วารสารยางพารา ปีที่ 36 ฉบับที่ 2

ฉบบอเลกทรอนกส 21ปท 36 ฉบบท 2 เมษายน-มถนายน 2558

สารบญ

บทความ

ประจำาฉบบ

ขาวสถาบนวจยยาง

ผลของระบบกรดและการใชสารเคมเรงน�ายาง กบยางพนธ สถาบนวจยยาง 251 หลงเปดกรด 4 ป

การผลตตนกลายางโดยการเพาะเลยงเนอเยอในเชงการคา :นวตกรรมใหมของการผลตตนกลายางในอนาคต

การแสดงออกทางสรรวทยาของตนยางพาราอาย 1 ปเมอประสบกบสภาวะความเครยดน�า

การเฝาระวงการแพรระบาดของแมลงกระเบองในสวนยางพารา

ศกษาวธการเกบรกษาละอองเกสรตวผยางพาราในไนโตรเจนเหลว

แผนหมนแนะน�าการใสปยยางพารา

ยายขาราชการ...

ปท 36 ฉบบท 2 เมษายน-มถนายน 2558 ฉบบอเลกทรอนกส 21

2

7

13

20

32

26

35

ภาพปก : ชอดอกยางพาราทประกอบดวยดอกตวเมย (ดอกสเหลองทกำาลงบาน) และดอกตวผ (อยใตดอกตวเมย)

บทบรรณาธการ

การกรดยางมมลคาครงหนงหรอมากกวาครงหนง

ของตนทนในกระบวนการเกบเกยวน�ายาง หลกการกรด

ยาง คอ แตละปท�าอยางไรจะกรดใหไดน�ายางมากทสด

ตอพนทปลก หรอจะกรดยางใหไดผลตอบแทนมากทสด

ตอการท�างานในแตละครง หรอจะเปนแบบผสมผสานทง

สองอยาง ซงท�าใหเวลารอบอายการใชประโยชนจาก

ตนยางนานขน ในฉบบน การศกษาระบบกรดส�าหรบ

ยางพนธ สถาบนวจยยาง 251 กรด 4 ป ในภาคใต พอ

จะใหแนวทางเบองตน แตยงไมครอบคลมตอบโจทย

ไดทงหมด เพราะพนธยางแนะน�าใหม สวนมากมอตรา

สรางน�ายางกลบคนมาเรว การกรดยางแบบกรดถทสวน

ขนาดเลกนยมปฏบตสามารถกระตนใหน�ายางไหลมาก

นานขนในวนทสองและสามของวนทกรดตดกน แต

ขณะนยางราคาต�าและแรงงานกรดมราคาแพงหายากขน

ท�าใหความคมคาการลงทนลดนอยลงมาก จดเนนจง

มาอยทท�าอยางไร จะมผลตอบแทนมากพอเพยงกบการ

กรดยางในแตละครงและไมเปนการหกโหมตนยางมาก

เกนไป รอใหโอกาสราคาดมากอน จงคอยเรงรดการ

เกบเกยวผลผลตมากขน ดงนน การกรดหางขนเปนเวน

3-4 วน กรดครงหนงและรวมกบการใชสารเรงน�ายาง

เปนการใชแรงงานกรดทมประสทธภาพ และเกดผลด

อยางยงยน ระยะยาวดด วยกนทงสามดาน คอ คน

กรดยาง เจาของสวนยาง และตนยางมอายการกรด

ยาวนานขน ผลผลตตอครงกรดสงขน ผลผลตสะสมตอ

พนทของสวนยางมากขน เจาของสวนยางสามารถจดเวลา

ท�างานดานอนเสรมรายไดเพมเตมมากขน

เรองทสอง การเพาะเลยงเนอเยอเพอผลตตนกลา

ยางในเชงการคา มความเปนไปได แตขณะนยงเปนงาน

เจาของ สถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร บรรณาธการบรหาร นายพเชฏฐ พรอมมล ผอ�านวยการสถาบนวจยยาง

บรรณาธการ นายอารกษ จนทมา กองบรรณาธการ นายจมพฏ สขเกอ, นางพรรษา อดลยธรรม, ดร.นภาวรรณ

เลขะวพฒณ, ดร.พเยาว รมรนสขารมย, ดร.กฤษดา สงขสงห ผ จดการสอสงพมพ นายไพรตน ทรงพานช

ผจดการสออเลกทรอนกส นายสมจตต ศขรนมาศ ผชวยผจดการสออเลกทรอนกส นายจกรพงศ อมรทรพย

พนฐานดานการปลกถายเชอพนธกรรม คงตองพฒนา

กนตอไปอกนาน รวมทงการเกบรกษาละอองเกสรตวผ

ของตนยางพาราในไนโตรเจนเหลว กเปนเทคนคใน

ท�านองเดยวกน

ส�าหรบค�าแนะน�าการใชป ยตามคาวเคราะหดน

โดยมแผนหมนทประกอบอยในเลมมาชวยค�านวณการ

ปยผสมใชเอง เปนการทบทวนการใสปยใหถกวธและถก

เวลา ท�าใหใชป ยมประสทธภาพสงสด เหมาะกบความ

ตองการของพช ซงคาดวาในสองป นคงมช วงแลงท

ยาวนาน การใสปยใหกบตนยางกอนสนฤดฝนจะชวยให

ต นยางมความแขงแรงตานทานโรค-แมลง ทนทาน

ผานพนความเครยดตางๆ ไปได

ในฉบบ น ได กล าว ถง ลกษณะทางส รรวทยา

ของตนยางทประสบความแหงแลงหรอน�าทวม รวมไปถง

ตวอยางการแพรระบาดของแมลงบางชนดทอาจเกดขน

โดยเฉพาะชวงตนยางผานแลงยาวนาน ตนยางออนแอ

อาจตายมาก มความเสยงตอ โรค-แมลง และสภาพ

แวดลอมชนดอนๆ ดวย ไมเฉพาะกบแมลงทไดแสดงไวน

ดงนน ควรบ�ารงรกษาตนยางเตรยมพรอมใหดไวกอนตาม

สมควร ตอจากนอกสองปขางหนา เมอราคายางดขน

ตามพยากรณรอบหมนเวยนวฏจกรราคา กเปนโอกาสดท

ผประกอบการยางพาราไดผลพวงจากความอดทนไดใน

ครงน ท�าใหได รบความสดชนกนใหม หวงว าได ข อ

พจารณาบางประการทมก�าลงใจท�ากจการยางพาราให

ยงยนตอไป

อารกษ จนทมา

บรรณาธการ

2 ฉบบอเลกทรอนกส 21 เมษายน-มถนายน 2558

ผลของระบบกรดและการใชสารเคมเรงน�ายางกบยางพนธ สถาบนวจยยาง 251 หลงเปดกรด 4 ป

พนธยางมความส�าคญมากในการผลตยางพารา

ซงต องใหผลผลตทด การเตบโตทด และเหมาะสม

กบสภาพภมอากาศ เพอทจะไดผลตอบแทนทค มคา

กลบมา ยางพนธสถาบนวจยยาง 251 เปนพนธยาง

ชน 1 ทไดรบการแนะน�าจากสถาบนวจยยางใหเกษตรกร

น�าไปปลก (สถาบนวจยยาง, 2555) ในปจจบนยางพนธ

ดงกลาวเปนพนธทไดรบความสนใจทงในเขตพนทปลก

ยางเดม และพนทปลกยางใหม ซงใหผลผลตประมาณ

257 กโลกรมตอไรตอป (Sajeerat, 2011) ดานระบบ

กรดทแนะน�าโดย สถาบนวจยยาง ใหใชวธกรดเวยนครง

ล�าตน กรดวนเวนวน (S/2 d2) แตอยางไรกตาม เกษตรกร

สวนใหญนยมใชระบบกรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน กรด

สามวนเวนวน (S/3 d1 3d4) และระบบอนๆ (ศรนณา,

2550) สวนใหญงานวจยระบบกรด ไดด�าเนนการกบ

ยางพนธ RRIM 600 ป จจบนได ท�าการศกษาและ

ทดสอบระบบกรดกบยางพนธ สถาบนวจยยาง 251

ระบบกรดทใชรวมกบสารเคมเรงน�ายาง และผลกระ

ทบตอตนยาง เพอหาระบบกรดทเหมาะกบยางพนธดง

กลาว (พชต, 2554) เพอสงตอเทคโนโลยระบบกรดท

เหมาะสมสเกษตรกรตอไป

วธการทดลอง ด�าเนนการทดลองกบยางพนธสถาบนวจยยาง

251 อาย 13 ป ซงปลกเมอป 2546 เกบขอมลเปนเวลา

4 ป ในพนทศนยวจยและพฒนาการเกษตรตรงซง

เปนตวแทนของพนทภาคใต ใชระยะปลก 3 x 7 เมตร

วางแผนการทดลองแบบส มในบลอคสมบรณ (Ran-

domized Complete Block Design, RCB) ท�า 3 ซ�า

ม 9 ระบบกรด คอ

1. กรดเวยนครงล�าตน กรดวนเวนวน (S/2 d2)

(ระบบกรดทแนะน�า)

2. กรดเวยนครงล�าตน กรดสองวนเวนวน (S/2 d1

2d3)

3. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน กรดวนเวนวน (S/3

d2)

4. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน กรดสองวนเวนวน

(S/3 d1 2d3)

5. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน กรดสามวนเวนวน

(S/3 d1 3d4)

6. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน กรดทกวน (S/3 d1)

7. กรดเวยน 1 ใน 4 ของล�าตน กรดทกวน (S/4 d1)

8. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน กรดวนเวนวน รวม

กบการใชสารเคมเรงน�ายาง 4 เดอนครง (S/3 d2 ET

2.5% 3/y)

9. กรดรอยกรดสน ความยาวรอยกรด 10 ซม. รวม

กบสารเคมเรงน�ายางชนดแกส เดอนละ 3 ครง (SC 10

d3 + ETG 3/m)

เกบขอมลตงแตมนาคม 2553 – กมภาพนธ 2557

ขอมลหลกทเกบไดแก ผลผลตยาง ใชวธการเกบยาง

กอนถวย (cup lump) โดยใชกรดฟอรมค ความเขมขน

รอยละ 2 ใสในน�ายางจนกระทงเกดการจบตวของยาง

ในถวยรองน�ายาง จากนนจงน�ามาผงไวในทรม อากาศ

ทรงเมท สงขนอย1, พชต สพโชค1 และ พศมย จนทมา2

1 ศนยวจยและพฒนาการเกษตรสงขลา ส�านกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 8 กรมวชาการเกษตร2 ศนยวจยยางฉะเชงเทรา สถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร


ถายเทสะดวก เปนเวลา 21 วน สวนขอมลอนๆไดแก

จ�านวนวนกรด การเจรญเตบโตของตนยาง และการเกด

อาการเปลอกแหงบนหนากรด

ผลการทดลองจ�านวนวนกรด

ระบบทกรดทกวน (ทงกรดเวยน 1 ใน 3 และ

1 ใน 4 ของล�าตน) มจ�านวนวนกรดมากทสด 198 วน

ตอป สงกวาระบบกรดทแนะน�า (กรดเวยนครงล�าตน

วนเวนวน) 96 วน รองลงมาเปนระบบกรดเวยน 1 ใน 3

ของล�าตน กรดสามวนเวนวน มจ�านวนวนกรด 161 วน

ตอปสงกวาระบบกรดทแนะน�า 59 วน โดยระบบกรด

ทแนะน�า มจ�านวนวนกรด 102 วน สวนระบบกรดทม

ความยาวรอยกรด 10 ซม. รวมกบสารเคมเรงน�ายาง

ชนดแกส เดอนละ 3 ครง มจ�านวนวนกรดนอยทสด

คอ 68 วนตอป นอยกวาระบบกรดทแนะน�า 40 วน

(ตารางท 1)

ตารางท 1 จ�านวนวนกรด และผลผลตเฉลย ของยางพนธสถาบนวจยยาง 251

ณ ศนยวจยและพฒนาการเกษตรตรง1

ระบบกรดจ�านวนวนกรด

ผลผลตเฉลยเปรยบเทยบกบ

ระบบกรดทแนะน�า (%)

1. กรดเวยนครงล�าตน 102 57.36 bc2 409 c 0 0

กรดวนเวนวน (ระบบกรดทแนะน�า) (100) (100)

2. กรดเวยนครงล�าตน 144 67.98 a 687 a 18.52 67.8

กรดสองวนเวนวน (118.52) (167.8)

3. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน 102 51.95 bcd 368 c -9.43 -9.8

กรดวนเวนวน (90.57) (90.2)

4. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน 144 53.29 bcd 531 b -7.09 29.8

กรดสองวนเวนวน (92.91) (129.8)

5. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน 161 49.17 cd 548 b -14.27 33.9

กรดสามวนเวนวน (85.73) (133.9)

6. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน 198 49.99 cd 684 a -12.84 67.3

กรดทกวน (87.16) (167.3)

7. กรดเวยน 1 ใน 4 ของล�าตน 198 46.14 d 628 a -19.55 53.6

กรดทกวน (80.45) (153.6)

8. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน 102 60.35 ab 431 c 5.23 5.38

กรดวนเวนวน รวมกบการใช (105.23) (105.38)

สารเคมเรงน�ายาง 4 เดอนครง

9. กรดรอยกรดสน ความยาวรอยกรด 68 58.22 bc 278 d 1.51 -32.05

10 ซม. รวมกบสารเคมเรงน�ายาง (101.51) (67.95)

ชนดแกส เดอนละ 3 ครง

CV (%) 16.62 12.89

1 เกบขอมลระหวางมนาคม 2553 ถงกมภาพนธ 25572 ตวเลขในแนวตงคใดคหนงทตามทายดวยตวอกษรทเหมอนกน ไมมความแตกตางทางสถตในระดบ 5% (เปรยบเทยบโดยใช Duncan’s Multiple Range Test, DMRT)

กรม/ตน/ครงกรดกรม/ตน/ครงกรด กก./ไร/ปกก./ไร/ป


ของระบบกรดถ ใหผลผลตเฉลยสงกวาทกระบบกรด

ในทกป (67.98 กรมตอตนตอครงกรด) รองลงมาไดแก

ระบบกรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน กรดวนเวนวน รวม

กบการใชสารเคมเรงน�ายาง 4 เดอนครง (63.64 กรม

ตอตนตอครงกรด) และระบบกรดทมความยาวรอย

กรด 10 ซม. ร วมกบสารเคม เร งน� ายางชนดแก ส

เดอนละ 3 ครง (60.60 กรมตอตนตอครงกรด) ซงเปน

ตวแทนของระบบกรดรวมกบสารเคมเรงน�ายาง เมอ

เปรยบเทยบกบระบบกรดทแนะน�าในปจจบน (กรด

เวยนครงล�าตน วนเวนวน) พบวา ใหผลผลตสงกวา

รอยละ 18.5, 5.23 และ 1.15 ตามล�าดบ

การเกดอาการเปลอกแหง

ในชวงระยะเวลาทศกษา พบอาการเปลอกแหง

ถาวรสงสดในระบบกรดเวยน 1 ใน 4 ของล�าตน กรด

ทกวน และระบบกรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน กรดทก

วน รอยละ 4.28 และ 2.85 ตามล�าดบ และยงพบอาการ

เปลอกแหงบางสวนของหนากรดสงสดเชนกน รอยละ

8.57 และ 7.14 ตามล�าดบ สวนระบบกรดเวยน 1 ใน

3 ของล�าตน กรดวนเวนวน รวมกบการใชสารเคมเรง

น�ายาง 4 เดอนครง และระบบกรดเวยน 1 ใน 3 ของ

ล�าตน กรดสามวนเวนวน พบวาเกดอาการเปลอกแหง

บางสวนรอยละ 2.85 และ 1.42 ตามล�าดบ ระบบกรดอน

ไมพบอาการเปลอกแหง (ภาพท 1)

ผลผลต

ในดานผลผลตตอครงกรด พบวา ระบบกรดเวยน

ครงล�าตน กรดสองวนเวนวน ใหผลผลตเฉลยสงสด

67.98 กรมตอตนตอครงกรด รองลงมาไดแก ระบบกรด

เวยน 1 ใน 3 ของล�าตน กรดวนเวนวน รวมกบการใช

สารเคมเรงน�ายาง 4 เดอนครง ใหผลผลตเฉลย 60.35

กรมตอตนตอครงกรด สวนวธการทใหผลผลตเฉลย

นอยทสดไดแกระบบกรดเวยน 1 ใน 4 ของล�าตน กรด

ทกวน ใหผลผลตเฉลย 46.14 กรมตอตนตอครงกรด

นอยกวาระบบกรดทแนะน�า รอยละ 19.55 ซงระบบ

กรดทแนะน�าใหผลผลตเฉลย 57.36 กรมตอตนตอครง

กรด (ตารางท 1)

