บาลี 15 80

ประโยค๒ - ธมมปทฏฐกถา (ปฐโม ภาโค) - หนาท 1

ธมมปทฏกถา ---------- ปณามคาถา มหาโมหตโมนทเธ โลเก โลกนตทสสนา เยน สทธมมปชโชโต ชลโต ชลตทธนา ตสส ปาเท นมสสตวา สมพทธสส สรมโต สทธมม จสส ปเชตวา กตวา สงฆสส จ ชล ต ต การณมาคมม ธมมาธมเมส โกวโท สมปนนสทธมมปโท สตถา ธมมปท สภ เทเสส กรณาเวค สมสสาหตมานโส ย เว เทวมนสสาน ปตปาโมชชวฑฒน ปรมปราภตา ตสส นปณา อตถวณณนา ยา ตามพปณณทปมห ทปภาสาย สณ ตา น สาธยต เสสาน สตตาน หตสมปท อปเปว นาม สาเธยย สพพโลกสส สา หต อต อาสสมาเนน ทนเตน สมจารนา กมารกสสเปนาห เถเรน ถรเจตสา สทธมมฏ ตกาเมน สกกจจ อภยาจโต ต ภาส อตวตถาร คต จ วจนกกม ปหายาโรปยตวาน ตนต ภาส มโนรม


คาถาน พย ชนปท ย ตตถ น วภาวต เกวลนต วภาเวตวา เสสนตเมว อตถโต ภาสนตเรน ภาสสส อาวหนโต วภาวน มนโส ปตปาโมชช อตถธมมปนสสตนต. ----------------------


๑. ยมกวคค วณณนา ๑. จกขปาลตเถร วตถ. [ ๑ ] มโนปพพงคมา ธมมา มโนเสฏา มโนมยา, มนสา เจ ปทฏเน ภาสต วา กโรต วา, ตโต น ทกขมเนวต จกกว วหโต ปทนต. อย ธมมเทสนา กตถ ภาสตาต. สาวตถย. ก อารพภาต. จกขปาลตเถร. สาวตถย กร มหาสวณโณ นาม กฏมพโก อโหส อฑโฒ มหทธโน มหาโภโค อปตตโก. โส เอกทวส นหานตตถ คนตวา นหาตวา อาคจฉนโต อนตรามคเค สมปนนสาข เอก วนปปต ทสวา อย มเหสกขาย เทวตาย ปรคคหโต ภวสสตต ตสส เหฏาภาค โสธาเปตวา ปาการปรกเขป การาเปตวา วาลก โอกราเปตวา ธชปตาก อสสาเปตวา วนปปต อลงกรตวา ปตต วา ธตร วา ลภตวา ตมหาก มหาสกการ กรสสามต ปตถน กตวา ปกกาม. อถสส ภรยาย กจฉย คพโภ ปตฏาส. โส ตสสา คพภ- ปรหาร อทาส. สา ทสมาสจจเยน ปตต วชาย. เสฏ อตตนา ปาลต วนปปต นสสาย ลทธตตา ตสส ปาโลต นาม อกาส. อปรภาเค อ ปตต ลภ. ตสส จลลปาโลต นาม กตวา


อตรสส มหาปาโลต นาม กร. เต วยปปตเต ฆรพนธเนน พนธส. อปรภาเค มาตาปตโร กาลมกส. สพพ โภค ทวนนเยว ววเรส. ตสม สมเย สตถา ปวตตตปวรธมมจกโก อนปพเพน คนตวา อนาถปณฑกมหาเสฏ นา จตปป าสโกฏธน วสสชเชตวา การเต เชตวนมหาวหาเร วหรต มหาชน สคคมคเค จ โมกขมคเค จ ปตฏาปยมาโน. ตถาคโต ห มาตปกขโต อสตยา ปตปกขโต อสตยาต เทวอสตาตกลสหสเสห การเต นโครธมหาวหาเร เอกเมว วสสาวาส วส อนาถปณฑเกน การเต เชตวนมหาวหาเร เอกนวสต วสาขาย สตตวสตโกฏธนปรจจาเคน การเต ปพพาราเม ฉ วสสาวาเสต ทวนน กลาน คณมหนตต ปฏจจ สาวตถ นสสาย ป จวสต วสสาวาเส วส. อนาถปณฑโกป วสาขาป มหาอปาสกา นพทธ ทวสสส เทว วาเร ตถาคตสส อปฏาน คจฉนต. คจฉนตา จ "ทหรสามเณรา โน หตเถ โอโลเกสสนตต ตจฉหตถา น คตปพพา ปเรภตต คจฉนตา ขาทนยาทน คาหาเปตวา คจฉนต ปจฉาภตต ป จ เภสชชาน อฏ จ ปานาน. นเวสเนส ปน เตส ทวนน ทวนน ภกขสหสสาน นจจ ป ตตาเนวาสนาน โหนต. อนนปานเภสชเชส โย ย อจฉต ตสส ต ยถจฉตเมว สมปชชต, เตส อนาถปณฑเกน เอกเมว ทวส สตถาร๑ ป โห๒ น ปจฉตปพโพ. โส กร ตถาคโต ๑. สตถาตป. ๒. ป หนตป.


พทธสขมาโล ขตตยสขมาโล พหปกาโร เม คหปตต มยห ธมม เทเสนโต กลเมยยาต สตถร อธมตตสเนเหน ป ห น ปจฉต. สตถา ปน ตสม นสนนมตเตเยว อย เสฏ ม อรกขตพพฏาเน รกขต อห ห กปปสตสหสสาธกาน จตตาร อสงเขยยาน อลงกตปปฏยตต อตตโน สส ฉนทตวา อกขน อปปาเฏตวา หทยมส อพพตเตตวา ปาณสม ปตตทาร ปรจจชตวา ปารมโย ปเรนโต ปเรส ธมมเทสนตถเมว ปเรส เอส ม อรกขตพพฏาเน รกขตต เอก ธมมเทสน กเถสเยว. ตทา สาวตถย สตต มนสสโกฏโย วสนต. เตส สตถ ธมมกถ สตวา ป จโกฏมตตา มนสสา อรยสาวกา ชาตา, เทวโกฏมตตา ปถชชนา. เตส อรยสาวกาน เทวเยว กจจาน อเหส ปเรภตต ทาน เทนต ปจฉาภตต คนธมาลาทหตถา วตถเภสชชปานกาท คาหาเปตวา ธมมสสวนตถาย คจฉนต. อเถกทวส มหาปาโล อรยสาวเก คนธมาลาทหตเถ วหาร คจฉนเต ทสวา อย มหาชโน กห คจฉตต ปจฉตวา ธมมสสวนายาต สตวา อหป คมสสามต คนตวา สตถาร วนทตวา ปรสปรยนเต นสท. พทธา จ นาม ธมม เทเสนตา สรณสลปพพชชาทน อปนสสย โอโลเกตวา อชฌาสยวเสน ธมม เทเสนต ตสมา ตทวส สตถา ตสส อปนสสย โอโลเกตวา ธมม เทเสนโต อนปพพกถ กเถส. เสยยถท ทานกถ สลกถ สคคกถ กามาน


อาทนว โอการ สงกเลส เนกขมเม อานสส ปกาเสส. ต สตวา มหาปาโล กฏมพโก จนเตส ปรโลก คจฉนต ปตตธตโร วา โภคา วา นานคจฉนต สรรป อตตนา สทธ น คจฉต ก เม ฆราวาเสน, ปพพชสสามต. โส เทสนาปรโยสาเน สตถาร อปสงกมตวา ปพพชช ยาจ. อถ น สตถา นตถ เต โกจ อาปจฉตพพยตตโก าตต อาห. กนฏภาตา เม อตถ ภนเตต. เตนห ต อาปจฉาหต. โส สาธต สมปฏจฉตวา สตถาร วนทตวา เคห คนตวา กนฏ ปกโกสาเปตวา ตาต ย อมสม กเล สว าณกาว าณก ธน ก จ อตถ สพพนต ตว ภาโร ปฏปชชาห นนต. ตมเห ปน สามต. อห สตถ สนตเก ปพพชสสามต. ก กเถส ภาตก ตว เม มาตร มตาย มาตา วย ปตร มเต ปตา วย ลทโธ เคเห โว มหาวภโว สกกา เคห อชฌาวสนเตเหว ป าน กาต มา เอวมกตถาต. ตาต มยา สตถ ธมมเทสนา สตา สตถารา ห สณหสขม ตลกขณ อาโรเปตวา อาทมชฌปรโยสานกลยาณธมโม เทสโต. น สกกา โส อคารมชเฌ ปเรต ปพพชสสาม ตาตาต. ภาตก ตรณาปจ ตาว มหลลกกาเล ปพพชสสถาต. ตาต มหลลกสส ห อตตโน หตถปาทาป อนสสวา โหนต น วเส วตตนต กมงค ปน าตกา สวาห ตว วจน น กโรม สมณปฏปตต ปเรสสาม ชราชชชรตา โหนต หตถปาทา อนสสวา ยสส โส วหตตถาโม กถ ธมม จรสสต


ปพพชสสาเมวาห ตาตาต. ตสส วรวนตสเสว สตถ สนตก คนตวา ปพพชช ยาจตวา ลทธปพพชชปสมปโท อาจรยปชฌายาน สนตเก ป จ วสสาน วสตวา วตถวสโส ปวาเรตวา สตถาร อปสงกมตวา วนทตวา ปจฉ ภนเต อมสม สาสเน กต ธรานต. คนถธร วปสสนาธรนต เทวเยว ธราน ภกขต. กตม ปน ภนเต คนถธร กตม วปสสนาธรนต. อตตโน ป านรเปน เอก วา เทว วา นกาเย สกล วา ปน เตปฏก พทธวจน อคคณหตวา ตสส ธารณ กถน วาจนนต อท คนถธร นาม. สลลหกวตตโน ปน ปนตเสนาสนาภรตสส อตตภาเว ขยวย ปฏเปตวา สาตจจกรยาวเสน วปสสน วฑเฒตวา อรหตตคคหณนต อท๑ วปสสนาธร นามาต. ภนเต อห มหลลกกาเล ปพพชโต คนถธร ปเรต น สกขสสาม วปสสนาธร ปน ปเรสสาม กมมฏาน เม กเถถาต. อถสส สตถา ยาว อรหตตา กมมฏาน กเถส. โส สตถาร วนทตวา อตตนา สหคามโน ภกข ปรเยสนโต สฏ ภกข ลภตวา เตห สทธ นกขมตวา วสโยชนสตมคค คนตวา เอก มหนต ปจจนตคาม ปตวา ตตถ สปรวาโร ปณฑาย ปาวส. มนสสา วตตสมปนเน ภกข ทสวา ปสนนจตตา อาสนาน ป าเปตวา นสทาเปตวา ปณเตนาหาเรน ปรวสตวา ภนเต กห อยยา คจฉนตต ปจฉตวา ยถาผาสกฏาน อปาสกาต ๑. กตถจ อต อทนต น ทสสต.


วตเต ปณฑตมนสสา วสสาวาส เสนาสน ปรเยสนต ภทนตาต ตวา ภนเต สเจ อยยา อม เตมาส อธ วเสยย มย สรเณส ปตฏาย สลาน คณเหยยามาต อาหส. เตป มย อมาน กลาน นสสาย ภวนสสรณ กรสสามาต อธวาเสสส. มนสสา เตส ปฏ คเหตวา วหาร ปฏชคคตวา รตตฏานทวาฏานาน สมปาเทตวา อทส. เต นพทธ ตเมว คาม ปณฑาย ปวสนต. อถ เน เอโก เวชโช อปสงกมตวา ภนเต พหนน วสนฏาเน อผาสกป นาม โหต ตสม อปปนเน มยห กเถยยาถ เภสชช กรสสามต ปวาเรส. เถโร วสสปนายกาทวเส เต ภกข อามนเตตวา ปจฉ อาวโส อม เตมาส กตห อรยาปเถห วตนาเมสสถาต. จตห ภนเตต. ก ปเนต อาวโส ปฏรป นน อปปมตเตห ภวตพพ มย ห ธรมานสส พทธสส สนตกา กมมฏาน คเหตวา อาคตา พทธา จ นาม น สกกา สเน อาราเธต กลยาณชฌาสเยน เหเต อาราเธตพพา ปมตตสส จ นาม จตตาโร อปายา สกเคหสทสา อปปมตตา โหถาวโสต. ตมเห ปน ภนเตต. อห ตห อรยาปเถห วตนาเมสสาม ปฏ น ปสาเรสสาม อาวโสต. สาธ ภนเต อปปมตตา โหถาต. เถรสส นทท อโนกกมนตสส ปมมาเส อตกกนเต อกขโรโค อปปชช. ฉททฆฏโต อทกธารา วย อกขห ธารา ปคฆรนต. โส สพพรตต สมณธมม กตวา อรณคคมเน คพภ ปวสตวา นสท.


ภกข ภกขาจารเวลาย เถรสส สนตก คนตวา ภกขาจารเวลา ภนเตต อาหส. เตนหาวโส คณหถ ปตตจวรนต อตตโน ปตตจวร คาหาเปตวา นกขม. ภกข ตสส อกข ปคฆรนเต ทสวา กเมต ภนเตต ปจฉส. อกข เม อาวโส วาตา วชฌนตต. นน ภนเต เวชเชนมห ปวารตา ตสส กเถยยามาต. สาธาวโสต. เต เวชชสส กถยส. โส เตล ปจตวา เปเสส. เถโร นาสาย เตล อาส จนโต นสนนโกว อาส จตวา อนโตคาม ปาวส. เวชโช ทสวา อาห ภนเต อยยสส กร อกข วาโต วชฌตต. อาม อปาสกาต. ภนเต มยา เตล ปจตวา เปสต นาสาย โว อาสตตนต. อาม อปาสกาต. อทาน กทสนต. รชเตว อปาสกาต. เวชโช มยา เอกวาเรเนว วปสมนตถ เตล ปหต กนน โข โรโค น วปสนโตต จนเตตวา ภนเต นสทตวา โว อาสตต นปชชตวาต ปจฉ. เถโร ตณห อโหส ปนปปน ปจฉยมาโนป น กเถส. โส วหาร คนตวา วสนฏาน โอโลเกสสามต จนเตตวา เตนห ภนเต คจฉถาต เถร วสสชเชตวา วหาร คนตวา เถรสส วสนฏาน โอโลเกนโต จงกมนนสทนฏานเมว ทสวา สยนฏาน อทสวา ภนเต นสนเนห โว อาสตต นปปนเนหต ปจฉ. เถโร ตณห อโหส. มา ภนเต เอวมกตถ สมณธมโม นาม สรเร ยาเปนเต สกกา กาต นปชชตวา อาส จถาต ปนปปน ยาจ. คจฉาวโส


มนเตตวา ชานสสามต. เถรสส จ ตตถ เนว าต น สาโลหตา๑ อตถ เกน สทธ มนเตยย กรชกาเยน ปน สทธ มนเตนโต วเทห ตาว อาวโส ปาลต ก อกข โอโลเกสสส อทาห พทธสาสน อนมตคคสม ห สสารวฏเฏ ตว อกขกาณสส คณนา นตถ อเนกาน ปน พทธสตาน พทธสหสสาน อตตาน เตส เอกพทโธป น ปรจฉนโน อทาน อม อนโตวสส ตโย มาเส น นปชชสสามต เต มานส พทธ ตสมา จกขน เต นสสนต วา ภชชนต วา พทธสาสนเมว ธาเรห มา จกขนต ภตกาย โอวทนโต อมา คาถา อภาส " จกขน หายนต๒ มมายตาน โสตาน หายนต ตเถว เทโห, สพพมปท หายต เทหนสสต กการณา ปาลต ตว ปมชชส. จกขน ชรนต๓ มมายตาน โสตาน ชรนต๓ ตเถว กาโย สพพมปท ชรต๔ กายนสสต กการณา ปาลต ตว ปมชชส. จกขน ภชชนต๕ มมายตาน โสตาน ภชชนต๕ ตเถว รป ๑. าตสาโลหตาตป ปาโ. ๒. ส. หายนต. ๓. ส. ชรนต. ๔. ส. ชรต. ๕. ส. ภชชนต.


สพพมปท ภชชต๑ รปนสสต กการณา ปาลต ตว ปมชชสต." เอว ตห คาถาห อตตโน โอวาท ทตวา นสนนโกว นตถกมม กตวา คาม ปณฑาย ปาวส. เวชโช ทสวา ก ภนเต นตถกมม กตนต ปจฉ. อาม อปาสกาต. กทส ภนเตต. รชเตว อปาสกาต. นสทตวา โว ภนเต กต นปชชตวาต. เถโร ตณห อโหส ปนปปน ปจฉโตป น ก จ กเถส. อถ น เวชโช ภนเต ตมเห สปปาย น กโรถ อชช ปฏาย อสเกน เม เตล ปกกนต มา วทตถ อหป มยา โว เตล ปกกนต น วกขามต อาห. โส เวชเชน ปจจกขาโต วหาร คนตวา เวชเชนาป ปจจกขาโตส อรยาปถ มา วสสชช สมณาต " ปฏกขตโต ตกจฉาย เวชเชนาส ววชชโต นยโต มจจราชสส ก ปาลต ปมชชสต " อมาย คาถาย อตตาน โอวทตวา สมณธมม อกาส. อถสส มชฌมยาเม อตกกนตมตเต อปพพ อจรม อกขน เจว กเลสา จ ปภชชส. โส สกขวปสสโก อรหา หตวา คพภ ปวสตวา นสท. ภกข ภกขาจารเวลาย คนตวา ภกขาจารกาโล ภนเตต อาหส. กาโล อาวโสต. อาม ภนเตต. เตนห คจฉถาต. ตมเห ปน ภนเตต. อกขน เม อาวโส ปรหนานต. เต ตสส อกขน โอโลเกตวา อสสปณณเนตตา หตวา ภนเต ๑. ส. ภชชต.


มา จนตยตถ มย โว ปฏชคคสสามาต เถร อสสาเสตวา กตตพพยตตก วตตปฏวตต กตวา คาม ปวสส. มนสสา เถร อทสวา ภนเต อมหาก อยโย กหนต ปจฉตวา ต ปวตต สตวา ยาค เปเสตวา สย ปณฑปาต อาทาย คนตวา เถร วนทตวา ปาทมเล ปวฏฏมานา โรทตวา มย ภนเต ปฏชคคสสาม ตมเห มา จนตยตถาต สมสสาเสตวา ปกกมส. ตโต ปฏาย นพทธ ยาคภตต วหารเมว เปเสนต. เถโรป อตเร สฏ ภกข นรนตร โอวทต. เต ตสโสวาเท ตวา อปกกฏาย ปวารณาย สพเพว สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณส วตถวสสา จ ปน สตถาร ทฏ กามา หตวา เถร อาหส ภนเต สตถาร ทฏ กามมหาต. เถโร เตส วจน สตวา จนเตส อห ทพพโล อนตรามคเค จ อมนสสปรคคหตา อฏว อตถ มย เอเตห สทธ คจฉนเต สพเพ กลมสสนต ภกขป ลภต น สกขสสนต อเม ปเรตรเมว เปเสสสามต. อถ เน อาห อาวโส ตมเห ปรโต คจฉถาต. ตมเห ปน ภนเตต. อห ทพพโล อนตรามคเค จ อมนสสปรคคหตา อฏว อตถ มย ตมเหห สทธ คจฉนเต สพเพ กลมสสถ ตมเห ปรโต คจฉถาต. มา ภนเต เอว กรตถ มย ตมเหห สทธเยว คมสสามาต. มา โว อาวโส เอว รจจตถ เอว สนเต มยห อผาสก ภวสสต มยห กนฏโ ตมเห ทสวา ปจฉสสต อถสส มม จกขน ปรหนภาว อาโรเจยยาถ โส มยห สนตก ก จเทว


ปหณสสต เตน สทธ อาคจฉสสาม ตมเห มม วจเนน ทสพล จ อสตมหาเถเร จ วนทถาต เต อยโยเชส. เต เถร ขมาเปตวา อนโตคาม ปวสส. มนสสา เต นสทาเปตวา ภกข ทตวา ก ภนเต อยยาน คมนากาโร ป ายตต. อาม อปาสกา สตถาร ทฏ กามมหาต. เต ปนปปน ยาจตวา เตส คมนฉนทเมว ตวา อนคนตวา ปรเทวตวา นวตตส. เตป อนปพเพน เชตวน คนตวา สตถาร จ มหาเถเร จ เถรสส วจเนน วนทตวา ปนทวเส ยตถ เถรสส กนฏโ วสต ต วถ ปณฑาย ปวสส. กฏมพโก เต ส ชานตวา นสทาเปตวา กตปฏสนถาโร ภาตกตเถโร เม กหนต ปจฉ. อถสส เต ต ปวตต อาโรเจสส. โส เตส ปาทมเล ปวฏเฏนโต โรทตวา ปจฉ อทาน ภนเต ก กาตพพนต. เถโร อโต กสสจ คมน ปจจาสสต คตกาเล เตน สทธ อาคมสสตต. อย เม ภนเต ภาคเนยโย ปาลโต นาม เอต เปเสถาต. เอว เปเสต น สกกา มคเค ปรปนโถ อตถ ปพพาเชตวา เปเสต วฏฏตต. เอว กตวา เปเสถ ภนเตต. อถ น ปพพาเชตวา อฑฒมาสมตต จวรคคหณาทน สกขาเปตวา มคค อาจกขตวา ปหณส. โส อนปพเพน ต คาม ปตวา คามทวาเร เอก มหลลก ทสวา อม คาม นสสาย โกจ อาร โก วหาโร อตถต ปจฉ. อตถ ภนเตต. โก ตตถ วสตต. ปาลตตเถโร นาม ภนเตต. มคค เม อาจกขถาต. โกส


ตว ภนเตต. เถรสส ภาคเนยโยมหต. อถ น คเหตวา วหาร เนส. โส เถร วนทตวา อฑฒมาสมตต วตตปฏวตต กตวา เถร สมมา ปฏชคคตวา ภนเต มาตลกฏมพโก เม ตมหาก อาคมน ปจจาสสต เอถ คจฉามาต อาห. เตนห เม ยฏ โกฏ คณหาหต. โส ยฏ โกฏ คเหตวา เถเรน สทธ อนโตคาม ปาวส. มนสสา เถร นสทาเปตวา ก ภนเต คมนากาโร โว ป ายตต ปจฉส. อาม อปาสกา คนตวา สตถาร วนทสสามต. เต นานปปกาเรน ยาจตวา อลภนตา เถร อยโยเชนตา อปฑฒปถ คนตวา โรทตวา นวตตส. สามเณโร เถร ยฏ โกฏยา อาทาย คจฉนโต อนตรามคเค อฏวย สงกฏนคร นาม เถเรน อปนสสาย วตถปพพคาม สมปาปณ. โส ตโต นกขมตวา อร เ คายตวา ทารน อทธรนตยา เอกสสา อตถยา คตสทท สตวา สเร นมตต คณห. อตถสทโท วย ห อ โ สทโท ปรสาน สกลสรร ผรตวา าต สมตโถ นาม นตถ. เตนาห ภควา นาห ภกขเว อ เอกสททมป สมนปสสาม โย๑ เอว ปรสสส จตต ปรยาทาย ตฏต ยถยท ภกขเว อตถสทโทต.๒ สามเณโร ตตถ นมตต คเหตวา ยฏ โกฏ วสสชเชตวา ตฏถ ตาว ภนเต กจจ เม อตถต ตสสา สนตก คโต. สา ต ทสวา ตณห อโหส. โส ตาย สทธ สลวปตต ปาปณ. ๑. ส. ม. เอวเมว โหต. ปาลยมปน ยนต ทสสต. ๒. อง. เอก. ๒๐/๑.


เถโร จนเตส อทาเนเวโก คตสทโท สยตถ โส จ โข อตถยา สามเณโรป จรายต โส สลวปตต ปตโต ภวสสตต. โสป อตตโน กจจ นฏาเปตวา อาคนตวา คจฉาม ภนเตต อาห. อถ น เถโร ปจฉ ปาโป ชาโตส สามเณราต. โส ตณห หตวา ปนปปน ปฏโป น ก จ กเถส. อถ น เถโร อาห ตาทเสน ปาเปน มม ยฏ โกฏคคหณกจจ นตถต. โส สเวคปปตโต กาสายาน อปเนตวา คหนยาเมน ปรทหตวา ภนเต อห ปพเพ สามเณโร อทาน ปนมห คห ชาโต ปพพชนโตปจาห น สทธาย ปพพชโต มคคปรปนถภเยน ปพพชโต เอถ คจฉามาต อาห. อาวโส คหปาโปป สมณปาโปป ปาโปเยว ตว สมณภาเว ตวาป สลมตต ปเรต นาสกข คห หตวา กนนาม กลยาณ กรสสส ตาทเสน ปาเปน มม ยฏ โกฏคคหณกจจ นตถต. ภนเต อมนสสปททโต มคโค ตมเห จ อนธา กถ อธ วสสสถาต. อถ น เถโร อาวโส ตว มา เอว จนตย อเธว เม นปชชตวา มรนตสสาป อปราปร ปวฏเฏนตสสาป ตยา สทธ คมน นาม นตถต วตวา อมา คาถา อภาส หนทาห หตจกขสม กนตารทธานมาคโต สยมาโน น คจฉาม นตถ พาเล สหายตา. หนทาห หตจกขสม กนตารทธานมาคโต มรสสาม โน คมสสาม นตถ พาเล สหายตาต.


