الیه نه په یوه ندیداره كان پێیانوایه هیچ ئاماژه یه ك له ئارادا نیه كه له ماوه یه كی كورتخایه ندا كێشه ی بێكاره بایی به ره و باشیی بڕوات، پێشبینی ده كه ن كاره بای نیش���تمانیی له مه ی ئێس���تاش كه متر بێت���ه وه ، ئه وان جه غت ل���ه وه ده كه ن كه به شێكی زۆری هاواڵتیان پسوڵه ی نه وتیان فرۆشتۆته وه له به ر بێموچه یی و وایكردوه قه یران���ی دارایی ، ئه م���ه ش

به دیلی ئاس���ان ك���ه ببێت���ه جێگه ی گه رمكه ره وه ئامێره كاره باییه كانه وه ك هیته رو س���پلێت به مه ش خواستی زۆر له سه ر كاره با زیادیكردوه ، ئه وان ده ڵێن "هه رێم ڕۆژانه 350 هه زار به رمیل نه وت ده نێرێت���ه ده ره وه ، ب���ه اڵم له ناوخۆدا

خه ڵك نه وتی نیه ".ئاوێنه ، س���لێمانی : فایه ق مس���ته فا ره سوڵ سه رۆكی لیژنه ی ئاوه دانكردنه وه و

ئه ندام���ی لیژنه ی پیشه س���ازیی و وزه له په رله مان���ی كوردس���تان به ئاوێنه ی راگه یان���د كه بڕی تێچونی س���ااڵنه ی كاره بای هه رێ���م 4 بۆ 5 ملیار دۆالره ، ئه و وتی "هۆكاری س���ه ره كیی كێشه ی بێكاره بایی له چه ند ساڵی رابردوه وه تا ئێستا پالنێكی س���تراتیژیی و زانستیی ورد له ب���واری وزه ی كاره ب���ادا پیاده نه كراوه و ئێستا باجی نه بونی ئه و پالنه

ستراتیژیه یه ده یده ین".وتیش���ی "كێش���ه ی كه میی كاره باو كات به تێپه ڕبون���ی كه متربون���ه وه ی چونك���ه چاوه ڕوانك���راوه ، هه میش���ه داتای س���ااڵنه ی بواری كاره با ئاماژه ی ئ���ه وه ی تیایه كه ڕێ���ژه ی زیادكردنی به كارهێنان���ی كاره با س���ااڵنه له %15 ب���ۆ 17%یه و له به رامبه ریش���دا ڕێژه ی له وه زۆر به رهه مهێن���ان زیادكردن���ی

كه متره ، سه ره ڕای ئه وه ی كه ئه مساڵ به هۆی هه لومه رجی ناله باری ئه منیه وه ژماره یه كی زۆری ئاواره ڕویان له هه رێمی كوردس���تان ك���ردوه و ئ���ه وه ش بوه ته

زیاتركردنی به كارهێنانی كاره با".به رپرس���ی دیك���ه وه ، له الیه ك���ی ڕاگه یاندنی كاره بای سلێمانی "سیروان محه مه د" ئه وه ی رونكرده وه كه ساڵی ڕابردو له مانگی 11دا، ڕۆژانه ته نها دو

كاتژمێر كاره با ده بڕرا به اڵم له مس���اڵدا 6 كاتژمێر بڕراوه ، ئه و وتی "له سلێمانی له ماوه ی یه ك مانگی رابردودا خواست ل���ه 800 مێگاوات���ه وه بوه ب���ه 1400 مێگاوات، واتا 600 مێگاوات خواس���تی

كاره با زیادیكردوه ".

ش����یرین ئه می����ن هاوس����ه ری كاوه گه رمیانی ، له ساڵڕۆژی تیرۆری كاوه گه رمیانی����دا ئاماژه به وه ده كات كه په ڵه ی شه رمه زاریی یه كێتیی ده بو تیرۆری كاوه گه رمیانی له نێوچاوانی خۆی كاڵبكردایه ته وه ، ئه و ده ڵێت " قوب����اد تاڵه بانی به ڵێنی پێداین ئه و ده سته ی تێوه گالوه له تیرۆری كاوه به س����زا ده گه یه نرێ����ت و ئێمه پینه و په ڕۆمان پێقبوڵ ناكرێت، ئه ی كوا

به ڵێنه كه ی ؟!".ش����یرین گه رمی����ان: ئاوێن����ه ، ئه می����ن ئام����اژه ب����ه وه ده كات كه به س����ه ر س����اڵێك تێپه ڕینی دوای تیرۆری كاوه گه رمیانیدا، هه وڵێكی راسته قینه نه دراوه بۆ ئاشكراكردنی پالنداڕێ����ژه ران و ئه وانه ی له پش����ت تیرۆركردنیه وه ن، ئ����ه و وتی "ئێمه وه ك خان����ه واده ی كاوه گه رمیان����ی سكااڵی یاساییمان له سه ر مه حمود مه كته ب����ی ئه ندام����ی س����ه نگاوی

تۆماركردوه و یه كێتی����ی سیاس����ی زیاد له 10 مانگ����ه ناوبراو فه رمانی ده ستگیركردنی هه یه ، به اڵم ئاماده نییه بچێته ب����ه رده م دادگاو ده زگا ئه منیه كان����ی گه رمیانی����ش ناتوانن

ده ستگیری بكه ن".په ڵه ی یه كێتیی "ده بو وتیش����ی شه رمه زاریی تیرۆری كاوه گه رمیانی له نێوچاوانی خۆی كاڵبكردایه ته وه ، له و بااڵده س����ته حزب����ی چونك����ه تێ����دا كاوه ی ك����ه ناوچه ی����ه ی

تیرۆركراوه ". هاوس����ه ره كه ی كاوه گه رمیان����ی ئ����ه و ده كات ئ����ه وه س����كااڵی له كوردستاندا، سیاسیین تاوانانه ی ئه نجامده ران����ی زه حمه ت����ه زۆر له به رئ����ه وه ی ئاش����كرابكرێن، به رپرسانی دو حزبه ده سه اڵتداره كه جۆرێ����ك له حه س����انه یان هه یه كه یاسایی . له لێپێچینه وه ی پارێزراون ئ����ه و وت����ی "وا نزی����ك ده بین����ه وه

له ساڵرۆژی تیرۆری كاوه گه رمیانی كه چی تاوه كو ئیس����تا ئاماژه یه كی له كه یس����ه كه دا دڵخۆش����كه ر له سه ره تای له كاتێكدا به دیناكرێت، كه تاڵه بانی قوب����اد كه یس����ه كه دا ئێس����تا جێگری حكومه تی هه رێمی كاوه خان����ه واده ی كوردس����تانه ، به ڵێنی به س����ه ركرده وه و گه رمیانی ئ����ه وه ی پێداین كه ئه و ده س����ته ی به س����زا كاوه له تیرۆری تێوه گالوه ده گه یه نرێ����ت و پێیوتین ئێمه پینه و

په ڕۆمان پێقبوڵ ناكرێت".وتیش����ی "كه قوباد تاڵه بانی ئه و به ڵێن����ه ی پێداین هیچ پۆس����تێكی حكومی����ی نه ب����و، ب����ه اڵم ئێس����تا جێگ����ری س����ه رۆكی حكومه ته ، بۆ به ڵێنه ك����ه ت ب����ه دی نه هێنا؟ ناڵێم له به ر خان����ه واده ی كاوه گه رمیانی ، به ڵكو ل����ه و روانگه ی����ه وه كه ئێوه ئه ندامێكی سه ره كین له حزبه كه تان و ك����وڕی دامه زرێنه ری یه كێتین ته نها

یه كێتیی پاككردن����ه وه ی له پێن����او له و په ڵه ره ش و ش����ه رمه زارییه كه له ژێر سایه ی ده سه اڵتی ئێوه دا ئه م تاوانه ده ره����ه ق به قه ڵه مێكی بوێر ئه نجامدراوه ، ده بو خاوه نی به ڵێنی

خۆتان بونایه ".كاوه گه رمیان����ی ، سه رنوس����ه ری په یامنێ����ری "رای����ه ڵ " و گۆڤ����اری گه رمیانی رۆژنامه ی ئاوێنه ، شه وی 5 له س����ه ر 2013/12/6 له ش����اری ك����ه الر تیرۆرك����را، كاوه گه رمیانی ته مه نی 31 س����اڵ ب����و، منداڵێكی به ن����اوی "ئام����ه د" ل����ه دوای خۆی به جێهێشت. به و بۆنه یه وه له مڕۆوه بۆ م����اوه ی چ����وار رۆژ زنجیره یه ك كۆڕ و كۆبونه وه له كه الر و س����لێمانی

ئه نجامده درێت.س����ه باره ت زانیاری����ی ب����ۆ به چاالكییه كانی تا یبه ت به ساڵڕۆژی تیرۆرکردنی کاوه گه رمیانی ، بڕوانه

الپه ڕه 20

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )455( سێشەممە 2014/12/2

w w w . a w e n e . c o m

په رله مانتاران خۆیان داوای كڕینی

ئۆتۆمبێلیان كردوه

9

ریکالم

18 8 17

16

هیواكانی كرێچی و

یاسای نوێی نیشته جێبون

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار ته له فۆن: 3201274 ناونیشان: سلێامنی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

کۆنگرەی پەروەردەیی خۆی گرفتە یان

چارەسەری گرفتەکان دەکات؟

تیراژ: 4500

پێشبینی‌‌ده‌كرێت‌كاره‌بای‌‌نیشتمانیی‌‌كه‌متر‌بێته‌وه‌"هه رێم ڕۆژانه 350 هه زار به رمیل نه وت ده نێرێته ده ره وه ،

به اڵم له ناوخۆدا خه ڵك نه وتی نیه "

نه‌وال‌سه‌عداوی‌‌له‌كوردستان‌هه‌رای‌نایه‌وه‌

له‌ساڵڕۆژی‌‌تیرۆرکردنی‌كاوه‌‌گه‌رمیانیداهاوسه ره كه ی : قوباد تاڵه بانیش به ڵێنه که ی نه برده سه ر

بودجه ی 2015 عێراق به ره و ده وڵه تێكی

پۆلیسیی ده بات

كوڕه كه ی كاكه حه مه

14

3

73

یه كگرتو، داوای روخاندنی "دیواری

به رلین"ی سلێامنی ده كات

یه كێتی���ی س���ه ركردایه تی ئه ندام���ی مس���ته فا كوردس���تان نیش���تیمانیی چ���اوڕه ش، ئام���اژه ب���ه وه ده كات كه له شه ڕه كه ی جه له والدا قاسم سلێمانی لێبوه و ش���ه رم له باسكردنیشی ناكه ن، ئه و ده ڵێت "شه رم له رێككه وتن له گه ڵ

ئێران و گروپه شیعه كان ناكه ین".

چاوڕه ش مسته فا گه رمیان: ئاوێنه ، له چاوپێكه وتنێك���ی تایبه ت به ئاوێنه دا رایگه یاند كه "ئه مج���اره به رنامه یه كی باش���مان دیاریكردو توانیمان له ماوه ی چه ند كاتژمێرێكدا جه له والو س���ه عدیه دی���اره ئه وه ش كۆنت���رۆڵ بكه ینه وه ، به ته نها به ئێمه نه كرا، به ڵكو به هاوكاریی

هێزه كان���ی گروپه ش���یعه كان بوه كه هادی عامری و قاس���می سلێمانیش���ی

لێبوه و پێكه وه به رنامه مان داناوه ".ئه و وتی "ئیتر هه ندێك گه نج و منداڵ قس���ه ده كه ن ئه مه بۆ وابوه و بۆ فاڵنه كه س له وێ بوه ، ئایا ئه و شه ڕه به ته نها

به ئێمه ده كرێت؟".

سه باره ت به به ش���داریكردنی نزیكه ی یه كێتیی ب���ااڵی به رپرس���ی بیس���ت له كۆنتڕۆڵكردنه وه ی جه له والدا، مسته فا چ���اوڕه ش وتی "ج���ا توخ���وا نابێت به ئاڵتون بۆمان بنوسنه وه ، من ده پرسم یه كێتیی به رپرسی س���ه ربازیی نۆزده به ش���دارییمان كردوه و له ڕیزی پێشه وه

بوی���ن، له ژێر ئۆتۆمبیلی )من و ش���ێخ جه عفه ر(دا بۆمبی چێنراو ته قیوه ته وه ئه گه ر درع نه بوای���ه كوژرابوین، حه ق

نییه ئه وه خه ڵك ته قدیری بكات؟".

شه‌رم‌له‌رێككه‌وتن‌له‌گه‌ڵ‌ئێران‌و‌گروپه‌‌شیعه‌كان‌ناكه‌ین

تایبه‌ت(455( سێشه ممه 22014/12/2

ریکالم

ئا: هاوكار حسێن

به شێك له چاودێران تێبینی ئه وه ده كه ن كه زۆرینه ی ئه و قه یرانانه ی

ئێستا له هه رێمی كوردستاندا سه ریانهه ڵداوه به ر ئه و وه زاره تانه كه وتون كه دراون به ئۆپۆزسیۆنی

پێشو، ئه مه ش وه ك داوێك لێكده درێته وه تا ئه و سێ الیه نه

)گۆڕان و یه كگرتوو كۆمه ڵ( زۆرترین به رپرسیارێتی ناڕه زایی خه ڵكیان

به ربكه وێت.

ساڵی رابردو یه كێتیی و پارتی وه ك وێناده كران و ده سه اڵت ناو دوانه یه كی گۆڕان و كۆمه ڵ و یه كگرتوی ئیسالمیش ب���ه ره ی ن���او هاوپه یمانێك���ی وه ك ئۆپۆزس���یۆن، به اڵم له ئێستادا و دوای پێكهێنانی كابینه ی هه شته م هه ر پێنج الیه نه كه پێكه وه له ده وری حكومه تێكی ب���ه اڵم كۆبونه وه ت���ه وه ، هاوب���ه ش زۆرینه ی قه یرانه دارایی و عه سكه ریی و خزمه تگوزاریی���ه كان به ر پش���كه كه ی

ئۆپۆزسیۆنی پێشو كه وتوه .پێش���وی ئه ندامی عه لی ، ئه بوبه كر مه كته بی سیاسیی یه كگرتوی ئیسالمیی كوردس���تان، باس ل���ه وه ده كات كه دوای ئاش���كرابونی هه ندێك لیس���تی ناوو فه رمانبه ری بن دیوار، "زۆرینه ی هه ره زۆری ئه وانه له چوارچێوه ی ئه و وه زاره تانه دان كه له ژێر ده سه اڵتی سێ هێزه كه ی پێش���وی ئۆپۆزسیۆندا بون، ه���اوكات وه زاره ته كانیان راس���ته وخۆ خه ڵكه وه به ئیش���وكاری په یوه ندییان هه یه و به به راورد به وه زاره ته كانی دیكه

قه یراناوییترن".ئ���ه و هه رچه ن���د پێیوای���ه هێش���تا زوه بۆ هه ڵس���ه نگاندنی ئ���ه دای هه ر وه زاره تێ���ك به ه���ۆی ئ���ه و بارودۆخه هه س���تیاره ی كه هه رێمی كوردستانی پێ���دا تێپه ڕده بێ���ت، ب���ه اڵم ب���ڕوای وای���ه ك���ه یه كێتیی و پارتی "پێش���تر زانیویانه ك���ه هه ندێك له وه زاره ته كان كێشه یان زۆره ، بۆیه به سروشتی حاڵ حه زیانكردوه ئۆپۆزسیۆن هه ندێك له و وه زاره تانه وه ربگرن بۆئه وه ی زۆرترین

لێپرسراوێتیان بكه وێته ئه ستۆ". سه رچاوه كانی كشتوكاڵ و وه زاره تی ئ���او له كابینه كانی راب���ردودا پالنێكی ستراتیجیی له ساڵی 2009 راگه یاند، بۆ ئه وه ی تا ساڵی 2015 هه رێمی كوردستان له روی به روبومی كش���توكاڵیه وه بكاته دوای ب���ه اڵم خۆبژێ���و، هه رێمێك���ی دوس���اڵ ئه م پالنه شكستیهێنا، ئێستا ئه م وه زاره ته له كابینه ی هه ش���ته مدا،

دراوه ته كۆمه ڵی ئیسالمیی . له الی���ه ن خۆی���ه وه بیالل س���لێمان ئه ندامی مه كته بی سیاس���یی كۆمه ڵی راگه یان���د، به ئاوێن���ه ی ئیس���المیی ، "پێموانیه ئه و بابه ته به رنامه بۆ داڕێژراو بوبێت"،هه روه ها ئه و نمونه به تێكچونی عێراق وتێوه گالنی ئه منی���ی بارودۆخی دژبه له ش���ه ڕی كوردس���تان هه رێمی كه "په المارێكی ده هێنێت���ه وه داع���ش له مشێوه یه چاوه ڕوانكراو نه بو، چونكه هیچ كه س پێی خۆش نیه كێشه یه كی ئه منیی و دارایی له وشێوه یه ی بۆ توش

بێت".ب���ه اڵم له گه ڵ ده ستبه س���ه رداگرتنی

داعشه وه چه كدارانی له الیه ن موس���ڵ ل���ه رۆژی 8ی حوزه یران���ی ئه مس���اڵ، دوای چه ن���د رۆژێك مه س���عود بارزانی باس���ی له وه كرد ك���ه چه ندین مانگ پێ���ش ئ���ه و روداوه ، زانیارییان هه بوه ك���ه روداوێكی له وش���ێوه یه روده دات و حكومه تی عێراقیش���یان له و مه ترسییه

ئاگاداركردوه ته وه .بیالل س���لێمان له وباره یه وه ده ڵێت، "بۆ موسڵ ئه وه راسته ، به اڵم بڕواناكه م هه رێمی كوردستان چاوه ڕوانی كردبێت په المارێك���ی له وش���ێوه یه ی بدرێ���ت، پاش���ان ئه و گه وره بون���ه ی داعش به م ش���ێوه یه ی كه بتوانێ���ت به ره نگاریی چه ندی���ن واڵتی دنیا ب���كات، ئه وه نده

چاوه ڕێكراو نه بو". دوان له و قه یرانه به هێزانه ی ئێس���تا له هه رێمدان، كێشه ی دارایی و تێوه گالنی له ش���ه ڕی دژی هه رێمی كوردس���تانه داع���ش، كه هه ردوكیان به ش���ێوه یه كی س���ه ره كیی به رۆكی وه زاره تی دارایی و پێش���مه رگه یان گرتوه كه وه زیره كانی

سه ر به بزوتنه وه ی گۆڕانه .

شه ماڵ عه بدولوه فا، به رپرسی ژوری په یج���وری بزوتنه وه ی گۆڕانبه ئاوێنه ی راگه یان���د، "بۆچی قابیل���ه یه كێتیی و پارتی تۆپی ده سه اڵتیان به ده سته وه یه ی���ان س���ه رۆكایه تی هه رێ���م خۆی لێ بێبه ریی بكات؟ ئێستا ئێمه هه مومان ش���ه ریكین و هه مومان به رپرس���یارین. ئێمه پێش���ئه وه ی وه زاره ت���ی دارایی و پێشمه رگه وه ربگرین، نه شه ڕی داعش نه وت هه نارده كردنی هه بوه ،نه كێشه ی به وش���ێوه یه بوه . له به رئه وه رێكه وت

بوه ". له مانگی شوباتی ئه مساڵه وه حكومه تی په یوه ندییه كانی���ان به غ���دا هه رێ���م و روی له گرژب���ون كردو به مهۆیه ش���ه وه به غدا موچ���ه ی فه رمانبه رانی هه رێمی ئ���ه م هه نگاوه ش كوردس���تانی بڕی ، ئه گه رێكی خس���ته به رده م هه ولێ���ری به هێزی سه رهه ڵدانی قه یرانێكی قوڵی دارای���ی . ب���ه اڵم گۆڕان هه ر س���ور بو دارایی ، وه زاره تی وه رگرتنی له س���ه ر كردوه پێش���بینییان ئ���ه وه ی له گه ڵ ك���ه روبه روی قه یرانێكی له وش���ێوه یه

ببنه وه .له وباره یه وه ش���ه ماڵ ده ڵێت، "ئێمه به ڵكو ك���ردوه ، پێش���بینمان ن���ه ك پێش���بینی ده كه ی���ن له داهاتوش ئه م

قه یرانه به رده وامیی ده بێت"له گرفت���ه یه كێ���ك له ئێس���تادا خزمه تگوزارییه كانی هه رێمی كوردستان كه مبونه وه ی بڕی كاره بای نیشتمانیه كه ئه م وه زاره ته ش له م كابینه یه دا دراوه ته

یه كگرتوی ئیسالمیی كوردستان.لیژنه ی س���ه رۆكی شێركۆجه وده ت، س���ه رچاوه وزه و پیشه س���ازیی و سروش���تیه كان به ئاوێن���ه ی راگه یاند، "له مانگ���ی ئاب���ی ئه مس���اڵدا وه زیری كاره بام���ان بانگهێش���تی په رله مان���ی كوردستان كرد، بۆئه وه بو كه دڵنیابین له پالن و به رنام���ه ی وه زاره ت بۆئه وه ی دوباره نه بێت���ه وه ، كاره ب���ا كێش���ه ی له وكاته وه ش ئێمه له گه ڵیاندا له س���ه ر خه تی���ن. ب���ه اڵم هۆكاری س���ه ره كیی كێش���ه كه كورتهێنان���ی ب���ڕی ئ���ه و سوته مه نیه یه كه پێویسته دابینبكرێت

بۆ به رهه مهێنانی كاره با".

شه ممه ی رابردو، نوری مالیكی جێگری س����ه رۆك كۆمار و س����ه رۆك وه زیرانی پێش����وی عێراق، گه یش����ته به یروتی پایته ختی لوبنان، رۆژنامه یه كی نزیك له حزبواڵی لوبنان ده ڵێت "حه س����ه ن نه سرواڵ ستایشی مالیكی ده كات كه ویالیه تی سێهه می ره تكرده وه و ئاماده

نه بو ته نازول بۆ كورد بكات".ئاوێن����ه ، االخبار: به پێ����ی رۆژنامه ی نزیك رۆژنامه یه ك����ی ك����ه االخب����ار له به یروت����ی لوبنان����ه و له حزب����واڵی پایته خ����ت ده رده چێت، نوری مالیكی پزیشكیی پش����كنینی به مه به س����تی له الی����ه ن به ی����روت و گه یش����توه ته به رپرس����انی هێزه ش����یعیه كانی ئه و واڵت����ه وه ك����ه حزب����واڵ و بزوتنه وه ی "ئه مه ل"ن پێشوازیی گه رمی لێكراوه و له ئێواره خوانێكیشدا داوه تی "حه سه ن حزبواڵی س����ه ركرده ی نه س����رواڵ"ی

لوبنان بوه .االخبار ئاماژه به وه ده كات كه له و ستایشی نه سرواڵ حه سه ن دیداره دا، قاره مانیی و هه ڵوێس����تی جوامێرانه ی نوری س����عودیی ئه مه ریكی����ی و دژه مالیك����ی ك����ردوه ، ك����ه پێداگری����ی هێزه كان����ی كش����انه وه ی له س����ه ر ئه مه ریكا له عێراق ك����ردوه ، هه روه ها ده ستخۆش����یی ئه وه ی لێك����ردوه كه ده ستی به سه روه رێتیی خاكی عێراق و یه كپارچه یی واڵته وه گرتوه و پێداگریی به هه رێمكردنی ره تكردنه وه ی له سه ر عێراق كردوه ته وه ، س����ه ره ڕای هه مو فریودانه كان، له وانه ش مسۆگه ركردنی

له به رامب����ه ر س����ێهه میی ویالیه ت����ی بۆ نه وت له دۆس����یه ی ته نازولكردنی

كورده كان.لوبن����ان میدیاكان����ی ه����اوكات ئام����اژه ب����ه وه ده ده ن ك����ه ئامان����ج كردنه وه ی مالیك����ی له گه ش����ته كه ی ئه منییه ئیس����تیخباراتیی و كه ناڵ����ی له گه ڵ حزبواڵی لوبنانی ، به مه به ستی

س����ودوه رگرتن له ئه زمونی حزبواڵ بۆ به ره نگاربونه وه ی چه كدارانی داعش.

هه فته ی رابردوش، مالیكی سه ردانی ئیسالمیی كۆماری پایته ختی تارانی ئێرانی كردو له الیه ن گه وره به رپرسانی ئه و واڵته وه به گه رمی پێشوازیی لێكرا، له كاراكته ره یه كێ����ك ناوب����راو وه ك گرنگه كانی شیعه له ئاستی رۆژهه اڵتی

ناوه ڕاستدا سه یر ده كرێت، كه رۆڵێكی كارای له دژایه تیكردنی عه ره بس����تانی سوننه كانی له الوازكردنی س����عودیه و عێ����راق و چڕكردن����ه وه ی ده س����ه اڵت له ده ستی ش����یعه كان و پشتیوانیكردن له رژێم����ی س����وریا و پاڵپش����تیكردنی دۆس����تایه تیكردنی لوبنان و حزبواڵی

ئێراندا بینیوه .

ئا: كاردۆ حه سه ن

ده ستوری هه رێم قسه ی جیاوازی له باره وه ده كرێت و بونی ملمالنێی سیاسیی له سه ر ده قه كانی ئه و پرسه به رده وامه ، به پێی وته ی

په رله مانتارانیش ئه گه ر ده ستور په سه ندبكرێت، ئه وا ئه و هه شت

ساڵه ی سه رۆكی هه رێم هه یه تی، سفر ده بێته وه و ده كرێت بۆ هه شت ساڵی

دیكه ببێته وه به سه رۆكی هه رێم.

زۆرترین ئه و خااڵنه ی كه له ده ستوری له ب���اره وه زۆری داهاتودامش���تومڕی ده كرێت، ده ش���ێت ئه مانه بن: سنور و جوگرافی���ای هه رێ���م، دۆخ���ی ماف و ئازادیه گشتیه كان، مافی ئۆپۆزسیۆن، ده سه اڵته كانی سه رۆكی هه رێم، شوێن و پێگه ی ده س���ه اڵتی داددوه ریی، مافی

پێكهاته نه ته وه یی و ئاینیه كان.له وباره یه وه گۆران ئازاد، په رله مانتار له په رله مان���ی كوردس���تان به ئاوێنه ی "ك���ه ده س���تورمان هه بو راگه یان���د، چاودێریی ده بێت و ده ستوریی دادگای ده كات قانونه كان���ی ده س���توریه تی ئه و به بڕوای كوردس���تان"، له هه رێمی دروس���تبونی له كاتی نیه مه رجه عێك كێشه كاندا له كوردستان تاوه كو په نای

بۆ ببرێت.تائێستا ده ستوری هه رێمی كوردستان ئاماده نیه بۆ ریفراندۆم، به پێی یاسای ژماره 19ی ساڵی 2013 له ماده ی دودا به ڕونی���ی هاتوه ، پڕۆژه ی ده س���توری به س���ازدانی كوردس���تان هه رێم���ی ده كرێت، پێدا پێداچونه وه ی سیاسیی "ده س���توره كه ی ئازاد گۆران به بڕوای هه رێم ئاماده یه ب���ۆ پێداچونه وه نه ك

ریفراندۆم".له ماده كان���ی یه كێ���ك به پێ���ی سه رۆكی ویالیه تی هه رێم ده س���توری هه رێم له گه ڵ ده س���توره كه سه رله نوێ ئازادیش گ���ۆران ده س���تپێده كاته وه ، په سه ندبكرێت ده ستور ده ڵێت،"ئه گه ر ئه وكات ئه و هه ش���ت ساڵه ی ویالیه تی س���ه رۆكی هه رێم به پێی یاسای ژماره یه كی ساڵی 2005 هه یه تی هه موی سفر

ده بێته وه ".ه���اوكات عه ب���دواڵ م���ه ال ن���وری، گ���ۆڕان پێش���وی په رله مانتارێك���ی "ده س���تورمان راگه یاند، به ئاوێن���ه ی نه بێت باشتره وه ك له وه ی ده ستورێكی خراپمان هه بێت، ئه وانه ش���ی پێیانوایه

بونی ده ستوری خراپ باشتره له نه بونی له ده س���ه اڵت و به ش���ێكن ده س���تور، ده س���توره وه له رێگ���ه ی ئه یانه وێ���ت پێگ���ه ی خۆیان به هێز بك���ه ن، یاخود

تێگه یشتنیان كالسیكیه ".عه بدواڵ ده ڵێت،"كوردستان پێكهاته ی جیاوازی تێدای���ه ، ئه م پڕۆژه یه زۆڵمی

له كه مه نه ته وه كانی تر كردوه ".پێشیوایه "جگه له وه ی سه رۆكی ئه و پێ���دراوه زۆری ده س���ه اڵتی هه رێ���م له ده ستوردا،چانس���ی ئه وه ش���ی هه یه ببێته خاوه نی له داهاتودا به كراوه ی���ی عادیه وه ، یاس���ای له رێگه ی ده سه اڵت بۆدیكتاتۆری���ی زه مین���ه به م���ه ش ده س���ه اڵته كانی بۆیه ده خوڵقێنێ���ت، سه رۆكی هه رێم كێش���ه یه و ده توانرێت هیچ بكرێت و موماره س���ه به ڕه های���ی ده س���ه اڵتێك توان���ای لێپرس���ینه وه ی

نیه ".له الیه كی تره وه عه تا ش���ێخ حه سه ن كادری پێش���كه وتوی پارتی به ئاوێنه ی راگه یان���د، " پێش���تریش سیس���تمی په رله مانییمان ته جروبه كرد كوردستانی به ره و پێكدادان و ش���ه ڕی ناوخۆ برد، عێراق سیستمی په ڕله مانیه و ته نگه ژه ی سیاسیی روبه ڕوی ئه م هه رێمه بۆته وه ، بۆی���ه پێموایه له ئێس���تادا سیس���تمی كوردس���تان له هه رێم���ی سیاس���یی

وائه خوازێت سه رۆكایه تی بێت".ه���اوكات ئارام جه م���ال، چاالكوانی مه ده نیی پێیوایه ئێس���تا هاوكێش���ه ی سیاسیی له هه رێمدا گۆڕاوه و قۆناغێكی نوێ هاتوه ته پێشه وه له روی ته رازوی هێ���زه وه ، ئ���ه و به ئاوێن���ه ی راگه یاند، "پێویس���ته پێداچون���ه وه به كۆی ئه و پرۆژه ده ستوره دا بكرێت، به جۆرێك كه ئه گه ر النیكه م ئه و پرۆژه ده ستوره ش له په رله مان���دا هه مواربكرێت���ه وه ، ئه وا له ژێ���ر هه مواركردنه وه ك���ه ده بێ���ت هاوپه یمانێتیی قۆناغ���ی كاریگه ری���ی س���تراتیژییدا نه بێ���ت و به ڕوانینێك���ی نوێ���ی ئه وت���ۆوه هه مواربكرێته وه ، كه وه اڵمده ره وه بێت ن���ه ك ته نها بۆ ئه م قۆناغه تازه یه ی ئێس���تا، به ڵكو ببێته به ردێكی بناغه ی دروست بۆ سیستمی سیاس���یی و كۆمه اڵیه ت���ی و ئابوری���ی و

دادوه ریی له قۆناغه كانی داهاتوشدا".رۆژی 2009/6/24 پرۆژه ی ده ستوری له په رله مان���دا كوردس���تان هه رێم���ی په سه ندكرا، كه دو مانگ به سه ر واده ی یاس���ایی خول���ی دوه م���ی په رله ماندا

تیپه ڕیبو.

ئۆپۆزسیۆنی پێشو پشكی شێری قه یرانه كانی كابینه ی هه شته میان به ركه وتوه

حه‌سه‌ن‌نه‌رسواڵ‌ستایشی‌‌نوری‌‌مالیكی‌‌ده‌كات:قاره مانیت كه ویالیه تی سێهه مت ره تكرده وه

تا ته نازول بۆ كورد نه كه یت

"ئه‌گه‌ر‌ده‌ستور‌په‌سه‌ندبكرێت‌هه‌شت‌ساڵه‌که‌ی‌ویالیه‌تی‌سه‌رۆكی‌هه‌رێم‌یه‌کسان‌

ده‌بێته‌وه‌‌به‌سفر"

نوری مالیكی له به یروت

‌ئا:‌زریان‌محه‌مه‌د‌

ره‌وشی‌‌كاره‌با‌له‌خراپه‌وه‌‌به‌ره‌و‌خراپتر‌ده‌چێت،‌سه‌رۆكی‌‌لیژنه‌ی‌‌

ئاوه‌دانكردنه‌وه‌‌له‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌ناڕازییه‌‌له‌وه‌ی‌‌سه‌ره‌ڕای‌‌بودجه‌یه‌كی‌‌

باش‌و‌ده‌وڵه‌مه‌ندیی‌‌كوردستان‌له‌سه‌رچاوه‌ی‌‌وزه‌شدا،‌تا‌ئێستا‌

نه‌توانراوه‌‌پێویستیه‌كانی‌‌هاواڵتیان‌له‌سه‌ره‌كیترین‌هۆكاری‌‌ژیان‌كه‌‌كاره‌بایه‌‌پڕبكرێته‌وه‌،‌به‌رپرسی‌‌ڕاگه‌یاندنی‌‌كاره‌بای‌‌سلێمانیش‌ده‌ڵێت‌"ڕه‌وشی‌‌كاره‌با‌به‌ته‌نها‌وه‌زاره‌تی‌‌كاره‌با‌لێی‌‌به‌رپرسیار‌نیه‌،‌به‌ڵكو‌وه‌زاره‌تی‌‌سامانه‌‌

سروشتیه‌كانیش‌به‌شێكی‌‌گه‌وره‌ی‌‌ئه‌و‌به‌رپرسیاریه‌تیه‌ی‌‌به‌رده‌كه‌وێت".

‌فایه‌ق‌مس����ته‌فا‌ره‌س����وڵ‌‌س����ه‌رۆكی‌‌ئه‌ندام����ی‌‌ ئاوه‌دانكردن����ه‌وه‌‌و‌ لیژن����ه‌ی‌‌لیژنه‌ی‌‌پیشه‌س����ازیی‌‌و‌وزه‌‌له‌په‌رله‌مانی‌‌كوردس����تان‌به‌ئاوێن����ه‌ی‌‌راگه‌یان����د‌كه‌‌س����ه‌ره‌ڕای‌‌دو‌ده‌ی����ه‌‌له‌حكومڕانی����ی‌‌و‌هه‌بونی‌‌بودجه‌یه‌كی‌‌گه‌وره‌و‌سه‌رچاوه‌ی‌‌وزه‌ی‌‌زۆرو‌زه‌به‌ن����د،‌جێ����ی‌‌نیگه‌رانییه‌‌كه‌‌تا‌ئێس����تا‌هاواڵتیان‌دادو‌بێدادیانه‌‌به‌ده‌س����ت‌كه‌میی‌كاره‌ب����اوه‌،‌ئه‌و‌وتی‌‌"وێڕای‌‌ئه‌وه‌ش‌ئه‌و‌بڕه‌‌كاره‌بایه‌شی‌‌كه‌‌به‌رهه‌مدێت،‌به‌تێچویه‌كی‌‌زۆر‌به‌رهه‌مدێت‌كه‌‌ئه‌ویش‌بارگرانییه‌كی‌‌زۆری‌‌له‌س����ه‌ر‌بودجه‌ی‌‌گشتیی‌‌دروستكردوه‌و‌به‌شێكی‌‌زۆر‌له‌داهاتی‌‌خه‌ڵكی‌‌كوردس����تان‌له‌و‌

بواره‌دا‌خه‌رج‌ده‌كرێت".‌وتیشی‌‌"بڕی‌‌تێچونی‌‌سااڵنه‌ی‌‌كاره‌با‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردس����تاندا‌نزیكه‌ی‌‌‌4بۆ‌‌5ملیار‌دۆالره‌،‌كه‌‌له‌كڕینی‌‌س����وته‌مه‌نیی‌‌بۆ‌وێس����تگه‌‌غازیه‌كان‌به‌كاردێت،‌هه‌مو‌له‌چه‌ند‌ ئه‌وه‌ی����ه‌‌ هۆكاره‌كه‌ی‌‌ ئه‌مان����ه‌‌س����اڵی‌‌ڕابردوه‌وه‌‌تا‌ئێس����تا‌پالنێكی‌‌

ستراتیژیی‌و‌زانستیی‌ورد‌له‌بواری‌‌وزه‌ی‌‌كاره‌بادا‌پیاده‌‌نه‌كراوه‌و‌ئه‌وه‌ی‌‌ئێستاو‌له‌ڕابردوش����دا‌به‌ده‌س����تیه‌وه‌‌گیرۆده‌ین‌باجی‌‌نه‌بونی‌‌ئه‌و‌پالنه‌‌ستراتیژیه‌یه‌".

ناوبراو‌كه‌‌پێش����تر‌ئه‌ندازیاری‌‌كاره‌با‌ب����وه‌،‌جه‌غت‌له‌وه‌‌ده‌كاته‌وه‌‌كێش����ه‌ی‌‌سه‌ره‌كیی‌‌كاره‌با‌به‌شێوه‌یه‌كی‌‌سه‌ره‌كیی‌‌كه‌می����ی‌به‌رهه‌مهێنانه‌‌به‌به‌راورد‌له‌گه‌ڵ‌به‌كارهێناندا،‌ئه‌و‌وتی‌‌"پێویس����ته‌‌كار‌بكرێت‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌ئاس����تی‌‌به‌رهه‌مهێنان‌بگه‌یه‌نرێته‌‌ئاستی‌‌به‌كارهێنان،‌ئه‌ویش‌له‌ڕێ����ی‌كۆنترۆڵك����ردن‌و‌كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‌به‌ه����ه‌ده‌ردان‌و‌س����ه‌رپێچیه‌كان‌و‌دانانی‌‌جێگ����ره‌وه‌ی‌‌وزه‌ی‌‌كاره‌با‌به‌دابینكردنی‌‌بڕی‌‌پێویستی‌‌سوته‌مه‌نی‌‌به‌شێوه‌یه‌كی‌‌به‌رده‌وام‌و‌به‌بێ‌‌دواكه‌وتن،‌نه‌ك‌هاواڵتی‌‌به‌ش����ه‌‌نه‌وته‌ك����ه‌ی‌‌زس����تانی‌‌له‌چله‌ی‌‌هاوین����دا‌وه‌ربگرێ����ت،‌كه‌‌ل����ه‌م‌باره‌دا‌به‌به‌كارنه‌هێنان����ی‌‌وزه‌ی‌‌كاره‌ب����ا‌وه‌ك‌هۆكاری‌‌گه‌رمكردنه‌وه‌‌بارێكی‌‌زۆر‌قورس‌

له‌سه‌ر‌سیستمی‌‌كاره‌با‌الده‌چێت".‌وتیش����ی‌‌"بۆ‌چاره‌سه‌ری‌‌هه‌نوكه‌یی‌به‌رهه‌مهێنانی‌‌ وێس����تگه‌ی‌‌ هه‌وڵب����درێ‌‌كاره‌بای‌‌خورمه‌ڵه‌‌كه‌‌بڕی‌‌به‌رهه‌مهێنانی‌‌بریتیه‌‌له‌‌600مێگاوات‌و‌به‌هۆی‌‌كێشه‌ی‌‌نه‌توانراوه‌‌ كارگێڕیه‌وه‌‌ و‌ س����وته‌مه‌نیی‌كێش����ه‌كانی‌‌ بكرێ����ت(‌ پ����ێ‌‌ ئیش����ی‌‌په‌له‌كردن‌ بخرێته‌كار،‌ چاره‌سه‌ربكرێت‌و‌وێس����تگه‌‌ ئیش����پێكردنی‌‌ له‌گۆڕین����ی‌‌‌Simple( له‌سیس����تمی‌‌ غازی����ه‌كان‌‌Combined(ه‌وه‌‌بۆ‌سیستمی‌‌)CycleCycle(‌ك����ه‌‌ه����ه‌ر‌وێس����تگه‌یه‌ك‌له‌م‌باره‌دا‌ده‌توان����ێ‌‌نزیكه‌ی‌‌نیو‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌تر‌له‌ئاس����تی‌‌به‌رهه‌مهێنانی‌‌ئێستا‌زیاد‌بكات،‌بۆ‌كه‌مكردن����ه‌وه‌ی‌‌بڕی‌‌تێچونی‌‌وزه‌ی‌‌كاره‌ب����او‌كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‌ئه‌و‌باره‌‌زۆره‌ی‌‌له‌س����ه‌ر‌بودجه‌ی‌‌گش����تیه‌‌په‌له‌‌بكرێ‌‌له‌گۆڕینی‌‌ئیش����پێكردنی‌‌وێستگه‌‌غازی����ه‌كان‌ل����ه‌گاز‌ئۆیله‌وه‌‌ب����ۆ‌غازی‌‌

سروشتیی‌".ناوب����راو‌ب����اس‌ل����ه‌وه‌‌ده‌كات‌ك����ه‌‌كه‌متربونه‌وه‌ی‌‌ كاره‌باو‌ كه‌میی‌ كێشه‌ی‌‌هه‌میش����ه‌‌ كات‌ به‌تێپه‌ڕبون����ی‌‌چاوه‌ڕوانكراوه‌،‌چونكه‌‌داتای‌‌س����ااڵنه‌ی‌‌ب����واری‌‌كاره‌با‌ئاماژه‌ی‌‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌تیایه‌‌ك����ه‌‌ڕێ����ژه‌ی‌‌زیادكردن����ی‌‌به‌كارهێنانی‌‌كاره‌ب����ا‌س����ااڵنه‌‌له‌15%‌ب����ۆ‌17%‌یه‌و‌له‌به‌رامبه‌ریش����دا‌ڕێ����ژه‌ی‌‌زیادكردن����ی‌‌به‌رهه‌مهێنان‌زۆر‌له‌وه‌‌كه‌متره‌،‌ئه‌مه‌ش‌پله‌ی‌‌ نزمبونه‌وه‌ی‌‌ به‌رزبونه‌وه‌‌و‌ له‌كاتی‌‌گه‌رمیی‌ده‌وروبه‌ردا‌له‌هاوینان‌و‌زستاناندا‌به‌ده‌رده‌كه‌وێت،‌ كاریگه‌ریه‌ك����ه‌ی‌‌ زیاتر‌س����ه‌ره‌ڕای‌‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌ئه‌مس����اڵ‌به‌هۆی‌‌ئه‌منی����ه‌وه‌‌ ناله‌ب����اری‌ هه‌لومه‌رج����ی‌‌ژماره‌یه‌كی‌‌زۆری‌‌ئاواره‌‌ڕویان‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌كردوه‌و‌ئه‌وه‌ش‌بوه‌ته‌‌هۆی‌‌

زیاتركردنی‌‌به‌كارهێنانی‌‌كاره‌با.ناوب����راو‌وتی‌‌"هه‌ر‌چه‌ن����ده‌‌بڕیاروایه‌‌وه‌زی����ری‌‌كاره‌با‌بانگهێش����تی‌‌په‌رله‌مان‌بكرێت‌بۆ‌پرس����اندن‌له‌س����ه‌ر‌ڕه‌وشی‌‌كاره‌با،‌به‌اڵم‌پێموانیه‌‌به‌بانگهێشتكردنی‌‌وه‌زیری‌‌كاره‌با‌چاره‌س����ه‌ری‌‌كێش����ه‌كه‌‌بكرێ‌،‌چونكه‌‌كاتێك‌وه‌زیر‌بانگهێشت‌ڕونكردنه‌وه‌‌ ته‌نه����ا‌ وه‌زی����ر‌ ده‌ك����رێ‌،‌ده‌دات‌له‌س����ه‌ر‌هۆكاره‌كانی‌‌كێش����ه‌كه‌،‌ڕونكردن����ه‌وه‌ش‌ماڵی‌‌هی����چ‌هاواڵتیه‌ك‌

ڕوناك‌ناكاته‌وه‌".ئه‌مه‌‌له‌كاتێكدایه‌‌كه‌‌زۆرێك‌له‌وانه‌ی‌‌نزیك����ه‌وه‌‌چاودێری����ی‌‌ره‌وش����ی‌‌كاره‌با‌ده‌كه‌ن‌پێیانوایه‌‌هیچ‌ئاماژه‌یه‌ك‌نیه‌‌كه‌‌له‌ماوه‌یه‌كی‌‌كورتخایه‌ندا‌به‌ره‌و‌باش����یی‌بڕوا‌و‌چاره‌سه‌رێكی‌‌بنه‌ڕه‌تیی‌‌بكرێت.

كاره‌ب����ای‌‌ ڕاگه‌یاندن����ی‌‌ به‌رپرس����ی‌‌س����لێمانی‌‌"س����یروان‌محه‌مه‌د"‌ئه‌وه‌ی‌‌ب����ۆ‌ئاوێن����ه‌‌رونك����رده‌وه‌‌كه‌‌ڕه‌وش����ی‌‌كاره‌ب����ا‌به‌ته‌نها‌وه‌زاره‌ت����ی‌‌كاره‌با‌لێی‌‌به‌رپرسیار‌نیه‌‌به‌ڵكو‌وه‌زاره‌تی‌‌سامانه‌‌سروش����تیه‌كان‌به‌ش����ێكی‌‌گه‌وره‌ی‌‌ئه‌و‌

به‌ر‌پرس����یاریه‌تیه‌یان‌به‌رده‌كه‌وێت،‌كه‌‌كاره‌با‌به‌وش����ێوه‌یه‌یه‌‌و‌هه‌وڵینه‌داوه‌‌بۆ‌دابینكردن����ی‌‌نه‌وت‌ب����ۆ‌هاواڵتیان،‌ئه‌و‌وتی‌‌"ڕۆژان����ه‌‌‌350هه‌زار‌به‌رمیل‌نه‌وت‌ده‌نێرن����ه‌‌ده‌ره‌وه‌،‌ب����ه‌اڵم‌له‌ناوخ����ۆدا‌خه‌ڵك‌نه‌وتی‌‌نیه‌،‌له‌ئێستاشدا‌به‌شێكی‌‌زۆری‌‌هاواڵتی����ان‌پس����وڵه‌ی‌‌نه‌وتی����ان‌فرۆشتۆته‌وه‌‌له‌به‌ر‌بێموچه‌یی‌‌و‌قه‌یرانی‌‌دارایی‌‌و‌ئه‌مه‌ش‌وایكردوه‌‌به‌دیلی‌‌ئاسان‌كه‌‌ببێته‌‌جێگ����ه‌ی‌‌گه‌رمكه‌ره‌وه‌‌ئامێره‌‌كاره‌باییه‌كان����ه‌‌وه‌ك‌هیته‌رو‌س����پلێت‌و‌به‌مه‌ش‌خواس����تی‌‌زۆر‌له‌س����ه‌ر‌كاره‌با‌

زیادی‌‌كردوه‌".‌وتیش����ی‌‌"پێویسته‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌له‌سه‌ر‌كاره‌با‌ ئه‌نجامبدات‌ كۆنفرانسێك‌بۆ‌چۆنیه‌تی‌‌مامه‌ڵه‌كردن‌له‌گه‌ڵ‌كاره‌با‌بۆ‌ئ����ه‌وه‌ی‌‌كاره‌ب����ا‌له‌خزمه‌تگوزاریه‌وه‌‌بگۆڕرێت‌بۆ‌ئابوری����ی‌‌و‌حكومه‌ت‌وه‌ك‌ئابوریی‌‌ته‌ماش����ای‌‌ب����كات،‌له‌كاتێكدا‌سااڵنه‌‌‌5تریلیۆن‌دینار‌بۆ‌خزمه‌تگوزاریی‌‌

كاره‌با‌له‌بودجه‌ی‌‌هه‌رێم‌ده‌ڕوات".‌ناوبراو‌ئاماژه‌ی‌‌به‌وه‌‌كرد‌كه‌‌س����اڵی‌‌ڕابردو‌له‌مانگ����ی‌‌11دا،‌ڕۆژانه‌‌ته‌نها‌دو‌كاتژمێر‌كاره‌با‌ده‌بڕرا‌به‌اڵم‌له‌مس����اڵدا‌‌6كاتژمێر‌بڕراوه‌.‌له‌سلێمانیدا‌له‌ماوه‌ی‌‌یه‌ك‌مانگدا‌خواست‌له‌‌‌800مێگاواته‌وه‌‌بوه‌‌به‌‌‌1400مێگاوات‌واتا‌‌600مێگاوات‌

خواستی‌‌كاره‌با‌زیادی‌‌كردوه‌.كاره‌ب����ای‌‌ ڕاگه‌یاندن����ی‌‌ به‌رپرس����ی‌‌سلێمانی‌‌داوا‌ده‌كات‌حكومه‌ت‌كاربكات‌بۆ‌به‌ده‌ستهێنانی‌‌وزه‌ی‌‌كاره‌با‌له‌تیشكی‌‌خۆرو‌ئ����ه‌و‌سروش����ته‌ی‌‌هه‌مانه‌‌كه‌‌تا‌ئێس����تا‌بیرنه‌كراوه‌ته‌وه‌‌به‌دیلی‌‌دیكه‌ی‌‌وێستگه‌كانی‌‌به‌رهه‌مهێنانی‌‌وزه‌ی‌‌كاره‌با‌

بهێنرێته‌‌كوردستان.ئێس����تا‌كاره‌با‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردستاندا‌به‌رهه‌مناهێنرێت،‌ سروش����تیی‌‌ به‌غازی‌‌به‌ڵكو‌وێس����تگه‌‌غازیه‌كان‌به‌گاز‌ئۆیل‌و‌سوته‌مه‌نیی‌‌قورس‌كار‌ده‌كه‌ن،‌هه‌ردو‌

به‌رهه‌مهێنان����ی‌‌كاره‌ب����ای‌‌ وێس����تگه‌ی‌‌به‌ئاو‌ ده‌ربه‌ندیخان‌ دوكان‌و‌ كارۆئ����اوی‌‌ئی����ش‌ده‌كه‌ن،‌ب����ه‌اڵم‌پ����الن‌هه‌یه‌‌بۆ‌غازیه‌كان‌ وێستگه‌‌ ئیشپێكردنی‌‌ ئه‌وه‌ی‌‌

ل����ه‌گاز‌ئۆیل����ه‌وه‌‌بگۆڕرێ����ن‌ب����ۆ‌غازی‌‌سروش����تیی‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌تێچونی‌‌كاره‌با‌و‌كاریگه‌رییه‌‌نێگه‌تیڤه‌كانیش����ی‌‌بۆ‌سه‌ر‌

ژینگه‌‌كه‌مبكرێته‌وه‌.

‌ئا:‌ئاسۆ‌سه‌راوی‌

‌216رۆژه‌‌هه‌ڵبژاردنی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌پارێزگاكانی‌‌هه‌رێم‌ئه‌نجامدراوه‌،‌كه‌چی‌‌هێشتا‌پارێزگاری‌‌هه‌ڵبژێرراو‌له‌سلێمانی‌‌ده‌ستبه‌ركار‌نه‌بوه‌،‌سه‌رۆكی‌‌لیستی‌‌"خزمه‌ت"‌ده‌ڵێت‌"ئێستا‌دیواره‌كه‌ی‌‌

نێوان‌پارێزگار‌كه‌‌بۆ‌یه‌كێتیه‌و‌ئه‌نجومه‌نی‌‌پارێزگا‌كه‌‌بۆ‌گۆڕانه‌،‌وه‌ك‌

دیواری‌‌به‌رلینی‌‌لێهاتوه‌".

پ���اش‌زیاتر‌له‌6مان���گ‌له‌هه‌ڵبژاردنی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌پارێزگاكان،‌یه‌كێتیی‌‌و‌گۆڕان‌گه‌یشتونه‌ته‌‌رێككه‌وتن‌بۆ‌یه‌كالییبونه‌وه‌ی‌‌پۆسته‌كانی‌‌پارێزگای‌‌سلێمانی‌،‌به‌تایبه‌ت‌پۆستی‌‌پارێزگاری‌‌سلێمانی‌‌كه‌‌دو‌ساڵی‌‌یه‌كه‌م‌له‌الی‌‌یه‌كێتیی‌‌ده‌بێت‌دو‌س���اڵی‌‌دوه‌میش‌له‌الی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌ده‌بێت،‌ده‌ب���و‌دوێنێ‌‌1-‌12ئه‌و‌پرس���ه‌‌یه‌كالیی‌‌

بوایه‌ته‌وه‌،‌به‌اڵم‌دواخرا‌بۆ‌12-11.ئاوێن���ه‌،‌ زانیاریه‌كان���ی‌‌ به‌پێ���ی‌‌گۆڕان‌ یه‌كێتی���ی‌‌و‌ نێوان‌ گفتوگۆكان���ی‌‌پۆسته‌كان‌ به‌دابه‌ش���كردنی‌‌ س���ه‌باره‌ت‌نه‌گه‌یشتوه‌ته‌‌بنبه‌ست،‌به‌اڵم‌له‌هه‌ندێك‌بڕگه‌یدا‌ئاس���ته‌نگی‌‌تێكه‌وت���وه‌،‌گۆڕان‌پارێزگاك���ه‌ی‌‌ گرنگ���ی‌‌ پۆس���تی‌‌ ‌38به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ له‌وان���ه‌،‌ به‌ده‌س���تهێناوه‌،‌پۆلیسی‌‌فریاكه‌وتن،‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌هاتوچۆ،‌قایمقامی‌‌ش���ارو‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌پۆلیس���ی‌‌چاالكییه‌‌مه‌ده‌نیه‌كان،‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌گفتوگۆ‌به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌كانی‌‌ به‌رده‌وامه‌‌ له‌سه‌ری‌‌په‌روه‌رده‌و‌ته‌ندروس���تیی‌‌و‌ئاساییش���ه‌‌و‌داهاتودا‌ له‌هه‌فته‌ی‌‌ ده‌كرێت‌ پێش���بینی‌‌سه‌باره‌ت‌به‌دابه‌ش���كردنی‌‌ئه‌و‌پۆستانه‌‌

بگه‌نه‌‌رێككه‌وتن.هه‌رچه‌ن���ده‌‌پ���رۆژه‌ی‌‌دو‌س���اڵ‌به‌دو‌س���اڵیش،‌له‌بنچینه‌دا‌بیرۆكه‌ی‌‌لیس���تی‌‌خزمه‌تی‌‌یه‌كگرتو‌و‌كۆمه‌ڵی‌‌ئیس���المیی‌بو،‌به‌اڵم‌له‌ئێستادا‌ئیسالمیه‌كان‌ترسی‌‌ئه‌وه‌یان‌هه‌یه‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ئه‌وان‌پێشكه‌ش���ی‌‌

ئه‌و‌دو‌حزبه‌یان‌ك���رد،‌دواجار‌به‌زیانی‌‌خۆیان‌بش���كێته‌وه‌‌و‌بكه‌ون���ه‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌وه‌رگرتنی‌‌پۆسته‌‌گرنگه‌كانی‌‌پارێزگاكه‌.‌سه‌رۆكی‌‌لیستی‌‌خزمه‌ت‌مه‌هدی‌‌مه‌حمود‌پێی‌‌س���ه‌یره‌‌ئه‌گه‌ر‌گۆڕان‌و‌یه‌كێتیی‌‌بیر‌له‌ش���تێكی‌‌وه‌ها‌بكه‌ن���ه‌وه‌،‌ئه‌و‌ده‌ڵێت‌"بڵێی‌‌دنی���ا‌به‌و‌جۆره‌‌خ���راپ‌بوبێت،‌تا‌به‌و‌جۆره‌‌مامه‌ڵه‌م���ان‌له‌گه‌ڵ‌بكه‌ن،‌ئه‌گه‌ر‌ئێمه‌‌مه‌به‌ستمان‌ته‌نها‌وه‌رگرتنی‌‌پۆست‌بوایه‌‌ده‌مێك‌بو‌له‌گه‌ڵ‌یه‌كێتیی‌‌رێككه‌وتبوین،‌به‌اڵم‌قبوڵمان‌نه‌بو‌گۆڕان‌بكرێته‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌هاوكێش���ه‌كه‌،‌ئه‌مه‌ش‌مانای‌‌ئه‌وه‌‌نییه‌‌ئێستا‌له‌پێدانی‌‌پۆسته‌‌گرنگه‌كان‌په‌راوێز‌بخرێن،‌تا‌ئێس���تاش‌هیچ‌الیه‌كی���ان‌نه‌یانتوانیوه‌‌له‌و‌پڕۆژه‌ی‌‌

ئێمه‌‌باش���تر‌بێنن،‌ئه‌وه‌تا‌هه‌ر‌له‌س���ه‌ر‌ئه‌وه‌ش‌رێككه‌وتون".

به‌پێ���ی‌‌زانیاریه‌كانی‌‌ئاوێنه‌‌یه‌كێتیی‌‌و‌گ���ۆڕان‌به‌نی���از‌نی���ن‌هی���چ‌یه‌كێ���ك‌له‌پۆسته‌كانی‌‌جێگرانی‌‌پارێزگار‌و‌جێگری‌‌به‌رپرسی‌‌ پارێزگا‌و‌ ئه‌نجومه‌نی‌‌ سه‌رۆكی‌‌یه‌كه‌‌ئیدارییه‌‌س���ه‌ربه‌خۆكانی‌‌له‌نمونه‌ی‌‌گه‌رمی���ان‌و‌راپه‌ڕین‌و‌پۆس���تی‌‌قایمقامی‌‌س���لێمانی‌‌بده‌نه‌‌الیه‌كانی‌‌ت���ر،‌ئه‌وه‌ی‌‌تا‌ئێس���تا‌زان���راوه‌‌له‌پۆس���ته‌كانی‌‌تردا‌

هاوبه‌شییان‌پێده‌كرێت.به‌پێ���ی‌‌ئ���ه‌و‌زانیارییانه‌ی‌‌به‌ده‌س���ت‌هات���ون‌له‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌دوێنێی‌‌س���ه‌رۆك‌فراكس���یۆنه‌كانی‌‌پارێ���زگای‌‌س���لێمانی‌‌فراكسیۆنی‌‌ سه‌رۆكی‌‌ ئه‌بوبه‌كر‌ د.هه‌ڤاڵ‌

گۆڕان‌مه‌به‌س���تی‌‌بوه‌‌ئه‌و‌رێككه‌وتنه‌ی‌‌له‌رێككه‌وتنێك���ی‌‌ یه‌كێتی���ی‌‌ خۆی���ان‌و‌سیاس���یی‌‌نێوان‌خۆیان���ه‌وه‌‌بهێنێته‌‌ناو‌ئه‌نجومه‌نی‌‌پارێزگا‌تا‌له‌وێدا‌ش���ه‌رعیه‌ت‌وه‌ربگرێت،‌ب���ۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌ن���ه‌ك‌یه‌كێتیی‌‌له‌داهات���ودا‌ب���ه‌و‌رێككه‌وتن���ه‌وه‌‌پابه‌ند‌نه‌بێت،‌ب���ه‌اڵم‌الیه‌نه‌كانی‌‌ت���ر‌ئه‌وه‌یان‌

پێخۆش‌نه‌بوه‌.سه‌رۆكی‌‌لیستی‌‌خزمه‌ت‌به‌وه‌‌دڵخۆشه‌‌ك���ه‌‌هه‌ر‌یه‌ك‌ل���ه‌‌د.ئاس���ۆ‌فه‌ره‌یدون‌و‌د.هه‌ڤاڵ‌ئه‌بوبه‌كر‌په‌یمانی‌‌ئه‌وه‌یان‌داوه‌‌كه‌‌له‌داهاتودا‌هاوكارییه‌كی‌‌باش‌له‌نێوان‌پارێزگار‌و‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌پارێزگادا‌هه‌بێت‌"خۆ‌ئێس���تا‌دیواره‌كه‌ی‌‌نێوان‌پارێزگار‌و‌ئه‌نجومه‌نی‌‌پارێزگا‌وه‌ك‌دیواری‌‌به‌رلینی‌‌

نییه‌،‌ له‌نێوانیاندا‌ په‌یوه‌ندیه‌ك‌ لێهاتوه‌،‌بۆی���ه‌‌ئێم���ه‌‌داواكاری���ن‌له‌داهاتودا‌ئه‌و‌دیواره‌‌نه‌مێنێ‌‌و‌ه���ه‌ردوال‌ببنه‌‌هاوكاری‌‌

یه‌كتری‌".پارێ���زگای‌‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌ ئه‌ندام���ی‌‌س���لێمانی‌‌رێكه‌وت‌زه‌كی‌‌له‌فراكسیۆنی‌‌یه‌كێتیی‌‌جه‌خت‌له‌وه‌‌ده‌كاته‌وه‌‌كه‌‌هه‌مو‌الیه‌ن���ه‌كان‌به‌پێی‌‌رێ���ژه‌ی‌‌ده‌نگه‌كانیان‌پۆس���تیان‌پێده‌درێت‌"به‌اڵم‌مه‌رج‌نییه‌‌ئه‌و‌پۆستانه‌‌له‌ناو‌بینای‌‌پارێزگادا‌بێ‌".‌ئه‌و‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌كورس���یه‌كانی‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌و‌یه‌كێتیی‌،‌‌9كورسیه‌،‌بۆیه‌‌هیچ‌ب���ه‌ڕه‌وای‌‌نابینێ‌‌پش���تگوێ‌‌بخرێ���ن‌"ئێمه‌‌له‌هه‌ولێر‌‌6كورس���یمان‌هه‌ی���ه‌‌داوای‌‌ئ���ه‌وه‌‌ده‌كه‌ی���ن‌نابێ���ت‌

په‌راوێز‌بخرێین،‌جا‌چۆن‌له‌سلێمانی‌‌‌9كورسیی‌‌پش���تگوێ‌‌ده‌خه‌ین،‌هیوادارین‌ئه‌مه‌ی‌‌س���لێمانی‌‌ببێت���ه‌‌هانده‌رێك‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌له‌هه‌ولێ���ر‌و‌دهۆكیش‌الیه‌نه‌كانی‌‌به‌پێ���ی‌‌ده‌نگه‌كانیان‌هاوبه‌ش���ییان‌ تر‌پێ‌بكرێت".‌‌س���ه‌بارت‌ب���ه‌وه‌ش‌هیچ‌گره‌نتی���ه‌ك‌هه‌یه‌‌له‌داهات���ودا‌یه‌كێتیی‌‌پۆس���تی‌‌پارێ���زگار‌بداته‌‌گ���ۆڕان،‌ئه‌و‌وتی‌‌"ئاڵوگۆڕی‌‌ده‌س���ه‌اڵت‌بۆ‌یه‌كێتیی‌‌كارێكی‌‌قورس‌نییه‌،‌ئه‌گه‌ر‌ده‌ش���وترێ‌‌بۆ‌له‌م‌چه‌ند‌مانگ���ه‌دا‌یه‌كێتیی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌نه‌ك���ردوه‌،‌ئێمه‌ش‌ده‌ڵێی���ن‌خۆ‌گۆڕان‌‌17كورس���یی‌‌نه‌هێناوه‌‌تا‌ئێمه‌‌به‌پێی‌‌پێبده‌ین".‌ پارێزگاری‌‌ یاساكه‌‌پۆس���تی‌‌ئه‌و‌ئه‌ندامه‌ی‌‌یه‌كێتیی‌‌ئاشكراش���ی‌‌كرد‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌ئه‌و‌ئاگاداره‌‌له‌ئێستادا‌چه‌ند‌پۆستێك‌له‌نێوان‌ئه‌وان‌و‌گۆڕان‌یه‌كالیی‌‌

نه‌بۆته‌وه‌.هاوش���ێوه‌ی‌‌ئه‌ندامه‌ك���ه‌ی‌‌یه‌كێتیی‌،‌ئه‌ن���وه‌ر‌تاهی���ر‌ئه‌ندام���ی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌گۆڕان‌ له‌فراكسیۆنی‌‌ سلێمانی‌‌ پارێزگای‌‌ئام���اژه‌‌ب���ه‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌هی���چ‌یه‌كێك‌له‌الیه‌نه‌كان‌له‌به‌ش���دارییكردن‌فه‌رامۆش‌ناك���ه‌ن‌و‌ئه‌و‌ده‌ڵێ���ت‌"راس���ته‌‌ئێمه‌‌و‌یه‌كێتیی‌‌گه‌یشتوینه‌ته‌‌رێككه‌وتن،‌به‌اڵم‌هه‌ن���دێ‌‌ورده‌كاریی‌‌تر‌ماوه‌‌پێویس���تی‌‌به‌كات���ه‌،‌نه‌‌یه‌كێتیی‌‌و‌نه‌‌ئێمه‌ش‌نیه‌تی‌‌ئه‌وه‌مان‌هه‌ی���ه‌‌هیچ‌الی���ه‌ك‌له‌پێدانی‌‌پۆس���ت‌فه‌رامۆش‌بكه‌ین".‌س���ه‌رباری‌‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌ك���ه‌‌گه‌یش���توینه‌ته‌‌رێككه‌وتن‌له‌گ���ه‌ڵ‌یه‌كێتیی‌،‌به‌اڵم‌ئ���ه‌و‌ئه‌ندامه‌ی‌‌گۆڕان‌هێشتا‌جه‌خت‌له‌وه‌‌ده‌كاته‌وه‌‌كه‌‌وه‌رگرتنی‌‌پۆس���تی‌‌پارێزگاری‌‌سلێمانی‌‌النیكه‌م‌له‌دو‌ساڵی‌‌یه‌كه‌مدا‌مافی‌‌ئه‌وان‌بوه‌،‌ب���ه‌اڵم‌وه‌ك‌خۆی‌‌وتی‌‌"له‌به‌ر‌ئه‌و‌باردۆخه‌ی‌‌ئه‌مڕۆ‌له‌كوردس���تاندا‌هاتۆته‌‌ئاراوه‌،‌ده‌س���تمان‌ل���ه‌و‌مافه‌ی‌‌خۆمان‌ئه‌وه‌یه‌‌ مان���ای‌‌ ئه‌م���ه‌ش‌ هه‌ڵگرت���وه‌،‌خه‌ڵكی‌‌ به‌رژه‌وه‌ندیی‌‌ گۆڕان‌ بز‌وتنه‌وه‌ی‌‌له‌ال‌گرنگتره‌،‌نه‌ك‌وه‌رگرتنی‌‌پۆست".‌

3(455(‌سێشه‌ممه‌‌‌2014/12/2هه‌نوکه

قه‌یرانی‌‌بێ‌‌كاره‌بایی.. تاریكیی‌،‌هه‌رێم‌داده‌پۆشێت

‌216رۆژی‌‌شار،‌بێ‌‌"پارێزگار"‌تێپه‌ڕی‌یه‌كگرتو‌داوای‌‌روخاندنی‌‌"دیواری‌‌به‌رلین"ی‌‌سلێمانی‌‌ده‌كات

بڕی‌‌تێچونی‌‌سااڵنه‌ی‌‌كاره‌بای‌‌

هه‌رێم‌‌4بۆ‌‌5ملیار‌دۆالره‌

گۆڕان‌‌38پۆستی‌‌گرنگی‌‌به‌ده‌ستهێناوه‌‌له‌وانه‌،‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌پۆلیسی‌‌فریاكه‌وتن‌

به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌هاتوچۆو‌قایمقامی‌‌شار‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌پۆلیسی‌‌چاالكییه‌‌

مه‌ده‌نیه‌كان

کێشه‌ی‌کاره‌با‌کێشه‌یه‌کی‌بێچاره‌سه‌ر

ئه‌ندامانی‌ئه‌نجومه‌نی‌پارێزگای‌سلێمانی

هەنوکە(455( سێشه ممه 42014/12/2

هه‌رێم‌قه‌یرانی‌دارایی‌تێده‌په‌ڕێنێتپشكی‌هه‌رێم‌له‌بودجه‌ی‌‌2015ی‌‌عێراق،‌‌17تریلیۆن‌و‌‌700ملیار‌دیناره‌

ئا: محه مه د ره ئوف

پێشبینی ده كرێت له ڕێگه ی رێككه وتنی نێوان هه ولێر و به غداو دابینكردنی به شه

بودجه ی هه رێم و ئه و به شه نه وته ی هه رێم ده یفرۆشێت، ساڵی 2015 ببێته ساڵی

تێپه ڕاندنی قه یرانی دارایی له كوردستان.

