێت، لەم ش��ارەدا بو بێک��ەس پەنجەی کرد بەچاوی ئەدمۆنزدا، سەیر نەبو لەم ش��ارەدا حەمدی و پیرەمێردی نەمر مەلیکی کوردس��تانیان ڕەخنەباران ئەک��رد، جێ��ی ڕامان نەب��و کاتێ ئینگلی��ز لەهەمو کوردس��تانا تەنها ش��اری خەزن��ەی بۆردوم��ان کرد، بەالقرتێ��وە ش��اریش خانمان��ی بە)جاکمان(دا فۆلکلۆری��ان بەیتی دەوت، سەیرنیە ئەم شارە خاوەنی داس��تانی بەردە قارەم��ان و بەیتی ڕێزانکێ بێ، هەر ئەم ش��ارەش بو لەبەردەرکی سەرا پەیمانی1٩30ڕەت کردەوە، هەر س��لێمانی بو وەفدی کوردس��تانی ڕیس��وا کرد، لەڕۆژی گەورەترین حوزەیرانی1٩٦3دا نۆی غەدری لێکرا، لەحەڤدەی ش��وباتدا کولێنرایەوە، برینەکانی تر جارێکی ئەو ڕۆژەی یادی گیانبەخشینی قەشە ئاینی عیس��ای ڤاالنتاینی هەڵگری مەس��یحە ملیۆن��ان گ��وڵ ئەکرێتە دیاری، تەنها گوڵیکی س��ور بۆ هەر دڵدارێک، سلێمانێش بەتەنهایە هاوار ئ��ەکاو ئەڵێ.... نابێ! ش��ارەکەی مەوالنا یادی کام نەهامەتی بکاتەوە؟ پرسە بۆ کام شەهیدی دابنێ؟ یادی کام خوێن��ی بەناهەق��ڕژاوی بکاتە ڕۆژی ش��ار؟ ش��اری ش��ەهیدان و

شاری شاعیران و شاری نەمران ئەی ش��ارە دڵ و دەرون س��پیەکە ئەی ش��ارە دڵش��کاوەکە، کەواتە ئێستا ئەتوانین بڵێین س��ەیرنیە ساڵیادی ئەو بانگ��ەی درا بەگوێی ش��ارداو ناونرا س��لێمانی لەگەڵ ئەو ڕۆژەی هێمای عەش��ق لەدار درا، هەر یەک ڕۆژ بن، دەبا لەجەژنی عاش��قانا بۆ دڵداران گوڵی س��ورو بۆ سلێمانیش گوڵی سپی وەک سیمبۆڵی ئاشتی بدەین لەیەخەی ش��ار، تەنها شتێ کە جێگەی س��ەرنج و سەرسوڕمانە، ئەوەیە گێلێ بێتە مەیدان بەنیازبێت ش��ار کەلەپچە ب��کاو پێوەند بکاتە پێی! یاچاوی شەقامەکانی کوێربکاو

کۆاڵنەکانی کەڕ بكا!

س��ەیر لەوەدایە دیکتاتۆرێ خەو ب��ەوەوە ببین��ێ زمانی س��لێمانی ببڕێ! یاخەیاڵ بەوەوە لێبدا عەشق و دڵداری یاس��اغ بکاو ڕێگا لەدڵداران بگرێ، لەیادی یەکەم بەردی بناغەی شاردا، لەیادی ئەو ڕۆژەدا کە ڕۆحی پیرۆزی قەشە ڤاالنتاین سەرکەوتەوە بۆ ئاسمان، بەسلێمانی ئەڵێین کەس ناتوانێ توخنت کەوێ، گەوجە ئەوەی خەوی نەزۆک ببینێ، کێ توانیویەتی ڕێگا لەعەشق بگرێ؟ دواجار بێباکبە ئەی شارەکەم، کوڕان و کچانی شۆخی دوجار عاش��ق پێ��ت ئەڵێن، ڕۆژی سلێمانی و خۆشەویس��تی و عەشق و ڤاالنتاینت پیرۆز، ئەی ئەو ش��ارەی نە ڕام بویت و نە ڕام ئەبیت، دوبارە س��لێمانیت پیرۆزو خۆشەویس��تی و

عەشقت پیرۆز.

[email protected]

لەسەرەتای بزوتنەوەی گۆڕان هەر دروستبونیەوە تائێستاش پەیامەکانی ئاشکراکردوەو بەرنامەی کارو دنیابینی خۆی بۆ دەس��ەاڵت نەش��اردۆتەوەو پەیڕەو و بەرنامەی کاری خۆی لەسەر ئەو بنەمایانە داڕشتوە کە بزوتنەوەکە لەپێناوی��دا لەدایک بوە دامەزراوە کە لەکارکردن و ش��ەفافیەت ئەوانی��ش دەوڵ��ەت داهات��ی ئاش��کراکردنی ب��ۆ هاواڵتی��ان و بەسیس��تەمکردنی حکوم��ەت و داودامەزراوەکان��ی سەربەخۆیی دادگاو سەروەری یاساو یەکس��انی لەنێوان تاکەکانی کۆمەڵ و پلەبااڵکان و جۆرێک لەهاوتای لەنێوان نەهێشتنی بەرپرسان و موچەخۆران و گەندەڵی و گەڕانەوەی دەس��ەاڵت بۆ هاواڵت��ی و المەرکەزی��ەت لەبڕیاردان بەواتایەکیت��ر بەش��داری پێکردن��ی لەدەس��ەاڵت کۆم��ەڵ تاکەکان��ی بەجۆرێک کە بڕیاردان لەخوارەوە بۆ س��ەرەوەبێت نەک پێچەوانەکەی کە ئەویش بەڕێزگرتن لەدەنگی دەنگدەرو

ملدان بۆ ئەنجامەکانی.

هەڵبژاردنەکانا هەڵمەت��ی لەکاتی بیرمانماوە کە بزوتنەوەی گۆڕان زۆر بەرونی پڕوپاگەندەی بۆ ئەو خاالنەی س��ەرەوە ئەکردو هەر لەسەر ئەوەش بەڵێنی بەدەنگدەرانی دەدا بۆ چونە ن��او حکومەت کە ئەمەش تەنها یەک وات��ا دەگەیەنێ ک��ە ئەویش ئەوەیە بەچون��ە ناو حکومەت��ی بزوتنەوەی گۆڕان کار بۆ بەئەنجام گەیاندنی ئەو خااڵنە ئەکا کە لەس��ەرەوە ئاماژەی پێک��راوە خ��ۆ ئەگەر هەموش��ی بۆ جێبەج��ێ نەکرێ ب��ەاڵم بەگوێرەی بەرکەوت��ەی خۆی بەپێ��ی ئەنجامی دەنگدان کار ب��ۆ بەئەنجام گەیاندنی هەرچۆنێک وات��ە ئەکا بەش��ێکیان لێکیبدەیتەوە ئەم بزوتنەوەیە لەکاتی دەس��تبەکاربونی لەناو حکومەتا کار بەڵێنەکانی گەیاندن��ی بەئەنجام بۆ

دەکا کە بە دەنگدەرەکانیان داوە.

ئەوەی ک��ە بینیم��ان بزوتنەوەی

گ��ۆڕان هی��چ ئەجندایەک��ی تازەی جێبەج��ێ نەک��رد جگە ل��ەوەی کە لەکات��ی هەڵمەتی هەڵبژاردنا بەڵێنی بەدەنگدارانی داوەو کە ئەمەش کارێکی ئەخالقیە بۆ هەر حزبێک کە لەس��ەر بنەمای ڕاس��تگۆی ڕەوان دامەزرابێ ئیتر س��ەیرو سەرسوڕهێنەرە حیزبی حکوم��ەت پێکهێنەر بێئاگا بوبێ لەو گۆڕان بزوتن��ەوەی ک��ە بەڵێنانەی بەرزی کردۆتەوە بەگش��تی و لەکاتی هەڵبژاردنیش��ا بەتایبەتی خۆ ئەگەر حیزبی ڕاس��پێردراو بۆ دروستکردنی حکومەت ئەمەی بەس��ەردا تێپەڕیبێ ئەمە پرسیاری زۆر هەڵدەگرێ لێرەدا من نامەوێ بچمە ن��اوی، خۆ ئەگەر بەئاگاشبوبێ لەبەرنامەی کاری گۆڕان بۆ چونە ناو حکوم��ەت کە ئەمەیان نزیکترینە توندوت��ۆڵ و گریمانەیەکی لەس��ەر گرەوی بەاڵم لەڕاس��تیەوە بەالداڕێبردن و ئاستەنگ دروست کردن یان پاشگەزبونەوەی گۆڕان بەرامبەر هەندێ دەستکەوت ئەوا ئەو برادەرانە بەهەڵەیەکی کوشندەدا چون چونکە کاک نەوشیروان و هاوڕێکانی هیچیان کەم نەبو لەدەسەاڵت و پلەوپایە کاتێ کە بەئارەزوی خۆیان بەجێیانهێشت و هاتنەدەرێ بۆ ڕێفۆرم و ڕێشەکێشکردنی

گەندەڵی.

لەڕاگەیاندنەکان��ەوە زۆرج��ار گوێبیستی چوار ساڵی ئارامی ئەبین کە بزوتنەوەی گۆڕان داویەتی لەکاتی چونە ناو حکومەت ئێستا گوایە پابەند نەبوەو لێ��ی پاش��گەزبۆتەوە! دەبا لێرەدا پێکەوە وردبینێکی بێالیەن بین بەویژدانەوە بزانی��ن ئەم بزوتنەوەیە پابەندی چوار س��اڵی ئارامی نەبوەو پاشگەزیش بۆتەوە لەبەڵێنەکانی یان پابەندو ڕژد بوە لەس��ەر چوار ساڵی

ئارامی و بەڵێنەکانیشی:حیزبی ڕاس��پێردراو بۆ پێکهێنانی حکوم��ەت وات��ە پارت��ی پێی باش ب��و ک��ە گ��ۆڕان ل��ە چوار س��اڵی هەڵبژێ��رێ بێدەنگ��ی داهات��ودا بەرامب��ەر دیارنەبونی داهاتی نەوت و گومرگەکان، ئەندام پەرلەمانەکانیشی بێ س��ێ و دو دەس��ت بۆ دەنگ بۆ هەر بابەتێک ببەن کە لەبەرژەوەندی چەند کۆمپانیاو سەرکردەی حێزبێکی

دیاریکراو و بنەماڵەیەکدابێ، سەرۆکی پەرلەمانیش کە لەبزوتنەوەی گۆڕانە بەپێی پەرلەم��ان کاری ئەجن��دای حیزب��ی و بەرژەوەن��دی و ئ��ارەزو بنەماڵەیی داڕێژێ، هەرچی بزوتنەوەی گۆڕانیشە دو ساڵ بۆ سەرۆکی پێشوی پارتی کوردستان و سەرۆکی هەرێمی دیموکرات��ی کوردس��تان درێژکاتەوە ئەگەرچی پێش��ێلکردنی یاساش بێ. خۆ ئەگەر گ��ۆڕان ئەمانەی بکردایە ئەوا بەتەرازوکەی پارتی چوار ساڵی پ��ڕ لەئارام��ی و قورس و س��ەنگینی ئەکێش��ا کە من ئەمەی��ان ناودەنێم چوار س��اڵی دەس��تەمۆیی و ئەمەش

لەگۆڕان ناوەشێتەوە.

ک��ردی گ��ۆڕان ئ��ەوەی ب��ەاڵم ه��ەر لەس��ەرەتای بەش��داریکردنی لەحکوم��ەت کارک��ردن ب��و بۆ ئەو بەڵێنانەی کە بەخەڵکی دابوو لەڕێی ئ��ەو وەزارەتان��ەی وەک بەرکەوتەی دوای هەڵب��ژاردن ب��ۆ دیاریکراب��و، وەزیرەکان��ی گۆڕان هەوڵیان دەدا بۆ دروست کردنی سوپایەکی نیشتمانی دور لەدەس��تی حی��زب و بنەماڵ��ە، ش��ەفافیەت و بندیوارو نەهێش��تنی دەوڵەت��ی گەندەڵ��ی بنەبڕکردن��ی یاساو س��ەروەری موئەسەس��اتی و ڕاستەقینە کاری هەلی دروستکردنی ب��ۆ هاواڵت��ی و چاککردن��ی ب��اری هاوتاکردنی هاونیشتمانی و گوزەرانی موچەی پێشمەرگە بەرامبەر موچەی س��ەربازی عێ��راق و پڕچەککردن��ی ڕێکخس��تەوەیان و پێش��مەرگەو نەهێش��تنی ئابوون��ەی حیزبی لەناو ئاس��ایش و پۆلی��س و داودەزگاو دەستاودەس��تکردنی پێش��مەرگەو لەئی��رادەی ڕێزگرت��ن دەس��ەاڵت و خەڵ��ک ئەگەر لەگ��ەڵ بەرژەوەندی خودی بزوتنەوەکەش یەکنەگرێتەوەو تەس��لیم بون بۆ خواستی کۆمەڵگەو لێپرس��ینەوە دادو س��ەربەخۆیی لەکاری نابەج��ێ و دژبە بەرژەوەندی ئەم��ە کاری ک��ە گش��تی و....هتد ه��ەر حیزبێکە لەپێناو چاکس��ازی و دروس��ت میللەتا بااڵی بەرژەوەندی بوب��ێ بەاڵم ئەم کاران��ە لەگەڵ تای تەرازوەک��ەی پارتی��دا نەدەهاتەوەو ناوی ناوە چوار ساڵی پڕ لەپشێوی و نائارامی، کە بەڕای بەندە ئەم جۆرە کارانەن ئەبنە بنەماو زەمینەس��ازی بۆ دروستکردنی دەوڵەتی کوردی کە لەکاتی جی��اوازدا الیەنێکی دیاریکراو بۆ دەس��تکەوتی حیزبی و تاکەکەسی بەواتایەکیت��ر دەکات��ەوە، ب��ەرزی ئەوە بزوتن��ەوەی گۆڕانە نەک چوار س��اڵی ئارامی بەڕێ��وە دەبا بەڵکو کۆڵەکەکانی دروس��تبونی بەدەوڵەت بونیش دادەکوتێ و زەمینەخۆش دەکا

بۆی ئەگەر ڕێی لێنەگیرێ.گۆڕان گۆڕانکاری کرد لەش��ێوازی بەڕێوەبردنی بەڕێوەبردنی حکومەت و دەس��ەاڵت بەئارام��ی و بەئ��اگا نەک

بەدەستەمۆو بێئاگا.

سلێمانی و عەشق و خۆشەویستیتان پیرۆز

چوار ساڵ ئارامی نەک دەستەمۆیی

دالوەر سۆفی

سامان به کر �� سوید

گۆڕان گۆڕانکاری کرد لەشێوازی بەڕێوەبردنی حکومەت و

بەڕێوەبردنی دەسەاڵت

بەئارامی و بەئاگا نەک بەدەستەمۆو

بێئاگا

له م شارەدا بو بێکەس پەنجەی کرد بەچاوی ئەدمۆنزدا، سەیر نەبو لەم شارەدا حەمدی و

پیرەمێردی نەمر مەلیکی کوردستانیان

ڕەخنەباران ئەکرد، جێی ڕامان نەبو

کاتێ ئینگلیز لەهەمو کوردستانا تەنها شاری

خەزنەی بۆردومان کرد، خانمانی

شاریش بەالقرتێوە بەیتی فۆلکلۆریان

بە)جاکمان(دا دەوت

‌‌‌ئا:‌بارام‌سوبحی‌

وه‌ك‌عێراقیه‌ك‌كه‌‌زۆرینه‌ی‌‌هاواڵتیانی‌‌عه‌ره‌بن،‌هه‌ست‌به‌زه‌روره‌تی‌‌پاراستنی‌‌كورد‌دوه‌مین‌نه‌ته‌وه‌ی‌‌واڵته‌كه‌م‌ده‌كه‌م‌كه‌‌هاوبه‌شن‌له‌نیشتیمانی‌‌عێراقدا.‌ئه‌م‌هه‌ڵوێسته‌ش‌نه‌‌خێره‌و‌نه‌‌مه‌راییه‌،‌بگره‌‌هه‌ستكردنه‌‌به‌دادپه‌روه‌ری‌‌و‌یه‌كسانی‌‌و‌ئاده‌میزادبون،‌نوسه‌ری‌‌كتێبی‌‌بناوانی‌‌

لێبورده‌یی‌‌به‌م‌جۆره‌‌گوزارشت‌له‌بۆچونی‌‌خۆی‌‌له‌هه‌مبه‌ر‌كورد‌ده‌كات.