ต สตวา อตโร สเวคชาโต ภารย วต เม สาหสก อนนจฉวก กมม กตนต พาหา ปคคยห กนทนโต วนสณฑ ปกขนทตวา ตถา ปกกนโตว อโหส. เถรสสาป สลเตเชน สฏ โยชนายาม ปณณาสโยชนวตถต ปณณรสโยชนพหล ชยสมนปปผวณณ นสทนฏหนกาเลส โอนมนนนมนปกตก สกกสส เทวราชสส ปณฑกมพลสลาสน อณหาการ ทสเสส. สกโก โก น โข ม านา จาเวตกาโมต โอโลเกนโต ทพเพน จกขนา เถร อททส. เตนาห โปราณา " สหสสเนตโต เทวนโท ทพพจกข วโสธย ' ปาปครห อย ปาโล อาชว ปรโสธย, ' สหสสเนตโต เทวนโท ทพพจกข วโสธย ' ธมมครโก อย ปาโล นสนโน สาสเน รโตต. อถสส เอตทโหส สจาห เอวรปสส ปาปครหโน ธมมครกสส อยยสส สนตก น คมสสาม มทธา เม สตตธา ผเลยย คมสสามสส สนตกนต. ตโต สหสสเนตโต เทวนโท เทวรชชสรธโร ตขเณน อาคนตวา จกขปาล อปาคม. อปคนตวา จ ปน เถรสสาวทเร ปทสทท อกาส. อถ น เถโร ปจฉ โก เอโสต. อห ภนเต อทธโกต. กห ยาส อปาสกาต. สาวตถย ภนเตต. ยาห อาวโสต. อยโย ปน ภนเต กห


คมสสตต. อหป ตตเถว คมสสามต. เตนห เอกโตว คจฉาม ภนเตต. อห ทพพโล มยา สทธ คจฉนตสส ตว ปป โจ ภวสสตต. มยห อจจายก นตถ อหป อยเยน สทธ คจฉนโต ทสส ป กรยาวตถส เอก ลภสสาม เอกโตว คจฉาม ภนเตต. เถโร เอโส สปปรโส ภวสสตต จนเตตวา เตนห ยฏ โกฏ คณห อปาสกาต อาห. สกโก ตถา กตวา ปว สงขปนโต สายณหสมเย เชตวน สมปาเปส. เถโร สงขปณวาทสทเท สตวา กตเถโส สทโทต ปจฉ. สาวตถย ภนเตต. มย คมนกาเล จเรน คมมหาต. อห อชกมคค ชานาม ภนเตต. ตสม ขเณ เถโร นาย มนสโส เทวตา ภวสสตต สลลกเขส. สหสสเนตโต เทวนโท เทวรชชสรธโร สงขปตวาน ต มคค ขปป สาวตถมาคม. โส เถรสเสวตถาย กนฏกฏมพเกน การต ปณณสาล เนตวา ผลเก นสทาเปตวา ปยสหายวณเณน ตสส สนตก คนตวา สมม ปาลาต ปกโกส. ก สมมาต. เถรสส อาคตภาว ชานาสต. น ชานาม ก ปน เถโร อาคโตต. อาม สมม อทานาห วหาร คนตวา เถร ตยา การตปณณสาลาย นสนนก ทสวา อาคโตมหต วตวา ปกกาม. กฏมพโกป วหาร คนตวา เถร ทสวา ปาทมเล ปวฏเฏนโต โรทตวา อท ทสวา อห ภนเต ตมหาก ปพพชต นาทาสนตอาทน วตวา เทว ทาสทารเก ภชสเส กตวา เถรสส สนตเก ปพพาเชตวา


อนโตคามโต ยาคภตตาทน อาหรตวา เถร อปฏหถาต ปฏปาเทส. สามเณรา วตตปฏวตต กตวา เถร อปฏหส. อเถกทวส ทสาวาสโน ภกข สตถาร ปสสสสามาต เชตวน อาคนตวา สตถาร วนทตวา อสตมหาเถเร ทสวา วหารจารก จรนตา จกขปาลตเถรสส วสนฏาน ปตวา อทป ปสสสสามาต สาย ตทภมขา อเหสส. ตสม ขเณ มหาเมโฆ อฏห. เต อทาน สาย จ เมโฆ จ อฏ โต ปาโตว อาคนตวา ปสสสสามาต นวตตส. เทโว ปมยาเม วสสตวา มชฌมยาเม วคโต. เถโร อารทธวรโย อาจณณจงกมโน ตสมา ปจฉมยาเม จงกมน โอตร. ตทา ปน นววฏาย ภมยา พห อนทโคปกา อฏหส. เต เถเร จงกมนเต เยภยเยน วปชชส. อนเตวาสกา เถรสส จงกมนฏาน กาลสเสว น สมมชชส. อตเร ภกข เถรสส วสนฏาน ปสสสสามาต อาคนตวา จงกมเน ปาณเก ทสวา โก อมสม๑ จงกมตต ปจฉส. อมหาก อปชฌาโย ภนเตต. เต อชฌายส ปสสถ สมณสส กมม สจกขกาเล นปชชตวา นททายนโต ก จ อกตวา อทาน จกขวกลกาเล จงกมามต เอตตเก ปาเณ มาเรส อตถ กรสสามต อนตถ อกรต. อถ เต คนตวา ตถาคตสส อาโรเจส ภนเต จกขปาลตเถโร จงกมามต พห ปาณเก มาเรสต. ก ปน โส ตมเหห มาเรนโต ทฏโต. น ๑. อธาต ยตตตร.


ทฏโ ภนเตต. ยเถว ตมเห ต น ปสสถ ตถา โสป เต ปาเณ น ปสสต ขณาสวาน มรณเจตนา นาม นตถ ภกขเวต. ภนเต อรหตตสส อปนสสเย สต กสมา อนโธ ชาโตต. อตตนา กตกมมวเสน ภกขเวต. ก ปน ภนเต เตน กตนต. เตนห ภกขเว สณาถ อตเต พาราณสย พาราณสราเช รชช กาเรนเต เอโก เวชโช คามนคเม จรตวา เวชชกมม กโรนโต เอก จกขทพพล อตถ ทสวา ปจฉ กนเต อผาสกนต. อกขห น ปสสามต. เภสชชนเต กรสสามต. กโรห สามต. ก เม ทสสสต. สเจ เม อกขน ปากตกาน กาต สกขสสส อหนเต สทธ ปตตธตาห ทาส ภวสสามต. โส สาธต เภสชช สวทห. เอกเภสชเชเนว อกขน ปากตกาน อเหสส. สา จนเตส อห เอตสส สปตตธตา ทาส ภวสสามต ปฏชาน น โข ปน ม สณเหน สมทาจรสสต ว เจสสาม นนต. สา เวชเชนาคนตวา กทส ภทเทต ปฏา ปพเพ เม อกขน โถก รชชส อทาน อตเรกตร รชชนตต อาห. เวชโช อย ม ว เจตวา ก จ อทาตกามา น เม เอตาย ทนนภตยา อตโถ อทาน ต อนธ กรสสามต จนเตตวา เคห คนตวา ภรยาย ตมตถ อาจกข. สา ตณห อโหส. โส เอก เภสชช โยเชตวา ตสสา สนตก คนตวา ภทเท อม เภสชช อ ชาหต อ ชาเปส. เทว อกขน ทปสขา วย วชฌายส. โส เวชโช จกขปาโล อโหส.


ภกขเว ตทา มม ปตเตน กตกมม ปจฉโต ปจฉโต อนพนธ ปาปกมม ห นาเมต ธร วหโต พลวททสส ปท จกก วย อนคจฉตต อท วตถ กเถตวา อนสนธ ฆเฏตวา ปตฏาปตมตตก สาสน ราชมททาย ล ฉนโต วย ธมมราชา อม คาถมาห " มโนปพพงคมา ธมมา มโนเสฏา มโนมยา มนสา เจ ปทฏเน ภาสต วา กโรต วา ตโต น ทกขมเนวต จกกว วหโต ปทนต. " ตตถ มโนต กามาวจรกสลาทเภท สพพมป จตภมกจตต. อมสม ปน ปเท ตทา ตสส เวชชสส อปปนนจตตวเสน นยมยมาน ววตถาปยมาน ปรจฉชชมาน โทมนสสสหคต ปฏฆสมปยตต จตตเมว ลพภต. ปพพงคมาต เตน ปมคามนา หตวา สมนนาคตา. ธมมาต คณเทสนาปรยตตนสสตตนชชววเสน จตตาโร ธมมา นาม. เตส " น ห ธมโม อธมโม จ อโภ สมวปากโน อธมโม นรย เนต ธมโม ปาเปต สคคตนต๑

อย คณธมโม นาม. ธมม โว ภกขเว เทเสสสาม อาทกลยาณนต อย เทสนาธมโม นาม. อธ ปน ภกขเว เอกจเจ กลปตตา ธมม ปรยาปณนต สตต เคยยนต๒ อย ปรยตตธมโม นาม. ตสม โข ปน สมเย ธมมา โหนต ขนธา โหนตต๓ อย นสสตตธมโม นาม. นชชวธมโมตป เอเสว ๑. ข. ชา. วส. ๒๗/๔๗๓. ๒. ม. ม. ๑๒/๒๖๘ ๓. ธมมสงคณ. ๓๔/๓๓.


นโย. เตส อมสม าเน นสสตตนชชวธมโม อธปเปโต. โส อตถโต ตโย อรปโน ขนธา เวทนากขนโธ ส ากขนโธ สงขารกขนโธต. เอเต ห มโน ปพพงคโม เอเตสนต มโน- ปพพงคมา นาม. กถ ปเนเตห สทธ เอกวตถโก เอการมมโณ อปพพ อจรม เอกกขเณ อปปชชมาโน มโน ปพพงคโม นาม โหตต. อปปาทปปจจยตเถน. ยถา ห พหส เอกโต คามฆาตาทกมมาน กโรนเตส โก เตส ปพพงคโมต วตเต โย เตส ปจจโย โหต ย นสสาย เต ต กมม กโรนต โส ทตโต วา มตโต วา เตส ปพพงคโมต วจจต เอว สมปทมท เวทตพพ. อต อปปาทปปจจยตเถน มโน ปพพงคโม เอเตสนต มโนปพพงคมา. น ห เต มเน อนปปชชนเต อปปชชต สกโกนต. มโน ปน เอกจเจส เจตสเกส อนปปชชนเตสป อปปชชตเยว. อธปตวเสน ปน มโน เสฏโ เอเตสนต มโนเสฏา. ยถา ห โจราทน โจรเชฏกาทโย อธปตโน เสฏา ตถา เตสมป มโนต มโนเสฏา. ยถา ปน ทารอาทห นปผนนาน ตาน ตาน ภณฑาน ทารมยาทน นาม โหนต ตถา เอเตป มนโต นปผนนตตา มโนมยา นาม. ปทฏเนาต อาคนตเกห อภชฌาทห โทเสห ปทฏเน. ปกตมโน ห ภวงคจตต. ต อปปทฏ ยถา ห ปสนน อทก อาคนตเกห นลาทห อปกกลฏ นโลทกาทเภท โหต น จ นว อทก นาป ปรม ปสนนอทกเมว ตถา ตมป อาคนตเกห อภชฌาทห โทเสห ปทฏ โหต น จ นว จตต


นาป ปรม ภวงคจตตเมว. เตนาห ภควา ปภสสรมท ภกขเว จตต. ต จ โข อาคนตเกห อปกกเลเสห อปกกลฏนต.๑ เอว มนสา เจ ปทฏเน. ภาสต วา กโรต วาต โส ภาสมาโน จตพพธ วจทจจรตเมว ภาสต กโรนโต ตวธ กายทจจรตเมว กโรต อภาสนโต อกโรนโต ตาย อภชฌาทห ปทฏมานสตาย ตวธ มโนทจจรต ปเรต. เอวมสส ทส อกสลกมมปถา ปารปร คจฉนต. ตโต น ทกขมเนวตต ตโต ตวธทจจรตโต ต ปคคล ทกขมเนวต ทจจรตานภาเวน จตส อปาเยส วา มนสเสส วา ตมตตภาว คจฉนต กายวตถกมป อตรวตถกมปต อมนา ปรยาเยน กายกเจตสก วปากทกข อนคจฉต. ยถาก จกกว วหโต ปทนต ธเร ยตตสส ธร วหโต พลวททสส ปท จกก วย. ยถา ห โส เอกป ทวส เทวป ป จป ทสป อฑฒมาสป วหนโต จกก นวตเตต ชหต น สกโกต อถขวสส ปรโต อตกกมนตสส ยค คว พาธต ปจฉโต ปฏกกมนตสส จกก อรมส ปฏหนต อเมห ทวห การเณห พาธนต จกก ตสส ปทานปทก โหนต ตเถว มนสา ปทฏเน ตณ ทจจรตาน ปเรตวา ต ปคคล นรยาทส ตตถ ตตถ คตฏาเนส ทจจรตมลก กายกมป เจตสกมป ทกข อนพนธตต. คาถาปรโยสาเน ตสสหสสา ภกข สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณส. สมปตตปรสายป เทสนา สาตถกา สผลา อโหสต. จกขปาลตเถรวตถ. ๑. อง. เอก. ๒๐/๑๑.


๒. มฏกณฑลวตถ. [ ๒ ] มโนปพพงคมาต ทตยคาถาป สาวตถยเยว มฏกณฑล อารพภ ภาสตา. สาวตถย กร อทนนปพพโก นาม พราหมโณ อโหส. เตน กสสจ ก จ น ทนนปพพ เตน ต อทนนปพพโกเตวว ส ชานส. ตสเสกปตตโก อโหส ปโย มนาโป. อถสส ปลนธน กาเรตกาโม สเจ สวณณการสสาจกขสสาม เวตน ทาตพพ ภวสสตต สยเมว สวณณ โกฏเฏตวา มฏาน กณฑลาน กตวา อทาส. เตนสส ปตโต มฏกณฑลเตวว ป ายตถ. ตสส โสฬสวสสกาเล ปณฑโรโค อทปาท. มาตา ปตต โอโลเกตวา พราหมณ ปตตสส เต โรโค อปปนโน ตกจฉาเปห นนต อาห. โภต สเจ เวชช อาเนสสาม ภตตเวตน ทาตพพ ภวสสต ตว มม ธนจเฉท น โอโลเกสต. อถ ก กรสสส พราหมณาต. ยถา เม ธนจเฉโท น โหต ตถา กรสสามต. โส เวชชาน สนตก คนตวา อสกโรคสส นาม ตมเห ก เภสชช กโรถาต ปจฉ. อถสส เต ย วา ต วา รกขตจาท อาจกขนต. โส ต อาหรตวา ปตตสส เภสชช กโรต. ต กโรนตสเสวสส โรโค พลวา อโหส อเตกจฉภาว อปาคม. พราหมโณ ตสส ทพพลภาว ตวา เอก เวชช ปกโกส. โส โอโลเกตวา อมหาก เอก กจจ อตถ อ เวชช ปกโกสตวา ตกจฉาเปหต ต ปจจกขาย นกขม.


พราหมโณ ตสส มรณสมย ตวา อมสส ทสสนตถาย อาคตาคตา อนโตเคเห สาปเตยย ปสสสสนต พห น กรสสามต ปตต นหรตวา พห อาลนเท นปชชาเปส. ต ทวส ภควา พลวปจจสสมเย มหากรณาสมาปตตโต วฏาย ปพพพทเธส กตาธการาน อสสนนกสลมลาน เวเนยย- พนธวาน ทสสนตถ พทธจกขนา โลก โวโลเกนโต ทส- สหสสจกกวาเฬ าณชาล ปตถร. มฏกณฑล พหอาลนเท นปนนากาเรเนว ตสส อนโต ป าย. สตถา ต ทสวา ตสส อนโตเคหา นหรตวา ตตถ นปปชชาปตภาว ตวา อตถ น โข มยห เอตถ คตปปจจเยน อตโถต อปธาเรนโต อท อททส อย มาณโว มย จตต ปสาเทตวา กาล กตวา ตาวตสเทวโลเก ตสโยชนเก กนกวมาเน นพพตตสสต อจฉราสหสสปรวาโร ภวสสต พราหมโณป ต ฌาเปตวา โรทนโต อาฬาหเน วจรสสต เทวปตโต ตคาวตปปมาณ สฏ สกฏภาราลงการปฏ- มณฑต อจฉราสหสสปรวาร อตตภาว โอโลเกตวา เกน น โข กมเมน มยา อย สรสมปตต ลทธาต โอโลเกนโต มย จตตปปสาเทน ลทธภาว ตวา ธนจเฉทภเยน มม เภสชช อกาเรตวา อทาน อาฬาหน คนตวา โรทต วปปการปปตต น กรสสามต ปตร อกขนตยา มฏกณฑลวณเณนาคนตวา อาฬาหนสสาวทเร นปปชชตวา โรทสสต. อถ น พราหมโณ โกส ตวนต ปจฉสสต อหนเต ปตโต มฏกณฑลต กห


นพพตโตสต ตาวตสภวเนต ก กมม กตวาต วตเต มย จตตปปสาเทน นพพตตภาว อาจกขสสต พราหมโณ ตมเหส จตต ปสาเทตวา สคเค นพพตตา๑ นาม อตถต ม ปจฉสสต อถสสาห เอตตกาน สตาน วา สหสสาน วา สตสหสสาน วาต น สกกา คณนาย ปรจฉนทตนต วตวา ธมมปเท คาถ ภาสสสาม คาถาปรโยสาเน จตราสตยา ปาณสหสสาน ธมมาภสมโย ภวสสต มฏกณฑล โสตาปนโน ภวสสต ตถา อทนนปพพโก พราหมโณ อต อม กลปตต นสสาย ธมมยาโค มหา๒ ภวสสตต ตวา ปนทวเส กตสรรปฏชคคโน มหาภกข- สงฆปรวโต สาวตถ ปณฑาย ปวสตวา อนปพเพน พราหมณสส เคหทวาร คโต. ตสม ขเณ มฏกณฑล อนโตเคหาภมโข นปนโน โหต. สตถา อตตโน อปสสนภาว ตวา เอก รสม วสสชเชส. มาณโว ก โอภาโส นาเมโสต ปรวตตตวา นปปนโนว สตถาร ทสวา อนธพาลปตร นสสาย เอวรป พทธ อปสงกมตวา กายเวยยาวฏก วา กาต ทาน วา ทาต ธมม วา โสต นาลตถ อทาน เม หตถาป อวเธยยา อ กตตพพ นตถต มนเมว ปสาเทส. สตถา อล เอตตเกน อมสสาต ปกกาม. โส ตถาคเต จกขปถ วชหนเตเยว ปสนนมโน กาล กตวา สตตปปพทโธ วย เทวโลเก ตสโยชนเก กนกวมาเน นพพตต. ๑. นพพตตนนตป. ๒. กตถจ มหาต ปท นตถ.


พราหมโณปสส สรร ฌาเปตวา อาฬาหเน โรทนปรายโน อโหส เทวสก อาฬาหน คนตวา โรทต กห เอกปตตก กห เอกปตตกาต. เทวปตโตป อตตโน สมปตต โอโลเกตวา เกน กมเมน ลทธาต อปธาเรนโต สตถร มโนปสาเทนาต ตวา อย พราหมโณ มม อผาสกกาเล เภสชช อกาเรตวา อทาน อาฬาหน คนตวา โรทต วปปการปปตตเมต กาต วฏฏตต มฏกณฑลวณเณนาคนตวา อาฬาหนสสาวทเร พาหา ปคคยห โรทนโต อฏาส. พราหมโณ ต ทสวา อห ตาว ปตตโสเกน โรทาม เอส กมตถ โรทต ปจฉสสาม นนต ปจฉนโต อม คาถมาห " อลงกโต มฏกณฑล มาลาภาร หรจนทนสสโท พาหา ปคคยห กนทส วนมชเฌ ก ทกขโต ตวนต. " โส อาห " โสวณณมโย ปภสสโร อปปนโน รถป ชโร มม ตสส จกกยค น วนทาม เตน ทกเขน ชหสสาม ชวตนต. " อถ น พราหมโณ อาห


" โสวณณมย มณมย โลหมย อถ รปยมย อาจกข เม ภททมาณว จกกยค ปฏลาภยาม เตต. " ต สตวา มาณโว อย ปตตสส เภสชช อกตวา ปตตปฏรปก ม ทสวา โรทนโต สวณณาทมย รถจกก กโรมต วทต โหต นคคณหสสาม นนต จนเตตวา กวมหนต เม จกกยค กรสสสต วตวา ยาวมหนต อากงขสต วตเต " จนทสรเยห เม อตโถ เต เม เทหต ยาจโต โส มาณโว ตสส ปาวท จนทสรยา อภยตถ ภาตโร โสวณณมโย รโถ มม เตน จกกยเคน โสภตต. " อถ น พราหมโณ อาห " พาโล โข ตวมส มาณว โย ตว ปตถยเส อปตถย ม าม ตว มรสสส น ห ตว ลจฉส จนทสรเยต. " อถ น มาณโว ก ปน ป ายมานสสตถาย โรทนโต พาโล โหต อทาห อป ายมานสสาต วตวา


" คมนาคมนป ทสสต วณณธาต อภยตถ วถยา เปโต กาลกโต น ทสสต โก นธ กนทต พาลยตโรต. " ต สตวา พราหมโณ ยตต เอส วทตต สลลกเขตวา " สจจ โข วเทส มาณว อหเมว กนทต พาลยตโร จนท วย ทารโก รท ปตต กาลกตาภปตถยนต " วตวา ตสส กถาย นสโสโก หตวา มาณวสส ถต กโรนโต อมา คาถา อภาส " อาทตต วต ม สนต ฆตสตตว ปาวก วารนา วย โอส จ สพพ นพพาปเย ทร อพพห วต เม สลล โสก หทยนสสต โย เม โสกปเรตสส ปตตโสก อปานท สวาห อพพฬหสลโลสม สตภโตสม นพพโต น โสจาม น โรทาม ตว สตวาน มาณวาต. " อถ น โก นาม ตวนต ปจฉนโต " เทวตา นส คนธพโพ อาท สกโก ปรนทโท โก วา ตว กสส วา ปตโต กถ ชาเนม ต มยนต. " อถสส มาณโว


" ย จ กนทส ย จ โรทส ปตต อาฬาหเน สย ฑหตวา สวาห กสล กรตวาน กมม ตทสาน สหพยต ปตโตต อาจกข. " พราหมโณ อาห " อปป วา พห วา นาททสาม ทาน ททนตสส สเก อคาเร อโปสถกมม วา ตาทส เกน กมเมน คโตส เทวโลกนต. " มาณโว อาห " อาพาธโกห ทกขโต คลาโน อาตรรโปมห สเก นเวสเน พทธ วคตรช วตณณกงข อททกข สคต อโนมป สวาห มทตมโน ปสนนจตโต อ ชล อกร ตถาคตสส ตาห กสล กรตวาน กมม ตทสาน สหพยต ปตโตต." ตสม กเถนเต กเถนเตเยว พราหมณสส สกลสรร ปตยา ปรปร. โส ต ปต ปเวเทนโต


" อจฉรย วต อพภต อ ชลกมมสส อยมทโส วปาโก. อหป มทตมโน ปสนนจตโต อชเชว พทธ สรณ วชามต อาห. " อถ น มาณโว " อชเชว พทธ สรณ วชาห ธมม จ สงฆ จ ปสนนจตโต ตเถว สกขาปทาน ป จ อขณฑผลลาน สมาทยสส. ปาณาตปาตา วรมสส ขปป โลเก อทนน ปรวชชยสส อมชชโป โน จ มสา ภณาห สเกน ทาเรน จ โหห ตฏโต อาห. " โส สาธต สมปฏจฉตวา อมา คาถา อภาส " อตถกาโมส เม ยกข หตกาโมส เทวเต กโรม ตยห วจน ตวมส อาจรโย มม อเปม สรณ พทธ ธมม จาป อนตตร สงฆ จ นรเทวสส คจฉาม สรณ อห. ปาณาตปาตา วรมาม ขปป โลเก อทนน ปรวชชยาม


อมชชโป โน จ มสา ภณาม สเกน ทาเรน จ โหม ตฏโต. " อถ น เทวปตโต พราหมณ ตว เคเห พห ธน อตถ สตถาร อปสงกมตวา ทาน เทห ธมม สณาห ป ห ปจฉาหต วตวา ตตเถวนตรธาย. พราหมโณป เคห คนตวา พราหมณ อามนเตตวา ภทเท อห สมณ โคตม นมนเตตวา ป ห ปจฉสสาม สกการ กโรหต วตวา วหาร คนตวา สตถาร เนว อภวาเทตวา น ปฏสนถาร กตวา เอกมนต โต โภ โคตม อธวาเสห เม อชชตนาย ภตต สทธ ภกขสงเฆนาต อาห. สตถา อธวาเสส. โส สตถ อธวาสน วทตวา เวเคนาคนตวา สกนเวสเน ขาทนย โภชนย ปฏยาทาเปส. สตถา ภกขสงฆปรวโต ตสส เคห คนตวา ป ตตาสเน นสท. พราหมโณ สกกจจ ปรวส. มหาชโน สนนปต. มจฉาทฏ เกน กร ตถาคเต นมนตเต เทว ชนกายา สนนปตนต มจฉาทฏ กา อชช สมณ โคตม ป ห ปจฉาย วเห ยมาน ปสสสสามาต สนนปตนต สมมาทฏ กา อชช พทธวสย พทธลฬห ปสสสสามาต สนนปตนต. อถ พราหมโณ กตภตตกจจ ตถาคต อปสงกมตวา นจาสเน นสนโน ป ห ปจฉ โภ โคตม ตมหาก ทาน อทตวา ปช อกตวา ธมม อสสตวา อโปสถวาส อวสตวา เกวล มโนปสาทมตเตเนว สคเค นพพตตา นาม โหนตต. พราหมณ กสมา ม ปจฉส


นน เต ปตเตน มฏกณฑลนา มย มน ปสาเทตวา อตตโน สคเค นพพตตภาโว กถโตต. กทา โภ โคตมาต. นน ตว อชช สสาน คนตวา กนทนโต อวทเร พาหา ปคคยห กนทนต เอก มาณว ทสวา อลงกโต มฏกณฑล มาลาภาร หรจนทนสสโทต ทวห ชเนห กถต กถ ปกาเสนโต สพพ มฏกณฑลวตถ กเถส. เตเนเวต พทธภาสต นาม ชาต. ต กเถตวา จ ปน น โข พราหมณ เอกสต น เทว อถโข มย มน ปสาเทตวา สคเค นพพตตาน คณนา นตถต อาห. มหาชโน เวมตโก อโหส. อถสส อนพเพมตกภาว วทตวา สตถา มฏกณฑลเทวปตโต วมาเนเนว สทธ อาคจฉตต อธฏาส. โส ตคาวตปปมาเณน ทพพาภรณปฏมณฑเตน อตตภาเวนาคนตวา วมานา โอรยห สตถาร วนทตวา เอกมนต อฏาส. อถ น สตถา ตว อม สมปตต ก กมม กตวา ปฏลภต ปจฉนโต อภกกนเตน วณเณน ยา ตว ตฏส เทวเต โอภาเสนต ทสา สพพา โอสธ วย ตารกา ปจฉาม ต เทว มหานภาว มนสสภโต กมกาส ป นต คาถมาห. เทวปตโต อย ภนเต สมปตต ตมเหส มน ปสาเทตวา ลทธาต. มย มน ปสาเทตวา ลทธา เตต. อาม ภนเตต.