ในดานผลผลตสะสมตอป พบวา ระบบกรดเวยน

ครงล�าตน กรดสองวนเวนวน ใหผลผลตเฉลยสงสด

เชนกน ใหผลผลต 687 กโลกรมตอไรตอป สงกวา

ระบบกรดทแนะน�า รอยละ 67.8 รองลงมาไดแก ระบบ

กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน กรดทกวน และระบบกรด

เวยน 1 ใน 4 ของล�าตน กรดทกวน ใหผลผลตสะสม

เฉลย 684 และ 628 กโลกรมตอไรตอป สงกวาระบบ

กรดทแนะน�า รอยละ 67.3 และ 53.6 ตามล�าดบ (ตาราง

ท1) ซงไมมความแตกตางกนในเชงปรมาณผลผลต

การเจรญเตบโตของตนยาง

จากการวดขนาดเสนรอบวงของล�าตน พบวา

ระบบกรดมผลตอการเจรญเตบโตของตนยางโดยตรง

กลาวคอ ระบบกรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน กรดวนเวน

วน และกรดเวยนครงล�าตน วนเวนวน (ระบบกรดท

แนะน�า) ตนยางขยายขนาดล�าตนไดสงสดเฉลย 1.72

และ 1.70 เซนตเมตรตอป ตามล�าดบ สวนระบบกรด

เวยน 1 ใน 3 ของล�าตน กรดสามวนเวนวน และระบบ

กรดทมความยาวรอยกรด 10 ซม. รวมกบสารเคมเรง

น�ายางชนดแกส เดอนละ 3 ครง ตนยางพาราขยาย

ขนาดล�าตนไดนอยทสด เฉลย 1.11 และ 1.16 เซนตเมตร

ตอป ตามล�าดบ (ตารางท 2)

อทธพลของสารเคมเรงน�ายาง

เมอเปรยบเทยบระบบกรดทงหมด พบวา ระบบ

กรดเวยนครงล�าตน กรดสองวนเวนวน ซงเปนตวแทน

ภาพท 1 เปอรเซนตการเกดอาการเปลอกแหงเมอใชระบบกรดตางๆ กน

กบยางพนธ สถาบนวจยยาง 251

ลาตน กรดวนเวนวน รวมกบการใชสารเคมเรงนายาง 4 เดอนครง (63.64 กรมตอ

ตนตอครงกรด) และระบบกรดทมความยาวรอยกรด 10 ซม. รวมกบสารเคมเรงนา

ยางชนดแกส เดอนละ 3 ครง (60.60 กรมตอตนตอครงกรด) ซงเปนตวแทนของระบบกรดรวมกบสารเคมเรงนายาง เมอเปรยบเทยบกบระบบกรดทแนะนาใน

ปจจบน (กรดเวยนครงลาตน วนเวนวน) พบวา ใหผลผลตสงกวารอยละ 18.5,

5.23 และ 1.15 ตามลาดบ


ในชวงระยะเวลาทศกษา พบอาการเปลอกแหงถาวรสงสดในระบบกรด

เวยน 1 ใน 4 ของลาตน กรดทกวน และระบบกรดเวยน 1 ใน 3 ของลาตน กรดทกวน รอยละ 4.28 และ 2.85 ตามลาดบ และยงพบอาการเปลอกแหงบางสวนของ

หนากรดสงสดเชนกน รอยละ 8.57 และ 7.14 ตามลาดบ สวนระบบกรดเวยน 1

ใน 3 ของลาตน กรดวนเวนวน รวมกบการใชสารเคมเรงนายาง 4 เดอนครง และ

ระบบกรดเวยน 1 ใน 3 ของลาตน กรดสามวนเวนวน พบวาเกดอาการเปลอกแหงบางสวนรอยละ 2.85 และ 1.42 ตามลาดบ ระบบกรดอนไมพบอาการเปลอกแหง

0

2

4

6

8

10

S/2 d2 S/22d3

S/3 d2 S/32d/3

S/33d4

S/3 d1 S/4 d1 S/3 d2ET

2.5%3/y

Sc10d3 +ETG3/m

อากา

รเปลอ

กแหง

(%)

ระบบกรด

เปลอกแหงบางสวน

เปลอกแหงถาวร

ลาตน กรดวนเวนวน รวมกบการใชสารเคมเรงนายาง 4 เดอนครง (63.64 กรมตอ

ตนตอครงกรด) และระบบกรดทมความยาวรอยกรด 10 ซม. รวมกบสารเคมเรงนา

ยางชนดแกส เดอนละ 3 ครง (60.60 กรมตอตนตอครงกรด) ซงเปนตวแทนของระบบกรดรวมกบสารเคมเรงนายาง เมอเปรยบเทยบกบระบบกรดทแนะนาใน

ปจจบน (กรดเวยนครงลาตน วนเวนวน) พบวา ใหผลผลตสงกวารอยละ 18.5,

5.23 และ 1.15 ตามลาดบ


ในชวงระยะเวลาทศกษา พบอาการเปลอกแหงถาวรสงสดในระบบกรด

เวยน 1 ใน 4 ของลาตน กรดทกวน และระบบกรดเวยน 1 ใน 3 ของลาตน กรดทกวน รอยละ 4.28 และ 2.85 ตามลาดบ และยงพบอาการเปลอกแหงบางสวนของ

หนากรดสงสดเชนกน รอยละ 8.57 และ 7.14 ตามลาดบ สวนระบบกรดเวยน 1

ใน 3 ของลาตน กรดวนเวนวน รวมกบการใชสารเคมเรงนายาง 4 เดอนครง และ

ระบบกรดเวยน 1 ใน 3 ของลาตน กรดสามวนเวนวน พบวาเกดอาการเปลอกแหงบางสวนรอยละ 2.85 และ 1.42 ตามลาดบ ระบบกรดอนไมพบอาการเปลอกแหง

0

2

4

6

8

10

S/2 d2 S/22d3

S/3 d2 S/32d/3

S/33d4

S/3 d1 S/4 d1 S/3 d2ET

2.5%3/y

Sc10d3 +ETG3/m

อากา

รเปลอ

กแหง

(%)

ระบบกรด

เปลอกแหงบางสวน

เปลอกแหงถาวร

สรป ยางพนธสถาบนวจยยาง 251 เมอปลกในเขต

พนทภาคใตตอนลาง พบวา ระบบกรดเวยนครงล�าตน


กรดสองวนเวนวน ใหผลผลตสงสด (687 กโลกรมตอไร

ตอป) ซงสงกวาระบบกรดทแนะน�า (กรดเวยนครงล�าตน

วนเวนวน) แมวาจะสงกวาระบบกรดเวยน 1 ใน 3 ของ

ล�าตน กรดทกวน (684 กโลกรมตอไรตอป) และระบบ

กรดเวยน 1 ใน 4 ของล�าตน กรดทกวน (628 กโลกรม

ตอไรตอป) เพยงเลกนอย แตท�างานนอยกวา 54 วน

และไมพบอาการเปลอกแหง ซงวธการกรดทกวน พบ

อาการเปลอกแหงทงเปลอกแหงถาวร และชวคราวสงถง

รอยละ 9.99-12.75 ซงระบบกรดทมความถของการ

กรดสงตดตอกนเกนกวา 3 วน หรอไมเกน 144 วนตอ

ป มความเสยงสงทจะเกดอาการเปลอกแหง ดานการ

ใชสารเคมเรงน�ายางในระยะเรมเปดกรดกบยางพนธ

สถาบนวจยยาง 251 พบวา ไมค มคากบการลงทน

เนองจากสามารถเพมผลผลตไดเพยงเลกนอยสงกวา

ระบบกรดทแนะน�าเพยงรอยละ 1.51 -5.23 เทานน และ

ไดพบอาการผดปกตของเปลอกยางหลงจากทใชสาร

เคมเรงน�ายางในยางอายนอย จงไมแนะน�าใหใชสาร

เคมเรงน�ายางในยางพนธสถาบนวจยยาง 251 ในชวง

ตารางท 2 การเพมขนของขนาดล�าตนของยางพนธ สถาบนวจยยาง 251

ณ ศนยวจยและพฒนาการเกษตรตรง1

ระบบกรดการเพมขนของขนาดเสนรอบวงล�าตน (เซนตเมตรตอป)

1. กรดเวยนครงล�าตน 1.15 a2 1.82 a 1.87 a 1.96 bc 1.70

กรดวนเวนวน (ระบบกรดทแนะน�า)

2. กรดเวยนครงล�าตน 0.88 abc 1.94 a 1.83 a 1.64cd 1.57

กรดสองวนเวนวน

3. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน 1.02 ab 1.72 ab 2.16 a 1.96bc 1.72

กรดวนเวนวน

4. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน 0.87 abc 1.62 ab 1.95 a 1.65 cd 1.52

กรดสองวนเวนวน

5. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน 0.69 abc 0.82 d 1.89 a 1.02 e 1.11

กรดสามวนเวนวน

6. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน 0.57 bc 1.26 bcd 1.88 a 2.11 ab 1.46

กรดทกวน

7. กรดเวยน 1 ใน 4 ของล�าตน 0.48 c 1.14 cd 1.98 a 2.36 a 1.49

กรดทกวน

8. กรดเวยน 1 ใน 3 ของล�าตน 0.96 abc 1.56 abc 1.1b 1.56 d 1.30

กรดวนเวนวน รวมกบการใช

สารเคมเรงน�ายาง 4 เดอนครง

9. กรดรอยกรดสน ความยาวรอยกรด 1.05ab 1.49 abc 0.98b 1.1 e 1.16

10 ซม. รวมกบสารเคมเรงน�ายาง

ชนดแกส เดอนละ 3 ครง

CV (%) 22.10 11.92 8.54 8.02 14.82

1 เกบขอมลระหวางมนาคม 2553 ถงกมภาพนธ 25572 ตวเลขในแนวตงคใดคหนงทตามทายดวยตวอกษรทเหมอนกน ไมมความแตกตางทางสถตในระดบ 5% (เปรยบเทยบโดยใช Duncan’s Multiple Range Test, DMRT)

ปกรดท 1 ปกรดท 2 ปกรดท 3 ปกรดท 4 เฉลย 4 ปกรด


อายนอยหรอเรมเปดกรด และควรศกษาผลกระทบตอ

การใชสารเคมเรงน�ายางกบพนธยางสถาบนวจยยางใน

ระยะยาวตอไป

ค�าขอบคณ ผ เขยนขอขอบคณ สถาบนวจยยาง ทใหทนใน

การศกษาวจย และขอขอบพระคณ ทานผอ�านวยการ

ศนยวจยและพฒนาการเกษตร คณสนนท ถราวฒ ท

ไดเออเฟอสถานทท�างานวจย เจาหนาทของศนยวจย

และพฒนาการเกษตรตรง ไดด�าเนนการเกบขอมล

ตลอด 4 ป และเจาหนาทของศนยวจยและพฒนาการ

เกษตรสงขลาไดชวยกนเกบและวเคราะหขอมลจน

ประสบผลส�าเรจดงกลาว

เอกสารอางองพชต สพโชค, ชยณรงคศกด จนทรตน, ทรงเมท สงขนอย,

วรรณจนทร โฆรวส, สรยะ คงศลป และ อ�านวย

ไชยสวรรณ. 2554. การวจยระบบกรดสลบ

หนาตางระดบในพนธยางสถาบนวจยยาง 251.

รายงานผลการวจยเรองเตมประจ�าป 2554.

สถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร.

ศรนณา ชธรรมธช, สมปอง นกลรตน, สพร ฆงคมณ,

สนนท ถราวฒ, ประสพโชค ตนไทย, อารยา จดคง,

ลกษม สภทรา, ไพโรจน สวรรณจนดา, พฒนา

ร งระว และสาล ชนสถต. 2550. การศกษาการ

ยอมรบเทคโนโลยการผลตยางพาราของเกษตรกร

ในพนทภาคใตตอนลาง. รายงานผลการวจยและ

ทดสอบประจ�าป 2550. ส�านกวจยและพฒนา

การเกษตรเขตท 8 กรมวชาการเกษตร.

สถาบนวจยยาง. 2555. ขอมลทางวชาการยางพารา

2555. สถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร.

123 หนา.

Sajeerat, R. 2011. Influence of tapping system on

rubber clone; RRIT 251. IRRDB International

Rubber Conference. Chiang Mai, 15-16

December 2011.


การเพาะเลยงเนอเยอยางพารา เปนการเพม

ปรมาณตนกลายางโดยการน�าเอาชนสวนใดสวนหนง

ของยางพารามาเพาะเลยงบนอาหารวทยาศาสตร ใน

สภาพปลอดเชอภายใตการควบคมสภาพแวดลอม

ท เหมาะสม โดยชนส วนพชจะมการพฒนาไปเป น

ตนทสมบรณไดโดยผานการสรางตนออนหรอพฒนา

ไปเปนตนโดยการเกดยอดและราก

การเพาะเลยงเนอเยอยางจงเปนอกทางเลอก

หนงทจะน�ามาใชประโยชนในการผลตตนกลายาง

ใหไดปรมาณมากในระยะเวลาอนรวดเรวโดยอาศย

อาหารสตรทสามารถเพมจ�านวนตนเปนทวคณ การ

ผลตตนกลายางโดยการเพาะเลยงเนอเยอไมเพยง

แตจะเพมตนกลาใหไดปรมาณมากในระยะเวลาอน

รวดเรวเทานนแตตนกลาทไดยงมศกยภาพสง เนอง

จากตนกลาพฒนามาจากเนอเยอพชทเซลลมลกษณะ

ตนตวและพฒนารวดเรวท�าใหตนยางทไดมการเจรญ

เตบโตดและใหผลผลตน�ายางสง โดยเฉพาะอยางยง

ตนกลายางทไดจากการพฒนาโดยผานการสรางตนออน

ซงมลกษณะเหมอนตนออนทเกดขนในเมลดทกประการ

คอ มระบบรากแกว นอกจากนน ต นกลายางทได

จากการเพาะเลยงเนอเยอไมมลกษณะของรอยเทาชาง

ซงเกดจากการเชอมประสานระหวางตนตอกบตายาง

พนธด ท�าใหการเคลอนยายน�าและธาตอาหารจากดน

สงไปเลยงสวนตาง ๆ ของล�าตนไดด ท�าใหตนยางมการ

เจรญเตบโตด เป ดกรดได เรว ตลอดจนใหผลผลต

น�ายางสง

การผลตตนกลายางโดยการเพาะเลยงเนอเยอในเชงการคา : นวตกรรมใหมของการผลตตนกลายางในอนาคตวทยา พรหมม, จนตนา ชาลศร และ วราภรณ ศรนาคเอยงศนยวจยยางฉะเชงเทรา สถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร

การผลตตนกลายางโดยการเพาะเลยงเนอเยอในเชงการคา

ประ เทศจน ถอว า เป นต นแบบในการพลก

ประวตศาสตรการผลตตนกลายางของโลก เนองจาก

ปจจบนประเทศจนโดยสถาบนชววทยาพชเขตรอนและ

เทคโนโลยชวภาพ (Institute of Tropical Bioscience

and Technology; ITBB), และสถาบนวจยยาง (Rubber

Research Institute; RRI) ของส�านกวทยาศาสตรเกษตร

เขตรอนแหงประเทศจน (China Academy of Tropical

Agriculture Sciences; CATAS) ไดมการผลตตน

กลายางโดยการเพาะเลยงตนออนจากอบละอองเกสร

และขยายพนธ กงตาจากตนอ อนในหลอดทดลอง

ในเชงการคา ตลอดจนน�าผลงานวจยชนนถ ายทอด

และสงเสรมใหเกษตรกรน�าไปใชจรง นอกจากนน

ประเทศเบลเยยม ไดมการผลตตนกลายางจากการ

เกดยอดและรากเป นการค าส งเสรมให เกษตรกร

ในพนทประเทศแอฟรกาใตปลก ตลอดจนไดมการ

ขยายฐานการผลตตนกลายางพารามายงประเทศ

อนโดนเซย ซงอยในระหวางการเตรยมการ

ความกาวหนาของการผลตตนกลายางพาราโดยการเพาะเลยงเนอเยอ

ความส�าเรจในการผลตต นกลายางพาราทง

ผานการสรางตนออนหรอการเกดยอดและรากมหลาย

ประเทศรายงานถงความส�าเรจจากการเพาะเลยง

ชนสวนตาง ๆ โดยแตละประเทศจะมความส�าเรจใน


การผลตตนยางจากยางพนธทแตกตางกน การผลต

ตนกลายางพาราเรมแรกประสบความส�าเรจจากการ

เพาะเลยงอบละอองเกสรของยาง 3 พนธ คอ Haiken 2,

Haiken 1 และ SCATC 88-13 ในป 1977 โดยความ

รวมมองานวจยระหวาง South China Academy of

Tropical Crops (SCATC) ประเทศจน และสถาบน

วจยยางมาเลเซย (Rubber Research Institute of

Malaysia; RRIM) ได มการน�าไปปลกในแปลงได

ส�าเรจในป 1978 และมการเปดกรดครงแรกในป 1984

หลงจากมการผลตตนออนจากอบละอองเกสรส�าเรจ

ไดมการพฒนาเทคนคการเพาะเลยงตนออนจากเปลอก

หมชนในเมลดยางไดส�าเรจ ในป 1979 โดย Institute

de Recherche sur le Caoutchouc ประเทศฝรงเศส

(Carron et al., 1989) ปจจบนมรายงานการเพาะเลยง

ตนออนไดส�าเรจจากเปลอกหมชนในเมลดออนและอบ

ละอองเกสรเพมขน (Asokan et al., 2002) และจาก

ชนสวนอน ๆ ไดแก ใบออน (Kala et al., 2008) ราก

(Zhou et al., 2010) ชอดอกออน (Sushamakumari

et al., 2000) เปนตน นอกจากนนมรายงานความ

กาวหนาในการเพาะเลยงตนออนโดยการเพาะเลยง

ต นอ อนชดท 2 ซ งช วยเพมปรมาณตนอ อนให ได

ปรมาณมากและรวดเรวยงขนจากตนอ อนของอบ

ละอองเกสร (Hua et al., 2010) และตนออนจากใบ

ในหลอดทดลอง (Kala et al., 2008) ตนยางจากการ

เพาะเลยงตนออนจากอบละอองเกสร ไดมการน�าไป

ปลกทดสอบในแปลงมานานมากกวา 30 ป ปรากฏ

วาตนยางมการเจรญเตบโตดและใหผลผลตน�ายาง

สงกวาตนยางปกต (Zheng and Chen, 2010) จาก

ความส�าเรจของการผลตตนออนยางพาราโดยการ

เพาะเลยงเนอเยอ สถาบนชววทยาพชเขตรอนและ

เทคโนโลยชวภาพแหงประเทศจน (ITBB, CATAS)