كتێبی‌‌"بناوانی‌‌لێبورده‌یی‌‌له‌هزری‌‌عه‌ره‌بی‌‌–‌ئیسالمیدا:‌كولتورو‌ده‌وڵه‌ت"،‌له‌نوسینی‌‌وه‌رگێڕان��ی‌‌ ش��ه‌عبان‌و‌ د.عه‌بدولحوس��ێن‌عه‌بدول��ره‌زاق‌عه‌لی��ه‌،‌ئه‌م‌كتێب��ه‌‌له‌الیه‌ن‌ده‌زگای‌‌ئاراسه‌وه‌‌له‌دوتوێی‌‌)205(‌الپه‌ڕه‌دا‌چاپ‌و‌باڵوكراوه‌ته‌وه‌.‌كتێبه‌كه‌‌له‌پێنج‌به‌ش‌و‌دو‌پاشكۆ‌پێكهاتوه‌،‌كه‌‌بریتین‌له‌:‌ئێسته‌و‌مێ��ژو‌له‌پرس��ی‌‌لێبورده‌ی��دا،‌لێبورده‌یی‌‌و‌ئایین‌و‌ س��ه‌رده‌م،‌ نێوده‌وڵه‌ت��ی‌‌ بناوان��ی‌‌لێبورده‌ی��ی‌:‌رابردو‌و‌ئێس��ته‌،‌لێبورده‌یی‌‌و‌سیره‌ی‌‌محه‌مه‌د‌"د.خ"،‌لێبورده‌یی‌‌و‌گوتاری‌‌

رۆشنگه‌ری‌‌عه‌ره‌بی‌‌ئیسالمی‌.

ئه‌م‌كتێبه‌‌بۆچی‌؟نوسه‌ر،‌له‌باره‌ی‌‌دیارترین‌ئه‌و‌هۆكارانه‌ی‌‌بونه‌ت��ه‌‌هانده‌ری‌‌نوس��ینی‌‌ئ��ه‌م‌كتێبه‌ی‌،‌ده‌گێڕێته‌وه‌‌بۆ‌ئه‌و‌لێاڵییه‌ی‌‌به‌رانبه‌ر‌چه‌مكی‌‌لێبورده‌یی‌‌له‌ئارادایه‌،‌س��ه‌رباری‌‌بااڵده‌ستی‌‌تاكه��زری‌‌و‌هه‌وڵ��دان‌بۆ‌وه‌النان��ی‌‌ئه‌ویترو‌داننه‌نان‌به‌مافی‌‌جیاوازی‌.‌هه‌روه‌ها‌ده‌ڵێت:‌ئێمه‌‌تابڵێ��ی‌‌ركابه‌ری‌‌یه‌كتری��ن،‌ته‌نانه‌ت‌له‌نێو‌یه‌ك‌ته‌وژم،‌یه‌ك‌پارت،‌یه‌ك‌كۆمه‌ڵ،‌یه‌ك‌نه‌ته‌وه‌،‌یه‌ك‌ئایین‌و‌یه‌ك‌تایه‌فه‌ش��دا.‌چه‌ن��دان‌یه‌كترنه‌هێش��تن‌و‌ش��ه‌ڕو‌ش��ۆڕو‌البردنم��ان‌بینی‌،‌هه‌وڵگه‌ل��ی‌‌بنبڕكردنمان‌نالێبورده‌ی��ی‌‌و‌ هۆكاره‌كه‌ش��یان‌ بین��ی‌،‌په‌راوێزخس��تن‌و‌ بۆچ��ون‌و‌ س��ه‌پاندنی‌‌

ره‌تكردنه‌وه‌ی‌‌ئه‌ویتر‌بون.

ش��ه‌عبان،‌باس‌له‌وه‌ده‌كات‌تائێس��تاش‌لێبورده‌ی��ی‌‌وه‌ك‌چه‌مك‌الی‌‌خه‌ڵكێكی‌‌زۆر‌قبوڵ‌ناكرێ‌،‌به‌تایبه‌ت��ی‌‌كاتێك‌چه‌مكه‌كه‌‌تێك��ه‌ڵ‌به‌مه‌یل��ی‌‌رۆژئاوایب��ون‌ده‌ك��رێ‌‌و‌ئه‌ویتری‌‌ ش��وێنكه‌وتنی‌‌ خان��ه‌ی‌‌ ده‌خرێته‌‌

ده‌ره‌كی‌،‌بیانی‌،‌جیاواز،‌ركابه‌رو‌دوژمن.

رۆژی‌‌جیهانی‌‌لێبورده‌یی‌له‌م‌كتێبه‌دا،‌نوسه‌ر‌به‌وردی‌‌باس‌له‌ره‌گ‌و‌ریش��ه‌كانی‌‌چه‌مك��ی‌‌لێبورده‌ی��ی‌‌له‌هزری‌‌رۆژئاوای��ی‌‌و‌ئاینه‌كاندا‌ده‌كات،‌هه‌روه‌ها‌ئه‌و‌قۆناغه‌‌مێژوییانه‌ی‌‌ئه‌م‌چه‌مكه‌‌پێیدا‌گوزه‌ری‌كردوه‌،‌تاوه‌كو‌له‌ره‌فتارێكی‌‌تاكه‌كه‌س��یه‌وه‌‌بوه‌ته‌‌به‌شێك‌له‌به‌ڵگه‌نامه‌‌نێوده‌وڵه‌تیه‌كان.‌ه��ه‌روه‌ك‌ب��اس‌له‌چه‌مكی‌‌ن��ا‌لێبورده‌یی‌‌له‌ڕوی‌‌هزری‌‌و‌سیاسی‌‌و‌ئاینی‌‌و‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‌ل��ه‌ڕوی‌‌ ده‌ڵێ��ت:‌ ده‌كات.‌ كلتوریی��ه‌وه‌‌سیاس��یه‌وه‌:‌نالێبورده‌یی‌‌واته‌‌قۆرخكردنی‌‌ب��ۆ‌كۆنترۆڵكردنی‌‌و‌ حوكمڕان��ی‌‌و‌هه‌وڵدان‌پاكانه‌كردن‌بۆ‌رێگرت��ن‌له‌بۆچونی‌‌ئه‌ویتر،‌جا‌به‌ن��اوی‌‌نه‌ته‌وه‌ییه‌وه‌‌ب��ێ‌،‌یان‌به‌ناوی‌‌چینایه‌ت��ی‌‌و‌به‌رگریك��ردن‌له‌به‌رژه‌وه‌ن��دی‌‌نه‌هێش��تنی‌‌ له‌پێناوی‌‌ زه‌حمه‌تكێش��انه‌وه‌،‌هیچ‌ده‌نگێك‌و‌سه‌پاندنی‌‌ده‌ستبه‌سه‌راگرتن‌و‌

بانگهێشتنی‌‌خاوه‌ندارێتی‌‌راستی‌.شه‌عبان،‌پێیوایه‌‌له‌م‌سه‌رده‌مه‌دا‌چه‌مكی‌‌تاكه‌كه‌س��یه‌وه‌‌ له‌بابه‌تێك��ی‌‌ لێبورده‌ی��ی‌‌ب��ۆ‌كۆمه‌ڵگ��ه‌و‌ده‌وڵه‌ت‌به‌ره‌و‌پێش��چوه‌،‌ت��ا‌گه‌یش��تۆته‌‌كۆمه‌ڵگ��ه‌ی‌‌نێوده‌وڵه‌تی‌،‌له‌وباره‌ی��ه‌وه‌‌ده‌ڵێ��ت:‌چه‌مكه‌ك��ه‌‌قاوخی‌‌زمانه‌وانی‌‌خۆی‌‌به‌جێهێش��ت‌كه‌‌په‌یوه‌ست‌بو‌به‌س��ه‌خێتی‌‌و‌ده‌س��تباڵوی‌‌و‌خانه‌دانی‌‌و‌لێخۆشبون‌و‌چاوپۆش��ینه‌وه‌،‌بگره‌‌گه‌یشته‌‌تاده‌گاته‌‌ رێزگرت��ن‌ به‌م��اف‌و‌ دانپێدان��ان‌

ئاوه‌دانی‌‌و‌گه‌شه‌پێدانه‌وه‌.نوسه‌ر‌رایده‌گه‌یه‌نێت‌نه‌ته‌وه‌‌یه‌كگرتوه‌كان‌بیرۆكه‌ی‌‌ هه‌وڵی��داوه‌‌ دام��ه‌زراوه‌‌ له‌وه‌ته‌ی‌‌لێبورده‌ی��ی‌‌باڵوبكات��ه‌وه‌،‌ه��ه‌ر‌ئ��ه‌وه‌ش‌وایكردوه‌‌له‌ماوه‌ی‌‌ش��ه‌ش‌ده‌یه‌ی‌‌رابردودا،‌چه‌مك��ی‌‌لێبورده‌یی‌‌بچێت��ه‌‌نێزیكه‌ی‌‌هه‌مو‌

به‌تایبه‌تی‌‌ نێوده‌وڵه‌تیه‌كان��ه‌وه‌.‌ به‌ڵگه‌نامه‌‌به‌ڵێننامه‌كانی‌‌په‌یوه‌س��ت‌به‌مافه‌‌مه‌ده‌نی‌‌و‌

سیاسی‌‌و‌ئابوری‌‌و‌كلتورییه‌كانه‌وه‌.ب��ۆ‌به‌ڵگاندنی‌‌وته‌كانی‌،‌نوس��ه‌ر‌ئاماژه‌‌یه‌كگرتوه‌كان‌س��اڵی‌‌ نه‌ت��ه‌وه‌‌ به‌وه‌ده‌كات‌)1996(ی‌‌به‌س��اڵی‌‌لێبورده‌یی‌‌له‌ئاس��تی‌‌نێوده‌وڵه‌تی��دا‌هێنای��ه‌‌ژم��اردن.‌دواتریش‌لێبورده‌یی‌‌خولی‌‌ راگه‌یاندراوی‌‌بنه‌ماگه‌ل��ی‌‌بیست‌و‌هه‌شته‌می‌‌یونسكۆ‌له‌)2011/11/16(دا،‌داوایكرد‌هه‌مو‌س��اڵێك‌له‌هه‌مو‌دنیادا،‌)11/16(‌به‌رۆژی‌‌لێبورده‌یی‌‌بناسێنرێت.بنه‌ماكانی‌‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌‌لێبورده‌یی‌

باڵوكردن��ه‌وه‌ی‌‌ چۆنێت��ی‌‌ ده‌رب��اره‌ی‌‌پره‌نس��یپه‌كانی‌‌لێبورده‌یی‌،‌نوسه‌ر‌ده‌ڵێت:‌به‌بۆم��اوه‌ی‌‌ به‌چاوگێڕان��ه‌وه‌‌ پێویس��تی‌كلتورییه‌،‌بنیاتنانه‌وه‌ی‌‌سه‌روتازه‌ی‌‌پێوه‌ندی‌‌نێوان‌كلتورو‌ده‌وڵه‌ت،‌كۆمه‌ڵگه‌و‌ده‌سه‌اڵت،‌حكوم��ه‌ت‌و‌ئۆپۆزس��یۆن‌هه‌ی��ه‌.‌هه‌م��و‌ئه‌مانه‌ش‌به‌رپرس��یارێتیه‌كی‌‌تاكه‌كه‌س��ی‌‌و‌

ده‌سته‌جه‌معین.كلتوری‌‌ باڵوكردن��ه‌وه‌و‌چه‌س��پاندنی‌‌ بۆ‌پێویس��تی‌‌ نوس��ه‌ر‌ده‌ڵێت:‌ لێبورده‌ی��ی‌،‌به‌كرانه‌وه‌و‌ژینگه‌یه‌ك��ی‌‌له‌باره‌‌كه‌‌ئازادی‌‌و‌مافی‌‌ده‌ربڕین‌و‌مافی‌‌جیاوازی‌‌بێ‌‌ترس��ان‌له‌سزایه‌،‌هه‌مدیس‌پێویستی‌‌به‌كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‌‌مه‌ده‌نی‌كه‌‌هاوبه‌ش��ێكی‌‌كارای‌‌ده‌وڵه‌ت‌بێ‌‌ك��ه‌‌ده‌بێ‌‌به‌پێی‌‌یاس��او‌یه‌كس��انی‌‌نێوان‌هاواڵتیان‌و‌نه‌بونی‌‌جیاكاری‌‌به‌هۆی‌‌ره‌گه‌زو‌ئایین‌و‌زمان‌و‌نه‌ته‌وه‌و‌پاشخانی‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌و‌بۆچونی‌‌سیاسی‌‌یان‌به‌هه‌ر‌هۆیه‌كی‌‌تره‌وه‌،‌

كاربكا.بۆ‌گه‌یشتن‌به‌لێبورده‌یی‌‌ده‌ڵێت:‌ئه‌وه‌ش‌پێویست‌به‌چاوگێڕانه‌وه‌‌به‌زۆر‌یاساو‌رێسای‌‌كاراو‌پرۆگرامه‌كانی‌‌په‌روه‌رده‌و‌خوێندن‌هه‌یه‌،‌تا‌له‌مه‌یله‌‌خۆبه‌زلزانین‌و‌ره‌گه‌زپه‌رستییه‌كان‌نه‌خاس��مه‌‌به‌رانبه‌ر‌ئه‌وانیتر‌پاك‌بكرێنه‌وه‌،‌جه‌خت‌له‌سه‌ر‌مافی‌‌جیاوازی‌‌و‌ئۆپۆزسیۆنبون‌بكه‌نه‌وه‌،‌خۆ‌ئه‌گه‌ر‌خۆمان‌له‌و‌مه‌س��ه‌النه‌‌بوارد،‌ئ��ه‌وه‌‌ناگه‌ینه‌‌لێبورده‌ی��ی‌‌و‌ده‌بێته‌‌

ئامانجێكی‌‌زه‌حمه‌ت.