มหาชโน เทวปตต โอโลเกตวา อจฉรยา วต โภ พทธคณา อทนนปพพกพราหมณสส นาม ปตโต อ ก จ ป อกตวา สตถร มน ปสาเทตวา เอวรป สมปตต ปฏลภต ตฏ ปเวเทส. อถ เนส กสลากสลกมมกรเณ มโน ปพพงคโม มโน เสฏโ ปสนเนน ห มเนน กตกมม เทวโลก มนสสโลก คจฉนต ปคคล ฉายาว น วชหตต อท วตถ กเถตวา อนสนธ ฆเฏตวา ปตฏาปตมตตก สาสน ราชมททาย ล ฉนโต วย ธมมราชา อม คาถมาห " มโนปพพงคมา ธมมา มโนเสฏา มโนมยา มนสา เจ ปสนเนน ภาสต วา กโรต วา ตโต น สขมเนวต ฉายาว อนปายนต.๑ " ตตถ ก จาป มโนต อวเสเสน สพพมป จตภมกจตต วจจต อมสม ปน ปเท นยมยมาน ววตถาปยมาน ปรจฉชชมาน อฏวธ กามาวจรกสลจตต ลพภต วตถวเสน ปนาหรยมาน ตโตป โสมนสสสหคต าณสมปยตต จตตเมว ลพภต. ปพพงคมาต เตน ปมคามนา หตวา สมนนาคตา. ธมมาต เวทนาทโย ตโย ขนธา. เอเตส ห อปปาทปปจจยตเถน มโน ปพพงคโม เตน มโนปพพงคมา นาม. ยถา ห พหส เอกโต มหาภกขสงฆสส ปตตจวรทานาทน วา อฬารปชาธมมสสวนทปมาลากรณาทน วา ป าน กโรนเตส โก เตส ปพพงคโมต ๑. ส. อนปายน.


วตเต โย เตส ปจจโย โหต ย นสสาย เต ตาน ป าน กโรนต โส ตสโส วา ปสโส วา เตส ปพพงคโมต วจจต เอว สมปทมท เวทตพพ. อต อปปาทปปจจยตเถน มโน ปพพงคโม เอเตสนต มโนปพพงคมา. น ห เต มเน อนปปชชนเต อปปชชต สกโกนต มโน ปน เอกจเจส เจตสเกส อนปปชชนเตสป อปปชชตเยว. เอว อธปตวเสน ปน มโน เสฏโ เอเตสนต มโนเสฏา. ยถา ห คณาทน อธปต ปรโส คณเสฏโ เสนเสฏโต วจจต ตถา เตสป มโนต มโนเสฏา. ยถา ปน สวณณาทห นปผนนาน ตาน ตาน ภณฑาน สวณณมยาทน นาม โหนต ตถา เอเตป มนโต นปผนนตตา มโนมยา นาม. ปสนเนนาต อนภชฌาทห คเณห ปสนเนน. ภาสต วา กโรต วาต เอวรเปน มเนน ภาสนโต จตพพธ วจสจรตเมว ภาสต กโรนโต ตวธ กายสจรตเมว กโรต อภาสนโต อกโรนโต ตาย อนภชฌาทห ปสนนมานสตาย ตวธ มโนสจรต ปเรต. เอวมสส ทส กสลกมมปถา ปารปร คจฉนต. ตโต น สขมเนวตต ตโต ตวธสจรตโต ต ปคคล สขมเนวต. อธ เตภมกป กสล อธปเปต ตสมา เตภมกสจรตานภาเวน สคตภเว นพพตต สคตย วา สขานภวนฏาเน ต กายวตถกมป อตรวตถกมปต กายกเจตสก วปากสข อนคจฉต น วชหตต อตโถ เวทตพโพ. ยถาก ฉายาว อนปายนต ยถา ห ฉายา นาม สรรปปฏพทธา สรเร คจฉนเต คจฉต ตฏนเต ตฏต นสทนเต


นสทต น สกกา สณเหน วา ผรเสน วา นวตตาหต วตวา วา โปเถตวา วา นวตตาเปตต. กสมา สรรปปฏพทธตตา. เอวเมว อเมส ทสนน กสลกมมปถาน อาจณณสมาจณณกสลมลก กามาวจราทเภท กายกเจตสก สข คตคตฏาเน อนปายน ฉายา วย หตวา น วชหตต. คาถาปรโยสาเน จตราสตยา ปาณสหสสาน ธมมาภสมโย อโหส. มฏกณฑลเทวปตโต โสตาปตตผเล ปตฏห. ตถา อทนนปพพโกh พราหมโณ. โส ตาวมหนต วภว พทธสาสเน วปปกรต. มฏกณฑลวตถ. ----------- ๓. ตสสตเถร วตถ. [ ๓ ] อกโกจฉ ม อวธ มนต อม ธมมเทสน สตถา เชตวเน วหรนโต ตสสตเถร อารพภ กเถส. โส กรายสมา ภควโต ปตจฉาปตโต มหลลกกาเล ปพพชโต พทธสาสเน อปปนน ลาภสกการ ปรภ ชนโต ถลลสรโร อาโกฏตปจจาโกฏเตห จวเรห เยภยเยน วหารมชเฌ อปฏานสาลาย นสทต. ตถาคตสส ทสสนตถาย อาคตา อาคนตกา ภกข เอโส มหาเถโร ภวสสตต ส าย ตสส สนตก คนตวา วตต อาปจฉนต ปาทสมพาหนาทน อาปจฉนต. โส ตณห


โหต. อถ น เอโก ทหรภกข กตวสสา ตมเหต ปจฉตวา วสส นตถ มหลลกกาเล ปพพชตา มยนต วตเต อาวโส ทพพนต มหลลก อตตโน ปมาณ น ชานาส เอตตเก มหลลกตเถเร ทสวา สามจมตตป น กโรส วตเต อาปจฉยมาเน ตณห โหส กกกจจมตตป เต นตถต อจฉร ปหร. โส ขตตยมาน ชเนตวา ตมเห กสส สนตก อาคตาต ปจฉตวา สตถ สนตกนต วตเต ม ปน โก เอโสต สลลกเขถ มลเมว โว ฉนทสสามต วตวา รทนโต ทกข ทมมโน สตถ สนตก อคมาส. อถ น สตถา กนน ตว ตสส ทกข ทมมโน อสสมโข รทมาโน อาคโตสต ปจฉ. เตป ภกข เอส คนตวา ก จ อาลลก กเรยยาต จนเตตวา เตเนว สทธ คนตวา สตถาร วนทตวา เอกมนต นสทส. โส สตถารา ปจฉโต อเม ม ภนเต ภกข อกโกสนตต อาห. กห ปน ตว นสนโนสต. วหารมชเฌ อปฏานสาลาย ภนเตต. อเม เต ภกข อาคจฉนตา ทฏาต. ทฏา ภนเตต. อฏาย เต ปจจคคมน กตนต. น กต ภนเตต. เตส ปรกขารคคหณ เต อาปจฉตนต. นาปจฉต ภนเตต. วตต วา ปานย วา อาปจฉตนต. นาปจฉต ภนเตต. อาสน อภหรตวา ปาทสมพาหน กตนต. น กต ภนเตต. ตสส มหลลกภกขน สพพเมต วตต กตตพพ เอต อกโรนเตน วหารมชเฌ นสทต น วฏฏต ตเวว โทโส เอเต ภกข ขมาเปหต. เอเต ม ภนเต อกโกสส


นาห เอเต ขมาเปมต. ตสส มา เอว กร ตเวว โทโส ขมาเปห เนต. น ขมาเปม ภนเตต. อถ สตถา ทพพโจ เอส ภนเตต ภกขห วตเต น ภกขเว อทาเนว ปพเพเปส ทพพโจเยวาต วตวา อทาน ตาวสส ภนเต ทพพจภาโว อมเหห าโต อตเต กมกาลต วตเต เตนห ภกขเว สณาถาต วตวา อตต อาหร อตเต พาราณสย พาราณสราเช รชช กาเรนเต เทวโล๑

นาม ตาปโส อฏ มาเส หมวนเต วสตวา โลณมพลเสวนตถาย จตตาโร มาเส นคร อปนสสาย วสตกาโม หมวนตโต อาคนตวา นครทวารปาลเก ทสวา ปจฉ อม นคร สมปตตปพพชตา กตถ วสนตต. กมภการสาลาย ภนเตต. โส กมภการสาล คนตวา ทวาเร ตวา สเจ เต อคร วเสยยาม เอกรตต สาลายนต อาห. กมภกาโร มยห รตต สาลาย กจจ นตถ มหต สาลา ยถาสข วสถ ภนเตต สาล นยยาเทส. ตสม ปวสตวา นสนเน อปโรป นารโท นาม ตาปโส หมวนตโต อาคนตวา กมภการ เอกรตตวาส ยาจ. กมภกาโร ปมาคโต อมนา สทธ เอกโต วสตกาโม ภเวยย วา โน วา อตตาน ปรโมเจสสามต จนเตตวา สเจ ภนเต ปมปคโต โรเจสสต ตสส รจยา วสถาต อาห. โส ต อปสงกมตวา สเจ เต อาจรย อคร มยเมตถ เอกรตต วเสยยามาต. มหต สาลา ๑. เทวโลตป ปาโ.


ปวสตวา เอกมนเต วสาต วตเต ปวสตวา ปเรตร ปวฏสส อปรภาเค นสท. อโภป สาราณย กถ กเถตวา สยนกาเล นารโท เทวลสส นปชชนฏาน จ ทวาร จ สลลกเขตวา นปชช. โส ปน เทวโล นปชชมาโน อตตโน นสนนฏาเน อนปชชตวา ทวารมชเฌ ตรย นปชช. นารโท รตต นกขมนโต ตสส ชฏาส อกกม. โก ม อกกมต วตเต อาจรย อหนต อาห. กฏชฏล อร โต อาคนตวา มม ชฏาส อกกมสต. อาจรย ตมหาก อธ นปนนภาว น ชานาม ขมถ เมต วตวา ตสส กนทนตสเสว พห นกขม. อตโร อย ปวสนโตป ม อกกเมยยาต ปรวตเตตวา ปาทฏาเน สส กตวา นปชช. นารโทป ปวสนโต ปมมปาห อาจรเย อปรชฌ อทานสส ปาทปสเสน ปวสสสามต จนเตตวา อาคจฉนโต ควาย อกกม โก เอโสต วตเต อห อาจรยาต วตวา กฏชฏล ปม ชฏาส อกกมตวา อทาน ควาย อกกมส อภสปสสาม ตนต วตเต อาจรย มยห โทโส นตถ อห ตมหาก เอว นปนนภาว น ชานาม ปมป เม อปราธ อตถ อทาน ปาทปสเสน ปวสสสามต ปวฏโมห ขมถ เมต อาห. กฏชฏล อภสปสสาม ตนต. มา เอว อกรตถ อาจรยาต. โส ตสส วจน อนาทยตวา " สหสสรส สตเตโช สรโย ตมวโนทโน ปาโต อทยนเต สรเย มทธา เต ผลต สตตธาต " ต อภสปเยว. นารโท อาจรย มยห โทโส นตถ มม


วทนตสเสว ตมเห อภสปตถ ยสส โทโส อตถ ตสส มทธา ผลต มา นทโทสสสาต วตวา " สหสสรส สตเตโช สรโย ตมวโนทโน ปาโต อทยนเต สรเย มทธา เต ผลต สตตธาต " อภสป. โส ปน มหานภาโว อตเต จตตาฬส อนาคเต จตตาฬสาต อสตกปเป อนสสรต ตสมา กสส น โข อปร สาโป ปตสสตต อปธาเรนโต อาจรยสสาต ตวา ตสม อนกมป ปฏจจ อทธพเลน อรณคคมน นวาเรส. นาครา อรเณ อนคคจฉนเต ราชทวาร คนตวา เทว ตย รชช กาเรนเต อรโณ น อฏาต๑ อรณ โน อฏาเปหต กนทส. ราชา อตตโน กายกมมาทน โอโลเกนโต ก จ อยตต อทสวา ก น โข การณนต จนเตตวา ปพพชตาน ววาเทน ภวตพพนต ปรสงกมาโน กจจ อมสม นคเร ปพพชตา อตถต ปจฉ. หยโย สาย กมภการสาล อาคตา อตถ เทวาต วตเต ตขณ เว ราชา อกกาห ธารยมานาห ตตถ คนตวา นารท วนทตวา เอกมนต นสนโน อาห " กมมนตา นปปวตตนต ชมพทปสส นารท เกน โลโก ตโมภโต ต เม อกขาห ปจฉโตต. " นารโท สพพ ปวตต อาจกขตวา อมนา การเณนาห อมนา อภสปโต อถาห มยห โทโส นตถ ยสส โทโส ๑. ส. ม. อฏหต.


อตถ ตสเสว อปร สาโป ปตตต วตวา อภสป อภสปตวา จ ปน กสส นโข อปร สาโป ปตสสตต อปธาเรนโต สรยคคมนเวลาย อาจรยสส มทธา สตตธา ผลสสตต ทสวา เอตสม อนกมป ปฏจจ อรณสส อคคนต น เทมต. กถ ปนสส ภนเต อนตราโย น ภเวยยาต. สเจ ม ขมาเปยย น ภเวยยาต. เตนห ขมาเปหต. เอโส ม ชฏาส จ ควาย จ อกกม นาห เอต กฏชฏล ขมาเปมต. ขมาเปห ภนเต มา เอว กรต. น ขมาเปมต. มทธา เต สตตธา ผลสสตต วตเตป น ขมาเปสเยว. อถ น ราชา น ตว อตตโน รจยา ขมาเปสสสต หตถปาทกจฉควาส ต คาหาเปตวา นารทสส ปาทมเล โอนมาเปส. นารโท อฏเห อาจรย ขมาม เตต วตวา มหาราช นาย ยถามเนน ขมาเปต อวทเร เอโก สโร อตถ ตตถ น สเส มตตกาปณฑ กตวา คลปปมาเณ อทเก ปาเปหต อาห. ราชา ตถา กาเรส. นารโท เทวล อามนเตตวา อาจรย มยา อทธยา วสสฏาย สรยสนตาเป อฏหนเต ตว อทเก นมชชตวา อ เน าเนน อตตรตวา คจเฉยยาสต อาห. ตสส สรยรสห สมผฏมตโตว มตตกาปณโฑ สตตธา ผล. โส นมชชตวา อ เน าเนน ปลาย. สตถา อม ธมมเทสน อาหรตวา ตทา ภกขเว ราชา อานนโท อโหส เทวโล ตสโส นารโท อหเมว เอว ตทาเปส ทพพโจเยวาต วตวา ตสสตเถร อามนเตตวา ตสส ภกขโน


ห อสเกนาห อกกฏโ อสเกน ปหโฏ อสเกน ชโต อสโก เม ภณฑ อหาสต จนเตนตสส เวรนนาม น วปสมมต เอว ปน อนปนยหนตสเสว อปสมมตต วตวา อมา คาถา อภาส " อกโกจฉ ม อวธ ม อชน ม อหาส เม เย จ ต อปนยหนต เวร เตส น สมมต. อกโกจฉ ม อวธ ม อชน ม อหาส เม' เย จ ต นปนยหนต เวร เตสปสมมตต. " ตตถ อกโกจฉต อกโกส. อวธต ปหร. อชนต กฏสกข โอตารเณน วา วาทปปฏวาเทน วา กรณตตรยกรเณน วา ม อเชส. อหาสต มม สนตก วตถาทส ยงก จเทว อวหร. เย จ ตนต เยเกจ เทวา วา มนสสา วา คหฏา วา ปพพชตา วา ต อกโกจฉ มนตอาทวตถก โกธ สกฏธร วย นทธนา ปตมจฉาทน วย จ กสาทห ปนปปน เวเนตา อปนยหนต เตส สก อปปนน เวร น สมมต น อปสมมต. เย จ ต นปนยหนตต อสตอมนสการวเสน วา กมมปจจเวกขณวเสน วา เย ต อกโกสาทวตถก โกธ ตยาป โกจ นทโทโส ปรมภเว อกกฏโ ภวสสต ปหโฏ ภวสสต กฏสกข โอตาเรตวา ชโต ภวสสต กสสจ เต ปสยห ก จ อจฉนน ภวสสต ตสมา นทโทโส หตวาป อกโกสาทน ปาปณาสต เอว น อปนยหนต เตส ปมาเทน อปปนนมป เวร อมนา อนปนยหเนน นรนธโน วย ชาตเวโท อปสมมตต.


เทสนาปรโยสาเน สตสหสสภกข โสตาปตตผลาทน ปาปณส. ธมมเทสนา มหาชนสส สาตถกา อโหส. ทพพโจป สวโจ ชาโตต. ตสสตเถรวตถ. ----------- ๔. กาลยกขนยา อปปตตวตถ. [ ๔ ] น ห เวเรน เวรานต อม ธมมเทสน สตถา เชตวเน วหรนโต อ ตร ว ฌตถ อารพภ กเถส. เอโก กร กฏมพกปตโต ปตร กาลกเต เขตเต จ ฆเร จ สพพกมมาน อตตนาว กโรนโต มาตร ปฏชคค. อถสส มาตา กมารก เต ตาต อาเนสสามต อาห. อมม มา เอว วเทถ อห ยาวชว ตมเห ปฏชคคสสามต. ตาต เขตเต จ ฆเร จ กจจ ตวเมว กโรส เตน มยห จตตสข นาม น โหต อาเนสสาม เตต. โส ปนปปน ปฏกขปตวาป ตณห อโหส. สา เอก กล คนต เคหา นกขม. อถ น ปตโต กตรกล คจฉถาต ปจฉตวา อสกนนามาต วตเต ตตถ คมน ปฏเสเธตวา อตตโน อภรจต กล อาจกข. สา ตตถ คนตวา กมารก วาเรตวา ทวส ววฏเปตวา ต อาเนตวา ตสส ฆเร อกาส. สา ว ฌา อโหส. อถ น มาตา ปตต ตว อตตโน รจยา กมารก อานาเปส สา อทาน ว ฌา


ชาตา อปตตก จ นาม กล วนสสต ปเวณ น ฆฏยต เตน อ เต กมารก อาเนสสามต เตน อล อมมาต วจจมานาป ปนปปน กเถส. ว ฌตถ ต กถ สตวา ปตตา นาม มาตาปตน วจน อตกกมต น สกโกนต อทาน อ วชายน อตถ อาเนตวา ม ทาสโภเคน ภ ชสสต ยนนนาห สยเมเวก กมารก อาเนยยนต จนเตตวา เอก กล คนตวา ตสสตถาย กมารก วาเรตวา กนนาเมต อมม วเทสต เตห ปฏกขตตา อห ว ฌา อปตตก กล วนสสต ตมหาก ธตา ปตต ปฏลภตวา กฏมพสส สามน ภวสสต เทถ ต มยห สามกสสาต ยาจตวา สมปฏจฉาเปตวา อาเนตวา สามกสส ฆเร อกาส. อถสสา เอตทโหส สจาย ปตต วา ธตร วา ลภสสต อยเมว กฏมพสส สามน ภวสสต ยถา ทารก น ลภต ตเถว น กาต วฏฏตต. อถ น อาห ยทา เต กจฉย คพโภ ปตฏาต ตทา เม อาโรเจยยาสต. สา สาธต ปฏสตวา คพเภ ปตฏ เต ตสสา อาโรเจส. ตสสา ปน สาเยว นจจ ยาคภตต เทต. อถสสา อาหาเรเนว สทธ คพภปาตนเภสชช อทาส. คพโภ ปต. ทตยมป คพเภ ปตฏ เต ตสสา อาโรเจส. อตราป ทตยมป ตเถว ปาเตส. อถ น ปฏวสสกตถโย ปจฉส กจจ เต สปตต อนตราย กโรตต. สา ตมตถ อาโรเจตวา อนธพาเล กสมา เอวมกาส อย ตว อสสรยภเยน คพภ- ปาตนเภสชช โยเชตวา เทต เตน เต คพโภ ปตต มา ปน


เอวมกาสต วตตา ตตยวาเร น กเถส. อถสสา อตรา อทร ทสวา กสมา มยห คพภสส ปตฏ ตภาว น กเถสต วตวา ตว ม อาเนตวา เทว วาเร คพภ ปาเตส กมตถ ตยห กเถมต วตเต นฏาทานมหต จนเตตวา ตสสา ปมาท โอโลเกนต ปรณเต คพเภ โอกาส ลภตวา เภสชช โยเชตวา อทาส. คพโภ ปรณตตตา ปตต อสกโกนโต ตรย นปชช. ตพพา ขรา เวทนา อปปชช. ชวตสสย๑ ปาปณ. สา นาสตมห ตยา ตวเมว ม อาเนตวา ตโย ทารเก นาเสส อทาน สยป นสสาม อโตทาน จตา ยกขน หตวา ตว ทารเก ขาทต สมตถา หตวา นพพตเตยยนต ปตถน เปตวา กาล กตวา ตสมเยว เคเห มชชาร หตวา นพพตต. อตรป สามโก คเหตวา ตยา เม กลปจเฉโท กโตต กปปรชนนกาทห สโปถต โปเถส. สา เตเนวาพาเธน กาล กตวา ตตเถว กกกฏ หตวา นพพตต. น จรสเสว กกกฏ อณฑาน วชาย. มชชาร อาคนตวา ตาน ขาท. ทตยมป ตตยมป ขาทเยว. กกกฏ ตโย วาเร มม อณฑาน ขาทตวา อทาน มป ขาทตกามาส อโตทาน จตา ต สปตตก ขาทต ลเภยยนต ปตถน กตวา ตโต จตา ทปน หตวา นพพตต. อตราป มค หตวา นพพตต. ตสสา วชาตวชาตกาเล ทปน อาคนตวา ตโย วาเร ปตตเก ขาท. มค มรณกาเล อมาย เม ตกขตต ปตตา ขาทตา อทาน ๑. ม. ชวตกขย.