به شه بودجه ی هه رێم له به غداله ئێس���تادا پ���رۆژه بودج���ه ی عێ���راق له به رده م ئه نجومه ن���ی وه زیراندایه و تیایدا به ش���ه بودجه ی هه رێمی كوردستان وه ك خ���ۆی به رێ���ژه ی 17% جێگیرك���راوه ، كه بودجه ی گش���تیی عێراق ب���ه 150 ترلیۆن دین���ار خه مڵێن���راوه و داهاتی���ش به 108 ترلیۆن دینار، به جۆرێك ئاستی كورتهێنان 42 ترلیۆن دین���اره ، به رمیلی نه وت به 70 دۆالر خه مڵێن���راوه و رۆژانه ش )2 ملیۆن و 750 ه���ه زار به رمی���ل ن���ه وت( دیاریكراوه هه ن���ارده بكرێ���ت، ل���ه و رێژه یه پش���كی هه رێم���ی كوردس���تان )17 تریلیۆن و 700 ملیار دیناره ( كه )6 تریلیۆن و 100 ملیار( دین���اری ب���ۆ وه به رهێن���ان و )11 تریلیۆن و 600 ملی���ار( دیناریش���ی ب���ۆ موچ���ه و به كاربردن���ه ، ئه گ���ه ر ئ���ه و رێژه یه دابه ش بكرێت به سه ر 12 مانگی ساڵدا ئه وا مانگانه (1 ترلیۆن و 475 ملی���ار( دینار ره وانه ی هه رێم ده كرێت، ك���ه )850 ملیار دینار(ی ب���ۆ بودجه و )625 ملی���ار(ی ده مێنێته وه ب���ۆ خه رجی���ی به كارب���ردن و وه به رهێنان، له كاتێكدا له س���اڵی 2013دا پشكی هه رێم له به غ���دا )14 ترلی���ۆن و 406 ملیارو 735 ملیۆن(بو واتا به نزیكه ی )3 تریلیۆن دینار(

كه مت���ر له بودجه ی 2015، به غ���دا مانگانه به 12 س���ولفه به ش���ه بودج���ه ی هه رێمی كوردس���تانی ده ناردو مانگانه ده یكرده )1 تریلیۆن و 200 ملی���ار دینار(، له و بودجه یه مانگانه )850 ملیار( دینار ته رخانكراوه بۆ موچه ی فه رمانبه رانی هه رێم كه )1 ملیۆن و 341 هه زارو 558( موچه خۆر هه ن و )350 ملیار دیناری( ده مای���ه وه بۆ وه به رهێنان و خه رجی���ی به كارب���ردن، ب���ه اڵم له به ش���ه بودج���ه ی 2015 مانگانه بڕی )625 ملیار دینار( ده مێنێته وه بۆ خه رجیی به كاربردن و وه به رهێنان، به وپێیه ش مانگانه بڕی )275 ملیار دینار( زیاتر له س���اڵی 2013 ره وانه ی

هه رێم ده كرێت.

نه وتی هه رێمنێوان س���ه ره تایی رێككه وتنی به پێ���ی حكومه تی هه رێ���م و وه زیری نه وتی عێراق، رۆژان���ه ده بێت هه رێمی كوردس���تان )150 ه���ه زار به رمی���ل ن���ه وت هه ن���ارده بكات له رێگه ی كۆمپانی���ای به بازاڕكردنی نه وتی عێ���راق )س���ۆمۆ(وه ، حكومه ت���ی هه رێم

له هه فت���ه ی رابردوه و ئه و بڕیاره ی خس���ته ب���واری جێبه جێكردن���ه وه و رۆژان���ه )150 هه زار( به رمیل نه وتی هه رێم و )300 هه زار( به رمی���ل نه وتی كه رك���وك له رێگه ی بۆریه نه وتیه كان���ی هه رێمه وه هه ن���ارده ده كات، واتا بۆریه نه وتیه كانی هه رێم رۆژانه )450 هه زار به رمیل( نه وت ره وانه ده كات به مه ش حكومه تی عێراق رازیبوه به ش���ه بودجه ی هه رێم بنێرێت. كه ئه و )450 هه زار به رمیل(ه كه نرخی به رمیل به 70 دۆالر دیاریكراوه كه داهاتی رۆژانه ی ئ���ه و نه وته ی به بۆری هه رێمدا ده ڕوات و ب���ۆ عێراقه ده كاته )31 ملیۆن و 500 ه���ه زار دۆالر(و مانگانه )945 ملیۆن( دۆالرو سااڵنه ش ده كاته )11 ملیارو 479 ملیۆن دۆالر( واتا )13 تریلیۆن و 797

ملیار( دینار.به اڵم به پێی راپۆرتی وه زاره تی س���امانه كوردستان هه رێمی ئێستا سروشتییه كان، رۆژان���ه توانای هه نارده كردنی )360 هه زار به رمی���ل( نه وتی خاوی هه ی���ه بۆ ده ره وه له رێگه ی توركیاوه ، به وته ی سه فین دزه یی وته بێژی حكومه تی هه رێم له و )360 هه زار

به رمیل( نه وت���ه ی رۆژانه حكومه تی هه رێم ته نها )150 هه زار به رمیل( راده ستی سۆمۆ ده كا و ئه وی دیكه )210 هه زار به رمیل نه وت( هه رێمی كوردس���تان بۆ خۆی ده فروش���ێ و خه رجیی خ���ۆی پێ دابی���ن ده كات، واتا حكومه تی هه رێم رۆژانه داهاتی )210 هه زار به رمیل نه وت( بۆ خۆی ده بات كه له ئێستادا عێراق نرخی یه ك به رمی���ل نه وتی به )70 دۆالر( دیاریكردوه ، به اڵم له به رئه وه ی هه رێم به ش���ێك له پاره ی نه وته كه ی ده داته كرێی كۆمپانیاكانی به رهه مهێنان و گواس���تنه وه ی توركیا ك���ه به خاكه كه یدا تێپ���ه ڕ ده بێت، بۆیه له ئێس���تادا نزیكه ی )50 دۆالر(ی بۆ هه ر به رمیلێك ب���ۆ ده مێنێته وه ، كه رۆژانه داهاته كه ی ده كاته )10 ملیۆن و 500 هه زار دۆالر(و مانگانه ده كاته )315 ملیۆن دۆالر( واتا )378 ملیار دینار(، ئه مه س���ه ره ڕای داهاتی ئه و نه وته ی كه له رێگه ی ته نكه ره وه ده فرۆش���رێت. هه رچه نده به وته ی وه زیری ساڵی له س���ه ره تای سروشتیه كان سامانه 2015 رۆژانه هه رێ���م ) 400 هه زار به رمیل نه وت( هه ن���ارده ده كات، كه داهاتی )150

هه زار به رمیلی( ب���ۆ به غدایه و )250 هه زار به رمیلی بۆ هه رێم ده مێنێته وه ، كه مانگانه داهاته كه ی ده كاته )12 ملیۆن و 500 هه زار دۆالر(و مانگانه ده كاته )375 ملیۆن دۆالر( واتا )450 ملیار دینار( ئه مه ئه گه ر رۆژانه هه رێم )400 ه���ه زار به رمیل نه وت( ره وانه بكات، وه ك وه زیری س���امانه سروشتیه كان

رایگه یاندوه .واتا به و بودجه یه ی كه مانگانه له به غداوه دێ���ت كه )1 تریلی���ۆن و 475 ملیار دینار( ده كات و له گه ڵ ئه و داهاته ی كه له ئێستادا له فرۆشی نه وت بۆ هه رێم ده بێت كه )378 ملی���ار دیناره ( واتا هه رێم مانگانه بودجه ی به ده س���تهاتوی ده بێته )1 تریلیۆن و 853 ملیار( دینار ك���ه )850 ملیار دینار(ی بۆ موچه ی���ه و )1 تریلیۆن و 3 ملی���ار دینار(ی ب���ۆ خه رجیی به كارب���ردن و وه به رهێنان ده مێنیته وه ، به وه ش هه رێم له ساڵی داهاتو 2015 ئه گه ر له گه ڵ به غدا بگه نه رێككه وتنی ته واوه تی به م شێوه یه ی ئێستا، ئه وا هه رێم نه ك هه ر كۆتای���ی به قه یرانی دارایی موچه دێنێت، به ڵكو ده بێته واڵتێكی گه شه سه ندو

له ڕوی ئابوریه وه .

داهاته كانی ترهاوكات له داهاتی خاڵه س���نوریه كان كه هه رچه نده به ه���ۆی قه یرانی دارایی و هاتنی داعش���ه وه كه میانكردوه ، به اڵم داهاته كه ی كه م نیه له ئێس���تادا داهاتی رۆژانه ی خاڵی سنوریی ئیبراهیم خه لیل – توركیا زیاتره له )2 ملیار دینار(، واتا مانگانه )60 ملیار دینار(و س���ااڵنه ش )720 ملی���ار( دیناره ، خاڵی س���نوریی باش���ماخ – ئێران داهاتی

رۆژانه ی زیاتره له )1 ملیار دینار(و مانگانه (30 ملیار( دینارو سااڵنه ش )360 ملیار( دیناره ، خاڵی س���نوریی حاجی ئۆمه ران – ئێران داهات���ی رۆژانه ی ئه و مه رزه نزیكه ی (1 ملی���ار( دیناره ، مانگان���ه )30 ملیار( دینارو سااڵنه ش )360 ملیار( دیناره ، خاڵی سنوریی په روێزخان - داهاتی ئه م مه رزه ش به پێی زانیاریه كان رۆژان���ه نزیكه ی )900 ملیۆن دینار(ه ، مانگانه )27 ملیار( دینارو سااڵنه ش )324 ملیار( دیناره ، به وپێیه ش داهاتی رۆژێكی خاڵه سنوریه كانی هه رێمی كوردس���تان )4ملیارو 900 ملیۆن( دیناره و بۆ مانگێك )147 ملیار دینار(ه و بۆ ساڵێك

ده كاته )1 ترلیۆن و 764 ملیار( دینار.ئه مه س���ه ره ڕای داهات���ی وه زاره ته كان كه وه زاره تی ناوخۆ ك���ه رۆژانه داهاتێكی زۆری دێته ده ست ئه ویش له رێی غه رامه ی ئۆتۆمبیله وه هێنان���ی ژماره ی ئۆتۆمبیل و كه به پێی س���ه رچاوه ناره سمیه كان سااڵنه زیات���ره له 350 ملیار دینار به اڵم له س���اڵی 2013 ته نه���ا بڕی )200 ملیارو 508 ملیۆن دینار( دیاریكراوه ، هه روه ها داهاتی سااڵنه ی فرۆكه خانه كانی هه رێمی كوردستان له ساڵی 2013دا به )32 ملیار دینار( خه مڵێنراوه ، داهات���ی وه زاره تی ته ندروس���تییش به )8 ملیار دینار( خه ڵمێن���راوه هه رچی داهاتی وه زاره تی كاره بایه به وته ی وه زیری كاره با س���ااڵنه 250 ملی���ار دین���اره ، وه زاره ت���ی ئه وقافیش داهاتی س���اڵی 2009ی زیاتر له 7 ملیار دینار ب���وه . به وه ش كۆی داهاتی س���ااڵنه ی وه زاره ته كان���ی هه رێم به نزیكه ی (500 ملی���ار( دیناره ، كه به ش���ی موچه ی

ساڵێكی نزیكه ی 4 وه زاره ت ده كات.

ئا: ئاوێنه

شمه رگه رایده گه یه نێت كه هه ر راگه یاندنێك زانیاریی پێشوه خت له باره ی ئه و هێزه وه باڵوبكاته وه

كه بڕیاره ره وانه ی كۆبانی بكرێت به مه به ستی جێگۆڕكێ ، ئه وا

"به شدارده بێت له گه ڵ داعش" بۆ دروستكردنی مه ترسی له سه ر ئه و هێزه .

كۆتای���ی مانگ���ی تش���رینی یه كه می پش���تیوانیی هێزێك���ی ئه مس���اڵ، پێش���مه رگه ی كوردس���تان كه ژماره یان 150 ك���ه س ب���و، به چه كی قورس���ه وه و له رێگه ی توركیاوه چونه ش���اری كۆبانی خۆرئ���اوای كوردس���تان، به مه به س���تی پاشه كش���ه پێكردنی چه كداران���ی داعش كه م���اوه ی نزیكه ی 50 رۆژ گه مارۆیه كی

قورسی خستبوه سه ر ئه و شاره .پ���اش مان���ه وه ی زیات���ر له مانگێك، له س���ه ره تای ئه م هه فته یه وه باس له وه كرا ك���ه وه زاره تی پێش���مه رگه به نیازه جێگۆڕكێ به و هێزه ی كۆبانی بكات، به اڵم راگه یاندنی ده زگای پێشوه خته چه ندین ناوخۆی���ی و ده ره كی زانیارییان له س���ه ر كات و ژماره و چۆنیه تی رۆیش���تنی هێزه

به دیله كه باڵوكرده وه ، ئه مه ش وه زاره تی پێشمه رگه ی توڕه كردو ره خنه ی توندی

ئاراسته ی ئه و ده زگایانه كرد. ئه و ئاڵوگۆڕكردنی چۆنیه تی له باره ی هێ���زه ی كۆبانی ، فه ری���ق جه بار یاوه ر، ئه مینداری گشتیی وه زاره تی پێشمه رگه راگه یان���د، به ئاوێن���ه ی له لێدوانێك���دا "ئاڵوگۆڕ له كاتی خۆیدا ده كرێت، هه رچی هه موی له هه رش���وێنێك باڵوده كرێته وه درۆیه . ئێم���ه ئاڵوگۆڕده كه ین به و هێزه

به اڵم له كاتی دیاریكراو".ل���ه و توندیش���ی یاوه رره خن���ه ی راگه یاندنانه گرت كه زانیارییان له س���ه ر ئه و هێ���زه باڵوكردوه ت���ه وه و رایگه یاند، "ه���ه ر راگه یاندنێ���ك كات و ژماره ی ئه و له گه ڵ به شدارده بێت دیاریده كات، هێزه داعشدا. هه روه ها به شدارییه كی فیعلیی و راسته وخۆ ده كه ن له گه ڵ دوژمنه كان بۆ مه ترسی زیادكردن له سه ر ئه و هێزانه ". ناوبراو ه���ۆكاری ره خنه كه ی به رامبه ر ئه و ده زگایان���ه رونترده كاته وه و ده ڵێت، له هۆكاره كانی ك���ه له وانه ی "به ش���ێك راگه یاندن كارده كه ن هیچ هۆشیارییه كیان نیه له باره ی ئاساییش���ی نیشتیمانیه وه ، چونكه جوڵه پێكردنی هێز له هه مو دنیادا نابێت باس���بكرێت. ئه گه ر باسی جوڵه و

ش���وێن و ژماره ی هێزی سه ربازییت كرد، ئه وا به شدارده بیت له ناردنی زانیاریی بۆ ئ���ه و دوژمنه ی كه خۆی مه اڵس���داوه بۆ وه ش���اندنی گورز له و هێزه ، بۆیه ئه مه مه ترسیی گه وره دروس���تده كات له سه ر ئه و هێزانانه ی ده ڕۆن بۆ ئه و ئه ركانه ". به ش���ێك له راگه یاندن���ه كان زۆرج���ار زانیاری���ی ل���ه و فه رمانده س���ه ربازییانه وه رده گ���رن ك���ه ئ���اگاداری جموجوڵی هێزه كانی پێشمه رگه ن، به اڵم ئاماده نین

ناویان بهێنرێت وه ك سه رچاوه .له وباره یه ش���ه وه ئه مینداری وه زاره تی پێش���مه رگه وتی ، "به داخ���ه وه هه ندێك فه رمان���ده ی س���ه ربازیی یان كه س���ێك له هه ر ئاستێكدابێت كه زانیاریی ده دات به هۆكاره كان���ی راگه یان���دن به وش���ێوه ئه ویش هۆشیارییه كی ئه وا ئاش���كرایه ، ئه منی���ی نیه ، یان ئاگایی ئه وه ی نیه كه مه ترسی له سه رخۆی دروستده كات، بۆیه ئه وانه ی كه ئ���ه و هه وااڵنه باڵوده كه نه وه كه زیانی هه یه و مه ترس���یی بۆ س���ه ر هێزه كانمان دروس���تده كات و په یوه ندیی به خۆمان���ه وه هه یه ، بانگی���ان ده كه ین و

لێكۆڵینه وه یان له گه ڵدا ده كه ین". وای حاڵه ت���ه ئ���ه م به رده وامبون���ی له وه زاره تی پێشمه رگه كردوه به ڕه سمیی

فه رم���ان ده ربكات ب���ۆ لێكۆڵینه وه له و فه رمان���ده و به رپرس���ه س���ه ربازییانه ی به ش���ێوه یه كی ره س���میی و ناره س���میی

به بێ ده دركێن���ن س���ه ربازیی زانیاریی ره زامه ندیی وه زاره تی پێشمه رگه .

یاوه ر وتی ، "له م هه فته یه دا فه رمانێكی

قه ده غه مانكردوه ده ركردوه و وه زارییمان كه ئه و لێدوانانه به وشێوه یه باڵوبكرێنه وه و

بێگومان لێكۆڵینه وه ده كه ین".

وه‌زاره‌تی‌‌پێشمه‌رگه‌:‌هه‌ركه‌س‌زانیاریی‌‌له‌باره‌ی‌‌هێزه‌كه‌ی‌‌كۆبانی‌‌باڵوبكاته‌وه‌،‌به‌شداره‌‌له‌گه‌ڵ‌داعش

كۆی داهاتی سااڵنه ی وه زاره ته كانی هه رێم نزیكه ی (500 ملیار( دیناره ، كه به شی موچه ی ساڵێكی

4 وه زاره ت ده كات

AFP چه ند که سێک له باکوره وه له کۆبانی ده ڕوانن

‌‌‌ئا:‌هــانــا‌چۆمانی‌

مه‌سیحی‌‌و‌توركمانه‌كان‌ئاماژه‌‌به‌وه‌‌ده‌كه‌ن‌كه‌‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌تا‌

ئێستا‌چه‌ند‌دانیشتنێكی‌‌له‌باره‌ی‌‌پرۆژه‌‌یاسای‌‌هه‌ڵبژاردنی‌‌ده‌سته‌ی‌‌كۆمسیۆنی‌‌بااڵی‌‌سه‌ربه‌خۆی‌‌هه‌ڵبژاردن‌و‌راپرسی‌‌بۆ‌دیاریكردنی‌‌ده‌سته‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌

ئه‌نجامداوه‌،‌دواجاریش‌پێنج‌فراكسیۆنه‌‌گه‌وره‌كه‌‌وا‌ڕێككه‌وتون‌كه‌‌هه‌ر‌9 ئه‌ندامه‌كه‌‌له‌نێوان‌خۆیاندا‌برابه‌ش‌

بكه‌ن‌و‌الیه‌نه‌كانی‌‌تر‌وه‌البنێن‌به‌تایبه‌ت‌پێكهاته‌كانی‌‌توركمان‌و‌مه‌سیحی‌‌و‌

كلدان‌و‌ئاشورییه‌كان.

وه‌حیده‌‌یاقو‌هورمز‌ســـه‌رۆكی‌‌لیستی‌‌ئه‌نجومه‌نـــی‌‌گه‌لی‌‌كلدانی‌‌و‌ســـریانی‌‌و‌ئاشـــور‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌"پارتی‌،‌ئه‌ندامێكی‌‌ یه‌كێتیی‌‌ داناوه‌و‌ توركمانێكی‌‌ئافره‌تێك‌ گۆڕانیش‌ داناوه‌و‌ مه‌ســـیحیی‌‌داده‌نێت،‌به‌اڵم‌یه‌كێتی‌‌راســـت‌پێیوتین‌كه‌‌ئه‌وه‌‌نوێنه‌رایه‌تی‌‌ئێوه‌‌ناكات،‌چونكه‌‌ئه‌وه‌‌باوكی‌‌شـــه‌هیدی‌‌یه‌كێتییه‌‌خه‌ڵكی‌‌شاری‌‌كۆیه‌یه‌‌پێنج‌حزبه‌كان‌كۆبونه‌وه‌یان‌كـــرد‌به‌بێ‌ئاگاداریی‌‌ئێمـــه‌و‌بێ‌ئه‌وه‌ی‌‌ئه‌ندامه‌كانیان‌ كـــه‌‌ ئاگاداربكه‌نه‌وه‌‌ ئێمه‌‌

دیاریكردوه‌".ناوبـــراو‌ئامـــاژه‌ی‌‌بـــه‌وه‌‌كـــرد‌كـــه‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌گوایـــه‌‌باس‌له‌نمونه‌ی‌‌پێكه‌وه‌ژیان‌ده‌كات‌له‌كوردســـتان‌و‌وه‌ك‌نمونه‌یه‌كی‌‌جوان‌خۆی‌‌نیشـــانی‌‌ده‌ره‌وه‌‌ده‌دات،‌به‌اڵم‌ئه‌وا‌وێنه‌‌راســـته‌قینه‌كه‌ی‌‌ده‌ركه‌وت‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌مان‌نوێنه‌ریان‌نه‌بێت‌واتا‌حیســـاب‌بۆ‌ئـــه‌وان‌ناكرێت‌و‌ئه‌وان‌پشـــتگوێخراون.‌ئه‌و‌وتی‌‌"ئێمه‌‌له‌كاتی‌‌ســـه‌ربه‌خۆیی‌‌و‌ بۆ‌ ده‌نگدان‌ هه‌ڵبژاردن‌و‌دابڕێنراوه‌كان‌ده‌نگ‌ ناوچـــه‌‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی‌‌

بۆ‌ئـــه‌وه‌‌ناده‌ین‌چونكه‌‌هیچ‌كه‌ســـێك‌ئه‌وه‌‌قبوڵنـــاكات‌له‌واڵتێك‌بژی‌نوێنه‌ری‌‌له‌لیژنه‌یه‌كـــی‌‌وه‌ها‌گرنگدا‌نه‌بێت‌چونكه‌‌ئه‌وه‌‌كۆمسیۆنی‌‌حزبیه‌‌نه‌ك‌كۆمسیۆنی‌‌بااڵی‌‌ســـه‌ربه‌خۆیی‌‌و‌هه‌مـــو‌الیه‌نه‌كان‌و‌ئێمه‌ش‌به‌وه‌‌ده‌ڵێین‌كۆمســـیۆنی‌‌حزبه‌‌

كورده‌یه‌كان‌نه‌ك‌كوردستانیه‌كان".وتیشی‌‌"داواكارین‌ســـه‌رۆكی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردســـتان‌ئـــه‌و‌پڕۆژه‌‌یاســـایه‌‌ئه‌گه‌ر‌ده‌رچـــون‌په‌ســـه‌ندیان‌نـــه‌كات‌چونكه‌‌بـــۆ‌شـــكۆی‌‌هه‌رێـــم‌خراپـــه‌و‌هه‌روه‌ها‌له‌داهاتوشـــدا‌خه‌ڵكانی‌‌ئێمه‌‌ده‌نگ‌به‌و‌یاسایه‌‌ناده‌ن‌كه‌‌بگه‌ڕێینه‌وه‌‌سه‌ر‌هه‌رێم‌چونكـــه‌‌ئه‌وان‌ده‌ڵێن‌مافه‌كانمان‌نادرێت‌بۆیه‌‌كاریگه‌ریی‌‌نه‌رێنی‌‌له‌ســـه‌ر‌شكۆی‌‌هه‌رێـــم‌ده‌بێت‌له‌ڕوی‌‌پێكه‌وه‌ژیان‌و‌مافی‌‌

پێكهاته‌‌جیاوازه‌كان".توركمانه‌كانیش‌به‌هه‌مانشێوه‌‌پێیانوایه‌‌ئه‌م‌هه‌نگاوه‌ی‌‌پێنج‌فراكسیۆنه‌‌گه‌وره‌كه‌ی‌‌په‌رله‌مـــان‌ســـه‌ره‌تای‌‌پشتگوێخســـتنی‌‌

ئه‌وانه‌.ماجید‌عوسمان‌تۆفیق‌سه‌رۆكی‌‌لیستی‌‌هه‌ولێری‌‌توركمانی‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌"ئه‌وه‌‌سه‌ره‌تایه‌‌بۆ‌پشتگوێخستنی‌‌كه‌مینه‌‌نه‌ته‌وه‌كانی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان،‌ئه‌مه‌ش‌كاریگه‌ریی‌‌راســـته‌وخۆی‌‌هه‌یه‌‌له‌ســـه‌ر‌هه‌رێمی‌‌كوردســـتان‌له‌دو‌ڕوه‌وه‌،‌یه‌كه‌م‌مه‌ســـیحیه‌كانی‌‌ توركمان‌و‌ وه‌اڵمی‌‌ چۆن‌كه‌ركوك‌ده‌داته‌وه‌‌كه‌‌ده‌ڵێت‌بگه‌ڕێته‌وه‌‌ســـه‌ر‌هه‌رێمـــی‌‌كوردســـتان،‌هه‌ڵبه‌ته‌‌ئه‌وان‌ده‌نگ‌بۆ‌گه‌ڕانـــه‌وه‌‌ناده‌ن‌ئه‌گه‌ر‌به‌و‌شـــێوازه‌‌بێت‌چونكـــه‌‌له‌مافه‌كانیان‌ده‌ترســـێن‌كـــه‌‌حكومه‌تـــی‌‌هه‌رێم‌وه‌ك‌ئێســـتا‌له‌و‌ده‌ســـته‌‌گرنگه‌‌كه‌‌تایبه‌ته‌‌به‌هه‌ڵبژاردن‌پشتگوێ‌بخرێن،‌بۆیه‌‌ئێستا‌ئێمـــه‌‌ناچارین‌به‌راشـــكاوی‌‌ده‌بێت‌دژی‌‌گه‌ڕانـــه‌وه‌ی‌‌ناوچه‌‌دابڕاوه‌كانی‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌

هه‌رێم‌بین‌چونكه‌‌توركمانه‌كانی‌‌كه‌ركوك‌ده‌ڵێن‌ئێـــوه‌‌نه‌تانتوانـــی‌‌نوێنه‌رێك‌بۆ‌خۆتان‌دابنێن،‌چۆن‌ئێمـــه‌‌بگه‌ڕێینه‌وه‌‌

سه‌ر‌هه‌رێمی‌‌كوردستان؟".ناوبانگی‌‌ شـــكۆو‌ "دوه‌میش‌ وتیشـــی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردســـتان‌كه‌‌هه‌میشـــه‌‌باس‌له‌یه‌كسانیی‌‌نه‌ته‌وه‌كان‌و‌مافی‌‌نه‌ته‌وه‌كانی‌‌

تر‌ده‌كات‌كه‌چی‌‌له‌و‌پڕۆژه‌‌یاســـا‌گرنگه‌‌مه‌ســـیحیی‌‌و‌توركمـــان‌دورده‌خرێنه‌وه‌و‌كۆمســـیۆن‌به‌حزبیـــی‌‌ده‌كرێـــت،‌ئه‌وه‌‌كوردســـتان‌ده‌خاتـــه‌‌قاڵبێكـــی‌‌تر‌كه‌‌چه‌ندین‌ســـاڵی‌‌بانگه‌شه‌ی‌‌پێكه‌وه‌‌ژیان‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردستاندا‌ده‌كه‌ن‌بۆیه‌‌له‌كاتی‌‌ئێمه‌‌ كوردســـتانیش‌ ســـه‌ربه‌خۆییبونی‌‌ناتوانیـــن‌ده‌نگ‌به‌به‌ڵـــێ‌بده‌ین،‌چونكه‌‌مافه‌كانت‌ بژیـــت‌ له‌ده‌وڵه‌تێك‌ ناكرێـــت‌

پێشێلبكرێت‌و‌پشتگوێ‌بخرێیت".توركمانـــه‌كان‌و‌مه‌ســـیحییه‌كان‌ئـــه‌و‌كه‌ســـانه‌ی‌‌كه‌‌له‌كۆمســـیۆنه‌كه‌‌دانراون‌به‌نوێنه‌ری‌‌راســـته‌قینه‌ی‌‌خۆیان‌نازانن‌و‌پێیانوایه‌‌نوێنه‌رایه‌تـــی‌‌یه‌كێتیی‌‌و‌پارتی‌‌ده‌كه‌ن‌و‌ئه‌وان‌دایانناون‌و‌چونكه‌‌ئه‌و‌پێنج‌حزبه‌‌راسته‌وخۆ‌پێیانوتون‌كه‌‌ئه‌وان‌ئه‌و‌كه‌ســـانه‌‌دیاریده‌كه‌ن‌و‌خۆیان‌ده‌یانه‌وێت‌ئه‌وه‌ش‌ مه‌ســـیحیه‌كان،‌ توركمان‌و‌ نه‌ك‌ده‌یسه‌لمێنێت‌كه‌‌ئه‌و‌كۆمسیۆنه‌‌تایبه‌ته‌‌

به‌كورده‌كان‌نه‌ك‌كوردستانیه‌كان.جه‌بهه‌ی‌‌ له‌لیســـتی‌‌ مه‌عـــروف‌ ئایدن‌توركمانیی‌‌عێراقی‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌پڕۆژه‌‌یاسای‌‌كۆمسیۆنی‌‌بااڵ‌له‌و‌پڕۆژه‌یه‌دا‌ره‌چاوی‌‌توركمان‌و‌مه‌ســـیحیه‌كان‌نه‌كات‌ئه‌وا‌په‌یوه‌ندیی‌‌نێوان‌ئه‌وان‌له‌گه‌ڵ‌هه‌رێم‌

الواز‌ده‌بێت.ئـــه‌و‌وتی‌‌"ئێمـــه‌‌هه‌میشـــه‌‌ئه‌وه‌مان‌به‌ده‌ره‌وه‌‌وتوه‌‌كه‌‌كوردستان‌نمونه‌یه‌كی‌‌جوانی‌‌پێكه‌وه‌ژیانه‌‌به‌اڵم‌ڕێز‌له‌ئیراده‌ی‌‌ئێمه‌‌نه‌گیراوه‌‌بۆیه‌‌ئێســـتا‌هه‌ڵوێستمان‌گـــۆڕاوه‌‌چونكـــه‌‌حزبایه‌تیـــان‌خســـته‌‌ســـه‌رو‌به‌رژه‌وه‌ندیـــی‌‌نه‌ته‌وه‌كانـــی‌‌ترو‌به‌رژه‌وه‌ندیـــی‌‌گشـــتیی‌‌ئـــه‌وه‌ش‌كاری‌‌هه‌رسێ‌فراكسیۆنه‌كانی‌‌پارتی‌‌و‌یه‌كێتیی‌‌و‌

گۆڕان‌بو".وتیشی‌‌"ئێمه‌‌له‌عێراق‌حه‌وت‌ئه‌ندامه‌،‌یه‌كێكیان‌توركمانه‌‌كه‌چی‌‌له‌كوردستان‌9

ئه‌ندامه‌‌كه‌چی‌‌یه‌ك‌توركمانی‌‌تێدا‌نییه‌،‌برایه‌تیی‌‌و‌ پێكه‌وه‌ژیان‌و‌ باسی‌‌ له‌كاتێكدا‌ده‌كه‌یـــن‌ یه‌كســـانیی‌‌ دیموكراســـیی‌‌و‌له‌كاتێكـــدا‌دو‌نه‌تـــه‌وه‌‌وه‌ال‌ده‌نرێـــن‌و‌حیسابیان‌بۆ‌ناكرێت‌ئه‌وانه‌ی‌‌یه‌كێتیی‌‌و‌پارتـــی‌‌ده‌ڵێین‌دایده‌نێیـــن‌نوێنه‌رایه‌تی‌‌ئێمه‌‌ناكه‌ن‌و‌هیـــچ‌په‌یوه‌ندیی‌‌به‌ئێمه‌وه‌‌نیه‌,‌چونكه‌‌له‌ڕێگـــه‌ی‌‌ئێمه‌‌نیه‌و‌نه‌بوه‌‌چونكه‌‌ئێمه‌‌‌8كه‌سمان‌سیڤییان‌ناردبو‌ته‌نها‌ئه‌وان‌ده‌توانن‌ببنه‌‌نوێنه‌ری‌‌ئێمه‌،‌ئێمه‌‌ راســـته‌قینه‌ی‌‌ نوێنه‌رایه‌تیی‌‌ ئه‌وان‌

ده‌كه‌ن".ئایدن‌جه‌غت‌له‌وه‌‌ده‌كاته‌وه‌‌كه‌‌خۆی‌‌ئه‌ندام‌بوه‌‌له‌و‌لیژنه‌یه‌‌كه‌‌بۆ‌هه‌ڵبژاردنی‌‌ده‌سته‌ی‌‌كۆمســـیۆن‌دیاریكراوه‌،‌كه‌چی‌‌پێیانوتوه‌‌هه‌ر‌‌9ئه‌ندامه‌كه‌‌دابه‌شكراوه‌و‌یه‌كالییكراوته‌وه‌‌له‌نێوان‌‌5فراكسیۆنه‌كه‌،‌ئه‌و‌وتی‌‌"‌من‌پێم‌ســـه‌یره‌‌وا‌ســـه‌یری‌‌ئه‌و‌دو‌نه‌ته‌وه‌‌بچوكه‌‌ده‌كه‌ن‌چونكه‌‌هیچ‌كاتێك‌ئێمه‌‌نابینه‌‌مه‌ترســـیی‌‌بۆ‌ســـه‌ر‌هه‌رێم‌و‌ئه‌وه‌ش‌هه‌ڵه‌یه‌كی‌‌مێژویی‌‌بو‌كه‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌كردی‌‌چونكه‌‌له‌دهاتو‌له‌كاتـــی‌‌راپرســـیی‌‌ســـه‌ربه‌خۆیی‌‌كورد‌ڕوبه‌روی‌‌ده‌نگـــدان‌ده‌بێته‌وه‌‌ئه‌وكاتیش‌ئێمه‌‌هه‌ڵویســـتمان‌ده‌بێـــت،‌هیواداراین‌سه‌رۆكی‌‌هه‌رێم‌واژۆی‌‌نه‌كات‌ئه‌گه‌ر‌هاتو‌

له‌په‌رله‌مان‌ده‌رچو".پـــڕۆژه‌‌یاســـای‌‌كۆمســـیۆنی‌‌بـــااڵی‌‌سه‌ربه‌خۆی‌‌هه‌ڵبژاردن‌و‌راپرسیی‌‌له‌نێوان‌كوردســـتان‌ گـــه‌وره‌ی‌‌ فراكســـیۆنی‌‌ ‌5یه‌كالكراوه‌تـــه‌وه‌‌كه‌‌پارتـــی‌‌‌3ئه‌ندام‌و‌یه‌كێتیـــی‌‌‌2ئه‌ندام‌و‌گـــۆڕان‌‌2ئه‌ندام‌و‌كۆمـــه‌ڵ‌و‌یه‌كگرتوی‌‌ئیســـالمیش‌یه‌كی‌‌كه‌مینـــه‌‌ به‌رده‌كه‌وێـــت‌و‌ ئه‌ندامێكیـــان‌مه‌ســـیحیی‌‌ توركمـــان‌و‌ نه‌ته‌وه‌كانـــی‌‌كلـــدان‌و‌ئاشـــوریی‌‌و‌ئه‌رمه‌نه‌كانیش‌هیچ‌

نوێنه‌رێكیان‌نیه‌.‌

‌‌‌ئا:‌هانا

په‌یڕه‌وی‌‌ناوخۆی‌‌په‌رله‌مان‌له‌‌95 ماده‌‌پێكدێت،‌تا‌ئێستا‌‌63ماده‌یان‌هه‌مواركراونه‌ته‌وه‌،‌له‌كۆی‌‌هه‌مو‌ئه‌و‌مادانه‌ش‌هیچ‌بڕگه‌و‌ماده‌یه‌ك‌باس‌

له‌لێپێچینه‌وه‌‌له‌ده‌سته‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تیی‌‌په‌رله‌مان‌ناكه‌ن.

ئه‌بوبه‌كـــر‌هه‌ڵه‌دنی‌‌ئه‌ندامی‌‌لیژنه‌ی‌‌یاسایی‌‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كـــه‌‌"هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌‌پڕۆژه‌‌یاســـای‌‌په‌یڕه‌وی‌‌ناوخـــۆی‌‌په‌رله‌مان‌ئێستا‌له‌به‌رده‌ســـته‌و‌ماده‌و‌بڕگه‌كانی‌‌ده‌كرێـــت،‌ بـــۆ‌ هه‌مواركردنه‌وه‌یـــان‌به‌شـــێوه‌یه‌كی‌‌باش‌و‌گرنـــگ‌هه‌مواری‌‌نوێمـــان‌ئاماده‌كـــردوه‌‌بـــێ‌ئـــه‌وه‌ی‌‌هه‌م‌په‌رله‌مـــان‌و‌هه‌میـــش‌لیژنه‌كانی‌‌چاالكتربـــن‌چاالكتربێـــت‌و‌هه‌نـــگاوی‌‌

باشیشی‌‌بڕیوه‌".ئه‌و‌پـــڕۆژه‌‌یاســـایه‌‌لیژنه‌یه‌كی‌‌11 كه‌ســـیی‌‌بـــۆ‌پێكهێنـــراوه‌و‌نوێنه‌ری‌‌هه‌مو‌الیه‌نـــه‌‌سیاســـیه‌كانی‌‌تیادایه‌و‌ســـه‌رجه‌م‌ئه‌و‌ره‌خنه‌و‌تێبینیانه‌ی‌‌كه‌‌له‌خوله‌كانی‌‌پێشـــودا‌هه‌بون‌له‌ســـه‌ر‌په‌یڕه‌وی‌‌ناوخۆی‌‌په‌رله‌مان‌هه‌مو‌ئه‌وانه‌‌ده‌ستكاریی‌‌كراون‌و‌هه‌مواركراونه‌ته‌وه‌و‌هه‌ندێكیشـــیان‌ماون‌و‌له‌داهاتودا‌بۆیان‌

ده‌كرێت.باسی‌‌ئه‌وه‌‌كراوه‌‌كه‌‌ئه‌بێت‌یاسایه‌ك‌هه‌بێت‌بۆ‌ئـــه‌وه‌ی‌‌لێپێچینه‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌په‌رله‌مـــان‌ ســـه‌رۆكایه‌تی‌‌ ده‌ســـته‌ی‌‌بـــدات‌ گرنگتـــر‌ رۆڵێكـــی‌‌ بكرێـــت‌و‌به‌په‌رله‌مانتـــاران‌و‌چونكه‌‌له‌خوله‌كانی‌‌پێشوتر‌رێگرییان‌لێكراوه‌‌به‌اڵم‌به‌پێی‌‌ئه‌م‌په‌یڕه‌وه‌‌تازه‌یه‌‌كه‌‌ئێستا‌خه‌ریكه‌‌كه‌موكورتیانه‌‌ ئـــه‌و‌ هه‌موارده‌كرێته‌وه‌‌وه‌النـــراون‌و‌ده‌خرێنه‌‌به‌رنامه‌ی‌‌كاره‌وه‌‌به‌اڵم‌له‌یاســـاكه‌دا‌نه‌هاتوه‌‌كه‌‌باســـی‌‌لێپێچینه‌وه‌‌له‌ده‌ســـته‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تیی‌‌

په‌رله‌مان‌بكات.فرسه‌ت‌ســـۆفی‌‌ئه‌ندامی‌‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌له‌فراكسیۆنی‌‌زه‌رد‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یانـــد‌كـــه‌‌"په‌یـــڕه‌وی‌‌ناوخـــۆی‌‌په‌رله‌مانی‌‌كوردســـتان‌پێكدێت‌له‌‌95

پڕۆژه‌‌یاســـاو‌تاكو‌ئێستاش‌‌63ماده‌‌هه‌مواركراونه‌ته‌وه‌‌بـــه‌اڵم‌له‌هیچ‌بڕگه‌و‌ماده‌یه‌ك‌باس‌له‌لێپێچینه‌وه‌‌له‌ده‌سته‌ی‌‌ســـه‌رۆكایه‌تیی‌‌په‌رله‌مـــان‌ناكات‌و‌ئه‌و‌ماده‌یه‌شی‌‌تیادا‌نیه‌‌به‌ڵكو‌ئه‌وه‌‌ده‌بێت‌به‌ده‌نگـــی‌‌زۆرینه‌ی‌‌ئه‌نـــدام‌په‌رله‌مان‌ده‌نگ‌بۆ‌ئـــه‌وه‌‌بدرێت‌كه‌‌لێپێچینه‌وه‌‌

بكرێ‌له‌ده‌سته‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تیی‌".هه‌موار‌كردنه‌وه‌ی‌‌ســـه‌رجه‌م‌ماده‌و‌بڕگه‌كانـــی‌‌پـــرۆژه‌‌یاســـای‌‌هه‌مواری‌‌ناوخۆی‌‌په‌رله‌مـــان‌ده‌كه‌وێـته‌‌كۆتایی‌‌مانگی‌‌مارسی‌‌ساڵی‌‌داهاتو‌له‌وكاته‌ش‌

سه‌رجه‌می‌‌ماده‌و‌بڕه‌گاكانی‌‌ئه‌و‌پڕۆژه‌‌یاسایه‌‌هه‌موارده‌كرێته‌وه‌.

په‌رله‌مـــان‌ پێشـــوی‌‌ له‌خولـــی‌‌ئۆپۆزیسیۆن‌ره‌خنه‌و‌تێبینی‌‌زۆری‌‌هه‌بو‌په‌رله‌مان‌و‌ ناوخۆی‌‌ په‌یڕه‌وی‌‌ له‌ســـه‌ر‌داوای‌‌هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌‌ده‌كرد‌ئێســـتا‌هه‌مواری‌‌ له‌ده‌سه‌اڵته‌‌ ئۆپۆزیسیۆن‌ كه‌‌ناوخـــۆی‌‌په‌رله‌مـــان‌ده‌كرێته‌وه‌‌به‌اڵم‌لێپێچینـــه‌وه‌‌ باســـی‌‌ به‌شـــێوه‌یه‌ك‌له‌ده‌ســـته‌ی‌‌ســـه‌رۆكایه‌تیی‌‌په‌رله‌مان‌نـــاكات‌كه‌‌گرنگترین‌ماده‌ی‌‌ئه‌و‌پڕۆژه‌‌

یاسایه‌یه‌‌كه‌‌تیایدا‌نیه‌.

5(455(‌سێشه‌ممه‌‌2014/12/2په‌رله‌مان

مه سیحیی و توركمانه كان ناڕازین"بۆ راپرسیی سه ربه خۆیی كوردستان و

گه ڕانه وه ی ناوچه دابڕاوه كان به) به ڵێ( ده نگ ناده ین"

له‌په‌رله‌مانه‌وه‌

حزب و حكومه ت و په رله مان

ئاماژه كانی پشت فاشیلبون له گفتوگۆ

ئه‌بوكاروان

ئه‌گه‌ر‌سیاسه‌ت‌و‌سیاسه‌تكردن‌هونه‌ری‌‌تواناكان‌بێت‌‌وه‌ك‌له‌مێژه‌‌ده‌وترێت،‌ئه‌وه‌‌دانوســـتان‌و‌گفتوگۆ‌یه‌كێكـــه‌‌له‌چه‌مك‌و‌بنه‌ما‌گرنگ‌و‌بنه‌ڕه‌تیه‌كانی‌‌شـــاره‌زایی‌‌و‌زانین‌و‌به‌كارهێنانی‌‌ئـــه‌و‌هونه‌ره‌و‌بگره‌‌

له‌و‌هونه‌ره‌ش‌زیاتری‌‌ده‌وێت.مـــن‌تێده‌گـــه‌م‌و‌چیـــن‌و‌توێژه‌كانـــی‌‌كۆمه‌اڵنـــی‌‌خه‌ڵكی‌‌كوردســـتانیش‌باش‌لـــه‌وه‌‌گه‌یشـــتون‌كه‌‌كوردســـتان‌چۆن‌دابـــه‌ش‌و‌داگیركـــراوه‌و‌هۆكاره‌كانی‌‌ئه‌و‌دابه‌شـــكردنه‌‌چیه‌و‌چۆنه‌؟‌له‌وه‌ش‌زیاتر‌ئه‌وانه‌ی‌‌سیسته‌می‌‌حكومڕانیی‌‌ تێده‌گه‌م‌له‌سه‌ره‌تای‌‌ بوه‌،‌ به‌ده‌ســـته‌وه‌‌ عێراقیان‌دروســـتبونی‌‌ده‌وڵه‌تـــی‌‌عێراقه‌وه‌،‌چۆن‌بیرده‌كه‌نه‌وه‌و‌دیدو‌هه‌ڵوێستیان‌به‌رامبه‌ر‌مافـــه‌‌نه‌ته‌وه‌یی‌‌و‌نیشـــتمانیه‌كانی‌‌گه‌لی‌‌

كوردو‌كوردستان‌چیه‌؟ئـــه‌وان‌له‌بنه‌ڕه‌تدا‌بڕوایـــان‌به‌چه‌مكی‌‌چاره‌نوس‌ بڕیاردانی‌‌ مافی‌‌ دیموكراسیی‌‌و‌بۆ‌گه‌لی‌‌كوردستان‌نیه‌،‌دیدو‌تێڕوانینی‌‌له‌وێوه‌‌ســـه‌رچاوه‌ی‌‌ هه‌میشـــه‌‌ ئـــه‌وان‌گرتـــوه‌‌كه‌‌شـــۆڤێنیانه‌‌ته‌ماشـــای‌‌ئه‌م‌پرس‌و‌بابه‌ته‌‌بكه‌ن،‌نه‌ك‌پێچه‌وانه‌كه‌ی‌‌و‌سه‌لماندنی‌،‌هه‌ر‌كاتێكیش‌هه‌نگاوێك‌بۆ‌گفتوگۆ‌هاتبێتنه‌‌پێش،‌له‌ژێر‌كاریگه‌ریی‌‌و‌فشاری‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌رزگاریخوازی‌‌كوردی‌‌و‌

كوردستانیدا‌بوه‌.به‌اڵم‌‌وه‌ك‌به‌ره‌نجامی‌‌خراپ‌به‌ڕێوه‌بردنی‌‌ســـوڕی‌‌گفتوگۆكان،‌به‌بیانوی‌‌جۆراوجۆر‌دوركه‌وتونه‌ته‌وه‌‌ كردوه‌و‌ پاشه‌كشـــێیان‌ره‌واكانی‌‌ داخوازییـــه‌‌ له‌جێبه‌جێكردنـــی‌‌كوردستانی‌‌ الیه‌نی‌‌ ئه‌وه‌ی‌‌ كوردســـتان‌و‌مه‌به‌ستی‌‌بوه‌‌نه‌یانســـه‌لماندوه‌و‌هاوكات‌له‌ئاســـتی‌‌پێویست‌ نه‌یتوانیوه‌‌ كوردیش‌

پێیان‌بسه‌لمێنێ‌.بۆیـــه‌‌هه‌میشـــه‌‌له‌گـــه‌ڵ‌ئـــه‌و‌رایـــه‌‌كۆكبوم‌كه‌‌ده‌وترێ‌‌ئـــه‌وه‌ی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌رزگاریخوازی‌‌كوردســـتان‌له‌شۆڕشه‌كاندا‌به‌ده‌ســـتیهێناوه‌،‌ به‌رده‌ســـتی‌‌خستوه‌و‌له‌دانوســـتانه‌كانیدا‌له‌گـــه‌ڵ‌حكومڕانانی‌‌

عێراق‌له‌ده‌ستی‌‌داوه‌.شـــۆڕش‌و‌بزوتنـــه‌وه‌ی‌‌رزگاریخـــوازی‌‌كوردستان،‌كاتێك‌كه‌‌ته‌نها‌پێشمه‌رگه‌و‌چیا‌پشـــت‌و‌په‌نای‌‌بو،‌نـــه‌‌حكومه‌ت‌و‌نه‌‌په‌رله‌مان‌و‌نه‌ش‌توانـــای‌‌په‌یوه‌ندییه‌‌نێوده‌وڵه‌تی‌و‌دیپلۆماسییه‌كانی‌،‌نه‌‌توانای‌‌دارایی‌‌و‌كاگێڕیی‌‌‌وه‌ك‌ئێســـتا‌بو،‌كه‌چی‌‌حكومه‌تی‌‌عێراق‌شـــاندی‌‌ده‌نارده‌‌حاجی‌‌رێككه‌وتن‌و‌ به‌مه‌به‌ستی‌‌ ئۆمه‌ران‌و‌گه‌اڵڵه‌‌

چاره‌سه‌ری‌‌پرسی‌‌كوردو‌كوردستان.سه‌دام‌به‌ناو‌"پیاوه‌‌به‌هێزه‌كه‌ی‌‌به‌غدا"‌روی‌‌له‌باره‌گاكانـــی‌‌هێـــزی‌‌پێشـــمه‌رگه‌‌ده‌كـــردو‌قورئانـــی‌‌به‌به‌رۆكـــی‌‌خۆیه‌وه‌‌هه‌ڵده‌واسی‌،‌ئه‌مه‌ش‌مانای‌‌ئه‌وه‌‌نیه‌‌ئه‌و‌كات‌و‌ســـه‌رده‌مه‌ش‌ئه‌وان‌به‌راستگۆیی‌‌و‌بڕوابونـــه‌وه‌‌ئـــه‌م‌جۆره‌‌ســـه‌ردانانه‌یان‌ئه‌نجامدابێت،‌به‌ڵكو‌ئامانج‌و‌مه‌رامه‌كانیان‌رون‌بـــوه‌،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌بۆ‌ماوه‌یه‌ك‌شـــه‌ڕ‌رابگـــرن‌و‌پایه‌كانـــی‌‌حكومڕانیی‌‌خۆیان‌

به‌هێزبكه‌نه‌وه‌.ره‌نگـــه‌‌لـــه‌وه‌اڵم‌به‌م‌نوســـینه‌‌ئه‌وه‌م‌پێشـــچاوبخرێ‌‌و‌پێمبوتـــرێ‌‌‌واقیع‌و‌كات‌گـــۆڕاوه‌،‌كه‌چی‌‌به‌دره‌نگوه‌خته‌وه‌‌قســـه‌‌له‌سه‌ر‌رابوردو‌ده‌كه‌یت؟‌ده‌بێت‌شتێكی‌‌ئه‌وه‌یه‌‌ ئه‌ویـــش‌ رونبكه‌مـــه‌وه‌،‌ زیاتـــر‌مه‌به‌ستی‌‌من‌ئه‌وه‌یه‌‌"سه‌نگ،‌قورسایی‌"‌له‌هونه‌ری‌‌گفتوگۆو‌دانوستاندن‌قورسایی‌‌و‌ناڕاســـته‌وخۆی‌‌ راســـته‌وخۆو‌ كاریگه‌ری‌‌

خۆیان‌هه‌یه‌.بۆیه‌‌ئه‌و‌بۆچونه‌‌دروســـته‌‌كه‌‌خه‌ڵكی‌‌كوردســـتان‌له‌ناوه‌ڕاســـتی‌‌شه‌ســـته‌كان‌‌وتویانه‌‌"سه‌ركرده‌كانی‌‌كوردستان‌‌وریابن‌

هه‌ڵتان‌نه‌خه‌ڵه‌تێنن".مـــن‌له‌ڕوانگه‌ی‌‌ره‌شـــبینیه‌وه‌‌ناڕوانمه‌‌بابه‌ت‌یان‌هه‌ر‌پرســـێك،‌بـــه‌اڵم‌ناتوانم‌ئه‌وه‌ش‌بشارمه‌وه‌،‌رۆژ‌دوای‌‌رۆژ،‌كابینه‌‌دوای‌‌كابینه‌ی‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌و‌به‌تایبه‌ت‌دیكتاتۆری‌‌ ده‌سه‌اڵتی‌‌ له‌گۆڕنانی‌‌ له‌دوای‌‌به‌عس،‌سه‌نگ‌و‌قورسایی‌‌خۆی‌‌له‌ده‌ست‌ده‌دات‌و‌نه‌یتوانیـــوه‌و‌ناتوانێ‌‌ئیداره‌یه‌كی‌‌دروســـتی‌‌دۆخی‌‌كوردســـتان‌و‌پرســـی‌‌گفتوگـــۆو‌دانوســـتانه‌كان‌بـــكات‌له‌گه‌ڵ‌

ناوه‌ند.

گۆشه‌یه‌کی‌تایبه‌ته‌‌په‌رله‌مانتاران‌ده‌ینوسن

parlaman.awene@gmail.com

19 »»

"به پێی په یڕه وی ناوخۆ، لێپێچینه وه له سه رۆكایه تی په رله مان ناكرێت"

په‌رله‌مانی‌کوردستان

ئێستا‌كه‌‌ئۆپۆزیسیۆن‌له‌ده‌سه‌اڵته‌‌هه‌مواری‌‌ناوخۆی‌‌په‌رله‌مان‌ده‌كرێته‌وه‌‌به‌اڵم‌به‌شێوه‌یه‌ك‌باسی‌‌لێپێچینه‌وه‌‌له‌ده‌سته‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تیی‌‌

په‌رله‌مان‌ناكات‌كه‌‌گرنگترین‌ماده‌ی‌‌ئه‌و‌پڕۆژه‌‌یاسایه‌یه‌‌كه‌‌تیایدا‌نیه‌

هه‌میشه‌‌ئه‌وه‌مان‌به‌ده‌ره‌وه‌‌وتوه‌‌كه‌‌

كوردستان‌نمونه‌یه‌كی‌‌جوانی‌‌پێكه‌وه‌ژیانه‌‌به‌اڵم‌ڕێز‌له‌ئیراده‌ی‌‌ئێمه‌‌نه‌گیراوه‌‌بۆیه‌‌ئێستا‌هه‌ڵوێستمان‌

گۆڕاوه‌‌چونكه‌‌حزبایه‌تیان‌خسته‌‌سه‌رو‌به‌رژه‌وه‌ندیی‌‌نه‌ته‌وه‌كانی‌‌ترو‌

به‌رژه‌وه‌ندیی‌‌گشتیی

‌ئا:‌شاهۆ‌ئه‌حمه‌د

به‌پێی‌‌وته‌ی‌‌په‌رله‌مانتاران،‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌تا‌ڕاده‌یه‌ك‌ئاگاداری‌‌ئه‌جێنداو‌ناوه‌رۆكی‌‌سه‌ردانه‌كه‌ی‌‌

وه‌فدی‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێمه‌‌بۆ‌به‌غداو‌ئه‌مجاره‌یان‌وه‌فده‌كه‌‌به‌راسپارده‌ی‌‌په‌رله‌مان‌رۆیشتوه‌‌بۆ‌گفتوگۆكردن‌له‌سه‌ر‌مه‌سه‌له‌ی‌‌دارایی‌‌و‌بودجه‌‌و‌

چه‌ند‌پرسی‌‌تر.‌

رۆژی‌‌یه‌كش���ه‌ممه‌ی‌‌رابردو،‌وه‌فدی‌‌حكومه‌ت���ی‌‌هه‌رێ���م‌به‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌بارزانی‌‌سه‌رۆكی‌‌حكومه‌ت،‌ نێچیرڤان‌گه‌یش���ته‌‌به‌غدا‌به‌مه‌به‌ستی‌‌دانوستان‌له‌گه‌ڵ‌به‌رپرس���انی‌‌به‌غدا‌له‌سه‌ر‌ئه‌و‌پرس���انه‌ی‌‌بۆ‌چه‌ندین‌س���اڵه‌‌بونه‌ته‌‌كێش���ه‌ی‌‌چاره‌س���ه‌رنه‌كراو‌له‌نێ���وان‌

به‌غداو‌هه‌ولێر.لیژنه‌ی‌‌ بڕیارده‌ری‌‌ دڵشاد‌شه‌عبان،‌س���امانه‌‌سروش���تیه‌كان‌له‌په‌رله‌مانی‌‌‌كوردستان،‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند،‌"پێش‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ له‌ئێس���تا‌ به‌ر‌ هه‌فته‌یه‌ك‌ب���ااڵی‌‌نه‌وت‌و‌گازی‌‌هه‌رێم‌س���ه‌ردانی‌‌

په‌رله‌مانیان‌كرد‌و‌ئێمه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌واندا‌گفتوگ���ۆی‌‌ئه‌و‌س���ه‌ردانه‌مان‌كرد‌بۆ‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌بزانین‌ئه‌جێندای‌‌ئه‌وان‌چیه‌و‌چۆنه‌،‌هه‌روه‌ها‌راپۆرت‌و‌راسپارده‌كانی‌‌ئێم���ه‌ش‌به‌راپۆرتێك���ی‌‌تایب���ه‌ت‌كه‌‌له‌الیه‌ن‌لیژنه‌ی‌‌سامانه‌‌سروشتیه‌كان‌و‌لیژنه‌ی‌‌دارای���ی‌‌پێكهێنرابو،‌پێماندان‌

ئینجا‌ئه‌وان‌سه‌ردانیان‌كردوه‌".به‌پێ���ی‌‌زانیارییه‌كان‌ك���ه‌‌به‌ئاوێنه‌‌گه‌یش���تون،‌له‌یه‌كێك‌راس���پارده‌كانی‌‌لیژنه‌ی‌‌سامانه‌‌سروشتیه‌كان‌و‌لیژنه‌ی‌‌وه‌فده‌كه‌‌ پێویس���ته‌‌ هات���وه‌،‌ دارایی‌‌جه‌خت‌له‌سه‌ر‌وه‌رگرتنی‌‌17%ی‌‌به‌شه‌‌بودجه‌ی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌بكاته‌وه‌.‌ش���ه‌عبان‌ئاماژه‌ی‌‌به‌وه‌ش‌كرد‌كه‌‌ئه‌وان‌ گفتوگۆكردنیش‌ "له‌مه‌س���ه‌له‌ی‌‌زۆر‌له‌ئێم���ه‌‌ش���اره‌زاترن‌به‌حوكم���ی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌ئه‌وان‌له‌پێشوش���دا‌گفتوگۆیان‌ك���ردوه‌‌له‌گ���ه‌ڵ‌حكومه‌ت���ی‌‌عێراقی‌،‌ئه‌گ���ه‌ر‌هاتو‌به‌غدا‌بودج���ه‌ی‌‌ته‌واوی‌‌17%مان‌پێنه‌دا،‌ئه‌وا‌ئێمه‌‌پشتگیریی‌‌وه‌فده‌ك���ه‌ی‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌ده‌كه‌ین‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌سه‌ربه‌خۆیی‌‌ئابوریی‌‌هه‌رێم‌خۆمان‌ ئێم���ه‌‌ چونكه‌‌ رابگه‌یه‌نێ���ت،‌

ده‌توانی���ن‌پش���ت‌به‌نه‌وت���ی‌‌خۆمان‌ببه‌ستین".