จงไดมการพฒนาเทคนคการเพาะเลยงขอจากตนออน

เพอผลตกงตายางในหลอดทดลองส�าหรบน�าไปตดตา

กบตนตอขนาดเลกเพอผลตตนกลายางช�าถง และ

สถาบนวจยยางแหงประเทศจน (RRI, CATAS) ไดม

การพฒนาเทคโนโลยการผลตตนกลายางช�าถงโดยการ

ตดตากบตนตอขนาดเลก อายตนตอ 3-4 สปดาห โดย

ใชกงตาทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอ (Lin et al., 2011)

การเพาะเลยงเนอเยอยางพาราในประเทศไทย

มรายงานถงความกาวหนาในระดบหนงโดยการเพาะ

เลยงอบละอองเกสรและมการพฒนาไปเปนตนในยาง

พนธ PR 255, RRIM 600 และ GT 1 (สมปอง และ

วนทนา, 2531) นอกจากนนมการเพาะเลยงเยอห ม

ชนในของเมลดออนในยางพาราพนธ Tjir 1 (Te-chato

and Chartikul, 1992) แตยงไมมรายงานการน�าตน

ยางทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอไปปลกในสภาพ

แปลง นอกจากนนสถาบนวจยยาง และ ส�านกวจยและ

พฒนาเทคโนโลยชวภาพ ของกรมวชาการเกษตร ได

มรายงานความกาวหนาของงานวจยวาสามารถเพาะ

เลยงตนออนยางไดส�าเรจในยางพาราพนธ BPM24,

PB 311, RRIM 600 และ RRII 105 และไดมการน�า

ตนทไดจากการเพาะเลยงเนอเยอไปปลกในสภาพแปลง

พบวาตนยางมการเจรญเตบโตดและใหผลผลตสงกวา

ตนทไดจากการตดตา (Prommee and Teerawat-

tanasuk, 2011) และนอกจากนนมรายงานการเพาะ

เลยงตนออนส�าเรจในยางพนธ RRIM 600 แตยงไมม

รายงานการพฒนาไปเปนตนทสมบรณไดส�าเรจ ส�าหรบ

การเพาะเลยงสวนของล�าตนของตนกลาและตนพนธ

มการน�าชนสวนตางๆ ของยางพารา ไดแก ขอ ขอใบ

เลยง และ ปลายยอด มาวางเลยงบนอาหารทเหมาะสม

ไดต นกลาทสมบรณ โดยตนกลาทไดจะมทงระบบ

รากคลายรากแกว และระบบรากฝอย (สมปอง และ อรณ,

2535) แตยงไมมรายงานผลการปลกในสภาพแปลง

ศนยวจยยางฉะเชงเทรากบการผลตตนกลายางโดยการเพาะเลยงเนอเยอ

ปจจบนก�าลงศกษาและพฒนาการเพาะเลยงตน

ออนจากเปลอกหมชนในเมลดและอบละอองเกสรจาก

ดอกยางพนธตาง ๆ แตทสามารถผลตตนกลาไดส�าเรจ

ในระดบห องปฏบตการเพยงแค พนธ RRIM 600

(Prommee et al., 2014) จากความส�าเรจในการผลต

ตนออนไดจงมการเพมปรมาณตนกลายางในหลอด

ทดลองโดยการน�าขอหรอขอใบเลยงของตนออนจาก

การเพาะเลยงเปลอกห มชนในเมลดออนมาท�าการ

เพาะเลยงบนอาหารทเหมาะสมเพอเพมปรมาณยอด

ใหไดปรมาณมากส�าหรบขยายพนธเปนตนกลาจาก


ยอด และผลตกงตาในหลอดทดลอง ส�าหรบน�าไป

ศกษาในระดบแปลงปลกตอไป

การผลตตนกลายางโดยการเพาะเลยงตนออน

การเพาะเลยงตนออนจากเปลอกหมชนในเมลด

เป นการน�าชนส วนเปลอกห มชนในเมลดอ อนจาก

ฝกยางหลงจากผสมเกสร 6-8 สปดาห วางเลยงบน

อาหารทเหมาะสม โดยเนอเยอจะมการพฒนาเปน

3 ระยะ คอ ระยะการสรางแคลลส ระยะการสราง

ตนออน และระยะการพฒนาเปนตนทสมบรณ (ภาพ

ท 1 ) โดยการวางเลยงเนอ เ ยอในแต ละระยะนน

จะตองไดรบอาหารและสภาพแวดลอมทเหมาะสม

จงจะมการพฒนา ตงแตระยะแคลลสจนไดตนกลา

ทสมบรณใชเวลา ประมาณ 6-8 เดอน การเพาะเลยง

ตนออนจากเปลอกหมชนในเมลดออนยงมขอจ�ากด

คอ การพฒนาไปเปนตนออนและตนทสมบรณได

ปรมาณนอยจงตองมการพฒนาประสทธภาพในการ

ผลตต นอ อนให ได ปรมาณมากยงขน นอกจากนน

ยงท�าไดในยางบางพนธเทานน

การผลตตนกลายางโดยการเพาะเลยงยอดจากตนออน

การเพาะเลยงตนกลายางโดยการเพาะเลยง

ยอดจากตนออน เปนการน�าชนสวนตาง ๆ ของตนออน

ทไดจากการเพาะเลยงจากเปลอกหมชนในเมลดออน

มาวางเลยงบนอาหารทเหมาะสมเพอเพมปรมาณยอด

และน�ายอดทไดไปชกน�าการสรางราก (ภาพท 2) ชน

สวนพชทสามารถน�ามาเพาะเลยงยอด ไดแก ขอหรอ

ขอใบเลยง เปนตน ดงนนถามตนแมพนธทมศกยภาพ

ในหลอดทดลองซงอยในสภาพปลอดเชอสามารถน�ามา

เพมปรมาณตนยางใหไดปรมาณมากและรวดเรว โดย

อาศยอาหารเพาะเลยงเนอเยอทสามารถเพมจ�านวน

ตนเปนทวคณ แตตนยางทไดจากการเพาะเลยงยอด

มขอจ�ากด คอ ตนยางมระบบรากเปนรากแขนง ไมม

ระบบรากแกว ไมเหมาะสมส�าหรบน�าไปปลกในพนท

ลมแรงหรอลาดชน อาจท�าใหเกดการโคนลมไดงาย

การผลตกงตายางจากตนออนในหลอดทดลอง

การผลตกงตายางจากตนออนในหลอดทดลอง

เปนการน�าชนสวนของตนออนทไดจากการเพาะเลยง

จากเปลอกห มชนในเมลดมาวางเลยงบนอาหารท

เหมาะสมเพอเพมปรมาณยอดและขยายกงตาให

ไดปรมาณมาก ไดแกส วนของขอใบเลยง ข อ หรอ

ยอด (ภาพท 3) กงตายางทไดจากตนออนในหลอด

ทดลอง เป นกงตายางทมศกยภาพสงเนองจากตน

ออนไดจากการเพาะเลยงจากเนอเยอทมอายนอยเมอ

พฒนาไปเปนตนท�าใหตนยางทไดมการเจรญเตบโต

ดและรวดเรวเนองจากเนอเยอทมอายนอยเซลลจะม

การตนตวและพฒนารวดเรว นอกจากนน ตาทไดจาก

ตนอ อนในหลอดทดลองมขนาดเลกเหมาะส�าหรบ

น�าไปใชในการขยายพนธโดยวธการตดตากบตนตอ

ขนาดเลกในแปลงไดด โดยขนาดของตนตอ ประมาณ

0.3-0.5 เซนตเมตร หรออายตนตอ 1 เดอน ตนกลา

ท ได จากการตดตากบต นตอขนาดเลกมการเชอม

ประสานของเซลลทอน�าและทออาหารไดด ท�าใหการ

ล�าเลยงน�าและธาตอาหารจากดนไปยงตนยางไดด

การผลตกงตายางจากตนออนในสภาพแปลง การผลตกงตายางจากตนออนในสภาพแปลง

เปนการน�าตนยางทไดจากการเพาะเลยงตนออนมา

ปลกในแปลงแมพนธเพอผลตกงตาส�าหรบน�าไปใชใน

การตดตากบตนตอปกต เปนอกแนวทางหนงในการ

พฒนาศกยภาพการผลตต นกล ายางช�า ถง ท งน

เ นองจากตนทได จากการเพาะเลยงเนอเยอพฒนา

มาจากเซลลรางกายของพชทมการตนตว ดงนน ตา

ทได จากตนดงกล าวเมอน�าไปตดกบตนตอ ท�าให

ตนยางมการเจรญเตบโตดและใหผลผลตด

เอกสารอางองสมปอง เตชะโต และ วนทนา เองยอง. 2531. การใช

เทคโนโลยการเพาะเลยงเนอเยอเพอสรางสาย

พนธแทในยางพารา. ว. สงขลานครนทร 10: 1-6.

สมปอง เตชะโต และ อรณ ม วงแก วงาม. 2535.

การเพาะเลยงเนอเยอยางพารา II เทคนคการ


ภาพท 1 การขยายพนธยาง RRIM 600 โดยการเพาะเลยงตนออนจากเปลอกหมชนในเมลดออน ก.ฝกออนหลงผสมเกสร 6-8 สปดาห ข.การสราง

แคลลสของชนสวนพช ค.ลกษณะของโซมาตกเอมบรโอ ง.ลกษณะของตนออน จ. และ ฉ.ตนกลาทสมบรณ

ก

ค

จ

ข

ง

ฉ


ภาพท 2 การผลตกลายางพนธ RRIM 600 โดยการเพาะเลยงยอดจากตนออน ก.ตนแมพนธจากตนออน ข.การชกนำายอดจากสวนขอของลำาตน ค.การ

ชกนำาราก

ก ข ค

ช กน� า รากจากยางพาราในหลอดทดลอง .

ว. สงขลานครนทร 14: 133-139.

Asokan, M. P., P. K. Jayasree, V. Thomas, S. S.

Kumari, R. G. Kala, R. Jayasree, M. R.

Sethura j and Thu laseedharan. 2002.

Influence of 2,4-D and sucrose on repetitive

embryogenesis in rubber (Hevea brasiliensis

Muell. Arg. cv GT1). J. Tree Sci, 21 (1&2):

18-26.

Carron, M. P. , F. Enjalr ic, L. Lardet and A.

D e s c h a m p s . 1 9 8 9 . R u b b e r ( H e v e a

brasiliensis Mull. Arg.). In Biotechnology

in Agriculture and Forestry, 5 Tree II . ,

Springer-Verlag Berlin Heidelberg. 245.

Hua, Y. W., T. D. Huang and H. S. Huang. 2010.

Micropropagation of self rooting juvenile

clones by secondary somatic embryogenesis

in Hevea brasiliensis. Plant Breeding, 129:

202-207.

Kala, R. G., L. Kuruvila, P. K. Jayasree, S. S.

Kumari, R. Rekha. Jayashree, S. Sobha and

A. Thulaseedharan. 2008. Secondary

embryogenesis and plant regeneratiotic

embryos of Hevea brasiliensis. Journal

of Plantation Crops, 36 (3): 218-222.

Lin, W.F., X. C. Zhang, J. Wang, H. Chen and J.

N. Zhou. 2011. Improvement and application

of the technique of mini-seedling budding

of Hevea brasiliensis. IRRDB International

Rubber Conference. Chiang Mai, 15-16

December 2011: 5.

Prommee,W., W. Sreenakkiang and S. Te-chato.

2014. Somatic embryogenesis and plant

regeneration from inner integument of

Hevea brasiliensis. International conference

on rubber (2014ICR) proceeding of abstracts,

Phattalung, 28-30 August 2014:40.

Prommee, W. and K. Teerawattanasuk. 2011.

Progress in Hevea somatic embryogenesis

of RRIT. IRRDB Internat ional Rubber

Conference. Chiang Mai, 15-16 December

2011: 8.

Sushamakumari, S., S.Sobha, K. Rekha, R. Jayasree

and M. P. Asokan. 2000. Influence of growth

r e g u l a t o r s a n d s u c r o s e o n s o m a t i c

embryogenesis from immature inflorescence

o f Hevea b ras i l i ens i s (Mue l l . A rg . ) .

Indian J. Nat. Rubber Res. 13: 19-29.


Te-chato, S. and A. Muangkaewngam. 1992. Tissue

culture of rubber 1. In vitro micropropagation

o f rubber . Songklanakar in Journal o f

Science and Technology 14: 123-132.

Zheng, X. and X. Chen. 2010. Anther culture for

inducing juvenile type of Hevea clone and

its propagation culturing mini-juvenile-type

bud stick in vitro and seed seedling bud

grafting of rubber tree In Training course on

biotechnological ut i l izat ion of tropical

resources 8-13 July 2010, Inst i tute of

Tropical Bioscience and Biotechnology

(ITBB) China Academy of Tropical Agriculture

Sciences (CATAS), Haikou, China. pp. 5-39.

Zhou, Q. N., Z. H. Jiang, T.D. Huang, W. G. Li,

A. H. Sun, X. M. Dai. and Z. Li. 2010. Plant

regeneration via somatic embryogenesisi

from root explants of Hevea brasiliensis.

African Journal of Biotechnology, 9 (48):

8168-8173.

ภาพท 3 การผลตกงตายางจากตนออนในหลอดทดลอง ก.ตนยางจากการเพาะเลยงตนออน ข., ค. และ ง.ตนแมพนธกงตาในหลอดทดลอง

ก

ค

ข

ง


การถายละอองเกสรโดยใชมอ (Hand Pollina-

tion) เปนวธทมขอดคอสามารถทราบทมาของลกผสม

ได โดยทกระบวนการผสมพนธของยางพาราจะเกดขน

ภายใน 24 ชวโมง ซงโดยปกตดอกตวเมยแตละดอก

จะประกอบไปดวยไข 3 ฟอง ดงนน germ tube หรอ

หลอดสปอร* จากละอองเกสรทงอกเขาไปผสมกบไข

นน จะตองผสมกบไขทง 3 ฟอง นนคออยางนอยตอง

มหลอดสปอรสามชดทงอกเขาไปในรงไข เพราะถาไข

ไดรบการผสมไมครบทง 3 ฟอง เมลดยางจากดอกท

ผสมนกไมสามารถพฒนาตอไปจนถงเมลดแก แต

ปจจบนการผสมพนธยางพารายงประสบปญหาการ

ออกดอกไมพรอมกนของสายพนธยางบางสายพนธ

ประกอบกบละอองเกสรตวผ ยางพาราสญเสยความ

งอกอยางรวดเรวมากในสภาพอณหภมห อง ท�าให

ไมสามารถสรางลกผสมระหวางสายพนธทออกดอก

ไมพรอมกนไดและสญเสยโอกาสทจะไดลกผสมพนธ

ใหมๆ (ปทมา, 2542) ดงนน การยดอายความมชวต

ของละอองเกสรตวผโดยวธการเกบรกษาละอองเกสร

ในสภาพท ถกต องและเหมาะสมเปนแนวทางหนง

ในการแกปญหาการสรางลกผสมระหวางสายพนธ

ทออกดอกไมพร อมกนได และยงสามารถน�าไปใช

ประโยชนในการแลกเปลยนละอองเกสรตวผ ระหวาง

หนวยงานยางภายในประเทศและโครงการความรวม

มอระหวางประเทศไดอกดวย การเกบรกษาละออง

เกสรในไนโตรเจนเหลว ภายใตอณหภมต�าท -196 องศา

เซลเซยส เรยกวา Cryopreservation สามารถเกบ

ศกษาวธการเกบรกษาละอองเกสรตวผยางพาราในไนโตรเจนเหลวศยามล แกวบรรจงศนยวจยและพฒนาการเกษตรสงขลา ส�านกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 8 กรมวชาการเกษตร

รกษาละอองเรณไดนานถง 10 ป ถาละอองเกสรไมม

ความชนภายใน (Conner and Towill, 1993 ; Bar-

bara, 2007) และประสบความส�าเรจในพชหลายชนด

เชน ระก�า ปาลมน�ามน และโสม ( รมยรญ และคณะ,

2543 ; Ekkaratne and Senathirajah, 1983 ; Zhang et.