มป ขาทสสต อโตทาน จตา เอต สปตตก ขาทต ลเภยยนต ปตถน กตวา กาล กตวา ยกขน หตวา นพพตต. ทปนป ตโต จตา สาวตถย กลธตา หตวา นพพตต. สา วฑฒปปตตา ทวารคาเม ปตกล อคมาส. อปรภาเค ปตต วชาย. ยกขน ตสสา ปยสหายกาวณเณน อาคนตวา กห เม สหายกาต ปจฉ. อนโตคพเภ วชาตาต อาหส. สา ต สตวา ปตต น โข วชาตา อทาห ธตร ปสสสสาม นนต ปวสตวา ปสสนต วย ทารก คเหตวา ขาทตวา คตา. ทตยวาเรป ตเถว ขาท. ตตยวาเร อตรา ครคพภา๑ หตวา สามก อามนเตตวา สาม อมสม าเน เอกา ยกขน มม เทว ปตเต ขาทตวา คตา อทาน มม กลเคห คนตวา วชายสสามต กลเคห คนตวา วชาย. ตทา สา ยกขน อทกวาร คตา โหต. เวสสวณสส ห ยกขนโย วาเรน อโนตตตโต สสปรมปราย อทก อาหรนตโย จาตมมาสจจเยนป ป จมาสจจเยนป มจจนต. อปรา กลนตกายา ชวตกขยป ปาปณนต. สา ปน อทกวารโต มตตมตตาว เวเคน ต ฆร คนตวา กห เม สหายกาต ปจฉ. กห น ปสสสสส ตสสา อมสม าเน ชาตทารเก ยกขน ขาทต ตสมา กลเคห คตาต. สา ยตถ วา ตตถ วา คจฉต น เม มจจสสตต เวรเวคสมสสาหตา นคราภมข๒ ปกขนท. อตราป นามคคหณทวเส ต ทารก นหาเปตวา นาม กตวา สาม อทาน ๑. ม. ย. ครภารา. ๒. นคราภมขนต ยตตตร.


สกฆร คจฉามาต ปตต อาทาย สามเกน สทธ วหารมชฌคเตน มคเคน คจฉนต ปตต สามกสส ทตวา วหารโปกขรณย นหาตวา อตตรตวา ปตต คเหตวา สามเก นหายนเต ปตต ปายมานา ตา ยกขน อาคจฉนต ทสวา ส ชานตวา สาม เวเคน เอห อย สา ยกขนต อจจาสทท กตวา ยาว ตสสาคมน สณาต อสกโกนต นวตตตวา อนโตวหาราภมข๑ ปกขนท. ตสม สมเย สตถา ปรสมชเฌ ธมม เทเสต. สา ปตต ตถาคตสส ปาทปฏเ นปชชาเปตวา ตมหาก มยา เอส ทนโน ปตตสส เม ชวต เทถาต อาห. ทวารโกฏเก อธวตโถ สมนเทโว ยกขนยา อนโต ปวสต นาทาส. สตถา อานนทตเถร อามนเตตวา คจฉานนท ต ยกขน ปกโกสาต อาห. เถโร ต ปกโกส. อตรา อย ภนเต อาคจฉตต อาห. สตถา เอต มา สทท อกาสต วตวา ต อาคนตวา ต กสมา เอว กโรส สเจ ห ตมเห มาทสสส พทธสส สมมขภาว นาคมสสถ อหนกลาน วย เวร อจฉผนทนาน วย กาโกฬกาน วย จ กปปฏ ตก โว เวร อภวสส กสมา เวรปฏเวร กโรถ เวร ห อเวเรน อปสมมต โน เวเรนาต วตวา อม คาถมาห " น ห เวเรน เวราน สมมนตธ กทาจน. อเวเรน จ สมมนต เอส ธมโม สนนตโนต. " ตตถ น ห เวเรนาต ยถา ห เขฬสงฆาณกาทอสจ- ๑. อนโตวหาราภมขนต ยตตตร.


มกขตฏาน เตเหว อสจห โธวนโตป สทธ นคคนธ กาต น สกโกต อถโข ต าน ภยโยโส มตตาย อสทธตร จ ทคคนธตร จ โหต เอวเมว อกโกสนต ปจจกโกสนโต ปหรนต ปฏปปหรนโต เวเรน เวร วปสเมต น สกโกต อถโข ภยโย ภยโย เวรเมว กโรต. อต เวราน นาม เวเรน กสม จป กาเล น สมมนต อถโข วฑฒนตเยว. อเวเรน จ สมมนตต ยถา ปน ตาน เขฬาทน อสจน วปปสนเนน อทเกน โธวยมานาน วนสสนต ต าน สทธ โหต นคคนธ เอวเมว อเวเรน ขนตเมตโตทเกน โยนโสมนสกาเรน ปจจเวกขเณน เวราน วปสมมนต ปฏปปสสมภนต อภาว คจฉนต. เอส ธมโม สนนตโนต เอส อเวเรน เวรวปสมนสงขาโต โปราณโก ธมโม สพเพส พทธปจเจกพทธขณาสวาน คตมคโคต. คาถาปรโยสาเน สา ยกขน โสตาปตตผเล ปตฏห. สมปตตปรสายป เทสนา สาตถกา อโหส. สตถา ต อตถ อาห เอตสสา ตว ปตต เทหต. ภายาม ภนเตต. มา ภาย นตถ เต เอต นสสาย ปรปนโถต. สา ปตต ตสสา อทาส. สา ต คเหตวา จมพตวา อาลงคตวา ปน มาตเยว ทตวา โรทต อารภ. อถ น สตถา กเมตนต ปจฉ. ภนเต อห ปพเพ ยถา ตถา ชวต กปเปนตป กจฉปร นาม นาลตถ อทาน กถ ชวสสามต. อถ น สตถา มา จนตยต สมสสาเสตวา ต อตถ อาห อม เนตวา อตตโน เคเห นวาสาเปตวา


อคคยาคภตเตห ปฏชคคาหต. สา ต เนตวา ปฏ วเส ปตฏาเปตวา อคคยาคภตเตห ปฏชคค. ตสสา วหปหรณกาเล มสล มทธ ปหรนต วย อปฏาต. สา สหายก อามนเตตวา อมสม าเน วสต น สกขสสาม อ ตถ ม ปตฏาเปหต วตวา มสลสาลาย อทกจาฏย อทธเน นมพโกเส สงการกเฏ คามทวาเรต เอเตส าเนส ปตฏาปตาป อธ เม มสล สส ภนทนต วย อปฏาต อธ ทารกา อจฉฏ ทก โอตาเรนต อธ สนขา นปชชนต อธ ทารกา อสจ กโรนต อธ กจวร ฉฑเฑนต อธ คามทารกา ลกขโยคค กโรนตต สพพาน ตาน ปฏกขป. อถ น พหคาเม ววตโตกาเส ปตฏาเปตวา ตตถ ตสสา อคคยาคภตตาทน หรตวา ปฏชคค. สา ยกขน เอว จนเตส อย เม สหายกา อทาน พหปการา หนทาห ก จ ปฏคณ กโรมต อมสม สวจฉเร สพพฏ กา ภวสสต ถลฏาเน สสส กโรห อมสม สวจฉเร ทพพฏ กา ภวสสต นนนฏาเนเยว สสส กโรหต สหายกาย อาโรเจส. เสสชเนห กตสสส อตอทเก๑

วา อโนทเกน๒ วา นสสต. ตสสา สสส อตวย สมปชชต. อถ น อมม ตยา กต สสส เนว อจโจทเกน๑ นสสต น อโนทเกน๒ นสสต สพพฏ ทพพฏ ภาว ตวา กมม กโรส ก น โข เอตนต ปจฉส. อมหาก สหายกา ยกขน สพพฏ - ทพพฏ ภาว อาจกขต มย ตสสา วจเนน ถลนนเนส สสสาน ๑. อจจทเกนาต ยตตตร. ๒. อนทเกนาต ยตตตร.


กโรม เตน โน สสส สมปชชต ก น ปสสถ นพทธ อมหาก เคหโต ยาคภตตาทน หรยมานาน ตาน เอตสสา หรยนต ตมเหป เอตสสา อคคยาคภตตาทน หรถ ตมหากมป กมมนเต โอโลเกสสตต. อถสสา สกลนครวาสโน สกการ กรส. สาป ตโต ปฏาย สพเพส กมมนเต โอโลเกนต ลาภคคปปตตา อโหส มหาปรวารา. สา อปรภาเค อฏ สลากภตตาน ปฏเปส. ตาน ยาวชชกาลา ทยนตเยว. อท กาลยกขนยา อปปตตวตถ. --------- ๕. โกสมพกวตถ. [ ๕ ] ปเร จ น วชานนตต อม ธมมเทสน สตถา เชตวเน วหรนโต โกสมพเก ภกข อารพภ กเถส. โกสมพย ห โฆสตาราเม ป จสตป จสตปรวารา เทว ภกข วหรส วนยธโร จ ธมมกถโก จ. เตส ธมมกถโก เอกทวส สรรวล ช กตวา อทกโกฏเก อาจมนอทกาวเสส ภาชเน เปตวา นกขม. ปจฉา วนยธโร ตตถ ปวฏโ ต อทก ทสวา นกขมตวา อตร ปจฉ อาวโส ตยา อทก ปตนต. อาม อาวโสต. ก ปเนตถ อาปตตภาว น ชานาสต. อาม น ชานามต. โหตาวโส เอตถ อาปตตต. เตนห


ปฏกกรสสาม นนต สเจ ปน เต อาวโส อส จจจ อสตยา กต นตถ อาปตตต. โส ตสสา อาปตตยา อนาปตตทฏ อโหส. วนยธโรป อตตโน นสสตกาน อย ธมมกถโก อาปตต อาปชชมาโนป น ชานาตต อาโรเจส. เต ตสส นสสตเก ทสวา ตมหาก อปชฌาโย อาปตต อาปชชตวาป อาปตตภาว น ชานาตต อาหส. เต คนตวา อตตโน อปชฌายสส อาโรเจสส. โส เอวมาห อย วนยธโร ปพเพ อนาปตตต วตวา อทาน อาปตตต วทต มสาวาท เอโสต. เต คนตวา ตมหาก อปชฌาโย มสาวาทต กถยส. เต เอว อ ม กลห วฑฒยส. ตโต วนยธโร โอกาส ลภตวา ธมมกถกสส อาปตตยา อทสสเน อกเขปนยกมม อกาส. ตโต ปฏาย เตส ปจจยทายกา อปฏากาป เทว โกฏาสา อเหสส. โอวาทปฏคคาหกา ภกขนโยปษ อารกขเทวตาป ตาส สนทฏสมภตตา อากาสฏเทวตาป ยาว พรหมโลกาป สพเพ ปถชชนา เทว ปกขา อเหสส. ยาว อกนฏภวนา ปน เอกนนนาท โกลาหล อคมาส. อเถโก ภกข ตถาคต อปสงกมตวา อกเขปกาน ธมมเกเนวาย กมเมน อกขตโตต ลทธ อกขตตานวตตกาน อธมมเกน กมเมน อกขตโตต ลทธ อกเขปเกห วารยมานานป จ เตส ต อนปรวาเรตวา วจรณภาว อาโรเจส. ภควา สมคคา กร โหนตต เทว วาเร เปเสตวา น อจฉนต ภนเต สมคคา ภวตนต สตวา ตตยวาเร ภนโน ภกขสงโฆ ภนโน ภกขสงโฆต สตวา เตส สนตก


คนตวา อกเขปกาน อกเขปเน อตเรส จ อาปตตยา อทสสเน อาทนว กเถตวา ปน เตส ตตเถว เอกสมาย อโปสถาทน อนชานตวา ภตตคคาทส ภณฑนชาตาน อาสนนตรกาย นสทตพพนต ภตตคเค วตต ป าเปตวา อทานป ภณฑนชาตา วหรนตต สตวา ตตถ คนตวา อล ภกขเว มา ภณฑนนตอาทน วตวา ภกขเว ภณฑนกลหวคคหววาทา นาเมเต อนตถการกา กลห นสสาย ห ลฏกกาป สกณกา หตถนาค ชวตกขย ปาเปสต ลฏกกชาตก๑

กเถตวา ภกขเว สมคคา โหถ มา ววทถ ววาท นสสาย ห อเนกสหสสวฏฏกาป ชวตกขย ปตตาต วฏฏกชาตก๒ กเถส. เอวป เตส วจน อนาทยนเตส อ ตเรน ธมมวาทนา ตถาคตสส วเหส อนจฉนเตน อาคเมต ภนเต ภควา ธมมสสาม อปโปสสกโก ภนเต ภควา ทฏธมมสขวหาร อนยตโต วหรต มยเมเตน ภณฑเนน กลเหน วคคเหน ววาเทน ป ายสสามาต๓

วตเต ภตปพพ ภกขเว พาราณสย พรหมทตโต นาม กาสราชา อโหสต๔ พรหมทตเตน ทฆตสส โกสลร โ รชช อจฉนทตวา อ าตกเวเสน วสนตสส มารตภาว เจว ทฆาวกมาเรน อตตโน ชวเต ทนเน ตโต ปฏาย เตส สมคคภาว จ กเถตวา เตส ห นาม ภกขเว ราชน อาทนนทณฑาน อาทนนสตถาน เอวรป ขนตโสรจจ ภวสสต อธ โข ต ภกขเว โสเภถ ย ตมเห ๑. ข. ชา. ป จก. ๒๗/๑๗๐. ตทฏกถา ๔/๔๔๖. ๒. ข. ชา. เอก. ๒๗/๑๒. ตทฏกถา ๒/๒๙๗. ๓. ว. มหา. ๕/๓๒๑,๓๒๒,๓๓๕. ๔. ว. มหา. ๕/๓๒๒.


เอว สวากขาเต ธมมวนเย ปพพชตา สมานา ขมา จ ภเวยยาถ โสรตา๑ จาต โอวทตวาป เนว เต สมคเค กาต อสกข. โส ตาย อากณณวหารตาย อกกณ โต อห โข อทาน อากณโณ ทกข วหราม อเม จ ภกข มม วจน น กโรนต ยนนนาห เอโก คณมหา วปกฏโ วหเรยยนต จนเตตวา โกสมพย ปณฑาย จรตวา อนปโลเกตวา ภกขสงฆ เอกโกว อตตโน ปตตจวรมาทาย พาลกโลณการาม๒ คนตวา ตตถ ภคตเถรสส เอกจารกวตต กเถตวา ปาจนวสมคทาเย ตณณ กลปตตาน สามคครสานสส กเถตวา เยน ปารเลยยก ตทวสร. ตตร สท ภควา ปารเลยยก อปนสสาย รกขตวนสณเฑ ภททสาลมเล ปารเลยยเกน หตถนา อปฏ ยมาโน ผาสก วสสาวาส วส. โกสมพวาสโนป โข อปาสกา วหาร คนตวา สตถาร อปสสนตา กห ภนเต สตถาต ปจฉส. เต ภกข อาหส ปารเลยยกวนสณฑ คโตต. กการณา ภนเตต. อมเห สมคเค กาต วายม มย ปน น สมคคา อหมหาต. ภนเต ตมเห สตถ สนตเก ปพพชตวา ตสม สามคค กโรนเตป สมคคา น อหวตถาต. เอวมาวโสต. มนสสา อเม สตถ สนตเก ปพพชตวา ตสม สามคค กโรนเตป สมคคา น ชาตา มย อเม นสสาย สตถาร ทฏ น ลภมหา ๑. ว. มหา. ๕/๓๓๔-๓๓๕. ๒. ปาลย พาลกโลณการกคาโมต ทสสต.


อเมส เนว อาสน ทสสาม น อภวาทนาทน กรสสามาต ตโต ปฏาย เตส สามจมตตกป น กรส. เต อปปาหารตาย สสสมานา กตปาเหเนว อชกา หตวา อ ม อจจย เทเสตวา ขมาเปตวา อปาสกา มย สมคคา ชาตา ตมเหป โน ปรมสทสาว โหถาต อาหส. ขมาปโต ปน โว ภนเต สตถาต. น ขมาปโต อาวโสต. เตนห สตถาร ขมาเปถ สตถ ขมาปตกาเล มยป ตมหาก ปรมสทสา ภวสสามาต. เต อนโตวสสภาเวน สตถ สนตก คนต อวสหนตา ทกเขน ต อนโตวสส วตนาเมสส. สตถา ปน เตน หตถนา อปฏ ยมาโน สข วส. โสป คณ ปหาย ผาสวหารตถาย ต วนสณฑ ปาวส. ยถาห อห โข๑ อากณโณ วหราม หตถห หตถนห หตถกลเภห๒

หตถจฉาเปห ฉนนคคาน เจว ตณาน ขาทาม โอภคโคภคค จ เม สาขาภงค ขาทนต อาวลาน จ ปานยาน ปวาม โอคาหนตสส๓ เม อตตณณสส หตถนโย กาย อปนฆสนตโย คจฉนต๔ ยนนนาห เอโก คณมหา วปกฏโ วหเรยยนต. อถโข โส หตถนาโค ยถา อปกกมม เยน ปารเลยยก รกขตวนสณโฑ ภททสาลมล เยน ภควา เตนปสงกม อปสงกมตวา๕ จ ปน ภควนต วนทตวา โอโลเกนโต อ ๑. ปาลยมปน อห โข เอตาห อากณโณต ทสสต. ๒. ย. หตถกฬเภห. ๓. ตตเถว โอคาหา จ เมต. ๔. อโต ปร อากณโณ ทกข น ผาส วหราม. ยนนนาหนต. ๕. ว. มหา. ๕/๓๔๑-๓๔๒.


ก จ อทสวา ภททสาลมล ปาเทน ปหรนโต ตจเฉตวา โสณฑาย สาข คเหตวา สมมชช ตโต ปฏาย โสณฑาย ฆฏ คเหตวา ปานย ปรโภชนย อปฏเปต อณโหทเกน อตเถ สต อณโหทก ปฏยาเทต. กถ หตเถน กฏาน ฆสตวา อคค สมปาเทต ต ทารน ปกขปนโต ชาเลตวา ตตถ ปาสาเณ ปจตวา ทารทณฑเกน ปวฏเฏตวา ปรจฉนนาย ขททกโสณฑย ขปต ตโต หตถ โอตาเรตวา อทกสส ตตตภาว ชานตวา คนตวา สตถาร วนทต. สตถา อทก เต ตาปต ปารเลยยกาต วตวา ตตถ คนตวา นหายต. อถสส นานาวธาน ผลาน อาหรตวา เทต. ยทา ปน สตถา คาม ปณฑาย ปวสต ตทา สตถ ปตตจวรมาทาย กมเภ ปตฏาเปตวา สตถารา สทธเยว คจฉต. สตถา คามปจาร ปตวา ปารเลยยก อโต ปฏาย ตยา คนต น สกกา อาหร เม ปตตจวรนต อาหราเปตวา คาม ปณฑาย ปวสต. โสป ยาว สตถ นกขมนา ตตเถว ตวา สตถ อาคมนกาเล ปจจคคมน กตวา ปรมนเยเนว ปตตจวร คเหตวา วสนฏาเน โอตาเรตวา วตต ทสเสตวา สาขาย วชต รตต วาลมคปรปนถนวารณตถ มหนต ทณฑ โสณฑาย คเหตวา สตถาร รกขสสามต ยาว อรณคคมนา วนสณฑสส อนตรนตเร วจรต. ตโต ปฏายเยว กร โส วนสณโฑ รกขตวนสณโฑ นาม ชาโต. อรเณ อคคเต มโขทกทาน อาท กตวา เตเนว อปาเยน สพพวตตาน กโรต.


อเถโก มกกโฏ ต หตถ อฏาย สมฏาย ตถาคตสส อภสมาจารก กโรนต ทสวา อหป ก จเทว กรสสามต วจรนโต เอกทวส นมมกขก ทณฑกมธปฏล ทสวา ทณฑก ภ ชตวา ทณฑเกเนว สทธ มธปฏล สตถ สนตก หรตวา กทลปตต ฉนทตวา ตตถ เปตวา อทาส. สตถา คณห. มกกโฏ กรสสต น โข ปรโภค น กรสสตต โอโลเกนโต คเหตวา นสนน ทสวา ก น โขต จนเตตวา ทณฑโกฏ คเหตวา ปรวตเตตวา อปธาเรนโต อณฑกาน ทสวา ตาน สณก อปเนตวา ปน อทาส. สตถา ปรโภคมกาส. โส ตฏมานโส ต ต สาข คเหตวา นจจนโต อฏาส. อถสส คหตสาขาป อกกนตสาขาป ภชช. โส เอกสม ขาณมตถเก ปตตวา นพพทธคตโต ปสนเนเนว จตเตน กาล กตวา ตาวตสภวเน ตสโยชนเก กนกวมาเน นพพตต อจฉราสหสสปรวาโร อโหส. ตถาคตสส ตตถ หตถนาเคน อปฏ ยมานสส วสนภาโว สกลชมพทเป ปากโฏ อโหส. สาวตถนครโต อนาถปณฑโก วสาขา มหาอปาสกาต เอวมาทน มหากลาน อานนทตเถรสส สาสน ปหณส สตถาร โน ภนเต ทสเสถาต. ทสาวาสโนป ป จสตา ภกข วตถวสสา อานนทตเถร อปสงกมตวา จรสสตา โน อาวโส อานนท ภควโต สมมขา ธมมกถา สาธ มย อาวโส อานนท ลเภยยาม ภควโต สมมขา ธมมกถ สวนายาต ยาจส. เถโร เต ภกข อาทาย ตตถ คนตวา เตมาส เอกวหารโน


ตถาคตสส สนตก เอตตเกห ภกขห สทธ อปสงกมต อยตตนต จนเตตวา เต ภกข พห เปตวา เอกโกว สตถาร อปสงกม. ปารเลยยโก ต ทสวา ทณฑก อาทาย ปกขนท. สตถา โอโลเกตวา อเปห ปารเลยยก มา นวารย พทธปฏาโก เอโสต อาห. โส ตตเถว ทณฑ ฉฑเฑตวา ปตตจวรปฏคคหณ อาปจฉ. เถโร นาทาส. นาโค สเจ อคคหตวตโต ภวสสต สตถ นสทนปาสาณผลเก อตตโน ปรกขาร น เปสสตต จนเตส. เถโร ปตตจวร ภมย เปส. วตตสมปนนา ห ครน อาสเน วา สยเน วา อตตโน ปรกขาร น เปนต. โส ต ทสวา ปสนนจตโต อโหส. เถโร สตถาร วนทตวา เอกมนต นสท. สตถา อานนท เอกโกว อาคโตสต ปจฉตวา ป จสเตห ภกขห สทธ อาคตภาว สตวา กห ปน เตต วตวา ตมหาก จตต อชานนโต พห เปตวา อาคโตมหต วตเต ปกโกสาห เตต อาห. เถโร ตถา อกาส. เต ภกข อาคนตวา สตถาร วนทตวา เอกมนต นสทส. สตถา เตห สทธ ปฏสนถาร กตวา เตห ภกขห ภนเต ภควา พทธสขมาโล เจว ขตตยสขมาโล จ ตมเหห เตมาส เอกเกห ตฏนเตห นสทนเตห จ ทกกร กต วตตปฏวตตการโกป มโขทกทายโกป นาโหส ม เต วตเต ภกขเว ปารเลยยกหตถนา มม สพพกจจาน กตาน เอวรป ห สหายก ลภนเตน เอกโต วสต ยตต อลภนตสส เอกจารกภาโวว เสยโยต วตวา อมา


นาควคเค ตสโส คาถาโย อภาส " สเจ ลเภถ นปก สหาย สทธจร สาธวหาร ธร อภภยย สพพาน ปรสสยาน จเรยย เตนตตมโน สตมา. โน เจ ลเภถ นปก สหาย สทธจร สาธวหาร ธร ราชาว รฏ วชต ปหาย เอโก จเร มาตงคร เว นาโค. เอกสส จรต เสยโย นตถ พาเล สหายตา เอโก จเร น จ ปาปาน กยรา อปโปสสกโก มาตงคร เว นาโคต. " คาถาปรโยสาเน ป จสตาป เต ภกข อรหตเต ปตฏหส. อานนทตเถโร อนาถปณฑกาทห เปสต สาสน อาโรเจตวา ภนเต อนาถปณฑกปมขา ป จ อรยสาวกโกฏโย ตมหาก อาคมน ปจจาสสนตต อาห. สตถา เตนห คณหาห ปตตจวรนต ปตตจวร คาหาเปตวา นกขม. นาโค คนตวา มคเค ตรย อฏาส. ภกข ต ทสวา ภควนต ปจฉส ก กโรต ภนเตต. ตมหาก ภกขเว ภกข ทาต ปจจาสสต ทฆรตต โข ปนาย มยห อปการโก นาสส จตต โกเปต วฏฏต นวตตถ ภกขเวต. สตถา ภกข คเหตวา นวตต. หตถป วนสณฑ ปวสตวา


ปนสกทลผลาทน นานาผลาน สหรตวา ราส กตวา ปนทวเส ภกขน อทาส. ป จสตา ภกข สพพาน เขเปต นาสกขส. ภตตกจจปรโยสาเน สตถา ปตตจวร คเหตวา นกขม. นาโค ภกขน อนตรนตเรน คนตวา สตถ ปรโต ตรย อฏาส. ภกข ต ทสวา ภควนต ปจฉส ก กโรต ภนเตต. อย ภกขเว ตมเห เปเสตวา ม นวตเตตต. เอว ภนเตต. อาม ภกขเวต. อถ น สตถา ปารเลยยก อท มม อนวตตคมน ตว อมนา อตตภาเวน ฌาน วา วปสสน วา มคคผล วา นตถ ตฏ ตวนต อาห. ต สตวา นาโค มเข โสณฑ ปกขปตวา โรทนโต ปจฉโต ปจฉโต อคมาส. โส ห สตถาร นวตเตต ลภนโต เตเนว นยาเมน ยาวชว ปฏชคเคยย. สตถา ปน ต คามปจาร ปตวา ปารเลยยก อโต ปฏาย ตว อภม มนสสาวาโส สปรปนโถ ตฏ ตวนต อาห. โส โรทมาโน ตตถ ตวา สตถร จกขปถ วชหนเต หทเยน ผลเตน กาล กตวา สตถร ปสาเทน ตาวตสภวเน ตสโยชนเก กนกวมาเน อจฉราสหสสมชเฌ นพพตต. ปารเลยยกเทวปตโตเตววสส นาม อโหส. สตถาป อนปพเพน เชตวน อคมาส. โกสมพกา ภกข สตถา กร สาวตถ อาคโตต สตวา สตถาร ขมาเปต ตตถ อคมส. โกสลราชา เต กร โกสมพกา ภณฑนการกา ภกข อาคจฉนตต สตวา สตถาร อปสงกมตวา อห ภนเต เตส มม วชต ปวสต น ทสสามต อาห.