له‌الیه‌ن‌خۆیش���یه‌وه‌‌عزه‌ت‌سابیر،‌س���ه‌رۆكی‌‌لیژنه‌ی‌‌دارای���ی‌‌و‌كاروباری‌‌ئابوریی‌‌باس���ی‌‌له‌وه‌‌كرد‌كه‌‌"لیژنه‌ی‌‌دارای���ی‌‌و‌كاروباری‌‌ئابوری���ی‌‌و‌لیژنه‌ی‌‌په‌رله‌مانی‌‌ سروش���تیه‌كانی‌‌ س���امانه‌‌كوردستان‌راسپارده‌ی‌‌خۆیان‌پێشكه‌ش‌به‌وه‌فده‌كه‌ی‌‌هه‌رێم‌كردوه‌‌و‌ئه‌وه‌ی‌‌تر‌پێویس���ته‌‌ده‌س���ه‌اڵتی‌‌جێبه‌جێكردن‌گفتوگۆی‌‌له‌باره‌وه‌‌بكات‌و‌ئه‌وان‌ئه‌ویتر‌

ته‌واو‌بكه‌ن".عزه‌ت‌س���ابیر‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند،‌"من‌له‌گه‌ڵیان‌نی���م‌و‌نازانم‌ده‌رباره‌ی‌‌چی‌‌گفتوگ���ۆ‌ده‌كه‌ن،‌ب���ه‌اڵم‌ئه‌وه‌ی‌‌ئێس���تا‌كێش���ه‌یه‌‌له‌نێ���وان‌هه‌رێ���م‌و‌به‌غ���دا‌بودجه‌ی���ه‌،‌موچه‌ی���ه‌،‌پاره‌ی‌‌پێش���مه‌رگه‌یه‌،‌شوێنه‌‌جێناكۆكه‌كانه‌،‌پرۆس���ه‌ی‌‌ داراییه‌كان���ه‌،‌ كێش���ه‌‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌ نه‌وت���ه‌،‌ هه‌نارده‌كردنی‌‌ده‌بێت‌له‌س���ه‌ر‌ئه‌و‌مه‌له‌فانه‌‌گفتوگۆ‌

بكه‌ن".یه‌كێك‌له‌و‌كێش���انه‌ی‌‌ك���ه‌‌بڕیاره‌‌له‌س���ه‌ردانه‌كه‌ی‌‌وه‌فدی‌‌هه‌رێم‌له‌گه‌ڵ‌

به‌غدا‌باس‌بكرێ���ت،‌مه‌له‌فی‌‌ئه‌منیه‌‌و‌له‌ناویش���دا‌پرسی‌‌پێشمه‌رگه‌یه‌،‌به‌اڵم‌لیژن���ه‌ی‌‌ په‌رله‌مانتارێ���ك،‌ به‌وت���ه‌ی‌‌پێش���مه‌رگه‌‌ئاگاداری‌‌ورده‌كاریی‌‌ئه‌م‌

بابه‌ته‌‌نیه‌.‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌به‌ه���ار‌عه‌بدولره‌حمان،‌ئه‌ندامی‌‌لیژنه‌ی‌‌پێشمه‌رگه‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یان���د،‌"كاتێك‌ئه‌نجومه‌نی‌‌نه‌وت‌و‌غاز‌هات‌بۆ‌په‌رله‌مان،‌ئێمه‌‌كۆمه‌ڵێك‌په‌رله‌مانتار‌بایكۆتی‌‌دانیش���تنه‌كه‌مان‌كرد‌كه‌‌س���ه‌رۆكی‌‌حكومه‌ت���ی‌‌لێبو،‌دو‌بابه‌تی‌‌جیاوازی‌‌دانیشتنه‌كه‌‌كران‌به‌یه‌ك‌خاڵ‌،‌یه‌كه‌م‌هاتنی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌بااڵی‌‌ن���ه‌وت‌و‌غاز‌بۆ‌په‌رله‌مان‌و‌دوه‌م‌س���ه‌ردانیكردنی‌‌وه‌ف���دی‌‌هه‌رێ���م‌بۆ‌به‌غدا،‌ب���ه‌اڵم‌ئێمه‌‌وه‌ك���و‌كۆمه‌ڵێك‌په‌رله‌مانتار‌بایكۆتی‌‌دانیش���تنه‌كه‌مان‌كرد‌له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌مه‌جالیان‌نه‌دا‌قسه‌‌له‌وباره‌یه‌وه‌‌بكرێت،‌جگه‌‌له‌وه‌ش‌هیچ‌شتێكی‌‌تازه‌ش‌باس‌نه‌كرابو،‌هه‌ربۆیه‌‌ئێم���ه‌‌وه‌ك���و‌په‌رله‌مانت���ار‌و‌هه‌روه‌ها‌وه‌كو‌لیژنه‌ی‌‌پێشمه‌رگه‌‌هیچ‌ئاگاداری‌‌ئه‌جێن���دای‌‌ئه‌و‌وه‌ف���ده‌ی‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌نه‌بوین‌و‌نازانین‌له‌باره‌ی‌‌چیه‌وه‌‌

قسه‌‌ده‌كات".هاوكات‌س���ۆران‌عوم���ه‌ر،‌ئه‌ندامی‌‌لیژن���ه‌ی‌‌دارایی‌‌و‌كاروب���اری‌‌ئابوریی‌‌به‌ئاوێن���ه‌ی‌‌راگه‌یاند،‌"ئ���ه‌و‌وه‌فده‌ی‌‌به‌شێوه‌یه‌كی‌‌ ئێمه‌‌ په‌رله‌مان‌ هاتوه‌ته‌‌فه‌رمی‌‌راس���پارده‌ی‌‌خۆمانمان‌پێداوه‌‌بۆ‌كێش���ه‌ی‌‌نێ���وان‌هه‌رێ���م‌و‌به‌غدا‌له‌س���ه‌ر‌مه‌س���ه‌له‌ی‌‌دارایی‌‌و‌بودجه‌‌و‌پرس���ی‌‌هه‌رێ���م،‌ب���ه‌اڵم‌گفتوگۆكان‌و‌چۆنیه‌ت���ی‌‌چون���ی‌‌وه‌فده‌ك���ه‌‌ئ���ه‌وه‌‌ئیشی‌‌حكومه‌ته‌‌كه‌‌بۆ‌گفتوگۆ‌چوه‌و‌دواتر‌ئێم���ه‌‌له‌ده‌رئه‌نجامه‌كه‌ی‌‌ئاگادار‌

ده‌كرێینه‌وه‌".س���ه‌باره‌ت‌به‌ن���اوه‌ڕۆك‌و‌ئه‌جێندای‌‌كۆبونه‌وه‌كان���ی‌‌وه‌فده‌ك���ه‌،‌س���ۆران‌ده‌ڵێت،‌"س���ه‌رۆكی‌‌حكومه‌ت‌هاتوه‌ته‌‌داخراو‌ كۆبونه‌وه‌یه‌ك���ی‌‌ په‌رله‌م���ان‌و‌كراوه‌و‌تێدا‌باس‌له‌و‌كێش���انه‌‌كراوه‌‌كه‌‌له‌نێوان‌هه‌رێم‌و‌به‌غدا‌هه‌یه‌‌و‌چۆن‌چاره‌س���ه‌ر‌ده‌كرێن‌و‌بۆچی‌‌بچین‌و‌چی‌‌بكه‌ین‌هه‌موی‌‌له‌وێدا‌باس���كراو‌دواتر‌په‌رله‌مان‌قس���ه‌ی‌‌خ���ۆی‌به‌كۆبه‌ندیی‌‌داوه‌‌به‌و‌شانده‌،‌ئه‌وانیش‌بردویانه‌‌بۆ‌

گفتوگۆ".

تایبه‌ت(455(‌سێشه‌ممه‌‌662014/12/2

ویکیلیکس 2009

‌ئا:‌هاوكار‌حسێن

به‌رهه‌م‌ساڵح‌پێیوایه‌‌كێشه‌ی‌‌موسڵ‌له‌بنه‌ڕه‌تدا‌گرفتی‌‌نێوان‌عه‌شیره‌تی‌‌بارزانی‌‌و‌زێبارییه‌،‌نه‌ك‌كێشه‌ی‌‌

كوردله‌گه‌ڵ‌عه‌ره‌بی‌‌سوننه‌،‌ئاماژه‌‌به‌وه‌ش‌ده‌كات‌ئه‌گه‌ر‌مه‌سعود‌بارزانی‌‌بیه‌وێت‌جێگۆڕكێ‌‌به‌كادره‌‌بااڵكانی‌‌پارتی‌‌بكات‌له‌ناوچه‌ی‌‌موسڵ،‌ئه‌وا‌

پێویسته‌‌زۆر‌به‌ئاگابێت،‌چونكه‌‌وه‌ك‌خۆی‌‌ده‌ڵێت،‌عه‌شیره‌تی‌‌زێباری‌،‌"ده‌ستیانگرتوه‌‌به‌سه‌ر‌سیاسه‌تی‌‌

پارتی‌له‌و‌ناوچه‌یه‌دا"

س���ایتی‌‌ به‌ڵگه‌نامه‌یه‌ك���ی‌‌ به‌پێ���ی‌‌ویكیلیك���س،‌ك���ه‌‌ئاوێن���ه‌‌ده‌قه‌كه‌ی‌‌كردوه‌‌به‌كوردیی‌،‌به‌رهه‌م‌ساڵح‌له‌الی‌‌دیپلۆمات���كاره‌‌ئه‌مه‌ریكیه‌كان‌ئاماژه‌ی‌‌بۆئه‌وه‌‌كردوه‌‌كه‌‌"موسڵ‌كێشه‌ی‌نێوان‌كوردو‌سوننه‌ی‌‌عه‌ره‌ب‌نیه‌،‌به‌ڵكو‌زیاتر‌كێشه‌ی‌‌نێوان‌كوردی‌‌بارزانی‌‌و‌كوردی‌‌زێبارییه‌.‌عه‌شیره‌تی‌‌زێباری‌‌سیاسه‌تی‌‌كوردس���تانیان‌ دیموكرات���ی‌‌ پارت���ی‌‌بارزان���ی‌‌ كۆنترۆڵك���ردوه‌.‌ له‌موس���ڵ‌پێویس���ته‌‌به‌وریایی���ه‌وه‌‌مامه‌ڵه‌بكات،‌كاتێ���ك‌بیه‌وێت‌كاره‌كته‌ره‌كانی‌‌پارتی‌‌

له‌و‌ناوچه‌یه‌‌بگۆڕێت".له‌و‌به‌ڵگه‌نامه‌یه‌دا‌كه‌‌مێژوه‌كه‌ی‌‌بۆ‌س���اڵی‌‌‌2009ده‌گه‌ڕێته‌وه‌،‌به‌رپرسانی‌‌ئه‌مه‌ریكا‌باسیان‌له‌یه‌كه‌مین‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌نێوان‌مالیكی‌‌و‌بارزانی‌‌كردوه‌‌له‌هه‌رێمی‌‌تاڵه‌بانی‌‌و‌ به‌میانگری���ی‌‌ كوردس���تان،‌ده‌ڵێن،‌"رۆژی‌‌2ی‌‌ئاب،‌مالیكی‌‌گه‌یشته‌‌ش���وێنی‌‌مان���ه‌وه‌ی‌‌ج���ه‌الل‌تاڵه‌بانی‌‌به‌مه‌به‌س���تی‌‌ دوكان،‌ له‌هاوینه‌هه‌واری‌‌ئه‌نجامدانی‌‌كۆبونه‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌مه‌س���عود‌بارزانی‌.‌ئ���ه‌وه‌‌یه‌كه‌مینجار‌بو‌مالیكی‌‌بچێ���ت‌بۆ‌كوردس���تان‌به‌مه‌به‌س���تی‌‌س���ه‌ركردایه‌تیی‌‌ له‌گ���ه‌ڵ‌ كۆبون���ه‌وه‌‌

هه‌رێمی‌‌كوردستان".چه‌ن���د‌ ل���ه‌زاری‌‌ ئه‌مه‌ریكی���ه‌كان‌ن���او‌ ئاماده‌بویه‌ك���ی‌‌ ش���ایه‌تحاڵ‌و‌كۆبونه‌وه‌ك���ه‌وه‌،‌ناوه‌رۆكی‌‌ئه‌و‌دیداره‌‌باسیان‌ له‌به‌ش���ێكدا‌ ئاش���كراده‌كه‌ن‌و‌ل���ه‌وه‌‌كردوه‌‌كه‌،‌"به‌ش���داریكردن‌له‌و‌دانیش���تنه‌دا‌به‌توندیی‌‌س���نورداركرابو‌گفتوگۆیه‌ك���ی‌‌ گه‌ره‌نت���ی‌‌ بۆئ���ه‌وه‌ی‌‌راش���كاوانه‌‌بكرێت".‌ه���اوكات‌"هه‌مو‌گفتوگ���ۆكان‌له‌ب���اره‌ی‌‌ئ���ه‌وه‌‌بوه‌‌كه‌‌چ���ۆن‌گفتوگۆ‌له‌گ���ه‌ڵ‌یه‌كتر‌بكه‌ن".‌ئ���ه‌و‌كۆبون���ه‌وه‌‌‌5كاتژمێرییه‌‌"توندو‌پ���ڕ‌هاتوهاوار‌ب���و"‌له‌پش���ت‌ده‌رگا‌

ئه‌ستوره‌كانه‌وه‌.

به‌ره���ه‌م‌س���اڵحیش‌رایگه‌یان���دوه‌،‌له‌ب���اره‌ی‌‌ زۆرت���ر‌ "كۆبونه‌وه‌ك���ه‌‌

په‌یوه‌ندییه‌كان���ی‌‌ش���یعه‌و‌ك���ورده‌وه‌‌بوه‌،‌هه‌روه‌ها‌له‌ب���اره‌ی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌چۆن‌پش���تیوانیی‌‌ بتوان���ن‌ س���ه‌ركرده‌كان‌له‌یه‌كت���ر‌بك���ه‌ن‌له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان���دا.‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌‌ پێیوای���ه‌‌ تاڵه‌بانی‌‌كورد‌له‌رێگ���ه‌ی‌‌هاوپه‌یمانێتیی‌‌كوردو‌خزمه‌تده‌كرێ���ت‌و‌ باش���تر‌ ش���یعه‌وه‌‌ئاماده‌شه‌‌پشتیوانیی‌‌له‌مالیكی‌‌بكات.

ئه‌مه‌ریكا‌ باڵیۆزخانه‌ی‌‌ به‌پرس���انی‌‌له‌عێراق‌جه‌خت‌ده‌كه‌نه‌وه‌‌

ده‌قی‌‌به‌ڵگه‌نامه‌كه‌:09BAGHDAD2132‌:ئای‌‌دی‌

بابه‌ت:‌دیداره‌كه‌ی‌‌مالیكی‌‌و‌بارزانی‌:‌توانه‌وه‌ی‌‌به‌سته‌ڵه‌ك

ئه‌مه‌ریكا‌ باڵیۆزخانه‌ی‌‌ س���ه‌رچاوه‌:‌له‌به‌غدا

به‌روار:‌7ی‌‌ئابی‌‌2009پولێن:‌زۆرنهێنی‌

پوخته‌:له‌مێژینه‌كه‌ی‌‌ چاوه‌ڕوانكراوه‌‌ دیداره‌‌نێوان‌سه‌رۆك‌وه‌زیران‌نوری‌‌مالیكی‌‌و‌س���ه‌رۆكی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌مه‌سعود‌‌2009 ئاب���ی‌‌ 2ی‌‌ ل���ه‌رۆژی‌‌ بارزان���ی‌‌ئه‌نجامدرا‌و‌رێككه‌وتنێكی‌‌لێكه‌وته‌وه‌‌بۆ‌دانانی‌‌تیمێكی‌‌هاوبه‌ش‌له‌نێوان‌هه‌ولێر‌و‌به‌غدا‌به‌مه‌به‌ستی‌‌چاره‌سه‌ركردنی‌‌پرسه‌‌به‌رده‌وامه‌كان���ی‌‌نێوان‌كوردو‌عه‌ره‌ب.‌

س���ه‌رچاوه‌‌ناوخۆییه‌كان���ی‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێ���م،‌پێیانراگه‌یاندین‌ك���ه‌‌مالیكی‌‌رازیبوه‌‌دو‌لیوای‌‌پێشمه‌رگه‌‌بخاته‌سه‌ر‌سوپای‌‌عێراق،‌جێبه‌جێكردنی‌‌ئه‌مه‌ش‌ده‌كه‌وێته‌سه‌ر‌ئه‌جێندای‌‌یه‌كه‌می‌‌تیمه‌‌دیداره‌كه‌‌ له‌هه‌مانكاتدا‌ هاوبه‌ش���ه‌كه‌.‌به‌ئاراسته‌ی‌‌ وه‌س���فكرا‌ هه‌وڵێك‌ وه‌ك‌نیش���تمانیی‌،‌ ئاش���ته‌وایی‌‌ یه‌كێتیی‌‌و‌ئامانجی‌‌راس���ته‌وخۆی‌‌س���ه‌ردانه‌كه‌ی‌‌مالیك���ی‌‌واده‌رده‌كه‌وێت‌ب���ۆ‌هه‌وڵدان‌بێت‌به‌دوای‌‌ئه‌گه‌ری‌‌دوباره‌‌گێڕانه‌وه‌ی‌‌هاوپه‌یمانێتی���ی‌‌نێوان‌كوردو‌ش���یعه‌‌له‌گه‌ڵ‌ نیش���تمانیه‌كه‌دا.‌ له‌هه‌ڵبژاردنه‌‌ته‌واوبون���ی‌‌هه‌ڵبژاردنه‌كان���ی‌‌هه‌رێمی‌‌سیاس���ییه‌كان‌ گه‌م���ه‌‌ كوردس���تان،‌نیش���تیمانیی‌‌عێراق‌ ب���ۆ‌هه‌ڵبژاردنی‌‌ده‌ستیانپێكرد،‌ده‌بێت‌ئێمه‌ش‌پێشبینی‌‌ئه‌وه‌‌بكه‌ین‌كه‌‌سه‌ركرده‌‌سیاسییه‌كانی‌‌تێده‌كۆش���ن‌ به‌گه‌رموگوڕییه‌وه‌‌ عێراق‌بۆ‌به‌ده‌س���تهێنانی‌‌پشتیوانیی‌‌یه‌كتر.‌رۆژی‌‌14ی‌‌ئ���اب،‌س���ه‌رۆك‌وه‌زیرانی‌‌بارزانی‌‌ نێچیرڤ���ان‌ هه‌رێم،‌ حكومه‌تی‌‌به‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌ش���اندێك‌ده‌چێت‌بۆ‌به‌غدا‌به‌مه‌به‌ستی‌‌دانوستانی‌‌دواتر.

رۆژی‌‌2ی‌‌ئ���اب،‌س���ه‌رۆك‌وه‌زیران‌نوری‌‌مالیكی‌‌گه‌یشته‌‌شوێنی‌‌مانه‌وه‌ی‌‌جه‌الل‌تاڵه‌بانی‌‌له‌هاوینه‌هه‌واری‌‌دوكان،‌كۆبونه‌وه‌‌ ئه‌نجامدان���ی‌‌ به‌مه‌به‌س���تی‌‌كوردستان‌ هه‌رێمی‌‌ س���ه‌رۆكی‌‌ له‌گه‌ڵ‌

مه‌سعود‌بارزانی‌.‌ئه‌وه‌‌یه‌كه‌مینجار‌بو‌مالیكی‌‌بچێت‌بۆ‌كوردستان‌به‌مه‌به‌ستی‌‌كۆبونه‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌سه‌ركردایه‌تی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستان.‌هاوكات‌له‌تشرینی‌‌یه‌كه‌می‌‌2008ه‌وه‌،‌ئ���ه‌وه‌‌یه‌كه‌مین‌كۆبونه‌وه‌ی‌‌نێوان‌مالیكی‌‌و‌بارزان���ی‌‌بو.‌تاڵه‌بانی‌‌زۆر‌به‌گه‌رمی���ه‌وه‌‌به‌خێرهاتنی‌‌مالیكی‌‌ك���رد.‌ژماره‌یه‌ك���ی‌‌زۆری‌‌كه‌ناڵه‌كانی‌‌له‌هاوینه‌هه‌واره‌ك���ه‌‌ راگه‌یاندنی���ش‌گردبوبونه‌وه‌‌بۆ‌بینینی‌‌پێشوازیكردنی‌‌بارزان���ی‌‌له‌مالیكی‌.‌راوێژكاری‌‌جێگری‌‌س���ه‌رۆكی‌‌حكومه‌ت���ی‌‌هه‌رێ���م،‌ئاراز‌ئه‌مه‌ریكای‌‌ به‌به‌رپرس���انی‌‌ ره‌حم���ان‌راگه‌یاند،‌به‌شداریكردن‌له‌و‌دانیشتنه‌دا‌به‌توندی���ی‌‌س���نورداركرابو‌بۆئ���ه‌وه‌ی‌‌گه‌ره‌نت���ی‌‌گفتوگۆیه‌ك���ی‌‌راش���كاوانه‌‌بكرێت.بارزانی‌‌له‌الیه‌ن‌جه‌الل‌تاڵه‌بانی‌،‌زێباری‌،‌ به‌ره���ه‌م‌س���اڵح،‌هۆش���یار‌كۆس���ره‌ت‌ره‌س���وڵ‌عه‌لی‌،‌نێچیرڤان‌بارزانی‌،‌فه‌الح‌مسته‌فا،‌فوئاد‌حسێن،‌رۆژ‌نوری‌‌شاوه‌یس‌و‌فه‌خری‌‌كه‌ریمه‌وه‌‌یاوه‌ری���ی‌‌ده‌كرا.‌مالیك���ی-ش‌له‌الیه‌ن‌س���ادق‌ئه‌لروبه‌یعی‌‌یاوه‌ری���ی‌‌ده‌كراو‌ل���ه‌ده‌ره‌وه‌‌ یاریده‌ده‌رێكی���ش‌ چه‌ن���د‌

چاوه‌ڕوان‌بون.‌رۆژی‌‌3ی‌‌ئ���اب،‌س���ه‌رۆكی‌‌دیوانی‌‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌هه‌رێم،‌فوئاد‌حس���ێن‌به‌به‌رپرس���انی‌‌ئه‌مه‌ری���كای‌‌راگه‌یاند،‌له‌كۆبونه‌وه‌ك���ه‌ی‌‌بارزان���ی‌‌و‌مالیك���ی‌‌

"هه‌م���و‌گفتوگۆكان‌له‌باره‌ی‌‌ئه‌وه‌‌بون‌كه‌‌چۆن‌گفتوگۆ‌له‌گه‌ڵ‌یه‌كتر‌بكه‌ن".‌فوئاد‌ئاماژه‌ی‌‌به‌وه‌‌ك���رد‌كه‌‌بارزانی‌‌به‌مالیك���ی‌‌وتوه‌،‌ت���ۆ‌متمانه‌ی‌‌منت‌له‌ده‌ستداوه‌‌و‌پێویست‌به‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌هه‌ن���گاوی‌‌كۆنكریتیی‌‌بنرێت‌بۆئه‌وه‌ی‌‌به‌ده‌س���تبهێنرێته‌وه‌.‌ متمانه‌ی���ه‌‌ ئه‌و‌یاریده‌ده‌ری‌‌جێگری‌‌سه‌رۆك‌وه‌زیران،‌سۆران‌جه‌الل‌عه‌زیز‌وتی‌،‌ئه‌و‌كۆبونه‌وه‌‌‌5كاتژمێرییه‌‌"توندو‌پڕ‌هاتوهاوار‌بو"‌له‌پش���ت‌ده‌رگا‌ئه‌ستوره‌كانه‌وه‌.‌رۆژی‌‌5ی‌‌ئاب،‌وه‌زیری‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌عێراقیش،‌هۆش���یار‌زێباری‌‌باس���ی‌‌له‌وه‌‌كرد‌كه‌‌ئه‌رێنیی‌‌ "هه‌نگاوێك���ی‌‌ كۆبونه‌وه‌ك���ه‌‌پێویست‌بو‌بۆ‌تواندنه‌وه‌ی‌‌به‌سته‌ڵه‌كی‌‌

نێوان‌هه‌ولێرو‌به‌غدا".رۆژی‌‌4ی‌‌ئ���اب،‌جێگری‌‌س���ه‌رۆك‌وه‌زیران���ی‌‌عێ���راق،‌به‌ره���ه‌م‌ئه‌حمه‌د‌رایگه‌یاند،‌كۆبونه‌وه‌كه‌‌كه‌متر‌ س���اڵح‌له‌باره‌ی‌‌یه‌كێتیی‌‌نیش���تمانیه‌وه‌‌بوه‌‌و‌زۆرتر‌له‌باره‌ی‌‌په‌یوه‌ندییه‌كانی‌‌شیعه‌و‌كورده‌وه‌‌بوه‌،‌هه‌روه‌ها‌له‌باره‌ی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌چۆن‌س���ه‌ركرده‌كان‌بتوانن‌پشتیوانیی‌‌له‌یه‌كت���ر‌بك���ه‌ن‌له‌هه‌ڵبژاردنه‌كان���دا.‌به‌ره���ه‌م‌جه‌ختیكرده‌وه‌‌ك���ه‌‌تاڵه‌بانی‌‌ك���ورد‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان���ی‌‌ پێیوای���ه‌‌له‌رێگه‌ی‌‌هاوپه‌یمانێتیی‌‌كوردو‌شیعه‌وه‌‌باش���تر‌خزمه‌تده‌كرێ���ت‌و‌ئاماده‌ش���ه‌‌پشتیوانیی‌‌له‌مالیكی‌‌بكات.‌ئه‌و‌باسی‌‌

له‌وه‌ش‌كرد‌كه‌‌ئه‌وه‌‌جێی‌‌مه‌ترس���ییه‌‌مالیكی‌‌هه‌وڵبدات‌ب���ۆ‌توندكردنه‌وه‌ی‌‌زیات���ری‌‌گرژییه‌كان���ی‌‌نێ���وان‌كوردو‌عه‌ره‌ب‌به‌مه‌به‌س���تی‌‌به‌ده‌س���تهێنانی‌‌ده‌نگ.‌ئاماژه‌ی‌‌به‌وه‌ش‌كرد‌كه‌‌بارزانی‌‌به‌رده‌وام‌بێ‌متمانه‌یه‌‌به‌رامبه‌ر‌مالیكی‌،‌به‌اڵم‌رازیبوه‌‌به‌وه‌ی‌‌چانسێكی‌‌دیكه‌ی‌‌

پێبدات.‌نیش���تیمانی‌‌ یه‌كێتیی‌‌ په‌رله‌مانتاری‌‌كوردستان،‌فریاد‌رواندزی‌‌له‌رۆژی‌‌5ی‌‌ئاب،‌باسی‌‌له‌وه‌‌كرد‌كه‌‌وه‌ك‌هه‌وڵێك‌متمانه‌ی‌‌ به‌ده‌ستهێنانه‌وه‌ی‌‌ دوباره‌‌ بۆ‌بارزانی‌،‌مالیك���ی‌‌ره‌زامه‌ندبوه‌‌به‌وه‌ی‌‌دو‌لیوای‌‌پێشمه‌رگه‌‌)‌15و‌16(‌تێكه‌ڵ‌به‌س���وپای‌‌عێراق‌بكات،‌له‌هه‌مانكاتدا‌له‌س���ه‌ر‌خه‌رجیی‌‌حكومه‌تی‌‌به‌غداش‌راهێنانی���ان‌پێده‌كرێت‌و‌موچه‌ش���یان‌پێده‌درێت.‌روان���دزی‌‌ئاماژه‌ی‌‌به‌وه‌ش‌كرد‌ك���ه‌‌دزه‌ی‌‌ب���ه‌و‌زانیارییه‌‌كردوه‌‌ب���ۆ‌راگه‌یاندنه‌كان‌بۆئ���ه‌وه‌ی‌‌"مالكی‌‌پابه‌ندبێ���ت‌به‌به‌ڵێنه‌كه‌ی‌".‌ئه‌و‌وتی‌،‌گفتوگ���ۆی‌‌بابه‌تیانه‌‌ك���راوه‌‌له‌باره‌ی‌‌یاس���ای‌نه‌وت‌و‌گاز‌)داهات‌و‌به‌ش���ه‌‌بودج���ه‌(‌و‌چۆنیه‌ت���ی‌‌ش���كاندنی‌‌ئه‌و‌چه‌قبه‌س���توییه‌ی‌‌له‌س���ه‌ر‌هه‌ڵبژاردنی‌‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌پارێزگای‌‌موس���ڵ‌هه‌یه‌.‌به‌اڵم‌به‌رهه‌م‌س���اڵح‌ئاماژه‌ی‌‌بۆئه‌وه‌‌كرد‌كه‌‌موسڵ‌كێش���ه‌ی‌نێوان‌كوردو‌س���وننه‌ی‌‌عه‌ره‌ب‌نی���ه‌،‌به‌ڵكو‌زیاتر‌كێشه‌ی‌‌نێوان‌كوردی‌‌بارزانی‌‌و‌كوردی‌‌زێبارییه‌.‌عه‌شیره‌تی‌‌زێباری‌‌سیاسه‌تی‌‌پارتی‌‌دیموكراتی‌‌كوردستانیان‌له‌موسڵ‌كۆنترۆڵكردوه‌.‌به‌رهه‌م‌وتیشی‌،‌بارزانی‌‌پێویس���ته‌‌به‌وریایی���ه‌وه‌‌مامه‌ڵه‌بكات،‌كاتێ���ك‌بیه‌وێت‌كاره‌كته‌ره‌كانی‌‌پارتی‌‌گ���ۆران‌و‌ )خه‌س���ره‌و‌ ناوچه‌یه‌‌ ل���ه‌و‌

سه‌ربه‌ست‌ته‌روه‌نیشی‌(‌بگۆڕێت.‌

كۆمێنت:‌كۆبونه‌وه‌ك���ه‌ی‌‌مالیك���ی‌‌و‌بارزان���ی‌‌بۆ‌ دابنێت‌ چوارچێوه‌ی���ه‌ك‌ ده‌توانێت‌دیالۆگ���ی‌‌نێ���وان‌حكومه‌ت���ی‌‌هه‌رێم‌و‌به‌غدا‌به‌مه‌به‌س���تی‌‌چاره‌س���ه‌ركردنی‌‌دوباره‌‌ ع���ه‌ره‌ب‌و‌ كورد‌و‌ كێش���ه‌كانی‌‌دروس���تكردنه‌وه‌ی‌‌متمان���ه‌‌له‌نێ���وان‌مالیك���ی‌‌و‌بارزان���ی،‌له‌به‌رامبه‌ریش���دا‌كه‌مكردنه‌وه‌ی‌‌گرژییه‌كانی‌‌نێوان‌كوردو‌عه‌ره‌ب.‌له‌هه‌مانكات���دا،‌ئه‌وه‌ش‌رونه‌‌كه‌‌جوڵه‌كردن‌به‌و‌گرفته‌‌به‌رده‌وامانه‌،‌پێویستی‌‌به‌وه‌یه‌‌له‌سۆنگه‌ی‌‌هه‌ڵبژاردنه‌‌بڕوانرێ���ت.‌ لێ���ی‌‌ نیش���تمانیه‌كانه‌وه‌‌باڵیۆزخانه‌ی‌‌ئه‌مه‌ریكا‌به‌رده‌وامده‌بێت‌له‌گوشارخستنه‌س���ه‌ر‌هه‌ردوال‌بۆ‌زیاتر‌به‌ره‌وپێشچون،‌له‌رێگه‌ی‌‌یونامیه‌وه‌‌كه‌‌له‌چه‌ند‌مانگی‌‌كه‌می‌‌داهاتودا‌هه‌نگاو‌

به‌ره‌و‌هه‌ڵبژاردنه‌كان‌ده‌نێت.‌

به رهه م ساڵح: كێشه ی موسڵ له نێوان بارزانی و زێباری دایه ، نه ك كورد و عه ره بی سوننه

ئه مجاره وه فده كه ی هه رێم به راسپارده ی په رله مانی كوردستانه وه چوه ته به غدا

‌وه‌كو‌په‌رله‌مانتار‌و‌هه‌روه‌ها‌وه‌كو‌

لیژنه‌ی‌‌پێشمه‌رگه‌‌هیچ‌ئاگاداری‌‌ئه‌جێندای‌‌ئه‌و‌

وه‌فده‌ی‌‌حكومه‌تی‌‌هه‌رێم‌نه‌بوین‌و‌نازانین‌له‌باره‌ی‌‌

چیه‌وه‌‌قسه‌‌ده‌كات

ئه‌و‌كۆبونه‌وه‌‌پێنج‌كاتژمێرییه‌‌"توندو‌پڕ‌هاتوهاوار‌بو"‌له‌پشت‌ده‌رگا‌ئه‌ستوره‌كانه‌وه

‌به‌رهه‌م‌ساڵح‌و‌مه‌سعود‌بارزانی‌

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

له م دیمانه یه دا له گه ڵ ئاوێنه ، ئه ندامی سه ركردایه تی یه كێتیی نیشتیمانیی كوردستان مسته فا چاوڕه ش، كه

یه كێكه له سه ركرده سه ربازییه كانی یه كێتیی ، رایده گه یه نێت له شه ڕه كه ی

جه له والدا قاسم سلێمانی لێبوه و شه رم له باسكردنیشی ناكه ن. له باره ی

ئاینده ی ئه و ناوچانه ش، ده ڵێت "میدیاكان به گشتی سه برمان لێ

بگرن، په له ی چیتانه ، جارێ با ئه م شه ڕه ته واوبێت و داعش ده ربكه ین".

ئاوێنه : چۆن بو پێشمه رگه بڕیاریدا له دۆخ���ی به رگریی���ه وه بچێته قۆناغی

هێرشكردن له دژی داعش؟مس���ته فا چاوڕه ش: تی���رۆرو داعش ئیسالمه تیشیان ویژدان و ئه خالق و كه تێدا نییه ، خواست و حه زی ئێمه نه بوه به رۆكی ك���وردو كودس���تانی گرتوه . به شه و رۆژێك شه ش فیرقه ی سه ربازی عێراق موس���ڵیان راده س���تكرد، ته نها شتێك كه به رده می گرتن پێشمه رگه ی كوردستان بو به بێ جیاوازی ئه م حزب و ئه و حزب، بۆیه هه مو واڵته زلهێزه كانی ئه وروپ���او ئه مریكا هاتنه س���ه رخه ت، چونكه ئه مه ش���ه ڕێكه له كۆبانێوه تا

كۆبانشی.ئاوێنه : قسه ت چییه له سه ر جه له وال كه پێنج مانگه له گرتن و چۆڵكردندایه ، ئێستا ئه و هێزانه كێن كه له و ناوچه یه

بونیان هه یه ؟مس���ته فا چاوڕه ش: خۆتان ده زانن ئ���ه و كاته ی من له وێ ب���وم جه له والم گرت���ه وه ، به اڵم دواتر داعش گرتیه وه ، ئه وه ش دیاره پش���ت و په نای باشیان هه بوه و هه ی���ه . ئه مجاره به رنامه یه كی باش���مان دیاریكردو توانیمان له ماوه ی چه ند كاتژمێرێكدا جه له والو س���ه عدیه كۆنت���رۆڵ بكه ینه وه ، دی���اره ئه وه ش به ڵك���و نه ك���را، به ئێم���ه به ته نه���ا هێزه كان���ی گروپه ش���یعه كانی عێراق ك���ه ه���ادی عام���ری ئام���اده ی بوه ، هه ندێك له به رپرسانی ئێرانی لێ بوه ، رێككه وتنم���ان ك���ردوه و ش���ه رمی لێ ناكه ین. قاس���می سلێمانیشی لێ بوه و كۆبوینه ته وه و دانیش���توین و له گه ڵیدا پێك���ه وه به رنامه م���ان دان���اوه ، ئیتر هه ندێ���ك گه نج و منداڵ قس���ه ده كه ن ئه مه بۆ واب���وه و بۆ فاڵنه كه س له وێ بوه ، ئایا ئه و ش���ه ڕه به ته نها به ئێمه

ده كرێ���ت، ئای���ا ده كرێت له ئێس���تادا بۆیه بكه ین، دراوسێكانیشمان شه ڕی ش���ه ڕه كه به به رنامه كراو سه عدیه بۆ س���وپای عێ���راق و هێزه كانی ش���یعه ، جه له والش بۆ ئێم���ه ، رۆژی دواتریش له قه ره ته په )78( گوندمان رزگاركردو ئااڵی كوردس���تانمان تێدا هه ڵكرد، كه هه موی كوردنشین بوه و ئێستا كوردی

تێدا نه ماوه ، ئه مه ش كێشه یه .ئاوێنه : سه عدییه كه سوپای عێراق و هێزه كانی ش���یعه ی تێدای���ه ، ئایا ئه و

ناحێیه به هی كورد نازانن؟مسته فا چاوڕه ش: به ڵی كوردستانییه و نه مانداوه به كه س و نه خشه مان دابه ش نه ك���ردوه ، به ڵك���و له س���ه ر مه بده ئی سه ربازی و ش���ه ڕ ئه و كاره مان كردوه ، ناتوانێت سیاس���یش س���ه ركردایه تی بڵێت س���ه عدیه كوردستان نییه ، بۆیه ئێمه ئه وه مان كردوه ده بێت له داهاتودا به رنام���ه دابنێین بزان چ���ی بكه ین،

چونكه ئێمه ش و ئه وانیشی تێدایه .ئاوێنه : كه واتا ده بێت دوای ش���ه ڕی تیرۆر كورد رێككه وتنێكی تر له س���ه ر

ئه و شوێنانه بكات؟

مس���ته فا چ���اوڕه ش: م���ه رج نییه رێككه وتن بكه ین، خ���ۆ ئێمه دوژمنی یه كتر نین، ئه وان ك���ه هاتون ده بێت رێكبكه وین له سه ر هه مو شتێك، بۆیه ده بێ���ت له گه ڵ یه كتریدا دابنیش���ین و جارێ نێوانمانه وه . نه كه وێته كێش���ه ئێوه ، میدیاكان به گشتی سه برمان لێ بگرن، په له ی چیتان���ه ، جارێ با ئه م ش���ه ڕه ته واو بێت و داعش ده ربكه ین. بۆیه ت���كام وایه میدی���ا په له نه كه ن، ئێس���تا كاتی قسه و قس���ه ڵۆك نییه ، جارێ باشه ڕه كه ببه ینه وه دواتر له گه ڵ ئه وانه ی كێش���ه مان هه یه داده نیشین و

قسه ده كه ین.ئاوێن���ه : ره خن���ه ده گیرێ���ت كوڕی به رپرس���ان ناچنه شه ڕه كانه وه و ته نها

كوڕی هه ژار ده كوژرێت؟مس���ته فا چاوڕه ش: هه ندێك ده ڵێن پێشمه رگه پانزه ساله موچه وه رده گرێت ئاس���اییه ب���ا بكوژرێ���ت، یه كێكی تر ده ڵێ���ت كوڕی به رپرس بۆ نه كوژرێت، ئه م���ه ئه خالقی خه ڵكانێك���ه ، كوڕی به رپرس بۆ بكوژرێت، كوڕی من ساڵ و نیوێك له )1978( له زینداندا بوه ، بۆیه

ده بێت هه مو خه ڵك بێته مه یدان و ئه م شه ڕه شه ڕی هه مو كورد و كوردستان و هه مومانه ، شه هیده كانیش موڵكی هیچ حزبێك نییه و ه���ی هه مو خه ڵكه ، كه كوڕی خه ڵ���ك ده كوژرێت ده بێت ئه و

حزبانه مه منونی خه ڵك بن.ئاوێن���ه : پێتانوایه جارێكی تر كورد

ئه و ناوچانه چۆڵ ده كاته وه ؟مسته فا چاوڕه ش: ئه وه كێشه یه كه و ئێم���ه وتوم���ه له كۆبونه وه كانیش���دا كێش���ه مان له گه ڵ داهات���وی عێراقدا جاران ناكرێت، چاره س���ه ر به ئاسانی ئێمه ده مانوت ئه و ش���وێنانه مادده ی )140( ده یانگرێت���ه وه و ده بێت به پێی ئ���ه و ماده یه چاره س���ه ر بكرێن، به اڵم ئێستا چوینه ته دوایین شوێنی خۆمان و ئااڵمان تێیدا هه ڵكردوه ، سبه ینێ ئه وان ده ڵێن ئه وه مادده ی )140(ه و عێراقه ،

ئه مه لێده گه ڕێین بۆ دوایی.ئاوێنه : بۆچی ته نها بۆ كۆنترۆڵكردنی ناحی���ه ی جه ل���ه وال نزیكه ی بیس���ت به رپرس���ی بااڵی یه كێتیی به ش���داری

تێداكرد؟مس���ته فا چاوڕه ش: )به حه ماسه وه (

ج���ا توخ���وا نابێت به ئاڵت���ون بۆمان بنوسنه وه ، من ده پرسم نۆزده به رپرسی به ش���داریمان یه كێتی���ی س���ه ربازی كردوه و له ریزی پێش���ه وه بوین، له ژێر ئۆتۆمبیل���ی )م���ن و ش���ێخ جه عفه ر(دا بۆمبی چێن���راو ته قیوه ته وه ئه گه ر درع نه بوایه كوژرابوی���ن، حه قه ئه وه خه ڵ���ك ته قدیری ب���كات. له مڕۆژه داو هه ر كه س���ێك هێزی هه بێت بێت له و شوێنانه دا سه رفی بكات، ئێمه ش وه كو یه كێتیی یه كان كه به شداریمان كردوه ، ئه گه ر من له پێش���ی پێش���ه وه نه بم، كوڕی خه ڵ���ك بۆ به كوش���ت بده ین، هیچ ش���ه ڕێك به بێ سه ركرده ناكرێت، بۆیه ده بێت س���ه ركرده كان له وێ بن و به رنامه دابڕێژن و رێنمایی پێش���مه رگه بك���ه ن، له به رئ���ه وه كه ئێم���ه له وێ تریش له ش���وێنه كانی بوین، سبه ینێ ئاماده ده بی���ن. ئێمه ی یه كێتیی یه كان له رابردودا )24( وابوه ، په روه رده مان ئه ندامی سه ركردایه تیمان شه هید بوه ، بۆی���ه قوتابخانه ك���ه ی یه كێتیی وابوه ئه گه ر هه مومان له پێشه وه نه بین كوڕی

خه ڵك بۆ به كوشت بده ین.

ئا: ئاوێنه

له شه ڕی نێوان داعش و پێشمه رگه و سوپادا، ته نها سه ربازه كان به فیشه ك

به ره نگاری یه ك نابنه وه ، به ڵكو ئااڵكانیش شه ڕی یه كتر ده كه ن.

رێكخراوی داعش ئااڵكانی بۆمبڕێژ ده كات، سوپاو پێشمه رگه ش ئااڵ وه كو

نیشانه ی سه ركه وتن به كارده هێنن.

داع���ش رێكخ���راوی ئ���ه وه ی دوای حوزه یران���ی مانگ���ی له س���ه ره تای ئه مس���اڵه وه چه ندین ناوچ���ه ی عێراقی نوێی ش���ه ڕ كۆنترۆڵك���رد، جۆرێك���ی س���ه ریهه ڵداوه ك���ه چه كه ك���ه ی ئااڵی هه ڵگری ئااڵیان���ه ش ئ���ه و الیه نه كانه ، س���ومبولی نه ته وه یی و ئاینی و تایه فین. هه رچه نده گه وره مه رجه عی ش���یعه كان داوایكرد ته نها ئااڵی عێراق هه ڵبكرێت، به اڵم له گۆڕه پانه كانی ش���ه ڕدا چه ندین ئااڵی جیاواز هه ڵده كرێت. له سه ر ئاستی هه رێم���ی كوردس���تانیش، به فه رمان���ی س���ه رۆكی هه رێم ته نها ئااڵی كوردستان

هه ڵده كرێت و ئااڵی حیزبی قه ده غه یه .توێژه ر عه ل���ی ئه حمه د به بۆچون���ی جه نگ، لێكۆڵین���ه وه ی له په یمان���گای له ئێس���تای عێراقدا فیشه ك و ئااڵ شه ڕی یه كتر ده ك���ه ن و له یه كتر جیاناكرێنه وه . ئه و توێ���ژه ره ده ڵێ���ت "چه قاندنی ئااڵ له ناوچه یه ك���دا ل���ه ڕوی ده رونیه وه زۆر گرنگ���ه ، به دوژمن���ی راده گه یه ن���ێ كه

ئه وه ئێمه ل���ه م ناوچه یه داین، هه روه ها كه س���ایه تی و ناس���نامه ی گروپه ك���ه ش

ده رده خات".ئه مس���اڵدا حوزه یران���ی له مانگ���ی چه كدارانی ده وڵه تی ئیسالمی له عێراق و ش���ام "داع���ش"، ده س���تیان به س���ه ر پارێ���زگای نه ینه واو چه ن���د ناوچه یه كی دیك���ه دا گ���رت، ئ���ه وه ش دوای ئه وه ی یه كه كانی س���وپای عێراق و پۆلیس له و ناوچان���ه هه ڵوه ش���انه وه . ب���ۆ رێگرتن پارێزگاری داعش و له پێش���ڕه وییه كانی عێ���راق، شیعه نش���ینه كانی له ش���اره مه رجه عی بااڵی شیعه كانی عێراق عه لی سیس���تانی ، داوای له گه نجان كرد چه ك هه ڵبگ���رن و پش���تیوانی س���وپا بكه ن. له ئێستاشدا گروپه شیعه كان به "حه شدی شه عبی ناسراون"، هه ریه كه له رێكخراوی به در و عه س���ائیبی ئه هلی حه ق و سه رایا س���ه الم و كه تائیبی حیزبواڵ، له دیارترین

گروپه چه كداره كانی شیعه ن.هه رچه نده سیس���تانی داوایكرد ته نها ئااڵی عێراق له ش���ه ڕه كاندا هه ڵبكرێت، به اڵم تائێستا چه ندین ئااڵی جۆراوجۆر له گۆڕه پان���ی ش���ه ڕو له س���ه ر ئامێ���ره س���ه ربازییه كان ده بینرێن. شیعه كان به زۆری ئااڵی ره ش و سور به رزده كه نه وه ، كه ئه م ده س���ته واژانه ی له سه ر نوسراوه "لبیك یاحسین، هیهات منا الذلة ، یا

ابا الفضل عباس یاقطیع الكفین".باڵوكراوه ی نوس���ینی به ڕێوه ب���ه ری ئینس���اید ئیراكی پۆله تیكس���ی تایبه ت

به كاروب���اری عێراق ناس���انیال رابكین، چه كداره له گروپ���ه "هه ندێ���ك ده ڵێت نه ریت���ه هه وڵ���ده ده ن ش���یعه كان به ئااڵكان���ی په یوه س���ت دێرینه كان���ی عاش���ورا زیندوبكه نه وه ، بۆ ئه وه ی وای پیش���انبده ن كه دۆزه كه یان درێژكراوه ی

هه مان كێشه ی ئیمام حسێنه ". ناوبراو، باس ل���ه وه ده كات رێكخراوی پابه ندبونی س���ه لماندنی ب���ۆ داع���ش ره ش ئااڵیه ك���ی به ئیس���المه وه

به رزده كاته وه ، كه چی له هه ندێك كاتدا ئه و ئااڵیانه بۆمبڕێژ ده كه ن، به اڵم ئه گه ر یه كێك ئااڵكه یان بس���وتێنێ به دوژمنی

خوای ده زانن.دوای ئه وه ی له كۆتایی مانگی ئه یلولدا داعش له ناوچه یه كی باش���وری رۆژئاوای كه رك���وك كش���ایه وه ، ئااڵیه ك���ی خۆی هه ڵگرتنه وه ی له كات���ی بۆمبڕێژك���رد، ئااڵكه ش���دا به سێ پۆلیس���دا ته قینه وه و كوشتنی . به وته ی چه ند شایه دحاڵێكیش له هه مان مانگدا داع���ش نزیكه ی په نجا كه س���ی ده س���تگیركردوه ، به تۆمه ت���ی

داگرتنی ئااڵكانیان.نه جه ف ئاینی حه وزه ی مامۆس���تای شێخ فه رحان ساعیدی ، رونیده كاته وه ئه و ئااڵیانه ی گروپه شیعه كان به كاریده هێنن هه م���ان ئ���ه و ئااڵیه كه ئیم���ام عه باس پاش���ان به كاریهێناوه . له ش���ه ڕه كانیدا ده ڵێ���ت "به رزكردنه وه ی ئ���ه و ئااڵیه بۆ س���روش وه رگرتنه له قوربانیدانی ئیمام

حسێن و براكه ی ". گروپه ئااڵكان���ی س���اعیدی به وته ی قوربانی���دان و ره م���زی ش���یعه كان خۆبه ختكردن���ه ، ئاماژه ش���ه بۆ ئه وه ی هه ر كه س���ێك ئه و ئااڵیه به رزبكاته وه ، نوێنه رایه ت���ی رێب���ازی ئیمام حس���ێن و

عه باسی برای ده كات.چه ن���د كۆنترۆڵكردن���ی ل���ه دوای ناوچه یه كی عێراقه وه ، چه كدارانی داعش هیچ وێنه ی���ه ك یان گرته یه ك ڤیدیۆییان باڵونه كردۆته وه ، كه ئااڵ ره ش���ه كه یانی

تێدا ده رنه كه وتبێ���ت، هه روه ها له كاتی ده ستبه س���ه راگرتنی هه ر ناوچه یه كیشدا ئااڵكه ی���ان له س���ه ر بین���ای فه رمانگه و

دامه زراوه حكومیه كان هه ڵده كه ن.توێژه ری كاروباری گروپه ئیس���المیه هاوچه رخ���ه كان رۆم���ان كایی���ه ، باس ل���ه وه ده كات داع���ش ئ���ااڵ ره ش���ه كه ده زانن و شانازیشی به ناسنامه ی خۆیان پێوه ده ك���ه ن، بۆی���ه س���ه رجه م وێنه و ڤیدیۆكانیان به و ئااڵیه وه باڵوده كه نه وه و چه كداره كانشیان ئه و ئااڵیه هه ڵده گرن. هه روه ك توێژه ر له كۆڕبه ندی رۆژهه اڵتی ناوه ڕاست و ش���اره زا له كاروباری گروپه جیهادیی���ه كان ئه یمه ن ته میمی ، ده ڵێت "به الی داعشه وه ئااڵ گرنگه و ناسنامه ی

ئه وانه ".ئازادكردن���ه وه ی ب���ۆ له ئێس���تادا له عه ش���یره ته به ش���ێك ناوچه كانیان، چه كداری���ان گروپ���ی س���وننه كان گروپان���ه ش ئ���ه م دروس���تكردوه ، ته نه���ا ئااڵیه كی حه ریری ی���ه ك ره نگ به كارده هێنن، به اڵم نیش���انه كانی سه ر ئااڵكه جی���اوازن و بریتین له ئه س���تێره ،

مانگ یان شمێشر. هه رچی هێزه كانی پێشمه رگه یه ، له كاتی شه ڕه كان و ئازادكردنی ناوچه كاندا ئااڵی كوردس���تان به رزده كه نه وه ، له وباره یه وه ئه فس���ه رێكی هێزه كان���ی پێش���مه رگه "به رزكردنه وه ی ده ڵێت عه قید، به پله ی ئااڵ فاكته رێكی گرنگه له شه ڕداو ره مزی

سه ركه وتنه ".

7 )455( سێشه ممه 2014/12/2 تایبه‌ت

وه‌زیرێكی‌‌جه‌الدبه هۆی ره فتاره دزێو ناپه سه نده كانیه وه ، باڵوبون���ه وه ی هه واڵ���ی مردن���ی ، له بری ماته مینیی دڵی هاوش���ارییه كانی شادو ئاس���وده كرد، چونكه س���ااڵنێكه تواناو ته مه نی خ���ۆی بۆ ئازاردان���ی هاواڵتیان ته رخانكردوه ، ئه مه به سه رهاتی وه زیری

شه ڕی ده وڵه ته كه ی داعشه .ره زوان تاڵ���ب حس���ێن ئیس���ماعیل حه مدونی ، كه له ناو چه كدارانی داعش���دا به "ئه بو جه رناس" ناسراوه ، دوایین پله ی وه زیری شه ڕی ئه و ده وڵه ته بو كه ماوه ی چوار مانگه داعش له موسڵ دروستیكردوه . ئه و سه ر به هۆزی حه مودنه ، كه له باكوری رۆژئاوای موس���ڵ ده ژی���ن و خێزانه كه یان به ره فت���ار خراپیی ناس���راون. س���اڵی )1995( ئاماده یی پیشه س���ازیی موسڵی

ته واوكردوه .ژماره یه ك له هاواڵتیانی موس���ڵ، باس ل���ه وه ده ك���ه ن ره زوان ب���ه ر له روخانی ،)2003( له س���اڵی به ع���س رژێم���ی كه س���ێكی به دره فتار بوه و مافی خه ڵكی خواردوه و له ئاژاوه نانه وه نه پرینگاوه ته وه ، له به رئه وه ی بێكاربوه بۆ ده سكه وتنی پاره سه رقاڵی فرت و فێڵ بوه و ته نانه ت ده ڵێن

هیچ پابه ندبونێكی ئاینییشی نه بوه .ل���ه دوای س���اڵی )2003( و په یدابونی رێكخراوی قاعیده له عێ���راق و به تایبه تی له موسڵ، ره زوان په یوه ندییان پێوه ده كات و به هاوكاریی دو كه س���ی هاوڕێی ، چه ندین تاوان له ژێر په رده ی شه رع و ئاییندا ئه نجام ده ده ن. به مه به ستی په یداكردنی پاره ش بۆ قاعیده ، هه ڕه ش���ه ی له زێڕه نگه ره كان له ده وڵه مه ن���ده كان خ���اوه ی ك���ردوه و وه رگرت���وه ، هه روه ها یه كێ���ك بوه له و كه س���انه ی رۆڵی دیاری له هه ڕه شه كردن و

رفاندنی هاواڵتیاندا هه بوه . به هۆی كارو كرده وه كانیه وه ، هێزه كانی ئه مه ریكا ده ستگیری ده كه ن و له زیندانی ده ئاخنن، به اڵم دوای كشانه وه ی سوپای ئه مه ریكا له س���اڵی )2011(، حكومه تی عێراق له زیندان ئ���ازادی ده كات. ئه ویش ده س���به جێ ده گه ڕێت���ه وه بۆ موس���ڵ و به اڵم به قاعیده وه ، په یوه ندیی ده كاته وه ئه مجاره زیاتر كاری سیخوڕیی بۆ كردون، هه ستاوه به كۆكردنه وه ی زانیاریی له باره ی موس���ڵ و هاواڵتیان و هێزه ئه منیه كانه وه ، ئه مه شی له ڕێگه ی تۆڕێكه وه ئه نجامداوه كه خۆی س���ه رۆكایه تی كردوه ، هه روه ها ئاس���انكاریی ب���ۆ هاتنی تیرۆریس���تان كردوه بۆ موسڵ و ش���وێنی مانه وه ی بۆ

دابینكردون.تا كاتی هاتنی داعش، پله ی والی سنوری هه بوه ، ل���ه دوای هاتنی ئه و رێكخراوه ش نازن���اوی ئه ب���و جه رناس���ی پێ���دراوه و س���ه ركرده كانی گرنگیی له ریزبه ندی���ی داعش���دا، پل���ه ی ش���انزه هه می هه بوه . له سنوری نێوان سوریاو عێراق سه روكاری داعشی كردوه ، به رپرسیاری گواستنه وه ی چه ك���داره عه ره به كان بوه بۆ ناوچه كانی رۆژئاوای موسڵ. زانیاریی ته واویان داوه ته س���ه ركردایه تی داعش له باره ی باره گای ئه وه ش ئه منیه كان و جموجۆڵیان، هێزه رۆڵێكی دیاری هه ب���وه له كۆنترۆڵكردنی

موسڵ له رۆژی )2014/6/10(.دوای نزیكه ی دو هه فته له هاتنی داعش بۆ موس���ڵ و داگیركردن���ی به ته واوه تی ، حه مدون���ی ئێ���واره خوانێكی گ���ه وره ی له ماڵی خۆی بۆ س���ه ركرده كانی داعش رێكخستوه ، ده وترێت ئه بوبه كری به غدادی سه رۆكی داعشیش ئاماده بوه . له پاداشتی هه وڵه كانیدا، كراوه ته والی موس���ڵ، له م ماوه یه شدا ده ستی له ده ستگیركردنی ده یان نه پاراستوه ، له س���ێداره دانیان هاواڵتی و ئه مه جگه له وه ی ده س���تی به سه ر ماڵ و

موڵكی هاواڵتیاندا گرتوه .له مانگی ئه یلولی رابردودا كراوه ته والی ناحیه كان، دواتر كراوه ته وه زیری شه ڕ واته وه زیری به رگریی ، به و هۆیه وه له و شارانه ی له ژێر كۆنترۆڵی داعشدا بوه له هاتوچۆدا ب���وه ، كاروانی ئۆتۆمبێله كانیش���ی زیاتر له ده ئۆتۆمبێل بون. رۆژی چوارش���ه ممه )2014/11/19(، له الی���ه ن فڕۆكه كان���ی داعش گردبونه وه یه كی هاوپه یمانان���ه وه كرای���ه ئامانج كه حه مدونیش���ی تێدابو، له وێدا حه مدون���ی و یاریده ده ره كه ی رافیع مه حمود مه ش���هه دانی و س���ه ركرده یه كی به ره گه ز س���عودیی و زیاتر له ده ئه ندامی دیكه ی رێكخراوه كه كوژران. باڵوبونه وه ی ئه م هه واڵ���ه ش دڵی زۆرێك له هاواڵتیانی

موسڵی خۆش كرد.

پرۆفایل مسته‌فا‌چاوڕه‌ش:شه‌رم‌له‌رێككه‌وتن‌له‌گه‌ڵ‌ئێران‌و‌گروپه‌‌شیعه‌كان‌ناكه‌ین

ئااڵو‌فیشه‌ك‌گۆڕه‌پانه‌كانی‌‌شه‌ڕ‌كۆنترۆڵ‌ده‌كه‌نپێشمه‌رگه‌یه‌ك:‌به‌رزكردنه‌وه‌ی‌‌ئااڵی‌‌كوردستان‌ره‌مزی‌‌سه‌ركه‌وتنه‌

هه ندێك له گروپه چه كداره شیعه كان

هه وڵده ده ن نه ریته دێرینه كانی

په یوه ست به ئااڵكانی عاشورا

زیندوبكه نه وه

جارێ باشه ڕه كه ببه ینه وه دواتر له گه ڵ

ئه وانه ی كێشه مان هه یه داده نیشین و

قسه ده كه ین

مسته فا چاوڕه ش، ئه ندامی سه رکردایه تی یه کێتی

ئابوری(455( سێشه ممه 2014/12/2 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

ئا: ئاسۆ سه راوی

به بۆچونی په رله مانتارانی كورد له به غدا، ره شنوسی یاسای پرۆژه

بودجه ی خه مڵێنراوی 2015ی عێراق سه رباری كۆمه ڵێك كه موكوڕیی تێیدا،

له دابه شكردنی به سه ر سێكته ره جیاوازه كاندا نادادپه روه رییه كی زۆر هه یه ، به نمونه سێكته ری ئه منیی

35%ی بودجه ی عێراق ده بات، به اڵم نیشته جێكردن و ئاوه دانكردنه وه كه متر

1%. به مه ش وه ك په رله مانتارێكی لیژنه ی ئه منیی ده ڵێت "عێراق به ره و ده وڵه تێكی پۆلیسیی هه نگاو ده نێ ،

هه ر بۆیه په سه ندكردنی له الیه ن حكومه ت دواده كه وت".

"ده بێت ئه مجاره بودجه ی عێراق به شی پێشمه رگه ی تێدا بێت".

ئه منی���ی لیژن���ه ی په رله مانت���اری له په رله مان���ی عێراق وش���یار عه بدواڵ ره خنه له زۆریی ئ���ه و پاره یه ده گرێت كه له و بودجه یه دا بۆ كایه ی ئه منیی و به رگریی دانراوه ك���ه نزیكه ی 35%ه و س���ااڵنی رابردوش هه ر به و جۆره زۆر ب���وه ، له كاتێكدا وه ك ئ���ه و جه ختی له س���ه ر ده كاته وه له راب���ردودا عێراق به خراپترین دۆخی ئه منییدا تێپه ڕیوه ، ئه مه ش به ڵگ���ه ی ئه وه یه دیاریكردنی بڕه پاره یه كی زۆر بۆ ئه و بواره ، عێراق به ره و كه ناری ئ���ارام نابات، هه روه ها به ڵگه ی ئه وه ش���ه كه بڕێكی زۆری له و پارانه له رابردودا به هه ده ر دراوه "ئه گه ر هێزی هاوپه یمانان و هه ندێ )هاوكێشه (ی نێوده وڵه تی���ی نه بونایه ، ره نگ بو

ئێستا عێراقله ده ست چه ند رێكخراوێكی بوایه ،خه ماڵندن���ی تیرۆریس���تییدا بودجه ك���ه ش ب���ه م ج���ۆره عێ���راق به ره و ده وڵه تێكی پۆلیس���یی ده بات، ته نها لێهات���وه وه ه���ای به داخ���ه وه له رۆژی دابه شكردنی موچه دا هێزه كانی س���وپای عێ���راق ب���ێ كه موكوڕیین و ئاماده گیی���ان هه یه ، رۆژێك هه مویان دوای ئه وه عێ���راق ناتوانێ فه وجێك كۆبكاته وه ،به رپرسیاریشم به رامبه ر ئه و قسه یه ". ئه وه جه خت له وه ده كاته وه كه ده بێ���ت كاری هه مو به رپرس���انی كورد له به غدا و وه فدی دانوس���تانكاری كوردیش ئه مجاره ئ���ه وه بێت كه له و پش���كه ی بۆ ب���واری به رگریی و ناوخۆ داده نرێ ، به شی پێشمه رگه ش بدرێت، چونكه وه ك ئه و ده ڵێت "له ئێس���تادا به شی كورد له وه زاره ته كانی به رگریی و ناوخ���ۆ كه مت���ره ل���ه 2% له كاتێك���دا

له رابردودا زۆر زیاتر بوه ".

به رواڵه ت به شی كورد17% یه ئه ندامی لیژنه ی دارایی له په رله مانی عێراق،په رله مانتار مه س���عود حه یده ر، ئه وه ده خاته ڕو كه هه رچه نده به رواڵه ت 2015ی له بودجه ی خه مڵێنراوی كورد عێراق ل���ه 17%ی بۆ دیاریكراوه ، به اڵم له واقعدا 11.84% یه چونكه به شێكی زۆری بۆ بودجه ی س���یادیی ده ڕوات، ئ���ه و وتی "ئێمه ك���ه گفتوگۆ ده كه ین له گ���ه ڵ هاوكاره كانم���ان له په رله مانی عێراق پێمانده ڵێن بودجه ی س���یادیی به شی ئێوه شی تێدایه ، له كاتێكدا ئێمه ده زانین به و جۆره نییه ، بۆیه پێویسته وه زیری دارایی عێراق كه كورده كارێك

بكات كه متر پاره بۆ بودجه ی سیادیی دابنێ ، ئه وكات راسته وخۆ پشكی كورد

زیاد ده بێت".

كورد ده بێت داوای 20%ی پۆسته كان بكات

ئ���ه م په رله مانت���اره جه خ���ت له وه ده كات���ه وه كه پش���كی كورد ئێس���تا له كای���ه ی ئه منی���ی عێ���راق كه مت���ر له 2%ه و ئ���ه وه ش ب���ۆ كه مته رخه میی به رپرس���انی ك���ورد ده گه ڕێنێته وه كه ئه وه یان فه رامۆش���كردوه ، ئه و ده ڵێت "وه ك ده بینی���ن له وه زاره ته كاندا ته نها وه زی���ر ی���ان جێگری وه زی���ر كورده ، ئێس���تا كه مترین به ڕێوه به ری گشتیی و ك���وردن، وه زاره ت���ه كان راوێ���ژكاری له كاتێك���دا ئێم���ه له په رله مانی عێراق به رێ���ژه ی 20% ی���ن، بۆی���ه ده بێ���ت له وه رگرتنی هه مو پۆسته كاندا به رێژه ی 20% بی���ن ن���ه ك17% وه ك هه ندێ���ك باسی ده كه ن".سه باره ت به و راپۆرته ی دیوانی چاودێریی دارایی عێراقیش كه وتویانه هه رێم له 2005 تا2012 نزیكه ی 21ترلی���ۆن دین���ار ق���ه رزداره ، ئه وه به باش���یی ده زانێ دیوان���ی چاودێریی دارای���ی هه رێ���م وه اڵمێ���ك ب���ۆ ئه وه ئاماده ب���كات، بۆ ئه وه ی ك���ه وه فدی دانوس���تانكاری كورد دانیشتن له گه ڵ حكومه تی عێراقی ده كه نوه اڵمێكیان بۆ

ئه وه هه بێت.

"پێشبینی ده كرێت به رمیلێك نه وت تا50$ بێت"

ئ���ه م پێش���بینیه كانی به پێ���ی په رله مانتاره ك���ورده نرخی به رمیلێك

ن���ه وت تا 50$ داده ب���ه زێ ، بۆیه پێی سه یره كه خه مڵێنه رانی پرۆژه یاساكه نرخ���ی به رمیلێك نه وتی���ان به $70 دیاریكردوه ، ئه و وتی "ئێس���تا نرخی به $70 عێ���راق نه وت���ی به رمیلێ���ك كه مت���ر له نرخ���ی بازاڕ ده فرۆش���رێ ، وات���ه به رمیلێ���ك ن���ه وت كه ئێس���تا نرخه ك���ه ی 70$یه عێ���راق به نزیكه ی 63$ ده یفرۆش���ێ ، بۆیه بودجه كه ش ل���ه الی حكومه ت خۆش���ی په س���ه ند نه ك���را". ئ���ه وه ی ئ���ه و په رله مانتاره دابه ش���كردنی نیگه رانكردوه كورده ی

پش���كی بودجه یه به سه ر س���ێكته ره جیاوازه كان���دا ك���ه وه ك ئه و باس���ی ده كات نادادپه روه رییه ك���ی زۆر له وه دا ده بینرێ ، "له كاتێكدا وه ك باس ده كه ن بواری ئه منیی نزیكه ی 35%ی بودجه ی ئاوه دانكردنه وه و به اڵم دیاریكراوه ، بۆ نیشته جێكردن كه متر له 1%. له كاتێكدا گ���ه وره ی گرفتێكی نیش���ته جێكردن عێراقه ". ئه و پێشیوایه ئه و بودجه یه ی خه مڵێنراوه زیاتر كۆپییه كی بودجه ی 2013ی عێراق���ه ك���ه ئ���ه وه ش پڕ بو

له كه موكوڕیی .