ع��ه‌ره‌ب‌و‌ ل��ه‌الی‌‌ لێبورده‌ی��ی‌‌رێكخراوه‌كان

كاتێك‌نوسه‌ر‌دێته‌‌س��ه‌ر‌باسكردنی‌‌عه‌ره‌بیدا،‌ له‌واڵتانی‌‌ لێبورده‌ی��ی‌‌ دۆخی‌‌وه‌ك‌ لێبورده‌یی‌‌ به‌داخ��ه‌وه‌،‌ ده‌ڵێ��ت:‌چه‌مك‌و‌وه‌ك‌مافگه‌ل،‌ئه‌وه‌‌له‌په‌یڕه‌وكردن‌هه‌ر‌بگه‌ڕێ‌،‌تائێس��تا‌له‌دنیای‌‌عه‌ره‌بی‌‌و‌ئیس��المیدا‌بونی‌‌نییه‌.‌هه‌روه‌ها‌ده‌ڵێت:‌ب��اڵ‌و‌ته‌وژم��ه‌‌ئیس��المییه‌كان‌هیچی‌‌وای��ان‌له‌ده‌س��ه‌اڵتداران‌جی��اواز‌نییه‌،‌له‌ره‌تكردن��ه‌وه‌ی‌‌به‌رانب��ه‌رو‌داننه‌ن��ان‌به‌مافی‌‌جیاوازی‌‌و‌ره‌تكردنه‌وه‌ی‌‌بیرۆكه‌ی‌‌لێبورده‌یی‌‌و‌خۆ‌به‌ڕاستزانین،‌به‌م‌مانایه‌‌له‌گ��ه‌ڵ‌ئه‌وه‌ی‌‌هێندێك‌ج��اران‌له‌ریزی‌‌

"ئۆپۆزس��یۆندان"،‌وه‌لێ‌‌له‌هه‌مان‌كانی‌‌حكومه‌ت��ه‌‌س��ته‌مكارو‌ملهوڕه‌كانی��ان‌

خواردۆته‌وه‌.

كوردو‌مانای‌‌لێبورده‌ییبه‌بڕوای‌‌نوسه‌ر،‌بیرۆكه‌ی‌‌لێبورده‌یی‌‌مانای‌‌توانای‌‌قبوڵكردنی‌‌بۆچونێكی‌‌تر‌یان‌بۆچونی‌‌ئه‌ویتره‌،‌خۆڕاگرتنی‌‌له‌به‌رده‌م‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌‌مرۆڤ‌خۆشی‌‌ناوێن‌و‌حه‌زیان‌پێناكات،‌بگره‌‌هه‌ندێكجار‌به‌دژی‌‌بیركردنه‌وه‌و‌ئاكاری‌‌خۆی‌‌ده‌زانێ‌.‌هه‌روه‌ها‌ده‌ڵێت:‌قبوڵكردنی‌‌بنه‌مای‌‌لێبورده‌یی‌‌و‌پێكه‌وه‌ژی��ان،‌واته‌‌تێپه‌ڕاندنی‌‌دابه‌ش��كاری‌‌به‌گوێ��ره‌ی‌‌خوێ��ن‌و‌نه‌ته‌وه‌و‌ئایین‌و‌ئێل‌و‌عه‌ش��ره‌ت‌و‌ش��تی‌‌تر،‌النیكه‌م‌

له‌هه‌ردو‌الیه‌نی‌‌تیۆری‌‌و‌ئاكارییه‌وه‌.ش��ه‌عبان،‌نوس��ه‌رێكی‌‌عێراقی‌‌ش��یعه‌‌مه‌زه‌به‌و‌س��ااڵنێكه‌‌له‌ب��واری‌‌باڵوكردنه‌وه‌ی‌‌ل��ه‌م‌ كارده‌كات،‌ لێبورده‌ی��ی‌‌ چه‌مك��ی‌‌كتێبه‌شیدا‌به‌ڕونی‌‌هه‌ڵوێستی‌‌خۆی‌‌له‌باره‌ی‌‌كاتێك‌ ده‌خاته‌ڕو،‌ عێراق��ه‌وه‌‌ پێكهاته‌كانی‌‌دێته‌‌سه‌ر‌باس��كردنی‌‌كورد،‌ده‌ڵێت:‌وه‌ك‌عێراقیه‌ك‌ك��ه‌‌زۆرینه‌ی‌‌هاواڵتیانی‌‌عه‌ره‌بن،‌هه‌ست‌به‌‌زه‌روره‌تی‌‌پاراستنی‌‌كورد‌دوه‌مین‌نه‌ت��ه‌وه‌ی‌‌واڵته‌ك��ه‌م‌ده‌كه‌م‌كه‌‌هاوبه‌ش��ن‌له‌‌نیش��تیمانی‌‌عێراقدا..‌ئه‌م‌هه‌ڵوێسته‌ش‌ن��ه‌‌خێره‌و‌ن��ه‌‌مه‌رایی��ه‌،‌بگ��ره‌‌كاكڵه‌ی‌‌مرۆڤانی‌‌سروشتیه‌و‌هه‌ستكردنه‌‌ هه‌ڵوێستی‌‌

به‌دادپه‌روه‌ری‌‌و‌یه‌كسانی‌‌و‌ئاده‌میزادبون.

17)503(‌سێشه‌ممه‌‌2015/11/17 کتێب

نالێبورده‌یی‌‌واته‌‌قۆرخكردنی‌‌حوكمڕانی‌‌و‌هه‌وڵدان‌بۆ‌كۆنترۆڵكردنی‌

‌‌‌ئا:‌‌بەڕێز‌عەباس

کتێبی‌"سۆسیۆلۆژیای‌زەبروزەنگ"‌لەنوسینی‌‌دکتۆر‌عادل‌باخەوانە،‌کە‌ئەمساڵ‌لەالیەن‌ناوەندی‌غەزەلنوس‌لەسلێمانی‌باڵوکراوەتەوەو‌تێیدا‌باس‌

له‌الیه‌نه‌‌تیۆرییه‌کانی‌زه‌بروزه‌نگ‌و‌چۆنیه‌تی‌سه‌رهه‌ڵدان‌و‌کۆنترۆڵکردنی‌ده‌کات.

دونیای‌ک��وردی‌مێژویەک��ی‌دورودرێژیی‌لەگ��ەڵ‌زەبروزەنگدا‌هەیە.‌هەندێک‌جار‌ئەم‌زەبروزنگە‌له‌الیەن‌هێزی‌دەرەوە‌ئاراس��تەی‌‌کورد‌کراوەو‌بەحوکم��ی‌‌بارودۆخە‌مێژویی‌‌و‌جوگرافییەکەی‌بەسەریدا‌سەپێنراوەو‌هەندێک‌لەناوخۆی��دا‌بەرهەمهێنەری‌ جاریش‌ک��ورد‌

زەبروزەنگ‌بوە!زەبروزەن��گ"‌ کتێبی"سۆس��یۆلۆژیای‌ ‌کتێبێکی‌نوێی‌گرنگە،‌چونکە‌تائێستاش‌به‌و‌ناوەڕۆکەو‌بەو‌باس��انەی‌کە‌نوسەر‌ئاماژەی‌بۆک��ردون‌لەکتێبەکەدا،‌ب��ۆ‌دونیای‌کوردی‌ت��ازەن‌‌و‌لەڕێگەی‌خوێندن��ەوەی‌ئەم‌کتێبه‌زەبروزەنگ‌ له‌چەمکی‌ دەتوانی��ن‌ ‌تیۆرییەوە‌لەکوردستاندا‌ زەبروزەنگی‌ واقیعی‌ تێبگەین‌‌و‌پێ‌بخوێنین��ەوە،‌بەتایبەتی‌لەخوێندنەوەی‌ناوچە‌ دواییان��ەی‌ ئ��ەم‌ زەبروزەنگەکان��ی‌

جیاجیاکانی‌کوردستان.‌نوسەر‌لەزۆرینەی‌باسەکانیدا‌بەشێوەیەکی‌تیۆریی‌قس��ە‌لەس��ەر‌زەبروزەنگ‌دەکات‌‌و‌مەیدانی‌ واقیع��ی‌‌و‌ نمون��ەی‌ لەگەڵیش��یدا‌زەبروزەن��گ‌له‌کوردس��تاندا‌دەهێنێت��ەوە.‌نوس��ەر‌هەر‌لەس��ەرەتای‌کتیێبەکەوە‌باس‌لەدو‌ئاڕاستەی‌جیاوازی‌زەبروزەنگ‌دەکات،‌ئاڕاستەی‌یەکەم‌پێی‌وایە‌شەرعییەو‌ڕەوایە‌دەوڵ��ەت‌زەبروزەن��گ‌بەکاربهێنێت،‌چونکە‌دەوڵەت‌دەبێت‌پارێزەری‌ئاشتی‌کۆمەاڵیەتی‌ت��ەواوی‌کۆمەڵ��گا‌بێ��ت‌‌و‌ڕێگ��ە‌بگرێ��ت‌لەدەرکەوتن‌‌و‌خۆنمایشکردنی‌دیوە‌شەڕانی‌‌و‌ئاڕاس��تەی‌ گروپەکان،‌ تاک‌‌و‌ دڕندەییەکانی‌دوەم‌ت��ەواو‌پێچەوانەی‌ئاڕاس��تەی‌یەکەم‌پێی‌وایە‌ئەوەی‌زەبروزەنگ‌بەرهەمدەهێنێت‌کۆی‌ئ��ەو‌نایەکس��انییانەو‌ناعەدالەتییانەو‌چەوس��اندنەوانەیە‌ک��ە‌دەزگاکانی‌دەوڵەت‌کێوییبون��ی‌ ن��ەوەک‌ دەدەن،‌ ئەنجام��ی‌ئینس��ان،‌هەری��ەک‌ل��ەو‌دو‌ئاڕاس��تەیش‌بیریارو‌فەیلەس��وفی‌خۆی‌هەیە‌کە‌بەرگری‌

لەبۆچونەکانیان‌دەکەن.‌پێناس��ەو‌نۆڕم‌‌و‌بەهاکان��ی‌زەبروزەنگ‌لەکۆمەڵگایەکەوە‌بۆ‌کۆمەڵگایەکی‌تر‌جیاوازی‌

هەی��ەو‌بەپێ��ی‌پێش��کەوتن‌‌و‌دواکەوتویی‌‌و‌تێڕوانینیان‌بۆ‌زەبروزەنگ‌دەگۆڕێت‌دەتوانین‌"لێرەدا‌بەراوردی‌مامەڵەکردنی‌خێزان‌لەگەڵ‌مناڵەکانی��دا،‌له‌کۆمەڵگ��ەی‌کوردس��تانی‌‌و‌فەڕەنسیدا‌بکەین،‌له‌کۆمەڵگەی‌کوردستانیدا‌س��زادانی‌من��داڵ‌لەڕێگەی‌لێدان��ەوە،‌نەک‌ه��ەروەک‌زەبروزەنگی‌ناش��ەرعی‌پێناس��ە‌ناکرێ��ت،‌بەڵک��و‌وەک‌ئەرکێکی‌ئاس��ایی‌هەر‌باوکێک‌تەماش��ا‌دەکرێت،‌واتە‌بەپێی‌ن��ۆرم‌‌و‌بەهاکانی‌کۆمەڵگەی‌کوردس��تانی،‌بریتیی��ە‌ باوکب��ون‌ لەماناکان��ی‌ یەکێ��ک‌له‌س��زادانی‌مناڵەکانی‌لەڕێگ��ەی‌لێدانەوە،‌فەڕەنسیدا‌ لەکۆمەڵگەی‌ بەپێچەوانەوە‌ بەاڵم‌باوکەک��ە‌بەم‌جۆرە‌ڕەفت��ارو‌زەبروزەنگەی‌کە‌بەرانبەر‌به‌منداڵەکەی‌نواندویەتی‌توشی‌لێپیچینەوەی‌یاس��ای‌دەبێت‌‌و‌ڕاپێچی‌دادگا‌دەکرێت‌‌و‌وەکو‌زەبروزەنگی‌ناشەرعی‌پێناسە‌

دەکرێت.‌زەبروزەنگ‌چ��ۆن‌کۆنتڕۆڵ‌دەکرێت؟‌یان‌چۆن‌‌و‌بۆچی‌س��ەرهەڵدەدات؟‌ئەمە‌ئەو‌دو‌پرس��یارەیە‌کە‌کتێبەک��ە‌‌دەیەوێت‌وەاڵمی‌بداتەوەو‌قس��ەی‌لەس��ەر‌ب��کات،‌یەکێک‌س��ەرهەڵدانی‌ س��ەرەکییەکانی‌ لەه��ۆکارە‌

زەبروزەنگ‌ئەوەی��ە‌دام‌‌ودەزگاکانی‌دەوڵەت‌دامەزراوەیی‌نەب��ن‌‌و‌هەریەکەو‌هێزو‌گروپی‌جیاواز‌لەدەرەوەی‌دەوڵەت‌دروس��ت‌بکات‌‌و‌لەملمالنێکانیاندا‌تاکەکانی‌کۆمەڵگە‌بەکاربهێنن‌له‌دژی‌یەکتر‌چونکە‌"له‌کۆمەڵگەیەکدا‌چەند‌ک��ردەی‌به‌عەقاڵنیکردنی‌دەزگاکانی‌دەوڵەت‌سەربکەوێت،‌هێندەش‌کردەی‌به‌ناوەندیکردنی‌دەسەاڵت‌سەردەکەوێت،‌چەند‌ئەم‌کردەیەش‌کۆنترۆڵکردن��ی‌ هێن��دەش‌ س��ەربکەوێت،‌س��ەردەکەوێت،‌ شەخس��ی‌ زەبروزەنگ��ی‌هەروەه��ا‌بەپێچەوانەوە‌ل��ەو‌کۆمەڵگایانەدا‌کەئەو‌هاوکێش��ەیە‌الوازە‌یان‌پەکیکەوتوە،‌زەبروزەنگ‌وەک‌تراژیدیایەکی‌ڕەش‌لەپێش‌هاواڵتیان��ەوە‌ڕێ‌دەکات".‌هەندێک‌بۆچون‌بێس��نورەکانی‌ "ئ��ارەزوە‌ پێیانوایە‌ ه��ەن‌تاک��ەکان،‌گەر‌لەڕێگ��ەی‌دەزگایەکی‌بااڵی‌دانپیانراوی‌شەرعیەوە‌ڕێک‌نەخرێن،‌کۆمەڵگە‌وەک‌ستراکتۆری‌پێکەوەژیان‌دروست‌نابێت،‌ئ��ەوەی‌وادەکات‌کە‌کۆمەڵگە‌بونی‌هەبێت،‌خودی‌ئەم‌دەزگا‌بااڵ‌دانپیانراوە‌شەرعییەیە،‌کە‌ئارەزوە‌بێ‌سنورەکانی‌تاکەکان‌دەخاتە‌نێو‌چوارچێ��وەوە،‌بەڕادەی��ەک‌کە‌کردەی‌مومکین"،‌ به‌دۆخێک��ی‌ ببێت‌ پێکەوەژی��ان‌

له‌تایبەتمەندییەکان��ی‌ "یەکێ��ک‌ هەروەه��ا‌کۆمەڵگەی‌مۆدێرنێت��ی‌بریتییە‌لەو‌قەیرانە‌یەک‌لەدوای‌یەکانەی‌کە‌تەنگی‌پێهەڵدەچنن‌‌و‌پرزەی‌لێدەبڕن:‌قەیران��ی‌ئابوری،‌قەیرانی‌سیاس��ی،‌قەیران��ی‌س��ایکۆلۆژی،‌بەب��ێ‌ئامادەبون��ی‌دەزگایەکی‌ب��ااڵی‌دانپیانراوی‌ش��ەرعی،‌کە‌بەردەوام‌چوارچێوە‌دەس��تە‌جەمعییەکان‌بهێنێتەوە‌یادمان‌‌و‌پاس��ەوانی‌س��نورەکانی‌بێ��ت،‌گریمان��ەی‌تەقینەوەی‌لێرەیە،‌ تاک��ەکان‌ ئارەزوە‌سەرش��ێتەکانی‌تەقینەوەیەک‌کە‌له‌ساتەوەختی‌دروستبونیدا‌ئیدی‌شتێک‌بەناوی‌پێکەوەژیانی‌مرۆڤەکان‌