มหาราช สลวนตา เต ภกข เกวล อ ม ววาเทน มม วจน น คณหส อทาน ม ขมาเปต อาคจฉนต อาคจฉนต มหาราชาต. อนาถปณฑโกป ภนเต อห เตส วหาร ปวสต น ทสสามต วตวา ตเถว ภควตา ปฏกขตโต ตณห อโหส. สาวตถย อนปปตตาน ปน เตส ภควา เอกมนเต ววตต การาเปตวา เสนาสน ทาเปส. อ เ ภกข เตห สทธ เนว เอกโต นสทนต น ตฏนต. อาคตาคตา สตถาร ปจฉนต กตเม เต ภนเต ภณฑนการกา โกสมพกา ภกขต. สตถา เอเตต ทสเสต. เต เอเต กร เต เอเต กร เตต อาคตาคเตห องคลยา ทสสยมานา ลชชาย สส อกขปต อสกโกนตา ภควโต ปาทมเล นปชชตวา ภควนต ขมาเปสส. สตถา ภารย โว ภกขเว กต ตมเห นาม มาทสสส พทธสส สนตเก ปพพชตวาป มย สามคค กโรนเต มม วจน น กรตถ โปราณกปณฑตาป วชฌปปตตาน มาตาปตน โอวาท สตวา เตส ชวตา โวโรปยมาเนสป ต อนตกกมตวา ปจฉา ทวส รฏเส รชช การยสต วตวา ปนเทว ทฆาวกมารชาตก กเถตวา เอว ภกขเว ทฆาวกมาโร มาตาปตส ชวตา โวโรปยมาเนสป เตส โอวาท อนตกกมตวา ปจฉา พรหมทตตสส ธตร ลภตวา ทวส กาสโกสลรฏเส รชช กาเรส ตมเหห ปน มม วจน อกโรนเตห ภารย กตนต วตวา อม คาถมาห


" ปเร จ น วชานนต มยเมตถ ยมาม เส เย จ ตตถ วชานนต ตโต สมมนต เมธคาต. " ตตถ ปเรต ปณฑเต เปตวา ตโต อ เ ภณฑนการกา ปเร นาม. เต ตตถ สงฆมชเฌ โกลาหล กโรนตา มย ยมาม เส อปรมาม นสสาม สสต สมป มจจสนตก คจฉามาต น วชานนต. เย จ ตตถ วชานนตต เย ตตถ ปณฑตา มย มจจสมป คจฉามาต วชานนต. ตโต สมมนต เมธคาต เอว ห เต ชานนตา โยนโสมนสการ อปปาเทตวา เมธคาน กลหาน วปสมาย ปฏปชชนต อถ เตส ตาย ปฏปตตยา เต เมธคา สมมนต. อถวา ปเร จาต ปพเพ มยา มา ภกขเว ภณฑนนตอาทน วตวา โอวทยมานาป มม โอวาทสส อปฏคคหเณน อมามกา ปเร นาม มย ฉนทาทวเสน มจฉาคาห คเหตวา เอตถ สงฆมชเฌ ยมามเส ภณฑนาทน วฑฒยา วายมามาต น วชานนต. อทาน ปน โยนโส ปจจเวกขมานา ตตถ ตมหาก อนตเร เย ปณฑตปรสา ปพเพ มย ฉนทาทวเสน วายมนตา อโยนโส ปฏปนนาต วชานนต ตโต เตส สนตกา เต ปณฑตปรเส นสสาย อเมทาน กลหสงขาตา เมธคา สมมนตต อยเมตถ อตโถต. คาถาปรโยสาเน สมปตตภกข โสตาปตตผลาทส ปตฏหสต. โกสมพกวตถ. -----------


จลลกาลมหากาลวตถ. [ ๖ ] สภานปสส วหรนตนต อม ธมมเทสน สตถา เสตพยนคร อปนสสาย สสปาวเน วหรนโต จลลกาลมหากาเล อารพภ กเถส. เสตพยนครวาสโน ห จลลกาโล มชฌมกาโล มหากาโล จาต ตโย ภาตโร กฏมพกา. เตส เชฏกนฏา ทสาส วจรตวา ป จห สกฏสเตห ภณฑ อาหรนต. มชฌมกาโล อาภต วกกณาต. อเถกสม สมเย เต อโภป ภาตโร ป จห สกฏสเตห นานาภณฑ คเหตวา สาวตถ คนตวา สาวตถยา จ เชตวนสส จ อนตเร สกฏาน โมจยส. เตส มหากาโล สายณหสมเย มาลาคนธาทหตเถ สาวตถวาสโน อรยสาวเก ธมมสสวนาย คจฉนเต ทสวา กห อเม คจฉนตต ปจฉตวา ตมตถ สตวา อหป คมสสามต จนเตตวา กนฏ อามนเตตวา ตาต สกเฏส อปปมตโต โหห อหป ธมม โสต คมสสามต วตวา คนตวา ตถาคต วนทตวา ปรสปรยนเต นสท. สตถา ตทวส ตสส อชฌาสเยน อนปพพกถ กเถนโต ทกขกขนธสตตาทวเสน อเนกปรยาเยน กามาน อาทนว โอการ สงกเลส จ กเถส. ต สตวา มหากาโล สพพ กร ปหาย คนตพพ ปรโลก คจฉนต เนว โภคา น าตโย อนคจฉนต ก เม ฆราวาเสน ปพพชสสามต จนเตตวา มหาชเน วนทตวา ปกกนเต สตถาร ปพพชช ยาจตวา สตถารา นตถ เต โกจ อปโลเกตพโพต วตเต กนฏโ เม อตถ ภนเตต วตวา เตนห อปโลเกห นนต วตเต สาธ ภนเตต อาคนตวา


กนฏ เอตทโวจ ตาต อม สพพ สาปเตยย ปฏปชชาต.๑

ตมเห ปน ภาตกาต. อห สตถ สนตเก ปพพชสสามต. โส ต นานปปกาเรห ยาจตวา นวตเตต อสกโกนโต สาธ สาม ยถาชฌาสย กโรถาต อาห. มหากาโล คนตวา สตถ สนตเก ปพพช. อห ภาตก คเหตวาว อปปพพชสสามต จลลกาโลป ปพพช. อปรภาเค มหากาโล อปสมปท ลภตวา สตถาร อปสงกมตวา สาสเน ธราน ปจฉตวา สตถารา ทวส ธเรส กถเตส อห ภนเต มหลลกกาเล ปพพชตตตา คนถธร ปเรต น สกขสสาม วปสสนาธร ปน ปเรสสามต ยาว อรหตตา โสสานกธตงค กถาเปตวา ปมยามาตกกเม สพเพส นทท โอกกนเตส สสาน คนตวา ปจจสกาเล สพเพส อนฏ เตสเยว วหาร อาคจฉต. อเถกา สสานโคปกา กาล นาม ฉวฑาหกา เถรสส ตฏาน จ นสทนฏาน จ จงกมนฏาน จ ทสวา โก น โข อธาคจฉต ปรคคณหสสาม นนต ปรคคณหต อสกโกนต เอกทวส สสานกฏกาย ทป ชาเลตวา ปตตธตโร อาทาย คนตวา เอกมนเต นลนา มชฌมยาเม เถร อาคจฉนต ทสวา คนตวา วนทตวา อยโย โน ภนเต อมสม าเน วหรตต อาห. อาม อปาสเกต. ภนเต สสาเน วหรนเตห นาม วตต อคคณหต วฏฏตต. เถโร ก ปน มย ตยา กถตวตเต วตตสสามาต ๑. ปฏจฉาตป ม. ปฏปชชาห.


อวตวา ก กาต วฏฏต อปาสเกต อาห. ภนเต โสสานเกห นาม สสาเน วสนภาโว สสานโคปกาน วหาเร มหาเถรสส คามโภชกสส จ กเถต วฏฏตต. กการณาต. กตกมมา โจรา สามเกห ปทานปท อนพนธนตา สสาเน ภณฑก ฉฑเฑตวา ปลายนต อถ มนสสา โสสานกาน ปรปนถ กโรนต เอเตส ปน กถเต มย อมสส ภททนตสส เอตตกนนาม กาล เอตถ วสนภาว ชานาม อโจโร เอโสต อปททว นวาเรนต ตสมา เอเตส กเถต วฏฏตต. อ ก กาตพพนต. ภนเต สสาเน วสนเตน นาม อยเยน มจฉมสปฏตลคฬาทน วชเชตพพาน ทวา น นททายตพพ อกสเตน ภวตพพ อารทธวรเยน อสเน อมายาวนา หตวา กลยาณชฌาสเยน ภวตพพ สาย สพเพส สตเตส วหารโต อาคนตพพ ปจจสกาเล สพเพส อนฏ เตสเยว วหาร คนตพพ สเจ ภนเต อยโย อมสม าเน เอว วหรนโต ปพพชตกจจ มตถก ปาเปต สกขสสต สเจ มตสรร อาเนตวา ฉฑเฑนต กมพลกฏาคาร อาโรเปตวา คนธมาลาทห สกการ กตวา สรรกจจ กรสสาม โน เจ สกขสสต จตก อาโรเปตวา อคค ชาเลตวา สงกนา อากฑฒตวา พห เปตวา๑ ผรสนา โกฏเฏตวา ขณฑาขณฑก ฉนทตวา อคคมห ปกขปตวา ตยห๒ ทสเสตวา๒ ฌาเปสสามต. อถ น เถโร สาธ ภทเท เอก ปน รปารมมณ ทสวา มยห กเถหต อาห. สา สาธต ปจจสโสส. เถโร ยถาชฌาสเยน ๑. ส. ม. ขปตวา. ๒. ส. ม. นตถ อตเรกปเทห ภวตพพ.


สสาเน สมณธมม กโรต. จลลกาลตเถโร ปน อฏาย สมฏาย ฆราวาส จนเตต ปตตทาร อนสสรต อย เม ภาตโก อตภารย กมม กโรตต จนเตส. อเถกา กลธตา ตมหตต สมฏ เตน พยาธนา สายณหสมเย อมลาตา อกลนตา กาลมกาส. ตเมน าตโย ทารเตลาทห สทธ สาย สสาน เนตวา สสานโคปกาย อม ฌาเปหต ภต ทตวา นยยาเทตวา ปกกมส. สา ตสสา ปารปนวตถ อปเนตวา ต มหตตมต ปณตปปณต สวณณวณณ สรร ทสวา อม อยยสส ทสเสต ปฏรป อารมมณนต จนเตตวา คนตวา เถร วนทตวา เอวรป นาม ภนเต อารมมณ อตถ โอโลเกยยาถาต อาห. เถโร สาธต คนตวา ปารปนวตถ นหราเปตวา ปาทตลโต ยาว เกสคคา โอโลเกตวา อตปณตเมต รป สวณณวณณ อคคมห น ปกขปตวา มหาชาลาห คหตกาเล มยห อาโรเจยยาสต วตวา สกฏานเมว คนตวา นสท. สา ตถา กตวา เถรสส อาโรเจส. เถโร คนตวา โอโลเกส. ชาลาย ปหฏปหฏฏาเน กวรคาว วย สรรวณณ อโหส. ปาทา นมตวา โอลมพส หตถา ปฏกชชส ลลาฏ๑ นจจมม อโหส. เถโร อท สรร อทาเนว โอโลเกนตาน อปรยนตกร หตวา อทาเนว ขยปปตต วยปปตตนต รตตฏาน คนตวา นสทตวา ขยวย สมปสสมาโน ๑. ส. ม. นลาฏ.


" อนจจา วต สงขารา อปปาทวยธมมโน อปปชชตวา นรชฌนต เตส วปสโม สโขต๑ " คาถ วตวา วปสสน วฑเฒตวา สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ. ตสม อรหตต ปตเต สตถา ภกขสงฆปรวโต จารก จรมาโน เสตพยนคร คนตวา สสปาวน ปาวส. จลลกาลสส ภรยาโย สตถา กร อนปปตโตต สตวา อมหาก สามก คณหสสามาต เปเสตวา สตถาร นมนตาเปสส. พทธาน ปน อปรจตฏาเน อาสนป ตต อาจกขนเตน เอเกน ภกขนา ปมตร คนต วฏฏต. พทธาน ห มชฌมฏาเน อาสน ป าเปตวา ตสสm ทกขณโต สารปตตตเถรสส วามโต มหาโมคคลลานตเถรสส ตโต ปฏาย อโภส ปสเสส ภกขสงฆสส อาสน ป าเปตพพ โหต ตสมา มหากาลตเถโร จวรปารปนฏาเน ตวา ตว ปรโต คนตวา อาสนป ตต อาจกขาหต จลลกาล เปเสส. ตสส ทฏกาลโต ปฏาย เคหชนา เตน สทธ ปรหาส กโรนตา นจาสนาน สงฆตเถรโกฏย อตถรนต อจจาสนาน สงฆนวกโกฏย. อตโร มา เอว กโรถ อจจาสนาน อปร ป าเปถ นจาสนาน เหฏาต อาห. อตถโย ตสส วจน อสณนตโย วย ตว ก กโรนโต วจรส ก ตว อาสนาน ป าเปต น วฏฏต ตว ก อาปจฉตวา ปพพชโต เกน ปพพชาปโตส กสมา อธาคโตสต วตวา นวาสนปารปน อจฉนทตวา เสตกาน ๑. ท. มหา. ๑๐/๑๘๑. ส. ส. ๑๕/๘. ส. น. ๑๖/๒๒๘. ข. ชา. เอก. ๒๗/๓๑.


วตถาน นวาเสตวา สเส มาลาจมพฏก เปตวา คจฉ ตว สตถาร อาเนห มย อาสนาน ป าเปสสามาต ปหณส. โส นจร ภกขภาเว ตวา อวสสโกว อปปพพชตวา ลชชต น ชานาต ตสมา เตน อากปเปน นราสงโกว คนตวา สตถาร วนทตวา พทธปปมข ภกขสงฆ อาทาย อาคโต. ภกขสงฆสส ปน ภตตกจจาวสาเน มหากาลสส ภรยาโย อมาห อตตโน สามโก คหโต มยป อมหาก สามก คณหสสามาต จนเตตวา ปนทวสตถาย สตถาร นมนตยส. ตทา ปน อาสนป าปนตถ อ โ ภกข อคมาส. ตา ตสม ขเณ โอกาส อลภตวา พทธปปมข ภกขสงฆ นสทาเปตวา ภกข อทส. จลลกาลสส ปน เทว ภรยาโย มชฌมกาลสส จตสโส มหากาลสส อฏ. ภกขป ภตตกจจ กาตกามา นสทตวา ภตตกจจมกส พห คนตกามา อฏาย อคมส. สตถา ปน นสทตวา ภตตกจจ กร. ตสส ภตตกจจปรโยสาเน ตา อตถโย ภนเต มหากาโล อมหาก อนโมทน กตวา คมสสต ตมเห ปรโต คจฉถาต วทส. สตถา สาธต วตวา ปรโต อคมาส. คามทวาร ปตวา ภกขสงโฆ อชฌาย กนนาเมต สตถารา กต ตวา น โข กต อทาห อชานตวา หยโย จลลกาลสส ปรโต คตตตา ปพพชชนตราโย ชาโต อชช อ สส ปรโต คตตตา อนตราโย นาโหส อทาน สตถา มหากาล นวตเตตวา อาคโต สลวา โข ปน ภกข อาจารสมปนโน กรสสนต น โข ตสส ปพพชชนตรายนต.


สตถา เตส วจน สตวา นวตตตวา โต ก กเถ ภกขเวต ปจฉ. เต ตมตถ อาโรเจสส. ก ปน ตมเห ภกขเว จลลกาล วย มหากาล สลลกเขถาต. อาม ภนเต ตสส ห เทว ปชาปตโย อมสส อฏ อฏห ปรกขปตวา คหโต ก กรสสต ภนเตต. สตถา มา ภกขเว เอว อวจตถ จลลกาโล อฏาย สมฏาย สภารมมณพหโล วหรต ปปาตตเฏ ตทพพลรกขสทโส มยห ปน ปตโต มหากาโล อสภานปสส วหรต ฆนเสลปพพโต วย อจโล วาต วตวา อมา คาถาโย อภาส " สภานปสส วหรนต อนทรเยส อสวต โภชนมห อมตต กสต หนวรย ต เว ปสหต มาโร วาโต รกขว ทพพล. อสภานปสส วหรนต อนทรเยส สสวต โภชนมห จ มตต สทธ อารทธวรย ต เว นปปสหต มาโร วาโต เสลว ปพพตนต. " ตตถ สภานปสสนต สภ อนปสสนต. อฏารมมเณ มานส วสสชเชตวา วหรนตนต อตโถ. โย ห ปคคโล นมตตคคาห อนพย ชนคคาห คณหนโต นขา โสภณาต คณหาต องคลโย โสภณาต คณหาต หตถา ปาทา ชงฆา อร กฏ อทร ถนา ควา โอฏโ ทนตา มข นาสา อกขน กณณา ภมกา ลลาฏ เกสา โสภณาต คณหาต เกสา โลมา นขา ทนตา ตโจ โสภโณต คณหาต วณโณ สโภ สณาน สภนต คณหาต


อย สภานปสส นาม ต เอว สภานปสส วหรนต. อนทรเยสต จกขาทส ฉส อนทรเยส. อสวตนต จกขทวาราทน อรกขนต. อมตต นต ปรเยสนมตตา ปฏคคหณมตตา ปรโภคมตตาต อมสสา มตตาย อชานนโต โภชนมห อมตต . อปจ ปจจ- เวกขณมตตา วสสชชนมตตาต อมสสาป มตตาย อชานนโต อมตต . อท โภชน ธมมก อท อธมมกนตป อชานนต. กสตนต กามพยาปาทวหสาวตกกวสกตาย กสต. หนวรยนต นพพรย จตส อรยาปเถส วรยกรณวรหต. ปสหตต อภภวต อชโฌตถรต. วาโต รกขว ทพพลนต พลววาโต ฉนนตเฏ ชาต ทพพลรกข วย. ยถา ห โส วาโต ตสส รกขสส ปปผผลปลลวาทนป ปาเตต ขททกสาขาป ภ ชต มหาสาขาป ภ ชต สมลป ต รกข อพพตเตตวา อทธมล อโธสาข กตวา คจฉต เอวเมว เอวรป ปคคล อนโต อปปนโน กเลสมาโร ปสหต พลววาโต ทพพลรกขสส ปปผผลปลลวาทปาตน วย ขททานขททกาปตตอาปชชนป กโรต ขททกสาขาภ ชน วย นสสคคยาทอาปตตอาปชชนป กโรต มหาสาขาภ ชน วย เตรสสงฆาทเสสาปชชนป กโรต อพพตเตตวา อทธมล เหฏาสาข กตวา ปาตน วย ปาราชกาปตตอาปชชนป กโรต สวากขาตสาสนา นหรตวา กตปาเหเนว คหภาว ปาเปต เอวรป ปคคล กเลสมาโร อตตโน วเส วตเตตต อตโถ. อสภานปสสนต ทสส อสเภส อ ตร อสภ ปสสนต


ปฏกลมนสกาเร ยตต เกเส อสภโต ปสสนต โลเม นเข ทนเต ตจ วณณ สณาน อสภโต ปสสนต. อนทรเยสต ฉส อนทรเยส. สสวตนต นมตตคคาหาทวรหต ปหตทวาร. อมตต ตาปฏปกเขน โภชนมห จ มตต . สทธนต กมมสส เจว ผลสส จ สททหน- ลกขณาย โลกยสทธาย เจว ตส วตถส อเวจจปปสาทสงขาตาย โลกตตรสทธาย จ สมนนาคต. อารทธวรยนต ปคคหตวรย ปรปณณวรย. ต เวต ต เอวรป ปคคล. ยถา ทพพลวาโต สณก ปหรนโต เอกฆน เสล จาเลต น สกโกต ตถา อพภนตเร อปปชชมาโนป ทพพลกเลสมาโร นปปสหต โขเภต กมเปต จาเลต น สกโกตต อตโถ. ตาป โข ตสส ปราณทตยกา เถร ปรวาเรตวา ตว ก อาปจฉตวา ปพพชโต อทาน คห ภวสสส น ภวสสสตอาทน วตวา กาสายาน นหรตกามา อเหสส. เถโร ตาส อาการ สลลกเขตวา นสนนาสนา วฏาย อทธยา อปปตตวา กฏาคารกณณก ภนทตวา อากาเสน คนตวา สตถร คาถา ปรโยสาเปนเตเยว สตถ สวณณวณณ สรร อภตถวนโต โอตรตวา ตถาคตสส ปาเท วนท. คาถาปรโยสาเน สมปตตภกข โสตาปตตผลาทส ปตฏหสต. จลลกาลมหากาลวตถ. ---------------


๗. เทวทตตวตถ. [ ๗ ] อนกกสาโวต อม ธมมเทสน สตถา เชตวเน วหรนโต ราชคเห เทวทตตสส คนธารกาสาวลาภ อารพภ กเถส. เอกสม ห สมเย เทว อคคสาวกา ป จสเต ป จสเต อตตโน ปรวาเร อาทาย สตถาร อาปจฉตวา เชตวนโต ราชคห อคมส. ราชคหวาสโน เทวป ตโยป พหป เอกโต หตวา อาคนตกทาน อทส. อเถกทวส อายสมา สารปตโต อนโมทน กโรนโต อปาสกา เอโก สย ทาน เทต ปร น สมาทเปต โส นพพตตนพพตตฏาเน โภคสมปท ลภต โน ปรวารสมปท เอโก ปร สมาทเปต สย น เทต นพพตตนพพตตฏาเน ปรวารสมปท ลภต โน โภคสมปท เอโก สยป น เทต ปรป น สมาทเปต โส นพพตตนพพตตฏาเน ก ชกมตตป กจฉปร น ลภต อนาโถ โหต นปปจจโย เอโก สยป เทต ปรป สมาทเปต โส นพพตต- นพพตตฏาเน อตตภาวสเตป อตตภาวสหสเสป อตตภาวสต- สหสเสป โภคสมปท เจว ปรวารสมปท จ ลภตตเอว ธมม เทเสส. ตเมโก ปณฑตปรโส สตวา อจฉรยา วต โภ ธมมเทสนา สขการณ กถต มยา อมาส ทวนน สมปตตน นปผาทนกกมม กาต วฏฏตต จนเตตวา ภนเต เสว มยห ภกข คณหถาต เถร นมนเตส. กตตเกห เต ภกขห อตโถ อปาสกาต. กตตกา ปน โว ภนเต ปรวาราต. สหสสมตตา อปาสกาต. สพเพห สทธเยว ภกข คณหถ ภนเตต. เถโร อธวาเสส. อปาสโก