بودجه ی خه مڵێنراوی 2015ی

عێراقدانراوه كه بنه مایه ئه و له س����ه ر عێ����راق رۆژان����ه 2ملی����ۆن و 750 ه����ه زار به رمی����ل نه وت بفرۆش����ێ به نرخ����ی 70$، كه ئێس����تا له وه

كه متره .بودجه كه ش به زیاتر له 150ترلیۆن و خه مڵێنراوه دین����ار ملی����ار 634 ب����ه اڵم پێش����بینی ده كرێ����ت زۆر

كه متر بكرێته وه .

بودجه‌ی‌‌2015،‌عێراق‌به‌ره‌و‌ده‌وڵه‌تێكی‌‌پۆلیسیی‌‌ده‌بات35%ی‌‌بودجه‌‌بۆ‌به‌رگریی‌‌و‌ناوخۆیه‌،‌نیشته‌جێكردن‌و‌ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ش‌كه‌متر‌1%‌ـه‌

ئا: شکۆ

دوای دابه زینی نرخی جیهانیی نه وت، نرخی به نزینیش زۆردابه زیوه ، بازرگانێكی

ئه و بواره ش رایده گه یه نێ ، ئه گه ر حكومه تی هه رێم رێگای پێبدات ئاماده یه باشترین

به نزین بهێنێته كوردستان و لیتری به 750 دینار بفرۆشێته وه ، چونكه وه ك ئه و ده ڵێت "به نرخی ئه مڕۆ لیترێك به نزین به 720 دینار

ده گاته هه رێم". په رله مانتارێكیش ئاماژه به وه ده كات، ئه گه ر ئه وانیش فشار نه كه ن،

ئه وا حكومه ت خۆی به ناچاریی نرخی به نزین داده به زێنێ .

لیترێك به 720دینار ده گاته سلێمانی دابه زین����ی نرخ����ی به رمیلێك ن����ه وت بۆ خ����وار 70$ بۆته ه����ۆی دابه زین����ی نرخی س����ه رجه م به رهه مه نه وتیه كان له بازاڕه كانی جیهاندا، یه كێك له وان����ه نرخی به نزینه كه وه ك بازرگانێك����ی ئه و بواره باس����ی ده كات له ئێس����تادا نرخی زۆر دابه زیوه ، به جۆرێك نرخی به دین����اری عێراقی بۆ ه����ه ر لیترێك

له ئێستادا 700 دینارێك ده كه وێت.)ئ����ا، ئ( كه بازرگانێكی ب����واری كڕین و فرۆش����تنی به نزینه و پێی خۆشی نییه ناوی له رۆژنامه دا باڵوبكرێته وه له به ر ئه وه ی وه ك خۆی ده ڵێت "ئیش����ێكمان له گه ڵ حكومه ت هه یه با لێم����ان تێكنه چێت".ئه وه ده خاته ڕو كه ئه و ده توانێ له ئێس����تادا لیترێك به نزین به 720دینار بگه یه نێته س����لێمانی و دواتر به 750دینار به شۆفێرانی بفرۆشێته وه ، جه خت له وه ش ده كات����ه وه ئه و جۆره به نزینه ی ئه و ده هێنێ زۆر باش����ه "ئه گه ر له وه ی حكومه ت

باشتر نه بێت خراپتر نابێت".

ئه رێ حكومه ت رێگه ده دات؟ئ����ه و بازرگان����ه گومان����ی هه یه ل����ه وه ی حكوم����ه ت رێگای پێبدات ئ����ه و كاره بكات، چونك����ه وه ك خۆی ده ڵێت "حكومه ت چۆن رێ����گا به بازرگانێ����ك ده دات لیترێك به نزین به 750دین����ار بفرۆش����ێ ، له كاتێك����دا خۆی

لیترێك به نزین به 900دینار ده فرۆشێ ؟!".

ئ����ه و بازرگان����ه وتیش����ی "به بۆچونی من حكوم����ه ت ئێس����تا نه خۆی ئ����ه وه ده كات نه ده شهێڵێ بازرگانان بچن ئه و كاره بكه ن، ئه گ����ه ر رێگ����ه به ئێمه ش ن����ادات هیوادارین خ����ۆی ئ����ه و كاره ب����كات، چونك����ه نرخی لیترێ����ك به نزین به 900دین����ار له كاتێكدا كه به رمیلێك ن����ه وت به خوار70$ه ، هه ر یه كجار زۆره ، به دڵنیاییش����ه وه كه كه س باسی ئه وه نه كات حكومه ت ئاماده نییه له خۆیه وه نرخ

دابه زێنێ ".

ده بێت په رله مان رۆڵی هه بێت

هاواڵتیانی����ش پێیانوای����ه ئه وه فش����اری ناچاری ده توان����ێ حكومه ت په رله مانتارانه

دابه زین����ی نرخ����ی به نزین ب����كات، هاواڵتی ش����یروان ئه نوه ركه پیش����ه ی مامۆس����تایه و ئۆتۆمبیلێك����ی تایبه ت����ی هه ی����ه ، به ئه ركی په رله مانتارانی ده زان����ێ له م جۆره كارانه دا بێنه ده نگ و فشار له سه ر حكومه ت دروست بكه ن،ئه و ده ڵێت "هه رچه نده په رله مانتاران له رابردودا ئه و فشاره یان دروستكردو داوای دابه زین����ی نرخ����ی به نزینیان ك����رد، به اڵم حكومه ت گوێی به داواكه یان نه دا، به پاساوی ئه وه ی نرخ����ی نه وت ئه و كات����ه خۆی گران بو، به اڵم ئێس����تا كه دۆخه كه گۆڕاوه ،حه قه په رله مانت����اران دوباره بێنه وه س����ه ر خه ت و فشار دروستبكه نه وه ، چونكه به داخه وه ئه م حكومه ته ی ئێمه له ژێر فشاردا نه بێت ئاماده

نییه هاوكاریی هاواڵتیانی خۆی بكات".

"دوباره فشار دروست ده كه ینه وه " له به رامب����ه ردا په رله مانتاری گۆڕان عه لی حه مه س����اڵح ئه وه ده خاته ڕو كه هه رچه نده له رابردودا سه ركه وتو نه بون، به اڵم فشاریان زۆر كردوه بۆ دابه زینی نرخی به نزین "ئه وه بو حكوم����ه ت خۆی یه كالیه ن����ه بڕیاریدا نرخی به نزین بكات����ه 900دینار بۆ ه����ه ر لیترێك، له ئێستاش����دا ك����ه نرخی نه وت����ی جیهانیی دابه زیوه ئه وا ئێمه دوباره فش����ار دروس����ت ده كه ینه وه ب����ۆ دابه زینی نرخ����ی به نزین". س����ه باره ت به وه ش ئه م ج����اره داوا ده كه ن نرخی به نزین بێته چه ند. ئه و په رله مانتاره وتی "ئێستا ناتوانین ئه وه بڵێینبێته چه نده ، چونكه نرخی نه وت به به رده وام له دابه زیندایه ، به اڵم دوباره داوا له حكومه ت ده كه ینه وه كه

به نرخی به نزیندا بچێته وه ".

لیترێك 400 دینار ده كه وێتكاروباری دارای����ی و لیژن����ه ی س����ه رۆكی ئابوریی و وه به رهێنان له په رله مانی كورستان د.ع����زه ت س����ابیر ب����اس ل����ه وه ده كات كه هه رچه نده حكومه ت ئێس����تا لیترێك به نزین به 900 دینار ده فرۆش����ێ ، به اڵم له سه ر خۆی 400 دینار ده كه وێت، س����ه باره ت به دابه زینی نرخ����ی نه وتیش ك����ه ده بێت ببێت����ه هۆی داش����كانی نرخی به نزین ئ����ه و ئاماژه به وه ده كات ك����ه له ئێس����تادا به ته واوه تی وێنه كه بۆ ئ����ه وان رون نه بوه ته وه ، چاوه ڕێ ده كه ن تا س����ه ری ساڵی تازه بزانن داشكانی نرخی ن����ه وت به كوێ ده گات، جگه ل����ه وه چاوه ڕێی

ئه وه ش ده كه ن بزانن رێككه وتنه كانی نێوان هه ولێر و به غدا به چ����ی ده گات. ئه و ده ڵێت "تا س����ه ری س����اڵ ده وه س����تین تا له وانه دا به رچاومان رونتر بێت، ئه و كاته به دڵنیاییه وه فشار له سه ر حكومه ت دروست ده كه ینه وه ". ئه و په رله مانت����اره ئه وه ش ده خاته ڕو ئه گه ر نرخی ن����ه وت به م جۆره ی ئێس����تا داببه زێ ئه و كاته پێویست به فشاری ئه وانیش ناكات حكوم����ه ت خۆی ناچار ده بێت نرخی به نزین دابه زێنێ "ئه گه ر نرخ����ی نه وت به رده وامبێت له دابه زین، ئێمه ش فش����ار نه كه ین حكومه ت خۆی به ناچاریی نرخی به نزین داده به زێنێ ". ناوبراو هێمای به وه شدا كه له ئێستادا له الی حكومه تی عێراقی جگه له ش����اری كه ركوك،

نرخی لیترێك به نزین به 450دیناره .

بازرگانێك:‌ئه‌گه‌ر‌حكومه‌ت‌رێگه‌‌بدات‌لیترێك‌به‌نزین‌به‌‌750دینار‌ده‌فرۆشم‌"ئێستا‌لیترێك‌به‌نزینی‌‌باش‌به‌‌720دینار‌ده‌گاته‌‌هه‌رێم"

ته نها له رۆژی دابه شكردنی موچه دا

هێزه كانی سوپای عێراق بێ كه موكوڕیین

رۆژێك دوای ئه وه عێراق ناتوانێ فه وجێك

كۆبكاته وه

ئێستا به شی كورد له كایه ی ئه منیی عێراق كه متره له %2

له كاتێكدا له رابردودا زۆر

زیاتر بوه

كورد له په رله مانی عێراق 20%�ه بۆیه ده بێت له وه رگرتنی

پۆسته كانیشدا به و جۆره بێت

حكومه ت چۆن رێگا به بازرگانێك

ده دات لیترێك به نزین به 750دینار بفرۆشێ ، له كاتێكدا

خۆی لیترێك به نزین به 900دینار

ده فرۆشێ

‌‌‌ئا:‌ئاسۆ‌سه‌راوی‌

كات‌ده‌م‌و‌ئێواره‌یه‌كی‌‌دره‌نگ‌وه‌ختبوو‌هه‌ورێكی‌‌ره‌ش‌روناكیی‌‌ئاسمانی‌‌

كه‌مكردبۆ‌وه‌و‌دنیا‌به‌روه‌و‌تاریكیی‌‌چوبو،‌به‌اڵم‌ئه‌و‌به‌رده‌وام‌بوله‌كاركردن،‌چونكه‌‌پێیانوتبو‌وه‌زیر‌پڕۆژه‌كه‌‌به‌سه‌رده‌كاته‌وه‌‌بۆیه‌‌ده‌بێت‌به‌رده‌وامبێت،‌مه‌روان‌خه‌لیل،‌

كه‌كرێكارێكی‌‌گه‌نجی‌‌خه‌ڵكی‌‌شاری‌‌كوبانییه‌‌و‌ماوه‌ی‌‌چه‌ند‌مانگێكه‌‌له‌پرۆژه‌ی‌‌یه‌كتربڕی‌‌كوبانی‌له‌سلێمانی‌‌كار‌ده‌كات.

یه‌كتربڕی‌‌كوبانی‌مه‌لی����ك‌ بازنه‌ی����ی‌‌ ش����ه‌قامی‌‌ له‌س����ه‌ر‌مه‌حمود‌ونزیك‌گه‌ڕه‌كی‌‌كارێزه‌وشك‌ماوه‌ی‌‌چه‌ند‌مانگێكه‌‌ده‌س����تكراوه‌‌به‌دروستكردنی‌‌یه‌كتربڕێك،‌ك����ه‌‌له‌چه‌ند‌پردێك‌پێكهاتوه‌،‌پێشتر‌یه‌كتربڕه‌كه‌‌ناوی‌‌هه‌ندرێن‌بو،‌به‌اڵم‌دوای‌‌به‌رگریه‌كانی‌‌ش����اری‌‌كوبانی‌رۆژئاوای‌‌كوردستان،‌پرۆژه‌كه‌‌ناونرا‌یه‌كتربڕی‌‌كوبانی‌.‌پارێزگاری‌‌سلێمانی‌‌به‌هرۆز‌حه‌مه‌ساڵح‌كه‌‌له‌گه‌ڵ‌وه‌زیری‌‌ش����اره‌وانی‌‌و‌گه‌ش����توگوزار‌نه‌ورۆز‌مه‌ولود‌هه‌فت����ه‌ی‌‌رابردو‌پرۆژه‌كه‌ی‌‌كرده‌وه‌،به‌سه‌رپه‌رش����تیارێكی‌‌ به‌س����ه‌ر‌پرۆژه‌ك����ه‌ی‌‌وت‌"ده‌بێت‌كارێك‌بكه‌ن‌وه‌ك‌كوبان����ی‌به‌رده‌وامب����ن،‌هیچ‌ئاس����ته‌نگێك‌له‌كاركردن‌نه‌تانوه‌ستێنێ‌،‌ده‌زانم‌له‌واقعیشدا‌هه‌ر‌وا‌بو،‌چونكه‌‌قه‌یرانی‌‌دارایی‌‌كاركردن‌

له‌پرۆژه‌كه‌ی‌‌نه‌وه‌ستاندوه‌".

كرێكاره‌كانیش‌خه‌ڵكی‌‌كوبانینله‌و‌پرۆژه‌یه‌دا‌وه‌ك‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌كۆمپانیای‌‌بروسك،سه‌ردار‌ئه‌حمه‌د،‌ئاماژه‌ی‌‌پێده‌كات‌زی����اد‌ل����ه‌‌‌300كرێ����كار‌به‌ش����ه‌‌و‌رۆژ‌كار‌ده‌كه‌ن،‌به‌ش����ێك‌له‌و‌كرێكارانه‌ش‌خه‌ڵكی‌‌كوردستانی‌‌رۆژئاوان.مه‌روان‌خه‌لیلی‌‌ته‌مه‌ن‌16س����اڵ‌یه‌كێكه‌‌له‌و‌كرێكاران����ه‌.‌ئه‌و‌كه‌‌له‌بنچینه‌دا‌خه‌ڵكی‌‌ش����اری‌‌كوبانییه‌‌وه‌ك‌خۆی‌‌باسی‌‌ده‌كات،‌ماوه‌ی‌‌ساڵ‌و‌نیوێك‌بۆ‌كاركردن‌روی‌‌له‌كوردس����تان‌كردوه‌و‌ماوه‌ی‌‌چه‌ند‌مانگێكیشه‌‌له‌‌و‌پرۆژه‌یه‌دا‌كار‌ده‌كات.مه‌روان‌زۆر‌دڵخۆش����ه‌‌به‌وه‌ی‌‌له‌پرۆژه‌یه‌كدا‌كار‌ده‌كات‌كه‌‌به‌ناوی‌‌شاره‌كه‌ی‌‌خۆیه‌وه‌یه‌‌"له‌به‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌پرۆژه‌كه‌‌به‌ناوی‌‌شاری‌‌منه‌،‌زۆر‌به‌دڵخۆش����یه‌وه‌‌كار‌ده‌ك����ه‌م".‌مه‌روان‌ئه‌و‌كاتانه‌ش‌ك����ه‌‌كار‌له‌پڕۆژه‌كه‌دا‌ناكات‌و‌

له‌پش����ودایه‌‌هه‌ر‌له‌خه‌می‌‌كوبانیدایه‌،‌به‌اڵم‌به‌جۆرێكی‌‌تر‌"ئه‌و‌كاتانه‌ش‌كه‌‌له‌پشودام‌ب����ۆ‌زانینی‌‌هه‌واڵ����ی‌‌ش����ه‌ڕه‌كه‌ی‌‌كوبانی‌،‌س����ه‌یری‌‌ته‌له‌فیزیۆن‌ده‌كه‌م‌یان‌به‌ته‌له‌فون‌هه‌واڵ‌ده‌پرس����م".ئاراس‌خالی����دی‌‌ته‌مه‌ن‌19س����اڵیش‌كه‌‌كرێكارێكی‌‌تری‌‌پرۆژه‌كه‌‌و‌خه‌ڵكی‌‌قامیش����لوی‌‌رۆژئاوای‌‌كوردستانه‌،‌به‌شانازیی‌‌ده‌زانێ‌‌له‌پرۆژه‌یه‌ك‌كار‌ده‌كات‌كه‌‌ناوی‌‌كوبانییه‌.‌ئه‌و‌ده‌ڵێت‌"لێره‌‌هه‌موان‌له‌خه‌می‌‌شاری‌‌كوبانیدان،‌ئه‌وه‌ش‌ئێمه‌‌زۆر‌دڵخ����ۆش‌ده‌كات،‌هه‌رچه‌نده‌‌ئێمه‌‌لێره‌‌زۆر‌ئاسوده‌ین،‌به‌اڵم‌هه‌مو‌كه‌سێك‌حه‌ز‌ده‌كات‌

بگه‌ڕێته‌وه‌‌بۆ‌زێدی‌‌خۆی‌".

هه‌ست‌به‌غه‌ریبیی‌‌ناكه‌نسه‌رپه‌رش����تیاری‌‌كرێكاران����ی‌‌پرۆژه‌ك����ه‌‌نه‌عمان‌مسته‌فا‌ئه‌وه‌‌ده‌خاته‌ڕو‌كرێكاره‌كان‌به‌تایب����ه‌ت‌ئه‌وانه‌ی‌‌رۆژئاوای‌‌كوردس����تان،‌زۆری����ان‌پێ����ی‌‌خۆش����بو‌ك����ه‌‌پڕۆژه‌ك����ه‌‌ناونراوه‌‌كوبانی‌،‌ئ����ه‌و‌وتی‌‌"له‌وكاته‌وه‌‌كه‌‌ناون����راوه‌‌كوبانی‌،ئێم����ه‌‌ده‌زانین‌ پڕۆژه‌كه‌‌ئه‌و‌ كه‌متربۆت����ه‌وه‌".‌ غه‌ریبییان‌ هه‌س����تی‌‌ده‌كات‌ ل����ه‌وه‌ش‌ ب����اس‌ سه‌رپه‌رش����تیاره‌‌ئ����ه‌و‌كرێكاران����ه‌ی‌‌كه‌‌ل����ه‌‌و‌پرۆژه‌یه‌دا‌كار‌ده‌كه‌ن‌و‌خه‌ڵك����ی‌‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌هه‌رێمن‌هه‌مو‌ئاس����انكارییه‌كیان‌بۆ‌ده‌كه‌ن،‌له‌وانه‌شوێنی‌‌دابینكردون‌وته‌نان����ه‌ت‌ ب����ۆ‌ مانه‌وه‌ی����ان‌

جلوبه‌رگیشیان‌بۆ‌ده‌كڕن.

سه‌رباری‌‌قه‌یرانی‌‌دارایی‌‌كاركردن‌ناوه‌ستێ‌‌

به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌كۆمپانیای‌‌بروسك،س����ه‌ردار‌ئه‌حمه‌د‌كه‌‌ئه‌ركی‌‌دروستكردنی‌‌پرۆژه‌كه‌یان‌له‌ئه‌ستۆیه‌،‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌په‌یمانیان‌

به‌پارێزگاری‌‌س����لێمانی‌‌داوه‌‌ك����ه‌‌قه‌یرانی‌‌ئه‌گه‌ر‌ پێناوه‌س����تێنێ‌،‌ پرۆژه‌كه‌یان‌ دارایی‌‌تا‌كۆتای����ی‌‌پرۆژه‌كه‌ش‌هی����چ‌پاره‌یه‌كیان‌پێنه‌درێ‌،‌ناوبراو‌ئه‌وه‌‌ده‌خاته‌ڕو‌كه‌‌بودجه‌ی‌‌پرۆژه‌كه‌‌زیاتر‌له‌19ملیار‌و800ملیۆن‌دیناره‌،‌پاره‌یه‌كیان‌ ب����ڕه‌‌ هیچ‌ تائێستاش����به‌كردار‌2ملی����ار‌ جگه‌له‌چه‌كێك����ی‌‌ وه‌رنه‌گرت����وه‌،‌دیناریی‌،‌كه‌‌ئه‌وه‌ش‌دیاره‌‌پاره‌‌نییه‌،‌به‌اڵم‌س����ه‌رباری‌‌ئه‌وه‌‌وه‌ك‌خ����ۆی‌‌ده‌ڵێت‌"پێش‌ئه‌وه‌ی‌‌پرۆژه‌كه‌ش‌ناوی‌‌بگۆڕێ‌‌بۆ‌كوبانی‌،‌ئێمه‌‌ئ����ه‌و‌په‌یمانه‌مان‌دابو،‌كه‌س����ه‌رباری‌‌له‌پرۆژه‌ك����ه‌دا‌ كار‌ دارای����ی‌،‌ قه‌یران����ی‌‌ناوه‌ستێنین،‌ئێس����تاش‌كه‌‌پڕۆژه‌كه‌‌ناوی‌‌گۆڕاوه‌‌به‌كوبانی‌‌به‌خۆش����حاڵییه‌كی‌‌زۆره‌وه‌‌كاری‌‌تێ����دا‌ده‌كه‌ین،‌ئومێ����د‌ده‌كه‌ین‌وه‌ك‌

كوبانی‌‌كاره‌كه‌مان‌سه‌ركه‌وتوبێت".كاركردن‌ل����ه‌و‌پرۆژه‌یه‌دا‌هه‌مو‌ش����ه‌ش‌مانگێكه‌،‌به‌اڵم‌تائێستا‌له‌18%ی‌‌كاره‌كانی‌‌2ساڵه‌،‌ ته‌واوبونیش����ی‌‌ مۆڵه‌تی‌‌ ته‌واوبوه‌،‌ب����ه‌اڵم‌وه‌ك‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌ئ����ه‌و‌كۆمپانیایه‌‌ده‌ڵێت‌"ئومێدمان‌وایه‌‌زۆر‌پێش‌ماوه‌كه‌ی‌،‌پرۆژه‌كه‌‌ته‌واوبكه‌ین،‌چونكه‌‌به‌ش����ه‌وو‌رۆژ‌كاری‌‌تێدا‌ده‌كه‌ی����ن،‌پرۆژه‌كه‌ش‌كه‌م‌نییه‌‌یه‌كتربڕێك����ی‌‌س����ێ‌‌نهۆمییه‌‌و‌جگ����ه‌‌له‌وه‌‌له‌به‌شی‌‌خواره‌وه‌ی‌‌پرۆژه‌كه‌‌پردێكی‌‌تریش‌

هه‌یه‌".

به‌ڵێنده‌ران‌قه‌ره‌بو‌ده‌كرێنه‌وه‌ل����ه‌و‌ هیوداریش����ه‌‌ به‌ڕێوه‌ب����ه‌ره‌‌ ئ����ه‌و‌ناردویه‌تیه‌‌ عێراق����ی‌‌ پاره‌ی����ه‌ی‌‌حكومه‌تی‌‌كوردستان،‌وه‌ك‌په‌یمانیان‌پێدراوه‌‌به‌شی‌‌بێت.وه‌زیریشاره‌وانیی‌ تێدا‌ به‌ڵێنده‌رانیشی‌‌وگه‌شتوگوزاریحكومه‌تیهه‌رێمیكوردستاننه‌ورۆزمه‌ولودبه‌ڵێن����ده‌ران‌و‌وه‌به‌رهێنه‌ران‌له‌وه‌‌دڵنیا‌ده‌كات����ه‌وه‌‌كه‌‌ل����ه‌2015دا‌قه‌ره‌بوی‌‌به‌ڵێنده‌ران‌ده‌كه‌نه‌وه‌،‌ئه‌و‌كه‌‌چوارشه‌ممه‌ی‌‌هه‌فته‌ی‌‌رابردو‌سه‌ردانی‌‌پڕۆژه‌ی‌‌یه‌كتربڕی‌‌كوبانی‌‌كرد‌له‌سه‌ر‌پڕۆژه‌كه‌‌بۆ‌ئاوێنه‌‌دواو‌وتی‌"سوپاس����ی‌‌به‌ڵێنده‌ران‌و‌وه‌به‌رهێنه‌ران‌ده‌ك����ه‌م‌ك����ه‌‌س����ه‌رباری‌‌قه‌یران����ی‌‌دارایی‌‌راس����ته‌‌ رانه‌گرت،‌ له‌رابردودا،كاره‌كانی����ان‌پڕۆژه‌كان‌سس����تییه‌كیان‌تێك����ه‌وت،‌به‌اڵم‌رانه‌گی����ران،‌بۆیه‌‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،‌له‌س����اڵی‌‌2015دا‌قه‌ره‌بوی‌‌به‌ڵێن����ده‌ران‌ده‌كه‌ینه‌وه‌،‌چونكه‌‌ئێستا‌قه‌یرانی‌‌دارایی‌‌به‌ره‌و‌كۆتایی‌‌

ده‌ڕوات".

كوبانی‌،‌پرۆژه‌كه‌شی‌ناوه‌ستێ‌وه زیری شاره وانیی و گه شتوگوزار: قه ره بوی به ڵێنده ران ده كه ینه وه

9 (455(‌سێشه‌ممه‌‌2014/12/2 لۆکاڵ

‌‌‌ئا:‌شاهۆ‌ئه‌حمه‌د‌

وا‌بڕیاره‌‌به‌م‌نزیكانه‌‌سه‌رجه‌م‌په‌رله‌مانتارانی‌‌كوردستان‌ئۆتۆمبێلی‌‌

تایبه‌تیان‌بۆ‌بكڕرێت،‌له‌سه‌ر‌بودجه‌ی‌‌په‌رله‌مان،‌ئه‌و‌داوایه‌ش‌

له‌سه‌ر‌خواستی‌‌په‌رله‌مانتاران‌خۆیان‌بوه‌،له‌كاتێكدا‌هه‌رێمی‌‌كوردستان‌به‌قه‌یرانێكی‌‌دارایی‌‌قورس‌تێپه‌ڕ‌

ده‌بێت.

پارتی‌:زۆر‌نان‌و‌پیاز‌به‌و‌بابه‌ته‌وه‌‌خوراوه‌

زه‌رد‌ فراكس���یۆنی‌‌ س���ه‌رۆكی‌‌رایده‌گه‌یه‌نێت‌ كوردستان‌ له‌په‌رله‌مانی‌‌كه‌ئه‌وان‌وه‌كو‌فراكس���یۆن‌له‌په‌رله‌مان‌داوای‌‌كڕین���ی‌‌ئۆتۆمبلیان‌نه‌كردوه‌‌بۆ‌ئه‌ندامه‌كانیان،به‌ڵك���و‌ئه‌وه‌‌داواكاریی‌‌ده‌سته‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تیی‌‌و‌فراكسیۆنه‌كان‌

بوه‌.زه‌رد‌ فراكس���یۆنی‌‌ س���ه‌رۆكی‌‌ئومێ���د‌ كوردس���تان‌ له‌په‌رله‌مان���ی‌‌خۆش���ناو‌له‌باره‌ی‌‌كڕین���ی‌‌ئۆتۆمبیل‌رایگه‌یاند"پێش���تر‌وا‌باڵوكرای���ه‌وه‌‌كه‌‌په‌رله‌مانتاران���ی‌‌فراكس���یۆنی‌‌پارتی‌‌و‌یه‌كێتی���ی‌‌فش���اریان‌له‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌په‌رله‌مان‌ك���ردوه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌ئۆتۆمبیل‌بكڕرێت،ئ���ه‌وه‌‌جگه‌‌ ئه‌ندامانیان‌ ب���ۆ‌مه‌رامێك���ی‌‌ ش���اخدارو‌ له‌درۆیه‌ك���ی‌‌دیاریك���راو‌هیچی‌‌ت���ر‌نیه‌،چونكه‌‌هه‌ر‌بڕیارێك‌هه‌بێت‌ئه‌وا‌په‌رله‌مان‌ده‌سته‌ی‌‌

س���ه‌رۆكایه‌تیی‌‌هه‌یه‌‌نه‌ك‌كه‌س���ێكی‌‌دیاریكراوو‌بڕیار‌به‌ده‌س���ت‌بێت،‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌‌هه‌مو‌كه‌س���ێك‌ده‌زانێ‌‌له‌خولی‌‌چواره‌می‌‌په‌رله‌م���ان‌ته‌وافوق‌په‌یڕه‌و‌ده‌كرێت‌جگه‌‌له‌ده‌سته‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تیی‌‌سه‌رۆكی‌‌فراكسیۆنه‌كانیش‌به‌شدارن‌نه‌‌كه‌س‌ده‌توانێت‌خۆی‌‌بكاته‌‌خاوه‌نی‌‌و‌نه‌‌كه‌سیش‌ده‌توانێت‌خۆی‌لێبدزێته‌وه‌".ده‌كات‌ ب���ه‌وه‌ش‌ ئام���اژه‌‌ ناوب���راو‌كه‌‌له‌خولی‌‌پێش���ودا‌زۆر‌ن���ان‌و‌پیاز‌به‌و‌بابه‌ت���ه‌وه‌‌خوراوه‌و‌هه‌مویش���یان‌وه‌ریانگ���رت‌و‌نوقه‌ش���یان‌لێوه‌نه‌هات‌و‌پاره‌كه‌ش���یان‌لوش���داو‌هه‌م‌دیس���ان‌پارت���ی‌‌و‌یه‌كێتیی���ان‌تاوانباركرد،‌ئه‌و‌ئۆتۆمبیل‌ نه‌كڕینی‌‌ وتی‌"بابه‌تی‌‌كڕین‌و‌بۆ‌په‌رله‌مانتار‌چه‌ند‌جارێك‌باسكراوه‌و‌دواكه‌وتن���ی‌‌ئ���ه‌و‌بابه‌ت���ه‌ش‌به‌هۆی‌‌

قه‌یرانی‌‌داراییه‌وه‌‌بوه‌".

یه‌كێتیی‌:بۆچی‌‌وه‌زیره‌كان‌ئۆتۆمبیلیان‌هه‌بێت‌ئێمه‌‌نه‌مانبێت؟

فراكس���یۆنی‌‌ په‌رله‌مانت���اری‌‌یه‌كێتی���ی‌‌له‌په‌رله‌مان���ی‌‌كوردس���تان‌زان���ا‌عه‌بدولره‌حمان‌له‌ب���اره‌ی‌‌كڕینی‌‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌ بۆ‌په‌رله‌مانتاران‌ ئۆتۆمبیل‌راگه‌یاند"ئه‌گ���ه‌ر‌خه‌ڵ���ك‌ده‌یهه‌وێ���ت‌په‌رله‌مانت���ار‌كاری‌‌به‌جدیی‌‌بۆ‌بكات‌و‌هاتوچ���ۆ‌بكات‌ده‌بێت‌ئۆتۆمبێلیش���ی‌‌په‌رله‌مانتار‌ ناكرێ���ت‌ پێبێت،چونك���ه‌‌موچه‌‌وه‌رنه‌گرێت‌و‌ئۆتۆمبیلشی‌‌نه‌بێت،‌ئه‌ی‌‌چۆن‌ده‌توانێ���ت‌به‌دواداچون‌بۆ‌

كێشه‌ی‌‌خه‌ڵك‌بكات،مه‌سه‌له‌ی‌‌كڕینی‌‌ئۆتۆمبی���ل‌زۆر‌گه‌وره‌‌ك���راوه‌،‌ئه‌گینا‌ئه‌ی‌‌بۆ‌وه‌زیره‌كان‌ئۆتۆمبیلیان‌پێیه‌‌و‌كه‌س���یش‌قس���ه‌‌ناكات،بۆیه‌‌پێویسته‌‌خه‌ڵ���ك‌داواكاریی‌‌له‌س���ه‌ر‌په‌رله‌مان‌ئه‌وه‌‌بێ���ت‌ئ���ه‌و‌په‌رله‌مان���ه‌‌ده‌بێت‌له‌ئاستی‌‌خواس���تی‌‌كۆمه‌اڵنی‌‌خه‌ڵكی‌‌كوردس���تان‌بێت،له‌هه‌م���و‌دونیاش���دا‌

ئیمتیاز‌ده‌درێت‌به‌په‌رله‌مانتار،‌ئه‌وه‌ی‌‌تۆزێ���ك‌خوێنده‌واریی‌‌هه‌بێت‌ده‌زانێت‌كاتێك‌كه‌س���ێك‌ده‌بێت‌به‌په‌رله‌مانتار‌ئیمتیازی‌‌پێده‌درێت‌و‌شوێنی‌‌ده‌گۆڕێت‌و‌ئیمكانیات���ی‌‌ده‌گۆڕێت‌و‌ئۆتۆمبیلی‌‌پێ‌‌ده‌درێت،من‌وه‌كو‌خۆم‌له‌بانگه‌ش���ه‌ی‌‌هه‌ڵب���ژاردن‌به‌ڵێنم‌به‌خه‌ڵ���ك‌نه‌داوه‌‌كه‌‌ئه‌و‌ش���تانه‌‌وه‌رناگرم،ه���ه‌ر‌بۆیه‌‌ناكرێت‌م���ن‌به‌قه‌مه‌ره‌یه‌كی‌‌ئاس���ایی‌‌هاتوچۆ‌بكه‌م‌و‌وه‌زیرێكیش‌س���ێ‌چوار‌به‌كڕینی‌‌ پێبێت،هه‌روه‌ها‌ ئۆتۆمبیل���ی‌‌س���ه‌د‌ئۆتۆمبی���ل‌نه‌قه‌یران���ی‌‌دارایی‌‌چاره‌سه‌ر‌ده‌بێت‌نه‌قوڵتر‌ده‌بێته‌وه‌".

گۆڕان:له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌دا‌نین‌له‌م‌كاته‌دا‌ئۆتۆمبیل‌بۆ‌په‌رله‌مانتار‌بكڕرێت

فراكس���یۆنی‌‌گۆڕان‌ په‌رله‌مانت���اری‌‌به‌ه���ار‌ كوردس���تان‌ له‌په‌رله‌مان���ی‌‌مه‌حم���ود‌له‌باره‌ی‌‌كڕین���ی‌‌ئۆتۆمبیل‌ب���ۆ‌په‌رله‌مانتاران‌ئه‌وه‌ی‌‌ب���ۆ‌ئاوێنه‌‌رونكرده‌وه‌‌كه‌‌له‌هه‌مو‌دونیادا‌پێویسته‌‌بۆ‌ هاتوچۆی‌‌ ه���ۆكاری‌‌ په‌رله‌مانت���ار‌دابی���ن‌بكرێت،به‌اڵم‌له‌واڵت���ان‌رێگای‌‌هاتوچۆی‌‌گشتیی‌‌هه‌یه‌‌ره‌نگه‌‌كێشه‌ی‌‌كه‌مت���ر‌بێ���ت،‌هه‌روه‌ها‌ل���ه‌الی‌‌ئێمه‌‌گش���تییمان‌ هاتوچۆكردنی‌‌ ه���ۆكاری‌‌نیه‌‌و‌به‌ه���ۆی‌‌ئه‌و‌قه‌یران���ه‌‌داراییه‌ی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستانی‌‌تێكه‌وتوه‌‌ساڵێك‌زیاتر‌ده‌بێت‌و‌تا‌ئێس���تا‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌په‌رله‌مان‌ده‌س���تی‌‌نه‌بردوه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌ئۆتۆمبی���ل‌ب���ۆ‌په‌رله‌مانت���ار‌بكڕێت‌و‌

په‌رله‌مانتارانیش‌هه‌ستی‌‌ئه‌وه‌یان‌هه‌یه‌‌كه‌‌نابێت‌له‌بارودۆخێكی‌‌وه‌كو‌ئێس���تا‌ناكرێت‌كارێكی‌‌له‌و‌جۆره‌‌بكرێت،ئه‌وه‌‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌‌هه‌ندێ���ك‌په‌رله‌مانتارمان‌وه‌ریناگرێت‌هه‌ندێكیشمان‌وه‌ریده‌گرێت‌به‌مه‌رجێك‌موڵكی‌‌په‌رله‌مانتار‌نه‌بێت.

یه‌كگرتو:‌داوامانكردوه‌‌له‌سه‌ر‌موچه‌ی‌‌خۆمان‌ئۆتۆمبیلمان‌بۆ‌بكڕرێت

یه‌كگرت���و‌ فراكس���یۆنی‌‌ س���ه‌رۆكی‌‌له‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌له‌باره‌ی‌‌كڕینی‌‌ئۆتۆمبیل‌بۆ‌په‌رله‌مانتار‌رایگه‌یاند"چه‌ند‌ده‌سته‌ی‌‌ له‌نێوان‌ كراوه‌‌ كۆبونه‌وه‌یه‌ك‌په‌رله‌مان‌و‌س���ه‌رۆكی‌‌ س���ه‌رۆكایه‌تیی‌‌فراكس���ۆنه‌كان‌و‌هه‌مویان‌كۆكن‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌ی‌‌ئۆتۆمبیل‌به‌شێكه‌‌له‌پێداویستیی‌‌په‌رله‌مانت���ار‌ب���ۆ‌راپه‌ڕاندن���ی‌‌ئیش‌و‌زۆری‌‌ به‌ش���ێكی‌‌ كاره‌كانیان،چونك���ه‌‌نی���ه‌و‌ ئۆتۆمبیلی���ان‌ په‌رله‌مانت���اران‌به‌ته‌كس���یی‌‌هاتوچۆ‌ده‌كه‌ن‌و‌به‌شێكی‌‌تریش���یان‌ئ���ه‌و‌ئۆتۆمبیل���ه‌ی‌‌هه‌یانه‌‌به‌كه‌ڵك���ی‌‌ئه‌وه‌‌نای���ه‌ت‌به‌دواداچونی‌‌پێ‌‌بكه‌ن‌له‌هه‌مو‌ناوچه‌كاندا،سه‌باره‌ت‌به‌میكانیزمی‌‌كڕینه‌كه‌‌چه‌ند‌رایه‌ك‌هه‌یه‌‌ئێم���ه‌‌له‌فراكس���یۆنی‌‌یه‌كگرتو‌له‌گه‌ڵ‌له‌بودجه‌ی‌‌ به‌هیچ‌شێوه‌یه‌ك‌ ئه‌وه‌داین‌گشتیی‌‌و‌بودجه‌ی‌‌په‌رله‌مان‌ئۆتۆمبیل‌ئه‌و‌ نه‌كڕرێت،چونكه‌‌ په‌رله‌مانت���ار‌ بۆ‌موچ���ه‌ی‌‌په‌رله‌مانت���ار‌وه‌ریده‌گرێ���ت‌له‌حاڵه‌ت���ی‌‌ئاس���اییبونه‌وه‌ی‌‌دۆخ���ی‌‌دارای���ی‌‌بایی‌‌ئ���ه‌وه‌‌ده‌كات‌كه‌‌خۆی‌

بتوانێت‌ئۆتۆمبی���ل‌بكڕێت،‌هه‌ر‌بۆیه‌‌پێویس���ته‌‌یان‌موڵكی‌‌په‌رله‌مان‌بێت‌و‌دوای‌‌ته‌واوبونی‌‌خوله‌كه‌‌بگه‌ڕێنرێته‌وه‌‌حس���ابی‌‌ له‌س���ه‌ر‌ ی���ان‌ په‌رله‌م���ان‌په‌رله‌مانتار‌بكڕرێت‌و‌دواتر‌له‌موچه‌كه‌ی‌‌

بگێڕنه‌وه‌".كۆمه‌ڵ:ناكرێت‌په‌رله‌مانتار‌به‌ته‌كسیی‌‌

هاتوچۆ‌بكات كۆم���ه‌ڵ‌ فراكس���یۆنی‌‌ س���ه‌رۆكی‌‌م���ه‌روان‌ كوردس���تان‌ له‌په‌رله‌مان���ی‌‌گه‌اڵڵه‌یی‌‌سه‌باره‌ت‌به‌كڕینی‌‌ئۆتۆمبیل‌بۆ‌په‌رله‌مانت���اران‌رایگه‌یاند"په‌رله‌مان‌ماوه‌ی‌‌زیاتر‌له‌س���اڵێكه‌‌راوه‌س���تاوه‌‌به‌هۆی‌‌ئ���ه‌و‌قه‌یران���ه‌‌داراییه‌ی‌‌روی‌‌له‌هه‌رێمی‌‌كوردس���تان‌كردبو‌و‌زۆرێك‌له‌په‌رله‌مانتاران‌به‌ته‌كسیی‌‌هاتوچۆیان‌ك���ردوه‌‌و‌نه‌یاتوانی���وه‌‌ئه‌ركی‌‌خۆیان‌پێش���وی‌‌ بكه‌ن،له‌خول���ی‌‌ جێبه‌ج���ێ‌‌په‌رله‌مانتارێ���ك‌ ه���ه‌ر‌ په‌رله‌م���ان‌چوار‌ده‌فت���ه‌ری‌‌پێ���دراوه‌و‌هه‌ندێكی‌‌به‌ئۆتۆمبیل���ی‌‌داوه‌و‌ئه‌وان���ی‌‌تری���ش‌خه‌رجیانكردوه‌،به‌اڵم‌ ت���ردا‌ له‌ش���تی‌‌له‌و‌خول���ه‌‌داهێنانێك‌ك���راوه‌‌به‌وه‌ی‌‌ئۆتۆمبیل‌بۆ‌په‌رله‌مان‌ده‌كڕرێت‌نه‌ك‌ب���ۆ‌په‌رله‌مانتار،هه‌ر‌بۆی���ه‌‌په‌رله‌مانی‌‌چه‌ندی���ن‌ له‌ئێس���تادا‌ كوردس���تان‌به‌رێوه‌به‌ری‌‌گشتیی‌‌و‌راوێژكاری‌‌هه‌ن‌و‌هه‌مویان‌ئۆتۆمبیلی���ان‌هه‌یه‌،‌ناكرێت‌هاتوچ���ۆ‌ به‌ته‌كس���یی‌‌ په‌رله‌مانت���ار‌ئیش‌و‌ تاكو‌ نه‌بێ���ت‌ بكات‌وئۆتۆمبیلی‌‌

كاری‌‌هاواڵتیانی‌‌جێبه‌جێ‌‌بكات".

په‌رله‌مانتاران‌خۆیان‌داوای‌‌كڕینی‌‌ئۆتۆمبێلیان‌كردوه‌"ناكرێت په رله مانتار به ته كسیی هاتوچۆ بكات"

به‌كڕینی‌‌سه‌د‌ ئۆتۆمبیل‌

نه‌‌قه‌یرانی‌‌دارایی‌‌ چاره‌سه‌ر‌ده‌بێت‌نه‌‌قوڵتر‌ده‌بێته‌وه‌

هه‌ندێ‌‌له‌كرێكارانی‌‌پرۆژه‌ی‌‌یه‌كتربڕی‌‌

كوبانی‌،‌خه‌ڵكی‌‌كوبانێن

یه‌کتربڕی‌کۆبانی

rangalayawene@gmail.com (455( سێشه ممه ‌2014/12/2ره‌نگاڵه

هه نگاوه تازه كه ت سودی بۆت ده بێت ه���ه م له ڕوی دارایی���ه وه و هه م له ڕوی واتایی���ه وه ، زۆر بی���ری لێمه ك���ه وه ،

گه شبین به .

ئه م ماوه یه زیاتر هه س���ت به پش���و ده كه ی���ت و زیات���ر خ���ۆت به م���اڵ و منداڵته وه سه رقاڵ ده كه یت، ئه مه ش

هه نگاوێكی باشه بۆت.

هه ڵه تكرد كه هه وڵی ده س���تكه وتنی زانیارییت نه دا له سه ر كاره نوێیه كه ت، ئه م���ه ئه بێت���ه ه���ۆی دواكه وتن���ت

له ئه ركه كانت.

ئه ك���را زیات���ر راس���تگۆبیت له گه ڵ نه وتنی نزیكه ك���ه ت، هاوڕێ خێزان و

راستییه كان كارێكی باش نیه .

هێنده توڕه مه به له هاوس���ه ره كه ت با كێش���ه له نێوانتان دروست نه بێت، راسته ئێس���تا خۆشی ده وێیت به اڵم

ترسی دوارۆژت هه بێت.

زۆر بیر له ته ندروستیت ئه كه یته وه ، ئه مه ش بۆته كێشه له نێوانت له گه ڵ هاوسه ره كه ت، هیچ كاتێكی خۆشتان

بۆ خۆتان ته رخان نه كردوه .

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازوو

11

ئا: میهره بان سه الم

پیاوێكی خه ڵكی هه ورامان ته زبیحێك دروستده كات كه درێژیه كه ی 18

مه ترو نیوه و له 5 هه زار دانه ی قه زوان دروستكراوه ، مه به ستی له وكاره ش ده ربڕینی هاوخه میی خۆیه تی بۆ

كاره ساتی كیمیابارانی هه ڵه بجه و وه ك هێمایه ك بۆ شه هیدبونی 5 هه زار

كه س له و كاره ساته دا.

دانیش���توی فای���ه ق، س���ه نعان شارۆچكه ی خورماڵی سه ر به پارێزگای نیوێكی س���اڵ و م���اوه ی هه ڵه بج���ه ، ته مه ن���ی خ���ۆی ته رخانك���ردوه ب���ۆ دروس���تكردنی ئ���ه و ته زبیح���ه تا له و رێگه یه وه گوزارش���ت له خ���ه م و ئازاری هه ڵه بجه ییه كان بكات. ئه و له وباره یه وه به ئاوێن���ه ی راگه یاند، "من له به رئه وه ی خه ڵكی ئه م هه ورامانه م و كوردم، بۆیه به ئ���ازارو خه مه كانی هه م���و كوردێك و دایكی جه رگس���وتاوێك ده زانم و هه ست به ئازاره كانی���ان ده ك���ه م و هه ڵه بجه ش تاهه تای���ه ئازاری بیرناچێت���ه وه ، بۆیه جی���ا له كاره كانی پێش���وم، بیرم له وه ك���ردوه كه ئه م ته زبیحه دروس���تبكه م ك���ه گوزارش���ت ل���ه 5000 ش���ه هیدی

هه ڵه بجه یه ".كاره ی ، ئه م به بیرۆكه ی س���ه باره ت سه نعان ئاماژه ی به وه دا كه "بیرۆكه ی ده گه ڕێته وه ته زبیحه كه م دروستكردنی بۆ دو س���اڵ له مه وبه ر، ماوه ی س���اڵ و نیوێكیش���ه س���ه رقاڵی دروستكردنیم و دڵخۆش���م زۆر ته واوبوه ، له ئێس���تادا به وه ی كه ئه م ته زبیحه م ته واوكردوه و ماوه یه كی تر پێشكه ش���ی مۆنۆمێنتی

هه ڵه بج���ه ی ده كه م بۆ ئ���ه وه ی له وێ وه ك یادگاریی و به ڵگه یه كی تر له سه ر

كاره ساتی 1988، بمێنێته وه ".شاری هه ڵه بجه له رۆژی 16ی مارسی 1988، له الی���ه ن فڕۆكه جه نگییه كانی رژێمی به عس���ی روخ���اوه وه ، به بۆمبی كیمیایی هێرشی كرایه سه رو به هۆیه وه نزیكه ی 5 ه���ه زار كه س كه زۆرینه یان ژن و منداڵ و به س���ااڵچو بون، گیانیان له ده ستداو هه زارانی دیكه ش برینداربون كه هێش���تا به ش���ێكی زۆریان به هۆی ئاس���ه واری ئه و كاره ساته وه به ده ست

چه ندین نه خۆشیه وه ده ناڵێنن.ورده كاری���ی له باس���ی س���ه نعان ته زبیحه "ئ���ه م ده ڵێت، ئیش���ه كه یدا درێژییه ك���ه ی 18مه ترو نی���و ده بێت و به ق���ه زوان دروس���تمكرد، له به رئه وه ی قه زوان ره مزێكی كورده وارییه و زۆرتریش

ده مێنێت���ه وه ، 5000 ده ن���ك قه زوان���م به كارهێن���اوه و خۆم چومه ته ش���اخ و قه زوانه كان���م كۆكردونه ته وه به ته ڕیی و

هێناومن له ماڵه وه دروستمكردون".وه ك س���ه نعان باس���ی لێوه ده كات، ژم���اره ی دانه كان���ی ته زبیحه كه پێنج له ژم���اره ی گوزارش���تن ه���ه زاره و شه هیدانی هه ڵه بجه و ئه و قه زوانانه شی به كاریهێناوه گه وره و بچوكیان تێدایه ، ئه م���ه ش وه ك هێمایه ك بۆ ئه وه ی كه له ن���او ش���ه هیده كاندا ژماره یه كی زۆر

له منداڵ و گه وره هه بون..گوڵنگه كان���ی ته زبیحه كه ش به به كره به كره كانی���ش تاڵ���ی دروس���تكراوه و ژماره یان 5000 تاڵه ، كه به ڕه نگی سورو سپی و زه ردو سه وز نه خشكراوه و هێمایه بۆ ره نگه كانی ئااڵی كوردستان، له دوای دو گوڵنگه كان، ئه و دو تاڵه به كره یه ی ك���ه له یه كت���ری جیاكردونه ته وه یه كی 8 دانه قه زوان���ی پێوه یه و ئاماژه یه بۆ س���اڵی رودانی كاره ساته كه )1988( و ئیدی نێوانێكیان تێده كه وێت و ته نها 3 قه زوانی دان���اوه و به به كره له وانی تری گوزارش���ته ئه مه ش جیاكردوه ت���ه وه ، له مانگ���ی 3 و دواتریش 16 دانه ی تری به به كره كه ریزك���ردوه و یه كدا به دوای نێوانی تێخس���توه كه ئه م���ه ش واتای كاره س���اته كه ده گه یه نێ���ت كه رۆژی (16(ی مانگ ب���وه ، دوای ئه وه 5000

دانه كه ده ستپێده كه ن.ئ���ه و ئێس���تا له ماڵه ك���ه ی خۆی���دا ته زبیحه كانی داناوه و وه ك خۆی ده ڵێت زۆر خۆش���حاڵم به وه ی ك���ه دوای ئه و ماوه زۆره ئ���ه م ته زبیحانه ته واوبكه م وه ك وه فایه ك بۆ هه ڵه بجه و كاره ساتی مۆنۆمێنتی "پێشكه ش���ی هه ڵه بج���ه ،

ئا: هانا چۆمانی

لەناو بەشێک لەپاسەکانی شاری هەولێر ئینتەرنێتی وایەرلێس دادەنرێت و

سەرنشینانی ئەو پاسانە ئاماژە بەسودی ئەو جۆرە لەخزمەتگوزارییە دەکەن و

شۆفێری یەکێک لەو پاسانەش رایدەگەیەنێت کە بەڕێژەیەکی زۆر نەفەراتی زیادی کردوە.

ئارەزوی تەکنەلۆژیاو پێشکەوتنی بەهۆی وەرگر بۆ زانینی هەواڵ و ڕوداوی تازەو تۆڕە فەیس����بوک، بەتایبەتی کۆمەاڵیەتیی����ەکان ئینتەرنێت بوەتە پێداویستییەکی سەرەکیی و بەهۆی مۆبایلە هۆشمەندەکانیش����ەوە، لەهەر شوێنێک هێڵی ئینتەرنێت هەبێت، هاواڵتیان

دەتوانن بەکاریبهێنن.لەن����او ش����اری هەولێری����ش کۆمپانیایەک هێڵی ئینتەرنێتی وایەرلێس����ی بۆ پاسەکان دابینک����ردوەو لەالیەن سەرنشینانیش����ییەوە

پێشوازییەکی گەرمی لێدەکرێت.ئەنجام جەبار قوتابیی کۆلێژی کارگێڕیی و ئابوریی لەزانکۆی س����ەالحەدین، کە یەکێکە لەوهاواڵتیانەی بەو پاسانە هاتوچۆ دەکات، دەڵێت "تابتوانم بەو پاسانە هاتوچۆ دەکەم کە ئینتەرنێتیان تێدایە، چونکە ئێستا بەبێ دەس����تکەوتنی زانیاریەکان ناتوانین خۆمان

بگرین ".لەبارەی سودەکانی ئەو خزمەتگوزارییەی

زانک����ۆ خوێن����دکارەی ئ����ەو پاس����ەکان، لەس����ودەکانی "یەکێ����ک رایدەگەیەنێ����ت گەڕانەوەی کاتە بۆ دەستکەوتنی زانیاریەکان. بۆنمونە بەیانیان تا دەگەمە شوێنی مەبەست، لەهەواڵ و وردەکارییەکان ئاگاداردەبم و لەوانیە پەیوەندییش بەهاوڕێیان����ەو بکەم. هەروەها لەکاتی گەڕانەوە بۆ ماڵ����ەوە لەتەواوی ئەو ڕوداوو زانیاری����ی و هەوااڵن����ە ئاگاداردەبم کە ئەو ڕۆژە ڕویانداوە، چونکە لەوانەیە بەهۆی

دەوامی زانکۆ نەمتوانیبێت ئەوکارەبکەم".هەروەها یەکێکی دیکە لەو سەرنشینانەی پاسەکان بەناوی رێبوار حەسەن، کە پیشەی فەرمانبەرە رایدەگەیەنێت دەیان جار نزیکەی کاتژمێرێک چاوەڕوانی ئەو پاسەی کردوە کە هێڵی ئینتەرنێتی تێدایە، "پاسی تریش هەبوە بەاڵم سەرنەکەوتوم چونکە حەزم لێبوە بەو پاسە بڕۆم کە وای فای تێدایە چونکە ئێستا

بەبێ ئینتەرنێت هیچت بۆناکرێت" .هەروەه����ا دەڵێ����ت "ئ����ەو پاس����انەی کە ئینتەرنێتی تێدانییە کەم کەس سەردەکەوێت، تەنه����ا ئەوانە نەبێ����ت لەئینتەرنێت س����ود وەرناگرن و بەتەمەنن، ئەگەرنا پاسەکانی وای فای س����ەرەی بۆدەگیرێ����ت و جمەیان دێ�ت و

کەس ناچێت بەالی پاسەکانی ترەوە". بەپێکەنینەوە ئەوەش����ی فەرمانبەرە ئەو گێڕایەوە کە "ڕۆژێکیان نزیکەی کیلۆمەترێک لەشوێنی کاره کەمەوە دورکەوتبومەوە لەبەر ئینتەرنێ����ت ئاگام لێنەبو تا دواتر بەناچاریی

دابەزیم و بەتەکس����یی هاتمەوە شوێنی خۆم. چونک����ە ئینتەرنێتەک����ە زۆر خێرابوو منیش

سەیری ڤیدیۆیەکم دەکرد".لەش����ۆفێری یەکێک����ە تەه����ا ئەحم����ەد ئەو پاس����انەی هێڵی ئینتەرنێت����ی تێدایەو بەئاوێنەی ڕاگەیان����د کە ئەو خزمەتگوزارییە کاریگەری����ی زۆر باش����ی هەب����وە لەس����ەر پیش����ەکەی و پاس����ەکەی هەمیش����ە نەفەری تێدایەو هیچ کاتێک کوش����نێکی چۆڵ نابێت، "کەس����ی وا هەیە دەڵێت نزیکە کاتژمێرێکە چاوەڕوان����ی تۆم". هەروەه����ا دەڵێت "لەناو پاس����ەکان هەمویان مۆبایلیان پێیە هەندێک جار س����ەیریان دەکەم مەگەر یەک دوانێکیان ئەگەرنا هەمویان مۆبایلیان پێیە و خەریکی

ئینتەرنێتن".لەبارەی دابینکردنی ئەو خزمەتگوزارییەوە ئەو ش����ۆفێری پاس����ە ڕایگەیاند کە لەالیەن کۆمپانیایەکەوە بۆیان دابینکراوە لە 6 بەیانی تاکو 8 ئێ����وارە " وەرگرتنی ئەو ئامێرە بێ بەرامبەرە وەک پارە، بەاڵم دەبێت ڕیکالمی کۆمپانیاکە لەجامی پێش����ەوە س����ەیارەکەت

بدەیت".هەروەه����ا رایدەگەیەنێ����ت ک����ە بەه����ۆی کەمبوەتەوە ئیشیان هاوڕێکانیان ئەوانەوە، لەبرادەرانمان "کێش����ەکە ئەوەیە هەندێ����ک ئیشیان کەمبوە بەهۆیەوە چونکە کۆمپانیاکە 7 هێڵی پێداین ئ����ەوەش زۆر کەمە بەراورد

لەگەڵ ژمارەی پاسەکان".

گه‌نجێك‌ساڵ‌و‌نیوێكی‌‌ته‌مه‌نی‌‌ده‌به‌خشێت‌به‌دروستكردنی‌‌ته‌زبیحێك‌بۆ‌هه‌ڵه‌بجه‌

لەهەولێر لەناو پاسیشدا بێ فەیسبوک نابیت

ژماره ی دانه كانی ته زبیحه كه پێنج

هه زاره و گوزارشتن له ژماره ی شه هیدانی

هه ڵه بجه

سه نعان فایه ق

گه وره ی به ناو رۆشنبیریش نه یتوانیوه ئاسانترین کێشه ی شانۆکاران چاره سه ر بکات، ک���ه له تواناو ده سه اڵتیش���یدا

هه یه ".ش���ادی، له ته مه نێک���ی منداڵیی���ه وه به شداریی یه کێک له دراما پڕ بینه ره کانی ئه و سه رده مه ده کات، ئه ویش درامای "ڕه ش���ه ی پۆلی���س"ی ده رهێن���ه ری کۆچکردو، حسێن میسڕییه . هه رچه نده ئه و به دراما ده ستیپێکردوه ، به اڵم الی شادی شانۆ بایه خی زیاتره "شانۆ الی من زۆر موقه ده س���ه و زیاتر ئاسوده م ئه کات، دراماش بۆ من چێژی تایبه تی هه یه ، به اڵم من هه میش���ه حه ز ئه که م

هه وڵه کانم زیاتر له ناو شانۆ بێت".ئه و ب���اس له یه کێک له و ش���انۆییانه ده کات که به ش���داریی تێدا کردوه و کاریگه ری���ی زۆری له س���ه ر داناوه ، ئه ویش ش���انۆیی )کاره که ره کان(ه که ریم( عه لی )گۆران له ده رهێنانی

و برای���ه دو فیس���تیڤاڵ له واڵته کانی ئێ���ران و ئه ڵمانیا، "له و ئیش���انه یه که پێوه ش���انازیی هونه رییمدا له مێژوی ده ک���ه م و هه م���و دیالۆگه کانی بوبون به به شێکی گه وره ی ژیانم و تا ئێستاش له کاتی قس���ه کردنی ئاسایی رۆژانه مدا ئه و دیالۆگان���ه به کاردێنم که له زمانی

کاره کته ره که ی خۆمه وه ده وترا".

نوێترین کاری له بواری درامادا، درامای خۆڵه مێش(ه س���ه ر )هه نگاوه کان���ی له ده رهێنانی گه زیزه عومه ر له قۆناغی مۆنتاژدایه بڕیاره سه ره تای ساڵی تازه

په خش بکرێت.هه روه ها جگه له بواری ش���انۆو دراما، ش���ادی ئ���ارام به ش���داریی فیلمێکی سینه ماییش���ی ک���ردوه ، ئ���ه و فیلمه به ناوی )بازن���ه ی ڕه ش( له ده رهێنانی جه میل ڕۆس���ته مییه و هێش���تا نمایش

نه کراوه .

شادی‌ئارام:‌به‌ڕۆحم‌و‌به‌عه‌شقه‌وه‌‌شانۆ‌ده‌که‌م

هه ڵه بج���ه ی ده كه م بۆ ئ���ه وه ی له وێ وه ك ئه و شتانه ی تر بمێنێته وه و زیاتر مۆنۆمێنت���ی هه ڵه بجه ی پێ ده وڵه مه ند

بكه م".س���ه نعان داواش���یكرد هه مو تاكێكی س���نوری هه ورامان و هه ڵه بجه كه هه ر كه سێك هه ر پیش���ه یه ك ده زانێت، "با له و رێگه یه وه گوزارش���ت له هه ڵه بجه و

ئه و كاره سات و ناخۆشییانه بكات".به وپێیه ی له بواری شانۆدا كارده كات، س���ه نعان فایه ق چه ندی���ن كاری تری ب���ۆ هه ڵه بج���ه و كاره س���اتی هه ڵه بجه ئه نجامداوه وه ك ده رهێنان و نوس���ینی سیناریۆو به ش���داریكردن وه ك ئه كته ر له زۆرێك له ش���انۆكان كه بۆ هه ڵه بجه

كراون له زۆرێك له شوێنه كان.

‌ره‌نگاڵه(455( سێشه ممه 2014/12/2 rangalayawene@gmail.com

گاکاوڕ

زۆر دڵخۆشی به هاتنی میوانه كانت و كاتێكی خۆش به سه ر ئه به ن و دورنیه

گه شتێكی ده ره وه ی شار بكه ن.

ئ���ه و كۆڵ���ه گه وره یه ی به س���ه رتدا كه وتبو خه ریكه ئه م ماوه یه س���وك هه واڵی خۆشبه ده بێت، چاوه ڕوانی

له م چه ند رۆژه دا.

پێویستت به بیركردنه وه ی زیاتره بۆ ئه وه ی بڕیار له س���ه ر دوارۆژی خۆت بده ی���ت، كارێكی ئاس���ان نیه وا زو

بڕیار بده یت.

به ده ستی خۆت خۆتت خسته قه یرانی پێویستی هاوڕێكه ت راسته داراییه وه ، پێتبو به اڵم نه ده بو خۆش���ت وا قه رزار

بكه یت.

ماندوك���ردوه زۆر خ���ۆت به بیركردنه وه كانت، راسته ئه و شتانه ی بیری لێده كه یته وه قورسه و پێویستت

به بیركردنه وه ده كات.

قرژاڵدوانه‌‌

جوانكاریی هه مو شتێك نیه له ژیان، پێویس���ت به و هه مو خۆده رخس���تنه به كاره كه ت بایه خیش تۆزێك ناكات،

بده .

فه‌‌ریکشێر

1010

ئا: شاهۆ ئه حمه د

دوای ته نها سێ مانگ له کردنه وه ی، کتێبخانه ی )مه سعود محه مه د(

له شاری کۆیه به هۆی که میی خوێنه ره وه داده خرێت.

ح����ازم عه لی خاوه ن����ی کتێبخانه که ی کۆیه ، له باره ی بڕیاری داخستنه که وه به ئاوێن����ه ی راگه یاند "له ب����ه ر ئه وه ی ئێم����ه مانگانه 900 ه����ه زار دینارمان ده وێ����ت بۆ ئه وه ی پێداویس����تیه کانی کتێبخانه ک����ه دابین بکه ی����ن، ده بێت له داهات����ی فرۆش����ی کتێب����ه کان ئه و بڕه پاره یه پاش����که وت بکه ین. به اڵم

له و ماوه ی����ه دا بۆم����ان ده رکه وت که به فرۆش����تنی کتێ����ب ناتوانی����ن ئه و بڕه پاره یه مان ده س����تبکه وێت. ئێمه چاوه ڕوانییه کی زۆرمان له سه ر خه ڵکی کۆیه هه بو بۆ ئ����ه وه ی وه اڵمدانه وه ی باشیان هه بێت بۆ کتێبخانه که ، به اڵم

له ئاست چاوه ڕوانیی ئێمه دا نه بو".ئ����ه وه ش کتێبخانه ک����ه خاوه ن����ی له س����ه ره تاوه ک����ه ڕاده گه یه نێ����ت س����یمیناریان زۆر ژماره یه ک����ی رێکخس����توه له پێناوی ئ����ه وه ی هانی خه ڵک ب����ده ن بۆ گرنگییدان به کتێب و خوێندنه وه "به اڵم دیسان له و ئاسته دا نه بو که چاوه ڕێمان ده کرد، بۆیه پاش وردبون����ه وه له بابه ته که و دوای ئه وه ی

هی����چ الیه نێک ده س����تی یارمه تیی بۆ درێژنه کردی����ن، بریارماندا کتێبخانه که

دابخه ین".ناوب����راو ئام����اژه ی به وه ش ک����رد که ب����ۆ م����اوه ی دو هه فته داش����کاندنی 20%یان ده بێت بۆ دانیشتوانی کۆیه و خوێندکارانی زانکۆی کۆیه که ئێس����تا کاتی نوس����ینه وه ی توێژینه وه کانیانه ده توانن سه ردانی کتێبخانه ی مه سعود

محه مه د بکه ن و سودی لێوه ربگرن.کتێبخان����ه ی ش����اری کۆی����ه له رۆژی 2014/8/23 کراوه ته وه و ناوه که ش����ی ناوداری بۆ نوس����ه ری ده گه ڕێت����ه وه کوردو له دایکبوی شاری کۆیه مه سعود

محه مه د .