al., 1993) เชนเดยวกบการศกษาการเกบรกษาละออง

เกสรยางพาราพนธ RRIM 901 และ RRIM 600 โดย

การลดความชนทระดบความชนต�าสด 7-11 เปอรเซนต

กอนน�าไปเกบในไนโตรเจนเหลว แลวน�ามาทดสอบ

ความมช วตของละอองเกสรโดยการยอมตดสและ

ทดสอบความงอกของละอองเกสรโดยการเพาะเลยง

ในสารละลายสตรของ Brewbaker และ Kwack ท

เตมน�าตาล 20 เปอรเซนต พบวาสามารถเกบรกษา

ละอองเกสรตวผไวไดนานถง 5 เดอน (Hamzah and

Leene ,1996) การศกษาครงนจงมวตถประสงคเพอ

ศกษาระยะเวลาในการเกบรกษาละอองเกสรตวผ

ยางพาราในไนโตรเจนเหลว และยดระยะเวลาความ

มชวตของละอองเกสรตวผยาง เพอน�าไปใชประโยชน

ในดานการผสมพนธยางตอไป

การเกบรกษาละอองเกสรตวผยางพาราไวในไนโตรเจนเหลว

เกบรวบรวมดอกตวผยางพารา (ภาพท 1) พนธ

RRIT 251 และ PB 260 ทแกพรอมผสมพนธขณะท

ดอกยงตมอยในตอนสาย (พนธ RRIT 251 และพนธ

PB 260 เปนพนธ แนะน�าชน 1 ทมลกษณะเดน คอ

พนธ RRIT 251 ใหผลผลตน�ายางสง สวนพนธ PB 260

ใหผลผลตน�ายางและเนอไมสง) จากศนยวจยและ* แปลโดยราชบณฑตยสถาน (2541)


พฒนาการเกษตรตรง และศนยวจยและพฒนาการ

เกษตรสราษฎรธาน ใสถงพลาสตกใส มดใหแนนแลว

เกบใสลงโฟมทบรรจน�าแขง และน�ามายงหองปฏบต

การศนยวจยและพฒนาการเกษตรสงขลา ดงกลบดอก

ออกใหเหลอเฉพาะกานเกสรตวผ (ดภาพท 2 ประกอบ)

ใส ในจานเพาะ ลดความชนละอองเกสรในโถดด

ความช น โดยใช ซล ก า เจล ทอณหภม 25 องศา

เซลเซยส จนเหลอความชน 16 เปอรเซนต (ใชเวลา

นาน 1.30 ชวโมง) และน�าไปลดอณหภมโดยแชใน

ชองแชเยน อณหภม 4 องศาเซลเซยส นาน 4 ชวโมง

และผานชองแชแขง อณหภม –20 องศาเซลเซยส

นาน 4 ชวโมง จากนนน�ามาบรรจใสในแคปซลใสกอน

บรรจลงในหลอดพลาสตกส�าหรบเกบในไนโตรเจน

เหลว ขนาด 1.8 มลลลตร น�าหลอดพลาสตกทบรรจ

แคปซลใส แกนอลมเนยม และน�าไปบรรจลงในถง

ไนโตรเจนเหลว (อณหภม -196 องศาเซลเซยส) เพอ

เกบรกษาละอองเกสรตวผยางพาราตอไป

การตรวจสอบความมชวตและความงอกของละอองเกสรตวผยางพารา

น�าก านเกสรตวผ ท เ กบรกษาในถงไนโตรเจน

เหลว มาประเมนความมชวตและความงอกของละออง

เกสร เมออาย 0, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 45, 60,

75, 90, 105, 120, 135, 150, 165 และ 180

วน โดยทดสอบความมชวตดวยวธการยอมตดส และ

ทดสอบความงอกด วยว ธการเพาะในสารละลาย

สตร Brewbaker และ Kwack (ตามวธของ Hamzah

and Leene ,1996 ) ละอองเกสรตวผ ยางพารา

ท เ กบรกษาไว จะต องน�ามาละลายในอ างควบคม

อณหภม (Water bath) ทอณหภม 40 องศาเซลเซยส

เปนเวลา 1 ชวโมง และทดสอบความมชวตโดยการ

ยอมตดส tetrazolium ทงไวเปนเวลานาน 24 ชวโมง

นบจ�านวนละอองเกสรทตดสจากจ�านวนละอองเกสร

ทงหมด (ภาพท 3 ก และ ข) แลวค�านวณเปนเปอรเซนต

ความมชวตของละอองเกสรโดยใชสตร

สวนการทดสอบความงอกของหลอดสปอร (germ

tube) ในหองปฏบตการ ใชสารละลายมาตรฐาน Brew-

baker และ Kwack (ทมสวนประกอบของ H3BO

3 100

เปอรเซนตความมชวตของละอองเกสร

จ�านวนละอองเกสรทตดส x 100

จ�านวนละอองเกสรทงหมดทสมนบ=

ดอกตวเมย

ดอกตวผ

ภาพท 1 ชอดอกยางพารา ประกอบดวยดอกตวผและดอกตวเมย

ภาพท 2 โครงสรางภายในของดอกตวผยางพาราขณะบาน ประกอบ

ดวยกานเกสร (Filament) สขาว มอบเกสร (Anthers) หอหมรอบเปน

วงแหวนสองวง (ทมา : Morris, 1929)

อบเกสร


ppm. , Ca(NO3)

24H

2O 300 ppm., MgSO

4 7H

2O

200 ppm. และ KNO3 100 ppm. เตมน�าตาล 20

เปอรเซนต ) หยดสารละลาย Brewbaker และ Kwack

บนสไลดหลม 2-3 หยด เขยละอองเกสรใหกระจาย ปด

ดวยกระจกปดสไลด (cover glass) อยางรวดเรว บม

ทอณหภมหองนาน 24 ชวโมง น�ามาส มนบละออง

เกสรทงอกหลอดสปอรทงหมดดวยกลองจลทรรศน

ก�าลงขยาย 400 เท า (ภาพท 4) แล วค�านวณเปน

เปอรเซนตความงอกของละอองเกสรโดยใชสตร

ผลการทดลองและวจารณ ละอองเกสรตวผ ยางพาราท เ กบรกษาไว ใน

ไนโตรเจนเหลวเปนเวลานาน 180 วน ยงคงมคาความ

มชวตและความงอกของละอองเกสรเหลออย แตจะ

ลดลงอยางรวดเรวภายหลงการเกบรกษาไวในไนโตรเจน

เหลวเปนเวลานาน 30 วน และหลงจากนนจะคอยๆ

ลดลงอยางชาๆ

ละอองเกสรตวผ ยางพาราพนธ RRIT 251 ท

เกบรกษาไวในไนโตรเจนเหลวเปนเวลานาน 0 วน มคา

ความมชวตเทากบ 57.75 เปอรเซนต และคาความม

ชวตของละอองเกสรตวผลดลงอยางรวดเรวหลงการเกบ

รกษาไวนาน 30 วน เหลออยเทากบ 18.88 เปอรเซนต

จากนนจะคอยๆ ลดลงจนเหลอความมชวตของละออง

เกสรตวผเทากบ 3.03 เปอรเซนต เมอเกบรกษาเปนเวลา

นาน 180 วน เชนเดยวกบความงอกของละอองเกสรตวผ

ยางพารามคาความงอกเมอเกบรกษาไวในไนโตรเจน

เหลวเปนเวลานาน 0 วน เทากบ 50.25 เปอรเซนต และ

ความงอกลดลงอยางรวดเรวหลงการเกบรกษานาน 30

วน คาความงอกของละอองเกสรตวผยางพาราเหลออย

เทากบ 15.06 เปอรเซนต จากนนจะคอยๆลดลงจนเหลอ

ความงอกของละอองเกสรตวผเทากบ 2.44 เปอรเซนต

เมอเกบรกษาเปนเวลานาน 180 วน ดงแสดงในภาพท 5

สวนละอองเกสรยางพาราพนธ PB 260 มคาความมชวต

เมอเกบรกษาไวในไนโตรเจนเหลวเปนเวลานาน 0 วน

เทากบ 54.25 เปอรเซนต และความมชวตลดลงอยาง

รวดเรวหลงการเกบรกษานาน 30 วน คาความมชวต

เปอรเซนตความงอกของละอองเกสร

จ�านวนละอองเกสรทงอกหลอดสปอร x 100

จ�านวนละอองเกสรทงหมดทสมนบ =

ภาพท 3 การยอมตดสละอองเกสรดวย tetrazolium ก. ตดสเขม หมายถง ละอองเกสรมชวต ตดสจาง หมายถง ละอองเกสรไมมชวต ข. ภาพขยาย

ละอองเกสรทยอมตดสเขม

ก ข

ภาพท 4 ละอองเกสรทงอกหลอดสปอร หลงเพาะเลยงในสารละลาย

Brewbaker และ Kwack เปนเวลานาน 24 ชวโมง


เหลออยเทากบ 18.31 เปอรเซนต จากนนจะคอยๆ ลดลง

อยางชาๆ จนเหลอความมชวตเทากบ 2.95 เปอรเซนต

เมอเกบรกษาเป นเวลานาน 180 วน เช นเดยวกบ

ความงอกของละอองเกสรมคาความงอกเมอเกบรกษา

ไวในไนโตรเจนเหลวเปนเวลานาน 0 วน เทากบ 48.00

เปอรเซนต และความงอกลดลงอยางรวดเรวหลงการ

เกบรกษานาน 30 วน คาความงอกเหลออย เทากบ

18.56 เปอรเซนต จากนนจะคอยๆ ลดลงจนเหลอ

ความงอกเทากบ 2.11 เปอรเซนต เมอเกบรกษาเปน

เวลานาน 180 วน ดงแสดงในภาพท 6

ผลจากการศกษาในครงนสอดคลองกบการ

รายงานของ Hamzah and Leene (1996) ทท�าการ

เกบรกษาละอองเกสรตวผ ยางพนธ RRIM 901 และ

RRIM 600 โดยน�ากานเกสรตวผมาท�าการลดความชน

ทระดบความชนต�าสด 7-11 เปอรเซนต กอนน�าไปเกบ

ในไนโตรเจนเหลว พบวา สามารถเกบรกษาเกสรตวผไว

ไดนานถง 5 เดอน รมยรญ ปยารมย และคณะ (2543)

ศกษาการเกบรกษาละอองเรณระก�าในไนโตรเจนเหลว

พบวาละอองเกสรยงคงความมชวตเปนเวลานาน 360

วน ละอองเกสรทเกบรกษาไวยงคงมความสามารถใน

การปฏสนธและตดผลหลงจากถายละอองเกสรกบสละ

เนนวง Ekkaratne and Senathirajah (1983) ท�าการ

ลดความชนละอองเรณปาลมน�ามน (Elaeis guineen-

sis) กอนการเกบรกษาไวในไนโตรเจนเหลว พบวา

ละอองเกสรมความงอก 90 เปอรเซนต และสามารถ

ยดอายละอองเกสรเปนเวลา 12 เดอน ดงนน การเกบ

รกษาละอองเกสรในไนโตรเจนเหลวจงเปนวธการท

ชวยยดอายความชวตและความงอกของละอองเกสร

ไดนานขน แตทงนขนอยกบชนดของเกสรแตละพช

สรปผลการทดลอง 1. ละอองเกสรตวผยางพารา สามารถเกบรกษา

ไวไดเปนเวลานาน 180 วน แตระยะเวลาทเหมาะสม

ในการเกบรกษาละอองเกสรตวผ ยางพาราไว ใน

ไนโตรเจนเหลวทเหมาะสมไมควรนานเกน 3 เดอน

เนองจากคาความมช วตและความงอกของละออง

เกสรตวผยางพาราเหลออยต�ากวา 10 เปอรเซนต หาก

น�าไปผสมพนธในแปลง ความส�าเรจในการผสมตด

จะต�ามาก หรออาจจะผสมไมตดเลย

2. ในทางปฏบตหากจะน�าไปใชงานจรง คอ การ

ผสมพนธในสภาพธรรมชาต ควรใชการทดสอบความ

มชวตของละอองเกสรตวผยางโดยวธการทดสอบความ

ภาพท 5 คาความมชวต และความงอกของละอองเกสรตวผยางพาราพนธ RRIT 251 เมอเกบรกษาไวในไนโตรเจนเหลวเปนเวลานาน 180 วน

0 5 10 15 20 25 30 45 60 75 90 105 120 135 150 165 180

อายการเกบรกษา (วน)

พนธ RRIT 251

ความงอกของละอองเกสร

60

50

40

30%

20

10

0

ความมชวตของละอองเกสร


ภาพท 6 คาความมชวต และความงอกของละอองเกสรตวผยางพาราพนธ PB 260 เมอเกบรกษาไวในไนโตรเจนเหลวเปนเวลานาน 180 วน

งอก เพราะกระบวนการผสมพนธ ของยางพาราจะ

เกดขนจากการทหลอดสปอร ของเกสรงอกเข าไป

ผสมกบไข น�าไปส การปฏสนธและตดฝก ดงนน การ

ทดสอบความงอกของละอองเกสรจง เป น ว ธการ

ทดสอบท เลยนแบบธรรมชาตได ดกว าการทดสอบ

ความมชวตโดยการยอมตดส

ขอเสนอแนะ ควรมการศกษาช วงเวลาการบานของดอก

ยางพาราแตละพนธวามชวงเวลาการออกดอกแตกตาง

กนอยางไรเพอจะได น�ามาวางแผนปรบใช กบการ

ศกษาเกยวกบเรองน และวางแผนงานดานปรบปรง

พนธยางแบบการถายละอองเกสรโดยใชมอตอไป

ค�าขอบคณ คณะผ วจยขอขอบพระคณทางศนยวจยและ

พฒนาการเกษตรตรง และศนยวจยและพฒนาการ

เกษตรสราษฎรธานทใหความอนเคราะหในการเกบ

ตวอยางดอกตวผ ยางพารามาท�าการทดลองใหครงน

ขอบพระคณ คณกรรณการ ธระวฒนสข ทช วย

ถายทอดความร ดานงานผสมพนธยางพาราและชวย

แนะน�าให ค�าปรกษาในงานวจยคร ง น ตลอดจน

เจาหนาทของศนยวจยและพฒนาการเกษตรสงขลา

ทกทานทรวมกนท�างานวจยครงน จนท�าใหงานวจย

ฉบบนลลวงไปไดดวยด

เอกสารอางองปทมา ชนะสงคราม. 2542. ปจจยทมผลตอการผสม

พนธยางแบบ Hand Pollination. ว. ยางพารา

19 (1) : 52 - 59.

รมยรญ ปยารมย, นรนดร จนทวงศ, วจตร วงใน

และ สรศกด นลนนท. 2543. การศกษาการเกบ

รกษาละอองเกสรระก�า (Salacca wallicaiana

Mart.) ในไนโตรเจนเหลว. การประชมทาง

วชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ครงท 38

สาขาพชและสาขาสงเสรมนเทศศาสตรเกษตร.

1-4 กมภาพนธ 2543. หนา 85-90.

ราชบณฑตยสถาน. 2541. ศพทพฤกษศาสตร องกฤษ -

ไทย ฉบบราชบณฑตยสถาน. อรณการพมพ :

กรงเทพมหานคร.

Barbara , M.R. 2007. Plant Cryopreservation :

A Practical Guide. Euphytica. 513 p.

พนธ PB 260

ความงอกของละอองเกสร

ความมชวตของละอองเกสร

60

50

40

30%

20

10

0

0 5 10 15 20 25 30 45 60 75 90 105 120 135 150 165 180

อายการเกบรกษา (วน)


Connor , K.F. and L.E. Towill. 1993. Pollen handing

protocol hydrat ion/dehydrat ion cha-

racteristics of pollen for application to long-

term storage. Euphytica. 68 : 77-84.

Ekkaratne, S.N.R. and S. Senathrirajah. 1993.

Viability and storage of pollen of the oil palm,

Elaeis guineensis Jacq. Ann. Bot. 51 :

661-668.

Hamzah, S. and C. J. Leene. 1996. Pollen Storage

of Hevea. J. nat. Rubb. Res. 11 : (2). 115-124.

Morr is , L. E. 1929. F ie ld observat ions and

experiments on the pollination of Hevea

brasiliensis. J. Rubb. Res Inst. Malaya 1 :

41-49.

Zhang, L .X., W. C. Chang, Y. J. Wei, L. Lin and

Y. P. Wang. 1993. Cryopreservation of

ginseng pollens. Amer. Soc. Hort. Sci.

28 (7) : 742-743.