نامێنێت".‌هەندێک‌له‌بیریاران‌‌و‌فەیلەسوفان‌پێیانوایەو‌ب��اس‌لەوەدەکەن‌ه��ۆکاری‌س��ەرهەڵدان‌‌و‌دروس��تبونی‌زەبروزەن��گ‌دەگەڕێت��ەوە‌بۆ‌ئەوەی‌تاکەکانی‌ناو‌کۆمەڵگەیەک‌هەس��ت‌دەکەن‌بەوەی‌‌واڵتەکەیان‌لەڕوی‌ئابورییەوە‌دەوڵەمەندە،‌کەچی‌بێبەش‌‌و‌مەحروم‌دەکرێن‌لەالی��ەن‌دەوڵ��ەت‌‌و‌حکومەتەکەیانەوە‌لەو‌ئابوریی��ە‌دەوڵەمەندەو‌هیچ‌س��ودێکی‌نییە‌بۆی��ان‌بۆیە‌پەنا‌ب��ۆ‌زەبروزەنگ‌دەبەن‌بۆ‌نمونە‌‌"ئەلێکس‌دو‌تۆکڤیل‌دەڵێت:‌له‌کۆتا‌

س��اڵەکانی‌ڕژێمی‌کۆن‌له‌فەڕەنسادا،‌ئاستی‌ناڕەزاییە‌جەماوەرییەکان‌ڕێک‌لەگەڵ‌ئاستی‌گەش��ەکردنی‌ئابوری��دا‌بەرزدەبێتەوە،‌ئەو‌ناوچانەی‌‌کە‌لەفەڕه‌نس��ادا‌النەی‌ش��ۆڕش‌بون‌)شۆڕش��ی‌س��اڵی‌1789(‌هەمان‌ئەو‌ناوچانە‌بون‌کە‌زیاتر‌له‌هەرش��وێنێکی‌دیکە‌النکەی‌گەش��ەکردنی‌ئابوری‌‌و‌بوژانەوە‌بون،‌وەک‌ئەوەی‌ک��ە‌فەڕەنس��ییەکان‌بەختیار‌نەب��ون‌ب��ەو‌پێگ��ە‌تازانەی‌‌کە‌گەش��ەی‌ئابوری‌پێی‌بەخشیبون".‌هەروەها‌"جەیمس‌داڤیس‌پێی‌وایە‌ک��ە‌کاتێک‌مەودای‌نێوان‌چاوەڕوانییەکانی‌کەسێک،‌گروپێک‌یان‌چەند‌گروپێکی‌کۆمەاڵیەتی‌‌و‌ئیمکانی‌بەدیهێنانیان‌بەش��ێوەیەکی‌بەرچ��او‌ف��راوان‌دەبێ��ت،‌ئیت��ر‌زەبروزەن��گ‌دەبێ��ت‌به‌گریمانەیەکی‌بەهێ��ز،‌جەیمس‌دەیەوێ��ت‌پێمان‌بڵێت‌کە‌دەرئەنجامی‌ به‌شۆڕشیشەوە‌ زەبروزەنگەکان‌ڕازینەکردن��ی،‌ئومێ��دەکان،‌ئ��ارەزوەکان،‌خواس��تەکان‌‌و‌چاوەڕوانییەکان��ی‌زەمەنێکی‌دیاریکراوە،‌بەپێی‌ئەو‌تیۆرەیەی‌کە‌جەیمس‌لەسەر‌شۆڕش‌پێشنیازی‌دەکات،‌کاتێک‌کە‌له‌کۆمەڵگایەکی‌دیاریکراودا‌قۆناغی‌گەشەی‌ئابوریی‌کارا‌دەس��تپێدەکات،‌ئیدی‌ئاستی‌چاوەڕوانییەکان��ی‌جەم��اوەر‌بەرزدەبێتەوە،‌چەند‌ئاستی‌بەدینەهێنانی‌ئەم‌چاوەڕوانییە‌تازە‌دەرکەوتوانەش‌بەرز‌ببێتەوە،‌هێندەش‌تەقین��ەوە،‌ زەبروزەن��گ،‌ هەلومەرج��ی‌ش��ۆڕش‌ ڕاپەڕین‌‌و‌ یاخیبون،‌ قڵیش��انەوە،‌ئامادە‌دەبێت،‌بۆ‌س��ەلماندنی‌تیۆرییەکەی،‌جەیمس‌دەگەڕێتەوە‌سەر‌پشکنینی‌شۆڕشی‌‌1917لەڕوسیا،‌شۆڕش��ی‌‌1952له‌میسردا،‌شۆڕشی‌نازی‌‌1933له‌ئەڵمانیادا،‌ڕاپەڕینی‌

ڕەشپێستەکان‌له‌ئەمریکای‌شەستەکاندا".‌نوس��ەر‌له‌بەش��ێکی‌گرنگی‌کتێبەکەیدا‌ئام��اژە‌ دەوروژێنێ��ت‌‌و‌ گرن��گ‌ باس��ێکی‌به‌ڕۆش��نبیران‌‌و‌خاوەن‌بڕوانەمەکان‌دەکات‌‌و‌پەیوەندییان‌به‌زەبروزەنگەوە‌ش��یدەکاتەوە،‌ئ��ەم‌زەبروزەنگ��ە‌ئەوکاتە‌س��ەرهەڵدەدات‌بڕوانام��ەکان‌ خ��اوەن‌ کەڕۆش��نبیران‌‌و‌لەالی��ەن‌دەس��ەاڵتەوە‌مەح��روم‌دەکرێن‌‌و‌بێب��ەش‌دەکرێن‌‌و‌ ئیمتی��ازەکان‌ لەم��اف‌‌و‌پەراوێ��ز‌دەخرێ��ن‌"ئەو‌ڕۆش��نبیرانەی‌کە‌پش��تیوانی‌له‌یاخیبون��ەکان،‌له‌نەخێرەکان،‌لەراپەڕین��ەکان‌‌و‌ لەخۆپیش��اندانەکان،‌له‌شۆڕشەکان‌دەکەن،‌یەکسانن‌بەو‌ئەکتەرە‌کۆمەاڵیەتییانەی‌کە‌سەرەڕای‌بڕوانامەکانیان،‌تواناییەکانی��ان،‌ئەزمونەکانی��ان،‌ئام��ادە‌س��ەنتەرەکانی‌ لەالی��ەن‌ باش��ییەکانیان،‌

دەسەاڵتەوە‌دور‌خراونەتەوەو‌فڕێ‌دراونەتە‌حیرمان��ەوە،‌ فراوانەکان��ی‌ ڕوب��ەرە‌ نێ��و‌حیرم��ان‌فێ��ری‌ڕقی��ان‌دەکات،‌حیرم��ان‌فێ��ری‌توڕەبونی��ان‌دەکات،‌حیرمان‌فێری‌یاخیب��ون‌‌و‌تەنان��ەت‌زەبروزەنگیان‌دەکات،‌حیرم��ان‌دەتوانێ��ت‌ئامادەیی‌ئەوەش��یان‌تیایدا‌دروس��ت‌بکات،‌ک��ە‌بەبێ‌ترس‌نەک‌هەر‌بڕژێنە‌س��ەر‌جادەکان‌‌و‌هوتاف‌بکێشن،‌بەڵکو‌بڕۆنە‌س��ەر‌پەتی‌سێدارەش!‌ڕایمۆند‌لەکتێبێکی‌ ئارۆن‌سۆس��یۆلۆگی‌فەڕەنسی،‌بۆ‌ ڕۆش��نبیران(‌ بەناوی)ئەفیونی‌ مەزن��دا‌تێ��زی‌ڕۆش��نبیری‌مەحروم‌‌و‌ س��ەلماندنی‌کارایی‌حیرمان‌بەس��ەر‌دەستنیش��انکردنی‌گوت��ارو‌پراکتیکەکانیەوە،‌پێم��ان‌دەڵێت،‌گەڕانەوەیەکی‌خێرا‌بۆ‌ژماردنی‌ئەو‌دۆخانەی‌‌کە‌خ��اوەن‌بڕوانامەکان‌ف��ڕێ‌دەدەنە‌نێو‌ڕوبەرەکان��ی‌حیرمان��ەوەو‌وای��ان‌لێدەکەن‌پەنا‌بۆ‌زەبروزەنگ‌‌و‌ش��ۆڕش‌بەرن،‌بەس��ە‌بۆئەوەی‌‌لەدەس��ەاڵت‌‌و‌تواناییەکانی‌حیرمان‌

تێبگەین".‌فەیلەس��وفێکی‌وەک‌"ژان‌پۆل‌س��ارتەر‌یەکێک��ە‌لەو‌ڕۆش��نبیرە‌ه��ەرە‌ناودارانەی‌پەیوەندییەک��ی‌ ک��ە‌ بیس��تەم،‌ س��ەدەی‌بەردەوامی‌لەگ��ەڵ‌زەبروزەنگدا‌هەبوە،‌ئەم‌فەیلەس��وفە‌بەوە‌ناس��راوە،‌کە‌هەمیش��ە‌پش��تگیری‌لەو‌گروپە‌چەپڕەوانە‌کردوە،‌کە‌زەبروزەگیان‌بەزەبروزەنگی‌تیرۆریستیشەوە،‌وەک‌کەرەس��ەی‌مۆڵەتپێ��دراوی‌ئاس��ایی‌

بەکارهێناوە".نوس��ەر‌له‌ش��وێنێکی‌کتێبەکەی��دا‌باس‌دەکات‌ زەبروزەنگ‌ هەمیشەیی‌ له‌ئامادەبونی‌لەدونیای‌کوردی��دا‌‌و‌تەنانەت‌زۆرجار‌هەندێ‌سیاسی‌‌و‌س��ەرکردەی‌کورد‌وەک‌شانازیش‌دەکەن‌‌و‌ باس��ی‌ دەڕوان��ن‌‌و‌ لەزەبروزەن��گ‌نەبونی‌زەبروزەنگ‌لەالیەنی‌بەرانبەریان‌وەک‌خاڵی‌الواز‌س��ەیر‌دەکەن‌‌و‌وەسفی‌دەکەن!‌نمون��ە‌بەوەدەهێنێتەوە‌کە‌"لەکوردس��تاندا‌لەئەفغانستانیش��دا‌ وشەی)پێش��مەرگە(و‌)موجاهی��د(‌وەک‌لوتک��ەی‌ڕێزو‌ش��ەرەف‌بەکاردەهێنرێت،‌لەکاتێکدا‌ئەم‌دو‌وش��ەیە‌له‌زەبروزەن��گ،‌ ڕوتوقوت��ن‌ بیناکردنێک��ی‌لەکوردستاندا،‌سیاسییەک‌کە‌لەئێستاو‌ئێرەی‌کۆمەڵگەی‌کوردیدا‌کاردەکات،‌کۆمەڵگەیەک‌کە‌بڕی��ارە‌مەدەنی‌بێ��ت‌‌و‌دوربێت‌له‌هەمو‌چوارچێوەکان��ی‌توندوتیژی،‌بۆ‌بێنرخکردنی‌سیاس��ییە‌ڕکابەرەکەی،‌واپێناسەی‌‌دەکات،‌کە‌له‌ژیانیدا)پێشمەرگە(‌نەبوەو)فیشەکێکی‌

بۆ‌ڕزگاریی‌نیشتیمان(‌نەتەقاندوە!".

لەبارەی‌زەبروزەنگەوەزەبروزەنگ‌بۆچی‌سەرهەڵدەدات‌‌و‌چۆن‌کۆنتڕۆڵ‌دەکرێت؟

لەکوردستاندا‌وشەی)پێشمەرگە(‌و‌لەئەفغانستانیشدا‌)موجاهید(‌وەک‌

لوتکەی‌ڕێزو‌شەرەف‌بەکاردەهێنرێت‌

لەکاتێکدا‌ئەم‌دو‌وشەیە‌بیناکردنێکی‌ڕوتوقوتن‌

له‌زەبروزەنگ

بیرۆكه‌ی‌‌لێبورده‌یی‌‌مانای‌‌توانای‌‌قبوڵكردنی‌‌بۆچونێكی‌‌

تر‌یان‌بۆچونی‌‌ئه‌ویتره‌‌خۆڕاگرتنی‌‌له‌به‌رده‌م‌ئه‌و‌شتانه‌ی‌‌مرۆڤ‌خۆشی‌‌ناوێن‌و‌حه‌زیان‌پێناكات‌بگره‌‌هه‌ندێكجار‌به‌دژی‌‌

بیركردنه‌وه‌و‌ئاكاری‌‌خۆی‌‌ده‌زانێ

ریکالم

ئا: سروه جه مال

مامۆستایانی بیركاری و پسپۆرانی بواری په روه رده ره خنه له وه زاره تی په روه رده

ده گرن كه له پرۆگرامی خوێندندا گرنگترین به شی ماتماتیكی البردوه كه ئه ویش

بیركردنه وه یه .

ڕۆژ عه بدولق��ادر، كه ماوه ی نۆ س��اڵه مامۆس��تای وانه ی بیركارییه باوه ڕی وایه پڕۆگرام��ی بیركاری له 70%ی به س��وده و باش��ه ، به اڵم بۆ خوێندكاری ئێمه نا، ئه و وتی "خوێن��دكار زۆر له م��اده ی بیركاری بێزاره ، چونكه مێش��كی فێرخواز ناتوانێت

وه ریبگرێت".وتیش��ی "ره نگ��ه ه��ۆكاری س��ه ره كی ئه وه بێت ك��ه هیچ ئامرازێك��ی ته واومان له به رده ستدا نیه بۆ ئه وه ی به كاریبهێنین، ته نها ڕاسته یه ك به كارده هێنین، پڕۆگرامێكی وا وش��ك و گران و زۆر، بۆ قوتابخانه یه كی بێ پێداویس��تی و كه م كاتی وانه كان زۆر

قورسه و نابێت". ڕۆژ باسی له وه ش��كرد خوێندنی وانه ی بی��ركاری ده بێ��ت بۆكردنه وه ی مێش��كی فێرخ��وازو به كارهێنانی له ئیش��ی ڕۆژانه دا

بێت به اڵم له الی ئێمه به وشێوه یه نییه .ئه مه له كاتێكدایه كه ش��اره زایانی بواری په روه رده ئ��ه وه رونده كه ن��ه وه له واڵتانی پێش��كه وتودا وان��ه ی بی��ركاری بای��ه خ و

گرنگییه كی تایبه تی پێده درێت.فایه ق س��ه عید پس��پۆڕی په روه رده یی سه باره ت به گرنگی خوێندنی وانه ی بیركاری ئاماژه به وه ده كات كه له سه ر ئاستی تاك و كۆمه ڵگ��ه ش لۆژیك و بیركردنه وه ی لۆژیكی دو ش��تن م��رۆڤ به هۆیان��ه وه ده توانێت به گه شه س��ه ندنی جۆری��ی گه ش��ه یه كی ژی��ان بدات، ئه و وتی "ماتماتیك ده س��تی درێژكراوه ی لۆژیكه و لۆژیكیش هاوكاریمان ده كات ك��ه چۆن به باش��ترین ڕێگا بژارده ماتماتیك به بێ هه ڵده بژێرین، دروسته كان گه شه س��ه ندنی به شێكی زۆری زانسته كانی

دیكه ش ڕاده وه ستن".