لەدرێ���ژەی کارو پرۆژەکاندا لەهەرێمی کۆبان���ی، ش���اری ب���ۆ کوردس���تان پێش���انگایەکی تایبەتی شێوەکاریی بۆ نەبەردییەکانی ئەو ش���ارە لەسلێمانیی

دەکرێتەوە.گەلەریی ئازاد شەوقی لەشاری سلێمانیی پێش���انگایەکی تایبەت بۆ ش���ێوەکارو راگ���ری کۆلێ���ژی هون���ەری زانک���ۆی سلێمانی، د. رێبوار سەعید دەکاتەوە ک���ە تێی���دا هونەرمەند بەش���ێوازێکی نوێ چیرۆکی س���ەرکەوتنەکانی شاری کۆبانیی خۆرئاوای کوردس���تان نمایش

دەکات.پێش���انگاکە وەک چاالکییەک���ی نوێی گەلەری���ی ئ���ازاد ش���ەوقیی و دەزگای ڕۆش���نبیریی جەم���ال عیرفانەو بڕیارە

لەم مانگەدا بکرێتەوە.ماوەی کۆبانی، ش���اری ش���ەڕڤانانی زیاتر لەدو مانگە توانیویانە خۆڕاگرانە ببنە بکەن و لەش���ارەکەیان بەرگەریی مایەی س���ەرنجی ت���ەواوی دونیا، لەو میانەش���دا بوەت���ە هەوێن���ی چەندین کاریی هونەریی لەکوردستان و هەروەها

لەجیهاندا.

لەسلێمانی بەفیستیڤاڵ یادی رۆژی جیهانیی

مافی مرۆڤ دەکرێتەوە

رێبوار سەعید پێشانگایەکی تایبەت بەکۆبانی دەکاتەوە

به هۆی نه بونی خوێنه ره وه له کۆیه کتێبخانه یه ک داده خرێت

ئا: ئاوێنه "خه‌ڵک‌وه‌اڵمدانه‌وه‌ی‌باش����ی‌نه‌بو‌بۆ‌کتێبخانه‌که‌"

شادی ئارام، یه کێک له خانمه ئه کته ره گه نجه کان���ی ب���واری درامای ش���انۆی کوردس���تان. ئه و، ده رچوی په یمانگای سلێمانیی ش���اری جوانه کانی هونه ره س���اڵی 2005ه و له و کاته یشه وه سااڵنه

به شداریی کاری شانۆو دراما ده کات.له مانگ���ی ڕابردودا، له گ���ه ڵ ده رهێنه ر زه ری���ا س���امی، ش���ادی به ش���داریی ک���راوه ی "په یوه ندی���ی له ش���انۆیی هاوسه رێتیی"کرد. س���تافی ئه و ئیشه ماوه یه ک���ی زۆر س���ه رقاڵی پڕۆڤه بون و روبه ڕوی چه ندین کێشه و گرفت بونه وه . ئه و ئه کت���ه ره هه رچه نده کێش���ه کانی به رده میان به" زۆر قورس" باس ده کات، به اڵم له باره ی ئه وه ی ئایا ئه و کێش���ه به رده وامانه وا له و ناکه ن ساردببێته وه له کاری شانۆ، ده ڵێت "بڕوا ناکه م ئه مه

کار له م���ن ب���کات وه ک ئه کته ر، هیچ کات له بچوکترین تا قورسترین کێشه هیچ ڕه نگدانه وه یه ک���ی بۆ من نابێت، چونکه من به رۆحم و به عه شقه وه شانۆ

ده که م".له و ش���انۆییه دا، ش���ادی ئارام وه ک ئه کته رێکی کچ توانی لێهاتوانه نواندن بکات و س���ه رکه وتن به ده ست بهێنێت، له و باره یه وه ده ڵێت "له ڕاس���تیدا من زۆر له و ئه زمونه ده ترسام و شانازییش ده ک���ه م ک���ه جه ریئانه ئه کت���م کرد. ترسه که م له وه وه بو که وه ک ئه کته رێک ئه و ئیشه له توانای مندا نه بێت، چونکه یه ک���ه م جارم���ه به ش���داریی کارێکی کۆمیدیای جاد بکه م، به اڵم به هاوکاریی زۆری زه ریا س���امی ده رهێنه ر توانیم خۆش���به ختانه ئه نجامی باش���ی الی

بینه ر لێبکه وێته وه ".هه روه ها ده ڵێت "هه میش���ه ئازادییه ک ئیش���ه کاندا، له کاتی ئه ی���ه م به خۆم

هه ڵبه ت���ه ئ���ه و ئازادیی���ه به جوانیی دیاریی جوانترین چونک���ه ئه پارێزم، باوکم و دایکمه که پێشکه شیانکردوم، بۆی���ه گ���وێ به باکگراونده که ی ناده م له ڕوی کۆمه ڵێک ئه قڵی سه له فییه وه که

نازانن چ جۆره خوێندنه وه یه ک هونه ر نازانن بگره بکه ن و

چ واتایه کی هه یه" .داواکراوه هه رچه ن���ده

ییه که نۆ ش���انمایش���بکرێته وه ، بۆم���ان "ب���ه اڵم

نج���ا نه گوکێش���ه به هۆی ئه به دییه کان���ی کات و هه م���و ک���ه س���اڵێک ب���ه رده م دێنه ، ن ا ر کا نۆ ش���اه تێک���ی ر ا ه ز و

ئا: ئاوێنە

بەبۆنەی رۆژی جیهانیی مافی مرۆڤەوە، رێکخراوی گەشەپێدانی

مافی مرۆڤ فیستیڤاڵێک سازدەکات. فیستیڤاڵەکە لەرۆژی 4ی کانونی

یەکەم دەستپێدەکات و تا رۆژی 10ی هەمان مانگ، کە هاوکاتە لەگەڵ

رۆژی جیهانیی مافی مرۆڤ،بەردەوام دەبێت.

زانا حەمە غەریب، بەرپرسی رێخراوەکە رایگەیان���د کە ب���ۆ زیاتر ناس���اندن و کارکردن بەئاراس���تەی چەس���پاندن و م���رۆڤ، مافەکان���ی گەش���ەپێدانی بڕیاریانداوە هەمو ساڵێک هەفتەیەکی فراوان بەوبۆنەی���ەوە رێکبخەن و کارو چاالکیی تایب���ەت بەمافەکانی مرۆڤی

تێدا ئەنجام بدەن.بەش���ێوەی ئەمس���اڵ چاالکییەکانی فیس���تیڤاڵێکی بەرف���راوان دەبێ���ت و پێکدێت له نمایشێکی فاشیۆن تایبەت پێش���مەرگەو ژن���ە بەرگی بەج���ل و ش���ەڕڤانەکانی کوردس���تان، هەروەها س���یمینارو پانێ���ڵ و ک���ۆڕی تایبەت بەمافەکان���ی مرۆڤ و پێش���انگایەکی

لەوان���ەش جگ���ە فۆتۆگراف���ی. بەڕێوەچون���ی فیس���تیڤاڵێکی تایبەت بەفیلم کە جگە لەسینەماکارانی کورد س���ینەماکارانی هەری���ەک لەواڵتان���ی ئەمه ری���کا، ئەرجەنتین ، هیندس���تان، بەریتانیا، بەلجیکا، بەحرەین، سوریا، ئێران ، تورکیا، پورت���وگال ، هەروەها ئەڵمانیا بەفیلمەکانیان لەفێس���تیڤاڵی فیلمی مافەکانی مرۆڤ بەش���دارن کە

بڕیارە 7 رۆژ بەردەوامبێت.ئ���ەم چاالکیەکان���ی س���ەرجەمی نیشتیمانیی لەمۆزەخانەی فیستیڤاڵە ئەمنە سورەکە بەرێوەدەچێت، "چونکە ئەم مۆزەخانەیە ش���وێنی ئەشکەنجەو کوش���تن و زیندان���ی ک���وردان ب���وەو لەالیەن رژێمی دیکتاتۆری بەعس���ەوە بەرامبەر پێشێلکاریی تاوان و زۆرترین

بەمرۆڤایەتی تیادا کراوە". یەکەمدا کانون���ی لە10ی س���ااڵنەو ی���ادی رۆژی جیهانیی مافی مرۆڤ دەکرێتەوە، ئەو رۆژەش بۆ ساڵی 1948 دەگەڕێت���ەوە ك���ە تێی���دا ئەنجومەن���ی گش���تیی نەت���ەوە یەکگرت���وەکان، ب���ۆ یەکەمی���ن مرۆڤی مافەکانی جاڕنامەی جار

ڕاگەیاند.

شادی ئارام: به ڕۆحم و به عه شقه وه شانۆ ده که م

بەشی‌دوهه‌م‌

کوبانی‌شارێکی‌بێ‌مێژولەنوسینەکەی‌کاک‌بەختیاردا‌ساتەوەختی‌بەرگریکردنی‌جەنگاورەرانی‌کوبانی‌لەشارەکە،‌جەن���گاوه‌رەکان‌و‌ لەمێ���ژوی‌ بەتەواوی���ی‌لەمێژوی‌ش���ارەکەو‌لەمێژوی‌پارتە‌سیاسییە‌بەڕێوەبەرەکانی‌شارەکە،‌دابڕاون.‌‌هه‌م‌کوبانی‌لەئەزمونی‌خۆی‌وەک‌کانتۆنێکی‌س���ەربەخۆ‌لەئینتیما‌ جەن���گاوەرەکان‌ ه���ه‌م‌ داب���ڕاوە،‌کۆمەاڵیەتییەکەیان‌و‌ ئایدیۆلۆژیی‌و‌ سیاسیی‌و‌هه‌م‌سەرجەمی‌کێشە‌ئەتنیی‌و‌نەتەوەییەکانی‌ناو‌شارەکەو‌دەرەوەی‌شارەکەش،‌لەپێشخانە‌سیاسیی‌و‌نیش���تیمانیی‌و‌مرۆییەکانی.‌‌کاک‌بەختیار‌پێیوایە‌بەرگریکردنی‌جەنگاوەرەکان‌لەخۆی���ان‌و‌لەش���ارەکە‌بەر‌لەهه‌مو‌ش���تێک‌ناچێتەوە‌ناو‌ژینگەو‌سیاقە‌کوردییەکەی‌خۆی،‌ش���تێک‌نییە‌پەیوەندیی‌بەمێ���ژوی‌کوردەوە‌هه‌بێ���ت،‌چونک���ە،‌بەبۆچونی‌ئ���ەو،‌ژینگەو‌سیاقە‌کوردییەکە‌لە‌"پەنجا‌ساڵی‌ڕابردودا"‌‌ژینگ���ەی‌گواس���تنەوەیە‌لەشکس���تێکەوە‌بۆ‌شکستێک‌و‌لەهه‌رەسێکەوە‌بۆ‌هه‌رەسێکی‌تر.‌‌هه‌روەها‌پێیوای���ە‌ئەو‌جەنگاوەرانەی‌کە‌ئه‌و‌کەسانێک‌ نیشانئەدەن،‌ کەموێنەیە‌ بەرگرییە‌نین‌لەناو‌پارتە‌سیاس���ییەکانی‌کوردستانەوە‌هاتبن،‌بۆ‌نمونە‌سەر‌بەپەکەکەو‌پەیەدە‌بن،‌بەڵکو‌لەناو‌ڕوانینێکی‌نیتشەوەییەوە‌هاتون‌و‌بەرگرییەکی‌نیتش���ەوییانەش‌لەژیان‌دەکەن.‌‌بەمانایەک���ی‌دیکە‌ئ���ەم‌جەنگاوەرانە‌لەباتی‌ئەوەی‌منداڵی‌ئۆچ‌ئاالن‌و‌ساڵح‌موسلیم‌بن،‌منداڵی‌نیتشەن،‌ش���ارەکەش‌لەباتی‌ئەوەی‌بەشێکبێت‌لەئەزمونێکی‌سیاسیی‌و‌کۆمەاڵیەتی‌لەمێژوی‌ دابڕاوە‌ جوگرافیایەک���ی‌ دیاریکراو،‌خۆی‌و‌لەمێژوی‌بکەرەکان���ی‌و‌بەرگرییەکیش‌ئەنجامئەدات‌هیچ‌شتێک‌نایباتەوە‌ناو‌‌مێژوی‌

سیاسیی‌جەنگاوەرەکانی.دابڕینی‌کوبانی‌لەمێ���ژوی‌خۆی‌و‌دابڕینی‌کۆمەاڵیەتیی‌و‌ لەژینگ���ە‌ جەنگاوەرەکانی���ش‌گوتاری���ی‌و‌ سیاس���یی‌و‌ فەرهه‌نگی���ی‌و‌ئایدیۆلۆژیی‌و‌مێژوییەک���ەی‌خۆیان‌ئەو‌کاتە‌بەئاسانی‌بۆ‌خوێنەران‌دەردەکەوێت‌کە‌کاک‌بەختیار‌"س���اتەوەختی‌گەمارۆدانی‌شارەکە"‌لە"ساتەوەختی‌بەر‌لەگەمارۆدانەکە"‌دادەبڕێت‌و‌لەنێ���وان‌ئەو‌دوان���ەدا‌بۆش���اییەکی‌جودیی‌گەورە‌دروست‌دەکات.‌‌کاک‌بەختیار‌پێیوایە‌کێش���ەی‌کوبان���ی‌"کێش���ەی‌بەڕێوەبردن"ی‌ش���ارەکە‌نییە‌بەڵکو‌"کێشەی‌بەرگرییکردنە"‌لەش���ارەکە،‌بۆی���ە‌نابێت‌ک���ردە‌و‌ڕۆحیەتی‌بەرگرییکردن���ی‌جەن���گاوەرەکان‌بەش���ێوازو‌بەخەیاڵی‌ ش���ارەکەوەو‌ بەڕێوەبردنی‌ مێژوی‌سیاسیی‌و‌ئایدیۆلۆژیی‌جەنگاوەرەکانەوە‌گرێ‌بدەین.‌‌الی‌ئەم‌تیوریس���تە‌فەلسەفییە‌قوڵە‌باس���کردنی‌ئەم‌ش���تانە‌نەک‌زایدو‌بێمانان،‌بەڵکو‌وا‌دەک���ەن‌لەنرخ���ی‌بەرگریکردنەکە‌کەمببێت���ەوەو‌ئەو‌ژیانە‌ڕوت���ە‌کە‌بەرگریی‌لەخۆی‌دەکات‌بەشوناس‌و‌گوتارو‌سیاسەت‌و‌خەون‌و‌خەیاڵی‌جەنگاوەرەکان‌خۆیان‌‌پیس‌و‌کەمنرخ‌ببێت.‌‌کاک‌بەختیار،‌وەک‌پیش���ەی‌هه‌میشەیی،‌لێرەشدا‌دوالیزمێک‌دروستدەکات‌لەنێوان‌کوبانی‌"چ���ۆن‌خۆی‌ببات‌بەڕێوە"،‌لەگەڵ‌کوبانی‌"چۆن‌بەرگریی‌لەخۆی‌بکات".‌و‌ئەو‌دو‌مەس���ەلەیە‌بەتەواوی���ی‌لەیەکتری‌دادەبڕێ���ت.‌‌وات���ە‌ک���ردەی‌بەڕێوەبردن���ی‌ش���ارەکە‌بەر‌لەگەمارۆدانەک���ەی‌بەتەواویی‌گەم���ارۆدان‌و‌ لەس���اتەوەختی‌ دادەبڕێ���ت‌بەرگریلێکردنەک���ەی،‌وای‌نیش���انئەدات‌ئەو‌بەرگریکردنە‌هیچ‌پەیوەندییەکی‌بەش���ێوازی‌ڕێکخستنەوەی‌شارەکەوە‌نییە.‌‌لەم‌ڕوانینەدا‌مەسەلەی‌"بەڕێوەبردنی‌کوبانی"‌و‌مەسەلەی‌"بەرگریلێکردن"ی‌دو‌ش���تی‌جیاوازن‌و‌پێشی‌وایە‌"مەگ���ەر‌تەنها‌عەقڵێک���ی‌ئایدیۆلۆژیی‌بەیەکەوە‌کۆیانبکاتەوە".‌‌کەس���ێک‌نەیەوێت‌حیکایەتێک���ی‌ئایدیۆلۆژیی‌س���ادە‌دەربارەی‌بەرگریکردنی‌جەنگاوەرانی‌کوبانی‌بەخوێنەران‌بفرۆشێت،‌دەزانێت‌ئەم‌دوالیزم‌و‌جیاکارییە.‌‌دوالی���زم‌و‌جیاکارییەکی‌س���اختەن‌و‌لەدەیان‌

سەرەوە‌هه‌ڵەن.هه‌م���و‌خوێنەرێک���ی‌س���ادە‌دەتوانێ���ت‌بپرسێت‌باش���ە‌ئەوانەی‌بەرگریی‌لەشارەکە‌دەکەن‌هه‌مان‌ئەو‌کەس���انە‌نین‌کە‌سااڵنێکە‌عەقڵی���ەت‌و‌ دەب���ەن؟‌ بەڕێ���وە‌ ش���ارەکە‌ڕۆحیەتی‌بەرگریکردن‌لەش���ارەکە‌بەش���ێک‌نییە‌ل���ەو‌عەقڵیەت‌و‌ڕۆحیەتەی‌ش���ارەکەی‌بەڕێوەبردوەو‌ئاراستە‌کردوە؟‌ئایا‌جەنگاوەرە‌گەمارۆدراوەکان‌هه‌مان‌ئەو‌کەس���انە‌نین‌کە‌بەر‌لەس���اتەوەختی‌گەمارۆدانەکە‌شارەکەیان‌ش���ارەکەیان‌ ئەوان���ەی‌ بەڕێوەب���ردوە؟‌بەڕێوەبردوە‌هه‌مان‌ئەو‌کەسانە‌نین‌کە‌ئێستا‌بەرگریی‌‌لێدەکەن؟‌‌ئایا‌بەڕاس���ت‌دەتوانین‌بەرگیرکردنی‌جەنگاوەرەکان‌لەش���ارەکە‌لەو‌خەون‌و‌پ���رۆژەو‌پالن‌و‌واقیع���ە‌داببڕین‌کە‌ئەوان‌لەش���ارەکەدا‌بەرهه‌میانهێناوەو‌هه‌وڵی‌پیادەکردنی���ان‌داوە؟‌ئای���ا‌جەن���گاوەرەکان‌دروستکراوی‌پەکەکەو‌یەپەگەن‌یان‌بەرهه‌می‌ڕۆحیەتێکی‌نیتش���ەویی‌تایبەتن‌کە‌لەپڕو‌بێ‌پێشینە‌لەو‌ساتەداو‌بەدابڕاویی‌لەمێژوی‌ئەو‌کەس���انە‌هاتۆتە‌کایەوە؟‌دابڕینی‌ڕۆحیەتی‌

لەمێ���ژوی‌ جەن���گاوەرەکان‌ بەرگریکردن���ی‌بەڕێوەبردنی‌ش���ارەکە،‌تەنه���ا‌لەیەک‌دۆخدا‌ڕاس���تە،‌وات���ە‌بۆچونەک���ەی‌کاک‌بەختیار‌دەکرێت‌تەنها‌لەیەک‌دۆخدا‌‌بس���ەلمێنرێت،‌ئەوەی���ش‌ئەوەی���ە‌جەنگاوەرەکان���ی‌کوبانی‌لەکوبانی‌ب���ەر‌لەگەمارۆدانەک���ەوە‌نەهاتبن،‌بەڵکو‌لەئاس���مانەوە‌کەوتبنە‌خوارەوە،‌یان‌کۆمەڵێک‌جەنگاوەری‌تری‌س���ەر‌بەمیلەت‌و‌مێژوو‌سیاقێکی‌تر‌بن‌و‌لەشوێنێکی‌ترەوە‌بۆ‌ئەو‌شارە‌هێنرابن.‌‌کە‌مەسەلەکە‌بەو‌شێوەیە‌نییەو‌ئەوان���ەی‌بەرگری���ی‌لەکوبانی‌دەکەن‌هه‌مان‌ئەو‌خەڵکەن‌کە‌لەش���ارەکەدا‌ژیاون‌و‌بەڕێوەی���ان‌ب���ردوە،‌ئیت���ر‌چ‌لۆژیکێک‌ئەوە‌دەسەلەمێنێت‌کە‌ش���ێوازی‌خۆبەڕێوەبردنی‌شارەکەو‌چۆنیەتی‌ڕێکخستنی‌پەیوەندییەکانی‌مەس���ەلەی‌ حوکمڕانیی‌و‌ ش���ێوازی‌ ن���اوی‌و‌هاواڵتیبوون‌تیای���دا،‌هیچ‌پەیوەندییەکی‌بەو‌ڕۆحی‌بەرگریکردنەوەوە‌نییە‌کە‌جەنگاوەرانی‌ئەو‌ش���ارە‌نیش���انی‌ئەدەن.‌‌ئەوە‌"عەقڵی‌ئایدیۆلۆژیی"‌من‌نییە‌کە‌بونی‌ئەو‌پەیوەندییە‌گریمان‌دەکات،‌بەڵک���و‌ڕوانینێکی‌میتۆدیی‌زۆر‌سادەو‌ئاسانە،‌کە‌بەداخەوە‌زۆربەی‌کات‌لەناو‌سەفسەتەی‌زۆرو‌زاراوەبازیی‌فرەجۆری‌کاک‌بەختی���اردا‌وندەبێت‌و‌ڕێ���زی‌ناگیرێت.‌‌ڕاس���تە‌کوبانی‌لەپڕێکدا‌کەوتە‌بەردەمی‌ئەو‌گەمارۆدان‌و‌پەالمارە‌بەرفراوان‌و‌ترس���ناکەی‌داعش،‌بەاڵم‌ش���ارەکە‌بەر‌ل���ەو‌پەالمارەش‌هه‌ر‌لەالی���ەن‌ئەوان���ەوە‌بەڕێ���وە‌دەبرا‌کە‌دواتر‌بەرگرییان‌لێکرد،‌ئەوانەی‌ش���ارەکەیان‌لەعەقڵی���ەت‌و‌دیدو‌خەیاڵێک���ی‌ئایدیۆلۆژیی‌تایبەتەوە‌ڕێکخستوەو‌بەڕێوە‌بردوە،‌هه‌مان‌ئەو‌کەسانەن‌کە‌بەرگرییان‌لێکردو‌بەرگریی‌لێدەکەن.‌‌دروس���تکردنی‌دوالیزمێک‌لەنێوان‌ئەو‌دو‌الیەن���ەدا‌هه‌ر‌لەبنەڕەتەوە‌هه‌ڵەیەکی‌گەورەیەو‌ئەوەی‌ئاراس���تەی‌ئەم‌جیاکارییە‌دەکات‌لۆژیکێکە‌ناتوانێت‌بەبێ‌دروستکردنی‌دوالیزم‌کاربکات‌و‌بنوس���ێت.‌‌کاک‌بەختیار‌

س���اتی‌گەمارۆدان‌و‌جەن���گ‌لەکوبانی‌وەک‌س���اتێکی‌بێ‌پێشینەو‌بێ‌س���یاق‌و‌بێ‌مێژو‌نیشان‌ئه‌دات،‌وەک‌"جەوهه‌ر"ێکی‌تازە‌وێنای‌دەکات‌کە‌پەیوەندیی‌بەڕابوردوی‌ئەو‌شارەو‌هێزە‌بەرگریکەرەکان���ەوە‌نەبێت.‌‌بەبۆچونی‌من‌زەحمەت‌نییە‌لەوە‌تێبگەین‌کاک‌بەختیار‌ئەم‌جیاکاریی‌و‌دوالیزمە‌بۆ‌دروس���ت‌دەکات،‌ئ���ەو‌نایەوێ���ت‌ڕۆحیەت���ی‌بەرگرییکردنەکەو‌ک���ردەی‌بەرگرییەک���ە‌لەناو‌س���یاق‌و‌ژینگە‌کوردییەک���ەی‌خۆیدا‌ببینێ���ت‌و‌بخوێنێتەوە،‌چونک���ە‌ئ���ەو‌جگە‌لەشکس���ت‌و‌هه‌رەس���ی‌بەردەوام‌ش���تێکی‌تر‌لەو‌سیاقەدا‌نابینێت.‌‌ئەو‌پێیوایە‌کورد‌پەنجا‌ساڵە‌لەشکستێکەوە‌بۆ‌شکس���تێکی‌تر‌دەڕوات،‌هه‌ره‌س‌بەدوای‌هه‌ره‌س‌بەس���ەر‌خۆیدا‌دەهێنێت،‌ئیتر‌چۆن‌ئێس���تا‌ببێتە‌خاوەن���ی‌ئ���ەو‌بەرگرییکردنە‌بێوێنەیە.‌‌بۆیە‌بۆ‌تێگەیش���تن‌لەم‌دیاردەی‌بەرگرییە‌دەبێت‌بۆ‌هۆکاری‌تر‌بگەڕێت،‌ئەم‌هۆکارەش‌لەبەرگرییەکی‌نیتشەیی‌و‌گەڕانەوە‌ب���ۆ‌جەن���گاوەری‌س���ەرەتایی‌و‌بەرگریکردن‌لەژیانی‌ڕوت���دا‌دەدۆزێت���ەوە.‌‌ئەوەی‌کاک‌

بەختیار‌لێ���رەدا‌ئەنجامی‌ئەدات‌تەاڵقدانێکی‌ڕەه���ای‌مێ���ژوو‌باوەش���کردنە‌بەهه‌ندێ���ک‌دەستەواژەو‌بیرۆکەی‌ئەبس���تراکتدا‌کە‌هیچ‌ش���تێک‌نایانهێنێتە‌ناو‌ئەو‌سیاقە‌مێژوییە‌تایبەت���ەوە.‌‌کاک‌بەختیار‌نایەوێت‌ناوی‌ئەو‌هێزانە‌بهێنێت‌کە‌بەرگرییەکە‌بەڕێوەدەبەن،‌کە‌پەکەک���ەو‌پەیەدەن،‌چونکە‌ئەم‌دو‌هێزە‌دو‌هێ���زی‌کۆنکریتی���ی‌ناو‌ناس���یۆنالیزمی‌بەپل���ەی‌ داواکارییەکانی���ان،‌ کوردی���ن‌و‌نەتەوەیی‌و‌ نیش���تیمانیی‌و‌ داواکاریی‌ یەکەم،‌لەخەباتێک���ی‌ بەش���ێکە‌ دیموکراس���ییەو‌دورودرێژ‌بۆ‌بەدەس���تهێنانی‌مافە‌سیاسیی‌و‌کۆمەاڵیەتیی‌و‌فەرهه‌نگییەکانی‌میلەتی‌کورد.‌‌واتە‌س���ەرجەمی‌ئەو‌شتانەی‌داوای‌دەکەن‌و‌خەباتی‌بۆ‌دەکەن‌بەشێکن‌لەداواکارییەکانی‌ئەم‌ ئاس���ۆکانی‌ کوردی���ی‌و‌ ناس���یۆنالیزمی‌کاک‌ ‌ دەکات.‌ ئاراس���تەیان‌ ناس���یۆنالیزمە‌بەختیار‌دەزانێت‌باس���کردنی‌ئەم‌ڕاس���تییە‌مێژوییە‌سادانە،‌کە‌ئیشی‌هه‌ر‌فیکرێکە‌النی‌هه‌رە‌کەم���ی‌میتۆدیبون‌و‌زانس���تیبونی‌تێدا‌بێت،‌هه‌مو‌ڕاستییەک‌لەو‌تەفیسرە‌هه‌ڵەیەی‌ئەو‌دەسێنێتەوە‌کە‌پێیوایە‌جەنگاوەرەکانی‌کوبانی‌شەڕ‌بۆ‌"ژیانی‌ڕوت"‌دەکەن‌و‌لەباتی‌ئەوەی‌منداڵی‌ئۆچ‌ئاالن‌و‌ساڵح‌موسلیم‌بن،‌کۆمەڵێ‌"جەنگاوەری‌س���ەرەتایی"ن‌و‌لەماڵی‌نیتش���ەوە‌هاتونەتە‌دەرەوە.‌لەباتی‌ئەوەش‌کە‌ش���ەڕ‌بۆ‌ماف���ە‌ئەتنیی‌و‌نیش���تیمانیی‌و‌نەتەوەیی‌و‌ئینسانییەکانی‌خۆیان‌بکەن،‌شەڕ‌دژ‌بەکاپیتالیزم‌و‌سیستم‌دەکەن.‌)ئەم‌خاڵە‌

دواتر‌دەگەڕێمەوە‌سەری(.‌

سڕینەوەی‌مێژوی‌جەنگاوەرەکانوەک‌وت���م‌کاک‌بەختی���ار‌تەنه���ا‌مێژوی‌کوبان���ی‌وەک‌ش���ار‌پش���تگوێ‌و‌پەکناخات،‌بەڵک���و‌مێژوی‌جەنگاوەرەکانیش���ی‌بەهه‌مان‌دەرد‌دەب���ات.‌‌ئاش���کرایە‌"ڕۆحی‌بەرگریی"‌و‌"دونیای‌ناوەکیی"‌جەنگاوەرەکانی‌کوبانی‌دروستنابێت،‌ گەمارۆدانه‌کاندا‌ لەساتەوەختی‌وەک‌دروس���تبونی‌هه‌ر‌ڕۆحیەتێکی‌تایبەتی‌ئەویش‌مێژویەکی‌تایبەت‌و‌پەروەردەکردنێکی‌تایبەت���ی‌ هێ���زی‌ کۆمەڵێ���ک‌ تایب���ەت‌و‌لەپشتەوەیە.‌ئەو‌جەنگاوەرانە‌بونەوەری‌بێ‌شوناس‌و‌بێ‌خەون‌و‌بێ‌چاوەڕوانیی‌پێشین‌نین،‌ڕوت‌و‌دابڕاو‌نین‌لەو‌مێژوە‌سیاس���یی‌و‌کۆمەاڵیەتی���ی‌و‌ئایدیۆلۆژی���ی‌و‌فەرهه‌نگییەی‌پێش‌گەمارۆدانی‌شارەکە‌ئامادەبوە.‌‌ئەوەی‌کاک‌بەختیار‌دەیکات‌هه‌وڵدانی‌ش���اردنەوەی‌ئەم‌ڕاستییە‌س���ادانەیە‌لەڕێگای‌زەخرەفەی‌زم���ان‌و‌دونیای���ەک‌ڕیتۆریک���ی‌بەتاڵ���ەوە.‌‌جەنگاوەران���ی‌کوبانی‌س���یحربازێک‌نەهاتوە‌لەناو‌ش���ەبقەکەیەوە‌دەریانبهێنێت‌و‌لەپڕێکدا‌لەو‌س���اتەداو‌لەو‌ش���ارەدا‌نیش���تەجێییان‌ب���کات،‌کاغەزێک���ی‌س���پیی‌نی���ن‌و‌قەڵەمی‌یەکەمجارحەرفەکانی‌ ب���ۆ‌ س���اتەوەختە‌ ئەو‌بەرگریکردن���ی‌لەس���ەر‌بنوس���ێت.‌‌بەڵک���و‌هه‌مویان،‌یان‌النیکەم‌زۆربەی‌هه‌رە‌زۆریان،‌مێژویەکی‌سیاس���یی‌و‌حزبیی‌و‌کۆمەاڵیەتیی‌و‌جێندەری���ی‌و‌ئایدیۆلۆژیی‌تایبەتیان‌هه‌یە‌کە‌س���ڕینەوەیان‌بەتاڵکردنەوەی‌جەنگاوەرەکانە‌لەهه‌مو‌ئەو‌ش���تانەی‌بەو‌س���اتەوەختەو‌بەو‌ش���ێوازە‌لەبەرگریکردنی‌گەیان���دون.‌‌ئەگەر‌کاک‌بەختی���ار‌کەمەکێک‌نوس���ینەکەی‌منی‌بەهێمنیی‌و‌لەدەرەوەی‌حەزو‌ویستی‌شێواندندا‌بخوێندایەتەوە،‌لەوە‌تێدەگەیش���ت‌من‌باس‌لەکۆمەڵێک‌جەن���گاوەر‌دەکەم‌کە‌مێژویەکی‌تایبەتی���ان‌هه‌ی���ە،‌ک���ە‌پەروەرده‌کردنێکی‌سیاسیی‌و‌فەرهه‌نگیی‌و‌کۆمەاڵیەتیی‌تایبەتیان‌هه‌یە،‌کە‌کەس���انی‌کۆنکریتیی‌ناو‌کۆمەڵێک‌پ���ارت‌و‌ڕێکخراوی‌سیاس���یی‌کوردس���تانی‌کۆنکریتن،‌ڕوانین‌و‌خەون‌و‌تەماح‌و‌وێناکردن‌و‌چاوەڕوانی���ی‌کۆنکریتی���ان‌ه���ه‌م‌لەخۆیان‌و‌ه���ه‌م‌ل���ەو‌دونیایە‌هه‌ی���ە‌کە‌ش���ەڕی‌تێدا‌دەک���ەن.‌‌ئەمانە‌"جەنگاوەری‌س���ەرەتایی"‌نین‌وەک‌کاک‌بەختیار‌تێیگەیش���توە،‌بەڵکو‌جەن���گاوەری‌ئەودی���وو‌دوای‌س���ەرەتاکانن،‌جەن���گاوەری‌ن���او‌ئەزمونێک���ی‌سیاس���یی‌و‌کۆمەاڵیەتی���ی‌و‌فەرهه‌نگی���ی‌تایبەتن‌و‌زمان‌و‌تایبەت‌شوناس���ی‌ خ���ەون‌و‌چاوەڕوانییەکی‌ئ���ەوان‌دەستنیش���ان‌دەکات.‌‌هه‌ڵەیەک���ی‌جەنگاوەرەکان���ی‌ واتێبگەی���ن‌ گەورەی���ە‌کوبانی‌لەس���اتەوەختی‌گەمارۆدانی‌کوبانیدا‌دروس���تبون‌و‌پەیوەندییان‌بەمێژوی‌شەخسی‌خۆیان‌و‌مێژوی‌گش���تیی‌شارەکەیان‌و‌مێژوی‌سیاس���یی‌ئەو‌پارت‌و‌ڕێکخراوانەوە‌نییە‌کە‌ئەندامن‌تیایاندا.‌‌بەزمانی‌میشێل‌فۆکۆ‌بدوێم‌ئەو‌جەنگاوەرانە‌هه‌م‌بەشێکن‌لەسیستمێکی‌گوتاری‌تایبەت‌و‌هه‌م‌بەش���ێک‌لەشێوازێکی‌دەس���ەاڵت‌و‌ لەپەیوەندییەکان���ی‌ تایب���ەت‌بەرهه‌م���ی‌ ه���ه‌م‌ مان���ا،‌ پەیوەندییەکان���ی‌"تەکنۆلۆژیایەکی‌تایبەتی‌خودس���ازیی"ن‌کە‌ئێمە‌ بەوجەنگاوەرانەی‌ کردونی‌ بەسەرێکەوە‌بینیمانن.‌من‌لێردا‌داوەریکردنی‌باشیی‌خراپی‌لەپەروەردک���ردن‌و‌تەکنۆلۆژیای‌ ئەو‌ج���ۆرە‌بەخودبون‌و‌شێوازی‌مەعریفەو‌ماناو‌گوتارانە‌ناکەم‌کە‌ئەوانی‌دروس���تکردوە،‌مەس���ەلەکە‌هه‌ر‌لەبنەڕەتەوە‌داوەریکردنی‌ئەو‌شتانە‌نییە‌لەڕێگای‌ناونانیان‌بەباش‌یان‌خراپەوە،‌بەڵکو‌

هێما‌بۆکردن‌و‌ناسین‌و‌دانپیانانیانە.‌‌بینینیانە‌وەک‌دەس���پێکێکی‌میتۆدیی‌و‌سەرەتایەک‌بۆ‌

خوێندنەوەو‌تێگەیشتن.کاک‌بەختیار‌لەو‌خاڵەدا‌ڕاس���تدەکات‌کە‌"لەش���کرێک‌ وەک‌ کوبانی‌ جەنگاوەرەکان���ی‌کاردەکەن"،‌کەس‌نکوڵی‌لەم‌ڕاستییە‌سادەیە‌ناکات،‌بەاڵم‌ئەندامانی‌ئەو‌لەشکرە‌زەمەنێکی‌سۆسیالیزەیش���نی‌ پەروەردەکردن‌و‌ درێ���ژی‌فەرهه‌نگی���ی‌و‌ کۆمەاڵیەتی���ی‌و‌ سیاس���یی‌و‌لەپش���تەوەیە.‌‌ ڕەمزیی���ان‌ ئایدیۆلۆژی���ی‌و‌شێوازێک‌لەپەروەردەکردن‌دروستیکردون‌کە‌من‌لەنوس���ینەکەمدا‌ب���ە‌"پەروەردەکردنێکی‌یۆتۆپی"‌ناونوسم‌کردوە)‌دواتر‌دەگەڕێمەوە‌سەر‌مەسەلەی‌یۆتۆپیا(.‌دابڕاندنی‌ڕۆحیەتی‌لەش���کرە‌ ئەم‌ بەرەنگاربونەوەی‌ بەرگری���ی‌و‌ل���ە‌س���اتەوەختەکانی‌ب���ەر‌ل���ە‌گەمارۆکە،‌پەروەردەک���ردن‌و‌ درێژەکان���ی‌ لەپرۆس���ە‌لەمێ���ژوی‌ تایب���ەت،‌ سۆسیالیزەیش���کردنی‌شەخسیی‌خۆیان‌و‌مێژوی‌گشتیی‌شارەکەیان‌و‌مێژوی‌پارت‌و‌گروپە‌سیاسییەکانیان،‌لەسەدان‌الوە‌هه‌ڵەی���ە.‌‌ئەوەی‌ئێمە‌لەچەند‌هه‌فتەی‌ڕابردوداو‌دوای‌سوکبونی‌گەمارۆدانی‌شارەکە‌بینیم���ان‌ئەوەیە،‌هه‌مان‌ئ���ەو‌جەنگاوەرانە،‌‌یاس���ایەک‌ب���ۆ‌ڕێکخس���تن‌و‌بەڕێوەبردن���ی‌پەیوەندیی‌نێوان‌نێرو‌م���ێ‌لەکانتۆنەکەیاندا‌دەردەک���ەن،‌ک���ە‌بەتوندیی‌گرێ���دراوە‌بەو‌ڕۆحیەت���ە‌ئایدیۆلۆژیی‌و‌خەونە‌سیاس���ییەوە‌کە‌دونیای‌ناوەکیی‌ئەوان‌ئاراس���تە‌دەکات،‌ڕۆحیەتێک،‌نە‌لەساتەوەختی‌گەمارۆدانەکەدا‌دروس���تبوە،‌نە‌دوای‌کۆتایی‌یان‌سوکبونی‌گەمارۆکەش‌کۆتایی‌پێدێت،‌بەڵکو‌بەش���ێکە‌لەمێژوی���ی‌ش���ارەکەو‌لەمێ���ژوی‌هێزەکانی‌و‌لەمێژوی‌شەخسیی‌جەنگاوەرەکان‌خۆیان.

‌تێزەی‌گەڕاندنەوە‌بۆ‌مێژو

کاک‌بەختی���ار‌کە‌خۆی‌هه‌مو‌ش���ێوازێکی‌نیش���تەجێکردنی‌دی���اردەکان‌لەن���او‌مێژودا‌پش���تگوێدەخات،‌کە‌مێژوی‌شارەکەو‌مێژوی‌جەنگاوەرەکان‌دەس���ڕێتەوە،‌کەچی‌ڕەخنەی‌ئەوە‌لەمن‌دەگرێت‌کە‌دیاردەکەن‌لەناو‌مێژوو‌کاتی‌خۆیاندا‌ناخوێنمەوە.‌‌بەختیار‌پێیوایە‌ئەگەرچی‌من‌بەردەوام‌پێ‌لەسەر‌ئەو‌پرنسیپە‌میتۆدیی���ە‌دادەگرم‌کە‌داوام���ان‌لێدەکات‌بۆ‌تێگەیشتن‌لەدیاردەکان‌بۆ‌مێژو‌بگەڕێینەوە،‌باس‌لەمرۆڤی‌کۆنکری���ت‌و‌دۆخی‌کۆنکریت‌و‌هه‌لومەرج���ی‌کۆنکریت‌بکەی���ن،‌دیاردەکان‌لەناو‌سیاقە‌مێژوییە‌کۆنکریتەکانیاندا‌جێگیر‌بکەی���ن،‌کەچ���ی،‌بەبۆچونی‌ئ���ەو،‌من‌ئەو‌قسانە‌تەنها‌وەک‌قسە‌دەکەم‌و‌بەشێک‌نییە‌لەتێزەیەک���ی‌تەتبیقیی‌کە‌من‌کاری‌لەس���ەر‌بک���ەم.‌‌لەپەیوەندیش���یدا‌بەکوبانییەوە‌ئەم‌"نامێژوییبونە!‌"‌ی‌من‌بەوە‌لێکئەداتەوە‌کە‌من‌‌وتومە‌ڕۆح���ی‌بەرگریی‌جەنگاوەرەکانی‌کوبان���ی‌پەیوەندیی‌بەو‌ڕەهه‌ندە‌یۆتۆپییەوە‌هه‌یە‌کە‌لەناو‌ناسیۆنالیزمدا‌ئامادەیە.‌‌کاک‌بەختی���ار‌پێیوای���ە‌ناس���یۆنالیزمی‌کوردیی‌ن���ەک‌هه‌ڵگ���ری‌ڕەهه‌ندێکی‌یۆتۆپ���ی‌نییە،‌بەڵکو‌هه‌ڵگری‌پرۆژەی‌شکس���ت‌و‌تێکشکانی‌بۆهه‌رەس���ێکی‌ لەهه‌رەس���ێکەوە‌ بەردەوامە،‌دیک���ەو‌لەکەوتنێک���ەوە‌ب���ۆ‌کەوتنێک���ی‌تر‌دەڕوات.‌‌بەبۆچون���ی‌ئ���ەو‌ناس���یۆنالیزمی‌کوردیی‌لە‌"پەنجا‌س���اڵی‌ڕاب���وردودا"‌جگە‌لەشکست‌هیچی‌تری‌تۆمارنەکردوە،‌ئیتر‌ئەو‌ڕۆحە‌یۆتۆپییەی‌من‌باس���ی‌دەکەم‌لەکوێوە‌ه���ات؟‌کاک‌بەختیار‌پێیوای���ە‌ئەگەر‌من‌بۆ‌مێ���ژو‌بگەڕامایەوەو‌ناس���یۆنالیزمی‌کوردییم‌لەن���او‌مێ���ژوی‌ئەم‌پەنج���ا‌س���اڵی‌دواییدا‌بخوێندایەتەوە،‌بەهیچ‌جۆرێک‌قسەم‌لە‌بونی‌ڕەهه‌ندی‌یۆتۆپی‌لەناو‌ناسیۆنالیزمی‌کوردییدا‌نەدەکرد.‌‌ناسیۆنالیزمێک،‌کە‌بەبۆچونی‌ئەو‌هه‌مو‌گیانی‌شکس���تە،‌یۆتۆپیای‌لەکوێ‌بو؟‌ئەمە‌نیش���انی‌‌ئەدات‌کە‌من‌مێژو‌فەرامۆش‌دەکەم‌و‌قس���ەی‌گش���تیی‌و‌حوکمی‌گشتیی‌

نەسەلمێنراو‌ئەدەم.بەر‌لەهه‌مو‌شتێک‌بەبێ‌دەستنیشانکردنی‌ماناکان���ی‌یۆتۆپی���ا‌لەنوس���ینەکەی‌من���دا‌زەحمەت���ە‌وەاڵمی‌تەواوەتی‌ئ���ەم‌ڕوانینەی‌کاک‌بەختی���ار‌بدەمەوە،‌بەاڵم‌ئەم‌بەش���ەی‌نوس���ینەکە‌هه‌ڵدەگ���رم‌ب���ۆ‌دوات���رو‌لێرەدا‌ئاس���انتر‌ س���ادەترو‌ مەس���ەلەی‌ لەهه‌ندێک‌دەدوێ���م.‌هه‌ر‌خوێنەرێک‌نوس���ینەکەی‌منی‌لەسەر‌کوبانی‌خوێندبێتەوە‌دەزانێت‌من‌باس‌لە‌"ناس���یۆنالیزمی‌کوردیی"‌بەڕەهایی‌و‌وەک‌گشتێکی‌هاوشێوەو‌بێ‌جیاوازیی‌و‌دابەشبونی‌ناوەکی���ی‌ناک���ەم،‌بەڵک���و‌زۆر‌بەکۆنکریتی‌پەروەردەکردنی‌ کارکردن‌و‌ لەش���ێوازی‌ باس‌سیاسیی‌و‌دروستکردنی‌کەسایەتی‌جەنگاوەر‌الی‌پەکەکەو‌پەی���ەدە‌دەکەم.‌‌ئەم‌خاڵەش‌لەنوسینەکەمدا‌زۆر‌بەئاشکرایی‌دیارە.‌‌واتە‌من‌باس‌لە"ناسیۆنالیزمی‌کوردیی"‌بەگشتیی‌و‌بەڕەهایی‌ناکەم،‌هه‌ر‌لەبنەڕتیش���ەوە‌باوەڕم‌بەوە‌نییە‌شتێک‌هه‌بێت‌ناوی‌"ناسیۆنالیزمی‌کوردیی"‌بێت‌بەڕەهایی،‌ناسیۆنالیزمی‌کوردیی‌لەه���ه‌ر‌پارچەیەکی‌کوردس���تاندا‌مێژویەکی‌تایب���ەت‌و‌بکەری‌تایبەت‌و‌ش���ێوازیکارکردنی‌تایبەت‌هه‌یە،‌لەهه‌ر‌پارچەیەکیش���دا‌کێشەی‌تایب���ەت‌و‌تەحەدای‌تایبەت‌و‌دوژمنی‌تایبەتی‌

هه‌ی���ە.‌‌لەه���ه‌ر‌یەکێکیش���یاندا‌ڕوی‌بەڕوی‌مۆدێلێک���ی‌تایب���ەت‌و‌جی���اواز‌لەدەوڵەت���دا‌تەقیوەتەوە‌ک���ە‌ناکرێت‌هه‌مویان‌لەژێر‌یەک‌دەستەواژەی‌س���ادەدا‌کۆبکەینەوە.‌‌ئەوەی‌بنەمای‌ کێش���ەیەو‌ کوردستاندا‌ لەبەش���ێکی‌خەباتی‌نەتەوەیی‌و‌نیشتیمانییە‌لەبەشەکەی‌ت���ردا‌وا‌نیی���ە.‌‌بەهه‌رح���اڵ‌ئێرە‌ش���وێنی‌ڕونکردن���ەوەی‌ئ���ەم‌خااڵنە‌نیی���ە،‌ئەوەی‌من‌لەو‌نوس���ینەدا‌لەس���ەر‌ڕۆح���ی‌بەرگریی‌جەنگاوەرەکان���ی‌کوبان���ی‌باس���ی‌دەکەم,‌دونی���ا‌ناوەکییەکەی‌ئ���ەو‌جەنگاوەرانەیە‌کە‌س���ەر‌بەدو‌پارتی‌سیاس���یی‌ناسیۆنالیستی‌کۆنکریت���ی‌ن���او‌دو‌پارچ���ەی‌کۆنکریتی���ی‌کوردس���تانن.‌س���یاقی‌خوێندنەوەی‌کوبانی‌لەنوسینەکەی‌مندا‌‌"س���یاقی‌ناسیۆنالیزمی‌کوردیی"‌نییە‌بەڕەهایی،‌بەڵکو‌ئەو‌سیاقەیە‌ک���ە‌تیایدا‌پەکەکەو‌یەپەگ���ە‌وەک‌دو‌هێزی‌زۆر‌کۆنکریت‌ئام���ادەن‌و‌کاردەکەن‌و‌بەرگری‌دەکەن.‌‌وەک‌وت���م‌کاک‌بەختیار‌باس‌لەوە‌دەکات‌کە‌س���یاقی‌ناس���یۆنالیزمی‌کوردیی‌بەڕەهایی‌لەپەنجا‌س���اڵی‌ڕابردودا‌س���یاقی‌"شکست"‌بوە،‌ئەو‌پەنجا‌ساڵە‌لەدیدی‌ئەودا‌پەشیمانبونەوەی‌ پارچەبون‌و‌ پارچە‌ "مێژوی‌بەردەوام‌و‌هەرەس‌و‌ئیفلیجیی‌س���ەمبولەکان‌ب���وە،‌مۆرکی‌س���ەرەکی‌ئەم‌ناس���یونالیزمە‌

قەیرانی‌ئیرادەگەریی‌بوە".‌

ڕیتۆریک‌و‌نرخاندنی‌قورس‌و‌نەسەلمێنراوهه‌مومان‌دەزانین‌کاک‌بەختیار‌نوس���ەری‌ڕیتۆریک‌داوەریکردنە‌گش���تگیرو‌گەورەکانە،‌لەچەند‌ڕس���تەیەکی‌کەم���دا‌حوکمی‌هێجگار‌قەبە‌نەک‌تەنها‌بەسەر‌هه‌مو‌کورددا‌دەدات،‌بەڵکو‌بەس���ەر‌هه‌مو‌خۆرهه‌اڵت‌و‌هه‌ندێکجار‌بەس���ەر‌هه‌مو‌مرۆڤایەتی���دا‌دەدات.‌زۆرجار‌پاڵەوانی‌ناو‌ڕۆمانەکانی‌چۆن‌لەس���ەر‌دونیا‌قسە‌دەکەن‌خۆشی‌لەنوسینە‌تیورییەکانیدا‌هه‌مان‌ش���ت‌دوبارە‌دەکاتەوە.‌پرس���یارێکی‌کۆنکری���ت‌بمەوێت‌لێرەدا‌بیکەم‌ئەوەیە،‌ئایا‌لەگرێدانەوەی‌ئەو‌حوکمە‌قەبەو‌گش���تگیرەی‌س���ەرەوەی‌کاک‌بەختیاردا‌بەس���ەر‌مێژوی‌پەنج���ا‌س���اڵی‌ناس���یۆنالیزمی‌کوردیی���دا،‌بەپەکەکەو‌پەی���ەدەوە‌چ���ی‌دەبینین؟‌ئایا‌پەکەکەو‌پەی���ەده‌‌لەکوێدا‌دەچن���ە‌ناو‌ئەو‌مێژوە‌"پەنجا"‌ساڵییەی‌شکستی‌بەردەوامی‌ناس���یۆنالیزمی‌کوردییەوە؟‌ئایا‌ئەم‌حوکمە‌هی���چ‌بنەمایەک���ی‌زانس���تییانەی‌هه‌یە،‌یان‌بەشێکە‌لەریتۆریکی‌زمان‌و‌دۆخێکی‌دەرونیی‌ماندو‌کە‌هێرش���کردنە‌س���ەر‌دونی���ا‌یەکێکە‌لەدەرکەوت���ە‌ه���ه‌رە‌س���ەرەکییەکانی.‌‌بەر‌لەهه‌مو‌ش���تێک‌مێژوی‌دروستبونی‌پەکەکە‌پەنجا‌س���اڵ‌نییە‌تا‌بەرپرس‌بێت‌لەشکستی‌پەنجا‌ساڵی‌ڕابردوی‌ناسیۆنالیزمی‌کوردیی.‌‌پەکەکە‌س���اڵی‌‌١٩٧٨دامەزراوەو‌لەس���اڵی‌‌١٩٨٤دەستی‌داوەتە‌خەباتی‌چەکدار.‌‌واتە‌پەکەکە‌‌٣٠س���اڵە‌خەباتی‌چەکدار‌دەکات‌و‌خۆشی‌٣٦ساڵە‌دروس���تبوه‌.‌‌ئەگەر‌مێژوی‌ئەو‌س���ی‌ساڵەشی‌هه‌موی‌شکست‌بێت،‌کە‌وانییە،‌ئەوا‌هیچ‌ش���تێک‌نایباتەوە‌ناو‌پەنجا‌س���اڵە‌ڕیتۆریکییەک���ەی‌کاک‌بەختی���ارەوە.‌‌

پەیەدەش‌لەس���ااڵنی‌دوهه‌زاردا‌دروس���تبوە،‌بەکۆنکریتی‌لەس���اڵی‌٢٠٠٣دا،‌واتە‌تەمەنی‌تەنها‌١١ساڵە.‌‌باشە‌ئەگەر‌دو‌هێز‌یەکێکیان‌سی‌ساڵێک‌لەمەوبەر‌دروستبوبێت‌و‌ئەویتریان‌هه‌موی‌‌‌١١س���اڵە‌‌دروستبوە،‌چۆن‌و‌بەچ‌مانەیەک‌پەنجا‌ساڵە‌لەشکستەوە‌بۆ‌شکست‌دەڕۆن.‌‌بەڕاس���ت‌ئەم���ە‌ڕیتۆریکی‌بەتاڵ‌و‌زمانێک���ی‌کۆنترۆڵنەکراوی‌ڕوت‌و‌توڕەیە،‌یان‌نرخاندن‌و‌هه‌ڵس���ەنگاندنێکی‌وردو‌هێمنی‌دو‌هێزی‌سیاسیی؟‌لەمەش‌بترازێت‌ئایا‌بەڕاست‌مێژوی‌خەبات���ی‌سیاس���یی‌کوردانی‌باکور،‌بەتایبەت���ی‌خەباتی‌پەکەکە،‌گواس���تنەوەیە‌لەشکس���تەوە‌بۆ‌شکس���ت؟‌ئایا‌بەڕاس���ت‌پەکەک���ە‌تەعبیرە‌ل���ە‌"قەیرانی‌ئیرادە"‌یەک‌کە‌لەدی���دی‌کاک‌بەختی���اردا‌‌"جەوهه‌ر"ی‌بەڕەهای���ی؟‌ کوردیی���ە‌ ناس���یۆنالیزمی‌هه‌رکەس���ێک‌النی‌ه���ه‌رە‌کەمی‌ش���ارەزایی‌دەرب���ارەی‌کوردس���تانی‌باک���ورو‌النی‌هه‌رە‌کەمی‌زانیاریی‌دەرب���ارەی‌کارەکانی‌پەکەکە‌لەنێو‌کوردانی‌باک���ورو‌کوردە‌کۆچبەرەکاندا‌بۆ‌ئەوروپ���او‌ئەمه‌ریکا‌هه‌بێ���ت،‌ئەم‌ڕایەی‌کاک‌بەختیار‌وەک‌هه‌ڵچونێکی‌س���ایکۆلۆژیی‌نەس���ەلمێنراوو‌ناڕاس���ت‌دەبینێت.‌‌لەس���ی‌ساڵی‌ڕابردودا،‌نەک‌لەپەنجا‌ساڵی‌ڕابردودا،‌پەکەکە‌دۆخ���ی‌کوردانی‌باک���وری‌لەدۆخی‌میلەتێک���ەوە‌ک���ە‌لەلێ���واری‌تواندنەوەیەکی‌کەمالیس���تییانەی‌ترسناکدا‌بو،‌گواستەوە‌بۆ‌دۆخی‌میلەتێکی‌چاالک‌بەهه‌ستێکی‌گرنگەوە‌بەشوناس���ی‌ئەتنیی‌و‌نەتەوەیی‌و‌سیاس���یی‌و‌فەرهه‌نگی���ی‌خ���ۆی.‌‌هه‌روەه���ا‌پەکەکە‌بەش���ێکی‌هێجگار‌گەورەی‌کوردانی‌ئەوروپاو‌کوردانی‌دەرەوەی‌کوردس���تانی‌ڕێکخستوەو‌توانایەک���ی‌سەرس���وڕهێنەری‌لەچاالککردن‌و‌مۆبیلیزەکردنیاندا‌نیش���انداوە.‌‌لەم‌ساتەشدا‌پەکەکە‌لەدەیان،‌ئەگەر‌نەڵێم‌لەسەدان‌شارو‌ش���ارۆچکەی‌کوردس���تانی‌باکوردا‌ئیدارەی‌ژمارەیەکی‌ بەدەس���تەوەیە،‌ شارەوانییەکانی‌زۆر‌لەسەرۆکی‌شارەوانییەکان‌کە‌لەدواهه‌مین‌هه‌ڵبژاردنداهه‌ڵبژێردراون‌یان‌کەس���انی‌سەر‌بەپەکەکەن‌یان‌زۆر‌لەپەکەکەوە‌نزیکن.‌‌کاک‌بەختیار‌وەک‌من‌ب���اش‌دەزانێت‌کاریگەریی‌پەکەکە‌لەناو‌شارێکی‌گەورەی‌وەک‌دیاربەکرو‌ئەستەمبوڵدا‌چۆنەو‌چییە،‌من‌و‌ئەو‌لەساڵی‌٢٠١٠دا‌بەیەک���ەوە‌لەدیاربەکر‌بوین‌و‌بینیمان‌پەکەکە‌چ‌هێ���زو‌کاریگەرییەکی‌گەورەی‌لەو‌ش���ارەدا‌هه‌یە.‌‌مەبەس���تی‌من‌لەم‌قس���انە‌بەرگریکردن‌نییە‌لەسیاسەت‌و‌فیکرو‌شێوازی‌کارکردنی‌پەکەکە،‌ڕای‌من‌چ‌بەتۆمارکراوی‌و‌چ‌بەنوس���ین‌لەس���ەر‌ئەم‌هێزە‌بۆ‌خوێنەران‌ئاش���کرایە،‌ئەوەی‌م���ن‌دەمەوێت‌خوێنەری‌ل���ێ‌ئگاداربکەمەوە‌ئەو‌زمان���ە‌ڕیتۆریکییەی‌کاک‌بەختی���ارە‌کە‌نەک‌تەنه���ا‌هیچ‌ڕێزێک‌بۆالنی‌کەم���ی‌مێژوییبونی‌هی���چ‌دیاردەیەک‌دانانێت،‌بەڵکو‌لێوانلێویشە‌لەهه‌ڵەی‌سادەو‌تەعمیم‌و‌گش���تگیرییەکی‌گەورەو‌ترس���ناک،‌پڕیەتی‌لەکۆمەڵێ���ک‌نرخاندن‌و‌داوەریکردنی‌ناڕاس���ت،‌بەس���ەریەکەوە‌ئەوەندەی‌هێما‌بۆ‌دۆخی‌س���ایکۆلۆژیی‌ئەو‌دەک���ەن،‌ئەوەندە‌پەیوەندییان‌بەو‌دونیاو‌کەس���انەوە‌نییە‌کە‌

ئەو‌باس‌و‌داوەرییان‌دەکات.بەبۆچون���ی‌من‌پەکەک���ە‌وەک‌زۆر‌پارتی‌سیاس���یی‌لینینی���ی‌لەدونی���ادا،‌هه‌ڵگ���ری‌کۆمەڵێ���ک‌قەیران���ی‌تایبەتە،‌ب���ەاڵم‌بەهیچ‌مانای���ەک‌هه‌ڵگری"قەیران���ی‌ئی���رادە"‌نییە.‌‌لەڕاستیدا‌سەبارەت‌بەپەکەکە‌ڕێک‌پێچەوانەی‌ئ���ەم‌ڕای���ەی‌کاک‌بەختیار‌ڕاس���تە،‌یەکێک‌ئەوەیە‌ پەی���ەدەش‌ پەکەکەو‌ لەکێش���ەکانی‌کە‌دو‌هێ���زی‌"تەواو‌ئیرادەگ���ەر"ن،‌ئەوەی‌‌. Voluntarismبەئینگلیزی���ی‌پێیدەگوترێت‌باوەڕێکی‌تەواویان‌بەوەی���ە‌ئەوەی‌دەیڵێن‌و‌خەوی‌پێوە‌دەبینن‌دەتوانن‌بیکەن‌بەواقیع،‌پێیانوایە‌چۆنیان‌بوێت‌بەو‌ش���ێوەیە‌دەتوان‌دونی���ا‌دابڕێژن���ەوەو‌ڕێکبخەن���ەوە،چ‌جۆرە‌جەنگاوەرێکی���ان‌بوێت‌دروس���تی‌بکەن،‌چ‌جۆرە‌پرۆستێس���تێکیان‌بوێت‌ڕێکیبخەن،‌چ‌جۆرە‌سیستمێکی‌سیاس���یان‌بوێت‌بیهێننە‌کایەوە‌هتد..‌‌یەکێک‌لەکێشەکانی‌پەکەکەو‌پەیەدە‌لەوەدایە‌ک���ە‌بەڕادەیەک‌ئیرادەگەرن‌ناتوانن‌ڕێگرە‌گەورەکان���ی‌بەردەمی‌دونیای‌خۆیان‌ببینن.‌‌ئەگەر‌شتێک‌بەناوی"قەیرانی‌پەکەک���ەو‌ جەنگاوەران���ی‌ الی‌ ئی���رادە"وە‌یەپەگ���ە‌لەکوبانیدا‌هه‌بوایە،‌ئ���ەو‌بەرگرییە‌کەموێنەیەمان‌لەو‌شارەدا‌نەدەبینی.‌‌ئەگەر‌ئەم���ە‌دۆخی‌ئ���ەو‌دو‌هێزە‌بێ���ت،‌ئیتر‌بەچ‌مانای���ەک‌ئەم‌دو‌هێ���زە‌"پەنجا‌س���اڵە"‌لە‌‌"شکس���تەوە‌بەرەو‌شکس���ت"‌هه‌نگاودەنێن‌و‌‌"قەیران���ی‌ئی���رادە"‌کوش���تونی.‌‌ڕوەک���ەی‌ت���ری‌ئەم‌ڕیتۆریکە‌گش���تیی‌و‌بەتاڵەی‌کاک‌بەختیار،‌ڕوە‌ئەخالقییەکەیەتی.‌‌ئەم‌جۆرە‌نابەرپرس���یاری‌ بێنرخکردنێکی‌ لەڕیتۆری���ک‌تەواوی‌خەبات‌و‌تێکۆش���ان‌و‌کارو‌کردەوەی‌هه‌م���و‌ئ���ەو‌ک���ەس‌و‌الی���ەن‌و‌هێزانەیە‌کە‌کارەکان‌و‌دونیابینییەکانی���ان،‌لەگەل‌زەوق‌و‌حەزو‌ویست‌و‌س���ایکۆلۆژیای‌کاک‌بەختیاردا‌ناگونجێ���ت.‌ئەم���ەش‌ڕەهه‌ندێک���ی‌تری‌پڕ‌کێش���ەی‌ئەم‌نوس���ەرە‌‌"قوڵ"‌نوس���ەره‌ی‌

کوردە.