เปอรเซนตความมชวตของละอองเกสรตวผ

ยางพาราทยอมดวยส tetrazolium

หลงเกบรกษาไวในไนโตรเจนเหลว

เปนเวลานาน 180 วน

เปอรเซนตความงอกของละอองเกสรตวผ

ยางพาราในสารละลายมาตรฐาน Brewbaker-

Kwack หลงเกบรกษาไวในไนโตรเจนเหลว

เปนเวลานาน 180 วน

อายการ

เกบรกษา

(วน)

อายการ

เกบรกษา

(วน)RRIT 251 RRIT 251PB 260 PB 260

พนธยาง พนธยาง

0 57.75 54.25

5 47.25 49.25

10 35.25 35.25

15 27.63 32.75

20 23.19 26.38

25 20.94 21.50

30 18.88 18.75

45 15.88 15.81

60 12.56 13.44

75 11.19 13.19

90 10.63 11.38

105 10.31 10.00

120 8.44 8.13

135 5.25 5.13

150 4.00 3.94

165 3.70 3.28

180 3.03 2.95

0 50.25 48.00

5 49.75 43.25

10 37.56 37.21

15 32.63 33.69

20 27.25 29.69

25 18.44 18.56

30 15.06 18.56

45 14.25 16.13

60 12.69 14.69

75 11.38 12.63

90 9.94 10.56

105 8.44 7.31

120 5.13 6.25

135 3.31 3.44

150 3.11 3.21

165 3.05 2..86

180 2.44 2.11

ภาคผนวกท 1 ภาคผนวกท 2


แผนหมนแนะน�าการใสปยยางพารา

การใชปยเคมของเกษตรกร ยงคงมความจ�าเปน

และเปนปจจยส�าคญในการเพมผลผลตของยางพาราให

สงขน แมวาในสภาวะปจจบน ราคายางทผนผวน สงผล

ตอรายไดครวเรอนของเกษตรกรชาวสวนยางเปนอยาง

มาก อยางไรกตาม การใสป ยของเกษตรกรชาวสวน

ยางสวนใหญนน ยงไมถกตองตามหลกวชาการ จาก

คมอค�าแนะน�าการใชปยยางพาราป 2554 (นชนารถ,

2554) และการใชปยยางพาราตามคาวเคราะหดนของ

สถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร เปนการน�ารองเพอ

ใหเกษตรกรหนมาใหความสนใจในการใสปยเพอเพม

ผลผลตตอพนท ลดตนทนในการใสป ยโดยการผสม

ปยเคมใชเอง ใชปยเคมอยางมประสทธภาพ ใหเหมาะ

กบชวงอายของตนยาง และสภาพของดน จากการวจย

และพฒนาการใชปยตามคาวเคราะหของนชนารถ และ

คณะ (2556) พบวา การใชปยตามคาวเคราะหสามารถ

เพมผลผลตไดรอยละ 8.2-44.7 และใชเปนแนวทางใน

การแนะน�าการใชปยใหมประสทธภาพมากยงขน

จากค มอทเปนหนงสอค�าแนะน�าการใชป ยใน

สวนยางพารา ป2554 (นชนารถ, 2554) และการใชปย

ตามคาวเคราะหดนในสวนยางพารา (นชนารถ, 2553)

ไดน�ามาซงการประยกตดดแปลงเปนคมอแบบแผนหมน

แนะน�าการใช ป ยยางพาราตามแนวความคดของ

ผ อ�านวยการศนยวจยและพฒนาการเกษตรสงขลา

ในป 2556 (นายวราวธ ชธรรมธช) ซ งจะช วยให

เกษตรกรสามารถใชป ยไดถกตอง และสะดวกมาก

ยงขน ทางสถาบนวจยยางจงไดมอบหมายใหผ เขยน

ออกแบบและจดท� าแผ นหมนแนะน�าการใช ป ย

ยางพารา ซงม ลกษณะเป นวงกลมทสามารถหมน

หาสตรป ยทตรงกบลกษณะแปลงของเกษตรกรและ

อายของตนยางไดอย างรวดเรว โดยดานหนงของ

แผนหมนเป นการแนะน�าการใช ป ยยางพาราตาม

พนทปลก ชนดของดน และอายของตนยาง (ภาพ

ท 1) อกดานหนงของแผนหมนเปนการแนะน�าการใช

ป ยตามคาวเคราะหดน ส�าหรบยางพาราหลงเปดกรด

(ภาพท 2) แผนหมนแนะน�าการใชป ยประกอบดวย

แผนวงกลมซอนกน 3 แผน ประกอบดวย แผนใหญ

1 แผน และแผนเลก 2 แผน โดยมแผนใหญอยตรง

กลาง ตวแผ นหมนมขนาดกะทดรด พกพาสะดวก

ทนทาน มขอมลในการใชปยครบถวน เพอใหเกษตรกร

สามารถน�าไปใชไดงาย และถกตองตามหลกวชาการ

แผนหมนแนะน�าการใชปยยางพาราตามพนทปลก ชนดของดน และอายของตนยาง

สวนประกอบของแผนหมน

แผนวงกลมใหญ ประกอบดวยขอมลดงตอไปน

1. ทตงของแปลงปลกยางพารา เชน เขตพนทปลก

ยางเดม คอ ภาคใต และภาคตะวนออก (สเขยวเขม) เขต

พนทปลกยางใหม คอ ภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยง

เหนอ และภาคอนๆ (สเขยวออน) และส�าหรบทกเขต

ปลก (สน�าตาล)

2. ชนดดน แบงออกเปน ดนรวนเหนยว และดน

รวนทราย

3. อายยาง แบงออกเปน อายยางกอนเปดกรด 1 –

7 ป และหลงเปดกรด

แผนวงกลมเลก มชองวาง 1 ชอง ส�าหรบอาน

สตรปยผสมใชเอง และปรมาณปยทใสในแตละครงของ

รอบป

วธการใช

1. หมนแผนวงกลมเลกใหชองวางตรงกบขอมล

สายสรย วงศวชยวฒน1, ทรงเมท สงขนอย1 และ วราวธ ชธรรมธช2

1 ศนยวจยและพฒนาการเกษตรสงขลา ส�านกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 8 กรมวชาการเกษตร2 ส�านกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 7 กรมวชาการเกษตร


ภาพท 1 แผนหมนดานทใชแนะนำาการใชปยยางพาราตามพนทปลก ชนดของดน และอายของตนยาง

ภาพท 2 แผนหมนดานทใชแนะนำาการใชปยตามคาวเคราะหดนสำาหรบยางพาราหลงเปดกรด


ของวงกลมแผนใหญซงม 3 เงอนไข คอ เรมตนจาก

เลอกเขตพนทปลกยาง ตามดวยชนดของดน และ

อายของตนยาง

2. อานขอมลในชองวาง ซงจะแสดงสตรปยผสม

ใช และปรมาณปยทใสในและครง (2-3 ครงตอป ตาม

เงอนไขอายยาง)

ตวอยางเชน ถาตองการใสปยในเขตพนทปลก

ยางเดม ดนเปนดนรวนเหนยว อายยางพารากอนเปด

กรดปท 3 ใหหมนวงกลมแผนเลกจนชองวางไปตรง

กบเขตพนทปลกยางเดม ดนรวนเหนยว อายยางพารา

กอนเปดกรดปท 3 ผลทไดรบในชองวางคอ ตองใช

ปยสตร 20-8-20 ใสปยจ�านวน 2 ครงตอป ใสครงท 1

อตรา 230 กรมตอตน ใสครงท 2 อตรา 230 กรมตอตน

(ภาพท 3)

ในแตละครงของรอบป (ใสปยปละ 2 ครง)

วธการใช

1. หมนแผนวงกลมเลกใหชองวางทงในแนวนอน

และแนวตง หรอหวลกศรสแดง ตรงกบระดบปรมาณ

ของธาตไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยมทอย

บนวงกลมแผนใหญซงมอยดวยกน 12 แบบ (ภาพท 4)

2. อานขอมลในชองวาง ถาเปนชองวางในแนว

นอนจะไดคาปรมาณแมป ย 3 ชนด ไดแก ป ยยเรย

(สตร46-0-0) ป ยไดแอมโมเนยมฟอสเฟต (สตร 18-

46-0) และปยโพแทสเซยมคลอไรด (สตร 0-0-60) ท

จะน�ามาผสมกนเพอไดเปนสตรปยส�าหรบยางหลงเปด

กรด สวนชองวางแนวตงจะไดคาปรมาณป ยผสมท

จะใสตอตนในแตละครงของรอบป (ใสปยปละ2 ครง)

แผนหมนในดานนเปนการแนะน�าการใชปยโดย

อาศยผลการวเคราะหธาตอาหารในดน โดยหลงจาก

ทราบผลการวเคราะหดนทเปนตวเลขดงตวอยางทแสดง

ภาพท 3 ผลทได (ตวเลขในชองวาง) จากการหมนวงกลมเลก ใหชอง

วางตรงกบเขตพนทปลกยางเดม ดนรวนเหนยว กอนเปดกรดปท 3

ภาพท 4 ผลทได (ตวเลขในชองวาง) จากการหมนวงกลมเลก ใหหว

ลกศรสแดงหรอชองวางทงสองตรงกบระดบปรมาณธาตอาหารหลก

(ไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม)

แผนหมนแนะน�าการใชปยตามคาวเคราะหดน ส�าหรบยางพาราหลงเปดกรด

สวนประกอบของแผนหมน

แผนวงกลมใหญ ประกอบดวยผลการประเมน

ปรมาณธาตไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม

ทมอย ในดนซงไดจากการน�าดนมาวเคราะหในหอง

ปฏบตการ จ�าแนกไดเปน 12 แบบ อยรอบแผนวงกลม

แผนวงกลมเลก มชองวางในแนวนอน 1 ชอง

ส�าหรบอานปรมาณแมป ย 3 ชนด และมชองวางใน

แนวตงอก 1 ชองส�าหรบอานปรมาณปยทจะใสตอตน


ไวในตารางท 1 แลว จากนนกจะแปรผลวาธาตชนดใด

มปรมาณต�า ปานกลาง และสง โดยใช ข อมลจาก

ตารางท 2 เปนตวจ�าแนก

จากตวอยางผลการวเคราะหดนในตารางท 1

พบว า ปรมาณไนโตรเจนในดนตวอย างมปรมาณ

ธาตอาหาร รอยละ 0.05 เมอเทยบกบตารางท 2 ม

ปรมาณต�ากวารอยละ 0.11 จงสามารถแปรผลไดวา ม

ปรมาณธาตไนโตรเจนในระดบต�า ปรมาณฟอสฟอรส

ทพชสามารถน�ามาใชไดในดนตวอยางมปรมาณ 4.79

มลลกรมตอกโลกรม เมอเทยบกบตารางท 2 มปรมาณ

ต�ากวา 11 มลลกรมตอกโลกรม จงสามารถแปรผลได

วา มปรมาณฟอสฟอรสทพชสามารถน�ามาใชไดในระดบ

ต�า ปรมาณโพแทสเซยมทพชสามารถน�ามาใชไดในดน

ตวอยางมปรมาณ 21.4 มลลกรมตอกโลกรม เมอเทยบ

กบตารางท 2 มปรมาณต�ากวา 40 มลลกรมตอกโลกรม

จงสามารถแปรผลไดวา มปรมาณโพแทสเซยมทพช

สามารถน�ามาใชไดในระดบต�า หรอดนมปรมาณธาต

ไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม อยในระดบ ต�า

ต�า ต�า ตามล�าดบ ขอมลนจะน�าไปใชกบแผนหมน โดย

หมนแผนวงกลมเลกใหชองวางหรอลกศรสแดงตรงกบ

ระดบปรมาณธาตอาหารของทงสามธาต (ไนโตรเจน

ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม ตามล�าดบ) กจะทราบ

ปรมาณแมป ยทจะน�ามาใชผสม รวมถงปรมาณป ย

ผสมทใชตอตน (ภาพท 4)

สรปและขอเสนอแนะ การจดท�าแผนหมนแนะน�าการใชป ยในสวน

ยางพารา เปนสวนหนงทท�าใหเกษตรกรชาวสวนยาง

เขาใจ และสามารถใชป ยในสวนยางพาราไดอยาง

สะดวก ถกตอง มข อมลการใชป ยตามคาวเคราะห

ดน เพอใหตรงตอความตองการของพช ลดการสญเสย

จากการใชป ยทเกนความจ�าเปน สามารถลดตนทน

การผลตอนเนองจากราคาป ยแพงไดอกด วย และ

เพอความสะดวกของเกษตรกรในการใชป ยตามคา

วเคราะหดนในกรณทไมไดผสมแมป ยใชเอง หรอไม

สามารถหาแมป ย 3 ชนดมาผสมได สามารถซอป ย

สตรใกลเคยงไดดงแสดงไวในตารางท 3

ค�าขอบคณ ผ เขยนขอขอบพระคณ คณนชนารถ กงพศดาร

อดตผ เชยวชาญดานยางพารา สถาบนวจยยาง กรม

วชาการเกษตร ทไดใหความร และค�าปรกษาท เป น

ประโยชน ในการจดท�าแผนหมนแนะน�าการใชปยใน

สวนยางพาราในครงน

ตารางท 1 ตวอยางผลการวเคราะหธาตอาหารในแปลงของเกษตรกร และผลการประเมนระดบ

ปรมาณธาตไนโตรเจน ฟอสฟอรส และโพแทสเซยม

รายการทดสอบ ผลทดสอบ ผลการประเมน

1. ความเปนกรด-ดาง (ดน:น�า=1:1) : pH 4.59

2. อนทรยคารบอน : OC (%) 0.56

3. อนทรยวตถ : OM (%) 0.97

4. ไนโตรเจน : N (%) 0.05 ต�า

5. ฟอสฟอรสทเปนประโยชน : Available P (mg/kg) 4.79 ต�า

6. โพแทสเซยมทเปนประโยชน : Available K (mg/kg) 21.4 ต�า

7. แคลเซยมทแลกเปลยนได : Exchangeable Ca (cmolec/kg) 0.99

8. แมกนเซยมทแลกเปลยนได : Exchangeable Mg (cmolec/kg) 0.09


ตารางท 2 การแปรผลปรมาณธาตอาหารตางๆ ในดน1

ธาตอาหารระดบปรมาณธาตอาหารในดน

ต�า ปานกลาง สง

คารบอน (%) <0.5 0.5-1.5 >1.5

ไนโตรเจน (%) <0.11 0.11-0.25 >0.25

ฟอสฟอรส (มก./กก.) <11 11-30 >30

โพแทสเซยม (มก./กก.) <40 >40 -

แคลเซยม (me/100g) <0.30 >0.30 -

แมกนเซยม (me/100g) <0.30 >0.30 -

ตารางท 3 สตรปยทอาจหาซอไดตามทองตลาดซงใกลเคยงกบสตรปยผสมใชเองทปรากฏ

ในแผนหมนแนะน�าการใชปยตามคาวเคราะหดนส�าหรบยางพาราหลงเปดกรด1

แบบธาตอาหารในดน

1 ต�า ต�า ต�า 30-10-24

2 ต�า ต�า ปานกลาง 30-10-18

3 ต�า ปานกลาง ต�า 30-5-24

4 ต�า ปานกลาง ปานกลาง 30-5-18

5 ปานกลาง ต�า ต�า 22-10-24

6 ปานกลาง ต�า ปานกลาง 22-10-18

7 ปานกลาง ปานกลาง ต�า 22-5-24

8 ปานกลาง ปานกลาง ปานกลาง 22-5-18

9 สง ต�า ต�า 15-10-24

10 สง ต�า ปานกลาง 15-10-18

11 สง ปานกลาง ต�า 15-5-24

12 สง ปานกลาง ปานกลาง 15-5-18

สตรปยใกลเคยง2

ไนโตรเจน ฟอสฟอรส โพแทสเซยม

1 ทมา : นชนารถ (2554) 2 ใสปละ 2 ครงๆ ละ 500 กรม/ตน

1 ทมา : นชนารถ (2554)


เอกสารอางองนชนารถ กงพศดาร. 2553. การใชปยยางพาราตามคา

วเคราะห. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหง

ประเทศไทย: กรงเทพมหานคร.

นชนารถ กงพศดาร. 2554. คำาแนะนำาการใชป ยยาง

พาราป 2554. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตร

แหงประเทศไทย: กรงเทพมหานคร.

น ช นารถ ก ง พศดาร , ม น ช ญา ร ตน โช ต , ป ธ ตา

เปรมกระสน , ธมลวรรณ ขวรมย , ลา วลย

จนทร อมพร และ อนนต ทองภ. 2556. การ

พฒนาเทคโนโลยการจดการธาตอาหารพช

สำาหรบยางพาราเฉพาะพนท โรงพมพชมนม

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย: กรงเทพ

มหานคร.