وتیش��ی "ئه وه بیركردنه وه یه كی دروست نییه كه بڵێین كات كه مه بۆ وانه وتنه وه ی بی��ركاری ، چونكه ژم��اره ی كاتژمێره كانی پێش��كه وتووه كان و له واڵت��ه بی��ركاری كوردستان هه مان شتن ئه گه ر مه به ستیش زۆریی پڕۆگرامه كانه ئه وه ده بێت وه زاره ت بۆی��ان ك��ه م بكات��ه وه ، زۆرج��ار مرۆڤ پێویس��تی به كاتی زیاده نییه به ڵكو ده بێ

میتۆدی كاركردنی خۆی بگۆڕێت".س��ه عید ئام��اژه ی ب��ه وه ش ك��رد كه ئه وانه ی پڕۆگرامه ك��ه دائه نێن خۆیان وانه ناڵێنه وه ، ئه و وتی "با خۆیان بێن وانه یه ك بڵێنه وه ئینجا هه س��ت به بێزاری فێرخواز ده كه ن و هه س��ت به كه م��ی كات و جیاوازی پڕۆگرامه كه ش ده كرێت، وانه كه پێویس��تی به بیركردنه وه یه بۆی��ه كاتی زۆری ده وێت هه ندێ كات گرنگیشه كه به كرداری هه ندێ

بابه ت بخوێنرێت".ئه و پس��پۆڕه ی بواری پ��ه روه رده باس له كاریگ��ه ری وانه ك��ه ش ده كات له س��ه ر گه شه كردنی پرۆسه ی بیركردنه وه � ئه و وتی "ئێمه ماتماتیك بۆ چوار پڕۆسه كه ناخوێنین چونكه كۆكردنه وه و لێده ركردن پرۆسه یه كی

ته كنیكیی��ه و بژمێره كان به ئاس��انی بۆمان ده كه ن، ئ��ه وه ی گرنگه ئ��ه و بیركردنه وه قوڵه ی��ه ك��ه له پێش ئ��ه و پڕۆس��انه وه ده س��تپێده كه ن هه ركات ئێمه ئه وه مانزانی ك��ه گرفتێكی بی��ركاری به كۆكردنه وه یان ئیدی دابه ش��كردن چاره س��ه ر ده بێ��ت، گرنگ نییه به ئامێ��ری بژمێر ده یكه ین یان به كۆمپیت��ه ر یان خۆمان ده یكه ین، له هه مو گه شه یه كی مرۆڤ ماتماتیكدا پڕۆسه یه كی

جۆریی به بیركردنه وه كانی خۆی ده دات". خوێندن��ی س��وده كانی س��ه رباری ماتماتیك و بیركاریش هێشتا به شێكی زۆری خوێن��دكاران رقیان له خوێندن��ی ئه م وانه به سوده یه كه گه شه به توانای بیركردنه وه ی

مرۆڤ ده دات.ئاس��ۆ یه كێك��ه ل��ه و خوێندكاران��ه ی ك��ه هه میش��ه وه ك خۆی ده ڵێ��ت "ڕقم له وانه كه یه ،"چونك��ه زۆر ئاڵ��ۆزه و لێ��ی تێن��اگات، ئه و وتی "بی��ركاری و ماتماتیك سودی وای نییه بۆ ژیانی رۆژانه ، خۆ كه س له سه ر ش��ه قام پێمناڵێت ئه و هاوكێشه یه م

بۆ شیكار بكه ".له وباره یه وه فایه ق س��ه عید ئاماژه به وه

ده كات ه��ۆكاری یه كه م بۆ ئ��ه م بێزارییه سیس��تمی په روه رده یه ، كه نه یتوانیوه نه ش��ێوازێكی باش بۆ وتن��ه وه ی ماتماتیك له گرنگی نه مامۆس��تاكانیش پیاده بكات و بی��ركاری ئاگادار بكات��ه وه كه چۆن ده بێ بوترێته وه ، ئه و وتی "خوێندكاران زۆر بێزارن له و ش��ێوه كالس��یكییه ی ئه مڕۆ بیركاری پێده ڵێنه وه ، ئه وان قه ناعه تیان وایه شتێك ده خوێنن له ژیاندا پێویستییان پێنییه ، ئه و شێوازه شكاندنی شكۆی بیركاری و هۆكاری

بێزاربونی خوێندكارانه ".زۆری ڕۆژ مامۆس��تا هه رچه ن��ده پڕۆگرامه كه و كه می كاتی وانه كه به هۆكاری بێزاری��ی خوێن��دكاران ناوده ب��ات، به اڵم وتن��ه وه ی له ش��ێوازی خوێندكارانی��ش وانه كه بێ��زارن، به اڵم فایه ق س��ه عید كه ماوه یه كی زۆر مامۆس��تای وانه ی بیركاری بوه ، وت��ی "له دڵی ئه و خوێندكارانه دام كه حه زیان له وانه ی بیركاری نییه ، ش��ێوازی وتنه وه ی وانه كه كاریگه ری سه ره كی له سه ر تێگه یش��تنی خوێندكار هه یه ، ش��ێوازێكی باش��ی وتنه وه ی بیركاری سه نگی مه حه كه ب��ۆ عه قاڵنیبونی پڕۆس��ه ی بیركردنه وه ی

منداڵه كانمان، خراپی ئه و ش��ێوازانه یه كه وایك��ردوه بیركاری ببێت��ه مۆته كه له الی

خوێندكاران". فایه ق س��ه عید ئاشكراش��ی ك��رد كه "سیس��تمی پ��ه روه رده شكس��تی هێناوه له وتن��ه وه ی وان��ه ی بیركاری��داو تا چه ند ده یه یه كی دیكه ش ئه و شكس��ته به رده وام ده بێت، ئه و وتی "حاڵی زانكۆكانیش باشتر په روه رده وه زاره تی له قوتابخانه كان، نییه چوه گرنگترین به ش��ی ماتماتیكی البردووه

كه بیركردنه وه یه ".ب��واری نوس��ه ری فای��ه ق س��ه عیدی په روه رده پێش��نیار ده كات بوار به لۆژیك واته به بیركردن��ه وه ی خوێندكاران بدرێت و هه روه ها واز له و ش��ێوازه كالس��یكییه ی وانه وتنه وه بێنن و له بری ئه وه ی خوێندكاران خۆیان كاربكه ن و مامۆستاكان سه رپه رشتی بكه ن، ئه و وتی "ده بێت ناوه ڕۆكی كتێبه كان كه مێ��ك س��ه رنجڕاكێش بك��ه ن و ده بێت له ڕێگه ی میتۆدی جی��اوازه وه خوێندكاران ئه وه ی��ان له الڕونبێ��ت ك��ه ماتماتیك بۆ ده خوێنن و په یوه ندیی بیركاری به پڕۆسه ی

بیركردنه وه چییه ".

خوێندن(503( سێشه ممه 162015/11/17 [email protected]

"وه زاره تی په روه رده گرنگترین به شی ماتماتیكی البردوه كه بیركردنه وه یه "

خوێندكاران زۆر بێزارن له و شێوه كالسیكییه ی

ئه مڕۆ بیركاری پێده ڵێنه وه ، ئه وان

قه ناعه تیان وایه شتێك ده خوێنن له ژیاندا

پێویستییان پێنییه ئه و شێوازه شكاندنی

شكۆی بیركارییه

خوێندکاران له خوێندنی وانه ی بیرکاری بێزارن

(503( سێشه ممه 2015/11/17 19تایبه‌ت

شیعر بۆ ناکۆتا پێویستی بەهەرێمێکی بێ سنور هەیە، کە دەگەڕێتەوە بۆ شیعر خۆی، شیعر خاوەنی سروشت و مێژو، ڕۆح و جیهان و ئاسمان و زەوییە. ئەوەی لەهەمبەر موزیک و ش��یعر گرنگە باسی بکەین، ئەو پەیوەندییه بنەڕەتییەیە کە هەردو ڕەگەزەکە لەکەماڵی ڕۆح و یەکتەواوکردندا پێکەوە دەبەستێتەوە. هی��چ موزیکێک بەب��ێ ش��یعرێکی نەوتراو ناخوڵقێت، هیچ شیعرێکیش بەبێ موزیکێکی نەژەندراو نانوسرێت. بۆ ئەوەی ڕۆشنتربێت ئاماژە بەئامانجی بااڵی هونەر دەکەین. ئەم ئامانجە بۆ موزیک و شیعریش��ە: لەموزیکدا فەلس��ەفەو ڕۆح دەژین و لەڕێگەی ش��یعرە نەوتراوەکەی هەناوی موزیکەوە چ فەلسەفەو چ ڕۆح خۆیان بەی��ان دەکەن. هەر لێرەدایە ئامانجی ب��ااڵی هونەر ئامادەی��ە. بەبڕوای هیگڵ س��ەرزەمینی ڕەسەنی گوزارشت بون موزیک��ە. دەنگەکان لەموزیک��دا هێماگەلی شێواو و ئاژاوەئامێز نییه ، بەهێندەی ئەوەی دەس��ەاڵتی دەنگەکان نابێت بچێتە خزمەتی واتایەکی س��اکارەوە، خودی دەنگ لێرەداو لەخ��ودی خۆی��دا پێویس��تە وەک ئامانج تەماش��ابکرێت. دەنگ گوزارشتی گیانیانەی ڕەس��ەن بەرهەم دەهێنێ��ت، بەهۆی ئەوەی لەناو ئ��ەوداو لەئەوەوە هەس��تی ئامادەیی هەی��ەو دەبێت. ئەم هۆیەی گوزارش��تبونی هەس��ت هیگڵ وەک خاڵی بنەڕەتی موزیک دیاری��دەکات و پێداگ��ری ل��ەوەش دەکات، کە موزیک ناتوانێت لەس��ەر سروشتی بون رابوەس��تێت وەک ئ��ەوەی هەی��ە. موزیک پێویس��تە هەس��ت بخاتە هاوپەیوەندییەکی گوزارش��تی دیاریک��راوەوە، دەنگیان��ەی بەربەریەت��ی کێویب��ون و سروش��تیانەی البب��ات و هونەریانە ماتریاڵی هەس��تیانەی خۆی بەرهەم بهێنێت. ئ��ەو هارمونییەتەی دەنگەکان لەموزیکدا تێیدەکەون بەرەنجامی ڕەهەن��دی داهێنەران��ەی خ��ودی داهێنەرە لەدەرچونی��دا بۆ ئەزمونکردن��ی بێدەنگی، چونک��ە لەدۆخ��ی واقیعدا دەنگ��ەکان یان لەئ��اژاوەو ش��ڵەژاویدان، ی��ان ڕێکخ��راون بەاڵم ئاس��تەنگی ئەفراندنن، بۆیە بێدەنگی دەتوانێت ئەو مومکینیەتە ئاوەاڵبکاتەوە بۆ دەنگەکان کە بیری داهێنەرانەی موزیکدانەر ق��وڵ بەرهەمیان بەچەش��نێکی هون��ەری بهێنێتەوە. دەنگ��ەکان لەڕوانگەی هیگڵەوە ناتوانرێ��ت وەک خزمەت��کاری ئامانجێک��ی س��اکار س��ەیر بکرێن بەهێن��دەی ئەوەی خ��ودی دەنگ لەموزیک��دا ئامانجە، ئەمەش لەوێوە س��ەرچاوە دەگرێت ک��ە دەنگەکان لەموزیکدا دەرکەوتەی راس��تەقینەی ڕۆحن و ئەو ڕەوش��ەیان هێناوەتە کای��ەوە کە ڕۆح بەئاس��تی کەماڵ��ی خۆی ب��گات. کەماڵی دەرکەوتنی ڕۆح پرۆسێس��ێکی دیالێکتیکی تازەبونەوەدایە، لەبەردەوام��ی و بەردەوامەو گەش��ەکردندایە، زیات��رو لەدەرکەوتن��ی ئەمەش بەرمەبنای ناوەڕۆکی خوڵقینەرانەی موزیکە. موزیک چەندە داهێنەرانەو ڕەسەنتر بێ��ت دەرکەوتن��ی ڕۆح هێندەیت��ر مەزنتر خ��ۆی دەنوێنێت تێیدا. دەن��گ بارهەڵگری ڕۆحەو گوزارش��تی گیانیان��ە دەخوڵقێنێت و کاریگەریەکان��ی قواڵیی لەهەس��تی مرۆڤدا بەرجەس��تە دەکەن. ئەوەی ئەم فەیلەسوفە مەبەس��تیەتی ئەوەیە موزیکی ڕەسەن، کە بەگشتی دەیەوێت ئاماژە بەهونەری رەسەن بکات، نابێت الساییکردنەوەی سروشت بێت، تەنها بەم ش��ێوەیە دەتوانێت خوڵقێنەرانە بێت و زەمینی گوزارشت بون بێت بەگشتی و دەرکەوتن��ی ڕۆش��نەپانتایی بەتایب��ەت پڕۆسێسی کەماڵی ڕۆح بێت. هونەری موزیک هونەری دەرکەوتنی ڕۆحە لەئاستێکی بااڵدا. موزیک و ش��یعر بەئاستی کەم تا زۆر جیاواز دەتوان��ن ئەو ڕۆحە گوزارش��ت لێبکەن کە هی��گڵ لەخەم��ی دەرکەوت��ن و کەماڵیدایە. لەس��ەرچاوەکەیەوە موزی��ک فەلس��ەفەی دەس��ت پێدەکات، ئاراستەیەکی نوێی بیری فەلس��ەفی نییە، هەم ب��ۆ ڕۆژئاواو هەمیش ڕۆژهەاڵت. ڕۆژئاواو ڕۆژهەاڵت لەس��ەردەمی