นครวถย จรนโต อมมตาตา มยา ภกขสหสส นมนตต ตมเห กตตกาน ภกขน ภกข ทาต สกขสสถ ตมเห กตตกานนต สมาทเปต. มนสสา อตตโน อตตโน ปโหนกนยาเมน มย ทสนน ทสสาม มย วสตยา มย สตสสาต อาหส. อปาสโก เตนห เอกสม าเน สมาคม กตวา เอกโตว ปจสสาม สพเพ เตลตลตณฑลสปปผาณตาทน สมาหรถาต เอกสม าเน สมาหราเปส. อถสส เอโก กฏมพโก สตสหสสคฆนก คนธารกาสาววตถ ทตวา สเจ เต ทานวฏฏ นปปโหต อท วสสชเชตวา ยทน ต ปเรยยาส สเจ ปโหต ยสส อจฉส ตสส ภกขโน ทเทยยาสต อาห. ตทา ตสส สพพ ทานวฏฏ ปโหส ก จ อนนนาม นาโหส. โส มนสเส ปจฉ อท อนคฆกาสาว เอเกน กฏมพเกน เอว นาม วตวา ทนน ทานวฏฏ อตเรก ชาต กสสท เทมาต. เอกจเจ สารปตตตเถรสสาต อาหส. เอกจเจ เถโร สสสปรปากสมเย อาคนตวา คมนสโล เทวทตโต อมหาก มงคลามงคเลส สหาโย อทกมณโก วย นจจ ปตฏ โต ตสส ต เทมาต อาหส. สมพหลกาย กถายป เทวทตตสส ทาตพพนต วตตาโร พหตรา อเหสส. อถ น เทวทตตสส อทส. โส ต ฉนทตวา สพพตวา รชตวา นวาเสตวา ปารปตวา วจรต. มนสสา ต ทสวา นยท เทวทตตสส อนจฉวก สารปตตตเถรสส อนจฉวก เทวทตโต อตตโน อนนจฉวก นวาเสตวา ปารปตวา วจรตต วทส. อเถโก ทสาวาสโก ภกข ราชคหา สาวตถ คนตวา สตถาร


วนทตวา กตปฏสนถาโร สตถารา ทวนน อคคสาวกาน ผาสวหาร ปจฉโต อาทโต ปฏาย สพพ ต ปวตต อาโรเจส. สตถา น โข ภกข อทาเนว โส อตตโน อนนจฉวก วตถ ธาเรต ปพเพป ธาเรสเยวาต วตวา อตต อาหร อตเต พาราณสย พรหมทตเต รชช กาเรนเต พาราณสวาส เอโก หตถมารโก หตถ มาเรตวา ทนเต จ ตเจ จ อนตาน จ ฆนมส จ อาหรตวา วกกณนโต ชวต กปเปส. อเถกสม อร เ อเนกสหสสา หตถ โคจร คเหตวา คจฉนตา ปจเจกพทเธ ทสวา ตโต ปฏาย คจฉมานา คมนาคมนกาเล ชนนเกห นปตตวา วนทตวา ปกกมนต. เอกทวส หตถมารโก ต กรย ทสวา อห อเม กจเฉน มาเรม อเม จ คมนาคมนกาเล ปจเจกพทเธ วนทนต กนน โข ทสวา วนทนตต จนเตนโต กาสาวนต สลลกเขตวา มยาป อทาน กาสาว ลทธ วฏฏตต จนเตตวา เอกสส ปจเจกพทธสส ชาตสสร โอรยห นหายนตสส ตเร ปเตส กาสาเวส จวร เถเนตวา เตส หตถน คมนาคมนมคเค สตต คเหตวา สสส ปารปตวา นสทต. หตถ ต ทสวา ปจเจกพทโธต ส าย วนทตวา ปกกมนต. โส เตส สพพปจฉโต คจฉนต สตตยา ปหรตวา มาเรตวา ทนตาทน คเหตวา เสส ภมย นขนตวา คจฉต. อปรภาเค โพธสตโต หตถโยนย ปฏสนธ คเหตวา หตถเชฏโก ยถปต อโหส. ตทาป โส ตเถว กโรต. มหาปรโส อตตโน ปรสาย ปรหาน ตวา กห อเม หตถ คตา มนทา ชาตาต ปจฉตวา


น ชานาม สามต วตเต กห๑ คจฉนตา ม อนาปจฉา น คมสสนต ปรปนเถน ภวตพพนต จนเตตวา เอกสม าเน กาสาว ปารปตวา นสนนสส สนตกา ปรปนเถน ภวตพพนต ปรสงกตวา ต ปรคคณหต สพเพ หตถ ปรโต เปเสตวา สย ปจฉโต วลมพมาโน อาคจฉต. โส เสสหตถส วนทตวา คเตส มหาปรส อาคจฉนต ทสวา จวร สหรตวา สตต วสสชช. มหาปรโส สต อปฏเปตวา อาคจฉนโต ปจฉโต ปฏกกมตวา สตต ว เจส. อถ น อมนา เม หตถ นาสตาต คณหต ปกขนท. อตโร เอก รกข ปรโต กตวา นลย. อถ น รกเขน สทธ โสณฑาย ปรกขปตวา คเหตวา ภมย โปเถสสามต เตน นหรตวา ทสสต กาสาว ทสวา สจาห อมสม ทสสสสาม อเนกสหสเสส เม พทธปปจเจกพทธขณาสเวส ลชชา นาม ภนนา ภวสสตต อธวาเสตวา ตยา เม เอตตกา าตกา นาสตาต ปจฉ. อาม สามต. กสมา เอว ภารย กมม อกาส อตตโน อนนจฉวก วตราคาน อนจฉวก วตถ ปรทหตวา เอวรป ปาปกมม กโรนเตน ภารย ตยา กตนต. เอว จ ปน วตวา อตตรป นคคณหนโต " อนกกสาโว กาสาว โย วตถ ปรทเหสสต อเปโต ทมสจเจน น โส กาสาวมรหต โย จ วนตกสาวสส สเลส สสมาหโต อเปโต ทมสจเจน ส เว กาสาวมรหตต " ๑. กหนต ปจฉนสทโท. เอตถ ปน ปจฉา นตถ ตสมา ยตถาต วา ยตถ กตถจต วา ยตตตร.


คาถ๑ วตวา อยตตนเต กตนต วตวา ต วสสชเชส. สตถา อม ธมมเทสน อาหรตวา ตทา หตถมารโก เทวทตโต อโหส ตสส นคคหโก หตถนาโค อหเมวาต ชาตก สโมธาเนตวา น โข ภกข อทาเนว ปพเพป เทวทตโต อตตโน อนนจฉวก วตถ ธาเรสเยวาต วตวา อมา คาถา อภาส " อนกกสาโว กาสาว โย วตถ ปรทเหสสต อเปโต ทมสจเจน น โส กาสาวมรหต โย จ วนตกสาวสส สเลส สสมาหโต อเปโต ทมสจเจน ส เว กาสาวมรหตต. ๒ " ฉททนตชาตเกนาป อยมตโถ ทเปตพโพต. ตตถ อนกกสาโวต กามราคาทห กสาเวห สกสาโว. ปรทเหสสตต นวาสนปารปนตถรณวเสน ปรภ ชสสต. ปร- ทหสสตตป ปาโ. อเปโต ทมสจเจนาต อนทรยทมเนน เจว ปรมตถสจจปกขเกน จ วจสจเจน อเปโต. วยตโตต อตโถ. น โสต โส เอวรโป ปคคโล กาสาว ปรทหต นารหต. วนตกสาวสสาต จตห มคเคห วนตกสาโว ฉฑฑตกสาโว ปหนกสาโว อสส. สเลสต จตส ปารสทธสเลส. สสมาหโตต สฏ สมาหโต สฏ โต. อเปโตต อนทรยทมเนน เจว วตตปปกาเรน จ วจสจเจน อเปโต. ส เวต โส เอวรโป ปคคโล ต กาสาววตถ อรหตต. ๑. คาถาต ยตตตร. ๒. ข. ชา. ท. ๒๗/๘๓. ตทฏกถา. ๓/๒๖๑.


คาถาปรโยสาเน โส ทสาวาสโก ภกข โสตาปนโน ชาโต. อ เป พห โสตาปตตผลาทน ปาปณส. เทสนา มหาชนสส สาตถกา อโหสต. เทวทตตวตถ. ---------- ๘. ส ชยวตถ. [ ๘ ] อสาเร สารมตโนต อม ธมมเทสน สตถา เวฬวเน วหรนโต ทวห๑ อคคสาวเกห นเวทต ส ชยสส อนาคมน อารพภ กเถส. ตตราย อนปพพกถา อมหาก ห สตถา อโต กปปสตสหสสาธกาน จตนน อสงเขยยาน มตถเก อมรวตนคเร สเมโธ นาม พราหมณกมาโร หตวา สพพสปปาน๒ นปผตต ปตโต๓ มาตาปตน อจจเยน อเนก- โกฏสงขย ธน ปรจจชตวา อสปพพชช ปพพชตวา หมวนเต วสนโต ฌานาภ าโย นพพตเตตวา อากาเสน คจฉนโต ทปงกรทสพลสส สทสสนวหารโต อมรวตนคร๔ ปวสนตถาย มคค โสธยมาน ทสวา สยป เอก ปเทส คเหตวา ตสม อนฏ เตเยว๕

อาคตสส สตถโน อตตาน เสต กตวา อชนจมม กลเล๖ อตถรตวา ๑. ส. ม. ย. ทวหต นตถ. ๒. ส. ม. ย. สพพสปเปส. ๓. ส. ม. ย. ปตวา. ๔. ส. ย. รมมวตนคร. ม. รมมวตนคเร. ๕. ส. ม. ย. อโสธเตเยว. ๖. ม. กลเล อชนจมม. ส. ย. อชนจมมนต นตถ.


สตถา สสาวกสงโฆ กลล อนกกมตวา ม อกกมนโต คจฉตต นปนโน สตถารา๑ ทสวาว พทธงกโร เอส อนาคเต กปปสตสหสสาธกาน จตนน อสงเขยยาน ปรโยสาเน โคตโม นาม พทโธ ภวสสตต พยากโต ตสส สตถโน อปรภาเค โกณฑ โ สมงคโล สมโน เรวโต โสภโต อโนมทสส ปทโม นารโท ปทมตตโร สเมโธ สชาโต ปยทสส อตถทสส ธมมทสส สทธตโถ ตสโส ปสโส วปสส สข เวสสภ กกสนโธ โกนาคมโน กสสโป จาต โลก โอภาเสตวา อปปนนาน อเมสป เตวสตยา พทธาน สนตเก ลทธพยากรโณ ทส ปารมโย ทส อปปารมโย ทส ปรมตถปารมโยต สมตสปารมโย ปเรตวา เวสสนตรตตภาเว โต สตตกขตต ปวกมปนาน มหาทานาน ทตวา ปตตทาร ปรจจชตวา อายปรโยสาเน ตสตปเร นพพตตตวา ตตถ ยาวตายก ตวา ทสสหสสจกกวาฬเทวตาห สนนปตตวา " กาโลยนเต มหาวร อปปชช มาตกจฉย สเทวก ตารยนโต พชฌสส อมต ปทนต " วตเต ป จ มหาวโลกนาน วโลเกตวา ตโต จโต สกยราชกเล ปฏสนธ คเหตวา ตตถ มหาสมปตตยา ปรจารยมาโน อนกกเมน ภทรโยพพน ปตวา ตณณ อตน อนจฉวเกส ตส ปาสาเทส เทวโลกสร วย รชชสร อนภวนโต อยยานกฬาย คมนสมเย อนกกเมน ชณณพยาธมตสงขาเต ตโย เทวทเต ทสวา ๑. ส. ม. ย. เอตถนตเร ตนต ทสสต.


ส ชาตสเวโค นวตตตวา จตตถวาเร ปพพชต ทสวา สาธ ปพพชชาต ปพพชชาย รจ อปปาเทตวา อยยาน คนตวา ตตถ ทวส เขเปตวา มงคลโปกขรณตเร นสนโน กปปกเวส คเหตวา อาคเตน วสสกมมนา เทวปตเตน อลงกตปฏยตโต ราหลกมารสส ชาตสาสน สตวา ปตตสเนหสส พลวภาว ตวา ยาว อท พนธน น พนธต ตาวเทว ฉนทสสามต จนเตตวา สาย นคร ปวสนโต " นพพตา นน สา มาตา นพพโต นน โส ปตา นพพตา นน สา นาร ยสสาย อทโส ปตต " กสาโคตมยา นาม ปตจฉาธตาย ภาสต อม คาถ สตวา อห อมาย นพพตปท สาวโตต ควโต มตตาหาร โอม จตวา ตสสา เปเสตวา อตตโน ภวน ปวสตวา สรสยเน นสนโน นททปคตาน นาฏกตถน วปปการ ทสวา นพพนนหทโย ฉนน อฏาเปตวา กนถก อาหราเปตวา กนถก อารยห ฉนนสหาโย ทสสหสสจกกวาฬเทวตาห ปรวโต มหาภนกขมน นกขมตวา อโนมานทตเร ปพพชตวา อนกกเมน ราชคห คนตวา ตตถ ปณฑาย จรตวา ปณฑวปพพตปพภาเร นสนโน มคธร า รชเชน นมนตยมาโน ต ปฏกขปตวา สพพ ต ปตวา อตตโน วชต อาคมนตถาย เตน คหตปฏ โ อาฬาร จ อททก จ อปสงกมตวา เตส สนตเก อธคตวเสส อนลงกรตวา ฉพพสสาน มหาปธาน ปทหตวา วสาขปณณมทวเส ปาโตว สชาตาย


ทนน ปายาส ปรภ ชตวา เนร ชราย นทยา สวณณปาต ปวาเหตวา เนร ชราย นทยา ตเร มหาวนสณเฑ นานาสมาปตตห ทวสภาค วตนาเมตวา สายณหสมเย โสตถเยน ทนน ตณ คเหตวา กาเฬน นาคราเชน อภตถตคโณ โพธมณฑ อารยห ตณาน สนถรตวา น ตาวม ปลลงก ภนทสสาม ยาว เม อนปาทาย อาสเวห จตต น วมจจสสตต ปฏ กตวา๔ ปรตถาภมโข นสทตวา สรเย อนตถงคมเตเยว มารพล วธมตวา ปมยาเม ปพเพนวาสาณ มชฌมยาเม จตปปาตาณ ปตวา ปจฉมยามาวสาเน ปจจยากาเร าณ โอตาเรตวา อรณคคมเน ทสพลจตเวสารชชาทสพพคณปฏมณฑต สพพ ตาณ ปฏวชฌตวา สตตสตตาห โพธมณเฑ วตนาเมตวา อฏเม สตตาเห อชปาลนโครธมเล นสนโน ธมมคมภรตาปจจเวกขเณน อปโปสสกกต อาปชชมาโน ทสสหสสมหาพรหมปรวาเรนสหมปต พรหมนา อายาจตธมมเทสโน พทธจกขนา โลก โอโลเกตวา พรหมโน อชเฌสน อธวาเสตวา กสส น โข อห ปม ธมม เทเสยยนต โอโลเกนโต อาฬารททกาน กาลกตภาว ตวา ป จวคคยาน ภกขน พหปการต อนสสรตวา อฏายาสนา กาสปร คจฉนโต อนตรามคเค อปเกน อาชวเกน สทธ มนเตตวา อาสาฬหปณณมทวเส อสปตเน มคทาเย ป จวคคยาน ภกขน วสนฏาน ปตวา เต อนนจฉวเกน สมทาจาเรน สมทาจรนเต ส าเปตวา อ าโกณฑ ปปมเข อฏารสพรหมโกฏโย


อมตปาน ปาเยนโต ธมมจกก ปวตเตตวา ปวตตตปวรธมมจกโก ป จมย ปกขสส สพเพป เต ภกข อรหตเต ปตฏาเปตวา ตทวสเมว ยสสส กลปตตสส อปนสสยสมปตต ทสวา ต รตตภาเค นพพนทตวา เคห ปหาย นกขมนต เอห ยสาต ปกโกสตวา ตสมเยว รตตภาเค โสตาปตตผล ปาเปตวา ปนทวเส อรหตต ปาเปตวา อปเรป ตสส สหายเก จตป าสชเน เอหภกขปพพชชาย ปพพาเชตวา อรหตต ปาเปส. เอว โลเก เอกสฏ ยา อรหนเตส ชาเตส วตถวสโส ปวาเรตวา จรถ ภกขเว จารกนต สฏ ภกข ทสาส เปเสตวา สย อรเวล คจฉนโต อนตรามคเค กปปาสกวนสณเฑ ตสชเน ภททวคคยกมาเร วเนส. เตส สพพปจฉมโก โสตาปนโน สพพตตโม อนาคาม อโหส. เตป สพเพ เอหภกขภาเวเนว ปพพาเชตวา ทสาส เปเสตวา สย อรเวล คนตวา อฑฒฑฒาน ปาฏหารยสหสสาน ทสเสตวา อรเวลกสสปาทโย สหสสชฏลปรวาเร เตภาตกชฏเล วเนตวา เอหภกขภาเวเนว ปพพาเชตวา คยาสเส นสทาเปตวา อาทตตปรยายเทสนาย อรหตเต ปตฏาเปตวา เตน อรหนตสหสเสน ปรวโต พมพสารร โ ทนน ปฏ โมเจสสามต ราชคหนครปจาเร ลฏ วนยยาน คนตวา สตถา กร อาคโตต สตวา ทวาทสนหเตห พราหมณคหปตเกห สทธ อาคตสส ร โ มธรธมมกถ กเถนโต ราชาน เอกาทสห นหเตห สทธ โสตาปตตผเล ปตฏาเปตวา เอก นหต สรเณส


ปตฏาเปตวา ปนทวเส สกเกน เทวร า มาณวกวณณ คเหตวา อภตถตคโณ ราชคหนคร ปวสตวา ราชนเวสเน กตภตตกจโจ เวฬวนาราม ปฏคคเหตวา ตตเถว วาส กปเปส. ตตถ น สารปตตโมคคลลานา อปสงกมส. ตตราย อนปพพกถา อนปปนเนเยว ห พทเธ ราชคหโต อวทเร อปตสส- คาโม จ โกลตคาโม จาต เทว พราหมณคามา อเหสส. เตส อปตสสคาเม สารยา นาม พราหมณยา คพภสส ปตฏ ตทวเสเยว โกลตคาเม โมคคลลยา นาม พราหมณยาป คพโภ ปตฏห. ตาน กร เทวป กลาน ยาว สตตมา กลปรวฏฏา อาพทธ- ปฏพทธสหายกาเนว. ตาส ทวนนป เอกทวสเมว คพภปรหาร อทส. ตา อโภป ทสมาสจจเยน ปตเต วชายส. นามคคหณทวเส สารยา พราหมณยา ปตตสส อปตสสคามเก เชฏกลสส ปตตตตา อปตสโสต นาม อกส. อตรสส โกลตคาเม เชฏกลสส ปตตตตา โกลโตต นาม อกส. เต อโภป วฑฒมนวาย สพพสปปาน ปาร อคมส. อปตสสมาณวสส กฬนตถาย นท วา อยยาน วา คมนกาเล ป จ สวณณสวกาสตาน ปรวาราน โหนต โกลตมาณวสส ป จ อาช รถสตาน. เทวป ชนา ป จป จมาณวสตปรวารา โหนต. ราชคเห จ อนสวจฉเร ครคคสมชโช นาม โหต. เตส ทวนนป เอกฏาเนเยว ม จาตม จ พนธนต. เทวป เอกโตว นสทตวา สมชช ปสสนตา หสตพพฏาเน หสนต สเวคฏาเน สเวค อาปชชนต


ทาย ทาต ยตตฏาเน ทาย เทนต. เตส อมนา นยาเมน เอกทวส สมชช ปสสนตาน ปรปากคตตตา าณสส ปรมทวเสส วย หสตพพฏาเน หาโส วา สเวคฏาเน สเวโค วา ทาย ทาต ยตตฏาเน ทาย วา นาโหส. เทว ปน ชนา เอว จนตยส ก เอตถ โอโลเกตพพ อตถ สพเพปเม อปปตเต วสสสเต อปณณตตกภาว คมสสนต อมเหห ปน เอก โมกขธมม ปรเยสต วฏฏตต อารมมณ คเหตวา นสทส. ตโต โกลโต อปตสส อาห สมม อปตสส ตว น อ เส ทวเสส วย หฏปหฏโ อทาน อนตตมนธาตโกส กนเต สลลกขตนต. โส อาห สมม โกลต เอเตส โอโลกเน สาโร นตถ นรตถกเมต อตตโน โมกขธมม คเวสต วฏฏตต อท จนตยนโต นสนโนมห ตว ปน กสมา อนตตมโนสต. โสป ตเถวาห. อถสส อตตนา สทธ เอกชฌาสยต ตวา อปตสโส อาห สมม อมหาก อภนนป สจนตต โมกขธมม ปน คเวสต วฏฏต คเวสนเตห นาม เอก ปพพชช ลทธ วฏฏต กสส สนตเก ปพพชามาต. เตน โข ปน สมเยน ส ชโย ปรพพาชโก ราชคเห ปฏวสต มหตยา ปรพพาชกปรสาย สทธ. เต ตสส สนตเก ปพพชสสามาต ป จมาณวกสตาน สวกาโย จ รเถ จ คเหตวา คจฉถาต อยโยเชตวา ป จห มาณวกสเตห สทธ ส ชยสส สนตเก ปพพชส. เตส ปพพชตกาลโต ปฏาย


ส ชโย อตเรกลาภคคยสคคปปตโต อโหส. เต กตปาเหเนว สพพ ส ชยสส สมย ปรคคณหตวา อาจรย ตมหาก ชานนสมโย เอตตโกว อทาห อตตรป อตถต ปจฉส. เอตตโกว สพพ ตมเหห าตนต วตเต เต จนตยส เอว สต อมสส สนตเก พรหมจรยวาโส นรตถโก มย โมกขธมม คเวสต นกขนตา โส อมสส สนตเก อปปาเทต น สกกา มหา โข ปน ชมพทโป คามนคมชนปทราชธานโย จรนตา อทธา โมกขธมมเทสก ก จ อาจรย ลภสสามาต. ตโต ปฏาย ยตถ ยตถ ปณฑตา สมณพราหมณา สนตต วทนต ตตถ ตตถ คนตวา สากจฉ กโรนต. เตห ปฏป ห อ เ กเถต น สกโกนต เต ปน เตส ป ห วสสชเชนต. เอว สกลชมพทป ปรคคณหตวา นวตตตวา สกฏานเมว อาคนตวา สมม โกลต อมเหส โย ปม อมต อธคจฉต โส อาโรเจตต กตก อกส. เอว เตส กตก กตวา วหรนเตส สตถา วตตานกกเมน ราชคห ปตวา เวฬวน ปฏคคเหตวา เวฬวเน วหรต. ตทา จรถ ภกขเว จารก พหชนหตายาต รตนตตยคณปปกาสนตถ อยโยชตาน เอกสฏ ยา อรหนตาน อนตเร ป จวคคยาน อพภนตเร อสสชตเถโร ปฏนวตตตวา ราชคห อาคโต ปนทวเส ปาโตว ปตตจวรมาทาย ราชคห ปณฑาย ปาวส. ตสม สมเย อปตสสปรพพาชโก ปาโตว ภตตกจจ กตวา ปรพพาชการาม


คจฉนโต เถร ทสวา จนเตส มยา เอวรโป นาม ปพพชโต น ทฏปพโพเยว เย โลเก อรหนโต วา อรหตตมคค วา สมาปนนา อย เตส ภกข อ ตโร ยนนนาห อม ภกข อปสงกมตวา ปจเฉยย กส ตว อาวโส อททสส ปพพชโต โก วา เต สตถา กสส วา ตว ธมม โรเจสต. อถสส เอตทโหส อกาโล โข อม ภกข ป ห ปจฉต อนตรฆร ปวฏโ ปณฑาย จรต ยนนนาห อม ภกข ปฏ โต ปฏ โต อนพนเธยย อตถเกห อปาต มคคนต. โส เถร ลทธปณฑปาต อ ตร โอกาส คจฉนต ทสวา นสทตกามต จสส ตวา อตตโน ปรพพาชกปก ป าเปตวา อทาส. ภตตกจจปรโยสาเนปสส อตตโน กณฑกาย อทก อทาส. เอว อาจรยวตต กตวา กตภตตกจเจน เถเรน สทธ มธรปฏสนถาร กตวา เอวมาห วปปสนนาน โข เต อาวโส อนทรยาน ปรสทโธ ฉววณโณ ปรโยทาโต กส ตว อาวโส อททสส ปพพชโต โก วา เต สตถา กสส วา ตว ธมม โรเจสต ปจฉ. เถโร จนเตส อเม ปรพพาชกา นาม สาสนสส ปฏปกขภตา อมสส สาสเน คมภรต ทสเสสสามต อตตโน นวกภาว ทสเสนโต อาห อห โข อาวโส นโว อจรปพพชโต อธนาคโต อม ธมมวนย น ตาว สกขสสาม วตถาเรน ธมม เทเสตนต. ปรพพาชโก อห อปตสโส นาม ตว ยถาสตตยา อปป วา พห วา วท เอต นยสเตน นยสหสเสน ปฏวชฌต มยห ภาโรต วตวา อาห


" อปป วา พห วา ภาสสส อตถ เว เม พรห อตเถเนว เม อตโถ ก กาหส พย ชน พหนต. " เอว วตเต เถโร " เย ธมมา เหตปปภวา เตส เหต ตถาคโต เตส จ โย นโรโธ จ เอววาท มหาสมโณต๑ " คาถมาห. ปรพพาชโก ปมปททวยเมว สตวา สหสสนยสมปนเน โสตาปตตผเล ปตฏห. อตร ปททวย โสตาปนนกาเล นฏาเปส. โส โสตาปนโน หตวา อปรวเสเส อปปวตตนเต ภวสสต เอตถ การณนต สลลกเขตวา เถร อาห ภนเต มา อปร ธมมเทสน วฑฒยตถ เอตตกเมว โหต กห อมหาก สตถา วสตต. เวฬวเน อาวโสต. เตนห ภนเต ตมเห ปรโต ยาถ มยห เอโก สหายโก อตถ อมเหห จ อ ม กตกา กตา โย ปม อมต อธคจฉต โส อาโรเจตต อหนต ปฏ โมเจตวา สหายก คเหตวา ตมหาก คตมคเคเนว สตถ สนตก อาคมสสามต ป จปปตฏ เตน เถรสส ปาเทส นปตตวา ตกขตต ปทกขณ กตวา เถร อยโยเชตวา ปรพพาชการามาภมโข อคมาส. โกลตปรพพาชโก ต ทรโต ว อาคจฉนต ทสวา อชช มยห สหายกสส มขวณโณ น อ ทวเสส วย อทธาเนน อมต อธคต ภวสสตต อมตาธคม ปจฉ. โสปสส อามาวโส อมต อธคตนต ปฏชานตวา ตเมว คาถ อภาส. ๑. ว. มหาวคค. ๔/๗๖.