การแสดงออกทางสรรวทยาของตนยางพาราอาย 1 ป เมอประสบกบสภาวะความเครยดน�า

ความเครยดน�า (Water stress) ในตนพชเกดขนได

ทงจากการทต นพชประสบกบสภาวะขาดแคลนน�า

(Drought) หรอ เกดจากการถกน�าท วมขง (Water

logging) ซงสภาวะเหลานเกดไดบอยในพนทปลก

ยางพาราและพบในวงกวางมากขน เนองจากผลการ

เปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ ทมทงช วงแลงท

ยาวนานหรอฝนตกปรมาณมากเกน รวมถงการขยาย

พนทปลกยางไปในเขตพนททไมเหมาะสมกมโอกาส

มากทจะประสบกบปญหาสภาวะความเครยดน�า

สภาวะความเครยดน�าเปนปจจยทางสงแวดลอม

หลกส�าคญทเปนขอจ�ากดในกระบวนการของการผลต

พชในหลายพช สภาวะการขาดแคลนน�าในพนทยงเปน

สาเหตหลกในการจ�ากดการขยายพนทปลกยางไปส

เขตปลกยางใหม ขณะทการถกน�าทวมขงกลบพบได

บอยในเขตปลกยางเดมหรอการปลกยางในพนทล ม

(ซงเปนพนททไมเหมาะสม) ผลจากสภาวะการขาด

แคลนน�าและสภาวะน�าทวมขงนมผลทเหมอนกนคอ

ตนยางพาราเกดการขาดน�าคอไมสามารถน�าน�ามา

ใชได สงผลใหชะงกการเจรญเตบโตหรอยนตนตายได

ลกษณะทางสรรวทยาทมความสมพนธกบการ

แสดงออกถงการทนแลงหรอสภาวะความเครยดน�า

คอสมบตในการเคลอนยายน�า (Hydraulic property)

โดยเฉพาะความตานทานตอการเกดฟองอากาศใน

ทอล�าเลยงน�า (Xylem cavitation resistance) ในการ

ศกษาทผานมา พบวาคานมความแปรปรวนระหวางพนธ

พช และมแนวโนมใชคานเปนเครองมอในการคดเลอก

พนธพชทนแลง ดงนน การทดลองนจงมวตถประสงค

เ พอเปรยบเทยบสมบตในการล�าเลยงน�า และการ

ตอบสนองตอความเครยดน�าในยางพารา 2 พนธ

วธการศกษา ทดลองในยางพารา 2 พนธ คอ RRIM 600 และ

RRIT 408 ( RRIM 600 เปนพนธยางชน 1 ทแนะน�า

ใหปลกไดในทกพนท ขณะทยางพนธ RRIT 408 เปน

พนธยางชน 1 ทแนะน�าใหปลกในเขตพนทปลกยาง

ใหม แตยงเปนพนธยางชน 2 ทแนะน�าใหปลกในเขต

ปลกยางเดม ตามค�าแนะน�าพนธยางของสถาบนวจย

ยางป 2554) โดยปลกตนยางพนธละ 24 ตน ในบอ

ซเมนตขนาดทมปรมาตร 1 ลกบาศกเมตร ปลก 1 ตน

ตอบอ ด�าเนนการทศนยวจยและพฒนาการเกษตร

สราษฎรธาน อ.ทาชนะ จ.สราษฎรธาน ดแลรกษา

จนกระทงตนยางพารามอาย 1 ป จงเรมการทดลองโดย

มการควบคมน�า 3 รปแบบคอ แบบท 1) มการใหน�า

และรกษาระดบความชนในดนทประมาณ 25 % โดย

ปรมาตร แบบท 2) งดการใหน�าระหวางการทดลอง และ

แบบท 3) มน�าทวมขงตลอดระหวางการทดลอง (ภาพ

ท 1) บนทกขอมลลกษณะทแสดงออกทางสรรวทยา

ในการศกษาครงน ท�าการวดคาศกยของน�าใน

ใบ (Leaf water potential) โดยใช Pressure chamber

(ภาพท 2) วดคาการชกน�าปากใบโดยใช Porometer

(ภาพท 3) และวดประสทธภาพการล�าเลยงน�าในกานใบ

โดยใช Xylem embolism meter (ภาพท 4)

ผลการศกษาความชนในดน

ความช นในดนก อนการทดลองของทกบ อ

กฤษดา สงขสงหศนยวจยยางหนองคาย สถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร


16 สปดาห ส�าหรบดนในบอซเมนตทงดการใหน�า

พบวา ความชนในดนจะลดลงตามระยะเวลาทนานขน

จนเหลอความชนประมาณ 2 เปอรเซนตโดยปรมาตร

ภาพท 1 การควบคมนำาในการศกษา ก.ใหนำาและรกษาความชนดนท 25% ข.งดใหนำาโดยใชพลาสตกคลมปองกนฝน ค.นำาทวมขง

ภาพท 2 การใช Pressure chamber ตรวจวดแรงดงนำาในสวนของกานใบ โดยทกานใบเมอถกตดออกมาจากตวพช (มใบตดมาดวย) ทำาใหนำาทอยใน

กานใบภายใตแรงดงลดถอยเขาไปขางใน (ภาพ B ทอยในวงกลม) เมอนำาใบมาวางในหองความดน (Chamber) ซงเปนระบบปดและสามารถเพมความ

ดนภายในได (ภาพซายมอ) ความดนททำาใหนำาเคลอนทออกมาทรอยตด (ภาพ C ทอยในวงกลม) จะเทากบแรงดงทมอยในกานใบกอนตด เรยกเปนคา

ศกยของนำาในใบ (Leaf water potential)

ก ข ค

ซเมนตมคาระหวาง 24-25 เปอรเซนตโดยปรมาตร

หลงจากนนดนในบอซเมนตทรดน�า มความชนระหวาง

20-25 เปอรเซนต โดยปรมาตรตลอดชวงการทดลอง

ปะเกนยาง

ฝาปด

หองควบคมความดน

สเกลวดความดน

ผวหนารอยตด

ถงแกส

น�าทอย

ในไซเลม

กอนตด

น�าทอย

ในไซเลม

หลงตด

ความดนทท�าให

น�าเคลอนท

ออกมาทรอยตด


ในสปดาห ท 16 หลงจากงดการให น�า ส วนดนใน

บอซเมนตทมน�าท วมขง มความชนทประมาณ 50

เปอรเซนตโดยปรมาตรตลอดการทดลอง (ภาพท 5)

การเปลยนแปลงของลกษณะทเกยวของกบสภาวะ

ของน�าในตน (Hydraulic traits)

คาศกยของน�าในใบชวงกลางวน (Midday or

Minimum leaf water potential) ของยางพาราทง 2

พนธ มรปแบบการเปลยนแปลงในลกษณะทคลาย

คลงกน คอ ในกล มทให น�าปกต ศกย ของน�าในใบ

คอนขางคงทตลอดการทดลอง (มคาระหวาง -0.83

ถง -0.38 MPa) สวนกลมตนยางพาราทงดการใหน�า

และกลมทมน�าทวมขง คาศกยของน�าในใบลดลงตาม

ระยะเวลาทนานขน แตกตางไปจากกล มใหน�าตาม

ปกต เมอเปรยบเทยบความแตกตางของศกยของน�า

ในใบระหวางกลมทงดการใหน�าและกลมทมน�าทวมขง

ในพนธเดยวกน ดวยวธการจบคแบบ T-test พบวาใน

ยางพนธ RRIM 600 มศกยของน�าในใบไมแตกตางกน

ระหวาง 2 กลมดงกลาว แตในพนธ RRIT 408 คาศกย

ของน�าในใบของกลมน�าทวมขงสงกวากลมทงดการใหน�า

เมอเปรยบเทยบความแตกตางศกยของน�าใน

ใบระหวางพนธยางแบบจบค ในแตละชวงเวลาของ

การทดลอง ในกลมทใหน�าปกตเหมอนกน พบวาพนธ

RRIT 408 มคาสงกวาพนธ RRIM 600 การเปรยบ

เทยบความแตกตางศกยของน�าในใบระหวางพนธ

ในกล มทงดการใหน�าเหมอนกน พบวาในพนธ RRIT

ภาพท 3 การใช Poromerter ตรวจวดการชกนำาปากใบ (Stomatal conductance) ซงเปนการวดปรมาณไอนำาทแพรจากใบไปยงบรรยากาศโดยผาน

ปากใบ ตอหนวยพนทใบ ตอหนวยเวลา

ภาพท 4 เครองวดประสทธภาพการลำาเลยงนำาในกานใบ (Xylem embolism meter)


ภาพท 5 การเปลยนแปลงของความชนในดนในระหวางการทดลอง

2

และรกษาระดบความชนในดนทประมาณ 25 % โดยปรมาตร แบบท 2) งดการใหน าระหวางการทดลอง และแบบท 3) มน าทวมขงตลอดระหวางการทดลอง (ภาพท 1) บนทกขอมลลกษณะทแสดงออกทางสรรวทยา

ผลการศกษา

ความชนในดน

ความชนในดนกอนการทดลองของทกวงทอซเมนตมคาระหวาง 24-25 เปอรเซนตโดยปรมาตร หลงจากนนดนในบอซเมนตทรดน า มความชนระหวาง 20-25 เปอรเซนตโดยปรมาตรตลอดชวงการทดลอง 16 สปดาห ส าหรบดนในบอซเมนตทงดการใหน าพบวาความชนในดนจะลดลงตามระยะเวลาทนานขน จนเหลอความชนประมาณ 2 เปอรเซนตโดยปรมาตรในสปดาหท 16 หลงจากงดการใหน า สวนดนในวงทอซเมนตทมน าทวมขง มความชนทประมาณ 50 เปอรเซนตโดยปรมาตรตลอดการทดลอง (ภาพท 2)

ภาพท 2 การเปลยนแปลงของความชนในดนในระหวางการทดลอง

0

10

20

30

40

50

60

0 2 4 6 8 10 12 14 16

ความ

ชนดน

(% โด

ยปรม

าตร)

สปดาหหลงเรมทดลอง

control

งดน ำ

น ำทวมขง

408 มคาสงกวาในพนธ RRIM 600 และเมอเปรยบ

เทยบความแตกตางศกยของน�าในใบระหวางพนธใน

กลมทงดการใหน�าเหมอนกน พบวาในพนธ RRIM 600

กลบมคาสงกวาในพนธ RRIT 408

คาการชกน�าปากใบ (Stomatal conductance)

ของยางพาราทง 2 พนธมรปแบบการเปลยนแปลงใน

ลกษณะทคลายคลงกนคอ ในกล มทใหน�าปกต การ

ชกน�าปากใบ คอนขางคงทตลอดการทดลอง (มค า

ระหวาง 181 ถง 300 mmol H2O m-2 s-1) สวนกลมตน

ยางพาราทงดการใหน�าและกลมทมน�าทวมขง คาการ

ชกน�าปากใบ ลดลงตามระยะเวลาทนานขนแตกตาง

ไปจากกล มใหน�าตามปกต เมอเปรยบเทยบความ

แตกตางของการชกน�าปากใบ ระหวางกล มทงดการ

ใหน�าและกล มทมน�าทวมขงในพนธเดยวกน ดวยวธ

การจบค แบบ T-test พบวาในยางพนธ RRIM 600

มการชกน�าปากใบในกลมงดการใหน�าลดลงชากวากลม

น�าทวมขง และในพนธ RRIT 408 คาการชกน�าปากใบ

ของกล มงดการใหน�าลดลงช ากว ากล มน�าท วมขง

เชนเดยวกบในพนธ RRIM 600

เมอเปรยบเทยบความแตกตางการชกน�าปาก

ใบ ระหวางพนธยางยางแบบจบคในแตละชวงเวลาของ

การทดลอง ในกลมทใหน�าปกตเหมอนกน พบวาทง 2

พนธมคาการชกน�าปากใบไมแตกตางกน การเปรยบ

เทยบความแตกตางการชกน�าปากใบระหวางพนธใน

กลมทงดการใหน�าเหมอนกน พบวาในพนธ RRIM 600

มคาสงกวาในพนธ RRIT 408 และเมอเปรยบเทยบ

ความแตกตางการชกน�าปากใบ ระหวางพนธในกลม

ทงดการใหน�าเหมอนกน พบวาในพนธ RRIM 600

ยงคงมคาสงกวาในพนธ RRIT 408 (ภาพท 6)

ความสมพนธระหวางการชกน�าปากใบ (Stomatal

conductance) ในทนเสนอในรปของสดสวนของการ

ชกน�าปากใบตอการชกน�าปากใบสงสด พบวาในยางทง

2 พนธ สมพนธในรปเสนตรงเชงบวกกบศกยของน�าในใบ

ในขณะทรอยละของการสญเสยการล�าเลยง* (Percent

Loss of Conductivity, PLC) สมพนธในรปเสนโคงเอก

โปเนนเชยลเชงลบกบศกยของน�าในใบ (ภาพท 7 และ 8)

ความ

ชนดน

(%โด

ยปรม

าตร)

* รอยละของการสญเสยการลำาเลยง คอคาจากการคำานวณเปนรอยละของความสามารถในการลำาเลยงนำา ณ ขณะใด ขณะหนง ในสภาวะหนงๆ เทยบ

กบความสามารถในการลำาเลยงนำาสงสดในสวนนนๆของพช


ภาพท 6 การเปลยนแปลงของศกยของนำาในใบและการชกนำาปากใบระหวางการทดลองของยางพาราพนธ RRIM 600 และยางพาราพนธ RRIT 408

4

RRIM 600 มคาสงกวาในพนธ RRIT 408 และเมอเปรยบเทยบความแตกตางการชกน าปากใบ ระหวางพนธในกลมทงดการใหน าเหมอนกนพบวาในพนธ RRIM 600 ยงคงมคาสงกวาในพนธ RRIT 408 (ภาพท 3)

ภาพท 3 การเปลยนแปลงของศกยของน าในใบและการชกน าปากใบระหวางการทดลองของยางพาราพนธ RRIM 600 (ซาย) และยางพาราพนธ RRIT 408 (ขวา)

-3.0

-2.5

-2.0

-1.5

-1.0

-0.5

0.0

0 2 4 6 8 10 12 14 16

M

Pa

control

-3.0

-2.5

-2.0

-1.5

-1.0

-0.5

0.0

0 2 4 6 8 10 12 14 16

(M

Pa

control

0

50

100

150

200

250

300

350

400

0 2 4 6 8 10 12 14 16

m

mol

H2O

m-2

s-1

control

0

50

100

150

200

250

300

350

400

0 2 4 6 8 10 12 14 16

m

mol

H2O

m-2

s-1

control

4

RRIM 600 มคาสงกวาในพนธ RRIT 408 และเมอเปรยบเทยบความแตกตางการชกน าปากใบ ระหวางพนธในกลมทงดการใหน าเหมอนกนพบวาในพนธ RRIM 600 ยงคงมคาสงกวาในพนธ RRIT 408 (ภาพท 3)

ภาพท 3 การเปลยนแปลงของศกยของน าในใบและการชกน าปากใบระหวางการทดลองของยางพาราพนธ RRIM 600 (ซาย) และยางพาราพนธ RRIT 408 (ขวา)

-3.0

-2.5

-2.0

-1.5

-1.0

-0.5

0.0

0 2 4 6 8 10 12 14 16

M

Pa

control

-3.0

-2.5

-2.0

-1.5

-1.0

-0.5

0.0

0 2 4 6 8 10 12 14 16

(M

Pa

control

0

50

100

150

200

250

300

350

400

0 2 4 6 8 10 12 14 16

m

mol

H2O

m-2

s-1

control

0

50

100

150

200

250

300

350

400

0 2 4 6 8 10 12 14 16

m

mol

H2O

m-2

s-1

control

RRIM 600 RRIT 408

ศกยข

องน

�าใน

ใบ (M

Pa)

ศกยข

องน

�าใน

ใบ (M

Pa)

การช

กน�าป

ากใบ

(mm

ol H

2O m

-2 s-1

)

การช

กน�าป

ากใบ

(mm

ol H

2O m

-2 s-1

)

คาประมาณการศกยของน�าในใบทเปนจดเรมของ

การเกดฟองอากาศในทอไซเลม (Xylem embolism) หรอ

คา P12 พบวา ในยางทง 2 พนธ การมน�าทวมขงท�าให

เกดฟองอากาศในทอไซเลมกอนการขาดน�า (เกดขน

ในขณะทศกยของน�าในใบสง) คาการค�านวณศกยของ

น�าในใบทท�าใหสญเสยการน�าไหลในทอน�ารอยละ 50

หรอ PLC50 พบวาการมน�าทวมขงท�าใหเกดความสญ

เสยการน�าไหลของน�าในไซเลม (Loss of conductivity)

รอยละ 50 ทในระดบศกยน�าในใบ (-0.91 และ -1.08

MPa ในพนธ RRIM 600 และ RRIT 408 ตามล�าดบ)

สงกวาการขาดน�า (-1.09 และ -1.21 MPa ในพนธ

RRIM 600 และ RRIT 408 ตามล�าดบ) และประมาณ

การคาศกยของน�าในใบทท�าใหการเกดฟองอากาศใน

ไซเลมถงจดวกฤต หรอคา P88 ในพนธ RRIM 600 พบ

วาการมน�าทวมขง (-1.23 MPa) เกดวกฤตกอนการ

ขาดน�า (-1.45 MPa) แตในพนธ RRIT 408 การขาดน�า

(-1.53 MPa) ถงจดวกฤตกอนน�าทวมขง (-1.62 MPa)

อยางไรกตาม ฟองอากาศทขยายเตมเซลลไซเลม (Xy-

lem vessel) ซงขดขวางการไหลของน�าในทอล�าเลยง ใน

สภาวะทยงไมรนแรง น�ายงสามารถเคลอนผานออมไป

เซลลขางเคยงได (ภาพท 9)

ชวงสภาวะของน�าในตนพช ทพชสามารถด�าเนน

กจกรรมไดตามปกตในสภาวะความเครยด (Hydraulic

safety margins) พบวาในสภาวะการขาดน�าในยาง

พนธ RRIT 408 ปรบตวไดดกวา RRIM 600 เลกนอย

(Safety margin เทากบ 0.05 และ 0.03 MPa ตามล�าดบ)

และในสภาวะน�าทวมขง ในยางพนธ RRIT 408 ปรบ

ตวไดดกวา RRIM 600 อยางเหนไดชด (Safety margin

เทากบ 0.21 และ 0.11 MPa ตามล�าดบ) ดงตารางท 1


ภาพท 7 สดสวนของการชกนำาปากใบตอการชกนำาปากใบสงสด (วงกลม

เปด) และการสญเสยการนำาไหล (วงกลมปด) ตอศกยของนำาในใบ เสน

ประแสดงคาการปรบ (fit) สมการเสนตรงของสดสวนของชกนำาปากใบตอ

การชกนำาปากใบสงสด เสนทบแสดงคาการปรบ (fit) สมการเอกโปเนน

เชยลของเสนโคงความออนแอตอการเกดฟองอากาศในไซเลม ของยาง

พนธ RRIM 600 ในสภาพการขาดนำา (บน) และในสภาพนำาทวมขง (ลาง)