دێریندا لەس��ەر ئەو بۆچونە بون کە موزیک ڕێ��گای فەرمانڕواییکردنی خەڵک و ئالیەت و ڕێگەی دەسەاڵتداریەتی و هەژمونکردنە، نەک جۆرێکی هۆنەر. موزیک دەبێتە چەش��نێکی هۆنەر لەس��ەردەمێکی دیاریک��راوی مێژوی مرۆڤایەتیدا، کە پێش مەرجەکەی پەیدابونی دەرب��ارەکان و خۆشیس��ازکردنی کولتوری ڕەنگدان��ەوەی بوە لەکولت��وری نەتەوەییدا. لەیۆناندا ئ��ەوەی پەیوەندی��دار بوە لەگەڵ موزی��ک بەتون��دی لەالی��ەن کومەڵ��گاوە کونتڕۆڵ کراوە، نە بەمەبەستێکی هونەریانە. لەس��پارتاو ئەسیناش��دا قەدەغ��ە بوە کە ستراکتوری ئامێرەکانی موزیک بگۆڕدرێت یان بەکاربهێنرێت لەکات و ش��وێنی نەگونجاودا. لێرەدا ئەوەمان بۆ ڕونە کە فەلسەفەی موزیک ئاماژەیەکی راستەوخۆیە بەو جەوهەرو واتە بنچینەیەی موزیک وەک هونەر هەڵگریەتی، ن��ەک فەلس��ەفه ێکی دیاریک��راو بەن��اوی موزیک��ەوە هەبێ��ت و خاوەنداریەتی بکرێت. ئەو پرس��ە خۆلێالنەدراوەی لەفەلس��ەفەی موزیک��دا ئامادەیی هەی��ە، ئەوەیە: بۆچی موزیک؟ ئەو ناواخن��ە چییە دەیگوازێتەوەو ئامانجی گیانیانەی ئەم هونەرە لەکوێی بونی مرۆیی��دا کارکەردی خ��ۆی دادەنێت؟ دیدی هیگڵی بۆ موزیک و جەوهەرەکەی لەشوناسە ڕۆحیەکەیدایەتی، ئەو وزە ناخەکیە گیانیەی مۆتیڤ��ی لەدایکبونی موزیک��ە، هەرئەوەیە هارمۆنی بەش��ێوەیه کی موزیک دەنگەکانی دەیناس��ێنن. مادام موزیک بێ ئامانج نییەو زەمینی دەرکەوتنی پڕۆسەی کەماڵی ڕۆحە، کەوات��ە چ س��ەردەمی دیرین ک��ە موزیک ئالییەت��ی فەرمانڕوایی کردن��ی خەڵکەو چ سەردەمی نوێ کە موزیک جۆرێکی هۆنەرە، دەکرێ��ت لێکنزیکی و لێکچونیەکی جەوهەری لەنێوانیاندا هەبێت، بەو پێیەی لەسەردەمی نوێدا موزیک بەگشتی و بەتایبەت ئەو موزیکەی دونیای هاوچەرخ بەرهەم��ی هێناوە هەمان کونتڕۆڵکردنی فەرمانڕەواییکردن و ئالییەتی خەڵکە. ڕەنگە دونیای هاوچەرخی دەسەاڵتی کاال و س��ەرمایە یەک��ێ ل��ە چەک��ە هەرە موزیکێکی هێنانەکای��ەی کاریگەرەکانی��ان تایب��ەت بێت بۆ ئەوەی لەو ڕێگەیەوە مرۆڤ بۆ ژێر ئەو شوناسە کولتوری و کۆمەاڵیەتی و دواج��ار دەس��ەاڵتە ئابوریە ڕابکێش��ن، کە دەیانەوێ��ت بااڵفەرمانی ژیان��ی مرۆڤایەتی بێت. کێش��ەی گەورەی ئەم موزیکە ئەوەیە ئ��ەو قواڵییە نابڕێت کە هی��گڵ بۆ موزیکی دەستنیش��ان ک��ردوە، نەک ه��ەر پانتایی دەرکەوتن��ی ڕۆح نیی��ە، بەڵکو س��یخناخە بەجەستەیەکی ڕوت، نەک هەر مرۆڤ بەدیوە ڕەسەنایەتی بەئاراستەی بااڵکەیداو ڕۆحییە پاڵ نانێت بەڵکو نوقمی جەس��تەو مادیاتی کردوە. موزیکی هیگڵی بەردەوام چەشنێکی مەحکومیەت ب��ۆ م��رۆڤ دەخوڵقێنێت بۆ گەڕان��ەوە ناوخۆی و ش��ڵەقاندنی گۆمی ئەو دەبێت بەپێویس��ت بونەویانەی پرس��یارە بکرێن و دۆخی بونی مرۆڤ خۆی و جەوهەری موزیک��ەکان لەبێژنگ بدەن. لەموزیکدا ڕۆح و خ��ودا بەت��ەواوی کەماڵی خۆیان��ەوە دێنە گ��ۆ، ناکرێت جگە لەموزی��ک و دەنگ لەهیچ ش��وێنێکی دیکە بۆ خ��وداو ڕۆح بگەڕێین. ناکرێت ماڵێکی وەک موزیک هەبێت و ئینسان بۆ گەیش��تن بەکەماڵ��ی ڕۆح ڕو لەماڵێکیتر بکات. ئەگەر کەماڵی ڕۆح بەش��ێوەی بونی مەزن تێبگەین ئەوە ڕۆشنەپانتایی ئەو بونە موزیکە، ئەو شیعرەشە کە لەناوەڕۆکی هەر موزیکێکی ڕەس��ەندا بێ ئەوەی ڕاستەوخۆ بیبیستین قس��ە دەکات و دەدوێت و ئەو بیرو ئامانج��ە دەگێڕێت��ەوە کە هۆن��ەرو موزیک لێ��رەدا خاوەنداریەتی دەک��ەن. لەموزیکدا زمانێک��ی م��ەزن ب��ەردەوام قس��ە دەکات ش��ەرحی بارودۆخی بون دەکات، ش��ەرحی حاڵ��ی ڕۆحی ڕەه��ا دەکات. لەموزیکدا ئەو زمان��ە قووڵە ناکۆتای��ە ئامادەیە کە خودی موزیک��ی کردوەت��ە ماڵ بۆ ت��ەواوی بون، بەگوزارەی هیگڵیانە بڵێین، کردویەتیە ماڵی

دەرکەوتنی کەماڵی ڕۆح.

سه رۆكایه تی زانكۆی پۆله ته كنیكی سلیمانی موزیك‌و‌ڕۆح...‌پاشماوه‌به رێوبه رایه تی یاسایی

ژماره 7133ڕێكه وت .: 10/ 11/ 2015 زاینی

2715كوردی

بۆ /رۆژنامه ی ئاوینه بابه ت / باڵوكردنه وه ی بانگه واز

تكای��ه ره زامه ن��دی بفه رمون به بالوكردنه وه ی هه ردوو بانگه وازی )1,2 ( كه هاوپێچی نوس��راومانه به مه به س��تی به ش��داربوون له كه م كردنه وه ی نهێنی بۆكافتریاو كۆش��كی فۆتۆكۆپی وێنه گری كه مپی هه رسێ كۆلیجی ته كنیكی ) كارگێری , ئه ندازیاری , ته ندروستی (

له گه ڵ ڕێزدا .پڕۆفیسۆری یاریده ده ر د. ئاالن فریدون علی امین سه رۆكی زانكۆ به وه كاله ت

هاوپێچ /بانگه وازی 1,2

وێنه یه ك بۆ:.. نوسینگه ی به رێز سه رۆكی زانكۆ/ بۆ زانین .........له گه ڵ ڕێزدا

.كۆلیجی ته كنیكی كارگێڕی. ئه ندازیاری . ته ندروستی ...........له گه ڵ رێزدا.به ڕێوبه رایه تی )دارایی _ وردبینی ( بۆزانین ...........له گه ڵ رێزدا

.به رێوبه رایه تی یاسایی له گه ڵ به راییه كان .دۆسیه ده رچوو.

سه رۆكایه تی زانكۆی پۆله ته كنیكی سلیمانی كه مكردنه وه ی نهێنی / بانگێشتنی ئاشكرا

بانگه وازی ژماره یه ك )1(

ته نده ری به كرێدانی ) چێشتخانه و كافتریای كۆلیژه ته كنیكیه كانی كارگێری و ئه ندازیاری و ته ندروستی سلێمانی / له گه ڕه كی چوارچرا سه رۆكایه تی زانكۆمان بانگێشتی سه رجه م چێشتخانه و خواردنگه كان و الیه نی پسپۆر ده كات كه هه ڵده ستێت به به كرێدانی چێشتخانه و كافتریای كه مپی كۆلێژه ته كنیكیه كانی ) كارگێری

و ئه ندازیاری و ته ندروستی سلێمانی له گه ڕه كی چوار چرا ( به شێوه ی كه مكردنه وه ی نهێنی بۆ ساڵی خوێندنی ) 2015_ 2016( كه ئاره زوی به شداری كردنیانیان هه یه سه ردانی ) سه رۆكایه تی زانكۆمان / به ڕێوبه رایه تی دارایی ( بكه ن به مه به ستی

وه رگرتنی ته نده ر و دانانی بارمته ی یاسایی له ڕۆژی باڵوكردنه وه ی ئه م ئاگاداریه له ڕۆژنامه كان به رامبه ر ) 15,000( پانزه هه زار دیناری عێراقی كه ناگه رێته وه بۆ به شداربوو.1/ فرۆشتنی ته نده ر له به رواری باڵو كردنه وه ی ئه م ئاگادارییه له ڕۆژنامه كان ده ستپێده كات له كاتژمێر ) 9,00 ( ی سه رله به یانی تا )14( چوارده ڕۆژ دوای باڵو كردنه وه ی ئاگاداریه كه

تا كاتژمێر ) 12,00(ی نیوه ڕۆ له دیوانی سه رۆكایه تی زانكۆمان / به ڕیوه به رایه تی دارایی 2/ دوابه رواری وه رگرتنه وه ی ته نده ر له س��ه رۆكایه تی زانكۆمان /به ڕیوبه رایه تی یاس��ایی پاش ) 14( ڕۆژ له دوای باڵو كردنه وه ی ئه م ئاگادارییه وه له كاتژمێر )12,00(ی نیوه رۆ كۆتایی

دێت .3/ به رواری كردنه وه و ئاشكراكردنی ته نده ر )1( یه ك ڕۆژ دوای كۆتا به رواری وه رگرتنه وه ی ته نده ره كان ده بێت له كاتژمێر ) 9,00( ی سه رله به یانی

4/ هه ر ڕۆژێك له و به روارانه ی كه له سه ره وه ده ستنیشانكراوه بوو به پشووی به هه ر هۆیه كه وه بێت . ئه وا یه كه م ڕۆژی ده وام دوای پشوه كه ده بێت .

مه رجه كانی به شداری كردن :1/ پێویسته به شداربوو مۆڵه تی كاركردنی هه بێت و تازه كرابێته وه له الیه نی فه رمی په یوه ندی دار به م كاره . ئه گه ر بیانی بوو مۆڵه تی كاری له ناو هه رێمدا هه بێت .

2/ پێویس��ته به ش��داربوو مۆڵه تی ته ندروستی بۆ خۆیی و س��ه رجه م ئه و كارمه ندانه دابین ده كات بۆ كاركردن له چێشتخانه و كافتریایی ناو براودا هه بێت و وه تازه كرابێته وه له به رواری كه مكردنه وه كه دا .

3/ پێویسته به شدار بوو له كاتی گه رانه وه ی ته نده ر ) ئه ستۆ پاكی ( له به ڕێوبه رایه تی باجی ده رامه ت بهێنێت بۆ ساڵی نوێ كه قه رزار نیه .4/ پێویسته به شداربوو له م كاره دا ئه زمونی كاركردنی باشی هه بێت یاخود كاری هاوشێوه ی ئه نجام دابێت

5/ پێویس��ته به ش��داربوو بڕی ) 1,000,000( یه ك ملوێن دیناری چاپی عێراقی وه ك بارمته ی یاس��ایی به چه كی په س��ه ند كراو ) مصدق ( یان ) ختاب زه مان ( بهێنێت ( له ڕۆژی كه م كردنه وه ی نهێنیه كه دا به پێچه وانه وه مافی به شداری كردنی نابێت

6/ هیچ ته نده رێك له دوای به رواری ده ستنیشانكراو وه رناگیرێت .7/ پێویس��ته به ش��داربوو ) خۆی یان نوێنه ر ( ی ئاماده بێت به نوس��راوی فه رمی به پێچه وانه وه ئه گه ر ئاماده نه بوو مافی به شدار بونی نابێت ئه وا پڕۆسه ی كردنه وه ی ته نده ر به رده وام

ده بێت له ڕۆژی دیاری كراو 8/ سه رۆكایه تی زانكۆ پابه ند نیه به كه مترین نرخ .

9/ كرێی باڵو كردنه وه ی ئه م ئاگاداریه و هه ر خه رجی تێچونێكی تر ده كه وێته ئه ستۆی ئه و به شداربوه ی كه كه م كردنه وه نهێنبه كه ی بۆ ده رده چێت .10/ پێویسته ته نده رو هاوپێچه كان له ناو زه رفێكی داخراو بێت و له سه ر زه ه رفه كه نا و ناونیشان و ژماره ته له فونی له سه ر بێت .

سه رۆكایه تی زانكۆی پۆله ته كنیكی سلیمانی كه مكردنه وه ی نهێنی / بانگێشتنی ئاشكرا

بانگه وازی ژماره یه ك )2(

ته نده ری به كرێدانی )کۆشکێکی فۆتۆكۆپی وێنه گری كه مپی كۆلیژه ته كنیكیه كانی كارگێری و ئه ندازیاری و ته ندروستی سلێمانی / له گه ڕه كی چوارچرا

س��ه رۆكایه تی زانكۆمان بانگێش��تی س��ه رجه م فۆتوكۆپی وێنه گره كان ده كات كه هه ڵده ستێت به به كرێدانی كۆش��كێكی فۆتۆكۆپی وێنه گری كه مپی كۆلێژه ته كنیكیه كانی ) كارگێری و ئه ندازیاری و ته ندروستی سلێمانی له گه ڕه كی چوار چرا (.

به شێوه ی كه مكردنه وه ی نهێنی بۆ ساڵی خوێندنی ) 2015_ 2016( كه ئاره زوی به شداری كردنیانیان هه یه سه ردانی ) سه رۆكایه تی زانكۆمان / به ڕێوبه رایه تی دارایی ( بكه ن به مه به ستی وه رگرتنی ته نده ر و دانانی بارمته ی یاسایی له ڕئژی باڵوكردنه وه ی ئه م ئاگاداریه له ڕۆژنامه كان به رامبه ر )7,500( حه وت هه زار پێنج سه د دیناری عێراقی كه ناگه رێته وه بۆ به شداربوو.

1/ فرۆشتنی ته نده ر له به رواری باڵو كردنه وه ی ئه م ئاگادارییه له ڕۆژنامه كان ده ستپێده كات له كاتژمێر ) 9,00 ( ی سه رله به یانی تا )14( چوارده ڕۆژ دوای باڵو كردنه وه ی ئاگاداریه كه تا كاتژمێر )12,00(ی نیوه ڕۆ له دیوانی سه رۆكایه تی زانكۆمان / به ڕیوه به رایه تی دارایی.

2/ دوا به رواری وه رگرتنه وه ی ته نده ر له س��ه رۆكایه تی زانكۆمان /به ڕیوبه رایه تی یاس��ایی پاش ) 14( ڕۆژ له دوای باڵو كردنه وه ی ئه م ئاگادارییه وه له كاتژمێر )12,00(ی نیوه رۆ كۆتایی دێت.

3/ به رواری كردنه وه و ئاشكراكردنی ته نده ر )1( یه ك ڕۆژ دوای كۆتا به رواری وه رگرتنه وه ی ته نده ره كان ده بێت له كاتژمێر ) 9,00( ی سه رله به یانی 4/ هه ر ڕۆژێك له و به روارانه ی كه له سه ره وه ده ستنیشانكراوه بوو به پشووی فه رمی به هه ر هۆیه كه وه بێت . ئه وا یه كه م ڕۆژی ده وامی دوای پشوه كه ده بێت .

مه رجه كانی به شداری كردن :1/ پێویسته به شداربوو مۆڵه تی كاركردنی هه بێت و تازه كرابێته وه له الیه نی فه رمی په یوه ندیدار به م كاره . ئه گه ر بیانی بوو مۆڵه تی كاری له ناو هه رێمدا هه بێت .

2/ پێویسته به شداربوو مۆڵه تی كاركردنی هه بێت له الیه ن به رێوبه رایه تی گشتی ڕۆشنبیری و هونه ری وه رزش و الوانی سلێمانی پێدرابێت وه تازه كرابێته وه له به رواری كه مكردنه وه كه دا.3/ پێویسته به شدار بوو له كاتی گه رانه وه ی ته نده ر ) ئه ستۆ پاكی ( له به ڕێوبه رایه تی باجی ده رامه ت بهێنێت بۆ ساڵی نوێ كه قه رزار نیه .

4/ پێویسته به شداربوو له م كاره دا ئه زمونی كاركردنی باشی هه بێت یاخود كاری هاوشێوه ی ئه نجام دابێت .5/ پێویسته به شداربوو بڕی ) 500,000 ( پێنج سه د هه زار دینای چاپی عێراقی وه ك بارمته ی یاسایی به چه ك په سه ندكراو ) مصدق ( یان ختاب زه مان ( بهێنێت له رۆژی كه م كردنه وه

نهێنیه كه دا به پێچه وانه وه مافی به شداری كردنی نابێت 6/ هیچ ته نده رێك له دوای به رواری ده ستنیشانكراو وه رناگیرێت .