คาถาปรโยสาเน โกลโต โสตาปตตผเล ปตฏหตวา อาห กห กร สมม อมหาก สตถา วสตต. เวฬวเน กร สมม เอว โน อาจรเยน อสสชตเถเรน กถตนต. เตนห สมม อายาม สตถาร ปสสสสามาต. สารปตตตเถโร จ นาเมส สทาป อาจรยปชโก ว ตสมา สหายก เอวมาห สมม อมเหห อธคต อมต อมหาก อาจรยสส ส ชยปรพพาชกสสาป กเถสสาม พชฌมาโน ปฏวชฌสสต อปปฏวชฌนโต อมหาก สททหตวา สตถ สนตก คมสสต พทธาน เทสน สตวา มคคผลปฏเวธ กรสสตต. ตโต เทวป ชนา ส ชยสส สนตก อคมส. ส ชโย เต ทสวา ก ตาตา โกจ โว อมตมคคเทสโก ลทโธต ปจฉ. อาม อาจรย ลทโธ พทโธ โลเก อปปนโน ธมโม อปปนโน สงโฆ อปปนโน ตมเห ตจเฉ อสาเร วจรถ เอถ สตถ สนตก คมสสามาต. คจฉถ ตมเห อห น สกขสสามต. กการณาต. อห มหาชนสส อาจรโย หตวา วจร ตสส เม อนเตวาสกวาโส จาฏยา อทกจลนภาวปปตตสทโส น สกขสสามห อนเตวาสกวาส วสตนต. มา เอว กรตถ อาจรยาต. โหต ตาตา คจฉถ ตมเห นาห สกขสสามต. อาจรย โลเก พทธสส อปปนนกาลโต ปฏาย มหาชโน คนธมาลาทหตโถ คนตวา ตเมว ปเชสสต มยป ตตเถว คมสสาม ตมเห ก กรสสถาต. ตาตา กนน โข อมสม โลเก ทนธา พห อทาห ปณฑตาต. ทนธา อาจรย พห


ปณฑตา นาม กตปยาเอว โหนตต. เตนห ตาตา ปณฑตา ปณฑตา สมณสส โคตมสส สนตก คมสสนต ทนธา ทนธา มม สนตก อาคมสสนต คจฉถ ตมเห นาห คมสสามต. เต ป ายสสถ ตมเห อาจรยาต ปกกมส. เตส คจฉนเตส ส ชยสส ปรสา ภชช. ตสม ขเณ อาราโม ตจโฉ อโหส. โส ตจฉ อาราม ทสวา อณห โลหต ฉฑเฑส. เตหป สทธ คจฉนเตส ป จส ปรพพาชกสเตส ส ชยสส ปรสาย อฑฒเตยยสตาน นวตตส. อตตโน อนเตวาสเกห อฑฒเตยเยห ปรพพาชกสเตห สทธ เวฬวน อคมส. สตถา จตปรสมชเฌ นสนโน ธมม เทเสนโต เต ทรโต ว ทสวา ภกข อามนเตส เอเต ภกขเว เทว สหายกา อาคจฉนต โกลโต จ อปตสโส จ เอต เม สาวกยค ภวสสต อคค ภททยคนต. เต สตถาร วนทตวา เอกมนต นสทส. เต ภควนต เอตทโวจ ลเภยยาม มย ภนเต ภควโต สนตเก ปพพชช ลเภยยาม อปสมปทนต. เอถ ภกขโวต ภควา อโวจ สวากขาโต ธมโม จรถ พรหมจรย สมมา ทกขสส อนตกรยายาต. สพเพป อทธมยปตตจวรธรา วสสสตกตเถรา วย อเหสส. อถ เนส ปรสาย จรยาวเสน สตถา ธมมเทสน วฑเฒส. เปตวา เทว อคคสาวเก อวเสสา อรหตต ปาปณส. อคคสาวกาน ปน อปรมคคกจจ น นฏาส. กการณา สาวกปารมาณสส มหนตตาย. อถายสมา มหาโมคคลลาโน


ปพพชตทวสโต สตตเม ทวเส มคธรฏเ กลลวาลคามก อปนสสาย วหรนโต ถนมทเธ โอกกมนเต สตถารา สเวชโต ถนมทธ วโนเทตวา ตถาคเตน ทนน ธาตกมมฏาน สณนโตว อปรมคคตตยกจจ นฏาเปตวา สาวกปารมาณสส มตถก ปตโต สารปตตตเถโรป ปพพชตทวสโต อฑฒมาส อตกกมตวา สตถารา สทธ ตเมว ราชคห อปนสสาย สกรขาตเลเณ วหรนโต อตตโน ภาคเนยยสส ทฆนขปรพพาชกสส เวทนาปรคคหสตตนเต เทสยมาเน สตตานสาเรน าณ เปเสตวา ปรสส วฑฒต ภตต ภ ชนโต วย สาวกปารมาณสส มตถก ปตโต. นน จายสมา มหาป โ อถ กสมา มหาโมคคลลานโต จรตเรน สาวกปารมาณ ปาปณต. ปรกมมมหนตตาย. ยถา ห ทคคตมนสสา กตถจ คนตกามา ขปปเมว นกขมนต ราชน ปน หตถวาหนกปปนาท มหนต ปรกมม ลทธ วฏฏต เอว สมปทมท เวทตพพ. ตทวสเมว ปน สตถา วฑฒมานกจฉายาย เวฬวเน สาวกสนนปาต กตวา ทวนน เถราน อคคสาวกฏาน ทตวา ปาฏโมกข อททส. ภกข อชฌายส สตถา มโขโลกเนน ภกขน เทต อคคสาวกฏาน เทนเตน นาม ปม ปพพชตาน ป จวคคยาน ทาต วฏฏต เอเต อโนโลเกนเตน ยสตเถรปปมขาน ป จป าสาย ภกขน ทาต วฏฏต เอเต อโนโลเกนเตน ภททวคคยาน เอเต อโนโลเกนเตน อรเวลกสสปาทน เตภาตกาน เอเต ปน เอตตเก


ปหาย สพพปจฉา ปพพชตาน อคคสาวกฏาน เทนเตน มข โอโลเกตวา ทนนนต วทส. สตถา ก กเถ ภกขเวต ปจฉตวา อท นามาต วตเต นาห ภกขเว มข โอโลเกตวา ภกขน เทม เอเตส ปน อตตนา อตตนา ปตถตปตถตเมว เทม อ าโกณฑ โ ห เอกสม สสเส นว อคคสสสทานาน เทนโต น อคคสาวกฏาน ปตเถตวา อทาส อคคธมม ปน อรหตต สพพปม ปฏวชฌต ปตเถตวา อทาสต. กทา ภควาต. สณสสถ ภกขเวต. อาม ภนเตต. ภกขเว อโต เอกนวตกปเป วปสส๑ ภควา โลเก อทปาท. ตทา มหากาโล จลลกาโลต เทว ภาตกา กฏมพกา มหนต สาลกเขตต วปาเปสส. อเถกทวส จลลกาโล สาลกเขตต คนตวา เอก สาลคพภ ผาเลตวา ขาท. อตมธร อโหส. โส พทธปปมขสส สงฆสส สาลคพภทาน ทาตกาโม หตวา เชฏภาตก อปสงกมตวา ภาตก สาลคพภ ผาเลตวา พทธาน อนจฉวก กตวา ปจาเปตวา ทาน เทมาต อาห. ก วเทส สาลคพภ ผาเลตวา ทาน นาม เนว อตเต ภตปพพ นานาคเต ภวสสต มา สสส นาสยต. โส ปนปปน ยาจเยว. อถ น ภาตา เตนห เขตต เทว โกฏาเส กตวา มม โกฏาส อนามสตวา อตตโน เขตตโกฏาเส ย อจฉส ต กโรหต อาห. โส สาธต เขตต วภชตวา พห มนสเส หตถกมม ยาจตวา สาลคพภ ๑. ข. พ. ๓๓/๕๑๕.


ผาเลตวา นรทเก ขเร ปจาเปตวา สปปมธสกขราห โยเชตวา พทธปปมขสส ภกขสงฆสส ทาน ทตวา ภตตกจจปรโยสาเน อท ภนเต มม อคคทาน อคคธมมสส สพพปม ปฏเวธาย สวตตตต อาห. สตถา เอว โหตต อนโมทน อกาส. โส เขตต คนตวา โอโลเกนโต สกลเขตเต กณณกาพทเธห วย สาลสเสห ส ฉนน ทสวา ป จวธ ปต ปฏลภตวา ลาภา วต เมต จนเตตวา ปถกกาเล ปถกคค นาม อทาส คามวาสห สทธ อคคสสสทาน นาม อทาส ลายเน ลายนคค เวณกรเณ เวณคค กลาปาทส กลาปคค ขลคค ภณฑคค โกฏคคนต เอว เอกสสเส นว วาเร อคคทาน อทาส. ตสส สพเพส วาเรส คหตคหตฏาน ปรปร. สสส อตเรก อฏานสมปนน อโหส. ธมโม นาเมส อตตาน รกขนต รกขต. ธมโม หเว รกขต ธมมจาร ธมโม สจณโณ สขมาวหาต เอสานสโส ธมเม สจณเณ น ทคคต คจฉต ธมมจารต.๑ เอวเมว วปสสสมมาสมพทธกาเล อคคธมม ปม ปฏวชฌต ปตเถนโต นว อคคทานาน อทาส. อโต สตสหสสกปปมตถเก ปน หสวตนคเร ปทมตตรพทธกาเลป๒ สตตาห มหาทาน ทตวา ตสส ภควโต ปาทมเล นปชชตวา อคคธมมสส ปม ปฏวชฌนตถเมว ๑. ข. ชา. ทส. ๒๗/๒๙๐. ตทฏกถา. ๕/๔๙๓. ข. เถร. ๒๖/๓๑๔. ๒. ข. พ. ๓๓/๔๗๖.


ปตถน เปส. อต อมนา ปตถตเมว มยา ทนน นาห มข โอโลเกตวา เทมต. ยสกลปตตปปมขา ป จป าส ชนา ก กมม กรส ภนเตต. เอเตป เอกสส พทธสส สนตเก อรหตต ปตเถนตา พห ป กมม กตวา อปรภาเค อนปปนเน พทเธ สหายกา หตวา วคคพนเธน ป าน กโรนตา อนาถสรราน ปฏชคคนตา วจรส. เต เอกทวส สคพภ อตถ กาลกต ทสวา ฌาเปสสามาต สสาน หรส. เตส ป จ ชเน ตมเห ฌาเปถาต สสาเน เปตวา เสสา คาม ปวฏา. ยสทารโก ต สรร สเลห วชฌตวา ปรวตเตตวา ปรวตเตตวา ฌาเปนโต อสภส ปฏลภ. อตเรสป จตนน ชนาน ปสสถ โภ อม สรร ตตถ ตตถ วทธสตจมม กพรโครป วย อสจ ทคคนธ ปฏกลนต ทสเสส. เตป ตตถ อสภส ปฏลภส. เต ป จ ชนา คาม คนตวา เสสสหายกาน กถยส. ยโส ปน ทารโก เคห คนตวา มาตาปตน จ ภรยาย จ กเถส. เต สพเพป อสภ ภาวยส. อทเมเตส ปพพกมม. เตเนว ยสสส อตถาคาเร สสานส า อปปชช. ตาย จ อปนสสยสมปตตยา สพเพส วเสสาธคโม นพพตต. เอว อเม อตตนา ปตถตเมว ลภส. นาห มข โอโลเกตวา ทมมต. ภททวคคยา สหายกา ปน ก กรส ภนเตต. เอเตป ภกขเว ปพพพทธาน สนตเก อรหตต ปตเถตวา ป าน


กตวา อปรภาเค อนปปนเน พทเธ ตสธตตา หตวา ตณฑโลวาท สตวา สฏ วสสสหสสาน ป จ สลาน รกขส. เอว อเมป อตตนา ปตถตปตถตเมว ลภส นาห มข โอโลเกตวา ภกขน ทมมต. อรเวลกสสปาทโย ปน ภนเต ก กรสต. อรหตตเมว ปตเถตวา ป าน กรส. อโต ห เทวนวตกปเป ตสโส๑

ผสโสต๒ เทว พทธา อปปชชส. ผสสพทธสส มหนโท นาม ราชา ปตา อโหส. ตสม ปน สมโพธ ปตเต ร โ กนฏปตโต อคคสาวโก ปโรหตปตโต ทตยสาวโก อโหส. ราชา สตถ สนตก คนตวา เชฏปตโต เม พทโธ กนฏปตโต อคคสาวโก ปโรหตปตโต ทตยสาวโกต เต โอโลเกตวา มเมว พทโธ มเมว ธมโม มเมว สงโฆ นโม ตสส ภควโต อรหโต สมมาสมพทธสสาต ตกขตต อทาน อทาเนตวา สตถ ปาทมเล นปชชตวา ภนเต อทาน เม นวตวสสสหสสปรมาณสส อายโน โกฏย นสทตวา นททายนกาโล วย อ เส เคหทวาร อคนตวา ยาวาห ชวาม ตาว เม จตตาโร ปจจเย อธวาเสถาต ปฏ คเหตวา นพทธ พทธปฏาน กโรต. ร โ ปน อปเรป ตโย ปตตา อเหสส. เตส เชฏสส ป จ โยธสตาน ปรวาโร มชฌมสส ตณ กนฏสส เทว. เต มยมป ภาตก โภเชสสามาต ปตร ๑. ข. พ. ๓๓/๕๐๗. ๒. ข. พ. ๓๓/๕๑๑. ตตถ ปน ปสโสต ปตา จสส ชยเสโนต ทสสต.


โอกาส ยาจตวา ปนปปน ยาจนตาป อลภตวา ปจจนเต กปเต ตสส วปสมนตถาย เปสตา ปจจนต วปสเมตวา ปต สนตก อาคมส. อถ เน ปตา อาลงคตวา สเส จมพตวา วร โว ตาตา ทมมต อาห. เต สาธ เทวาต วร คหตก กตวา ปน กตปาหจจเยน ปตรา คณหถ ตาตา วรนต วตตา เทว อมหาก อ เน เกนจ อตโถ นตถ อโต ปฏาย มย ภาตก โภเชสสาม อม โน วร เทหต อาหส. น เทม ตาตาต. นจจกาล อเทนตา สตต สวจฉราน เทถาต. น เทม ตาตาต. เตนห ฉ ป จ จตตาร ตณ เทว เอก สวจฉร สตต มาเส ฉ มาเส ป จ มาเส จตตาโร มาเส ตโย มาเส เทถาต. น เทม ตาตาต. โหต เทว เอเกกสส โน เอเกก มาส กตวา ตโย มาเส เทถาต. สาธ ตาตา เตนห ตโย มาเส โภเชถาต. เตส ปน ตณณมป เอโก ว โกฏาคารโก เอโก ว อายตตโก. เต ทวาทสนหตปรสปรวารา. เต ปกโกสาเปตวา มย อม เตมาส ทส สลาน คเหตวา เทว กาสายาน นวาเสตวา สตถารา สหวาส วสสสาม ตมเห เอตตก นาม ทานวฏฏ คเหตวา เทวสก นวตสหสสาน ภกขน โยธสหสสสส จ โน สพพ ขาทนยโภชนย สวตเตยยาถ มย ห อโต ปฏาย น ก จ วกขามาต วทส. เต ตโยป ปรวารกปรสสหสส คเหตวา ทส สลาน สมาทาย กาสายวตถาน นวาเสตวา วหาเรเยว


วสส. โกฏาคารโก จ อายตตโก จ เอกโต หตวา ตณณ ภาตกาน โกฏาคาเรห วาเรน วาเรน วฏฏ คเหตวา ทาน เทนต. กมมกราน ปน ปตตา ยาคภตตาทน อตถาย โรทนต. เต เตส ภกขสงเฆ อนาคเตเยว ยาคภตตาทน เทนต. ภกขสงฆสส ภตตกจจาวสาเน ก จ อตเรก น ภตปพพ. เต อปรภาเค ทารกาน เทมาต อตตนาป คเหตวา ขาทส มน ป อาหาร ทสวา อธวาเสต นาสกขส. เต ปน จตราสตสหสสา อเหสส. เต สงฆสส ทนน วฏฏ ขาทตวา กายสส เภทา เปตตวสเย นพพตตส. เต ภาตกา ปน ปรสสหสเสน สทธ กาล กตวา เทวโลเก นพพตตตวา เทวโลกา เทวโลก สสรนตา เทวนวตกปเป เขเปสส. เอว เต ตโย ภาตโร อรหตต ปตเถนตา ตทา กลยาณกมม กรส. เต อตตนา ปตถตเมว ลภส. นาห มข โอโลเกตวา ทมมต. ตทา ปน เตส อายตตโก พมพสาโร อโหส โกฏาคารโก วสาโข อปาสโก. เตส กมมกรา ตทา เปเตส นพพตตตวา สคตทคคตวเสน สสรนตา อมสม กปเป จตตาร พทธนตราน เปตโลเกเยว นพพตตส. เต อมสม กปเป สพพปม อปปนน จตตาฬสวสสสหสสายก กกสนธ๑ ภควนต อปสงกมตวา อมหาก อาหาร ลภนกาล อาจกขถาต ปจฉส. มม ตาว ๑. ข. พ. ๓๓/๕๒๙.


กาเล น ลภสสถ มม ปจฉโต มหาปวยา โยชนมตต อภรฬหาย โกนาคมนพทโธ๑ อปปชชสสต ต ปจเฉยยาถาต อาห. เต ตตตก กาล เขเปตวา ตสม อปปนเน ต ปจฉส. โสป มม กาเล น ลภสสถ มม ปจฉโต มหาปวยา โยชนมตต อภรฬหาย กสสปพทโธ๒ อปปชชสสต ต ปจเฉยยาถาต อาห. เต ตตตก กาล เขเปตวา ตสม อปปนเน ต ปจฉส. โสป มม กาเล น ลภสสถ มม ปจฉโต มหาปวยา โยชนมตต อภรฬหาย โคตมพทโธ๓ นาม อปปชชสสต ตทา ตมหาก าตโก พมพสาโร นาม ราชา ภวสสต โส สตถ ทาน ทตวา ตมหาก ปาเปสสต ตทา ลภสสถาต อาห. เตส เอก พทธนตร เสวทวส วย อโหส. เต ตถาคเต อปปนเน พมพสารร า ปมทวส ทาเน ทนเน รตตภาเค เภรวสทท กตวา ร โ อตตาน ทสสยส. โส ปนทวเส เวฬวน อาคนตวา ตถาคตสส ต ปวตต อาโรเจส. สตถา มหาราช อโต เทวนวตกปปมตถเก ผสสพทธกาเล เอเต ตว าตกา ภกขสงฆสส ทนน วฏฏ๔ ขาทตวา เปตโลเก นพพตตตวา สสรนตา กกสนธาทโย พทเธ อปปนเน ปจฉตวา เตห อท จท จ วตตา เอตตก กาล ตว ทาน ปจจาสสมานา หยโย ตยา ทาเน ทนเน ปตต อลภมานา เอวมกสต. ก ปน ภนเต อทานป ทนเน ลภสสนตต. อาม มหาราชาต. ราชา ๑-๒. ข. พ. ๓๓/๕๓๓.๕๓๗. ๓. ข. พ. ๓๓/๕๔๓. ๔. ย. ทานวฏฏ.


พทธปปมข ภกขสงฆ นมนเตตวา ปนทวเส มหาทาน ทตวา ภนเต อโต เตส เปตาน ทพพนนปาน สมปชชตต ปตต อทาส. เตส ตเถว นพพตต. ปนทวเส นคคา หตวา อตตาน ทสเสส. ราชา อชช ภนเต นคคา หตวา อตตาน ทสเสสนต อาโรเจส. วตถาน เต น ทนนาน มหาราชาต. ปนทวเส พทธปปมขสส ภกขสงฆสส จวราน ทตวา อโต เตส ทพพวตถาน โหนตต ปาเปส. ตขณ เว เตส ทพพวตถาน อปปชชส. เต เปตตตภาว วชหตวา ทพพตตภาเวน สณหส. สตถา อนโมทน กโรนโต ตโรกฑเฑส ตฏนตต ตโรกฑฑานโมทน๑ อกาส. อนโมทนาวสาเน จตราสตยา ปาณสหสสาน ธมมาภสมโย อโหส. อต สตถา เตภาตกชฏลาน วตถ กเถตวา อมมป ธมมเทสน อาหร. อคคสาวกา ปน ภนเต ก กรสต. อคคสาวกภาวาย ปตถน กรส. อโต กปปสตสหสสาธกสส ห กปปาน อสงเขยยสส มตถเก สารปตโต พราหมณมหาสาลกเล นพพตต นาเมน สรทมาณโว นาม อโหส. โมคคลลาโน คหปตมหาสาลกเล นพพตต นาเมน สรวฑฒกฏมพโก นาม อโหส. เต อโภป สหปสกฬกา สหายกา อเหส. สรทมาณโว ปตอจจเยน กลสนตก มหาธน ปฏปชชตวา เอกทวส รโหคโต จนเตส อห อธโลกตตภาวเมว ชานาม โน ปรโลกตตภาว ชาตสตตาน จ มรณ นาม ธว มยา เอก ปพพชช ปพพชตวา โมกขธมมคเวสน ๑. ข. ข. ๒๕/๙.


กาต วฏฏตต. โส สหายก อปสงกมตวา อาห สมม สรวฑฒ อห ปพพชตวา โมกขธมม คเวสสสาม ตว มยา สทธ ปพพชต สกขสสส น สกขสสสต. น สกขสสาม สมม ตวเยว ปพพชาหต. โส จนเตส ปรโลก คจฉนโต สหาย วา าตมตเต วา คเหตวา คโต นาม นตถ อตตนา กต อตตโนว โหตต. ตโต รตนโกฏาคาร ววราเปตวา กปณทธกวณพพกยาจกาน มหาทาน ทตวา ปพพตปาท ปวสตวา อสปพพชช ปพพช. ตสส เอโก เทว ตโยต เอว อนปพพชช ปพพชตวา จตสตตตสหสสมตตา ชฏลา อเหส. โส ป จ อภ า อฏ จ สมาปตตโย นพพตเตตวา เตส ชฏลาน กสณปรกมม อาจกข. เตป สพเพ ป จ อภ า อฏ จ สมาปตตโย นพพตเตสส. เตน สมเยน อโนมทสส๑ นาม พทโธ โลเก อทปาท. นคร จนทวต นาม อโหส. ปตา ยสวนโต นาม ขตตโย มาตา ยโสธรา นาม เทว โพธ อชชนรกโข นสโภ จ อโนโม จ เทว อคคสาวกา วรโณ นาม อปฏาโก สนทรา จ สมนา จ เทว อคคสาวกา อาย วสสสตสหสส อโหส สรร อฏป าสหตถพเพธ สรรปปภา ทวาทสโยชน ผร ภกขสตสหสส ปรวาโร อโหส. โส เอกทวส ปจจสกาเล มหากรณาสมาปตตโต วฏาย โลก โวโลเกนโต สรทตาปส ทสวา อชช มยห สรทตาปสสส ๑. ข. พ. ๓๓/๔๖๒.