ภาพท 8 สดสวนของการชกนำาปากใบตอการชกนำาปากใบสงสด (วงกลม

เปด) และการสญเสยการนำาไหล (วงกลมปด) ตอศกยของนำาในใบ เสน

ประแสดงคาการปรบ (fit) สมการเสนตรงของสดสวนของชกนำาปากใบตอ

การชกนำาปากใบสงสด เสนทบแสดงคาการปรบ (fit) สมการเอกโปเนน

เชยลของเสนโคงความออนแอตอการเกดฟองอากาศในไซเลม ของยาง

พนธ RRIT 408 ในสภาพการขาดนำา (บน) และในสภาพนำาทวมขง (ลาง)

6

ภาพท 4 สดสวนของการชกน าปากใบตอการชกน าปากใบสงสด (วงกลมเปด) และการสญเสยการน าไหล (วงกลมปด) ตอศกยของน าในใบ เสนประแสดงคาการปรบ (fit) สมการเสนตรงของสดสวนของชกน าปากใบตอการชกน าปากใบสงสด เสนทบแสดงคาการปรบ (fit) สมการเอกโปเนนเชยลของเสนโคงความออนแอตอการเกดฟองอากาศในไซเลม ของยางพนธ RRIM 600 ในสภาพการขาดน า (บน) และในสภาพน าทวมขง (ลาง)

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

0

20

40

60

80

100

-3.0 -2.5 -2.0 -1.5 -1.0 -0.5 0.0

gs/g

s m

ax

PLC

(%)

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

0

20

40

60

80

100

-3.0 -2.5 -2.0 -1.5 -1.0 -0.5 0.0

gs/g

s m

ax

PLC

(%)

Leaf water potential (MPa)

7

ภาพท 5 สดสวนของการชกน าปากใบตอการชกน าปากใบสงสด (วงกลมเปด) และการสญเสยการน าไหล (วงกลมปด) ตอศกยของน าในใบ เสนประแสดงคาการปรบ (fit) สมการเสนตรงของสดสวนของชกน าปากใบตอการชกน าปากใบสงสด เสนทบแสดงคาการปรบ (fit) สมการเอกโปเนนเชยลของเสนโคงความออนแอตอการเกดฟองอากาศในไซเลม ของยางพนธ RRIT 408 ในสภาพการขาดน า (บน) และในสภาพน าทวมขง (ลาง)

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

0

20

40

60

80

100

-3.0 -2.5 -2.0 -1.5 -1.0 -0.5 0.0

gs/g

s m

ax

PLC

(%)

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

0

20

40

60

80

100

-3.0 -2.5 -2.0 -1.5 -1.0 -0.5 0.0

gs/g

s m

ax

PLC

(%)

Leaf water potential (MPa)

ภาพท 9 การเกดฟองอากาศในทอลำาเลยงนำา (Xylem embolism) และ

การเคลอนทของนำาผานออมไปเซลลขางเคยง

สรปผลการศกษา 1. สภาวะของน�าในดนทมการเปลยนแปลง สง

ผลใหสภาวะน�าในตนยางพาราและลกษณะสรรวทยา

ในตนยางพาราเปลยนแปลงตามไปดวย เมอตนยาง

ขาดน�าหรอน�าทวมขงนานขน ศกยของน�าในใบ การ

ชกน�าปากใบกลดลง กอนทใบจะรวงและตนยางตาย

ในทสดภายในเวลาประมาณ 14 สปดาห

2. การชกน�าปากใบ (Stomatal conductance)

สมพนธในทางบวก ในขณะทรอยละของการสญเสย

การน�าไหลของน�า (Loss of conductivity) สมพนธใน

ทางลบกบศกยของน�าในใบ

3. แนวโนมความแตกตางของชวงสภาวะของ

น�าในตนพชทพชสามารถด�าเนนกจกรรมไดตามปกต

ในสภาวะความเครยด (Hydraulic safety margins)

แผนมร(Perforation plate)

รอยเวาค(Bordered pit-pair)

ฟองอากาศ

น�า


ตารางท 1 คาการค�านวณศกยของน�าในใบ (หนวย: MPa) ทชกน�าใหเกดการสญเสย

การน�าไหลของน�าในไซเลมในระดบรอยละ 12, 50 และ 88 และคาการค�านวณศกยของน�า

ในใบทท�าใหการชกน�าปากใบลดลงรอยละ 50 และชวงศกยของน�าในใบทพชสามารถ

ด�าเนนกจกรรมไดตามปกตในสภาวะความเครยดน�า

พนธ/การควบคมน�า P121 P502 P883 gs504 Safety margin5

RRIM 600/งดน�า -0.73 -1.09 -1.45 -1.06 0.03

RRIM 600/น�าทวมขง -0.59 -0.91 -1.23 -0.80 0.11

RRIT 408/งดน�า -0.70 -1.12 -1.53 -1.07 0.05

RRIT 408/น�าทวมขง -0.55 -1.08 -1.62 -0.87 0.21

ทพบในยาง 2 พนธน แสดงถงการมความแปรปรวน

ระหวางพนธยาง จงคาดวานาจะน�าไปใชเปนดชนทาง

สรระวทยาหน งในการบ งชการทนทานต อสภาวะ

ความเครยดน�า หรอใชเปนตวอธบายพฤตกรรมการ

ปรบตวของพชเมอตองเจอสภาพน�าทไมเหมาะสม

4. ยางพนธ RRIT 408 มแนวโนมทจะปรบตวได

ดกว ายางพนธ RRIM 600 เมอประสบกบสภาวะ

ความเครยดน�า

5. การปลกยางในสภาพทมขอจ�ากดของปรมาณ

ดนประมาณ 1 ลกบาศกเมตร ยางพนธ RRIM 600

แสดงผลกระทบตอประสทธภาพการล�าเลยงน�าทเกด

จากสภาวะน�าทวมขงเรวกวาสภาวะการขาดแคลน

น�า ในทางกลบกนยางพนธ RRIT 408 แสดงผลกระทบ

ตอประสทธภาพการล�าเลยงน�าทเกดจากสภาวะการ

ขาดน�าเรวกวาสภาวะน�าทวมขง (ภาพท 10)

บรรณานกรมกฤษดา สงขสงห, มนตสรวง เรองขนาบ และพเชษฐ

ไชยพานชย. 2552. ผลของการขาดน�าตอการ

ตอบสนองทางสรรวทยาของตนยางพาราอาย

3 เดอน. วารสารวชาการเกษตร 26 (3): 210-222.

พนพภพ เกษมทรพย, รว เสรฐภกด, เพน สายขนทด,

เจษฎา ภทรเลอพงษ และพชรยา บญกอแกว.

2537. การประเมนปรมาณคลอโรฟลลจากความ

เขยวของใบพชบางชนดในประเทศไทย. การ

ประชมวชาการมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ครงท 32 สาขาพช กรงเทพมหานคร, กมภาพนธ

2537: 114-129.

Wortemann R. 2011. Genotypic variability and

phenotypic plasticity of cavitation resistance

in Fagus sylvatica L. across Europe. Tree

Physiology 31: 1175-1182.

Sangsing, K., P. Kasemsap, S. Thanisawan-

yangkura, K. Sangkhasila, E. Gohet, P.

Tha ler and H. Cochard. 2004. Xy lem

embolism and stomatal regulation in two

rubber clones (Hevea brasiliensis Muell.

Arg.). Trees 18:109–114.

1 ประมาณการคาแรงดนในทอล�าเลยงทท�าใหเรมมฟองอากาศเกดขนในทอล�าเลยง2 ประมาณการคาแรงดนในทอล�าเลยงทท�าใหมฟองอากาศเกดขนในทอล�าเลยง จนสงผลใหประสทธภาพการล�าเลยงน�าลดลงรอยละ 503 ประมาณการคาแรงดนในทอล�าเลยงทท�าใหมฟองอากาศเกดขนในทอล�าเลยง จนความสามารถในการล�าเลยงน�าถงจดวกฤต

จนไมสามารถล�าเลยงน�าได4 หมายถงคาชกน�าปากใบมประสทธภาพลดลงเหลอ 50% ของคาชกน�าปากใบสงสด5 เปนชวงของคาแรงดนทพชปรบตวใหสามารถด�าเนนไดตามปกตภายใตสภาวะเครยด


ภาพท 10 ระดบคาศกยของนำาในใบทชกนำาใหประสทธภาพการลำาเลยงนำาในทอไซเลมลดลงรอยละ 12, 50 และ 88 ของคาศกยภาพสงสด (Maximum

conductivity) ของยางพาราทงสองพนธ ในทงสองสภาวะความเครยดนำา

10

ภาพท 6 ระดบคาศกยของน าในใบทชกน าใหประสทธภาพการล าเลยงน าในทอไซเลมลดลงรอยละ 12, 50 และ 88 ของคาศกยภาพสงสด (Maximum conductivity) ของยางพาราทงสองพนธ ในทงสองสภาวะความเครยดน า

-2.0

-1.8

-1.6

-1.4

-1.2

-1.0

-0.8

-0.6

-0.4

-0.2

0.0

Drought Water logging Drought Water logging

Xyle

m pr

essu

re (M

Pa)

RRIM 600 RRIT 408

P12 P50 P88

RRIM 600คว

ามดน

ในท

อล�าเ

ลยงน

�า (M

Pa)

RRIT 408

ขาดแคลนน�า ขาดแคลนน�าน�าทวมขง น�าทวมขง

Sangs ing , K . and R . Ra t tanawong. 2012 .

Hydraulic traits quantification for drought

tolerance consideration in Hevea: obtaining

data and two clone performance. Rubb.

Thai J. 1: 55-60.

Taiz, L. and E. Zeiger. 1998. Plant Physiology.

Sinauer Assosiates, Inc., Publ ishers :

Sunderland, Massachusetts.

Tanchai, P., L. Phavaphutanon. 2008. Growth,

l ea f ch lo rophy l l concen t ra t i on , and

morphological adaptat ion of selected

wax apple culivars in response to flooding.

Kasetsart of J. Natural Science 42 (2):

197-206.


การเฝาระวงการแพรระบาดของแมลงกระเบองในสวนยางพารา

จากการส�ารวจสวนยางเกษตรกรในพนทจงหวด

กระบ ตรง สตล โดยศนยวจยและพฒนาการเกษตร

สงขลา พบการแพร กระจายของแมลงชนดหนง ม

ลกษณะเปนแมลงปกแขง ล�าตวส วนใหญด�า เข า

ปกคลมตนยางตงแตเหนอโคนตนขนไป และกระจายตว

อย รอบบรเวณพนดน ซงการกระจายตวของแมลง

ดงกลาวส�ารวจพบในพนทจงหวดกระบ จ�านวน 10 ตน

(จากพนททงหมด 30 ไร) จงหวดตรง จ�านวน 7 ตน (จาก

พนททงหมด 17 ไร ) จงหวดสตล 3 ต น (จากพนท

ทงหมด 12 ไร) สรางความกงวลใหแกชาวสวนยางพารา

และไมสามารถกรดยางไดเนองจากแมลงเขาปกคลม

หนากรด รวมทงกอความร�าคาญในขณะกรดยางใน

ชวงเวลากลางคน (ภาพท 1 และ 2)

ดงนน ทางศนยวจยและพฒนาการเกษตรสงขลา

จงเกบตวอย างแมลงเพอน�ามาศกษาลกษณะทาง

อนกรมวธานของแมลง โดยไดรบความอนเคราะหจาก

กล มกฎและสตววทยา ส�านกวจยและพฒนาการ

อารกขาพช กรมวชาการเกษตร พบวาแมลงปกแขง

ดงกลาวคอ แมลงกระเบอง อย ในวงศ (Family) :

Tenebrionidae, เผา (Tribe) : Pedinini, สกล (genus) :

Mesomorphus มดวยกน 2 ชนด คอ Mesomorphus

villager Blanch และ M. vitalisi Chatanay

ชววทยาของแมลงกระเบอง ชววทยาของแมลงกระเบอง ส�าหรบในประเทศ

ไทยยงไมทราบแนชด เนองจากไมเคยมใครศกษา

มากอน แตพอจะประมาณไดวา มวงจรชวตประมาณ

เดอนกวา ตวเตมวยมชวตอยได 6-7 เดอน แมลงชนดน

นพวรรณ นลสวรรณ1, นรสา จนทรเรอง1 และ วราวธ ชธรรมธช2

1 ศนยวจยและพฒนาการเกษตรสงขลา ส�านกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 8 กรมวชาการเกษตร2 ส�านกวจยและพฒนาการเกษตรเขตท 7 กรมวชาการเกษตร

ภาพท 1 ลกษณะการกระจายตวของแมลงบนตนยางพารา

ภาพท 2 ลกษณะการแพรกระจายของแมลงเหนอรอยกรด


กนของเนาเปอย ผพง เปนอาหาร ระยะหนอนมชวตอย

ในดน ในชวงฤดฝน คอเดอนมถนายน-เดอนสงหาคม

ซงเปนชวงทมอากาศชมชน

วงจรชวตของแมลงกระเบองไข

มขนาด 1.5 มลล เมตร มสขาวครม จนถงส

น�าตาลแดง มลกษณะกลมร มอาย 4-7วน จะฟกออก

มาเปนตวหนอน

ตวหนอน

มขนาด 7-11 มลลเมตร ตวหนอนระยะแรกม

สขาวครม ตอมาจะเปลยนเปนสน�าตาลเหลอง ตวหนอน

ลอกคราบ 6-11 ครง จงเปลยนเปนระยะดกแด

ดกแด

มขนาด 6-8 มลล เมตร มสขาวครม จนถงส

น�าตาลแดง

ตวเตมวย

มขนาด 5.8-6.3 มลลเมตร มสด�าหรอสน�าตาล

ด�า ล�าตวเป นรปไข ตวเมยหลงจากผสมพนธ แล ว

สามารถวางไขไดครงละ 200-400 ฟอง

ระยะเวลาการเจรญเตบโตจากตวหนอนถงตว

เตมวย ใช เวลาต งแต 40-100 วน ท งน ขนอย กบ

อณหภม ความชน และอาหารทแมลงไดรบ

ลกษณะทวไปของแมลงกระเบอง หว

มสน�าตาลด�า มองเหนรมฝปากบนไดชดเจน ผว

ไมเรยบ ตากลมสด�า หนวดสน�าตาล ม 11 ปลอง

อก

อกปลองแรก สน�าตาลด�า ผวไมเรยบ ดานขางโคง

มมมแหลมทง 4 มม มสวนโคงตรงกลาง 1 ลอน ขาส

น�าตาลด�า

ปก

ปกคหนาหรอปกแขงสเหมอนหวและอก มมฐาน

ปกแขงเปนมมแหลมทง 2 มม รบปกแขงคอยๆ สอบ

ลงตรงกลางปก และมาชนกนทปลายปก มเสนทเปน

รองตามยาวของปกชดเจน มขนาดเลกเมอเทยบกบ

ล�าตว

ทอง

ปลองทองสวนลางมองเหน 5 ปลอง ปลองท 4

แคบทสด ปลายปลองสดทายมน ตามปลองทองมขน

ละเอยดสนกระจายอยทวไป

ขนาดล�าตว

ยาว 4.5-6.0 มม. กวาง 2.0-3.0 มม.