7/ پێویس��ته به ش��داربوو ) خۆی یان نوێنه ر( ی ئاماده بێت به نوس��راوی فه رمی به پێچه وانه وه ئه گه ر ئاماده نه بوو مافی به ش��دار بوونی نابێت ئه وا پرۆسه ی كردنه وه ی ته نده ر به رده وام ده بێت له ڕۆژی دیاری كراو

8/ سه رۆكایه تی زانكۆمان پابه ند نیه به كه مترین نرخ . 9/ كرێی باڵوكردنه وه ی ئه م ئاگاداریه و هه ر خه رجی تێچونێكی تر ده كه وێته ئه ستۆی ئه و به شداربوه ی كه كه م كردنه وه نهێنییه كه ی بۆ ده رده چێت .

10/ پێویسته ته نده رو هاوپێچه كان له ناو زه رفێكی داخراو بێت و له سه ر زه ه رفه كه ناو و ناونیشان و ژماره ته له فونی له سه ر بێت .

ون��بون* س��ه نه وییه كی ئۆتۆمبێل جۆری )كیا- س��ورینتۆ( ژماره )168851 سلێمانی ( به ناوی )ئۆمێد مولود حه مه خان ( ونبوه ، هه ركه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خاك

له كه الر.* تابلۆیه كی پێشه وه ی ئۆتۆمبێل جۆری )تویۆتا- الندكرۆزه ر( ژماره )156478 سلێمانی ( كه تۆم��اره به ناوی )فائق عزیز ش��هاب( ونب��وه ، هه ركه س ده یدۆزێت��ه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ

كتێبخانه ی خاك له كه الر.* ئارمێكی ئۆتۆمبێل جۆری )نیس��ان- سترك( ژماره )11816 سلێمانی ( به ناوی )هونه ر

احمد( ونبوه ، هه ركه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خاك له كه الر.* پێناس��ێكی باری شارس��تانی س��وری و فۆرمێكی په نابه ری وكۆدێكی ئاسایشی به ناوی )محم��د خلیل قادر( ونبوه ،هه رك��ه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنێته وه ب��ۆ كتێبخانه ی خاك له

كه الر.* پێناسێكی باری شارستانی سوری ئیقامه یه كی هه رێمی كوردستان و فۆرمێكی په نابه ری و كۆدێكی ئاسایشی به ناوی )غمگین محمود قادر( ونبوه ، هه ركه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنێته وه

بۆ كتێبخانه ی خاك له كه الر.* تابلۆیه كی پێش��ه وه ی ئوتومبێل جۆری ) جیب _ستیش��ن ژماره )63388س��لێمانی ( ونبوه به ناوی )موئید سركوت مجیدمحمد ( ونبوه ، هه ركه س ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنێته وه بۆ

كتێبخانه ی خاك له كه الر.* پێناس��ێكی باری شارستانی س��لێمانی ونبوه به ناوی ) سۆزان عبدالله عزیز ( هه ركه س

ده یدۆزێته وه بیگه ڕێنێته وه بۆ كتێبخانه ی خاك له كه الر.* ناس��نامه یه كی ژووری بازرگانی س��لێمانی ونبوه به ناوی ) ئاسۆ رووف عمر ( هه ركه س

دۆزیه وه بیگه رێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

هه رێمی کوردستان/ عێراق اقلیم کوردستان/ العراقئه نجومه نی دادوه ری مجلس القضا‌ء

سه رۆکایه تی دادگای تێهه ڵچوونه وه ی ناوچه ی سلێمانی رئاسه محکمه إستئناف منطقه السلیمانیه ))دادگای به رایی پێنجوێن(( ))محکمه بدا وه بینجوین((

ژماره /ب/2015 به روار 2015/11/10

ئاگانامه داواکار/ به ختیار‌طاهر‌میرزا احمد

داوالێکراو/ ڕاستگری تۆماری باری شارستانی پێنجوێن وێڕای کاره که یداواکار )به ختیار طاهر میرزا احمد( داوایه کی به و ژماره ی س��ه ره وه له م دادگایه تۆمارکردووه له س��ه ر داوالێکراو ڕاس��تگری تۆماری باری شارستانی پێنجوێن وێڕای کاره که ی، به مه به ستی گۆڕینی ناوی )کچه ناکامه که ی( له )ئانۆ(ه وه بۆ )لیناز( به پێی ماده ی )21( له یاس��ای باری شارس��تانی بڕیارماندا به باڵوکردنه وه ی جا هه رکه س��ێ مافی ڕێگرتنی هه یه له م ناوگۆڕینه با

په یوه ندی بکات به م دادگایه وه له ماوه ی )10( ڕۆژدا له به رواری باڵوکردنه وه ی له م دادگایه دا، وه به پێچه وانه وه ئه م داوایه ده بینرێت به گوێره ی یاسا.دادوه رمحمد شفیق حمه

تایبه‌ت (503( سێشه ممه 182015/11/17

دەزان��م ئێ��وەی بەڕێ��ز لەخۆتان و كەموكوڕیت��ان وەزارەتەكانتان��دا زۆرەو زۆریش جێ��گای رەخنەن، كە هاواڵتیانی خزمەتكردن��ی وادەزان��ن كوردستانی ستەمدیدەو خێرنەدیو هەر لەچوارچێ��وەی ژورەكانی خۆتاندایەو لەسەر كورسی و مێزە گرانبەهاكانتانەو رۆژێك نەمانبینی كاك ئاشتی هەورامی واڵتەكەی هەژارێكی ماڵە س��ەردانی بكات و بزانێ بۆ ئەم سەرەتای وەرزی زستانە كە كوڕو باوكیان لەبەرەكانی بەرگریكردن بۆ ش��ەڕن پێش��ەوەی لەخاك و كەرامەتی واڵتەكەیان و چەند مانگێك��ە موچەی��ان وەرنەگرت��وە، چۆن ماڵ��ە ساردوس��ڕەكەیان گەرم دەكەنەوە وەكو دڵ��ی گەرمی باوك و رۆڵەكانیان بۆ بەرگ��ری لەواڵت، یان كاك سەاڵحەدین بابەكر سەردانی ماڵە هەژارێكی بێكارەبای واڵت بكات و چەند كاتژمێرێك رەوشی ماڵە بێكارەباكانی واڵت لەسایەی وەزارەتە بێكارەباكەیدا عەبدولس��تار كاك ئ��ەی ببین��ێ.. مەجی��دی وەزی��ری كش��توكاڵ ب��ۆ قسەیەك ناكات كە سەرسفرەو خوانی هەژارو دەوڵەمەندەكانی واڵت شتێكی خۆماڵی تێدا نەماوەو هەموی هاوردەی دەرەوەیەو كەسیشمان دڵنیانین لەوەی

كە بەسەرچو و ئێكسپایەر نین، دەی بفەرم��ون و پێمان بڵێن ب��ۆ لەماوەی 24 س��اڵی حوكم��ی خۆبەڕێوەبەری و خۆماڵیش��ماندا تائێستایش لەسایەی وەزارەتەكان��ی بەڕێزتان��ەوە نەبوینە خاوەنی24 كاتژمێ��ر كارەبای خۆمان خۆراكی خۆماڵ��ی و س��وتەمەنیی و خۆماڵیی خۆمان، ئەگەریش هەرپێتان وایە بەڕاس��تی دەبێ ل��ەژورە گەرم و بەهەش��تییەكانی فێن��ك و پڕمی��وە باڵەخانەی لەچوارچێوەی خۆتانەوەو واژۆو بڕی��ارو وەزارەتەكانتان��ەوە كارڕاپەڕێن��ی بك��ەن، ئەوە راس��ت نیی��ەو ئەمڕۆ رۆژی خزمەتی جیدییەو دەتوانن لەكۆاڵنەكانی شنگال لەباداوەو سابونكەران لەشۆریجەو تاخە بەرۆژكێ

بتانبینین و خزمەت بكەن. با بێمە س��ەر ئەس��ڵی مەبەس��تی كاك كارەبا لەوەزیری نوس��ینەكەم و سەاڵحەدین بابەكرەوە دەست پێبكەم، هیوامە ه��ەر دوای خوێندنەوەی ئەو بارگەی نوس��ینەم جا هەركاتێك��ە، كارامەو س��تافێكی لەگ��ەڵ خ��ۆت ش��ارەزا بپێچیی��ەوەو ڕو بەش��نگال رانەوەستن و لەرێگایش هەنگاوبنێیت و لەوێ نوێژەكانتان قەسرو جەمع بكەن و بەخێرایی ماڵە تاریك و ئازارچەش��تو و دڵ��ە تاریكەكان��ی ش��نگالییەكان روناك بكەنەوە كە س��ەرەڕای ئازار، تازیەب��اری نەهامەت��ی، مەین��ەت،

تاماڵ��ە تاریكەكان��ی ش��نگالییەكان روناك نەكەن��ەوە، نەگەڕێن��ەوە ناو

وەزارەتەكانتان.كاك عەبدولس��تار مەجیدی وەزیری كشتوكاڵ بەڕێزیشت بەهەمان شێوەی وەزی��ری كارەبا داوام لێت��ە، بارگەو بن��ەی وەزارەتەك��ەت بپێچییەوەو ڕو نوێژەكان بنێیت و هەنگاو بەش��نگال

لەوێ بەقەس��رو جەمع بگێڕییەوە كە ئازادكردنی ش��نگال لەگ��ەڵ وەرزی پاییزو پەڵەدان��ە، بۆ ئەوەی هەرچی زوە ك��ە دەب��و پێش��تریش خۆتان ب��ۆ ئازادكردنەوی ئام��ادە كردبایە، گەنم وج��ۆی تۆو و پەی��ن و مەكاینی داچاندن بگەیەننە موقبلێ و شەممالێ و پیرخدرو گرعوزێرو كرۆڤی و قابوسییەو

تەواوی خاكە بەپیتەكەی ش��نگالەتی دابچێنن بۆ ئ��ەوەی خەلەو خەرمانی ش��نگالییەكان ب��ۆ وەرزی دروێن��ە

پڕبەرهەم و بەرەكەت بێت.كاك ئاشتی هەورامی نازانم تۆ نوێژ دەكەی ی��ان نا، چونك��ە لەنزیكەوە ناتناسم، بەاڵم تكایە چاوەڕوانی ئەوەم پێ��ش هەمویان تۆ ببین��م بەقافڵەی

تەنكەرە نەوتەكانتەوە بەرەو ش��نگال بەڕێ بك��ەوی بۆ ئەوەی تەواوی ماڵە دڵە ش��نگالییەكان و ساردوسڕەكانی

تەزیوەكانیان گەرم بكەیتەوە.ئەوە پێشبڕكێ نییە، بەاڵم هەنگاوی مەردانەیەو چاوەڕوانتان دەبین بزانین كامەت��ان خێراتر رێ��گا دەبڕن بەرەو

شنگال..

ئه م ناونیشانه ی سه روه یه كێك بو له و دروشمانه ی كه بیست و یه ك ساڵ له پێش ئێس��تا، خه ڵكی ن��اڕازی و ئازادیخوازی ش��اری هه ولێر، له یه كێ��ك له ناڕه زایی و ده سه اڵتدارانی له دژی خۆپیشاندانه كاندا ئ��ه و س��ه رده مه ی هه رێمی كوردس��تان

ده یانوته وه .ئێس��تا وه ك��و هه ولێ��ر ئه وكات��ه توڕه په ست و ناڕازی و له ده س��ه اڵتداران بو، به اڵم وه كو ئێس��تا نه تاس��ێنرابون، ئه وه نده ئازادییان ش��ك ده برد كه هاوار بكه ن و بڵێن: نا ب��ۆ گه نده ڵی ، به ڵێ بۆ

دادپه روه ری .جگه له مه ، ده س��ه اڵتدارانی ئه وكاته ی هه رێم هێنده ی ئێستا بێ شه رم و ڕوقایم

نه بون.. به نهێن��ی خه ریكی دزی و فزی و خۆده وڵه مه ندكردن بون. یان راستتروایه بڵێین: مۆدێلی دزی كردن و بێده ربه ستی له به رامبه ر ئه وێ رۆژێ ده س��ه اڵتدارانی ئازادیخ��وازی س��ته مدیده و خه ڵك��ی كوردس��تان جیاوازبو له ئێس��تا، چونكه ئه وه ی ده س��ه اڵتدارانی ئێس��تای هه رێم ده یكه ن هه ر دزییه كی ساده نییه ، به ڵكو روناك، به رۆژی ئاش��كرایه چه ته ییه كی له به رامب��ه ر بێباكیی��ه بێده ربه س��تی و ره نج و ماندوبون و دڵس��ۆزی و گیانفیدایی خه ڵكی .. ئه گ��ه ر وانییه ، ئه وه كێیه كه سه روه ت و س��امانی سه رزه وی و ژێرزه وی وه ك ده فرۆش��ێت و خ��ۆی ب��ۆ واڵت ده س��كه وت و تااڵنی مامه ڵ��ه ی له گه ڵدا النیكه م ئه مه ش��دا، له به رامبه ر ده كات،

موچه ی فه رمانبه ران نادات؟به درێژایی مێژوی ته مه نی حوكمڕانیان، له هه رێم��ی ده س��ه اڵتداران ئ��ه وه ی كوردس��تاندا كردویانه ، زۆر ش��ت بوه ، ته نها حكومه تداری و ده وڵه تداری نه بوه ، چونك��ه حكومه ت��داری و ده وڵه ت��داری دو باب��ه ت و دو چه مكی سیاس��ین. رێك به پێچه وانه ی ده س��ه اڵتدارانی هه رێمه وه ، كه س��ی سیاس��ی ش��اره زاو دڵس��ۆزو له خۆبردو و خۆنه ویس��تی ده وێت. به ڵێ

هاوكێش��ه كه له الی ئێم��ه پێچه وانه یه ، خه ڵكی كوردستان له ئێستاو له رابردودا، بۆ كورد وه كو نه ته وه و بۆ كوردستان وه كو خاك، دڵس��ۆزو پێش��مه رگه بون، به اڵم به رژه وه ندیخوازو له الیه ك ده سه اڵتداران، له الیه كی ده س��ه اڵتخوازو هه وه س��باز.. تریش، له به رامبه ر خه ڵكیدا خه مس��اردو بێده ربه س��ت و دڵڕه ق و زاڵم، له به رامبه ر پیاوخ��راپ و جاش و كوردفرۆش��اندا، به

به زه یی و میهره بان و نه رم و نیان بون!ئه وه ی ده سه اڵتداران بڵێین: به كورتی كرده یه ك��ی كردویان��ه ، له هه رێ��م بوه ، له سیاسه ت خاڵی نابه رپرس��انه ی له به رامب��ه ر ئه مه دا، لی��پ و پڕاوپڕ بوه

له به دڕه فتاری ..ئه رێ هه یاران من باس��ی چی ده كه م؟ ئه وه ی من وتوم��ه خۆ تازه نییه ، تۆش ده یزانی��ت، نه ك ه��ه ر ئه م��ه ، ئه وه تا چه ندی��ن س��اڵ له پێش ئێس��تا )هێمن موكریانی ( شاعیر س��ه باره ت به م جۆره كه س��انه وتویه :)ئه م هه وه سبازانه جێی متمانه نین.. هه ر ده زانن گوڵچنین و به ی

ڕنین(.به اڵم هه ر چۆنێك بێت، ته نانه ت ئه گه ر فره وێژی��ش بێت هه ر ده بێ��ت بیكه ین و بێده ن��گ نه بین و تێهه ڵچین��ه وه ، چونكه

ئه وه ی ده س��ه اڵتداران له گ��ه ڵ خه ڵكی كوردس��تان كردویان��ه و ده یكه ن، به مانا