بیروڕا)٤55(‌سێشه‌ممه‌‌12٢٠١٤/١٢/٢ birura.awene@gmail.com

کوبانی: شارێکی بێ مێژوشەڕڤانان، جەنگاوەرانێکی بێ مێژو

ئەوانەی‌بەرگریی‌لەشارەکە‌دەکەن‌هه‌مان‌

ئەو‌کەسانە‌نین‌کە‌سااڵنێکە‌شارەکە‌بەڕێوە‌

دەبەن؟‌عەقڵیەت‌و‌ڕۆحیەتی‌بەرگریکردن‌لەشارەکە‌بەشێک‌نییە‌لەو‌عەقڵیەت‌و‌ڕۆحیەتەی‌شارەکەی‌بەڕێوەبردوەو‌ئاراستە‌کردوە؟‌ئایا‌جەنگاوەرە‌گەمارۆدراوەکان‌هه‌مان‌ئەو‌کەسانە‌نین‌کە‌بەر‌لەساتەوەختی‌

گەمارۆدانەکە‌شارەکەیان‌بەڕێوەبردوە؟

کاک‌بەختیار‌نوسەری‌ڕیتۆریک‌داوەریکردنە‌گشتگیرو‌گەورەکانە‌لەچەند‌ڕستەیەکی‌

کەمدا‌حوکمی‌هێجگار‌قەبە‌نەک‌تەنها‌بەسەر‌هه‌مو‌کورددا‌دەدات‌بەڵکو‌بەسەر‌هه‌مو‌

خۆرهه‌اڵت‌و‌هه‌ندێکجار‌بەسەر‌هه‌مو‌مرۆڤایەتیدا‌دەدات.‌زۆرجار‌پاڵەوانی‌ناو‌ڕۆمانەکانی‌چۆن‌لەسەر‌دونیا‌قسە‌

دەکەن‌خۆشی‌لەنوسینە‌تیورییەکانیدا‌هه‌مان‌شت‌دوبارە‌دەکاتەوە

گ���ەورە ئەدیب���ی ئەڵمانی���ی بێرتۆلد برێشت لەیەکێک لەقسە بەناوبانگەکانیدا ڕاماندەچڵەکێنێت و دەڵێت: ”چەند ھەژارە ئ���ەو میللەتەی پێویس���تی بەپاڵەوانە“. دەکرێ���ت ئ���ەم تێڕوانین���ە پێمانبڵێت گ���ەر میللەتێ���ک ت���ەنھا چاوەروان���ی پاڵەوانەکان���ی بێت بۆ ئەوەی بیپارێزێت یان رزگاریبکات، ئەوا دەبێت چاوەڕوانی ئ���ەوەش بێ���ت ک���ە ھەر پاڵەوانەکانی وێران کۆمەڵگاکەی بیچەوس���ێنێتەوەو بکات. دەش���ێت ترسی ئەوەی ھەبوبێت ک���ە لەتەنیش���ت ھەم���و کولتورێک���ی پاڵەوانێتیی���ەوە کولتورێک���ی تر بونی

ھەیە، ئەویش ترسنۆکییە. مرۆڤ وەکو پاڵەوان لەدایک نابێت، چونک���ە پاڵەوانێتیی دۆخێکی زگماکیی کۆمەاڵیەتییەو کولتورێکی بەڵکو نییە، دروس���ت دەکرێت. پاڵەوانەکان لەوێنای میللەتاندا جیاوازن، بەپێی کات و شوێن، رۆڵی ت���اک و گروپەکان، بەھاو رێس���او پرنس���یپ و ئایدیۆلۆژی���او ئایین���ەکان، لەچرکەساتی مێژویی جیاوازدا، گۆڕانی قوڵیان بەسەردا دێت. دەشێت ھەندێک لەدیکتاتۆرەکان لەدیدی زۆرێک لەگروپ و تاکەکانی کۆمەڵگادا پاڵەوانی نەتەوەیی بن، ئەو کەسانەی کە پاڵەوانانەش دژیان خەبات دەکەن، خائین و نامەرد بن. یان بەپێچەوانەوە، دیکتاتۆرەکان بەترسنۆک دادەنرێ���ن، چونکە بەب���ێ توندوتیژیی ناتوانن ئازایەتیی خۆیان نماییش بکەن و ئەوانەش���ی دژیان دەجەنگن، پاڵەوانی ڕاس���تەقینە ببینرێ���ن، چونک���ی ژیانی ڕوتی خۆی���ان دەخەنە مەترس���ییەوە. ئاش���تییگەرانەوە لەدیدێک���ی گ���ەر تەماش���ای س���ەربازی ھەڵھاتو بکەین، وەک���و پاڵەوانێ���ک نمایی���ش دەکرێت، ب���ەاڵم لەسیس���تەمی لەش���کردا وەکو سەرپێچیکەرێک لەرێساو یاساکان حوکم دەدرێ���ت. ھەمان ک���ەس الی حزبێکی عەقائیدیی دەبێت بەترس���نۆک و خائین و الی ئەوانەی دژ بەجەنگ و توندوتیژیین، دەبن بەپاڵەوانی رێگای ئاشتیی. دیارە لیس���تی ئەم پێناس و ھەڵس���ەنگاندنانە گەلێ���ک زۆرن و ت���ا دەتوانرێت دەکرێت پرس���یارە ب���ەاڵم درێژبکرێت���ەوە، جەوھەرییەک���ە ئەوەی���ە: چ پێوەرێ���ک ھەی���ە بۆ پێوانی ب���ەھای پاڵەوانێتیی؟ یان لەج���ەوھەردا ئایا ئێم���ە دەتوانین ئەم سیفەتە کۆمەاڵیەتییە بپێوین؟ گەر ئەمەش���مان کرد لەچ گۆشەنیگایەکەوە

تەماشای دەکەین و داوەریی دەکەین؟ دیارە چەندە نادروستە سەرکەوتوویی میللەتان بەزۆریی ژمارەی پاڵەوانەکانی نادروس���تە ئەوەن���دەش بپێورێ���ت، بەنەبونی میللەتێ���ک ناس���ەرکەوتویی پاڵ���ەوان ببینرێ���ت. دی���وی ئەودیوی ئ���ەم تێڕوانین���ەش بەو مانای���ە نایەت کە میللەت���ی بێ پاڵ���ەوان میللەتێکی لەپاڵەوان. پ���ڕ لەمیللەتێکی باش���ترە ئایدیۆلۆژیا بەتایب���ەت ئایدیۆلۆژیاکان و تون���دڕەوەکان دەیانەوێت ھەمو تاکێک بکەن بەپاڵەوان، بەکەسێک کە ئامادەبێت سەرۆک نیش���تیمان و بۆعەقیدەو خۆی بەکوش���ت بدات و وەکو پاڵەوان و شەھید نمایی���ش بکرێت. پاڵ���ەوان بونەوەرێکە ک���ە مەدالی���ای ش���ەرەف وەردەگرێت، کاتێک کە بەپێوەری حزب و س���ەرۆک، بسەلمێنێت. گیانفیدایی خۆنەویستیی و بەھەموفۆرمەکانیی���ەوە، دیکتاتۆری���ی دینی���ی بێت یان نادینیی، ماش���ێنێکی گ���ەورەی بەرھەمھێنانی پاڵەوانێتییەکی

وەھمییە. لە ڕێکخستنی سروشتدا پاڵەوانێتیی بەرگریی بەردەوامێتیی و بەڵک���و نییە، بونەوەرێ���ک ھەم���و ھەی���ە. لەب���ون ڕاوکەربێت دەش���ێت لەیەکچرکەساتتدا یان نێچیر. گەر ھەڕەش���ەی بونیش���ی بەس���ەرەوە بێ���ت، بەرگری���ی لەخۆی دەکات و دەشێت خۆی بکات بەقوربانیی بۆ ئەوەی مناڵەکان���ی رزگاربکات، یان بەپێچەوان���ەوە. پاڵەوانێتیی الی مرۆڤ ھەبێت، جەستەیی رەھەندێکی دەشێت لەوێن���ەی بەھێزیی، خێرایی، بەتوانایی و دەش���ێت بەھەمانش���ێوەش ھت���د، خەس���ڵەتێکی رەمزیی ھەبێت لەوێنەی ئازایەتی���ی، گیانفیدای���ی، خۆبەختیی و لەحاڵەت���ی خۆنەویس���تانە کۆمەک���ی مەترسیدارو ناکاودا. بەم چەشنە پاڵەوان س���یفەتێکە بەرامب���ەر بەترس���نۆکیی و پاڵ���ەوان دەوەس���تێتەوە. ناکردەی���ی

لەناو بەمانا کۆمەاڵیەتییەکەی کەسێکە رێس���ایەکی ئاڵۆزی ئاکاری ڕەمزیی یان ب���ەھای کۆمەاڵیەتیدا ھاموش���ۆ دەکات. پاڵەوانێتیی کردەیە، واتە کەس پاڵەوان نییە لەھیچ نەکردنەوە، بەڵکو لەئەنجامی کردەیەکی کۆمەاڵیەتییدا کەسێک دەبێت ی���ان دەکرێت بەپاڵەوان. بەم چەش���نە پاڵەوان خەسڵەتێکی زگماکیی نییە کە لەنەوەیەکەوە بێ���ت و لەجیناتەکانماندا ب���ۆ نەوەیەکی ت���ر بیگوازینەوە، بەڵکو کولتورێک���ی کۆمەاڵیەتییە کە دروس���ت دەکرێت و بەھایەکی رەمزییە کە بەرھەم

دەھێنرێت. پاڵەوانێتی���ی پەیوەندییەکی ئاڵۆزی لەگ���ەڵ توندوتیژییدا ھەی���ە. بۆ نمونە دەش���ێت بەکارھێنان���ی توندوتیژیی بۆ گەیش���تن بەئامانجێکی سیاس���یی یان کۆمەاڵیەتی���ی الی کولتورێک ئازایەتیی بێ���ت، ب���ەاڵم دەش���ێت بەکارنەھێنانی توندوتیژیی لەکۆمەڵگایەکی تر کولتورێکی ئینس���انیی گەورە بێت و بەھەمانش���ێوە دیاریکراو بەئامانجێک���ی گەیش���تن بۆ بەکاربھێنرێت. ئێمە نمونەی شۆڕش���ی توندتوتیژمان زۆرە کە پڕن لەئازایەتیی و پاڵەوانی گەورەو بچوک. بەھەمانشێوەش نمونەی شۆڕشی ناتوندوتیژیشمان ھەیە کە پ���ڕە لەئازایەتی���ی و پاڵەوانێتیی دژ س���ەربەخۆیی. لەپێناو بەتوندوتیژیی و ناکرێت خانەبەند پاڵەوانێتی���ی لێرەوە لەگۆش���ەنیگای ئازایەتیی و بەکارھێنانی لەگۆش���ەنیگای بەڵکو توندوتیژییەوە، بەچەوس���انەوەو دژ بەرگریی���ەوە ناعەدالەتی���ی. پاڵەوانێتی���ی دەش���ێت بێ���ت و ئاش���تیخوازانە بەرگرییەک���ی دەش���ێت توندوتیژان���ەش بێ���ت. ئەمە ئ���ەو نھێنییەمان ب���ۆ دەدرکێنێت کە ئازایەتی���ی کەس���ێکی مەدەنی���ی ک���ە دەخرێتە لەزینداندا دەکرێت و دەستگیر ن���اوی کەچ���ی ئەش���کەنجەوە، ژێ���ر یەکێ���ک لەھاوڕێکانی نادرکێنێت، ھیچی لەئازایەتیی پێشمەرگەیەک کەمتر نەبێت کە بەرامب���ەر بەدوژمنێکی پڕچەک و پڕ

ژمارە دەجەنگێت؟لەکۆمەڵگاگەلێک���ی پاڵەوانێتی���ی وەک���و کۆمەڵ���گای ئێم���ە ئەوەن���دەی ھاوڕێی ھێن���دە پیاوەتیی���ە، ھاوڕێ���ی ئێتیکی بەرپرسیارێتیی نییە. پیاوەتیی بەش���ێوەیەکی ئێم���ەدا لەکۆمەڵ���گای ڕەھا ڕوب���ەری جوامێری���ی و ئازایەتی���ی لەرێس���ای دەش���ێت داگیرک���ردوە. ئەوە ئازایەتیی س���ەربازییدا زانس���تی نەبێت خۆت بەکوش���ت بدەیت، بەڵکو نەھێڵی���ت بکوژرێیت. ک���ە ئەوەبێ���ت پاڵەوانێتیی س���ەرکردەیەک لەوەدا نییە سەر لەروبەڕوبونەوەیەکداھەڵبسێتە کە پێ و ش���ەڕ بکات، بەڵک���و لەوەدایە کە بەكەمترین زیان و مەترس���یی بۆ س���ەر

گروپەکەی شەڕەکە بباتەوە.

بەشی دوەم لەسێ بەش

چەمکی ئەبجێکشن � گاڵوبینیی الی جولیا کریستیڤاو پرۆسەی

خۆپاککردنەوەی بەردەوامبۆ دەمانەوێت ڕێبازە فەلسەفییەکان بەر ی���ەک نەکەون، بۆ ھەمیش���ە بۆ شوناسی پەتیی دەگەڕێین، بۆ ئایدیاو فەلسەفەو مەزھەبەکان کورتدەکەینەوە بۆ ھەندێک ھێڵی گش���تیی تا بتوانین وێنەیەک���ی تاکڕەھەندو ڕۆش���نیان لێ دروس���تبکەین؟ ئای���ا ئەم خواس���تە بۆ شوناس���ی پاک، ب���ۆ فیکری تاک مەرج���ەع ڕیش���ەکانی لەتێڕوانین���ی تەنیا ی���ان ئێمەدای���ە، فەلس���ەفیی بەرھەمی پرۆسێس���ێکی دەرونییە کە جارێ���ک لەمنداڵییدا پێیدا تێپەڕیوین و ئێس���تا لێ���رەداو لەبوارێک���ی ت���ردا لەڕاس���تیدا دوبارەیدەکەین���ەوە؟. پرۆسەی پاکس���ازیی بەر لەوەی وەک پرۆس���ەیەکی فیکری���ی ئی���ش بکات، بۆ عەش���ق دەرونییە. پرۆس���ەیەکی مەزھەبێکی خالی���س و خاڵیی لەھەمو چەمک و ئایدیایەکی نامۆ، ڕیش���ەکەی لەدەرونماندایە، لەو ساتەدایە کە تێیدا "م���ن" بۆ ئەوەی ببێت���ە "من" دەبێت پاکس���ازییەکی ناوەکیی گەورە بکات. بۆ قس���ەکردن لەپرۆس���ەی پاکسازیی دەرونی���ی، دەتوانی���ن بگەڕێینەوە بۆ الی فرۆی���د ی���ان الکان، ب���ەاڵم جگە لەم دو دەرونناس���ە، کەسێکی دی کە بڕێکی زۆری کاری فەلسەفیی خۆی بۆ خوێندنەوەی ئەم کردەی پاکس���ازییە تەرخانکردبێ���ت جولیا کریس���تیڤایە. کریس���تیڤا یەکێک���ە ل���ەو بیریارانەی پێداگریی لەس���ەر قۆناغ���ی ئاماژەیی لەمێژوی مرۆڤدا دەکات نەوەک قۆناغی کریستیڤا ڕەمزیی، جەغتی سەرەکیی لەس���ەر قۆناغ���ی پێ���ش ئۆدیبیی���ە لەتەفسیری ڕەفتاری مرۆڤدا. جیا لەوە "کریستیڤا" لەسەر گرنگیی قۆناغەکانی بەر لە"قۆناغی ئاوێنە"ی الکانیش پێ بایەخێک���ی گەورە واتە دادەگرێ���ت. دەداتە ئەو ھەستە سەرەتاییانەی بەر لەدروستبونی سوبێکت و زمان لەمرۆڤدا ھەن. یەکێک لەچەمکە سەرەکییەکانی کریس���تیڤا چەمک���ی "ئەبجێکش���ن �� abjection گاڵوبینی"ە. کە دەکرێت بەمانای "لەخۆتەراندن" "ڕەدکردنەوە" وەریبگرین، "لەخۆدورخس���تنەوە"ش واتە ئەو ساتەی کە نامانەوێت شتێک ببێت بە"ئێمە"، ساتێک تێیدا نامۆیەک لەئاسۆکانی س���وبێکتدا دەردەکەوێت و دڵنیایی و یەکێتیی و بەرقەراریی دەخاتە مەترسییەوە. ڕەتکردنەوەی سەرەتایی الی کریس���تیڤا، ڕەتکردنەوەی منداڵی ساوایە بۆ شیری دایک، کاتێک لەھەندێ حاڵەتدا تفیدەکاتەوە یان دەیهێنێتەوە، ئەمجۆرە لەخۆدورخستنەوە سەرەتاییە بەرچ���او ڕۆڵێک���ی کریس���تیڤا الی سوبێکتدا سنورەکانی لەدروستکردنی �ی لەجیاکردن���ەوەی "من" دەبینێت، من���داڵ لە"دەرەوە" ����ی خۆی. بەاڵم قێزکردنەوەی بەمان���ای ئەبجێکش���ن مرۆڤی���ش دێ���ت لەبەش���ێکی خۆی، دەرەوەی توڕدان���ە دەرھاویش���تن و ش���تێک لەناوەوە ب���ۆ دەرەوە، وەک ڕش���انەوە، تفکردن���ەوە، قێزھاتنەوە، وات���ە توڕدانی م���رۆڤ بۆ بەش���ێک لەخۆی بۆ دەرەوە. ئەبجێکش���ن الی کریس���تیڤا لەرەفتاری مرۆڤدا بەرامبەر الشەی مردوان بەڕونیی دەردەکەوێت، ھەستی ترس و تێکچون و قێزی مرۆڤ بەرامب���ەر الش���ەی ش���یتەڵ و کەالکی بۆگەن، جۆرێکە لەھەڵوێستی مرۆڤ نە بەرامبەر شتێکی دەرەکیی، بەڵکو بەرامبەر مەرگی خۆی. الشە بەردەوام ئ���ەوەم پیش���اندەداتەوە ک���ە دەبێت دەریبکەم و دوربخەم���ەوە، لەخۆم���ی نەھێڵم دۆخی جەستەم بچێتە ھەمان دورخس���تنەوەو پرۆس���ەی دۆخەوە. خۆپاکكردنەوە، بەنیازی دورخستنەوەی ھەر ش���تێکە نەھێڵێت وەزیفەی ژیان

بێگەرد لەجەستەدا بەجۆرێکی تەواوو بەڕێوەبچێ���ت. الی کریس���تیڤا کاتێک قس���ە لەس���ەر پرۆس���ەی ئەبجێکشن دەکەین، قسە لەدیاردەیەکی بایۆلۆژیی ناکەی���ن، بەڵکو قس���ە لەدیاردەیەکی کۆمەاڵیەتی���ی دەکەین. لێرەدا قس���ە لەس���ەر پاکوخاوێنیی و تەندروس���تیی نییە، بەڵکو قسە لەسەر مەترسییەکە کە ڕێکخستن و یاس���ابەندیی سوبێکت لەھەڕەشەیەکە کە تێکدەدات، قس���ە دەش���ێت ڕێزی س���نورەکان نەگرێت. الی کریستیڤا نەفرەت و ڕەدکردنەوەی کەسانی تاوانبارو دزو پیاوکوژ، لەوەوە دێت کە بەبونی خۆیان دەیس���ەلمێنن دی���وارەکان الوازن و چ یاس���اکان چەن���د مۆل���ەق و خۆنەگ���رن، لێرەوە جیاکردنەوەی���ان دورخس���تنەوەیان، لەخ���ود، جۆرێک���ە لەزەمینەس���ازیی بۆ ج���ۆرە وێناکردنێک���ی تایبەت بۆ ئەبجێکشندا، لەپرۆس���ەی سوبێکت. سوبێکت ئەوە دەردەخات کە "نایەوێت ھەندێک ش���ت ببن بەمن". چەمکەکە لەڕیش���ەدا، نزیکییەک���ی زۆری لەگەڵ الکان ھەیە، کریستیڤا نوێکەرەوەیەک و خوێنەرێک���ی گرنگی فرۆی���دو الکانە. بەپێی الکان، م���ن لەقۆناغی ئاوێنەدا ل���ەدەرەوەی خ���ۆی دەبینێت، خۆی یاخود لەئاوێن���ەدا، خ���ۆی وێن���ەی لەئەویدیدا دەبینێت���ەوە، واتە کاتێک خ���ۆی دەکات ئەوی���دی تەماش���ای دەبینێت، کاتێکیش تەماش���ای خۆی دەکات ئەوی���دی دەبینێ���ت. ڕس���تە بەناوبانگەکەی ڕامب���ۆ "من ئەویدیم"، ھەڵق���واڵوی ئەو س���اتەیە ک���ە تێیدا س���وبێکت دەزانێ���ت بون و ئ���ارەزوی لێرەوە ئەویدییە. دەس���تی خوڵقاوی لەناخی ئەو شتەی کریستیڤا پێیدەڵێت "م���ن" ئەویدی ھەیە، بون���ی ئەویدی لەناوەڕاس���تی بون���ی مندا ھەمیش���ە مای���ەی نائاس���ودەییە. ئەویدی لەناو مندایە، کە لەخۆم دەڕوانم ئەو دەبینم، ئەم جەستە نامۆیەش کە بۆتە بەشێک لەمن، ھی���چ کات ناھێڵێت "من... من بم". بەاڵم دەسەاڵتی ئەویدی لەمندا، دەسەاڵتێکی ڕەمزییە، واتە دەسەاڵتێکە وابەستەی زمانە، ئەویدی بونەوەرێکی بەبڕوای زمانەوانیی و س���مبولییە، کە کریستیڤا لەسەر خنکاندن و چەپاندنی قۆناغی پێش زمانەوانیی، دروستبوە. من���داڵ لەقۆناغی پێ���ش زمانەوانیی و قۆناغ���ی پێش ئاوێنەدا لەگەڵ دایکیدا یەک جەستەو یەک بونە، ھێشتا "دایک" بونێکی ئۆبێکتیڤی نییە، بەاڵم لەگەڵ ڕەوش���ی گەورەبوندا دای���ک لەمنەوە دەبێ���ت بەیەکێکی دی، لەبەش���ێکی خزاو لەبونی منەوە دەبێت بەئەویدی، لەس���وبێکت بەئۆبێک���ت و دەبێ���ت جیادەبێتەوە. پرۆس���ەی س���ەرکەوتن بەس���ەر دای���ک و دەرکردنی���دا، بەبێ گاڵوبینی "دەرکردن و دورخس���تنەوەی قێزەونانە" نایەتە دی، لێرەوە بێ ئەم پرۆسەیە دروستبونی شارستانییەتێک کە لەسەر "سەنتریزمی فالۆس" لەسەر "نەزم���ی پەتریارکی" دروس���تبوبێت، کریس���تیڤا ژولیا نامومکینە. کارێکی لەس���ەر ھەم���ان ڕەوت، وادەبینێ���ت دیاردەگەلی وەک دژایەتیی ژن، ڕەش ھۆمۆسێکس���والەکان، پێس���تەکان، بێگان���ەکان، ڕیش���ەیەکی قوڵ���ی لەو دەرکردن���ە س���ەرەتایی و ھەراس���ە قوڵ���ەی دایکدا ھەیە لەس���ەرەتاکانی پەروەردەمان���دا، ئەکتێ���ک کە ڕۆژانە دەبێت لەڕێگای قێزو خۆدورخستنەوەو بەرھەمیبهێنین���ەوە. نەفرەت���ەوە ھەس���تکردن بەبون���ی ئەوی���دی لەناو خوددا، ھەمیش���ە ھاوشانی قەیرانێکی نەرسیسیانەیە، سوبێکت ھەستدەکات ئەوەی دەبێت فڕێیبدات، ئەوەی دەبێت لێی دوربکەوێتەوە ھێشتا لەناخیدایە، ئی���دی ھەمو جۆرێ���ک لەخودئەڤینیی یاخ���ود گەڕان���ەوە بۆ خ���ود دەبێتە ھاوشانی ئارەزو بۆ پاککردنەوەی خود لەئەویدی، لەش���تە مردوەکان، لەوەی قێزەون و بۆگەن و ھێڵنجهێنە. پرۆسەی ئەبجێکش���ن، پرۆس���ەیەکی ئاڵ���ۆزە، ھەیە. نەگەتیڤی پۆزەتیڤ و ڕەھەندی بەوردیی دوای شێوەکانی کریس���تیڤا گاڵوبینی و لەخۆتەراندن لەمێژوو دیندا دەکەوێت، خودی ھونەرو ئەدەبیاتیش بەجۆرە پرۆس���ەیەکی خۆپاکژکردنەوە وات���ە دەزانێ���ت، "کاسارس���یس" بەجۆرە پرۆس���ەیەکی "ئەبجێکش���ن � گاڵوبینی". کریستیڤا پێیوایە نوسەران ئەدەبییەکانیانەوە تێکس���تە لەڕێگای

گوزارشتێکی س���ەمبولیی لەو کرداری لەخۆدورخستنەوەیە دەکەن، ڕۆمانگەلی وەک تاعون���ی کام���ۆ ی���ان ھێڵنجی س���ارتەر نمون���ەی زەقی گوزارش���تی ڕەمزیی���ن ل���ەو پرۆس���ە دەرونیی���ە قوڵ���ە، ھەر بۆیە کریس���تیڤا ھێڵێکی نهێنی���ی لەنێ���وان کاری دی���ن و کاری ئەدەبیاتیش���دا دەبینێت، واتە خودی ئەدەبی���ات لەناخدا جۆرە وەزیفەیەکی نوسەر لەڕێگایەوە ھەیە پاکژگەرانەی ھەمو ئەو شتانە لەخۆی دوردەخاتەوە کە قێ���زو نەفرەتی تێ���دا دەجوڵێنن. ھێڵێکی س���وبێکت پرۆس���ەیەدا لەم جیاک���ەرەوە لەنێ���وان پاک و پیس���دا دەکێش���ێت، ھێڵێک ک���ە ھەوڵدەدات ھێڵی جیاکەرەوەی س���وبێکتیش بێت لەگ���ەڵ ئەویدیدا. گەڕان ب���ۆ پاکیی بەرەو ئەوەمان دەبات لەپرۆس���ەیەکی خۆجیاکردنەوەو نەوەستاوی گشتیی و

خۆپاککردنەوەدا بین.لەخۆرھەاڵت���داو، "پاکژگەرای���ی"

فۆبیای���ی ڕەھەندێک���ی لەئیس���امدا قوڵ���ی ھەی���ە. ڕیتوال���ە دینییەکانی "وسڵدەرکردن" "بیس���میلکردن" وەک "تەوقەنەکردن لەگەڵ ژن یاخود پیاو" بەریەککەوتنێکی لەھەمو "خۆپاراستن جەس���تەیی"، نیش���انەی زەق���ی ئەو پرۆسەیەن. ئەمڕۆ ئەم فۆبیای پاکژییە، بەپاکیی ڕاگرتنی خ���ود وەسواس���ی ڕەھەندێکی شوناس���ەکاندا لەھەم���و ترس���ناکی وەرگرتوە. س���ەیرکردن بۆ ئەوی���دی وەک بونەوەرێک���ی قێزەون، بەش���ێکە لەژیانی ڕۆژان���ەو کولتوری مۆدێرنە گوزارش���تمان. قس���ەکردن و لەخۆرھەاڵت جۆرە ھەس���تێکی ناکۆک بەرامبەر ئەویدی بونیاد دەنێت. ھەتا ڕۆش���نبیرانی کورد کە قس���ەدەکەن، زۆرجار س���ەرەتای قسەیان بەکێشانی ھێڵێک���ی جیاکەرەوە دەس���تپێدەکات لەنێ���وان خۆیان و ڕۆش���نبیرانی دیدا. بڕێکی زۆر لەنوسین و کۆمێنتی دنیای ئێم���ە برتییە لەکێش���انی ئەو خەتە، لەو پرۆس���ەی ئەبجێکشنە. گوزارشتی لەجۆری "نوس���ەران ھەمو لەم چەمکە ئێم���ە "ڕۆش���نبیرانی نەگەیش���تون" لەم مەس���ەلەیەدا ش���ارەزاییان نییە" "بەھەڵەداچونێک���ی گش���تیی لەن���او ڕۆش���نبیرانی ک���ورددا ھەی���ە بۆ ئەم مەسەلەیە"... ئەمانەو چەندەھا گوزارەو ڕس���تەی دی، بەش���ێکی س���ەرەکیی کولتوری نوس���ینی ئێم���ەن. ھەندێک براو ھاوڕێی نوسەرمان ھەن، ئەمجۆرە ڕس���تانەیان لێبس���تێنیتەوە، شتێکی

ئەوتۆی���ان بۆ گوتن ب���ۆ نامێنێتەوە، چونک���ە لەبنەڕەتدا نوس���ینیان تەنیا لەپێناوی ئەو پرۆسەی گاڵوبینییەدایە، لەپێناوی کێشانی خەتێکی وەھمیدایە لەنێوان خۆیان و دونی���ادا، گاڵوبینیی نوس���ین و بنەڕەتیی بزوێن���ی بۆت���ە بیرکردنەوەی���ان. لێ���رەدا لەب���ەردەم فیکرێکدا نین کە تێزێکی دی بەکاری بەڵک���و ڕەتبکات���ەوە، بیرکردن���ەوە لەبەردەم شوناس���ێکداین پتر لەڕێگای گاڵوبینیی���ەوە خ���ۆی دەدۆزێت���ەوە، پەالماردانی ئەوانی دی و دورخستنەوەی خود لێیان، دەبێتە کۆڵەکەی سەرەکیی لێ���رەوە خۆناس���اندن. خۆناس���ین و زۆرب���ەی ئەو نوس���ەرانەی کە ناتوانن خودکار بەبێ ھەڵبژاردنی بابەتێک بۆ پەالماردان بنوسن، لەبنەڕەتدا نانوسن، بەڵکو پرۆسەیەکی دێرینی ئەبجێکشن، بیناسازیی خود لەرێگای گاڵوبینییەوە دوب���اره دەکەنەوە. تا ش���وناس پتر خۆی لەمەترسیدا ببینێتەوە، پرۆسەی دەرکردن و فڕێدان و خۆپاکكردنەوە زوتر دەگاتە ترۆپکە توندو ھیستیرییەکانی خۆی. لێرەدا س���وبێکت ناتوانێت جیا لەپرۆس���ەی نەفرەت و قێ���زو توڕەیی بونێکی ئارام و سرەوتی ھەبێت، خودی سوبێکت و س���نورەکانی تەنیا لەڕێگای ناش���یرینکردنی تون���دو دەرکردن���ی

ئەویدییەوە دادەمەزرێت.بەبڕوای م���ن "پاکژگەرایی میتۆدی" گاڵوبینییە پرۆس���ەی درێژکردنەوەی گواس���تنەوەی نوس���یندا، لەب���واری گرێمانەیەک���ی دەرونیی���ە ب���ۆ ن���او ئێمەدا لەدونی���ای فیک���ر. جیهان���ی ئەبجێکشن لەگەڵ خواستی نەرسیسی برین���داردا تێکەڵ دەبێ���ت. ئەمجۆرە س���وبێکتێکی لەکاری لەپاکژگەرایی، خۆئەڤین���ە کە ناتوانێت وێنەی پاکژی خۆی دروس���تبکات، ب���ەاڵم لەڕێگای مەزھەبگەراییەک���ی پەتییەوە، بەھۆی فەلس���ەفەیەکی ی���ەک ڕەنگ���ەوە یان بەکۆمەک���ی جیهانبینییەک���ی ڕادیکال لەپاکژییدا، ئەو فەزا پاکە دروستدەکات کە توند لەھەمو ئاس���ەوارێکی ئەویدی پاکیدەکاتەوە، پرۆسەیەک کە گوزارشت لەو ت���رس و قێ���زو نەفرەت���ە دەکات لەھەمو ش���تێکی غەری���ب. بەکورتیی بیرکردنەوەی فەلس���ەفیی ئێمە، ھیچ لەبیرکردنەوەی نیی���ە جیاوازییەک���ی سیاس���یی یان دینییم���ان، ھەر بۆیە لەزۆرب���ەی دەرکەوتنەکانی���دا تەنی���ا دەرھاویش���تەی سیاسیی ڕوتی ھەیە، نەوەک دەرھاویش���تەی فەلسەفیی یان دەرونناسیی یان کۆمەڵناسییانە. بەاڵم گاڵوبینیی تەنیا دی���وی ڕەدکردنەوەو میتیۆدییدا لەپاکژگەرایی دەرکردنمان بۆ دەگێڕێت���ەوە، وەل���ێ پاکژگەرایی میتۆدیی جیا ل���ەو دیوی گاڵوبینییە، پێویستی بەتەقدیسکردن و پاکژبینییش ھەیە... پێویستی بەوە ھەیە کە بەشە بەس���وپەرێکی خۆی، تایبەتەکان���ی ڕەمزی���ی بپارێزێت. لەچەمکی ئائورادا قسە لەو قەڵغانە دەکەم کە گەمارۆی فیکرێ���ک دەدات ت���ا لەتێکەڵب���ون و

ناپاکژیی بیپارێزێت.

ئائورا الی والتەر بنیامین و ئەفسونی دینیی لەکاری ئۆرگینالدا

تێزێکی تری گرنگ کە دەتوانین سودی لێ ببینی���ن، تێزەکەی والتەر بنیامینە یەکێک ئۆرگینالیتەی���ت. دەرب���ارەی لەتێزە سەرەکییەکانی والتەر بنیامین، دەربارەی "ئائورا � شەبەنگ"ە. زاراوەی شەبەنگی بنیامین، وەسفێکە بۆ کاری ئۆرگینالەکەیدا. لەس���اتە ھونەری���ی ش���ەبەنگ ئاماژەیەک���ە ب���ۆ تاقانەیی کاری ھونەریی، بۆ ئەو نوس���خەیە کە جێگرو کۆپییەکان ناتوانن ناوازەیی لێ بس���تێننەوە. ھەمو کارێکی ھونەریی، جۆرێکە لەدۆخ���ی یەکجارە کە دوبارە نابێت���ەوە، ئەم���ە الی بنیامین تەنیا بەو مانایە نییە کە تابلۆیەک ش���تێکی تاقانەیەو تەنیا یەکجار نیگار دەکرێت و ڕەس���ەنایەتییەکی تایبەت���ی ھەیە کە پابەندی بونی بێهاوتایەتی، بەڵکو بەو مانای���ەی کە ھەم���و کارێکی ھونەریی ناوکۆییەکی تایبەتی���ی و بەجێگایەکی تایبەتی���ی و مانایەک���ی تایبەتیی���ەوە بەس���تراوەتەوە. بنیامین پێی وایە کە لەگەڵ س���ەرھەڵدانی خۆری تەکنیک و کۆمەڵگای پیشەسازییدا ھونەر "ئائورا � شەبەنگ" �ی خۆی لەدەستدەدات.

13 (455( سێشه ممه 2014/12/2 birura.awene@gmail.comبیروڕا

ئاراس فه تاح

"پاکژگەرایی" لەخۆرھەاڵتداو

لەئیسامدا ڕەھەندێکی فۆبیایی قوڵی ھەیە ڕیتوالە دینییەکانی وەک "بیسمیلکردن"

"وسڵدەرکردن" "تەوقەنەکردن لەگەڵ ژن یاخود پیاو" "خۆپاراستن لەھەمو بەریەککەوتنێکی

جەستەیی"، نیشانەی زەقی ئەو پرۆسەیەن

ئەمڕۆ ئەم فۆبیای پاکژییە، وەسواسی

ڕاگرتنی خود بەپاکیی لەھەمو شوناسەکاندا ڕەھەندێکی ترسناکی

وەرگرتوە

پاڵەوانێتیی پەیوەندییەکی ئاڵۆزی

لەگەڵ توندوتیژییدا ھەیە. بۆ نمونە

دەشێت بەکارھێنانی توندوتیژیی بۆ گەیشتن بەئامانجێکی سیاسیی یان کۆمەاڵیەتیی الی کولتورێک ئازایەتیی بێت، بەاڵم دەشێت

بەکارنەھێنانی توندوتیژیی لەکۆمەڵگایەکی تر

کولتورێکی ئینسانیی گەورە بێت

پاڵەوانێتیی

گەڕان بەدوای ئیمانی بزربوداڕەخنە لەجەوهەرگەرایی لەبواری بیرکردنەوەی فەلسەفییدا

بەختیار عەلی

19 »»19 »»

دورنزیک گۆشه‌یه‌که

‌‌سه‌ردار‌عه‌زیز‌ده‌ینوسێت

فه لس����ه فه له هه رێم����ی کوردس����تان ئه و بواره ی����ه ک����ه په یوه ندیی به هیچ����ه وه نیه. جۆرێکه له میتافیزیکا، به باس����ی ئه م و ئه و؛ شه ڕ له گه ڵ ئه م و باوه شکردن به ئه ودا، خۆی خه ریککردوه. به اڵم له ڕاستیدا بیرکردنه وه ی فه لسه فیی، که له هه رێم بونی نیه، شێوازێکی قوڵ����ی بیرکردنه وه ی����ه که ده كرێت گش����ت بوارێکی ژی����ان له خۆی بگرێ����ت. هه مومان ده زانین که رۆاڵن پارت هه وڵی ئه وه ی دا که فاشن، نمایشی جلوبه رگ، بکاته که ره سته ی فه لسه فه، ژیژاک به ئه وه وه نه وه ستا سنوری تێپ����ه ڕان بۆ ش����ته پی����س و پۆخڵه كانیش. له س����ه ره تای مانگی دوانزه ی ئه مس����اڵ بۆ م����اوه ی دو رۆژ رێکخ����ه ری وۆرکش����ۆپێکم له گ����ه ڵ فۆلک����ه بێرن����ادۆت ئه کادیمی، که س����ه ر به وه زاره تی ده ره وه ی واڵتی سویده، ده رباره ی ن����ه وت و په یوه ندیی هه رێم و به غدا

له چوارچێوه ی فیدراڵیزمدا.فه لسه فه به شێوه یه كی چڕ ئاماده یی هه یه له وۆرکش����ۆپه که دا. ئه و چه مکه فه لسه فیه ی که به كاریده به ی����ن میتافۆری ماڵه. ماڵ ئه و جێگایه یه که ڕه هه ندی فیزیکیی، جوگرافیی، کۆمه اڵیه تیی، ئاساییش، ئابوریی، سیاسیی، بون، به شداربون، ئاماده بون و زۆر ڕه هه ندی تری هه یه. چه مکی ماڵ له بیری فه لسه فییدا جێگایه كی زۆر به رفراوانی داگیرکردوه. ماڵ وه ك جێگای����ه ك ب����ۆ نیش����ته جێبون، چۆن ده توانێ����ت رۆحێکی بێ ماڵ له خۆی بگرێت، ئه مه پرسیاری هێگڵه له فه لسه فه ی مێژودا. ئه وه ی نه گبه تییه الی کورد ئه وه یه که کورد رۆحێکی جێگیری هه یه له بێئاگاییه كی زۆردا به رامبه ر به م����اڵ. ماڵ له هی����چ ڕه هه ندێکی ئه و ڕه هه ندانه ی س����ه ره وه که باس����مانکرد الی مرۆڤ����ی کورد بونی نیه. س����ه رچاوه ی ئ����ه م نه گبه تییه ده گه ڕێت����ه وه بۆ ئه و رۆحه ده سته مۆیه ی که مرۆڤی کورد هه یه تی. به اڵم با زۆر له کرۆکی بابه ته ك����ه دورنه كه وینه وه. پرس����ێک که له بیس����ت س����اڵی ڕاب����وردودا روب����ه روی ئێمه بوه ت����ه وه، به اڵم هێش����تا به قوڵیی ده رکمان پێنه ك����ردوه، ئه وه یه که ئێمه ده مانه وێت چ ماڵێک بونیادبنێین، چۆن داهات و سه رچاوه کانی ئه م ماڵه دابه شبکه ین، ئه ندامه كانی چ په یوه ندیه كیان له گه ڵ یه کتردا هه بێت. ئایا ده مانه وێ ماڵێکی سه ربه خۆ بۆ خۆمان دروستبکه ین، له رێگا جیاوازه کانه وه، ن����ه ك ته نها له رێگای جیابون����ه وه وه، به ڵکو له رێگای خۆجیاکردنه وه وه، له رێگای که لتورو ی����ان نه خێر. ئابوری����ی و کۆمه اڵیه تی����ه وه، له وۆرکش����ۆپه كه دا ئێمه قس����ه له سه ر ئه وه ده كه ی����ن که چۆن که س����ه جیاوازه كانی ناو ماڵی کوردیی هه ست بکه ن که خاوه ن دیدی جیاوازن، ب����ه اڵم له چوارچێ����وه ی ماڵه كه دا ناچ����ارن ببنه خاوه ن یه ک دی����د له به رامبه ر ئه ویتری عه ره ب. لێره دا پرس����ی سه ره كیی ئه وه یه ئایا ع����ه ره ب له ماڵدایه له گه ڵ تۆدا، ی����ان هاوماڵ، دراوس����ێیه؟ ئای����ا عه ره بیی ئه ویتره؟ دونیای بیری کوردیی به زۆر شێواز ب����ۆ عه ره ب خه س����یوه. هیچ ش����تێک له ناو کورددا هێنده ی عه ر ه بپه رس����تیی به رفراوان نیه. کورد کاتێک هه س����ت به که میی ده كات له به رامب����ه ر عه ره بدا، کاتێ����ک نۆکه رایه تی بۆ ده كات، کاتێ����ک لێیده پاڕێته وه، کاتێک که لتوره كه ی پیاده ده کات، کاتێک الس����ایی ده کاته وه، ئه وا هه س����ت ب����ه وه ده کات که لێبورده و س����نگفراوانه. ی����ان به مانایه كی تر هه مو ئه و خه سڵه ته نه خۆشانه وه ک فه زیڵه ت ده بینێ����ت له خۆیدا. که واته په یوه ندیی کورد به عه ره به وه په یوه ندیه كی نه خۆشانه یه. ئایا چۆن له ماڵێکدا ئه م په یوه ندیه نه خۆش����انه ده گوزه رێت؟ چۆن ده توانێت فه راهه م بێت؟ ئه وه ی شایانی باسه، ئه م وۆرکشۆپه یه که م وۆرکش����ۆپ نیه، به ڵکو چه ند وۆرکشۆپێکی تر پێش����تر سازکراوه. به اڵم هه میشه کاتێک تێکه ڵک����راون و عه ره به كان ک����ورد عه ره ب و هه وڵی سوکایه تیی و ئیهانه و جنێویان به کورد داوه، له ئه نجامدا وۆرکش����ۆپه كه گۆڕاوه بۆ ده مه قاڵه ی بازاڕیی. بۆیه له سه ر پێشنیاری من بریاڕماندا کورد له هه ولێر به جودا، عه ره ب له به غدا به جودا، پاش����ان نیوه ی هه ر الیه ك له ده ره وه ی عێراق به یه ك بگه یه نین. ئه وه ی بۆ م����ن گرنگه له هه موی زیاتر رونکردنه وه ی دیدی کوردییه ده رباره ی چۆنێتی بونیادنانی ماڵی خۆی، چۆنێتی روبه روبونه وه ی ئه ویتری دوژمن و دراوسێ و هاوسێ ماڵ. له هه مانکاتدا فێربونی هونه ری دانوس����تان له گه ڵ خۆیداو له گ����ه ڵ ئه ویتردا. ئه مانه هه مو ڕاس����ته وخۆ په یوه س����تن به نه وته وه، چونکه ئه وه نه وته ک����ه س����ه رچاوه ی داهاته، که س����ه رچاوه ی پاره ی����ه. پ����اره یه كێک له ه����ه ره ئاڵۆزترین مه تری����اڵ و چه مکه كان له دونی����ای ئه مڕۆدا، به تایبه ت له گه ڵ زیاتر ش����لبونه وه ی دونیاو بااڵده س����تبونی ئابوریی دارای����ی له به رامبه ر

ئابوریی شمه كدا.

چۆن کورد ده توانێت له گه ڵ خۆیدا بدوێت، پاش����ان وه ک خۆی له گه ڵ ئه ویتردا بدوێت. ئه م دو پرۆس����ه یه که کورد هێش����تا فێری نه بوه بڕبڕه ی پشتی سیاسه تکردنه له دونیای کوردییدا. گرنگی����ی ئه مه له وه دایه که ئێمه چۆن یه كتر ده بینین، کێ به خاوه ن ماف و کێ به بێ ماف ده بینین، ترسمان چیه به رامبه ر یه كتر. چۆن ده توانین له گه ڵ یه كتردا بژین. ئه گه ر ئێم����ه ده توانی����ن له ئه ویتری عه ره ب جودابین����ه وه، هه رچه نده ئه گه ر بش����توانین له عه ره ب فیزیکی����ه وه ل����ه روی جوگرافیی و جودابینه وه ئه وا س����ه ده ی پێویس����ته هه تا له که لتورو ئه خالق و به ه����او نه رێتی عه ره ب

جودابینه وه.من که له س����ه ره تادا ده دوێم به خه یاڵێکی هایدگه ریانه وه قسه ئه که م، ئه و فه یله سوفه ی ک����ه هێنده خۆش����م ناوێ����ت. هایدگه ر وه ك بیرمه ندێکی ناسیونالیس����ت له پاش جه نگی جیهانی دوه م، له وه اڵمی بۆ قه یرانی که میی ش����وێنی نیش����ته جێبون له ئه ڵمانی����ای ئه و کاته، وتاره به ناوبانگه که ی نوس����ی به ناوی Building Dwelling Thinking ؛ بونیادنان، تیایدا ک����ه بیرکردن����ه وه، نیش����ته جێبون، هایدگه ر کۆمه ڵێک پرسیاری فینۆمینۆلۆژیی گرنگ ده وروژێنێت ده رباره ی په یوه ندیی ئه و س����ێیانه. هایدگه ر ده ڵێت ته نها کاتێک که ئێمه توانای نیش����ته جێبونمان هه یه، ته نها ئه و کاته ده توانی����ن بونیادبنێین. به م پێیه ئێم����ه ی کورد له میانه ی پرۆس����ه ی هه وڵدان بۆ س����ه پاندنی بونمان ده بێت بونیادنانمان، نیش����ته جێبونمان، بیرکردنه وه م����ان پێکه وه

گرێبده ین.ئه وه ی پێویسته بیڵێم ئه وه یه که په رله مان زیات����ر له هه مو ش����وێنێک ده بێت ش����وێنی بیرکردنه وه بێ����ت. ته نها له رێگای بیرکردنه وه ده توانرێت یاساو رێس����ای باش بۆ قه یرانی قوڵ دابڕێژرێت که ببێته هۆی مۆدرێنکردنی دونیای ئێمه. په رله مان گه ر به فه ره نسی یانی شوێنی قسه كردن، ئه وا نابێت شوێنی قسه ی بازاڕیی بێت، به ڵکو بیری قوڵ که بارتاقه ی خه مه ق����وڵ و قه یرانه گه وره کانی ئێمه بێت. دیاره په رله م����ان له ئاگایی تاک����ی کورددا، له نێو کایه ی سیس����ته می سیاس����ی هه رێمدا به م ش����ێوه یه نه ناس����راوه. ئه وه شی مایه ی دڵته نگیه ئه وه یه که ڕه خنه گرتن له م ده زگایه دیس����انه وه بارتاقه ی که موکورتیه كانی نیه. بۆیه په رله مان وه ك باڵه خانه )که مۆدێلێکی ئه ندازیاریی ئه وروپای رۆژهه اڵتیه، که تیایدا په رله مان رۆڵێکی په س����یوی بینیوه(، وه ك ش����وێن، وه ك فه زای بیرکردن����ه وه نه بوه ته جێگای ڕام����ان و له ئه نجامدا وه ك جێگایه كی له و ش����ێوه هه ڵناسوڕێت. گۆڕینی په رله مان له عه قڵ����ی تاکی کورده وه ده س����تپێده كات؛ که ئه و جێگایه چیه؟ جێگای له سیس����ته می سیاسیی کوردییدا له کوێدایه، ده بێت له کوێدا بێت؟ دۆخی چۆنه؟ ده بێت کێی بۆ بڕوات؟

بیرورا)455( سێشه ممه 2014/12/2 14

په رله مان ده بێت شوێنی بیرکردنه وه بێت

ته نها له رێگای بیرکردنه وه ده توانرێت

یاساو رێسای باش بۆ قه یرانی قوڵ

دابڕێژرێت که ببێته هۆی مۆدرێنکردنی

دونیای ئێمه. په رله مان گه ر به فه ره نسی یانی

شوێنی قسه كردن، ئه وا نابێت شوێنی قسه ی بازاڕیی بێت، به ڵکو

بیری قوڵ که بارتاقه ی خه مه قوڵ و قه یرانه گه وره کانی ئێمه بێت

نه‌وت‌و‌فه‌لسه‌فه

ئۆرهان پام���ۆك له ڕۆمانی )به فر(دا وێنه یه كی گه لێك قه شه نگ پیشانده دات كه كاره كته ره كانی س���ه ر ش���انۆیه ك نمایش ده كه ن. له و كاته دا س���ه ربازه توركه كان شانۆ ده ده نه به ر ده ستڕێژی ش���انۆ س���ه ر ئه كته ره كانی گولل���ه و به ڕاس���تیی ده مرن له كاتێكدا جه ماوه ر له ناو هۆڵه كه واده زانن هێش���تا نواندن به رده وامه و ئ���ه و كرده ی ته قه كردنه ش خۆی بۆخۆی نمایش���ه و هاوار ده كه ن به ڕاس���تیی دیمه نێكی جوانه ، بێ ئاگا له وه ی كه ئ���ه وه نوان���دن نیه به ڵكو ڕاس���تیه و كاره كته ره كانی س���ه ر شانۆ

به ڕاستیی ده مرن.ئ���ه م دیمه نه ی ڕۆمانه ك���ه ی ئۆرهان پامۆك دروست بۆ دیمه نی شانۆی ئه و جه نگه ده س���ت ده دات كه له ئێس���تادا ئاماده یه . ئه و جه نگه ی كه شانۆیه كی واقعیه بۆ پێش���مه رگه كان و شانۆیه كی ت���ه واو ناواقیعی���ی و نواندنئاس���ایه بۆ به واتایه كی كوڕه كانیان. به رپرس���ان و تر شانۆی ئه و جه نگه ی كه له ئێستادا ئاماده یه هه میشه ش���انۆیه كی دو دیو نمایش و ش���انۆی به دیوێك���دا ب���وه ،

بوه گرتن دوربینبه چاوه وه وێنه گرتن و بۆ نوخبه یه كی سیاس���یی و به دیوه كه ی تریشدا ش���انۆیه كی ته واو واقیعیی بوه بۆ ئه و سه ربازه ونانه ی كه ته رمه كانیان

بۆ شارو شارۆچكه كان ده گه ڕانه وه .كوڕه ك���ه ی كاك���ه حه مه پ���ه رده ی له سه ر ئه م نمایشه هه ڵماڵی و نواندن و ته مسیلی بێتامی س���ه ر شانۆی كرده واقیعی���ی . كوڕه كه ی كاكه كرده یه كی حه م���ه ده مامك���ی ش���انۆی پاڵه وانه عه نته ریات���ی داماڵ���ی و مقه باكان���ی س���ه ر شاش���ه و به ڕامبۆبونی سیاسیی بونێكی كرده نماش���ه وه له كرده یه كی

واقیعیی و ئاماده .حه مه كاك���ه كوڕه ك���ه ی مه رگ���ی له كێڵگه ی سیاس���یدا ده بێت���ه ڕوداو. ئه م���ه ش ئه و چركه س���اته یه كه مردن بۆخ���ۆی ئه م���ه ش ڕوداو. ده بێت���ه كاره كته رێكی دینیه . ته واو كرده یه كی سیاسیی پێشتر كاره كته رێكی پاسڤه ، به اڵم به ش���ه هیدبونی ده بێته كه سێكی ئه كتیڤ���ی كێڵگ���ه ی سیاس���یی و ئه م مه رگ���ه بۆ باوك���ی و بۆ پارته كه ش���ی ده بێته س���ه روه تێكی مه عنه ویی. پێش ئ���ه م مه رگه كه س ك���وڕی كاكه حه مه وه ك بكه رێكی سیاس���یی ناناس���ێت و مه رگ ده یكاته پاڵه وانێكی ئه فسانه یی. ئه مه ش )كریس���تۆڤه ر كۆلۆمبس(مان بیردێنێته وه ك���ه ئه مه ریكای دۆزیه وه ب���ه اڵم خ���ۆی نه یزان���ی ئه مه ری���كای دۆزیوه ت���ه وه ، به ڵك���و دوای مه رگ���ی خۆی به چه ندین س���ه ده ئینجا زانرا كه دۆزیوه ته وه . ئه مه ری���كای ده ریاوانێك كاره كته ری سیاسیی به كرده ی سیاسیی نابێته پاڵه وانی سیاسیی به ڵكو مه رگ

ئه و نازناوه ی پێده به خش���ێت. ئه مه ش س���ه لمێنه ری ئ���ه و ڕاس���تیه یه كه تا ئێمه دا له كۆمه ڵگه ی ئه م چركه س���اته له به ش���داریی جۆرێك���ه ش���ه هیدبون سیاس���یی نه ك كرده وه ی كاره كته ری سیاس���یی وه ك جه س���ته یه كی ئاماده

له ژیاندا.هاوسۆزیی بۆ كوڕی كاكه حه مه له و پێودانگه وه یه كه سیاس���ه ت له هه رێمی كوردس���تان گیانبازیی خۆی دۆڕاندوه و

ل���ه وه كه وتوه ك���ه سیاس���ه ت بێت. به مانایه كی تر سیاس���ه ت له م هه رێمه له مێژه له ڕیس���ك و مه ترسیی گه وره وه بوه به ڕه فاهیه ت و پۆس���ت و ژیانكردن جی���اواز ل���ه وی دی. ئه م هاوس���ۆزیه پێمانده ڵێت ئایا ئه وانی تریش ده توانن وه ك كاكه حه مه بن؟ ده توانن به فۆرمی كاكه حه مه سیاس���ه ت بكه ن و ته رمی كوڕه ك���ه ی له گه ڵ خۆی���دا بهێنێته وه ؟ ئ���ه م هاوس���ۆزیه خ���ۆی ب���ۆ خۆی شه رمه زاركردنی دۆخێكه كه زۆرن ئه و س���ه ركردانه ی ده یانه وێت سه ركرده بن

به بێ ئه وه ی جه رگیان بسوتێ.گرنگی���دان به كوڕی س���ه ركرده یه ك زیاد له ش���ه هیده كانی تر، پێمانده ڵێت ك���ه جیاوازیی گه وره له نێ���وان كوڕی س���ه ركرده و ك���وڕی خه ڵك���دا هه یه . وته ك���ه ی كاك���ه حه مه )ئیت���ر ئه وه شه ڕه و كوڕی ئێمه ش شه هید ده بێت(، كرده یه ك���ی وه ك ت���ردا به دیوێك���ی كه به وه ی ده رده كه وێت سوپرایزئامێز كارێك���ی نه كرده یه كوڕی س���ه ركرده

شه هید بێت.ئه م ش���ۆكه بۆ ش���ه هیدبونی كوڕی س���ه یره پێمانده ڵێت حه م���ه كاك���ه له باش���ور ئه م ج���ۆره به رگریه ماوه و سه یره كوڕی سه ركرده له گه ڵ باوكیدا شه هید ده بێت. شۆكئامێزه به وه ی ئێمه كوڕه كانیان س���ه ركرده و دیومانه هه ر به دوربین له شانۆی جه نگه كانه وه نزیك بون. مه رگی كوڕه كه ی كاكه حه مه ئه و ئیحراجیه ی بۆ سه ركرده كان دروستكرد ك���ه ده بێ���ت دوربینه كان بش���كێنن. كوڕه ك���ه ی كاك���ه حه مه له ئێس���تادا

دوربینه كانی شكاند.

كوڕه‌كه‌ی‌‌كاكه‌‌حه‌مه‌

عه زیز ڕه ئوف

مه رگی كوڕه كه ی كاكه حه مه ئه و ئیحراجیه ی بۆ سه ركرده كان دروستكرد كه

ده بێت دوربینه كان بشكێنن

كوڕه كه ی كاكه حه مه له ئێستادا

دوربینه كانی شكاند

ئەم رۆژانە بەهاتنی داعش دیسانەوە مەسەلە میله لی و نیحەلیەکانی ناو دنیای بۆچونێک هەر زیندوبونەتەوەو ئیسالم دەیەوێ ریش���ەکانی داعش بەگروپێکی س���ەدە مەزهەبی���ی ی���ان کەالمی���ی یەکەمینەکان���ی مێژوی "ئیس���الم"ەوە گرنگ���ە هەندێ ب���ەاڵم ببەس���تنەوە. بۆچونی دژە داعش¬-یش ببنە جێگەی رامان ت���ا دیوەکانی دیکەی ملمالنێکان ئەو سەردەمەو بەش���ێکی تری وێنەکە رونتر بنوێنێت و لێرەو لەوێش بێئاگایانە یان ئەنقەست داعش بەباوەڕی گروپێک

یەکسان نەکرێت کە شایستەی نیە. جوگرافیای دابەش���بونی هەمیش���ە رۆڵی���ان مەزهەب���ەکان و ئەندێش���ە، لەدینیک���ردن و دنیاییکردنی سیاس���ەت یەکێ���ک ب���ون. بایەخ���م جێگ���ەی ل���ەو گروپ���ە فیکریان���ە مورجیئەیەو مەزهەبەک���ەش حەنەفیە ک���ە یەکێکن لەو مەزهەبان���ەی زیاتر لەدنیای غەیرە باش���ترینی باڵوبونەت���ەوەو عەرەب���دا ئ���ەو کۆمەڵگایانەش کە زۆر س���ودیان ئەم مەکتەب و مەزهەبانە لەباوەڕەکانی وەرگرتوە ئەو واڵتە ئیس���المیانەن کە دەس���ەاڵت زۆر دنیاییترو خزمەتکارترە "وەالو کەمترین چەمک���ی بەخەڵ���ک و بەڕا"یان تێدا رەچاوکراوە. بەاڵم زۆرجار کە باس���ە میلەلی و نیحەلی���ەکان دێنە پێشەوە راگوزەر بەسەریاندا تێدەپەڕن و گۆڕانکاری���ی مێژوی���ی و لەبەس���تەرە بنەماکانیان دەگوزەرن و ئەندێش���ەیی و زۆرجاریش بەس���ەلەفیەت و وەهابیەت و ج���اری واش هەیە بەئەهل���ی "ئەهوا"و النیکەم زۆرێکی س���ەلەفیەکانیش الی

بە"فاسق" لەقەڵەم دراون و ئەدرێن.لێ���رەدا بۆ رونکردن���ەوەی جیاوازیی وەهابی���ەت و لەگ���ەڵ مورجیئ���ە س���ەلەفیەتی ئەمڕۆو حەنبەلیی و ئەهلی حەدیس و الیەنگرانی دەس���ەاڵتی سەدە یەکەمینەکان���ی دنیای ئیس���الم چەند خاڵێ���ک دەرب���ارەی مورجیئ���ە دەبنە

جێگەی ئاماژە:1� مورجیئە لەروی میراتی ئەندێشەو باوەڕەوە زیات���ر میراتگری )قاعدین(ن لەملمالنێی ئەوان���ەی "کەنارگیرەکان" دەوران���ی ئیم���ام عەلیەوە دانیش���تن و بێالیەنیان هەڵبژارد نە الیەنگری شام و نە کوف���ە. هەربۆیە بەتەرتیب باوەڕیان ب���ە 4 خەلیفە هەیە نەک پاش���وپێش. ملمالنێکەش حەقانیەتی لەمەس���ەلەی هەڵدەگرن بۆ قیامەت و یەکالکردنەوەی لەالیەن خوداوە هەربۆیە بەمورجیئەش

یەکالکردن���ەوەو چونک���ە ناودەبرێ���ن حەکەمیەت تاخیر دەکەن بۆ دواڕۆژ.

2� هەڵوێس���تی مورجیئە لەبەرامبەر خەلیفەو خەالفەت و خەڵک چ شام بێت چ مەدینە بێت چ کوفە دواتریش بەغدا، لەباوەڕیانەوە هەڵقواڵوە بێ جیاوازیی، ژیانی ئەب���و حەنیفە کە بەبنیاتنەرێکی ئەم دادەنرێ���ت گەواهیدەری مورجئیە

راستیەیە.٣� پرس���یارێک گرنگە بکرێت بۆچی زۆرینەی خەڵکی غەی���رە عەرەب بونە ش���وێنکەوتەی مورجیئ���ەو دواتری���ش هۆکارەکانی لەگرنگتری���ن حەنەف���ی؟ دەگەڕێتەوە بۆ باوەڕی ئەمانە سەبارەت بەئیمان و موسڵمانێتیی و چونە بەهەشت و ئەهل���ی ش���ایەتومان و کافرنەکردن���ی

یەکسانیی سەرجەم موسڵمانان.4� مورجیئە بەباوەڕ "نەک بەبزوتنەوەی پشتیوانێکی ئیس���تغاللیی" سیاسیی و مەزنی هەرەسی ئەمەویەت بو، چونکە لەدەورەی ئەمەوی جیهانی موسڵمانان لەنێوان موسڵمانی عەرەب و موسڵمانی مەوال���ی )غەیرە عەرەب( دابەش بوبو. ئەمەش بەزمان���ی رۆژ دەکاتە هاواڵتی پلە یەک و پلە دو کە ئەمەش ریشەکەی ئەحم���ەدی حەنبەلیی و لەئەندێش���ەی ئەهلی حەدیسەوە سەرچاوەی دەگرت و ع���ەرەب بەئەفزەلی���ەت ب���ۆ عەرەب و بەاڵم دەک���رد، تەفس���یریان قورەیش مورجیئ���ە بەچەند باوەڕێ���ک ئەم پایە ئایدیۆلۆژیەی ئەمەویی و ئەهلی حەدیسی

لەرزاند:آ � مورجیئ���ەو حەنەفیەکان باوەڕیان نی���ە، ئیم���ان بەزی���ادو کەمکردن���ی پێیانوایە شتێک نیە بەناوی موسڵمان و ئەفزەلیەت پایەی بەمەش موسڵمانتر، ه���ەرەس دێنێت. ئیم���ان و عەمەل الی بەیەکەوە پەیوەندی���ان جیایەو ئەمان

نیە.ب � مورجیئ���ە ئەوەی ش���ایەتومانی هێنابێ���ت بەکافری نازان���ن و پێیانوایە ئەوە مەسەلەیەکە پەیوەندیی بەخوداوە هەی���ە نەک بەندەکانی. هیچ کەس���ێک کاف���ر نیە الی ئەوان کە ش���ایەتومانی هێنابێت، باوەڕیشیان وانیە "گوناهبار" لەجەهەننەم���دا ئەبەد بمێنێتەوە بەڵکو دەس���وتێت. گوناهەکان���ی بەح���ەدی ئەمەش بۆ هەمو مرۆڤێک بەراس���تیان

دەزانی جا خەلیفە بێت یان گەدا.بۆیە باوەڕی ئەم���ان لەکافرنەکردنی خەلیف���ە پەیوەندی���ی بەئینس���انبونی خەلیفەوە هەیە ن���ەک پێگەی دینیی و ئەفزەلیەت و ئیغتیس���اب و ئیکتس���اب و ش���ەرعیبونی حوکمداریەک���ەی. دیارە ئەمەش روانینێک���ی مرۆییانەو دنیاییە

ب���ۆ م���رۆڤ و سیاس���ەت و کۆمەڵگ���ە ک���ە هەم هەڵ���ەو گون���اه کۆتایی دنیا نیەو ه���ەم لێبوردەی���ی و پێکەوە ژیان پایەدار دەکات و هەم دەرگای تەوبەش

داناخات.ب � هەر ئەم باوەڕانەش بون رێگەیان دەسەاڵت، به دنیاییکردنی بۆ خۆشكرد چونکە ئیمانداربونی خەلیفەو دەسەاڵت ده سەاڵتداریی و خاوێنکردنەوەی ناکاتە

بەریئبونی لەنادادگەریی.ج � دەعوەی مورجیئە لەسەر بنەمای هاواڵتی )ئەگەر وش���ەکە بەزمانی رۆژ بەکاربهێنین( بو، یەکسانی بو لەنێوان ع���ەرەب )مەوالیی و غەی���رە عەرەب و عەرەب( ئەمەش پێچەوانەی ئەمەویەکان لەدەس���ەاڵت مەوالیەکانی���ان ک���ە

دوردەخستەوە. د.وەهابی���ەت و داعش و س���ەلەفیەتی ئەمڕۆ زیاتر لەگەڵ رێچکەی حەنبەلیی و ئەهلی حەدیس���ەو نەقڵگەرایی کە بێ-تەحلی���ل و دەقگ���ەران کۆک���ن. بەاڵم

مورجیئ���ەو بەتایب���ەت حەنەفیەکانیان ئەهل���ی تەحلی���ل و ته ئویل���ی دەق���ن. ئەمان کەمتر جەخت لەس���ەر فەرمودە پشتئەس���تورن زیات���ر دەکەن���ەوەو بەقورئ���ان و تەفس���یری ئیس���تداللیی و

عەقڵیی و واقیعی.4� ل���ەروی عەمەلی���ەوە مورجیئ���ەو بەتایبەت ئەبوحەنیفە لەس���ەر بنەمای باوەڕیان نە پستیان وەرگرت لەئەمەوی نە لەعەباسی. نەک لەبەرئەوەی لەخەواریج یان ئەهلی حەدیس و س���ەلەفیەت بچن یان پش���تیوانیی دەسەاڵتدارێک بکەن و دژی ئەویتربن، نا، بەڵکو لەسەربنەمای رێزگرت���ن لەپای���ەی عیلمی���ی و جیایی ئەرکی زان���ا لەگەڵ دەس���ەاڵت رەنگە وەسیەتنامەکەی ئەبو حەنیفە باشترین رونکەرەوە بێت کە بەباوەڕی رونی خۆی سیاسەت و دەس���ەاڵتداران و دیوانی بۆ دوریگرت���ن لێی���ان لەوی���ادا نەبێت کە چاک���ەی گش���تیی بۆ خەڵ���ک نەک بۆ دەسەاڵت دێتە پێش���ەوە. ئەبوحەنیفە لەمەش���دا بەتەواویی ژیانی هاوسەنگی باوەڕی بەئەندێش���ەو ک���ردار هەم دژی ئەمەوی هەم دژی عەباس���یەکانیش بو. دژی فەسادی ئەمەویی هەم هەڵوێستی وەرگ���رت و هەم پش���تیوانیی راپەڕینی زەیدی کوڕی عەلی)121-122هج( کرد. لەگەڵ سەففاح و مەنسوری عەباسیشدا دەورەیەش���دا ل���ەو پێکنەهات���ەوەو پش���تیوانیی بزوتن���ەوەی ئیبراهیم���ی کوڕی عەبدواڵی کوڕی حەس���ەنی کرد )145ه���ج(، کۆتاییەکان���ی ژیانیش���ی هەرگیز گوزەراندو عەباسیدا لەزیندانی ئامادە نەبو هیچ پۆس���تێکی دەوڵەتیی وەربگرێ���ت. مەزنیی و مانەوەش���ی بەم

هەڵوێستە ئەبەدیی کرد.هەربۆیە ناکرێت وەهابیەت و مورجیئە لەهەڵوێستیان بەرامبەر خەالفەت وەک یەک سەیربکەین، لەسادەترین نمونەشدا ئ���ەو هەمو ئەم���ارەت و المەرکەزیەتەی لەمەش���ریقی ئیس���المییدا ل���ەدەورەی عەباسیدا هەڵگری مەزهەبی حەنەفیی و ئەندێش���ەی مورجیئ���ی ب���ون و رێ���ک پێچەوانەی باوەڕی مەرکەزی خەالفەت.