การเขาท�าลายพชอาศย Anfress (1926, อ างตามสมหมาย 2533)

รายงานพบการระบาดของแมลงปกแขง M. murinus

Baudi (ค.ศ. 1925-1926) ในสวนอง นทางภาคเหนอ

ของประเทศอยปต เนองจากสภาพแวดลอมมใบไม

ทบถมอย เป นจ�านวนมาก แมลงมอดกระเบอง เข า

ท�าลายชอดอกอง น ท�าใหชอดอกอง นรวงมาก การ

ปองกนก�าจดโดยการตดกงทง และเผาท�าลายเศษใบไม

และกงไมผเพอลดประชากรแมลงดงกลาว

ส�าหรบในประเทศไทย รายงานพบวา แมลง

กระเบอง สกล M. villager เปนศตรพช ในป พ.ศ. 2530

ภาพท 3 ลกษณะทวไปของแมลงกระเบอง ก.ตวผ ข.ตวเมย

ก ข


พบดวงชนดนแทะเปลอกล�าตนกาแฟท อ.เขาคอ จงหวด

เพชรบรณ และในป พ.ศ.2535 พบการเข าท�าลาย

ตนกระโดนทจงหวดพษณโลก (สมหมาย, 2533)

Seena and Thomas (2013) รายงานพบแมลง

กระเบอง สกล M. villager เขาท�าลายตนกลายาสบ

ตนยางพารา มะมวง มะมวงหมพานต จามจร ใน

รฐเคอราลา (Kerala) ทางตอนใตของประเทศอนเดย พบ

แมลงเขาไปกดกนรากของตนไมดงกลาวในระยะตนกลา

จงสงผลใหตนกลายนตนตาย

ผลกระทบตอมนษย โสภณ (2557) กลาววา แมลงกระเบอง ทเปนตว

เตมวย สามารถอพยพเขามาอาศย และเพมจ�านวน

ประชากรไดอยางมากมายภายในบานเรอน ซงหาก

แมลงดงกลาวเขาหอาจท�าใหหอกเสบได รวมทงอาจ

ท�าใหเกดโรคภมแพในระบบทางเดนหายใจ หรอภมแพ

ทผวหนงได จากกลน เกลด และขนทหลดรวง หรอ

แมกระทงหนามทขา นอกจากน ยงสามารถน�าโรค

อาหารเปนพษ 2 ชนด ไดแกเชออโคไล (Escheri-

chia coli) ซงพบในอจจาระ และเชอซาลโมเนลา (Sal-

monella sp.) มาสคนได เชอโรคจะตดมาตามขาและ

ล�าตวของแมลง หากปนเปอนในอาหารหรอน�าดมของ

คน จะท�าใหปวยได ดงนน หากพบตองรบก�าจดทนท

ชนดของสารเคมก�าจด 1. การใชสารเคมในบานเรอน แนะน�าใหใชสาร

เคมกลมสารไพรทรอยด ชนดไซฟลทรน 1.5 เปอรเซนต

เดลตามทรน 0.5 เปอร เซนต หรอซยเปอรมทรน 5

เปอรเซนต เปนตน สารเหลานเปนสตรน�ามนละลาย

น�า หรอสตรอซ (EC) โดยน�าสารเคมไปผสมกบน�าให

ไดน�ายาทมตวสารออกฤทธ 0.2 กรมในน�ายาทผสม

แลว 50 มลลลตร แลวน�าไปฉดพนโดยใชเครองพน

แบบสบอดลม พนใหละอองน�ายาตกลงถกตวแมลง

เปาหมาย หรอพนบนพนผวแหลงทอยอาศยของดวง

เพอฆ าระยะตวหนอนดวย โดยพนในปรมาณ 50

มลลลตรต อพนทหน งตารางเมตร หรอหากจะพน

ตามผนงอาคารบานเรอนทดวงเคยมาเกาะกสามารถ

ท�าได แตตองเลอกใชสารไซฟลทรนแบบสตรผงละลาย

น�าแทน (สตร WP) เนองจากถาใชสตรน�ามนพนบน

ผนงไม อฐหรอปน ผนงเหลานจะดดตวสารออกฤทธ

เขาไปในเนอของมนเสยหมด เพราะสตรน�ามนจะม

อนภาคเลกกวาแบบสตรผง ฤทธของสารเคมดงกลาว

เมอถกตวดวงจะท�าใหดวงตายภายใน 24 ชวโมง และ

มฤทธตกคางบนผนงอาคาร บานเรอน ประมาณ 6

เดอน ดวงจะไดไมมาเกาะอก สารเคมดงกลาวไมเปน

อนตรายตอคนและสตวเลยง สามารถพนซ�าไดทก

6 เดอน

2. การใชสารเคมในแปลงเกษตรกร แนะน�าให

ใชสารเคมดงตอไปน

• คารบารล (เซพวล 85 WP) อตราการใช 40

กรม ตอน�า 20 ลตร

• คารโบซลแฟน (พอสซ) อตราการใช 40

มลลลตร ตอน�า 20 ลตร

• คลอรไพรฟอส (ลอรสแบน 40EC) อตรา

การใช 400 มลลลตร ตอน�า 20 ลตร

เอกสารอางองสมหมาย ชนราม. 2533. การศกษาอนกรมวธาน

ของแมลงปกแขงในสกล Mesomorphus. กลม

งานอนกรมวธาน และวจยไร, กองกฎและ

สตววทยา, ส�านกวจยและพฒนาการอารกขาพช

กรมวชาการเกษตร.

โสภณ เมฆธน. 2557. เตอนแมลงกระเบองกอโรค

อาหารเปนพษ. วารสารขาวประชาสมพนธ สำานก

โรคตดตอนำาโดยแมลง กองควบคมโรค กระทรวง

สาธารณสข. ประจ�าสปดาหท 2, วนท 24–30

พฤษภาคม 2557.

C. M. Seena and Sabu K. Thomas. 2013. Defensive

Glands of the Darkling Beetle Mesomorphus

villiger Blanchard (Coleoptera: Tenebrioni-

dae). Volume 2013. Hindawi Publishing

Corporation Psyche.


ขาวสถาบนวจยยาง

ยายขาราชการ กรมวชาการเกษตร มค�าสงท 836/2558 ลงวนท

1 พฤษภาคม 2558 ยายนางสาวนภาภรณ ชศรนวน

นกวชาการเกษตรปฏบตการ กลมวจย ศนยวจยยาง

บรรมย จงหวดบรรมย สถาบนวจยยาง ไปสงกด กลม

วจยและพฒนา ศนย วจยและพฒนาการเกษตร

สราษฎรธาน จงหวดสราษฎรธาน ส�านกวจยและ

พฒนาการเกษตรเขตท 7 จงหวดสราษฎรธาน และ

ยายนางสาวธมลวรรณ ขวรมย นกวชาการเกษตร

ช�านาญการ กลมควบคมยางตามพระราชบญญต

สถาบนวจยยาง ไปสงกดกลม วจย ศนยวจยยาง

บรรมย จงหวดบรรมย สถาบนวจยยาง

เลอนขาราชการ กรมวชาการเกษตร มค�าสงท 1026/2558 ลง

วนท 29 พฤษภาคม 2558 เลอนนางสาวอธวณ

แดงกนษฐ เศรษฐกรช�านาญการ กลมวจยเสถยรภาพ

ราคายาง ส�านกงานตลาดกลางยางพารานครศร-

ธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช สถาบนวจยยาง

กรมวชาการเกษตร มาด�ารงต�าแหนง เศรษฐกร

ช�านาญการพเศษ กลมวจยเศรษฐกจ สถาบนวจยยาง

แตงตงผรกษาราชการแทน เนองจากมการเปลยนแปลงต�าแหนงภายใน

สถาบนวจยยาง เพอใหการบรหารงาน และการปกครอง

บงคบบญชาของผอ�านวยการสถาบนวจยยาง เปน

ไปดวยความเรยบรอย ตอเนอง และมประสทธภาพ

กรมวชาการเกษตรจงมค�าสงท 884/2558 ลงวนท

11 พฤษภาคม 2558 แตงตงผรกษาราชการแทน

ผอ�านวยการสถาบนวจยยาง ในกรณไมอย หรอไมอาจ

ปฏบตราชการได เรยงตามล�าดบ ดงน 1.นายอารกษ

จนทมา ผ เชยวชาญดานยางพารา 2.นางณพรตน

ว ช ต ช ล ช ย น ก ว ท ย า ศ า ส ต ร ช� า น า ญ ก า ร พ เ ศ ษ

3.นางสาวนภาวรรณ เลขะวพฒน นกวชาการเกษตร

ช� า น า ญ ก า ร พ เ ศ ษ 4 . น า ย ว ร ช ย ช ณ ห ส ว ร ร ณ

นกว เคราะหนโยบายและแผนช�านาญการพเศษ

5.นายไพรตน ทรงพานช นกวชาการเกษตรช�านาญการ

พเศษ และ 6.นางปธตา เปรมกระสน นกวชาการเกษตร

ช�านาญการพเศษ

แตงตงผอ�านวยการกลม กรมวชาการเกษตรมค�าสงท 794/2558 ลงวนท

27 เมษายน 2558 แตงตงนางสาวนภาวรรณ เลขะ-

วพฒน นกวชาการเกษตรช�านาญการพเศษ กลม

วชาการ สถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร ท�าหนาท

ผอ�านวยการกลมวชาการ สถาบนวจยยาง กรมวชาการ

เกษตร

อนญาตใหขาราชการขยายเวลาศกษาตอ กรมวชาการเกษตรมค�าสงท 967/2558 ลงวนท

22 พฤษภาคม 2558 ใหนางสาวภทรยา เออสวางพร

นกวทยาศาสตรปฏบตการ กลมอตสาหกรรม สถาบน

วจยยาง กรมวชาการเกษตร ขยายเวลาศกษาตอใน

ระดบปรญญาโท สาขาวชาเทคโนโลยโพลเมอร ณ

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

อก 1 ภาคเรยน ตงแตวนท 1 มถนายน 2558 ถง 31

ธนวาคม 2558 เนองจากอยระหวางการจดท�า

วทยานพนธ

ตงกองการยาง ตามทจะมการตงการยางแหงประเทศไทย โดย

จะโอนกจการของกรมวชาการเกษตรในสวนทเกยวของ


กบราชการของสถาบนวจยยาง ไปเปนการยางแหง

ประเทศไทย เวนแตบรรดากจการ เงน ทรพยสน สทธ

หนสน ภาระผกพน และงบประมาณในสวนทเกยวกบ

การด�าเนนการตามกฎหมายวาดวยการควบคมยาง

กรมวชาการเกษตรจงมค�าสงท 837/2558 ลง

วนท 1 พฤษภาคม 2558 ตงกองการยาง โดยใหม

ฐานะเทยบเทากอง ขนกบอธบดกรมวชาการเกษตร

หรอรองอธบดกรมวชาการเกษตรทไดรบมอบหมาย

ประชมองคกรยางระหวางประเทศ สมาคมประเทศผผลตยางธรรมชาต (Asso-

ciation of Natural Rubber Producing Countries:

ANRPC) จดประชมเชงปฏบตการ เรองการพฒนา

แบบจ�าลองเพอพยากรณอปสงคและอปทานของ

ยางพารา ครงท 4 ระหวางวนท 27 – 30 เมษายน 2558

ณ โรงแรม Asita Eco Resort จงหวดสมทรสงคราม

เพอพยากรณอปสงคและอปทานของยางพารา โดยใช

โมเดลทางเศรษฐศาสตร และขอมลอนๆ ทเกยวของ

โดยสถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตรเปนหนวยงาน

ตวแทนประเทศไทย เปนเจาภาพจดการประชม มผเขา

รวมประชมจากประเทศไทยและประเทศสมาชก จ�านวน

40 คน

นอกจากนน ANRPC ยงไดจดประชมเ พอ

ปรกษาหารอในการสรางความเขมแขงในอตสาหกรรม

ยางระหวางประเทศสมาชกผ ผลตยางธรรมชาต

ระหวางวนท 7 – 8 พฤษภาคม 2558 ณ โรงแรม

Intercontinental กรงกวลาลมเปอร ประเทศมาเลเซย

โดยมนายพเชฏฐ พรอมมล ผอ�านวยการสถาบนวจย

ยาง และคณะ รวม 4 คน เขารวมประชม

สภาวจยและพฒนายางระหวางประเทศ (In-

ternational Rubber Research and Development

Board: IRRDB) ประชมดานการแลกเปลยนพนธยาง

ระหวางประเทศ ระหวางวนท 11 – 14 พฤษภาคม

2558 ณ โรงแรมมารวยการเดน กรงเทพฯ และดงาน

ณ ศนยวจยยางฉะเชงเทรา จงหวดฉะเชงเทรา เพอหารอ

เกยวกบการแลกเปลยนพนธยาง แนวทางหรอมาตรฐาน

ส�าหรบวางแผนปลกเปรยบเทยบพนธ การบ�ารงรกษา

บนทกขอมล และการรายงานผลของประเทศสมาชก

IRRDB โดยสถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร เปน

เจาภาพจดประชม มผเขารวมประชม 25 คน

นอกจากน น IRRDB ย ง ได จ ดประชม เช ง

ปฏบตการเกยวกบเทคโนโลยการยาง และระบบบรหาร

คณภาพส�าหรบธรกจขนาดเลก และขนาดกลางของ

ผผลตสนคา ระหวางวนท 20 – 28 พฤษภาคม 2558

ผเขารวมประชมดานการแลกเปลยนพนธยางระหวางประเทศซงจดโดย IRRDB


ณ สถาบนการศกษา Hevea ประเทศมาเลเซย โดยม

นายอดลย ณ วเชยร นกวชาการเกษตรช�านาญการ

และ นายกตตคณ บญวานช นกวทยาศาสตรปฏบตการ

เดนทางไปรวมประชม

บรษทรวมทนยางพาราระหวางประเทศ จ�ากด

(International Rubber Consortium Limited: IRCo)

จดประชมคณะกรรมการตนทนการผลต ครงท 11 ใน

วนท 8 มถนายน 2558 และประชมคณะกรรมการ

โครงการสงเสรมดานอปสงคยาง ครงท 3 ในวนท 9

มถนายน 2558 ณ เมอง Yogyakarta สาธารณรฐ

อนโดนเซย โดยมนายพเชฏฐ พรอมมล ผอ�านวยการ

สถาบนวจยยาง และคณะ รวม 4 คน เดนทางไปรวม

ประชม

เจาหนาทตางประเทศศกษาดงาน ผบรหารรฐบาลศรลงกาเดนทางมาศกษา

ดงานพนทปลกยางใหม ระหวาง 23 – 26 เมษายน

2558 ณ จงหวดหนองคาย และจงหวดบงกาฬ

เจาหนาทจากภาครฐและเอกชนเมยนมาร

น�าโดย Mr. Hla Myint ทปรกษาสมาคมผผลตและ

ปลกยางเมยนมาร จ�านวน 26 คน เดนทางมาศกษา

ดงานอตสาหกรรมยางทประเทศไทย โดยความรวมมอ

ของสถาบนวจยยาง ระหวางวนท 24 – 31 พฤษภาคม

2558

จดนทรรศการ สถาบนวจยยาง รวมจดนทรรศการ “วนพระยา

รษฎา บดายางพาราไทย และวนยางพาราแหงชาต

ประจ�าป 2558” ระหวางวนท 2 – 10 เมษายน 2558

ณ ลานเรอพระ สนามกฬาเทศบาลนครตรง (ทงแจง)

อ�าเภอเมอง จงหวดตรง

สถาบนวจยยาง รวมจดนทรรศการงานเปดบาน

งานวจยประจ�าป 2558 ของกรมวชาการเกษตร ใน

หวขอเรอง การววฒนาการการผลตยางพาราไทย

ครบวงจร ระหวางวนท 22 – 24 พฤษภาคม 2558

ณ หนาตกกสกรรม กรมวชาการเกษตร กรงเทพฯ

จดสมมนา/ฝกอบรม สถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร จด

สมมนาเชงปฏบตการเรอง การขออนญาต/การออก

ใบอนญาต ตามพระราชบญญตควบคมยาง พ.ศ. 2542

โครงการเชอมโยงขอมลอเลกทรอนกส (National

เจาหนาทจากภาครฐและเอกชนเมยนมารดงานอตสาหกรรมยางของไทย


Single Window) วนท 9 เมษายน 2558 ณ โรงแรม

พรรณราย จงหวดอดรธาน มผเขารวมสมมนาทงหมด

80 คน

สถาบนวจยยาง กรมวชาการเกษตร รวมกบ

ส�านกงานกองทนสงเคราะหการท�าสวนยาง จดโครงการ

ฝกอบรมพนกงานกองทนสงเคราะหการท�าสวนยาง

ประจ�าป 2558 จ�านวน 5 หลกสตร 10 รน โดยในชวง

เดอนเมษายน – มถนายน 2558 มการฝกอบรม ดงน

นทรรศการ “วนพระยารษฎา บดายางพาราไทย และวนยางพาราแหงชาต ประจำาป 2558” ทจงหวดตรง

นทรรศการงานเปดบานงานวจยประจำาป 2558 ของกรมวชาการเกษตร


พนกงานกองทนสงเคราะหการทำาสวนยาง เขารบการฝกอบรมในหลกสตร “การแปรรปยางดบ”

1. หลกสตร “โรคและศตรยาง” จ�านวน 2 รน ณ

โรงแรมฟอรจน รเวอรวว จงหวดนครพนม

รนท 5 ระหวางวนท 25 – 27 เมษายน 2558

มผเขาฝกอบรม จ�านวน 64 คน



2. หลกสตร “พนธและการจ�าแนกพนธยาง”

จ�านวน 2 รน ณ โรงแรมฟอรจน รเวอรวว จงหวด

นครพนม



รนท 6 ระหวางวนท 28 –30 เมษายน 2558


3. หลกสตร “การผลตและขยายพนธยาง”

จ�านวน 2 รน ณ โรงแรมนวแทรเวล ลอรจ จงหวด

จนทบร

รนท 1 ระหวางวนท 20 – 22 พฤษภาคม 2558


รนท 2 ระหวางวนท 25 – 27 พฤษภาคม 2558


4. หลกสตร “การแปรรปยางดบ” จ�านวน 2 รน

ณ ศนยวจยและพฒนาการเกษตรสงขลา จงหวดสงขลา

รนท 1 ระหวางวนท 10 – 12 มถนายน 2558


รนท 2 ระหวางวนท 15 – 17 มถนายน 2558


5. หลกสตร “การผลตผลตภณฑจากน�ายาง”

จ�านวน 2 รน ณ กลมอตสาหกรรมยาง สถาบนวจยยาง

กรมวชาการเกษตร

รนท 1 ระหวางวนท 24 - 26 มถนายน 2558 ม

ผเขาฝกอบรม จ�านวน 20 คน

ร นท 2 ระหว างวนท 29 ม ถนายน – 1

กรกฎาคม 2558 มผเขาฝกอบรม จ�านวน 20 คน

วารสารยางพารา ปีที่ 36 ฉบับที่ 2

Education