سیاسییه كه ی )گه مه ی سفری ( بوه .بریتیی��ه س��فری (، )گه م��ه ی له كێشمه كێش و ملمالنێی نێوان دو هێز، یان دو الیه ن، كه یه كێك له م هێزانه سه د له سه د قازانجی بۆ خۆی ده وێت، سفریش

بۆ به رامبه ری داده نێت.ئێس��تا خ��ۆت وه كی��ل ب��ه و بیهێنه پێشچاوی خۆت له گه مه ی ده سه اڵتدارانی هه رێم و خه ڵكی كوردس��تاندا كێ سه دی به ر كه وتوه و كێش س��فر؟ به اڵم له گه ڵ وایده بینی��ن و مێژوش ئێمه ئه مه ش��دا، سه لماندویه تی كه ئه م گه مه یه تا ئه وكاته درێژه ی ده بێت كه گه ل ئیراده به ده ست ده هێنێت، ئه و ده مه هاوكێشه كه به ته واوی قڵپ ده بێته وه و دۆخه كه ده گۆڕێت. ئینجا وای له و رۆژه ی كه گه ل گه مه ی س��فری

له گه ڵ ده سه اڵتداراندا ده كات!بێگومان گه مه ی س��فری ه��ه ر هێزو الیه نێك له دژی ئه ویت��ر بیكات، كارێكی نه ش��یاو و قێزه ون��ه ، هیوادارین كه س له دژی ئه ویتر نه یكات، به اڵم ئه و كاته ی گه ل په تی دیلی و زوڵم زۆر ده پس��ێنێت، زه حمه ته كه س بتوانێت به ری پێ بگرێت كه گه مه ی سفری له گه ڵ ده سه اڵتدارانی

پێشودا نه كات. ماری ئه نتوانێت له فه ره نساو حه مه ره زا ش��ا له ئێران و سه دام حس��ین له عێراق و قه زافی له لیبیاو ب��ن عه لی له تونس و... هتد به ڵگه ن بۆ راستی ئه م قسانه ی ئێمه كه گه ل چۆن گه مه ی س��فرییان له گه ڵ

ده سه اڵتداراندا كرد.ئێم��ه بێ دودڵ��ی ده توانی��ن بڵێین: ئێستاو ده مێ ساڵه شه ڕێكی كه مده ست و خه ڵك��ی له نێ��وان ده س��ته ویه خه ئازادیخوازو س��ته مدیده ی كوردس��تان و ده س��ه اڵتدارانی هه رێم له ئارادایه ، راسته هه تا ئێستا له م ش��ه ڕه دا ده سه اڵتداران براوه بون.. ئه وه ش راس��ته كه هه زاران الوی توڕه ی ئه م واڵته له داخی گه نده ڵی ده سه اڵتداران، كوردستانیان به جێهێشت و له هه رێم هه اڵتن، به اڵم له گه ڵ ئه مه ش��دا ده بێت ده س��ه اڵتداران دڵخ��ۆش نه بن، هه رواش به ئاگابێنه وه و له مه زیاتر خۆیان س��ه رخۆش نه كه ن، چونكه كوردس��تان ئه وه ن��ده خه ڵكی هۆش��یارو دڵس��ۆزو خه مخۆرو تێكۆشه ری تیاماوه كه نه هێڵن له م��ه زیات��ر زۆرین��ه ی زۆری خه ڵكی هه ڵگوشن و له برس��اندا سك كوردستان له زۆرخۆریدا ملهوڕی��ش كه مینه یه ك��ی

ئینته ال بكه ن.

ب��ه م س��اڵه وه ده بێت به دو س��اڵ ك��ه پرس��یاره كانی12ی ئاماده یی بۆ تاقیكردن��ه وه ی به كالۆریا س��ه رجه م پرس��یاری پرۆگرامه كان به هه ڵبژاردن ده بێت، لێره دا قس��ه له سه ر ئه وه نیه كه ئایا ش��تێكی باش��ه س��ه رجه م پرس��یاره كانی به كالۆری به ش��ێوازی هه ڵب��ژاردن بێ��ت یان ن��ا؟ چونكه نوس��ه ری ئه م بابه ت��ه الیه نه باش و خراپه كانی بۆ خوێن��ه ران له رۆژنامه و س��ایته كاندا خس��تۆته رو، هاوكاتیش ئ��ه و پرس��یارانه ی خس��تۆته ڕو كه مه به سته كانی پش��ته وه ی پرسیاری به اڵم به بڕی��ار، ده كه ن هه ڵب��ژاردن به داخه وه تاوه كو ئێستا مه به سته كانی پش��ته وه ی بڕیاره كه مان بۆ كه ش��ف

نه ب��وه ، ك��ه ئه مه ش��تێكی خراپه ، پ��ه روه رده به ڵكو له بڕیاره كانی نه ك له زۆربه ی بڕیاره كانی حكومه تی هه رێم )چه ند ساڵێكی كه می به رهه م ساڵحی لێده رچێ��ت( وه كو بڕی��ار ده رده چن و ده ب��ن به فه رمان و ئاو بێنه و ده س��ت بشۆو ئیتر له په راوێزدا باسی هۆكاری ناكرێت، بڕیارو فه رمان خس��تنه ڕوی كه باس��یش نه كرا یه عنی شاردنه وه ی شت و دیكتاتۆریه ت و خه ڵك به مێگه ل و

كه ر زانین.بۆ س��اڵی خوێندنی 2015 � 2016 وه زاره تی په روه رده ی حكومه تی هه رێم پرسیاره كانی داوه س��ه رجه م بڕیاری 12ی ئاماده یی وه كو پار هه ر هه موی تائێره ئاس��اییه ، بێت، هه ڵب��ژاردن ب��ه اڵم ئه وه ی ئاس��ایی نی��ه ئه وه یه ك��ه داوا له س��ه رجه م مامۆس��تایان كراوه كه پرس��یاری مانگانه و نیوه ی

س��اڵ ئه وه ی كه ئێس��تا پێی ده ڵێن نیوه ی وه رزو كۆتای��ی وه رز، نیوه ی پرسیاری راڤه و داڕشتن و... نیوه كه ی ت��ری هه ڵب��ژاردن بێت، باش��ه كه ت��ۆ چاره نوس��ی خوێن��دكار ب��ه 50 پرس��یاری هه ڵبژاردنه وه ده به ستیته وه ناحه قی��ه چیە ئ��ه و له به كالۆری��ا، ده یكه ی��ت و بڕی��ار ده رده كه ی��ت كه

پرسیاره كانی خوێندنگه نیوه ی راڤه و نوس��ینه كی بێ��ت؟ ئه م��ه ئه گه ر بۆ ناشیرین كردنی مامۆستا نه بێت چیه ؟ من ئه زانم وه زاره تی په روه رده وه اڵمی حازربه ده ستی پێیه و ده ڵێت بۆ ئه وه ی قوتابی ه��ه ر به ته نی��ا هه ڵنه بژێرێت ئه گه ر باش��ه بشنوس��ێت. به ڵك��و نوس��ینت ئه وه نده ب��ه الوه گرنگه بۆ

به نوسین ناكه یت به كالۆری پرسیاری وه ك��و جاران؟ نامه یك��ه . چۆن بڕیار ده رده كه یت ب��ۆ خوێندنگه كان نیوه ی نوس��ینه كی نیوه ی بێت و هه ڵبژاردن بێت، هاوكاتیش ب��ا به كالۆریا نیوه ی نوس��ینه كی و نیوه ی هه ڵبژاردن بێت. به اڵم نا ئه مه ناكه یت. ئه زانی بۆ؟ بۆ ئه وه ی ڕوی مامۆس��تا بۆ هه تاهه تایه

الی خوێندكار ناش��رین بكه یت و روی خۆیشت جوان نیشان بده یت:

چاكت داوه ته النی بێ عاریهه م له ناڵ ئه ده ی هه م له بزماری

مامۆس��تاو هه م��و باش��ه ئ��ه م سه رپه رش��تیاره هه یه ، بۆ كه س��ێك ده نگ به رزناكاته وه بڵێ ئه م ناحه قیه بۆ؟ له مه عاشه جوانه كه تان ده ترسن؟

ئه گ��ه ر جێت نه كه ن له هیچ ش��ارو گوند

به شل هه ر بڵێ ش��ل و به توند بڵێ توند

تێبین��ی / ئ��ه و دو دێڕه ش��یعره له یوتیوب��ه وه وه رگی��راوه ، به ن��اوی

هه ژاری موكریانه وه باڵوكراونه ته وه.

وەزیرانی كارەبا، كشتوكاڵ، سامانە سروشتییەكان، نوێژەكانتان بەرنە شنگال

به كر ئیبراهیم

هۆ حكومه تی هه رێم.. وه خته له داخت )هه رێم(!

د. سه مه د ئه حمه د

ئه و ناحه قیه ی به رامبه ر قۆناغی 12ی ئاماده یی ده كرێ

باشه كه تۆ چاره نوسی خوێندكار به 50 پرسیاری هه ڵبژاردنه وه ده به ستیته وه له به كالۆریا، ئه و ناحه قیه چیە ده یكه یت و بڕیار

ده رده كه یت كه پرسیاره كانی خوێندنگه نیوه ی راڤه و نوسینه كی بێت؟

مه ریوان سه الح حیلمی

ئەوە پێشبڕكێ نییە، بەاڵم

هەنگاوی مەردانەیەو

چاوەڕوانتان دەبین بزانین كامەتان

خێراتر رێگا دەبڕن بەرەو شنگال

كوردستان ئه وه نده خه ڵكی هۆشیارو دڵسۆزو خه مخۆرو

تێكۆشه ری تیاماوه كه نه هێڵن له مه زیاتر زۆرینه ی زۆری خه ڵكی كوردستان له برساندا

سك هه ڵگوشن و كه مینه یه كی ملهوڕیش

له زۆرخۆریدا ئینته ال بكه ن

شه نگال

سەرۆككەناڵەكەت بگۆڕە

ئازاد چاالك

س��ەیرە سەركەوتنەكانیش��مان تام��ی س��ەركەوتن ن��ادات و ئەوی��ش وەك قەیرانەكان دەبێ س��ەرودڵمان بگرێت. قارەمانیەتی ڕۆڵەكانی ئەم نیشتیمانەو بەرخودانەكانیان بەقودرەتی قادر دەبێتە نیگەرانی و دڵه ڕاوكێ ، ئاخۆ لەداهاتودا

چۆن بەكاردەهێندرێت و چ دەقەومێ ؟ئێزیدیەكان ش��ارەكەیان ڕزگاركرا، زۆربەیان كە دێنە قسە باسی ڕزگاركردنی ژن و كچەكانی��ان و ئاوەدانی ش��ارەكەیان و دواتری��ش داوای بەحیزبی نەكردنی س��ەركەوتنەكەو یەكڕیزی دەكەن. نیگەرانی هاواڵتی��ان ئەمجارە بەدڵنیاییەوە لەمەترسی داعش نیە بەڵكو ترسە لەو هەنگاو و گوتارە حیزبیە ڕەق و تەسكە كە ڕاگەیاندنەكانی پارتی و سەرۆكەكەی زۆر بەڕونی دەیدەن بەگوێمانداو دەیانەوێ بەهەموان بڵێن كە پارتی شەنگالی ڕزگار كردو ئەگەر الیەكی تریش هەبێت ئەوا هێزی الوەكین و هیچ كاریگەریەكیان نەبوە لەئەنجامدانی ئەو س��ەركەوتنە. ئەم جۆرە گوتارە لەڕواڵەتدا ئەوە دەبەخش��ێ كە سەرۆك دژی شەڕەپەڕۆو شەڕە ئااڵیە، بەاڵم لەناوەخندا بۆنی شەڕفرۆشتن و گێچەڵ كردن بەشەڕڤانان و گەریال

كوردپەروەرەكانی لێدێت.بەدوری نازانم كە هەندێ ڕوداوی ترسناك و نەخشە بۆداڕێژراو بۆ دەرپەڕاندنی ئەوهێزان��ە لەقۆناغی جیێبەجێ كردندا بێت و كوردس��تان ڕو لەقەیرانێكی تری دابەشبون و لێكترازان بكات بەمەش توركیای دراوسێ كە چاوی بەسەركەوتنەكانی خۆرئاوا هەڵنایەو مەترسی بەهێزبونی گەریالو شەڕڤانانی لێبۆتە مۆتەكە دەبێتە

ئاگرخۆشكەرو یارمەتیدەری ڕاستەوخۆی كڵپەسەندنی ئەم ئاگرە. پارت��ی لەمێژوی خۆیدا قبوڵی هاوبەش و ش��ەریكی ڕاس��تەقینەی نەكردوەو ب��ەردەوام هەوڵ بۆ ئەوە ئەدات كە بەتەنیا هەرخۆی لەگۆڕەپاندا خاوەن ڕۆڵ و

بڕیاربەدەست بێت. پرسیارەكە لێرەدا ئەمەیە بۆهەمو جارێك و لەهەر بۆنەو بوارێكدا دەبێ بارزانی

گوتارێكمان پێشكەش بكات كە پێچەوانەی لۆژیك و ئەقڵی سەردەم بێت؟ئایا خۆی حەزی بەم جۆرە گوتارو كردارانەیە یاخود ئەڵقەی نزیكی دەوروبەری

ئەمەی ال شیرین دەكەن؟هەمو جارێ��ك گوتارێكمان گوێ لێدەبێت كە جگ��ە لەخۆبایی بون و عینادی سیاس��ی و حس��اب نەكردن بۆ بەرامبەره كان و خەڵك بەگش��تی ش��تێكی تر

نابیستین.ئەگەر زۆر نەگەڕێینەوە بۆمێژو لە17ی شوباتەوە هەتا ئێستا بەكێشەی یاسای سەرۆكایەتی هەرێمیشەوە بڕوانین دەبینین كە پارتی بەهەنگاوەكانی نەك هەر نەیتوانیوە هیچ قازانجێك بەخۆی و سەرۆكەكەی بگەیەنێ بەڵكو بەپێچەوانەوە

بۆتە مایەی ڕوتوقوتبونی ڕوخسارو ماهیەتی ئەم حیزبە لەناوخۆو دەرەوە.ڕاوێژكارو دەوروبەری س��ەرۆك بەدڵنیاییەوە هیچ خزمەتێكیان پێنەگەیاندوە لەزەرەر زیاتر، ئەوان دەیانتوانی لەچەند فرسەتێكی مێژوییدا وا لەسەرۆكەكەیان بكەن ببێتە سەرۆك و خۆشەویستی خەڵكی كوردستان بەتایبەت لەو فرسەتەی بۆی هەڵكەوت لەكێشەی یاسای سەرۆكایەتی هەرێم و ڕوداوەكانی تری هەرێمی

كوردستان. لەگەرمەی ش��ەڕی عێڕاق و س��ەركەوتنە بەرچاوەكان��ی هاوپەیمانان، كەناڵی )الجزیرە(ی قەتەری بەردەوام بو لەباڵوكردنەوەی هەواڵی ناڕاس��ت و الیەنگیری ڕژێمەكەی س��ەدام، ڕۆژنامەنوس��ێكیش چەندپرس��یارێكی ئاڕاس��تەی جۆرج بوش��ی كوڕ كرد كە س��ەرچاوەكەی هەر كەناڵی جەزیرە بو، لەكۆتاییدا بوش

بەزەردەخەنەوە بەڕۆژنامەنوسەكەی گوت "كەناڵەكەت بگۆڕە".

ریکالم

Awene خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

کوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه گه رمیانی، سەردەشت عوسمان، سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاهیر

ژماره 503

Documents