* ئەم وت���ارە زیاتر وەاڵمی وتارێکی هاوڕێ���م موحس���ین ئەدیب ب���و تیایدا النیک���ەم مورجیئ���ەی وەهابی���ەت و لەروانگ���ەی وەزیفەیان���ەوە چونی���ەک کردب���و، بەرەنگاریەکان���ی ئەوان���ی بۆ

ستەم نادیدە گرتبو.* لێرەدا تەنها بەش���ێوەی گش���تیی زیاتریان بنەماکان خراونەتەڕوو باوەڕو پێویستە بەاڵم بەحوکمی "وەاڵمی"بونی

وتارەکە هەر هێندە ڕێگە دەدات.

مورجیئەو‌دنیاییکردنی‌دەسەاڵت*هەردی مەهدی میکە

پرسیارێک گرنگە بکرێت بۆچی زۆرینەی خەڵکی غەیرە عەرەب

بونە شوێنکەوتەی مورجیئەو دواتریش

حەنەفی؟ لەگرنگترین هۆکارەکانی دەگەڕێتەوە

بۆ باوەڕی ئەمانە سەبارەت بەئیمان و

موسڵمانێتیی و چونە بەهەشت و کافرنەکردنی

ئەهلی شایەتومان و یەکسانیی سەرجەم

موسڵمانان

س���ه رەتا بەدورخس���تنەوەی کەسی توشبو لەشوێنی ڕوداوەکە وەك سوتان یان خنکان یان تەقینەوە یان ڕوداوی هاتوچۆ، پێویستە کەسەکە لەشوێنێکی پێویستە هه روه ها دابنرێت. سەالمەت کەمترین جوڵە بەکەسی توشبو بکرێت بەش���ێوەیەك زیان نەگەیەنێت بەملی

یان پشتی یان دەست و القی .یەک���ەم : بانگکردنی نەخۆش���ەکەو

دڵنیابون لەکراوەیی بۆری هەناسەABC

A= Airwayگۆێگرتن و هەستکردن لەهەناسەدانی نەخۆش���ەکە ، ئەگەر هەناسەی هەبو دەبێ���ت بخرێتە س���ەرال، دواتر ببرێتە نەخۆش���خانە ب���ۆ زانین���ی ه���ۆکاری

بێئاگابونی. ئەگەر هەناس���ەی نەبو پێویس���تە چەناگەی بەرزبکرێتەوەو ملی کەمترین جوڵەی پێبکرێت. ئەگەر کەرەس���تەی پێویست لەبەردەستدا بێت دەبێت ملی

جێگیر بکرێت.دوەم: هەناسەدان

B=Breathingئەگەر نەخۆش���ەکە هەناسەی نەبو، پێویستە هەناسەی پێبدرێت لەڕێگەی دەم���ەوەو بەگرتنی لوتی بەدو پەنجە. دو جار هەناس���ەی دەدرێتێ و لەکاتی هەناسەداندا پێویستە ئاگاداربین ئایا س���نگی جوڵەی هەیە ی���ان نا. ئەگەر دەتوانین البێت فریاکەوتنمان جانتای ماس���ك بەکاربهێنین بۆ ئەوەی خۆمان

لەگواس���تنەوەی نەخۆش���یی بپارێزین هەرچەندە ئەگەرێک���ی کەمیش هەیە، هەروەها ئەنجامدانی کرداری هەناسەدان

ئاسانتر دەبێت.سێیەم: سوڕی خوێن

C=Circulationبەردەوامبون���ی لێدانی دڵ و س���وڕی خوێن لەڕێگەی ش���ێالنی س���نگ یان ڕاگرتنی خوێن بەربون بەدروستکردنی

فشار لەسەر شوێنی بریندارییەکە.CPR شێالنی سنگ

فریاگوزار لەتەنیش���ت نەخۆشەکەوە لەناوەڕاستی دەستەکانی دادەنیشێت و س���نگی نەخۆش���ەکە دادەنێت دەبێت چەندینجار سنگی بەتوندیی و بەقوڵیی پاڵ بنێت کە یەك لەس���ەر سێی سنگ بگرێت���ەوە بۆ ئ���ەوەی خوێ���ن بگاتە مێشك. بەتایبەت لەش و بەش���ەکانی نابێت زۆر پەلە یان زۆر خاو بێت بەڵکو بەڕێژەی ١٠٠ ج���ار لەهەر خولەکێکدا. هەر جاری ٣٠ ش���ێالن و دواتر دو جار

هەناسەدان بەبەردەوامیی.پێویس���تە بوران���ەوەدا لەکات���ی دەس���تبەجێ کردارە س���ەرەتاییەکانی دەستپێبکەین و فریاکەوتنی سەرەتایی لەهەرێمی کوردستان پەیوەندیی بکرێت بەژمارە ١٢٢ کە سەنتەری فریاکەوتنە بۆ وەرگرتنی ڕێنمایی تەندروس���تیی و

داواکردنی ئەمبواڵنس.لەکات���ی گەیش���تنی ئەمبواڵنس���دا ئامێری ش���ۆکی کارەبایی پێویس���تە لەسەر نەخۆشەکە بپشکنرێت بۆ ئەوەی

بزانین کە ئایا پێویس���تمان بەش���ۆکی کارەبایی هەیە یان نا بۆ ئەوی نەخۆش

بگەڕێتەوە حاڵەتی ئاسایی خۆی. AED=Automated externalDefibrillatorئ���ەو ئامێرە ن���ەك هەر لەش���وێنە دەبێ���ت بەڵک���و تەندروس���تییەکاندا لەشوێنە گش���تیەکانیش هەبێت، وەك چێش���تخانەو گازین���ۆو وێس���تگەکان چونکە زۆر گرنگە ب���ۆ بەهاناوه چونی ئەو کەس���انەی کێش���ەی دڵیان توش

دێت.

كه لتوری خواردنفاست فودو خۆكوژییه كی

ده سته جه معیی زۆرج���ار هه مومان ئه و پرس���یاره مان ال دروس���ت ده بێ���ت ئایا خ���واردن وه ك كه لتورێكه كه ئێمه پێی راهاتوین یاخود خویه كه و له كاتی برس���یه تیدا پێویس���ته خواردن بخۆین؟ به داخه وه تاوه كو ئێستا خواردن نه بوه ته كه لت���ور به ڵكو ئه وه ی ده یخۆین ته نها بۆ تێربون و رزگاربونمانه

له برسیه تی رۆژانه مان.ئێمه كاتێك خ���واردن ده خۆین ئه گه ر به زاراوه ی رێبوار سیوه یلی بێت، فه نتازیا )چێژ وه رگرتن(ی تایبه تی خواردنمان نیه ، فه یله سوفیش نیتشه ی به زاراوه ی ئه گه ر بێت، ده ڵێ���ت" ته نها خ���واردن بده به و

كه سانه ی كه برسیه كی راسته قینه ن".گه ش���ه ی له ده ركه وتنی و ب���ه ر مرۆڤ فه لس���ه فه و دروس���تبونی عه ق���ڵ و شارستانیه ته كانی مرۆڤێكی )بخۆر( بوه ، ئه ندام���ی هه رسكردنیش���ی پێش عه قڵ و

ده ماغی گه شه ی كردوه .له كۆندا ه���ه ر خواردنێك تایبه تمه ندیی ناوچه یی خۆی هه یه ، بۆ نمونه خواردنی ناوچه ی له خواردنی هه ورام���ان ناوچه ی پش���ده ر جیاواز بوه ، ئ���ه وه ش وایكردوه خواردنیش وه ك زمان و جلوبه رگ ره گێكی

كه لتوریی هه بێت.له ده رئه نجامه كان���ی یه كێ���ك ب���ه اڵم جیهانگیری���ی گۆڕانكاری���ی له ش���ێوازی كه لتوریی و خواردن و هاتنه كایه ی فاس���ت فودو ماكدۆناڵ بو، ئه وه ش وایكردوه كه گۆڕانكاریی له ش���ێوه ی ژی���ان و خواردندا روبدات، فاس���ت فود ببێت���ه پێكهاته ی

سه ره كیی ژیان و زینده گیی مرۆڤه كان.فاست فود خواردنێكی پڕ له چه وریی و خ���وێ و كالۆری���ی زیاده یه ك���ه هۆكاری پس���پۆرانی قه ڵه وی���ن، س���ه ره كیی ته ندروس���تیی پێیانوایه ك���ه 55-7٠%ی قه ڵه وی���ی له ئێس���تادا په یوه ندی���ی به م جۆره خۆراكانه وه هه یه ، به اڵم هه ندێكی دیك���ه پێیانوای���ه ٣٠%ی ئ���ه م خۆراكانه

په یوه ندییان به قه ڵه وییه وه هه یه .له م س���ااڵنه ی دواییدا نه خۆش���یه كانی ش���ه كره و قه ڵه وی���ی و دڵ و گورچیل���ه و جه ڵته ی ده ماغ رویان له زیادبون كردوه ، كه هۆكاری س���ه ره كیی ئه م نه خۆشیانه نه بون���ی كه لتورێكی دروس���تی خۆراك و

وه رزشكردنه .مرۆڤ كاتێك فاس���ت ف���ود ده خوات هه ست به تێربون ده كات، به اڵم له راستیدا ئ���ه و ج���ۆره خۆراكانه تێربونی س���ك و برس���یبونی مولوله كانی خوێنه ، ئه وه ش كالیس���یۆم ه���ۆی كه مبونه وه ی ده بێته ئێسقانه كانه ، س���ه ره كیی پێكهاته ی كه هه روه ه���ا كه مبون���ه وه ی كانزاكانی وه ك

.)B،D( ئاسن و ڤیتامینه كانی گروپیئه و كه سانه ی كه به رده وام ئه م خۆراكانه ده خۆن توشی به دخۆراكیی ده بن، به بێ ئ���ه وه ی راس���ته وخۆ هه س���ت به خۆیان بكه ن، ئه و كاته ی كه نیش���انه كانی ئه و نه خۆشییانه له جه سته یان رو له هه ڵكشان ده كات چاره س���ه ركردنی گه لێك ئه سته م

ده بێت.بۆی���ه پێویس���ته هاواڵتیان���ی ئێم���ه بگه ڕێنه وه بۆ سه ر سفره و خوانه كانی ماڵ، چونكه س���ه ره ڕای دروستكردنی گیانێكی هاوس���ۆزیی و ده س���ته جه معیی خێزانیی ، چێژو تام به خواردنه كانمان ده به خشێت،

ئه گه ر نان و په نیرێكی ساده ش بێت.خۆراكه كانم���ان س���فره ی پێویس���ته هه مه جۆر بێت و هه مو گروپه خۆراكه كانی تێدا بێت، ش���یره مه نیی و گۆش���ته كه م چه وریه كان به كاربێنین و میوه و سه وزه ش واز هه بێت، له ژه م���ه خۆراكیه كانمان���دا

له شه كرو رۆنی به ستوش بێنین.وه ك كه لتورێك���ی مۆدێرن پێویس���ته له كاتی رۆشتنمان بۆ شوێنی كاره كانمان چه ن���د خواردنێك���ی س���وك بخه ینه نێو جانتاكان���ی ده س���تمان، بۆ ئ���ه وه ی واز بس���كویت و چكلێ���ت و له ش���یره مه نیی و خواردن���ه خێ���راكان بێنین، س���ه ره ڕای ئه وه ی پێویس���ته ژه م���ه خۆراكه كانمان له كاتی دیاریك���راوی خۆیاندا بێت، نه ك ئه و كاته ی كه مرۆڤ له كاره كه ی ده ستی

به تاڵ ده بێت.له خۆكوش���تنی واز ئ���ه وه ی ب���ۆ پێویس���ته بێنی���ن، ده س���ته جه معیی بگه ڕێینه وه بۆ چێشتخانه ی ماڵه كانمان و س���فره ی خوانی ماڵه كانمان، بۆ ئه وه ی

ژیانمان چێژبه خش بێت.

رۆژنام���ه ی ل���ه : وه رگی���راوه س���ود )سه المه ت، ژ 497، ١٣9٣ه(

فه نتازیای خواردن، رێبوار س���یوه لی ، ٢٠٠7

ئاژار دو هه فته جارێك

ئیسماعیل عوسمان ده ینوسێت

15 )455( سێشه ممه ١٢/٢/٢٠١4 tandrostyawene@gmail.comته‌ندروستی

س���ه لماندویانه لێكۆڵین���ه وه كان بۆ ئاڵتونه ماس���یی خه زێنه یه ك���ی ته ندروس���تیی به هۆی ئه و پێكهاته ی به م���رۆڤ س���ود تێیدای���ه و ك���ه ده گه یه نێ���ت. ئه م���ه جگ���ه له وه ی ئاره زوی جگه ره كێشان كه مده كاته وه له كه سی جگه ره كێش. زاناكان ده ڵێن ئه و پێكهاته یه ی له ئۆمیگا٣ هه یه وا له جگه ره كێش���ه كان ده كات ئاره زوی نیكۆتینیان نه مێنێت هه ر بۆیه ده ڵێن

پێویسته ئه و كه سانه رۆژانه حه بێكی ئۆمیگا ٣ بخۆن.

سه لماندوه ئه وه یان توێژینه وه كان پێویس���ته ژنانی دوگیان ماسیی یان ئۆمیگا ٣ بخۆن چونكه ده یانپارێزێت له توش���بون به خه مۆكی���ی له كات���ی دوگیانییه كه یاندا. ئه مه جگه له وه ی كه ئاستی ژیریی له منداڵ زیاد ده كات هه ربۆیه زۆر پێویسته له قۆناغه كانی س���ه ره تای خوێندن بدرێت به منداڵ

ب���ۆ ئه وه ی له ئاس���تی خوێندن باش بێت، هه روه ها ماسیی زۆر پێویسته بۆ ئه و كه س���انه ی نه خۆشیی دڵیان هه یه پێویس���ته هه فت���ه ی دو جار بخورێت ی���ان ئۆمیگا ٣ بخورێت كه هه مان سودی ماسیی هه یه ، هه روه ها ماسی به س���وده بۆ پاراستنی مرۆڤ زه هایمه رو خه ڵه فان و له نه خۆش���یی چه ندین نه خۆشیی تر كه په یوه ستن

به مێشكه وه .

ب���ۆ روبه روبونه وه قه ڵه وی���ی له جیهاندا س���ااڵنه بڕێكی زۆر پاره له و بواره دا خه رج ده كرێ���ت به ش���ێوه یه ك ك���ه بڕه كه ی زۆر ل���ه وه زیاتره كه بۆ روبه روبونه وه ی جه نگ خ���ه رج ده كرێت، به پێی ئام���اره كان یه ك له سه ر س���ێی جیهان به ده ست قه ڵه وییه وه ده ناڵێنێ. ئه مه له كاتێكدا له سه رانس���ه ری جیهان زیاتر له 85٠ ملیۆن كه س���ی برسی

هه یه .ك���ه راپۆرتێ���ك به پێ���ی كۆمپانیای )McKinsey ( ئاماده یكردوه كه به ش���یان له ١٠٠ واڵت���ی جیهان هه یه ، رایده گه یه نێت له ساڵی ٢٠٣٠ زیاتر له نیوه ی جیه���ان توش���ی گرفتی قه ڵه وی���ی ده بن. هه روه ها كۆمپانیاكه باس���ی له وه ش كردوه كه له جیهان سااڵنه به هۆی جگه ره كێشان و

ئه و نه خۆش���یانه ی به هۆیانه وه ی توش���ی كه س���ه كان ده ب���ن زیات���ر ل���ه دو تریلیۆن دوالر خ���ه رج ده كرێت و به هه مانش���ێوه بۆ قه ڵه وییش ئه و بڕه خه رج ده كرێت، هه روه ها راپۆرته كه رایگه یاندوه هه مو جیهان به بێ جیاوازیی له نێوان ساڵه كانی ٢٠٠٠ بۆ ٢٠١٣ نه یانتوانی���وه كۆنترۆڵ���ی قه ڵه ویی بكه ن و

سه ركه وتو نه بون له و بواره .

دواكه وتنی س���وڕی مانگانه كێشه ی زۆرێ���ك له خانمان���ه و زۆر كات بۆ ئه م مه به سته سه ردانی پزیشك ده كه ن، ئه م خااڵنه ی خواره وه به ش���ێكن له هۆكاری

دواكه وتنه كه .

١- دڵه ڕاوكێ :دڵه ڕاوك���ێ یه كێك���ه له هۆكاره كانی دواكه وتنی س���وڕی مانگان���ه ، چونكه له كات���ی ڕاڕای���ی له ش بڕێك���ی زیاتر هۆرم���ۆن ئه ڕژێ���ت و به م���ه ش هێلكه

ناتروكێت و سوڕی مانگانه رونادات.

٢- نه خۆشیی :توش���بون به نه خۆش���یی كتوپڕ، جا هه ر نه خۆشییه ك بێت هه ندێجار ئه بێته هۆی دواكه وتنی سوڕی مانگانه ، چونكه هه ندێ نه خۆشیی ئه بنه هۆی گرفت بۆ

سوڕه كه .

٣- گۆڕانكاریی له رۆتینی ژیان:هه ندێج���ار كاتێ���ك گۆڕانكاریی���ه ك له ژیانی خۆت ده كه یت ده بینیت سوڕه مانگانه ك���ه ت دواده كه وێ���ت. بۆ نمونه ل���ه رۆژه وه ئیش���وكارت كاتی كاتێك ده كه یت به ش���ه و ده بینیت گۆڕانكاریی

نه رێنیی له له شت روده دات.

4- خواردنی ده رمان:هه ندێج���ار خواردنی ده رمان، جا بۆ هه ر نه خۆش���ییه ك بێت، ده بێته هۆی دواكه وتنی س���وڕی مانگان���ه ، یاخود

وه ستانی بۆ ماوه یه ك.

5- قه ڵه ویی :زۆرج���ار زیادبون���ی كێ���ش یاخود به پێچه وانه وه الوازیی جه سته ، هۆكارن بۆ دواكه وتنی سوڕی مانگانه ، بۆیه زۆر

پێویسته ئاگاداری له ش و الرت بیت.

چۆن کردارەکانی فریاکەوتنی سەرەتایی دەستپێبکەین؟به شی یه كه م

د. سەروەر عارف ستار

یه ك له سه ر سێی جیهان قه ڵه ون و زیاتر له 850 ملیۆن كه س برسین

5 له و هۆكارانه ی كه ده بنه هۆی دواكه وتنی سوڕی مانگانه

ئاره زوی جگه ره كێشان كه مده كه نه وهOMEGA3ماسیی و

خوێندن(455( سێشه ممه 162014/12/2

ریکالم

کۆنگرەی پەروەردەیی خۆی گرفتە یان چارەسەری گرفتەکان دەکات؟لە 64 ئەندامی لیژنەی بااڵی کۆنگرە، تەنها 4 ئەندام لەپەروەردەی سلێمانی و گەرمیانە

ئا: ڕێنوار نەجم

ئامادەکارییەکانی بۆ کۆنگرەی پەروەردەیی دەستیپێکردوەو

بەڕێوەبەرێکی پەروەردەو کارگێڕی لقی سلێمانیی یەکێتیی مامۆستایان

ڕەخنە دەگرن لەتەوەرەکانی کۆنگرەو دابەشکردنی ئەندامی لیژنەکانی

کۆنگرەو وتەبێژی وەزارەتی پەروەردەش رایدەگەیەنێت بانگەوازیان بۆ وەرگرتنی

هەمو پێشنیارێک کردوە.

دواین کۆنگرەی پەروەردەیی وەزارەتی پەروەردە، لەس���اڵی 2007 سازکرا. دوای 8 ساڵ لەو کۆنگرەیە، وابڕیارە وەزارەت لەس���ەرەتای پێنجەمین کۆنگرەی خۆی س���اڵی نوێداو لەمانگ���ی کانونی دوەمدا

ئەنجام بدات.ش���ەش نوێی���ەدا، کۆنگ���رە ل���ەم باس���ەکانی دیارییک���راوەو ت���ەوەر کۆنگ���رە تایب���ەت دەبن ب���ەو تەوەرانە، سەرپەرش���تییکردنی ئەوانی���ش: قوتابخانەو بەڕێوەب���ردن، پەروەردەیی، پەیمان���گای ئەهلیی و بیانی���ی، ڕاهێنان، پەروەردەیی سیستمی تاقیکردنەوه کان و توێژین���ەوەی لێکۆڵین���ەوەو هەروەه���ا

پەروەردەیی. بەڕێوەبەری پەروەردەی دەربەندیخان، عومەر محەم���ەد لەب���ارەی تەوەرەکانی کۆنگرەوە بەئاوێنەی راگەیاند "من پێم باش نییە ئەم هەمو تەوەرە لەماوەی دو ڕۆژدا باس بکرێن. چونکە پەروەردە لەگرفتێکی گەورەو لەقەیراندایە. بەبڕوای من باشتر وابو کۆنگرە بەم شێوەیە نەگیرێت، ئێمە سازداوە پەروەردەییمان کۆنگرەی چوار کە من لەس���ێیاندا ئەندام بوم، لەوانەدا ئێمە نەمانتوانی وەک پێویست هەنگاوی گەورە بنێین، تەنه���ا کۆنگرەی چوارەم نەبێت کە تێیدا سیستمی پەروەردەییمان

گۆڕیی و جێدەستمان دیاربو".هەروەه���ا کارگێ���ڕی لقی س���لێمانیی یەکێتیی مامۆستایان، نەوشیروان غەریب پێیوایە دیارییکردنی تەوەرەکانی کۆنگرە لەجێی خۆیدا نیی���ەو کەموکوڕیی هەیە، "لەهیچ تەوەرێکدا باس���ی پرۆگرامەکان و نم���رەکان نەک���راوە ک���ە مامۆس���تایان لەالیان گرنگە. بۆ نمونە ئێستا زۆرینەی مامۆستایان و خوێندکاران ئەو پرسیارەیان

لەال دروس���تبوە کە ئایا نمرەی پۆلی 12 چی بەس���ەر دێت، ئایا نمرەی پۆلەکانی پێش���تر هەژم���ار دەکرێت یاخ���ود نا؟ ئەمە کە کۆنگردانیی���ە لەتەوەرەکان���ی

یەکالیی بکاتەوە".پ���ەروەردەی بەڕێوەبەرەک���ەی دەربەندیخانیش هەم���ان بۆچونی هەیەو هەندێک تەوەر کەدیارییکراوە لەکۆنگرەدا باس بکرێت، لەئێستادا بەگرنگی نازانێت "هەندێ تەوەری تێدایە کە زۆر پێویست نیی���ە، بۆ نمونە تەوەرێک هەیە لەس���ەر توێژینەوەو لێکۆڵینەوە، ئەمە تەوەرێکی زۆر بنچینەیی نییە لەپەروەردەی ئێستادا، ڕاستە زۆر گرنگە، بەاڵم لەواقعی ئەمڕۆی پەروەردەدا ئەو تەوەرە ڕەنگینەداوەتەوە. هەروەه���ا تەوەری کارگێڕی���ی، ئەوەندە لەکارگێڕیی، نیی���ە گەورەمان گرفتێکی

گرفتی گەورەمان لەپرۆگرام هەیە".هەروەه���ا دانان���ی ش���ەش ت���ەوەرو

بەکەموکوڕیی ڕۆژدا ل���ەدو باس���کردنی دەزانێت "ل���ەدو رۆژی کۆنگ���رەدا باس لەش���ەش تەوەر دەکرێ���ت، رۆژی یەکەم بەخوێندنەوەو میوان بەرێدەکرێت و رۆژێک دەمێنێتەوە بۆ گفتوگۆو دەنگدان لەسەر ناتوانرێت بەدڵنیایی���ەوە ت���ەوەرەکان. لەو کات���ەدا ئامانجەک���ە بپێکرێت، بۆیە ئەم ش���ێوە کۆنگرانە س���ودێکی ئەوتۆی نابێت بۆ پڕۆسەی پەروەردە کە چەندین کێشەو گرفت و قەیرانی هەیە. بەبۆچونی بەدیناکرێت وەه���ا س���ەرکەوتنێکی من

لەکۆنگرەدا".عومەر محەمەد پێشنیارێک دەکات بۆ کۆنگرەکان ئەویش ئەنجامدانی کۆنگرەی س���ااڵنەیەو هەر س���اڵەی تایبەت بکرێت بەکێشەو قەیرانێکی پەروەردەیی "من پێم باش بو هەر ساڵەی کۆنگرە بۆ گرفتێک بگیرای���ە، لەکوێ���دا زانیمان لەس���اڵێکی

خوێن���دن لەالیەنێکدا گرف���ت و قەیرانمان هەیە، لەوێدا کۆنگرەمان بۆ سازبکردایە". زیات���ر ڕونیدەکاتەوە "ئەوا بۆ 8 س���اڵ دەچێت کۆنگرە نەگیراوە. س���اڵی یەکەم گرفتم���ان هەب���و لەتاقیکردنەوەکان���دا، دەبوایە کۆنگرەیەکمان سازبکردایە لەسەر ئەو کێشەیە. ساڵی دوەم کێشەمان لەوەدا هەبو ک���ە مەنهەجەکە بۆ مندااڵن قورس بو، کتێب���ەکان قورس و زۆرب���ون منداڵ نەیدەتوان���ی هەڵیانبگرێ���ت، دەمانتوانی لەو س���اڵەدا کۆنگرەمان بگرتایە لەسەر

پرۆگرامەکان".وەزارەت���ی وتەبێ���ژی لەبەرامب���ەردا زادە مەول���ەوی فاتی���ح پ���ەروەردە، رایدەگەیەنێ���ت کە پێ���ش دیارییکردنی ئەو تەوەران���ە ئەوان بانگەوازیان کردوەو داوایانکردوە هەر کەس پێشنیازو سەرنجی هەیە لەس���ەر کۆنگرە بۆی���ان بنێرێت تا

ئەوانیش کاری لەس���ەر بک���ەن و بیخەنە بەرنامەی کۆنگرەوە. باس لەوەش دەکات کە ئەو تەوەرانەی دیارییکراون گشتگیرن ، " ئ���ەو تەوەرانە هەم���و وردەکارییەکانی ن���او وەزارەتی پەروەردەی���ان تێدایە، بۆ نمونە نمرەکانی پۆلی 10و 11 بەش���ێکی بچوک���ی ن���او یەکێ���ک لەتەوەرەکانە". هەروەها دەڵێت "تەرکیزی ئێمە لەس���ەر ئەوەیە کاتێک کەسێک گلەیی و گازەندەی هەی���ە، دەبێت ئەوەمان ب���ۆ بخاتەڕو کە بەچ���ی چارەس���ەر دەبێ���ت، واتە خاڵی چارەس���ەریش بخاتەڕو، نەک تەنها باس

لەگرفتەکان بکات".کارگێڕەکەی لقی س���لێمانیی یەکێتیی مامۆستایان رایدەگەیەنێت کە لەکۆنگرەدا پەروەردەکان���ی س���لێمانیی و گەرمی���ان فەرامۆش���کراون، بەجۆرێ���ک لەکۆی 64 ئەندام���ی لیژنە بااڵی کۆنگ���رە تەنها 4

لەپەروەردەکانی س���لێمانیی و ئەندام���ی گەرمیان���ە. بەڕێوەب���ەری پ���ەروەردەی دەربەندیخانی���ش جەخ���ت لەس���ەر ئەو راس���تیە دەکاتەوەو دەڵێت "ئێمە پێمان باش بو، ئەو لیژنانە کەس���ە بەتواناکانی س���ەرجەم ناوچەکان���ی تێدابوایە، بەاڵم

بەداخەوە تێیدا نییە".بەاڵم وتەبێژەکەی وەزارەتی پەروەردە ئ���ەوە ڕەتدەکات���ەوەو ڕایدەگەیەنێت کە ئەندامی ئ���ەو لیژنە بااڵیان���ە پێکهاتون شارەزایان و پەروەردەکان و لەبەڕێوبەری هەولێ���رو "بابەت���ی سەرپەرش���تیاران س���لێمانیی ئێمە مامەڵ���ەی پێ ناکەین و چ���ی لەپێن���او بەرژەوەندی���ی وەزارەتی پەروەردەدا بێت هەمو بەلێکتێگەیش���تن بڕیاردەدەی���ن. ئەندامان���ی لیژنەی بااڵی کۆنگرە پێکهاتەی سەرجەم پەروەردەکان و

دیوانی وەزارەتە".

لەدو رۆژی کۆنگرەدا باس لەشەش

تەوەر دەکرێت بەدڵنیاییەوە

ناتوانرێت لەو کاتەدا ئامانجەکە بپێکرێت

بۆیە ئەم شێوە کۆنگرانە سودێکی ئەوتۆی نابێت بۆ

پڕۆسەی پەروەردە کە چەندین کێشەو گرفت و قەیرانی هەیە

چه ندین کێشه و گرفتی په روه رده یی له چاوه ڕوانی کۆنگره دان

(455( سێشه ممه 2014/12/2 komalayatyawene@gmail.com17 کۆمه‌اڵیه‌تی

ئا: هاوكار حسێن

كاتێك له گه ڵ خێزانه كه یدا فه ڵه ستینی به ره و عێراق به جێهێشت،

ته مه نی ته نیا سێ ساڵ بو، به اڵم ئێستا بوه ته پیره پیاوێكی سه رو ردێن سپی و جگه له ژورێكی ته نیا له خانه ی به سااڵچوان، هیچ كه س و شوێنێكی دیكه شك نابات، له گه ڵ

ئه وه شدا به جۆرێك هۆگری كوردستان بوه ، ده یه وێت پاش مردنی له یه كێك

له شاخه به رزه كانی كوردستان به خاك بسپێررێت.

خه لی���ل، ئه حم���ه د جومع���ه پیاوێك���ی ته مه ن 69 س���اڵه و یه كێكه به سااڵچوان خانه ی له سودمه نده كانی

چاودێری���ی له به ڕێوه به رایه ت���ی كۆمه اڵیه تیی له سلێمانی .

خێزانه كه ی جومعه سه ره تا له شاری نیش���ته جێبون، فه ڵه ستین قودس���ی به اڵم له گ���ه ڵ هه ڵگیرس���انی جه نگی ،1948 له س���اڵی عه ره ب-ئیس���رائیل كه ركوك له ش���اری عێراق و روده كه نه

ده گیرسێنه وه .گرفته كان���ی ژی���ان له عێ���راق ب���ۆ جومع���ه ، هیچ���ی وای كه مت���ر نه بوه له و مه ینه تیانه ی له فه ڵه س���تین توشی ده رب���ه ده رو س���ه رده مێك هات���ون، سه رده مێكیش له ژێر فشاری حكومه تی

عێراقدا، شاره و شاریان پێكراوه . به هاوكاریی خانه واده كه ی ئه گه رچی ته واوب���كات و خوێن���دن ده توانێ���ت دوات���ر ببێت���ه مامۆس���تا له یه كێ���ك

له قوتابخانه كان���ی كه رك���وك، ب���ه اڵم فش���اری له ژێر به رده وام له به رئه وه ی ده وڵه تدا ب���ون، جومعه ت���ا هه نوكه ژیان���ی هاوس���ه رگیریی پێكنه هێناوه و هه م���و ته مه نیش���ی وه ك ره به نێ���ك

به سه ربردوه . له گ���ه ڵ زه م���ه ن و به تێپه ڕبون���ی هه ڵكش���انی ته مه نیدا، جومعه دایك و له ده س���ت براكانی خوش���ك و باوك و خوشكه زاكانیش���ی ب���رازاو ده دات و ژیان���ی هه ریه كه ی���ان له ئێس���تادا سه رقاڵی پێكهێناوه و هاوس���ه رگیریی ژیان���ی خۆیان���ن، به وته ی خۆیش���ی ، "له گ���ه ڵ ئه واندا هی���چ په یوه ندییه ك له نێوانماندا نیه و ته نانه ت به ته له فۆنیش

ئاگامان له یه كتر نیه ".خانه واده ك���ه ی جومعه ، له س���ااڵنی

په نجاكانی سه ده ی رابردودا پارچه یه ك ئومێ���ده ی ب���ه و ده ك���ڕن، زه وی ش���وێنێكی بیكه ن���ه له پاش���ه ڕۆژدا نیشته جێبونی خۆیان، به اڵم كه سێكی ده سه اڵتداری ئه وكات، به بڕه پاره یه كی زۆر كه م له بن ده ستی دایكی جومعه ی ده رده هێنێ���ت، ئی���دی له وكاته وه ئه م خانه واده یه بێالنه و شوێن ده مێیننه وه . وه ك كاركردنیش���ی له م���اوه ی مامۆستایه ك، جومعه یان له هۆتێل-دا ژیانی به سه ربردوه یان خانۆچكه یه كی گرتوه به كرێ و به ته نیا تیایدا ژیاوه .

جومع���ه برایه ك���ی له به رئ���ه وه ی كورده وه به شۆڕش���ه كانی په یوه ندیی هه بوه ، ده س���ه اڵتی به ع���س له عێراق چه ن���د جارێ���ك خێزانه ك���ه ی جومعه راده گوێزن و باش���ور ناوچه كان���ی بۆ

ته نان���ه ت ده كرێ���ن، زیندانیی���ش له س���اڵی 1977، جومعه له پیشه كه ی تێپه ڕبون���ی دوای ده ورده خرێت���ه وه و س���ه ر بۆ ده گه ڕێنرێت���ه وه س���اڵێك

كاره كه ی . وه ك جومع���ه ،2009 له س���اڵی ده كرێت، خانه نش���ین مامۆس���تایه ك به اڵم به هۆی بێالنه ییه وه ، هه ر هه مان ساڵ و له مانگی تشرینی دوه مدا، دێته ش���اری س���لێمانی و روده كاته خانه ی به س���ه ربردنی پ���اش به س���ااڵچوان. نزیكه ی 65 س���اڵ له عێراق، هێش���تا جومع���ه نه بوه ته خاوه نی ره گه زنامه ی عێراقیی ، له مباره یه وه ناوبراو ده ڵێت، "بۆچی له س���وید و ئوستورالیا و واڵتانی دیكه ی خۆرئاوا، پاش تێپه ڕبونی یه ك ساڵ، وه ك یه كێك له و واڵته حسابی بۆ ده كرێت، به اڵم لێره تا ئێستا یاسایه ك نیه بۆ پێدانی ره گه زنامه بۆ كه سێكی وه ك من كه 66 س���اڵه ل���ه م واڵته دا ده ژیم". به اڵم له گه ڵ ئه وه شدا جومعه ده ڵێت، "گه ر پرسیارم لێبكرێت له سه ر ناسنامه ی واڵته كه م، ده ڵێم من خه ڵكی

كوردستانم".ته نانه ت ئ���ه و به س���وربونه وه باس له وه ده كات كه ئه گه ر قسه بێته سه ر سه ربه خۆیی نێوان فه ڵه ستین و هه رێمی كوردستان، "من حه زده كه م كوردستان سه ره تا ببێته ده وڵه تێكی سه ربه خۆ". به پێی یاسای چاودێریی به سااڵچوانی ساڵی 1985 له سه رده می به عسدا، ته نها ئه و به سااڵچوانه مافی مانه وه یان هه بوه بچنه خانه ی به سااڵچوان كه له بنه ڕه تدا عێراقی ی���ان فه ڵه س���تینین. ئه مه ش به جومعه ده دا به هێ���زی چانس���ێكی ب���ۆ ئ���ه وه ی ه���ه م وه ك عێراقییه ك و هه م وه ك فه ڵه س���تینیه كیش له خانه دا وه ربگیرایه ، به اڵم ئێستا ناوبراو به پێی یاسای هه مواركراوی حكومه تی هه رێم تایبه ته به چاودێرانی به سااڵچوان، كه له خانه وه رگیراوه كه تاكه مه رج ئه وه یه عێراقیی بێت و دانیشتوی هه رێم بێت، شوێنی حه وانه وه ی نه بێت و ته مه نی له

60 ساڵ كه متر نه بێت. خان���ه ی به س���ااڵچوانی س���لێمانی ، له س���اڵی 1996 دامه زراوه و له س���اڵی 2004 خراوه ت���ه س���ه ر وه زاره تی كارو له ئێستاش���دا كۆمه اڵیه تیی ، كاروباری 8 ژن و 35 پیاوی به س���ااڵچو له خۆی

ده گرێت.

به پێ���ی ئه و راپۆرت���ه ی له خانه كه دا هه ڵس���وكه وتی "ل���ه روی هه ی���ه ، له ناو خان���ه دا، )جومعه ( كه س���ێكی له س���ه رخۆیه و هیچ كێش���ه و گرفتێكی نیه ، له روی سه ردانكردنیه وه ، تا ئێستا كه س س���ه ردانی نه ك���ردوه بۆ خانه و ناوبراویش سه ردانی كه سی نه كردوه ". كامیل غه فور، توێژه ری كۆمه اڵیه تیی به ئاوێنه ی به س���ااڵچوان، له خان���ه ی راگه یاند، "م. جومعه كه سێكی زۆر ئارام و له س���ه رخۆیه و زۆربه ی سودمه نده كانی

ناو خانه كه خۆشیانده وێت". ئه و زۆرین���ه ی كامی���ل، به وت���ه ی به س���ااڵچوانه ی له ن���او خانه ك���ه دان، به تێپه ڕبون���ی كات توش���ی حاڵه ت���ی له بیرچونه وه ده بن، به اڵم له ئێس���تادا جومعه نه ك هه ر توش���ی ئه م حاڵه ته نه ب���وه ، به ڵكو س���ه رقاڵی نوس���ینی مندااڵنیشه ، شانۆیی نامیلكه و كتێب و "كتێبێكم نوس���یوه له سه ر چاره سه ری پزیش���كیی به گژوگیا، شانۆییه كیش���م هه یه بۆ مندااڵن، كه هێش���تا هیچیان

چاپ نه كراون".جومعه زۆرین���ه ی كاته كانی به ته نیا له ژوره ك���ه ی خۆی���دا به س���ه رده بات و خ���ۆی س���ه رقاڵ ده كات به نوس���ین و خوێندنه وه وه ، كه مترین كاتیش تێكه ڵ به به سااڵچوه كانی ناو خانه كه ده بێت، چونكه وه ك خۆی ده ڵێت، "زیاتر حه زم به تێكه ڵبونی كه س���انێكه كه لێیانه وه فێری زانیاریی ببم، له گه ڵ ئه وه ش���دا كه م كه م تێكه ڵی ئه وانی دیكه ده بم".

ئێس���تا تاكه خه ونی جومعه ئه وه یه "له رێگ���ه ی پڕۆژه یه ك���ه وه خزمه تێك كه رت���ی ه���ه واره كان و به هاوین���ه گه شتیاریی هه رێمی كوردستان بكه م، چونكه كوردس���تان خاوه ن���ی ژینگه و

سروشتێكی زۆر جوانه ". ئه م پیره پیاوه كه به ش���یره خۆریی هاتۆت���ه كوردس���تان، ئێس���تا ته نیا ماوه ت���ه وه و هی���چ س���اتێك چاوه ڕێی ئه وه نیه كه سێك، هاوڕێیه ك، خزمێك ته نیاك���ه ی ژوره ده رگای ده س���كی بترازێنێ���ت، له دوای مردنیش���ی ته نیا باوه ش���ێكی ساردو سڕ شك ده بات بۆ ئه وه ی بۆ هه تایه ئۆقره ی تێدا بگرێت، ئه ویش شاخه كانی كوردستانن، "دوای مردنم ده خوازم له س���ه ر یه كێك له چیا سه ركه ش���ه كانی كوردس���تان به خاك

بسپێررێم".

ئه و منداڵه شیره خۆره ی له قودسه وه هاته كوردستان ئێستا حه فتا ساڵێكی ته نیایه

جومعه ئه حمه د خه لیل

ئه گه ر قسه بێته سه ر سه ربه خۆیی نێوان فه ڵه ستین و

هه رێمی كوردستان "من حه زده كه م

كوردستان سه ره تا ببێته ده وڵه تێكی

سه ربه خۆ

ئا: رێنوار نه جم

هه فته ی رابردو، گه رمترین باسوخواسی ناو تۆڕه كۆمه اڵیه تیه كان و شه قامی كوردیی ، سه ردانێكی چاوه ڕوانكراوی

یه كێك له ژنه چاالكه كانی دونیای عه ره ب بو بۆ هه رێمی كوردستان، كه له گه ڵ خۆیدا مشتومڕی دژبه یه كی له ناوچینه

جیاوازه كاندا دروستكرد.

راب���ردو، مانگ���ی 23ی رۆژی ن���ه وال س���ه عداوی، ته مه ن 84 س���اڵ، پزیش���ك و نوس���ه رو چاالك���ی ب���واری ژن���ان، له رێی فرۆكه خان���ه ی هه ولێره وه

گه یشته كوردستان . یاخیی���ه له ژن���ه به یه كێ���ك ئ���ه و عه ره بییه كان داده نرێت كه به شێك له ژنه ئازادیخوازانی ناوچه كه ، وه ك سیمبولێك بۆ ئازادیی ژنان لێی ده ڕوانن.به ش���ێكی دیك���ه ش ك���ه زیاتر خ���ۆی ده بینێته وه وه ك ئایینییه كان، سه عداوی له كه س���ه كاراكته رێ���ك ده بینن كه ته مه نی درێژی خ���ۆی ب���ۆ دژایه تیی دین به گش���تیی و

ئیسالم به تایبه تیی ته رخانكردوه .له كوردستانیش���دا هه م���ان ئ���ه و دو بۆچونه له گه ڵ گه یش���تنی س���ه عداویدا چ به ریه ككه وت���ن، ڕه نگیاندای���ه وه و ڕاسته وخۆكانه وه دیداره كۆڕو له رێگه ی فێمینیس���ته دا، ژنه ئ���ه و بوبێت له گه ڵ یاخود له ماڵپه ڕو تۆڕه كۆمه اڵیه تییه كاندا.هه اڵڵه ڕاف���ع، چاالكی بواری ژنان كه سه رپه رش���تیی رێكخستنی سه ردانه كه ی ن���ه وال س���ه عداوی ده ك���رد، به ئاوێنه ی زۆر نوس���ه رێكی "س���ه عداوی ڕاگه یاند چاونه ترس و بوێره ، له مه یدانی ژنان و مافی

مرۆڤ ئیشی كردوه ، له مێژویدا سازشی نه ك���ردوه له پره نس���یپه كانی له به رامبه ر دی���ن و ده وڵه ت���دا. له و پێناوه ش���دا زۆر قوربانی���ی داوه ، ته كفیركراوه و زۆر جار

له شوێنی خۆی دورخراوه ته وه ". سه ردانه كه ی سه عداوی بۆ كوردستان كلتوریی و قاوه خانه ی به سه رپه رش���تیی به سپۆنسه ری ئاسیا سێڵ بوه ، هه روه ها دو ئوتومبێل���ی په رله مانی كوردس���تان م���اوه ی هه فته ی���ه ك ته رخانك���راوه بۆ هاتوچۆكان���ی س���ه عداوی و ئه و گروپه ی

له گه ڵیدا بوه .ك���ه م ته مه نی���ی و زۆری به ه���ۆی به رنام���ه ل���ه و تواناییه كه ی،هه ندێ���ك گۆڕانكاریی���ان به س���ه ردا ه���ات كه بۆی دانرابو. له س���ه ره تادا س���ه ردانی شاری مه زاری ش���ه هیدانی ك���ردو هه ڵه بجه ی له هۆڵ���ی هه روه ه���ا به س���ه ركردوه ، كۆڕێك���ی س���لێمانیی ڕۆش���نبیریی چاالكوانانی له گه ڵ سازكرد. به رفراوانی بواری ژنان، له شاری سلێمانیی و هه ولێر به جیا كۆبویه وه . هه روه ها داوای كردوه ببرێته قه ندیل تا چاوی به ژنه گه ریالكان بكه وێ���ت، ب���ه اڵم ل���ه و رۆژه دا به هۆی ناساغیی ئه وو بارانێكی زۆر، نه یتوانیوه س���ه ردانه كه ی بۆ قه ندی���ل ئه نجامدات، به اڵم ژنه كانی قه ندیل هاتون بۆ الی ئه م و دیداریان له گه ڵ���دا ئه نجامداوه . هاوكات له دیدارێك���ی كورتدا نه وال س���ه عداوی له گه ڵ س���ه رۆكی په رله مانی كوردستان كۆبویه وه ، "ئ���ه و كۆبونه وه یه بۆ ئه وه بو په یامێكی هه بێت له سه ر مافی ژنان و ئه و

یاسایانه ی له و باره یه وه ده رده چن".كۆلێ���ژی 1954 س���اڵی س���ه عداوی پزیشكیی زانكۆی قاهیره ی ته واوكردوه و

دواتر وه ك پزیشكێككاری كردوه ، به اڵم بیروبۆچونه كانیه وه نوس���ین و به ه���ۆی به تایبه ت كتێبی )ژن و سێكس( له ساڵی 1971 له الی���ه ن وه زیری ته ندروس���تیی س���زادراوه و كات���ه وه ئ���ه و میس���ڕیی

له كاره كه ی دور خراوه ته وه . له س���اڵی 1981 به تۆمه ت���ی دژایه تیی ئایی���ن و حكومه تی میس���ڕه وه خراوه ته له سه ر له زینداندا زیندانه وه . سه عداوی، كلێنسی ته والێته كان یاداشته كانی خۆی

نوسیوه ته وه .گ���ه رم پێش���وازییكردنی س���ه ره ڕای ب���ه اڵم چه ندین له ن���ه وال س���ه عداوی، ده نگ���ی ڕه خنه گرانه هه بون كه پێیانوابو وه ك فێمێنیستی ژنێكی سه ردانیكردنی سه عداوی له م كاته دا گرنگ نییه ، یاخود هاتنه كه ی زۆر گه وره كراوه و له س���نوری خۆی زیاتر گرنگیی پێ دراوه ، له به رامبه ر ئ���ه و ڕه خنان���ه دا سه رپه رش���تیاره كه ی "ئێمه ده ڵێت س���ه عداوی سه ردانه كه ی كراوه ته وه و ئ���ه و به كتێبه كانی چاومان ئه و ئازادیه ی كه زۆرێك له ژنان هه یانه ،

به هۆی وانه كانی ئه وه وه یه ".ڕه خنان���ه ی ل���ه و دیك���ه یه كێك���ی ئاراس���ته ی نه وال س���ه عداوی ده كرێت، هه ڵوێس���ته كانی ئه وه به رامبه ر به دۆزی كورد له ڕابردوو ئێس���تادا وه ككێشه یه كی نه ته وه یی و سیاسیی، به اڵم هه اڵڵه ڕافیع رایده گه یه نێ���ت كه ئه و ژن���ه پێش هه ر شتێك"شوناس���ی ئینسانیی قبوڵه و كار له سه ر ناس���نامه ی نه ته وه یی و ئایینیی و

ڕه گه زیی ناكات". ئ���ه وه ی هه ڵوێس���تی نه وال له باره ی س���ه عداوی چییه له باره ی سه ربه خۆیی "نه وال سه عداوی ده ڵێت كوردستانه وه ،

پێی وای���ه ئه گه ر له عێراقدا سیس���تمی سیاس���یی ئینس���انیی هه بێ���ت، ئ���ه و كاته كوردیش هه س���ت به چه وساندنه وه ی نه ته وه یی ناكات و داوای س���ه ربه خۆییش ناكات. به اڵم كورد خۆی كاتێكهه س���ت به زوڵم ده كات هه قی خۆیه تی سه ربه خۆیی وه ربگرێ���ت. پاش���ان س���ه عداویی ب���ۆ مه س���ه له ی مافی مرۆڤ و ژن���ان هاتوه ،

نه ك بۆ په یامدان بۆ كورد".

نه وال سه عداوی له كوردستانیش بۆچونی جیاوازی خوڵقاند

نه وال سه عداوی

نه وال سه عداویی بۆ مه سه له ی مافی مرۆڤ و ژنان هاتوه نه ك بۆ په یامدان

بۆ كورد

تایبه‌ت (455( سێشه ممه 182014/12/2

نیش���ته جێبون، جێگه ی دابینكردن���ی به پێی دۆكیومه نتی ڕێكخراوه جیهانیه كانی تایبه ت به گه شه ی ئابوریی و مافی مرۆڤ، ئه ركێكه خراوه ته س���ه ر شانی حكومه ت له چوارچێوه ی مافه كانی تری هاواڵتیبون وه ك دابینكردن���ی هه ل���ی كار و داهاتێكی ئاساییش و.. دابینكردنی شه ره فمه ندانه و هت���د. ڕه نگ���ه ك���ه م كۆمه ڵگ���ه هه بێت به ئه ندازه ی كۆمه ڵگه ی كوردستان توشی ماڵوێرانیی و كۆچپێك���ردن و كاره س���اتی بوبێت، نیش���ته جێبون یه كه ی تێكچونی به پێی ڕوماڵی یونیس���یف له ساڵی 2008 له كوردس���تاندا، به تێكڕا ه���ه ر ماڵێك 5 جار توش���ی ڕاگواس���تن ب���وه له ماوه ی 20 له م���اوه ی 2008 وات���ه – 1988س���اڵدا. ئه م واقیعه ش حكومه تی خسته ب���ه رده م لێپرس���راویه تییه كی گ���ه وره وه ب���ۆ چاره س���ه ركردنی قه یرانه ك���ه ك���ه پێویس���تی به ئیراده و پالن و پ���اره هه یه بۆیه له غیابی ئی���راده و پالندا حكومه تی خواردوه . شكس���تی كوردستان هه رێمی حكومه ت له ماوه ی چه ند س���اڵی ڕابردودا چه ندین یاس���ای ده رك���ردوه ، بۆ نمونه ، یاس���ای پێدانی قه رزی خانوبه ره ، یاسای نیشته جێ، یاسای سندوقی وه به رهێنان، یاس���ای خانوب���ه ره ب���ۆ كه مده رام���ه ت له بودج���ه ی 2010 ك���ه نه چ���وه ب���واری جێبه جێكردن���ه وه . ڕێنمایی بۆ ڕێگه پێدان كه ڕوبه ری 100 مه تر دوجا بكرێت به خانو پاشان یاسای وه به رهێنان كه نزیكه ی 30 ه���ه زار دۆنم زه وی ب���ۆ ته رخانكرد و هه تا دوایی. به اڵم كێش���ه ی نیشته جێ هێشتا هه ر له قه یراندایه ئه مه ش ئه وه مان پێده ڵێ كه هه وڵه كان هێشتا له ئاستی كێشه كه دا نه بون هۆیه كه شی به سه ره كیی ئه وه بوه له چوارچێوه ی ئیراده یه كی جدی���ی ك���ه پالنێكی زانستییدا نه بوه بۆیه ئه وه نده ی ه���ه ده ر و گه نده ڵیی دروس���تكرد ئه وه نده له ماوه ی به رهه منه هێناوه . چاره س���ه ری نێ���وان 1996 – 2006 وات���ه 10 س���اڵدا (13( ج���ار نرخی خانوبه ره به رزبۆته وه و (119( جاریش له گه ڵی���دا كرێی خانوش به رزبۆته وه به اڵم له به رامبه ر ئه وه داهاتی تاكه كه س هه میشه له خوار ئاست و تێكڕای ڕێژه ی هه اڵوس���انه وه بوه . ئه گه ر سه یری ئاماره كانی دابه شكردنی زه وی له كوردستان بكه ین له س���اڵه كانی نێ���وان له 1996 – 2006 ته نه���ا له س���لێمانی نزیك���ه ی )5( ملیۆن مه تر چوارگۆشه زه وی دابه شكراوه به اڵم چاره س���ه ری كێش���ه ی نیشته جێی نه كردوه ، ئه گه ر ئه م حاڵه ته ی كوردستان به واڵتێكی وه كو ئ���وردون به راورد بكه ین ل���ه و بواره دا ل���ه 2000 – 2001 واته ته نها له م���اوه ی یه ك س���اڵدا )5 – 6( ملیۆن مه تر چوارگۆشه بۆ نیشته جێ دابینكراوه كه نزیكه ی )32000( یه كه ی نیش���ته جێی به رهه مهێناوه و تا ئاستێكی باش بااڵنسی

كێشه ی نیشته جێی ڕاستكردۆته وه .كێشه ی نیش���ته جێ له كوردستاندا هه ر له كه می���ی یه كه نیش���ته نیه كاندا قه تیس نه ب���وه به ڵك���و ژماره یه ك���ی زۆریش له و یه كه نیشته نیانه گونجاونین بۆ وه زیفه ی

نیشته جێبون، بۆ نمونه ته نها له پارێزگه ی سلێمانی ئه و ڕێژه یه له ساڵی 2006 ده گاته 44% ی یه ك���ه نیش���ته نیه كان یان ڕۆژانه ژماره یه ك یه كه ی نیشته جێبون له وه زیفه ی نیشته جێبون ده رده چن و ده چنه وه زیفه ی

بازرگانیه وه و ده بنه دوكان و بازاڕ.ئه گ���ه ر ئه مه هێش���تا حاڵ���ی قه یرانی نیش���ته جێ بێت، وا هه وڵێك���ی تر هه یه بۆ یاس���ایه كی تر بۆ هه مان مه به س���ت. ل���ه وه دا نوس���ینه ش ئ���ه م مه به س���تی چڕده كه ین���ه وه ك���ه ه���اوكار بێ���ت بۆ په رله مانتاره كانی كوردستان كه قورسایی یاس���اكه بۆ چاره سه ری كێشه كه ته رخان بكرێت و له به ردێكی پشت ئیراده ی یاساكه گه وره تر نه بێت و له جیاتی چاره سه ركردن ده رگایه ك���ی تری به هه ده ردانی س���امانی واڵت نه كرێت���ه وه . بۆ ئه م مه به س���ته ش ته نها ده رفه تی ئه وه لێره دا هه یه كه ته نها ماده ی 3 له یاساكه دا به سه ربكه ینه وه كه

یاساكه خۆی له 31 ماده پێكهاتوه .پاشخانی ڕه شنوس���ی یاساكه : ئه وه ی ده خوێنینه وه یاس���اكه ی له ڕه شنوس���ی ئه وه یه كه ڕه شنوس���ه كه له ئینته رنێته وه وه رگی���راوه كه بۆ واڵتێكی ت���ر دانراوه و س���یمای ئه و واڵته زۆر جی���اوازه له گه ڵ كوردستان چ له ڕوی ڕوبه ر و دانیشتوانه وه چ له ڕوی سیستمه وه و چ له ڕوی سیستمی چاودێریی و به دواداچونه وه و چ له و ڕوه شه وه كه چه نده ها یاس���ای قه یرانی نیشته جێی تیا ده رنه ك���راوه وه ك كوردس���تان، به و مانای���ه ی كه ل���ه دوای یاس���اوه ئیراده ی هاوته ریب هه بوه بۆ جێبه جێكردنی جدیی یاس���ا. له هه مانكاتدا ڕه شنوسی یاساكه ی كوردستان ده سته یه كی گه وره و فراوان بۆ خۆی دروست ده كات به سه رۆكێك به پله ی وه زیر و 4 به ڕێوه به ری گشتیی و ستافێكی النیكه م 1000 – 1500 كه س و ژێرخانێكی گه وره له بینا و ئۆتۆمۆبیل و پێداویس���تیی

لۆجیستیكیی تر.یاساكه ی ڕه شنوسی یاساكه : ئامانجی ئیداره ی ك���ۆی هه وڵئه دات كوردس���تان نیشته جێبون له ده ستی خۆیدا كۆبكاته وه له ڕێگه ی كۆنترۆڵكردنی: زه وی و سه رمایه و ئیداره ك���ه په یوه ندیی به هه رچ وه زاره ت و

ده زگایه كه وه له ناو كوردستاندا هه بێت.پێكدادانی یاساكه له گه ڵ دامه زراوه كانی ت���ردا: ه���ه ر له س���ه ر بنچین���ه ی ئ���ه و فراوانخوازی���ه ی ڕه شنوس���ه كه له الیه ك و، ئیداره ی بۆ سروش���تی خوێندنه وه م���ان سیس���تم له كوردس���تاندا له الیه ك���ی تر، پێش���بینی ئ���ه و پێكدادان���ه ی یاس���اكه ده كه ی���ن پاش ده رچون���ی له په رله مانه وه له كۆتاییدا یاساكه و ده سته كه شی ناتوانن س���ه ركه وتوبن وه ك شكس���تی ده سته ی

وه به رهێنان، خاڵه كانیش ئه وانه ن:ئه م ئیداری���ی: پێكدادان���ی یه ك���ه م: ده سته یه به هه یكه لێكی گه وره وه دێته ناو هه یكه لی ئیداریی سیستمی كوردستانه وه و ده سته اڵته كانی خۆی له كۆمه ڵێك وه زاره ت و داموده زگا ده س���ه نێته وه ك���ه په یوه ندیی به زه ویی و س���ه رمایه و ده سته اڵتی ئیداریی نیشته جێوه هه یه النیكه م له وه زاره ته كانی ئابوریی و شاره وانیی و كشتوكاڵ و دارایی و ده س���ته ی كاره ب���ا و ئاوه دانكردن���ه وه و بۆی���ه پارێزگاكانی���ش. وه به رهێن���ان و به ریه ككه وتنه پێویس���تی له م ڕێگه گرتن ناوه ندێتیی و به سیستمێكی خاوه ن پالن و

چاودێری���ی به هێز هه یه ك���ه له ئیداره ی كوردستاندا الوازن.

دوه م: به ریه ككه وتن له سه ر زه وی: ئه م یاسا و ده س���ته تازه یه له سه ر زه ویه كانی وه زاره ته كانی كش���توكاڵ و شاره وانیه كان كش���توكاڵ به تایبه ت���ی داده مه زرێ���ت ك���ه توش���ی دو كێش���ه ده بێ���ت یه كه م ده ستبه ردارنه بونی وه زاره تی كشتوكاڵ بۆ زه ویه كانی و دوه م گۆڕینی جنس���یه ی ئه و نیشته جێ. بۆ له كش���توكاڵیه وه زه ویانه ئه م كێش���ه یه بۆ ئاستێكی گه وره توشی ده سته ی وه به رهێنان بو كه زۆر به قورسیی

زه ویه كانیان ده ست ده خست.پاره داریی دارایی و س���ێهه م: هه یكه لی ده س���ته تازه كه : ڕه شنوسی یاساكه كۆی توانای دارایی تایبه ت به نیش���ته جێكردن له وه زاره ت و دامه زراوه كانی تر وه رده گرێته وه بۆ خۆی و سه ره ڕای ئه وانه ش سندوقێكی تایب���ه ت بۆ خۆی دروس���ت ده كات و ڕێگا به خۆی ده دات كۆمه ڵێك مامه ڵه ی پاره و ته مویلی تر بكات وه ك فرۆش���تنی زه وی، ڕه هن، موس���اته حه ، هه ڵوه ش���اندنه وه ی به ش���داریكردن قه رزك���ردن، ڕه ه���ن، )المش���اركه ( و هه تا دوایی، داهاته كانیش

بۆ خۆی ده بێت.لێكچونی كارو چاالكیی له گه ڵ ده سته ی وه به رهێنان: هه ردو ده سته كه وه به رهێنان و ل���ه كارو چاالكیه كانیاندا كه نیش���ته جێ له 4 خاڵی هاوچه ش���ن چڕده بنه وه وه ك: ته رخانكردن���ی زه وی���ی، پێدانی مۆڵه تی پ���ڕۆژه ، سه رپه رش���تیی و به دواداچ���ون و گه یاندنی خزمه تگوزاری���ی )ئاو و كاره با و

ئاوه ڕۆ و ڕێگاوبان و هه تا دوای( بۆ ناوچه ی پڕۆژه . ئ���ه م هاوچه ش���نایه تیه یان وایان لێ���ده كات ك���ه به دیلی یه كتر ب���ن. بۆیه یه كێكیان زیاد ده بن له م بواره دا النیكه م بۆ كه مكردنه وه ی قورسایی به ڕێوه بردنیان

له سه ر بودجه ی حكومه ت.

شیكردنه وه ی بڕگه كانی یاساكه : بۆ ئه م مه به سته ئێمه ته نها ئامانجی ڕه شنوسی یاس���اكه ڕاڤه ده كه ین وات���ه ماده ی 3 و ناچینه ناو كۆی ماده كانی تری یاس���اكه

كه 31 ماده یه :ئامانجه كه ی���دا له پێناس���ه ی یاس���اكه هات���وه ده ڵێت )ده س���ته كه س���تراتیژی خۆی داده ڕێژێ له س���ه ر بناغ���ه ی داوا و خستنه ڕوی یه كه ی نیش���ته جێ له ڕێگه ی دارای���ی و دام���ه زراوه به ش���داریپێكردنی بیانی���ه كان ناوخۆی���ی و وه به رهێنان���ه به ئاڕاس���ته ی گه ش���ه پێدانێكی خۆژێن(. ئه وه ی تێبینیه لێره دا بریتیه له ستراتیژه كه كه له س���ه ر بناغه ی ئابوریی قازانج و زیان دانراوه كه واته ناوه رۆكه كۆمه اڵیه تیه كه ی فه رامۆش ده كات كه له بڕگه ی 3 ی هه مان ماده دا ئام���اژه ی پێده كات كه ئه وله ویه ت ده درێت به خه ڵكانی داهات سنوردار. بۆیه به پێی پێناس���ه كه ی بێت خه ڵكانی هه ژار جێگایان له یاس���اكه دا نابێت���ه وه چونكه قازانج ناده ن به ده سته به رامبه ر خانوه كان. تێبینی دوه م له سه ر ئه م پێناسه یه بریتیه له به ش���داریپێكردنی س���ه رمایه ی ناوخۆ و بیانی. به اڵم ئه م ئه زمونه له سیستمی بێ چاودێریی حكومه تی هه رێمی كوردستاندا كاره س���اتی خولقاند و بوه هۆی وه ستانی كۆی پڕۆسێس���ی پڕۆژه كانی نیش���ته جێ له كوردس���تاندا. ئای���ا هیچ له سیس���تمی كوردس���تاندا گۆڕاوه كه ئ���ه وه ی دوێنێ ده سته ی وه به رهێنان تیا سه ركه وتو نه بو به ئه زمونی 10 ساڵه وه ئێستا ده سته یه كی

تری تازه نه فه س سه ركه وتو بێت؟م���اده دا له هه م���ان ی���ه ك له بڕگ���ه ی ڕه شنوسی یاس���اكه ده ڵێت )چاره سه ری خان���وه هه ڕه مه كی���ه ب���ێ مۆڵه ت���ه كان )العش���وائیه ( ده كات( به اڵم پێمان ناڵێت چۆن؟ ئای���ا ئه ی بۆچی ش���اره وانیه كان نه یانتوانی���وه چاره س���ه ری بك���ه ن؟ ئایا ئه مان به پاره چاره س���ه ری ده كه ن؟ یان به پۆلی���س ی���ان به غه رامه ؟ ئای���ا الیه نه په یوه ندی���داره كان بۆ تا ئێس���تا ئه مه یان بۆ نه ك���راوه و به اڵم ئه م ب���ۆی ده كرێت؟ ئه مه ڕون نه كراوه ت���ه وه بۆیه ئه وه ی كه به كۆی سیستمه كه دا نه كرابێت ئه م چۆن سه ركه وتو ده بێت؟ بۆیه به جێهێشتی ئه م بواره بێ وه اڵم له جێبه جێكردندا ده القه ی گه وره بۆ ئیجتیهادی كه س���یی دروس���ت ده كات و به م���ه ش ده رگای تری گه نده ڵیی

ده كرێته وه .بڕگ���ه ی دوه م له هه مان م���اده ده ڵێت هه ڵده س���تێت نیش���ته جێ )ده س���ته ی به یه كخس���تنی ئیداره ی كه رتی نیشته جێ له ده ستی ده سته دا(. ده سته ی وه به رهێنان كاره كان���ی له ماوه ی 10 س���اڵی ته مه نی خۆیدا به ڕێگه ی ته نس���یق و هه ماهه نگیی و هاوكاریی له گه ڵ وه زاره ته كانی تردا ده كرد و خۆی ته رح نه ده كرد وه ك به دیلی ئه وان و ده سته اڵت و زه وی و سه رمایه و مومته له كاتی ئه وانی داگیر نه ده كرد، له گه ڵ ئه وه ش���دا له بواره ك���ه دا و كۆی نه ب���و س���ه ركه وتو

پڕۆسێسه كه ی تیا وه ستێنرا، ئایا ده سته ی ت���ازه له جیاتی هه ماهه نگیی به داگیركردن ده توانێ سه ركه وتو بێت؟ بۆیه پێشبینی ده كه ی���ن ئه و ئی���راده و چاودێریی و پالنه زانس���تیه له سیستمی كوردس���تاندا بایی ئه وه نده نیه پڕۆسێسێكی وا گه وره تیایدا

سه ركه وتوبێت.له بڕگه ی 4ی هه مان ماده دا ڕه شنوسی یاس���اكه ده ڵێت )ده سته كه هه ڵده ستێت به ڕێكخستنی پێوه ره كانی پێدانی مۆڵه ت به پڕۆژه نیش���ته نێكان(، به اڵم پرس���یاره گه وره كه لێره دایه ، ئایا ده سته ی وه به رهێنان پێوه ری نه بوه كه س���ه ركه وتو نه بو؟ یان كێش���ه كه بریتی بو له ئیختیراقكردنی ئه و پێوه رانه و به الڕێدابردنی كۆی سیس���تمی پڕۆسێس���ه كه بۆ به رژه وه ندیی تایبه تی؟ بۆیه ئه م ئه زمونه پێمانده ڵێت كێش���ه كه له كوردستاندا یاسا و ڕێنمایی و پێوه ر نیه ئه وه نده ی بێناوه رۆككردنی سه روه ریی ئه و

یاسا و ڕێسا و پێوه رانه یه .ده رباره ی بڕگ���ه ی 5 له هه مان ماده كه ده ڵێت )ده س���ته هه ڵده ستێت به باشترین گه ش���ه پێدانی زه وی���ی و به كاربردن���ی پ���ڕۆژه كان و ب���ۆ خزمه تگوزاری���ی سه رپه رش���تیی و چاودێریی پ���ڕۆژه كان(. لێره دا كۆمه ڵێك ده س���ته واژه به كارهاتوه كه ئه زمونی كوردس���تان ده ریخستوه كه له كوردس���تاندا ته نها بریتین له نوس���ینی ناو یاس���ا و په ی���ڕه وو پڕۆگرامه كان وه ك باش���ترین ده س���ته واژه ی به كارهێنان���ی چاودێری���ی، زه وی، به كارهێنان���ی خزمه تگوزاریی. گه یاندنی سه رپه رشتیی، ئایا كۆی ئه مانه له یاسای ژماره 6\2006ی وه به رهێنان غائی���ب بون؟ چه ند پڕۆژه ی نیش���ته جێی وه به رهێن���ان هه یه له س���ه ر خزمه تگوزاریی به جێهێڵ���راوه ، یان له به ر ب���ێ سه رپه رش���تیی و چاودێری���ی دڵۆپه ده كه ن یان جێ���گای باخ و خزمه تگوزاریی كراون به یه كه ی نیش���ته جێ و هه تا دوایی. بۆیه ئه مانه ئه وه نده ی له په خش���انی ناو یاساكان ده چن ئه وه نده نابن به كرده وه ی

سه ر زه وی له سیستمی كوردستاندا.گرن���گ ه���ه ره بڕگ���ه ی ده رب���اره ی له ڕه شنوسی یاساكه دا )بڕگه ی 6 له هه مان ماده ( كه بریتیه له داراییكردنی پڕۆژه كانی نیشته جێكردن كه ده ستنیشانی سندوقی نیشته جێكردن ده كات بێجگه له ده ستبردن ب���ۆ كۆمه ڵێ���ك مامه ڵه ی دارای���ی تر كه ل���ه ڕوی ئابوریی و ئیداری���ی و ژمێریاریی و یاس���اییه وه زۆر له یه ك جیاوازن و ده سته چۆن ده توانێ ئ���ه م هه مو مامه ڵه داراییه كۆبكاته وه له ئیداره كه ی خۆیدا جیاوازانه وه ك )فرۆش���تنی زه ویی، موس���اته حه ، ڕه هن، هه ڵوه شانه وه ی ڕه هن، سه رمایه ی بیانی، س���ه رمایه ی ناوخۆ، س���ه رمایه ی له گه ڵ به شداربون قه رزكردن، حكومه ت، كۆمپانی���ا و الیه ن���ی تر و هه ت���ا دوایی(. ئ���ه م ده س���تكراوه ییه گه وره ی���ه بریتیه له ڕوی له ن���او حكومه ت���دا له حكوم���ه ت ده س���ته اڵتی داراییه وه . بۆی���ه له حاڵه تی ڕودانی هه ر هه ڵه یه ك كاره ساتی گه وره ی گه نده ڵی���ی و به هه ده ردانی پاره و قه یرانی

تری لێده كه وێته وه .پێش���نیار بۆ ڕاس���تكردنه وه ی ڕێڕه وی

پڕۆسێسی نیشته جێكردن: هه رچه ن���ده ئێم���ه قه ناعه تم���ان هه یه نیش���ته جێبون چاره س���ه ری كێش���ه ی

له كوردس���تاندا ب���ه م یاس���ا و ده س���تانه چاره سه ر ناكرێت و پێویسته پاش ناسینی سیستم و دامه زراوه كانی حكومه تی هه رێمی كوردس���تان ده س���ت بۆ كۆمه ڵێك پڕۆژه به رێت كه گونجاو بێ���ت و مرونه تی زۆری هه بێت و جۆرێك له پۆلێنكردنی ئامانجه كانی تی���ا بێت كه تێكه ڵ بێت له نێوان ئابوریی قازانج بۆ داه���ات مامناوه ند و به رزه كان و هاوكاری���ی كۆمه اڵیه تیی ب���ۆ داهات نزم و سنورداره كان به اڵم لێره دا جێگای نابێته وه به هیوای ئه وه ی بتوانرێت له ده رفه تی تردا ڕۆش���نایی بخه ینه س���ه ر. بۆیه ده رهه ق به م پڕۆژه ڕه شنوس���ه داوا له په رله مانی كوردستان ده كه ین ئه و خااڵنه ی خواره وه به هه ند وه ربگرن له كاتی موناقه شه كردنی

ڕه شنوسه كه دا:پڕۆژه ی هێش���تنه وه ی پرنسیپ: وه ك ده س���ته ی له چوارچێ���وه ی نیش���ته جێ وه به رهێناندا به مه رجێك ئه و چاكسازیانه له هه یكه لی ئیداریی ده س���ته كه دا بكرێت و تایبه ت و جێگایه كی نیش���ته جێ كێشه ی ش���یاوی له هه یكه ل���ی ده س���ته كه دا ب���ۆ

ته رخانبكرێت:1. گێڕانه وه ی بڕیار له ده سته دا به ڕێژه ی 70% ب���ۆ الیه ن���ی ئابوری���ی و 30% تر بۆ چونكه یاس���ایی، ئه ندازیاریی و الیه ن���ی گه وره دا له به ش���ێكی ده س���ته وه زیفه ی ئابوریه له ڕێگه ی ئاڕاسته كردنی سه رمایه ی وه به رهێنانه وه له كۆی كه رته ئابوریه كاندا

به نیشته جێشه وه .2. دابینكردنی سه رپه رشتیی هونه ریی ب���ۆ پڕۆژه كان���ی نیش���ته جێ له ڕێگ���ه ی دابینكردن���ی س���تافی ئه ندازیاریی كارا و كارگێڕیی ده س���توااڵكردنی به ئه زم���ون و ده س���ته له بواری گرێبه س���تی كاتیی بۆ ئه و مه به س���ته له سه ر بودجه ی پڕۆژه كان

خۆیان.3. دانانی سیستمێكی ژمێریاریی به توانا بۆ ده سته كه له گه ڵ سیستمێكی وردبینی

ناوخۆیی كارامه .4. دانان���ی سیس���تمێكی چاودێری���ی ل���ه ده ره وه ی ده ره ك���ی پس���پۆڕ وات���ه ده س���ته ی وه به رهێنان بێت بۆ وردبینیی ژمێریاریی، كارگێڕیی و یاسایی و هونه ریی و ڕاپۆرته كه ش���یان سااڵنه ڕاس���ته وخۆ بۆ

سه رۆكایه تی ئه نجومه نی وه زیران بێت.5. گرنگیدان���ی زیات���ر به پله و جێگه ی سیس���تمی ئام���ار و داتا له ده س���ته كه دا ك���ه ببێت���ه قیبله نمایه ك���ی گرن���گ بۆ

بڕیاردروستكاری ده سته .پۆلێ���ن نیش���ته جێ پڕۆژه كان���ی .6بكرێ���ت به جۆرێك داهاته س���نورداره كان جێگایه كی باشیان بۆ ته رخان بكرێت كه په راوێزخراون له كێكی سامانی نیشتیمانیی

له شه ڕ و ئاشتیدا.7. گێڕانه وه ی س���ندوقی نیشته جێبون بۆ ده سته كه و سنورداركردنی ده سته اڵتیان ب���ۆ مامه ڵ���ه ی فراوانی دارایی���ه وه وه ك )فرۆش���تنی زه وی، موس���اته حه ، ڕه هن، هه ڵوه شانه وه ی ڕه هن، سه رمایه ی بیانی، حكومه ت، سه رمایه ی ناوخۆ، سه رمایه ی قه رزكردن، به ش���داربون له گه ڵ كۆمپانیا و

الیه نی تر و هه تا دوایی(.توان���ای زیات���ری به هێزكردن���ی .8هه ڵسه نگاندنی پڕۆژه له ڕێگه ی به هێزكردنی توانای هونه ریی ده سته به پسپۆڕی زیاتری

ئه ندازه ی ته الرسازیی .

محه مه د كه ریم محه مه دمونته دای ئابوریی كوردستان

هیواكانی‌كرێچی‌و‌یاسای‌نوێی‌نیشته‌جێبون

له ماوه ی نێوان 1996 – 2006 واته 10 ساڵدا )13( جار

نرخی خانوبه ره به رزبۆته وه و

(119( جاریش له گه ڵیدا كرێی

خانوش به رزبۆته وه به اڵم له به رامبه ر

ئه وه داهاتی تاكه كه س هه میشه

له خوار ئاست و تێكڕای ڕێژه ی

هه اڵوسانه وه بوه

ئایا کاتی ئه وه نه هاتوه، وه زاره تی

کاره با شێوازو ڕێگه ی پێشکه وتوو زانستییانه بۆ به رهه مهێنانی کاره با

بگرێته به ر؟به پالنی زانستیی و گونجاو،

ڕێ له به فیڕۆدانی ئه و بڕه زۆره ی وزه بگرێ که له کاتی گه یاندنی

کاره بادا به فیڕۆ ده چێ؟

دی���ارده دزێوان���ه ی ل���ه و \یه کێ���ك له سه فه ری کوردس���تاندا به رچاومکه وت، به فیڕۆدان���ی کاره با بو. ل���ه وه دڵنیام، هه رکه س���ێکی بیانی بچێته کوردس���تان، ڕاده کێش���ێ. س���ه رنجی دیارده هه مان له م���ڕۆدا، زێده ڕۆی���ی و خۆده رخس���تن و چاولێكه ریی، بونه ته فۆرم و س���یمایه کی تازه ی ژیانی توێژی ده سه اڵتدارو هه ندێ ده وڵه مه ن���دی کوردس���تان. زێده ڕۆی���ی خان���و، گرنگیدان���ی له دروس���تکردنی له بنیاتنان- زێده ڕۆی���ی به دیک���ۆر، زۆر ته ئسیس���ات و به کارهێنان���ی کاره ب���ا تا ئاس���تی به فی���ڕۆدان. له ژورێکدا ده بینی چه ندین گڵۆپ به زی���اده ده گڕێن، هه ندێ جار تیشکی گڵۆپه کان ئه وه نده به هێزن ده بنه مایه ی ئازاردانی چاو!. حه وش���ه و ڕوکاری ده ره وه ی هه ندێ ماڵ و ئاپارتمان کراونه ته چراخ���ان، با خۆگه رمکردنه وه و چیی و چی وه رزی زس���تانیش بوه ستێ. له الیه که وه، هیچ پێویستیی و زه روره تێك له داگیرسانی ئه و گشته گڵۆپه دا نا بینی. له والیشه وه، زۆربه ی ئه و گڵۆپ و ئامێره کوردس���تانیان بازاڕه کانی کاره باییانه ی داپۆش���یوه، کوالیتییان نزمه و سیستمی Energie- وزه ده س���تپێوه گرتنی Sparen یان تێدا نییه. سه یر له وه دایه،

ئ���ه م هه م���و زێده ڕۆی���ی و به فیڕۆدانه ی کاره با، له کاتێکدای���ه ، هاواڵتییان ڕۆژانه له ن���اکاوی کاره باوه به ده س���ت پچڕانی ده ناڵێنن. ئێستاش���ی له گه ڵ���دا بێت بۆ چاره س���ه رکردنی ئه و گرفت���ه، په نا بۆ موه لی���ده ی ئه هلیی ده به ن!. که س���یش له خ���ۆی ناپرس���ێ، ئایا ئێم���ه چه نده ده س���تمان له خولقاندنی کێشه ی پچڕان و که میی کاره بادا هه ی���ه ؟ ئایا ئه وه ئێمه نین، به داگیرس���اندنی ئه و هه مو گڵۆپه و به فیڕۆدان���ی ئ���ه و ب���ڕه زۆره ی کاره با، گرفت و قه یران���ی بێکاره بایی بۆ خۆمان ده خولقێنی���ن؟ ئایا به ه���ۆی زێده ڕۆیی و ده س���تپێوه نه گرتنی ئێمه وه نییه، فشار بۆ وێس���تگه کانی کاره با دروست ده بێت و له ناکاو ڕوناکی ماڵ و گه ڕه ك و شاره کانمان ده تارێنین؟. گ���ه ر هاواڵتییه ك لێنه بڕێ به کوژاندنه وه ی گڵۆپێكی زیاده، سامانی گش���تیی واڵته که ی بپارێزێ، دڵسۆزیی و خه مخۆری���ی ئ���ه و كه س���ه ب���ۆ واڵت و نیش���تمانه که ی، هێش���تا له قسه تێپه ڕی نه ک���ردوه. گومان ل���ه وه دا نییه، توێژی کوردستان، فه رمانڕه وای ده س���ه اڵتدارو مه سره فگه ران و شه پلی شه پان و ته خشان و په خشان به س���امانی گشتییه وه ده كه ن، ئه واندا له فه رهه نگ���ی ده س���تپێوه گرتن نییه و نایزانن. به داخه وه، خه ریکه هه مان ده رد، زه ف���ه ر به هاواڵت���ی ئێمه ده بات و ئه و په نده عه ره بییه ی که ده ڵێ: "الناس

علی دی���ن ملوکهم" له کۆمه ڵگه ی ئێمه دا و به سه ر خه ڵكی ئێمه دا ده چه سپێ.

بێگومان، بیس���ت ساڵ زیاتره، کابینه ی���ه ك ل���ه دوای یه که کان���ی حکومه تی هه رێ���م، نه یانتوانی���وه گرفت���ی کاره با چاره س���ه ر بکه ن، دڵنیاشم تا حکومه ت و وه زاره تی کاره با، به هه مان پالن و هه مان بكه ن، کار ڕاب���ردوه وه س���تراتیژییه تی ئه و گرفته یان پێ چاره س���ه ر ناکرێت. تا پالنی سه رده میانه و ئه مڕۆش حکومه ت، زانس���تیی بۆ به رهه مهێنانی کاره با نییه، ئه و وێستگانه ی بۆ به رهه مهێنانی وزه ی کاره ب���ا بنیاتنراون، جگه له وه ی کولفه ی زۆریان ده وێ، چونکه ڕۆژانه پێویستیان به بڕێکی زۆر گازۆیل و نه وتی ڕه ش هه یه. هۆکارێکی خراپیشن بۆ پیسبونی ژینگه و به رزبون���ه وه ی پله ی گه رما. له ئێس���تادا ته نها واڵتان���ی دواکه تو، ب���ه و ڕێگایانه کاره ب���ا به رهه مده هێن���ن. عه قڵیی���ه ت و س���تراتیژییه تی مۆنۆپۆلکردن، به س���ه ر بواری به رهه مهێنانی کاره بای کوردستاندا زاڵه، کۆمپانیا حزبییه کان ئه و بواره یان وه ك زۆر ب���واری دیک���ه، قۆرغک���ردوه. هۆکارێکیش���ن تا به رهه مهێنانی کاره با، دواکه وتوه کان ته قلیدی���ی و میکانیزم���ه تێنه په ڕێنێ و به ره و شێوازی سه رده میانه و پێشکه وتو هه نگاونه نێ. له مڕۆدا واڵتانی converter-بوخار له ڕێی پێش���که وتو، Nuclear -وزه ی ئه تۆمی���ی ،Energy

Hydraulic-که هرۆمائ���ی ،Power ،Winpower - ب���ا له ڕێ���ی ،powerتاقه ی شه مسی- solar Energy، یه وه

کاره با به رهه مده هێنن.ئای���ا کاتی ئه وه نه هات���وه، وه زاره تی کاره ب���ا ش���ێوازو ڕێگه ی پێش���که وتوو زانس���تییانه ب���ۆ به رهه مهێنان���ی کاره با بگرێته ب���ه ر؟. ئایا کاتی ئه وه نه هاتوه، گه یاندنی به میکانیزمی کاره با وه زاره تی زانس���تیی و به پالنی بچێته وه؟ کاره بادا گونجاو، ڕێ له به فیڕۆدانی ئه و بڕه زۆره ی وزه بگرێ که له کاتی گه یاندنی کاره بادا به فی���ڕۆ ده چێ؟. ته ماش���ا کردنێکی ئه و تۆپه ڵه وایه ره زۆرانه ی که به شێوه یه كی له التێرن���ه ی نازانس���تیی ناش���یرین و ش���ه قامه کان ئااڵون، به س���ن بۆ ئه وه ی بزانی���ن که ئ���ه و ش���ێوازه ی گه یاندنی کاره ب���ا، چه ن���ده دواکه وت���وو کۆنه، با مه ترسیه که ش���یان ناش���یرین و دیمه نی له والوه بوه س���تێ. ئایا ناکرێ له بری ئه و ش���ێوازه، په نا بۆ دفنکردنی وایه ره کان ببرێ؟. ئایا کاتی ئه وه نه هاتوه هه نگاوی جدیی و خێرا، بۆ دانانی ژمێریاری زیره ك بنرێت. تا به وردیی و به دروستیی بزانرێت هه ر ماڵێک چه ندی کاره با سه رفکردوه؟ بێگومان، ئه رکی حکومه ته بڕی کاره بای پێویس���ت، به نرخێكی هه رزان و گونجاو، بۆ هاواڵتییان دابین بکات. بۆ ئه وانه شی که ده ستپێوه ناگرن و بڕی کاره بای زیاده

به کارده هێنن، نرخی ئ���ه و بڕه زیاده یان له سه ر گران بکرێ.

لێره له واڵتی سویس���را، خه ڵك ده ست به کاره ب���اوه ده گرن و به فی���ڕۆی نا ده ن. له هه ندێ شارو شارۆچکه و گوند، له دوای دره نگانێک���ی ش���ه و گڵۆپ���ی التێرنه ی ده کوژێن���ه وه. سه رش���ه قامه کانیش به ده گمه ن ده بینی هاواڵتییه ك گڵۆپێکی زیاده له ماڵه که یدا دابگیرسێنێ. زۆربه ی کۆریدۆره کانیان گڵۆپی حه وشه و مااڵن، ئه وتۆماتیکی���ن، به تێپه ڕبونی که س���ێك خوله کێ���ك چه ن���د دوای هه ڵده ب���ن، ده کوژێنه وه. لێره، نرخی کاره با له سه عات حه وتی ئێواره تا حه وتی به یانی و ڕۆژانی کۆتای���ی هه فت���ه، له کاته کان���ی دیک���ه هه رزانت���ره. تا هاواڵتیی���ان ئامێره کانی ئوتوک���ردن و جلش���تن ل���ه و کاتان���ه دا دابگریسێنن و ئه و کارانه یان ئه نجامبده ن. پێش���که وتو، زانس���تیی و سیس���تمی خه ڵ���ك فێ���ری قان���ون جێبه جێکردن، ده ستپێوه گرتن، پارێزگاریکردن له سامانی

گشتیی ده كه ن.له مڕۆدا، کاره با بوه ته پێویس���تییه کی به رده وام خواس���تی گرنگی هاواڵتییان، به کارهێنانیش���ی ڕو له هه ڵكشان ده کات، جێ���ی خۆیه ت���ی حکوم���ه ت و وه زاره تی کاره با، پالنی وردو زانستیی و ستراتیژیی و مۆدێرنیان هه بێت، تا له وه زیاتر ڕوبه ڕوی

گله یی و گازنده ی هاواڵتیان نه بنه وه.

به‌رهه‌مهێنان‌و‌به‌فیـڕۆدانی‌کاره‌بانالی پێنجوێنی

(455( سێشه ممه 2014/12/2 19تایبه‌ت

ونبون * ناسنامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )رابه ر محمود علی (

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )رێبوار ڕحیم علی(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ناوی )جمال علی قادر(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه . * ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی س���لێمانی ونبوه به ناوی )حیكمه ت محمود

احمد( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .* ناس���نامه یه كی ژوری بازرگانی سلێمانی ونبوه به ناوی )علی فتاح محمد(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .* پێناسێكی كۆلیجی په روه رده ی وه رزش ونبوه به ناوی )سیڤان محسوم علی(

هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێنه .* ره گه ز نامه یه كی باری شارس���تانی س���لێمانی و ناسنامه یه كی باری شتانی سلیمانی ونبووه به ناوی )بره و ئه نوه ر محمد( هه ركه س دۆزیه وه بیگه ڕێنێته وه

بۆ پرسگه ی ئاوێنه .

گەڕان‌بەدوای‌ئیمانی‌بزربودا...‌پاشماوه‌

پاڵەوانێتیی...‌پاشماوه‌

حزب‌و‌حكومه‌ت‌و‌په‌رله‌مان...‌پاشماوه‌

بنیامین لەیەکێک لەوت���ارە گرنگەکانیدا بەناوی "کاری هونەریی لەسەردەمی دوبارە بەرهەمهێنانەوەی تەکنیکییدا" لەباسکردنی س���ەرخانەوە ژێرخ���ان و پەیوەندی���ی دەستپێدەکات، پێیوایە کاریگەریی گەشەی تەکنیک سەرەتا ئاس���ەواری خۆی لەسەر بونی���ادی ئابوری���ی جێدەهێڵێ���ت، بەاڵم جیهانی سەرخان و لەسەر کاریگەرییەکانی کاری کولتوری���ی و هونەریی درەنگ دەگاتە جێ و لەقۆناغێکی دێرتردا دەردەکەوێتەوە. بەب���ڕوای بنیامین لەگەڵ بەرەوپێش���چونی تەکنیکدا، لەگ���ەڵ زیادبونی چاپدا، لەگەڵ زۆربونی نوسخەی ئەو وێنانەی کە دەشێت لەگەڵ بگیرێت���ەوە، هونەریی لەکارێک���ی داهاتن���ی کامێ���رای س���ینەماییدا، تا دێت دەچێت، لەدەس���ت ئۆرگینالیتەیتە ئ���ەو ئەو ش���ەبەنگەی ک���ە ناوازەی���ی بەکاری هونەریی دەبەخش���ێت دەڕەوێتەوە. کاری هونەریی کە هەمیش���ە دوردەست و نەگیراو بوە، ک���ە تەنی���ا لەپێش���انگاو مۆزەخانە

تایبەتییەکان���دا هەڵگی���راوە، وەک زادەی فەزایەکی تری دور دەرکەوتوە، وای لێدێت دەبێتە کااڵیەکی ئاسایی و دەستاودەستی پێدەکرێت، ئیدی ئەو تاقانەیی و ناوازەییەی ئائورای دەشکێت، لەدەس���تدەدات، خۆی ئەفس���ونەوە بەس���یحرو پەیوەندییەکانی موقەدەس���اتەوە لەدونی���ای دەپچڕێ���ت، دادەبەزێت بۆ "ژینگا � پرۆفان" بۆ جێگایەک کە ڕەهەندی موقەدەس و شەبەنگی سیحراوی کاریگەریی���ان نامێنێ���ت. بنیامین دەڵێت، ک���ە لەدەس���تدانی ئائورا دەبێت���ە مایەی نزیککردنەوەی هون���ەر لەزۆرینەی خەڵک، هون���ەر لەخسوس���ییەتی نوخبەوییان���ەی خۆی دوردەکەوێتەوە ب���ۆ ئەوەی بکەوێتە ناوکۆییەکی سیاسییەوەو سروشتە ڕیتوالییە

دێرینەکەی لەدەستدەدات.بەب���ڕوای من ناکرێت ئائ���ورا تەنیا وەک ب���ەکاری هونەریی تایبەت خەس���ڵەتێکی بکەین. تەماش���ا لەس���ەردەمی کالسیکدا برتۆلت بریشت کە هاوڕێیەکی نزیکی والتەر

بنیامین بو، لەچەمکی ئائورادا ڕەهەندێکی مس���تیکیی � عیرفانیی دەبینێت. هەڵبەت هەمو دەزانی���ن کە والت���ەر بنیامین جگە لەمارکس���یزم، ڕیش���ەیەکی فیکریی قوڵی لەناو کەباالو تیۆلۆگیی و ئیزۆتریک و نەریتی ڕۆح���ی جودا هەیە. دوای ئەوەی بریش���ت گوێ لەتێزەی ئائورا الی بنیامین دەگرێت، "هەم���وی دەنوس���یت لەتێبینییەکانی���دا عیرفانە لەناو هەڵوێستێکی دژ بەعیرفاندا". " بڕوانە: برێش���ت. ژۆرناڵ���ی کار. چاپی سورکامپ. 1974. بەندی 1. ل 14 ". وەک "بریش���ت" دەڵێت ڕەهەندێکی مس���تیکیی زۆر لەم بۆچون���ەی بنیامیندا هەیە، بەاڵم کێ هەیە نەزانێت کە ڕیشەیەکی عیرفانیی قوڵ بەناو ت���ەواوی بیرکردنەوەی بنیامیندا دەڕوات. ئەمج���ۆرە ڕەهەندە عیرفانییە کە بنیامی���ن ل���ەکاری هونەریی���دا دەیبینێت، زیادەی���ەک نییە ک���ە بنیامین ب���ۆ کاری هونەریی زیادکردبێت، بەڵکو هاوشانی بونی کاری هونەریی خۆیەتی، یەکێکە لەڕەهەندە

سەرەکییەکانی.پرس���یارەکە ئەوەیە: ئاخۆ کۆی فیکری خۆرئاوا، ک���ۆی ئایدیا دورەکان، بۆ ئێمەی ک���ورد ی���ان خۆرهەاڵتیی، هەڵگ���ری ئەو شەبەنگە سیحراوییە نین کە بنیامین وەک هونەر ئۆرگینالەکانی کارە خەس���ڵەتێکی دەیبینێ���ت؟. زۆرینەی کارە فەلس���ەفیی و فیکرییەکان���ی خۆرئ���اوا لەڕوانگەی ئێمەی خۆرهەاڵتییەوە، هەڵگری ئائورای خۆیانن، دورو ئەفس���وناویی و نەگیراو دێنە بەرچاو، یەکێتییەکی نهێنیی و پتەوییەکی سیحراوییان هەی���ە. ئ���ەم خەس���ڵەتە عیرفانییە، ئەم ڕوانینە بۆ کارە دوردەستەکان، وەک ئەوەی بەش���ەبەنگێکی پیرۆز دەورەدرابن و ناشێت دەس���تیان بۆ بەرین ی���ان لێکیانبترازێنین یان مامەڵەیەکی ئەداتیان لەگەڵدا بکەین، لەهەن���اوی عەقڵی ڕۆش���نبیریی ئێمەدایە. دابەشکردنی فەیلەسوفانی خۆرئاوا، بۆ چەند داخراو، لەیەکدابڕاوو جی���اوازو یەکەیەکی دانانی هەریەکەیان لەخانەیەکی سەربەخۆو

موقەدەس���دا کە ناکرێت لەگەڵ هیچی تردا فەیلەسوفان تەماش���اکردنی تێکەڵبکرێن، وەک ئ���ەوەی بەمانای���ەک �� تەفس���یرێک �� دەزگایەک���ی ڕاڤەیی ����� وەزیفەیەکەوە نوس���ابن، وایک���ردوە، فیک���ری خۆرئ���اوا لەخەیاڵی فەلس���ەفیی ئێم���ەدا کۆمەڵێک بەئائورای پێکهات���ی یەکەی س���ەربەخۆو پیرۆز گەمارۆدراب���ن. عەقڵی مەزهەبگەرا، ئەوان���ەی لەبواری فەلس���ەفەدا بۆ ئیمانی بزربو دەگەڕێن، بەهەمان ڕوانینی ئائورایی لەبەریانە فەلسەفییەکان دەڕوانن. شکاندنی ئائورا واتە دەرهێنانی ش���تەکان لەجێگای قایمی خۆی���ان و تێکەڵکردنی���ان بەڕەوت و ڕێگاو هێڵ���ی دیکە. ئەوەی وا تەماش���ای فیکر بکەی���ن، وەک کۆمەڵێک ڕوباربن کە تەری���ب بەیەک دەکش���ێن و هەرگیز ناگەنە یەک، ئاوێنەی ئەو عەقڵە شەبەنگپارێزەیە کە تێیدا شوناس���ی فیکریی وەک شوناسی سیاسیی لەس���ەر خۆجیاکردنەوەو نەفرەت مارکس���یزم ئی���ش دەکات. لەوان���ی دی

یەکەمین ڕێبازی فەلسەفەی خۆرئاوایی بوە لەالی ئێمە، کە ئەو ش���ەبەنگە سیحراویی و مس���تیکییەی لەدەوری خۆی کێش���ا، ئەو شوناس���ەی بەخۆی دا کە لەگەڵ فەلسەفە ئایدیالیس���تەکاندا کۆنابێتەوە. ئەم عەقڵە ش���ەبەنگییە ک���ە خوازی���ارە مارکس���یزم لەجێگایەک و تەواوی فیک���ری مرۆڤایەتیی لەبەرێک���ی تردا دابنێت، تا ئەمڕۆ الی ئێمە بەردەوامە، کەس���انێک هەن هێش���تا بەو تەوەهومە مەزهەبییە دەژین کە دیالەکتیک و رەگەزەکانی وەکو کۆیەک���ی لێک نەترازاو تەماشابکەن، مارکسیزمیان لەفەلسەفەیەکی ئەداتییەوە "لەفەلس���ەفەیەکەوە کە چاوی بینینم���ان دەداتێ، ن���ە ناوەڕۆکی فیکر" گۆڕیوەتە س���ەر مەزهەبێک���ی یەک پارچە کە شەبەنگە موقەدەس���ەکەی ڕێگا نادات تێک���ەڵ بەڕێبازەکانی تر بکرێ���ت... یان گەر تێکەڵکرا، ئه وا دەبێت لەژێر س���ایەی فەیلەس���وفێکی مارکسیی دیکەدا بێت، کە ئائورای بەرهەمە ئۆرگینالەکەی هەڵگرتوە.

ئێمەی ک���ورد لەئەزمونی کۆبانێدا فۆرمێک���ی تایبەتم���ان لەپاڵەوانێتیی بینی، ئ���ەم پاڵەوانێتییە لەوەدا نییە کە خەڵکەکەی بەرگریی لەژیانی ڕوتی خۆیان دەکەن، وەکو ئەوەی لەسروشتدا هەیە، چونکی دەشێت پاراستنی ژیان لەرێ���گای هەڵهاتنیش���ەوە بێت و ئەم چەشنە پاراستنەش شەرمی تێدا نییە، بەڵکو لەو دۆخەدایە کە پاڵەوان تیایدا ی���ەک ک���ەس نییە، بەڵک���و دۆخێکی بەرگریی دەس���تەجەمعییە. بۆیە ناوی ئ���ەو تاکانەی ک���ە پاڵەوان���ن کەمتر لەناوی خودی دانیشتوانی بەرگریکەری

ش���اری کۆبانێ، دێتە بەر گوێ. ئەمە ئەو رەهەندەیە کە پاڵەوانێتیی دەکات بەپرس���ێکی ئێتیکیی نەک سروشتیی

یان سەربازیی ڕوت.نمونەیەک���ی ت���ری ئ���ەم رەهەندی پاڵەوانێتییە لەئێتیکی کردەدا، دەشێت لەنمونەی محەمەد عه تا و هاوەڵەکانیدا بیدۆزینەوە کە تاوەرەکانی نیویۆرکیان ژیان���ی تەقان���دەوەو بەفرۆک���ەکان بەقوربانیی. کرد کەس���یان س���ەدان گەورەی مێژویی پاڵەوانێک���ی ئەمانە ئیس���المییە جیهادییەکان���ن، ب���ەاڵم ئاگرکوژێنەوەکانی شاری نیویۆرک کە

خۆنەویس���تانە ژیانی سەدان کەسیان رزگارکردو ژیانی خۆشیان لەو پێناوەدا بەختکرد، دەبن بەپاڵەوانی نەتەوەیی و

مێژویی گەلی ئەمه ریکا. گەر ئێتیکی پاڵەوانێتیی الی تاکەکانی کە بەرجەس���تەبێت لەوێدا میللەتێک رۆڵی خۆیان بەرپرسانە لەشوێن و کاتی خۆیدا بگێڕن، ئەوا هەریەکەیان دەبێت بەپاڵەوانێک بۆ خۆی و هیچ کاتێک باس لەپاڵەوانێک���ی دیاریکراو ناکرێت. واتە پاڵەوانێتیی لە مۆڕاڵێکی کۆمەاڵیەتیی جێبەجێکردن���ی بەرپرس���یارانەو ئێتیکییانەی کارەکانمان و کردەکانماندا

بەرجەس���تە دەبێت ب���ۆ بەرگرییکردن لەبەها گەورەکانی ئینسان، نەک لەبونی سەرۆکێکی پاڵەوان کە سەرکردایەتیی ئەو میللەتە دەکات. ئەمەش مۆڕاڵێک بەرهەمدەهێنێت کە دژ بە پاڵەوانێتییە وەکو ئەوەی ک���ە پیاوەتیی بەرهەمی دەهێنێت. ئەم دۆخەش دەمانباتە سەر رەهەندی دوهەمی پاڵەوانێتیی، ئەویش ئەوەیە کە پاڵەوانێتیی خەس���ڵەتێکی پیاوان���ە نییە. ژنانی ک���ورد لەکۆبانێ ئەو ئێتیکی پاڵەوانێتییەیان تێکشکاند کە لەکولتوری سیاسیی ئێمەدا باوبو؛ کولتورێ���ک ک���ە پاڵەوانێتیی بەتەنها

موڵکی شەخس���یی پیاوان بوو پرسی جێندەر تیای���دا بەتەواویی غائیب بو. لێ���رەوە پاڵ���ەوان چیدی ئ���ەو پیاوە نییە کە چاونەترس���ەو بەن���او ئاگرو گوله دا تێپەڕدەبێت، بەڵکو ئەو ژنەیە ک���ە ڕوب���ەڕوی چەک���دارە پیاوەکانی داع���ش دەبێتەوەو شانس���ی ئەوەیان لێدەس���ەنێتەوە کە بەکوشتنیان نەبن بەشەهیدو نەچنە بەهەشتەوە، چونکی لەالیەن خانمێکەوە دەکوژرێن. لەدوای نەبەردییەکانی ژنانی کۆبانێوە دەبێت گوتەکەی برێشت هەڵگێڕینەوەو بڵێین ”چەند هەژارە ئەو میللەتەی کە تەنها

پاڵەوانی پیاوی تێدایە“. پاڵەوانێتیی هەروەکو چۆن موڵکی میللەتێ���ک نیی���ە، ئ���اوهاش موڵکی پی���اوان نیی���ە لەن���او کۆمەڵگاکاندا، بەڵک���و کردەیەک���ی ئێتیکییانەیە بۆ بەرگرییکردن لەژیان و پاراس���تنی بەها ئینسانییەکانی. ئەم کردەیە مەرج نییە تاکانە بێت، دەش���ێت دەستەجەمعیی بێت، م���ەرج نیی���ە توندوتیژانە بێت، بەڵک���و دەش���ێت خ���ۆی لەفۆرمێکی مەدەنییان���ەدا بەی���ان ب���کات و مەرج نییە ماس���کولین بێت، بەڵکو دەشێت

فێمینین بێت.

به تایبه تتر له و كاته وه ی به شێك له مافه "58"و به م���اده ی به س���ته وه ره واكانمان دواتریش م���اده ی "140"، هه ر ئه وكاتیش ئه وه خه ڵكی كوردستان بو، له حزب و الیه نه سیاسیه كان، نوسه ران و رۆشنبیران، له چین و توێژه جیاجیاكان، وتیان بۆچی "شك" بۆ ئه و ناوچه كوردستانیانه دروست ده كه ن؟ پێویس���ت ناكات "كات" بۆ جێبه جێكردنی ئه م ماده یه دیاریبكه ن؟ وه ك به ره نجامیش قسه و بۆچونه كه ی هه ندێ الیه ن سیاسیی و

خه ڵك راست ده رچون.مالیكی " "ن���وری كابینه كانی له كات���ی ده س���ه اڵته كه ی كوردس���تان و هه رێم���ی جۆرێ���ك له س���ه نگ و قورس���ایی خ���ۆی هه بو، له دانوس���تان و گفتوگۆكاندا، هه رێم ناوه ن���د بو، نه خ���ش و كاریگه ری���ی هه بو عێراقی ، حكومه ت���ی پێكهێنانی له س���ه ر رێككه وتنه كان به چاوساغیی كوردو پڕس و راوێ���ژی ئ���ه و ئه نجامده دران، س���ه ردان و به س���ه ركردنه وه ی نێوان هه ردوال هه بو، تا بونه وه و پێچه وانه بابه ت���ه كان له كۆتاییدا له گه ڵ په یوه ندییه كان خراپبون���ی له گه ڵ "مالیك���ی " هه مو ش���ته كان پێَچه وانه

بونه وه .ئه وه شی بێئومێدتره ، دۆخه كه ئێس���تا كه س���نوری بێئومێدیمان���ی فراوانتركرد، ئ���ه و په له پروزێی���ه بو له به ش���داریكردنی هه رێمی كوردستان له كابینه كه ی "حه یده ر عه بادیی���دا"، له كاتێك���دا له ئان و س���اتی بڕیاری به ش���داریكردن قه یران و كێشه كانی نێوان "به غداو هه ولێر گه ش���تبونه لوتكه ، كار گه یش���تبوه ئه و ئاسته ی "9" مانگ بو به غدا موچه و بودجه ی هه رێمی بڕیبو، له م كات���ه داو به ش���ێوه یه كی چاوه ڕواننه كراو، هه رێم���ی كوردس���تان بڕی���اری بێمه رجی له كابینه كه ی "عه بادی " قبوڵ به ش���داریی ده كات، بێ له پێشچاوگرتنی داخوازییه كانی

گه لی كوردستان.ڕونتر ل���ه دوارۆژی ئه و كات���ه ی درابوه "عه بادی " بۆ پێكهێنان���ی حكومه ت پێنج حزبی كوردس���تانیی " پارت���ی ، یه كێتیی ، گ���ۆڕان، یه كگرتو، كۆمه ڵ" به به ش���داریی نوێن���ه ری ئه مه ری���كاو نوێن���ه ری نه ته وه یه كگرتوه كان له مه كۆی سه ره كی بزوتنه وه ی كۆبونه وه و س���لێمانی ، له پارێزگای گۆڕان به پاس���اوێكی پ���ڕ له س���ه یرو س���ه مه ره "مۆڵه تدانی س���ێ مانگ بۆ جێبه جێكردنی داخوازییه كانی هه رێمی كوردستان" بڕیاری "عه بادی " له كابینه كه ی به ش���داریكردنیان

راگه یاند؟لێره دا پرس���یارێك دێته پێش���ه وه به م

شێوه یه : كه ئایا كه سێك هه یه له هه رێمی كوردس���تان بڕوای ب���ه وه هه بێت له ماوه ی س���ێ مانگدا ئ���ه و هه مو كێش���ه و گرفت و قه یران���ه كه ڵه كه بوان���ه ی نێ���وان "به غداو هه ولێر" چاره سه ر بكرێن؟ ئه مه خۆڵكردنه چ���اوی كۆمه اڵنی خه ڵكی كوردس���تان بو ی���ان بێتوانایی و بێده س���ه اڵتیی له هونه ری

دانوستاندن و گفتوگۆ؟ئه وه نزیكده بینه وه له كۆتایی سێ مانگ و هێش���تا بچوكترین و س���ه ره تاییترین مافی كۆمه اڵن���ی خه ڵكی كوردس���تان كه قوتی ژیان���ه ، نه گه ڕێنراوه ته وه و هێش���تاش هه ر

ئه مڕۆو سبه ینێی پێده كه ن.له به ر رۆش���نایی ئه وه ی باسمانكرد، بۆ ماوه یه ك وه زیره كانی هه رێم نه چونه به غدا به مه به ستی سوێندخواردن، چونكه هێنده س���ه وداكه "ره زیل" بو، ش���یعه و س���وننه هه رێمی به شداریی چاوه ڕوانی رێككه وتن و كوردستان نه بون و، كابینه كه یان راگه یاند.

ئه وه ی پێیده ڵێن پێنج حزبه كه "پارتی ، یه كێتیی ، گۆڕان، یه كگرتو، كۆمه ڵ" و خۆیان كردوه به ده مڕاس���ت و زمانحاڵی كۆمه اڵنی خه ڵكی كوردستان، كه چی له 30%ی خه ڵك متمانه یان پێناداو بایكۆتی هه ڵبژاردنه كانی له به رامبه ر سیاس���ه ته كانی ئه وان كردوه و پشتكردن له زیاتر له "80" هه زار ده نگده ری هێزو الیه نه سیاس���ییه كانی تر، له 10-12-2014 جارێك���ی تر له ب���اره گای یه كگرتوی ئیسالمیی كۆبونه وه و بڕیاریاندا وه زیره كان بچنه به غداو به شداریی له كابینه ی حكومه ت

بكه ن.لێره دا زۆر مه به س���تمه ئ���ه وه بڵێم كه ناوه ڕۆك���ی ئه و كۆبونه وه ی���ه وه كو خۆیان ده ڵێن باسیان لێوه كرد، جێگای پرسیاری هه مو خه ڵكی كوردس���تان ب���و، ده ركه وت په یوه ندیی به غدا بۆ نه ڕۆشتنی وه زیره كان به م���اف و داخوازییه كانی خه ڵ���ك نه بوه ، به ڵك���و رێكنه كه وتنی ئه و پێنج الیه نه بوه له سه ر پله و پۆست و تا كار گه یشته ئه وه ی به ئاشكرا بوترێ ئه م پۆسته هی حزبی "ا" بو به خشرایه حزبی "ب". له وانه ش سه یرو س���ه مه ره تر كه باسی دابه شكردنی پۆسته وه زارییه كان ك���را، ده یانوت ئه و حزبانه ی كه كورسیی په رله مانیان هه یه وه زاره تیان به رده ك���ه وێ ، له كاتێكدا ده یانزانی بۆ هه ر وه زاره تێ���ك به پێی خاڵبه ندیی "10" خاڵی

پێویسته ؟لێره ش ده توانین بڵێین و پرسیار بكه ین، ئه رێ كورس���ییه كانی ئێوه له و ئاسته دایه ی���ان ئیس���تیحقاقی نه ته وه یی ك���ه به الی

منه وه شایسته ی هه مو الیه نێك نیه ؟

له هه مو سه یرتر ئه وه یه كه الیه نێك له و پێن���ج حزبه به پش���كه وه زارییه كه ی رازی نابێت و له ئاس���تێكی ن���زم ده یبینێ و له م نێوانه شدا مامه ڵه و سه ودا ده ستپێده كات و وه زاره تێك���ی ت���ری له هه رێم بۆ دروس���ت ده كه ن، وات���ا به چ���وار په رله مانتاره كه ی به غ���دا، وه زاره تێك له به غ���داو وه زاره تێك له هه رێم "2" وه زیر مسۆگه ر ده كه ن؟ لێره وه كوردستان خه ڵكی به كۆمه اڵنی به ڕه وانیی ده ڵێین ببینن ئه مانه ن ك���ه نوێنه رایه تیی ئێ���وه ده كه ن، كه چ���ی له كۆبون���ه وه بۆ كۆبونه وه ته نها ش���ه ڕی كورس���یی و پله و پایه ی خۆی���ان ن���ه ك به رژه وه ندیی ئێوه

ده كه ن؟له و كاته ی كۆنگ���ره رۆژنامه وانیه كه یان ئه نجام���درا، م���ن بینه ری ب���وم ده یانوت حه یده ر عه بادی هیچ گه ره نتیه كی نه داوه و ئێمه ش هیچ مه رجمان نیه ؟ له م ئاس���ته دا ده ڵێ���م دیاره پێش���وتر مه رجم���ان هه بو، رێككه وتنمان واژۆ ده كرد له جێگای خۆیدا نه ب���و؟ ئه گه ر وایه ئه ی له پێناوی چی ئه م كاره مان ده كرد؟ یان پێچه وانه كه ی راسته و ئێس���تا قبوڵی مه رجمان لێناكه ن و ئه مه ش پرسیارێكی جه وهه رییه و پێویسته به ڕونیی

وه اڵمبدرێته وه ؟هه ر له و كۆنگره رۆژنامه وانیه دا، باس���ی ئه وه ش ك���را ئه م یه كڕیزی���ه گه ره نتیه بۆ ئێمه ش داخوازییه كانمان؟ جێبه جێكردنی ده ڵێی���ن یه كڕیزیی باش���ترین بنه مایه بۆ س���ه نگ و قورس���ایی الیه نی كوردستانیی و داخوازییه كان���ی ، به اڵم پرس���یار له وه دایه ئه وه یه كڕیزییه یان رێككه وتنه له سه ر پله و پۆست؟ ئایا به ڕاست ئه وه رێككه وتنه كه له هه فته یه كدا چه ن���د جارێك تێكده چێت و

به پینه و په ڕو پێكه وه ده نوسێنرێ�ته وه ؟له درێ���ژه ی ئه م بابه ت���ه دا زۆر به گرنگی ده زانم باس���ی ڕۆڵی حكومه ت له گفتوگۆو دانوس���تانه كان بكه م، كه پێن���ج حزبه كه په یڕه وی ده ك���ه ن، ئه گه ر دانیش���تنه كان ئه نجامی نه بو ئه وه خۆی له به رپرسیارێ�تی دورده خات���ه وه و ده یخاته ئه س���تۆی پێنج حزبه كه كه سه ركه وتو نه بون له دانوستاندن و ه���ه ر به پێچه وانه ش���ه وه گفتوگۆكان���داو كاتێ���ك گه یش���تنه ئه نج���ام و رێككه وتن، ئه وا به رپرس���انی حكومه ت واژۆی ده كه ن و ده بێ�ته س���ه ركه وتنی ئ���ه وان؟ هه ر بۆیه س���ه ره تا دور ده گرن له وتو وێ���ژه كان، بۆ ئ���ه وه ی له گه ڵ ئه نجامه كه یدا هه ڵوێس���تی كۆتایی���ان دیاریبكه ن؟ ئه م���ه ش به بڕوای من كارێكی راست و دروست نیه و پێویسته سیاس���ه ت و ج���ۆره ئ���ه م له بنچین���ه وه

دانوستاندنه هه ڵبوه شێنرێته وه .م���ن وه ك په رله مانتارێك ئه و راس���تیه ده س���ه لمێنم، ئه وه ی ده نگ و ره نگی نیه و جێ���گای به زه یی���ه ، مه رجه عه یاس���ایی و نوێنه رایه تی كه كوردستانه ، سیاسیه كه ی خه ڵك���ی كوردس���تان ده ك���ه ن و به ده نگی خه ڵك گه یشتونه ته ناو قوبه ی په رله مانی كوردستان، كه چی له گه رمه ی گفتوگۆكاندا ك���ه په یوه ندیداره به چاره نوس���ی میله ت، كه س گوێی لێناگرێت و خویشی قسه ی نیه و ورته ی لێوه نایه ت؟ پرسیاری كۆنكرێتیی ئه وه یه ئ���ه رێ هات و هاواره كانی پێش���و له س���ه ر مه رجه عیه تی په رله مان راست بو

یان ئه و بێده نگیه یی ئێستا؟ كامیان؟له كۆتاییدا ده م���ه وێ ئه وه بۆ كۆمه اڵنی خه ڵكی كوردس���تان رونبكه مه وه ، ئه وانه ی به غ���دا به ڕێوه ده ب���ه ن بڕوای���ان به مافی میله ته كه ی ئێمه نیه ، راس���تگۆنین له گه ڵ دیموكراس���یی و بنه ماكان���ی مافی گه الندا، ئ���ه وه ش پێویس���ته له به رامبه ریش���دا رونبكرێته وه كه تواناو ئاس���تی په یوه ندیه نێوده وڵه تی���ی و دیپلۆماتیه كان���ی هه رێمی كوردستان، جگه له الیه نی دارایی و ئابوریی ، له مه زیاتر به رجه س���ته و مه یسه ر ناكات بۆ

هه رێمی كوردستان.پێش كۆتای���ی ده بێت ئاماژه به وه بده م كه هه ر له سه ره تای بڕینی بودجه و موچه ی فه رمانبه رانی هه رێم چه ندینجار به رپرسانی هه رێم له ئاستی بااڵ جه ختیان ده كرده وه كه پرسی موچه ناكه نه مه رجی گفتوگۆكانیان، كه چی به پێچه وانه وه ئێستا پرسی موچه و گه ڕان���ه وه ی بوه ت���ه خاڵ���ی س���ه ره كیی گفتوگ���ۆگان و له به رامبه ریش���دا حكومه تی عێراقی هێشتا جگه له رێككه وتنێكی كاتیی و س���ه ره تایی له به رامبه ر ناردنی بڕی "150" هه زار به رمیل ن���ه وت له رۆژێكدا كه هه رێم له رێ���گای كۆمپانیای "س���ۆمۆ" هه نارده ی ده ره وه ی بكات، بڕیاری داوه وه ك سولفه له ج���اری یه ك���ه م "500" ملی���ۆن دۆالر بۆ هه رێم بنێرێ ؟ ئه گه ریش به راوردی ئه و بڕه پاره یه به "150" هه زار به رمیل نه وت بكرێت

ئه وه هێشتا به غدا سودمه ندو براوه یه . به دی���دو تێڕوانین���ی م���ن هه م���و ئه م كورتهێنان���ه له دانوس���تاندن و گفتوگۆكانی له نێ���وان به غ���داو هه رێمی كوردس���تان، په یوه ندیی راس���ته وخۆی به ناش���اره زایی و نه بون���ی س���ه لیقه و توان���ای گفتوگۆكان و كاراكته ره كانی���ه وه هه ی���ه ، به تایب���ه ت بۆ الیه ن���ی كوردس���تانیی ئه مه راس���تیه كی به وه ی���ه پێویس���تی حاش���اهه ڵنه گره و

به سه رله به ریدا بچینه وه .

نامه یه ک له هاوسه ره که ی کاوه گه رمیانییه وه بۆ بارزانی

سه‌‌رۆك‌به‌‌‌ڵێنه‌كه‌ی‌به‌‌جێ‌نه‌هێناشیرین ئه مین

وه ك خان���ه واده ی كاوه گه رمیانی، پاش تێپه ڕبونی )102( رۆژ به س���ه ر تیرۆركردنی كاوه گه رمیانی س���ه ردانی س���ه رۆكی هه رێممان كرد به وپێیه ی سه رۆكی هه رێم باوكی ئه م میلله ته یه . به و ئومێده ی كه سه رۆك بتوانێت هه ق بۆ یه كێك له نه وه ی ئه م میلله ته بگه ڕێنێت���ه وه ، به اڵم ده ركه وت ناتوان���ن رۆڵی باوكایه تی بگێڕن. له س���ه ردانه كه ماندا ویس���تمان له نزیكه وه چۆنیه تی تیرۆركردنی كاوه و ئه و ده س���ت و الیه ن و به رپرس���انه به سه رۆك رابگه یه نین، جه ختمان له سه ر ئه وه كرده وه گه ر به فیعلیی هاوكارمان نه بیت ئ���ه وا به ڵێنمان ناوێت، س���ه رۆكمان له وه ش دڵنیاكرده وه ك���ه وه ك خانه واده ی كاوه گه رمیانی به هیچ ش���ێوه یه ك بڕوامان به دادگا نیه و حزب و به رپرس���ه كان ده س���تیان به خوێنی كاوه س���وره و دادگا ناتوانێت به رۆڵ و ئه دای خۆی هه ڵبس���ێت و به یاسا كار

بكات نه ك فه رمانی به رپرس!داوای س���ه ره كی ئێمه ئه وه بوه كه سكااڵمان له سه ر )مه حمود سه نگاوی( ئه ندامی مه كته بی سیاسیی یه كێتیی تۆماركردوه با دادگا سه ربه خۆبێت له بڕیاردان. به اڵم ده بینین ناوبراو ئازادانه ده س���وڕێته وه و هیچ حس���ابێك بۆ دادگا ناكات و ده زگا ئه منییه كانیش ناتوانن به ئه ركی خۆیان هه ڵبسن و ده ستگیری بكه ن. هه روه ها ئه وه شمان به سه رۆك وت بێده نگیی له م جۆره كه یسانه ده بێته مایه ی مه ترسیی و ناشیرینكردنی ناوبانگی هه رێم. له كاتێكدا ئێوه ده ڵێن ئه م واڵته ئازادیی تیادا به رقه راره و یاس���اش له س���ه روی هه مو پیرۆزیه كانی واڵته وه س���ه روه رتره ، گه ر ئه مان���ه به هه قیقه ت بونیان هه یه خودی كاوه رۆژنامه نوسیك بوه و به هه مو ش���ێوه یه ك دژی ناعه داله تیی و گه نده ڵیی وه ستاوه ته وه ، كه واته پاش تیرۆركردنی هیچ نه بێت پالندانه رو بكوژی كاوه له هه ر پۆس���ت و پله یه كی بااڵی حكومه ت و حزبدا بێت با به س���زا بگه یه نرێت و یاسا بڕیارده ر بێت تاوه كو خوێنی

ون نه بێت، ده نا ئێمه به ڵێنی به كردارمان ده وێت و ئه وه داواكاریمانه .س���ه رۆكی هه رێم یه كه م قس���ه ی ئه وه بو گه ر ئێوه وه ك كه سوكاری كاوه له كه یسی كاوه بێده نگبن من وه ك س���ه رۆكی هه رێ���م بێده نگ نابم و ده بێت بكوژی كاوه هه ر كێ بێت س���ه ر به چ حزب و هه ر به رپرسیاریه تیه كی هه بێت به س���زای خۆی بگات، چونكه تیرۆركردنی كاوه ناوبانگێكی ناش���یرینی بۆ سه ر ناوبانگی هه رێمی كوردستان ده بێت. هه روه ها به ڵێنی پێداین به هیچ ش���ێوه یه ك بێده نگ نه بێت له م كه یسه داو خوێنی كاوه

به هه ده ر نه ڕوات، ئه و وتی "به اڵم پێویستم به هه ندێ كات ده بێت"!وا س���اڵیادی تیرۆركردنی كاوه دێته وه و س���ه رۆك له ب���ری به جێهێنانی به ڵێنه كه ی تۆمه تباری كه یس���ه كه له به ره ی جه نگ به س���ه رده كاته وه ، له ته واوی به ڵێنه كانیشی بۆ ئێمه ، ته نها ئه وه ی بۆ كه یس���ه كه ی كاوه گه رمیانی كردوه كه له به رواری 2014/4/24 له س���ه ر داوایان فایلی كه یس���ی كاوه گه رمیانی له دادگای كه الره وه گواس���ترایه وه بۆ دادگای تێهه ڵچونه وه ی هه رێم كه نزیكه ی سێ مانگ دۆسیه كه له و دادگایه دا بو، به اڵم نه ك هیچی لێ س���ه وز نه بو به ڵكو به قه د خاڵێكیش س���ودی به كه یسه كه نه گه یاندوه ؟

ئیدی كوا به ڵێنه كانی تۆ جه نابی سه رۆك؟ وه ك بینیمان سه رۆكی هه رێم و وه زیری پێشمه رگه له كاتی به سه ركردنه وه ی به ره كانی جه نگ له ده ڤه ری گه رمه س���ێر شانبه ش���انی تۆمه تباری ماده ی تیرۆری كه یس���ی كاوه گه رمیانی زۆر ئاس���ایی داده نیشن و له شاشه ی تیڤیه كانه وه پیشان ده درێت! ئه مه ئه وه ده گه یه نێت، پێش ئه وه ی سه رۆك سه رۆكی هه رێم بێت، سه رۆكی حزبێكه . ده نا چۆن رێگه ده ده یت تۆمه تبارێك به ماده ی تیرۆر سه رپه رش���تیی هێزی سه ربازیی بكات، ئه م قایلبونه ی ئێوه زه نگێكی مه ترس���یداره و وه ها پیشان ده دات كه ده سه اڵت واته تاوان و زوڵم و كوش���تن و بڕین بۆ ئێوه بێ، لێپرسینه وه و سزا خواردن و خه ڵكی ساده ش به شی قوربانیدانه . ڕونه نه سه رۆكی هه رێم نه وه زیری پێشمه رگه ده توانن هیچ لێپێچینه وه یه ك له تۆمه تباری دۆس���یه ی كاوه گه رمیانی بكه ن، چونكه له نێو ده سه اڵت و فه رمانڕه وایی كوردیی���دا رێككه وتنی حزبیی و شه خس���یی له پێش هه م���و به رژه وه ندیه كی تاكی ئه م میلله ته دا به ئاش���كرا به دیده كرێت و یاساشیان كۆت و به ندی ده ستی ده سه اڵتی خۆیان

كردوه .

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

hamashwan.awene@yahoo.noAweneکوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی کاوه گه رمیانی، سەردەشت عوسمان، سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاهیر

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د

ریکالم

لەجیھانەوە ڕو لەکۆبانی

دەکەن بۆ شەڕی داعش

ئا: کاوە ڕەش، بەریتانیا

چەندین سەربازی سوپای پێشوی واڵتان و کەسانی خۆبەش

لەبەریتانیاو واڵتانی خۆرئاوا بۆهاوکاریی و جەنگ دژی داعش ڕو

لەسوریاو عێراق دەکەن.

ڕۆژنامەوانی���ەکان ڕاپۆرت���ە لەچەن���د ڕۆژی باڵویانکردوه ت���ەوە، ڕاب���ردودا James Hughes ک���ە پێش���تر سەربازی سوپا بوە، ئێستا لەشاری کۆبانی هاوشانی جەنگاوەرە کوردەکانی YPG بەرگریی لەو شارە

دەکات و دژی داعش دەجەنگێ. هەرەها ڕاپۆرت���ی ڕۆژنامەکان وای دەردەخەن، ئینگلیزەکانی بەریتانیا، فەیس���بوکەوە پەیجێکی لەڕێ���گای بەناوی “Lions of Rojava” شێری ک���ە کەس���ێکی ئەمەریکی ڕۆژئاوا، Jordan Matson بەن���اوی هاندەدات خەڵک���ی بەڕێوەیدەب���ات دژی ئەو گروپە تیرۆریس���تیە بچنە پاڵ ک���وردەکان و یارمەتییان بدەن، لەژێر دروشمی )تیرۆریست بنێرە بۆ

دۆزەخ، مرۆڤایەتی ڕزگاربکە(.

ه���اوکات ه���ەر لەپەیوەن���د ب���ەو پۆلیس���ی هەفتەیەدا، لەم بابەتەوە بەلێکۆڵینەوە دەستیکردوە لەندەن، لەبارەی کچێکی تەمەن 1٧ ساڵ، کە خەڵکی ناوچ����ەیHaringey لەباکوری لەندەن، پۆلیس لەو بڕوایەدایە بەرەو س���وریا بەڕێکەوت���وەو دوایینجار کە بینراوە لەواڵتی بەلجیکا بوە. پۆلیس لەوبڕوایەدایە کە ئەو کچە هەرزەکارە نیازی وای���ە بەش���ێوەیەکی نهێنیی جەن���گاوەرە ناو بگەیەنێتە خ���ۆی کوردەکان، ب���ۆ هاوکاریی یاخود بۆ ش���ەڕکردن دژی داع���ش لەکۆبانی . بەم���ەش دەبێت���ە یەک���ەم مێینەی بەریتانی���ی کە هاوش���انی هێزەکانی YPG دژی ئ���ەو چەکدارانە ش���ەڕ ب���کات که خۆیان ناون���اوە دەوڵەتی theguardian رۆژنامەی ئیسالمیی.

لەگرنگتری���ن باڵویکردوه ت���ەوە، پەرەسەندنه کانیشدا ئەوە دەردەکەوێ کە هاواڵتییە بەریتانیەکان لەو سنورە س���تراتیجیەی کۆبان���ی , لەبەرامبەر یەکتر شەڕ دەکەن، ئەمە لەکاتێکدایه به ه���ۆی ڕاب���ردودا لەچەن���د رۆژی بۆردمانی فڕۆکەکانی هاوپەیمانان دو هاواڵتی بەریتانیی، بەناوەکانی ئەبو عەبدوڵاڵی حەبەشی 21 ساڵ، ئەبو داهاردە 20 ساڵ، خەڵکی لەندەن، کە لەڕیزی چەکدارەکانی داعش شەڕیان

دەکرد کوژراون. لەماوەی ڕابردوشدا چەندین هاواڵتی بۆ ئەمەریکییەکان ئەوروپیی و واڵتە مەبەستی وەستانەوە دژی چەکدارانی داعش و پەیوەس���ت بون بەڕیزەکانی YPG گ���ەل پاراس���تنی هێزەکانی

ڕویان لەشاری کۆبانی کردوە.