สนตก คตปจจเยน ธมมเทสนา จ มหต ภวสสต โส จ อคคสาวกฏาน ปตเถสสต ตสส สหายโก สรวฑฒกฏมพโก ทตยสาวกฏาน ปตเถสสต เทสนาปรโยสาเน จสส ปรวารา จตสตตตสหสสชฏลา อรหตต ปาปณสสนต มยา ตตถ คนต วฏฏตต อตตโน ปตตจวรมาทาย อ ก จ อนามนเตตวา สโห วย เอกจโร หตวา สรทตาปสสส อนเตวาสเกส ผลาผลตถาย คเตส พทธภาว เม ชานาตต ปสสนตสเสว สรทตาปสสส อากาสโต โอตรตวา ปวย ปตฏาส. สรทตาปโส พทธาน- ภาว เจว สรรนปผตต จ ทสวา ลกขณมนเต สมมสตวา อเมห ลกขเณห สมนนาคโต นาม อคารมชเฌ วสนโต ราชา โหต จกกวตต ปพพชนโต โลเก ววฏจฉโท สพพ พทโธ โหต อย ปรโส นสสสย พทโธต ชานตวา ปจจคคมน กตวา ป จปตฏ เตน วนทตวา อาสน ป าเปตวา อทาส. นสท ภควา ป ตตาสเน. สรทตาปโสป อตตโน อนจฉวก อาสน คเหตวา เอกมนต นสท. ตสม สมเย จตสตตตสหสสา ชฏลา ปณตปณตาน โอชวนตาน ผลาผลาน คเหตวา อาจรยสส สนตก สมปตตา พทธาน เจว อาจรยสส จ นสนนาสน โอโลเกตวา อาหส อาจรย มย อมสม โลเก ตมเหห มหนตตโร นตถต วจราม อย ปน ปรโส ตมเหห มหนตตโร ม เต. ตาตา ก วเทถ สาสเปน สทธ อฏสฏ โยชนสตสหสสพเพธ สเนร สม กาต อจฉถ สพพ พทเธน สทธ มม อปม


มา กรตถ ปตตกาต. อถ เต ตาปสา สจาย ปรโส อตตรสตโต อภวสส น อมหาก อาจรโย เอวรป อปม อาหรสสต ยาว มหา วตาย ปรโสต สพเพว ปาเทส ปตตวา สรสา วนทส. อถ เน อาจรโย อาห ตาตา อมหาก พทธาน อนจฉวโก เทยยธมโม นตถ สตถา จ ภกขาจารเวลาย อธาคโต มย ยถาสตต ยถาพล เทยยธมม ทสสาม ตมเห ย ย ปณต ผลาผล ต ต อาหรถาต อาหราเปตวา หตเถ โธวตวา สย ตถาคตสส ปตเต ปตฏาเปส. สตถารา ผลาผเล ปฏคคหตมตเต เทวตา ทพโพช ปกขปส. โส ตาปโส อทกป สยเมว ปรสสาเวตวา อทาส. ตโต ภตตกจจ กตวา นสนเน สตถร สพเพ อนเตวาสเก ปกโกสตวา สตถ สนตเก สาราณยกถ กเถนโต นสท. สตถา เทว อคคสาวกา ภกขสงเฆน สทธ อาคจฉนตต จนเตส. เต สตถ จตต ตวา สตสหสสขณาสวปรวารา อาคนตวา สตถาร วนทตวา เอกมนต อฏส. ตโต สรทตาปโส อนเตวาสเก อามนเตส ตาตา พทธาน นสนนาสนมป นจ สมณสตสหสสสสาป อาสน นตถ ตมเหห อชช อฬาร พทธสกการ กาต วฏฏต ปพพตปาทโต วณณคนธสมปนนาน ปปผาน อาหรถาต. กถนกาโล ปป โจ วย โหต อทธมโต ปน อทธวสโย อจนเตยโยต. มหตตมตเตเนว เต ตาปสา วณณคนธสมปนนาน ปปผาน อาหรตวา พทธาน โยชนปปมาณ ปปผาสน ป าเปส. อภนน อคคสาวกาน


ตคาวต เสสาน ภกขน อฑฒโยชนกาทเภท สงฆนวกสส อสภมตต อโหส. กถ เอกสม อสสมปเท ตาวมหนตาน อาสนาน ป ตตานต น จนเตตพพ. อทธวสโย เหส. เอว ป ตเตส อาสเนส สรทตาปโส ตถาคตสส ปรโต อ ชล ปคคยห โต ภนเต มยห ทฆรตต หตาย สขาย อม ปปผาสน อภรหถาต อาห. เตน วตต " นานาปปผ จ คนธ จ สนนปาเตตวาน เอกโต ปปผาสน ป าเปตวา อท วจนมพรว อท เม อาสน วร ป ตต ตวนจฉว มม จตต ปสาเทนโต นสท ปปผมาสเน. สตตรตตนทว พทโธ นสท ปปผมาสเน มม จตต ปสาเทตวา หาสยตวา สเทวเกต. " เอว นสนเน สตถร เทว อคคสาวกา เสสภกข จ อตตโน อตตโน ปตตาสเน นสทส. สรทตาปโส มหนต ปปผจฉตต คเหตวา ตถาคตสส มตถเก ธาเรนโต อฏาส. สตถา ชฏลาน อย สกกาโร มหปผโล โหตต นโรธสมาปตต สมาปชช. สตถ สมาปตต สมาปนนภาว ตวา เทว อคคสาวกาป เสสภกขป สมาปตต สมาปชชส. ตถาคเต สตตาห นโรธสมาปตต สมาปชชตวา นสนเน อนเตวาสกา ภกขาจารกาเล สมปตเต วนมลผลาผล ปรภ ชตวา เสสกาล พทธาน อ ชล ปคคยห ตฏนต. สรทตาปโส ปน ภกขาจารมป อคนตวา ปปผจฉตต


ธารยมาโน ว สตตาห ปตสเขน วตนาเมส. สตถา นโรธโต วฏาย ทกขณปสเส นสนน อคคสาวก นสภตเถร อามนเตส นสภ สกการการกาน ตาปสาน ปปผาสนานโมทน กโรหต. เถโร จกกวตตร โ สนตกา ปฏลทธมหาลาโภ มหาโยโธ วย ตฏมานโส สาวกปารมาเณ ตวา ปปผาสนานโมทน อารภ. ตสส เทสนาวสาเน ทตยสาวก อามนเตส ตวป ภกข ธมม เทเสหต. อโนมตเถโร เตปฏก พทธวจน สมมสตวา ธมม กเถส. ทวนน อคคสาวกาน เทสนาย เอกสสาป อภสมโย นาโหส. อถ สตถา อปรมาเณ พทธวสเย ตวา ธมมเทสน อารภ. เทสนาปรโยสาเน เปตวา สรทตาปส สพเพป จตสตตตสหสสชฏลา อรหตต ปาปณส. สตถา เอถ ภกขโวต หตถ ปสาเรส. เตส ตาวเทว เกสมสสน อนตรธายส. อฏ ปรกขารา กาเย ปฏมกกา ว อเหส. สรทตาปโส กสมา อรหตต น ปตโตต. วกขตตจตตตตา. ตสส กร พทธาน ทตยาสเน นสทตวา สาวกปารมาเณ ตวา ธมม เทสยโต อคคสาวกสส ธมมเทสน โสต อารทธกาลโต ปฏาย อโห วตาหป อนาคเต อปปชชนกสส พทธสส สาสเน อมนา สาวเกน ปฏลทธ ธร ลเภยยนต จตต อปปาเทส. โส เตน ปรวตกเกน มคคผลปปฏเวธ กาต นาสกข. ตถาคต ปน วนทตวา สมมเข ตวา อาห ภนเต ตมหาก อนนตราสเน นสนโน ภกข ตมหาก สาสเน โก นาม โหตต. มยา ปวตตต


ธมมจกก อนปวตเตนโต สาวกปารมาณสส โกฏปปตโต โสฬส ป า ปฏวชฌตวา โต มยห สาสเน อคคสาวโก นาม เอโสต. ภนเต ยวาย มยา สตตาห ปปผจฉตต ธาเรนเตน สกกาโร กโต อห อมสส ผเลน อ สกกตต วา พรหมตต วา น ปตเถม อนาคเต ปน อย นสภตเถโร วย เอกสส พทธสส อคคสาวโก ภเวยยนต ปตถน อกาส. สตถา สมชฌสสต น โข อมสส ปรสสส ปตถนาต อนาคตสาณ เปเสตวา โอโลเกนโต กปปสตสหสสาธก เอก อสงเขยย อตกกมตวา สมชฌนภาว อททส ทสวา สรทตาปส อาห น เต อย ปตถนา โมฆา ภวสสต อนาคเต ปน กปปสตสหสสาธก เอก อสงเขยย อตกกมตวา โคตโม๑ นาม พทโธ โลเก อปปชชสสต ตสส มาตา มหามายาเทว นาม ภวสสต ปตา สทโธทโน นาม มหาราชา ปตโต ราหโล นาม อปฏาโก อานนโท นาม ทตยสาวโก โมคคลลาโน นาม ตว ปนสส อคคสาวโก ธมมเสนาปต สารปตโต๒ นาม ภวสสสต. เอว ตาปส พยากรตวา ธมมกถ กเถตวา ภกขสงฆปรวโต อากาส ปกขนท. สรทตาปโสป อนเตวาสกตเถราน สนตก คนตวา สหายกสส สรวฑฒกฏมพกสส สาสน เปเสส ภนเต มม สหายกสส วเทถ สหายเกน เต สรทตาปเสน อโนมทสสสส พทธสส ปาทมเล อนาคเต ๑. ข. พ. ๓๓/๕๔๓. ๒. ข. อ. ๓๒/๒๒.


อปปชชนกสส โคตมพทธสส สาสเน อคคสาวกฏาน ปตถต ตว ทตยสาวกฏาน ปตเถหต. เอว จ ปน วตวา เถเรห ปเรตรเมว เอกปสเสน คนตวา สรวฑฒสส นเวสนทวาเร อฏาส. สรวฑโฒ จรสส วต เม อยโย อาคโตต อาสเน นสทาเปตวา อตตนา นจตเร อาสเน นสนโน อนเตวาสกปรสา ปน โว ภนเต น ป ายนตต ปจฉ อาม สมม อมหาก อสสม อโนมทสส พทโธ อาคโต มย ตสส อตตโน พเลน สกการ กรมหา สตถา สพเพส ธมม เทเสส เทสนาปรโยสาเน เปตวา ม เสสา อรหตต ปตตา ปพพชส อห สตถ อคคสาวก นสภตเถร ทสวา อนาคเต อปปชชนกสส โคตมพทธสส นาม สาสเน อคคสาวกฏาน ปตเถส ตวป ตสส สาสเน ทตยสาวกฏาน ปตเถหต. มยห พทเธห สทธ ปรจโย นตถ ภนเตต. พทเธห สทธ กถน มยห ภาโร โหต ตว มหนต อภสกการ สชเชหต. สรวฑโฒ ตสส วจน สตวา อตตโน นเวสนทวาเร ราชมาเนน อฏกรสมตต าน สมตล กาเรตวา วาลก โอกรตวา ลาชป จมาน ปปผาน วกกรตวา นลปปลจฉทน มณฑป การาเปตวา พทธาสน ป าเปตวา เสสภกขนป อาสนาน ปฏยาเทตวา มหนต สกการสมมาน สชเชตวา พทธาน นมนตนตถาย สรทตาปสสส ส อทาส. ตาปโส พทธปปมข ภกขสงฆ คเหตวา ตสส นเวสน อคมาส. สรวฑโฒป ปจจคคมน กตวา ตถาคตสส หตถโต ปตต คเหตวา มณฑป


ปเวเสตวา ป ตตาสเน นสนนสส พทธปปมขสส ภกขสงฆสส ทกขโณทก ทตวา ปณตโภชเนน ปรวสตวา ภตตกจจปรโยสาเน พทธปปมข ภกขสงฆ มหารเหห วตเถห อจฉาเทตวา ภนเต นาย อารมโภ อปปมตตกฏานตถาย อมนาว นยาเมน สตตาห อนกมป กโรถาต อาห. สตถา อธวาเสส. โส เตเนว นยาเมน สตตาห มหาทาน ปวตเตตวา ภควนต วนทตวา อ ชล ปคคยห โต อาห ภนเต มม สหาโย สรทตาปโส ยสส สตถ อคคสาวโก ภเวยยนต ปตเถส อห ตสเสว ทตยสาวโก ภเวยยนต. สตถา อนาคต โอโลเกตวา ตสส ปตถนาย สมชฌนภาว ทสวา พยากาส ตวป อโต กปปสตสหสสาธก อสงเขยย อตกกมตวา โคตมพทธสส ทตยสาวโก๑ ภวสสสต. พทธาน พยากรณ สตวา สรวฑโฒ หฏปหฏโ อโหส. สตถาป ภตตานโมทน กตวา สปรวาโร วหารเมว คโต. อย ภกขเว มม ปตเตห ตทา ปตถตปตถนา เต ยถาปตถตเมว ลภส นาห มข โอโลเกตวา เทมต. เอว วตเต เทว อคคสาวกา ภควนต วนทตวา ภนเต มย อคารยภตา สมานา ครคคสมชช ทสสนาย คตาต ยาว อสสชตเถรสส สนตกา โสตาปตตผลปฏเวธา สพพ ปจจปปนนวตถ กเถตวา เต มย ภนเต ส ชยสส อาจรยสส สนตก คนตวา ต ตมหาก ปาทมล อาเนตกามา ตสส ลทธยา ๑. ข. อ. ๓๒/๔๕.


นสสารภาว กเถตวา อธาคมเน อานสส กถยมหา โส อทาน มยห อนเตวาสวาโส นาม จาฏยา อทกจลนภาวปปตตสทโส น สกขสสาม อนเตวาสวาส วสตนต วตวา อาจรย อทาน มหาชโน คนธมาลาทหตโถ คนตวา สตถารเยว ปเชสสต ตมเห กถ ภวสสถาต วตเต ก ปน อมสม โลเก ปณฑตา พห อทาห ทนธาต ทนธาต กถเต เตนห ปณฑตา ปณฑตา สมณสส โคตมสส สนตก คมสสนต ทนธา ทนธา มม สนตก อาคมสสนต คจฉถ ตมเหต วตวา อาคนต น อจฉ ภนเตต. ต สตวา สตถา ภกขเว ส ชโย อตตโน มจฉาทฏ ตาย อสาร สาโรต สาร จ อสาโรต คณห ตมเห ปน อตตโน ปณฑตตาย สาร สารโต อสาร จ อสารโต ตวา อสาร ปหาย สารเมว คณหตถาต วตวา อมา คาถา อภาส " อสาเร สารมตโน สาเร จาสารทสสโน เต สาร นาธคจฉนต มจฉาสงกปปโคจรา สาร จ สารโต ตวา อสาร จ อสารโต เต สาร อธคจฉนต สมมาสงกปปโคจราต. " ตตถ อสาเร สารมตโนต จตตาโร ปจจยา ทสวตถกา มจฉาทฏ ตสสา อปนสสยภตา ธมมเทสนาต อย อสาโร นาม ตสม สารทฏ โนต อตโถ. สาเร จาสารทสสโนต ทสวตถกา สมมาทฏ ตสสา อปนสสยภตา ธมมเทสนาต อย


สาโร นาม ตสม นาย สาโรต อสารทสสโน. เต สารนต เต ต มจฉาทฏ คหณ คเหตวา ตา กามวตกกาทน วเสน มจฉาสงกปปโคจรา หตวา สลสาร สมาธสาร ป าสาร วมตตสาร วมตตาณทสสนสาร ปรมตถสาร นพพาน จ นาธคจฉนต. สาร จาต ตเมว สลสาราทสาร สาโร นาม อยนต วตตปปการ จ อสาร อสาโร อยนต ตวา. เต สารนต เต ปณฑตา เอว สมมาทสสน คเหตวา ตา เนกขมมสงกปปาทน วเสน สมมาสงกปปโคจรา หตวา ต วตตปปการ สาร อธคจฉนตต. คาถาปรโยสาเน พห โสตาปตตผลาทน ปาปณส. สนนปตตาน สาตถกา เทสนา อโหสต. ส ชยวตถ. ------------- ๙. นนทตเถรวตถ. [ ๙ ] ยถา อคาร ทจฉนนนต อม ธมมเทสน สตถา เชตวเน วหรนโต อายสมนต นนท อารพภ กเถส. สตถา ห ปวตตตปวรธมมจกโก ราชคห คนตวา เวฬวเน วหรนโต ปตต เม อาเนตวา ทสเสถาต สทโธทนมหาราเชน เปสตาน สหสสสหสสปรวาราน ทสนน ทตาน สพพปจฉโต คนตวา อรหตต ปตเตน กาฬทายตเถเรน อาคมนกาล ตวา สฏ มตตาย


คาถาย มคควณณ วณเณตวา วสตสหสสขณาสวปรวโต กปลวตถปร นโต าตสมาคเม โปกขรวสส อตถปปตต กตวา มหาเวสสนตรชาตก๑ กเถตวา ปนทวเส ปณฑาย ปวฏโ อตตฏเ นปปมชเชยยาต๒ คาถาย ปตร โสตาปตตผเล ปตฏาเปตวา ธมม จเร สจรตนต๓ คาถาย มหาปชาปต โคตม โสตาปตตผเล ราชาน จ สกทาคามผเล ปตฏาเปส. ภตต- กจจปรโยสาเน ปน ราหลมาตคณกถ นสสาย จนทกนนรชาตก๔

กเถตวา ตโต ตตยทวเส นนทกมารสส อภเสกเคหปปเวสน- ววาหมงคเลส วตตมาเนส ปณฑาย ปวสตวา นนทกมารสส หตเถ ปตต ทตวา มงคล วตวา อฏายาสนา ปกกมนโต นนทกมารสส หตถโต ปตต น คณห. โสป ตถาคตคารเวน ปตต โว ภนเต คณหถาต วตต นาสกข. เอว ปน จนเตส โสปาณสเส ปตต คณหสสตต. สตถา ตสมป าเน น คณห. อตโร โสปาณปาทมเล คณหสสตต จนเตส. สตถา ตตถาป น คณห. อตโร ราชงคเณ คณหสสตต จนเตส. สตถา ตตถาป น คณห. กมาโร นวตตตกาโม อรจยา คจฉนโต ตถาคตคารเวน ปตต คณหถาต วตต น สกโกต อธ คณหสสต เอตถ คณหสสตต จนเตนโต คจฉต. ตสม ขเณ อ า อตถโย ต ทสวา ชนปทกลยาณยา อาจกขส อยเย ๑. ข. ชา. มหา. ๒๘/๓๖๕. ตทฏกถา. ๑๐/๓๑๕. ๒. ข. ธ. ๒๕/๓๘. ๔. ข. ชา. ปกณ. ๒๗/๓๖๘. ตทฏกถา. ๖/๒๕๗.


ภควา นนทกมาร คเหตวา คโต ตมเหห ต วนา กรสสตต.๑

สาป ต สตวา อทกพนทห ปคฆรนเตเหว อฑฒลลขเตห เกเสห เวเคน คนตวา ตวฏ โข อยยปตต อาคจเฉยยาสต อาห. ต ตสสา วจน ตสส หทเย ตรย ปตตวา วย ต. สตถาปสส หตถโต ปตต อคคณหตวาว ต วหาร เนตวา ปพพชสสส นนทาต อาห. โส พทธคารเวน น ปพพชสสามต อวตวา อาม ภนเต ปพพชสสามต อาห. สตถา เตนห ภกขเว นนท ปพพาเชถาต อาห. สตถา กปลวตถปร คนตวา ตตยทวเส นนท ปพพาเชส. สตตเม ทวเส ราหลมาตา กมาร อลงกรตวา ภควโต สนตก เปเสส ปสส ตาต เอต วสตสหสสสมณปรวต สวณณวณณ พรหมรปวณณ สมณ อยนเต ปตา เอตสส ตว ปตโน ชาตกาเล มหนตา นธกมภโย อเหส ตสส นกขมนกาลโต ปฏาย น ปสสาม คจฉ น ทายชช ยาจาห อห ตาต กมาโร อภเสก ปตวา จกกวตต ภวสสาม ธเนน เม อตโถ ธน เม เทห สามโก ห ปตโต ปต สนตกสสาต. กมาโร ภควโต สนตก คนตวา วนทตวา ปตสเนห ปฏลภตวา หฏตฏโ สขา เต สมณ ฉายาต วตวา อ ป พห อตตโน อนรป วทนโต อฏาส. ภควา กตภตตกจโจ อนโมทน กตวา อฏายาสนา ปกกาม. กมาโรป ทายชช เม สมณ เทห ทายชช เม สมณ เทหต ภควนต อนพนธ. ๑. ม. ก ตมเห ห ต วนา กรสสถาต.


ภควาป กมาร น นวตตาเปส. ปรชโนป ภควตา สทธ คจฉนต นวตเตต นาสกข. อต โส ภควตา สทธ อารามเมว อคมาส. ตโต ภควา จนเตส ย อย ปต สนตก ธน อจฉต ต วฏฏานคต สวฆาต หนทสส โพธมเล มยา ปฏลทธ สตตวธ อรยธน เทม โลกตตรทายชชสส น สามก กโรมต. อถโข ภควา อายสมนต สารปตต อามนเตส เตนห ตว สารปตต ราหลกมาร ปพพาเชหต. เถโร ต ปพพาเชส. ปพพชเต ปน กมาเร ร โ ต สตวา อธมตต ทกข อปปชช. ต อธวาเสต อสกโกนโต ภควโต สนตก คนตวา ปฏนเวเทตวา สาธ ภนเต อยยา มาตาปตห อนน าต ปตต น ปพพาเชยยนต วร ยาจ. ภควา ตสส ต วร ทตวา ปเนกทวส ราชนเวสเน กตปาตราโส เอกมนต นสนเนน ร า ภนเต ตมหาก ทกกรการกกาเล เอกา เทวตา ม อปสงกมตวา ปตโต เต กาลกโตต อาห อห ตสสา วจน อสททหนโต น มยห ปตโต โพธ อปปตวา กาล กโรตต ต ปฏกขปนต วตเต อทาน มหาราช ก สททหสสถ ปพเพป อฏ กาน ตยห ทสเสตวา ปตโต เต มโตต วตเต น สททหตถาต อมสสา อตถปปตตยา มหาธมมปาลชาตก๑

กเถส. กถาปรโยสาเน ราชา อนาคามผเล ปตฏห. อต ๑. ข. ชา. ทสก. ๒๗/๒๘๘. ตทฏกถา. ๕/๔๘๖.


ภควา ปตร ตส ผเลส ปตฏาเปตวา ภกขสงฆปรวโต ปนเทว ราชคห คนตวา ตโต อนาถปณฑเกน สาวตถ อาคมนตถาย คหตปฏ โ นฏ เต เชตวนมหาวหาเร ตตถ คนตวา วาส กปเปส. เอว สตถร เชตวเน วหรนเตเยว อายสมา นนโท๑

อกกณ ตวา ภกขน เอตมตถ อาโรเจส อนภรโต อห อาวโส พรหมจรย จราม น สกโกม พรหมจรย สนธาเรต๒ สกข ปจจกขาย หนายาวตตสสามต. ภควา ต ปวตต สตวา อายสมนต นนท ปกโกสาเปตวา เอตทโวจ สจจ กร ตว นนท สมพหลาน ภกขน เอวมาโรเจส อนภรโต อห อาวโส พรหมจรย จราม น สกโกม พรหมจรย สนธาเรต สกข ปจจกขาย หนายาวตตสสามต. เอว ภนเตต. กสส ปน ตว นนท อนภรโต พรหมจรย จรส น สกโกส พรหมจรย สนธาเรต สกข ปจจกขาย หนายาวตตสสสต. สากยาน เม ภนเต ชนปทกลยาณ ฆรา นกขมนตสส อฑฒลลขเตห๓

เกเสห อปโลเกตวา ม เอตทโวจ ตวฏ โข อยยปตต อาคจเฉยยาสต โส โข อห ภนเต ต อนสสรมาโน อนภรโต พรหมจรย จราม น สกโกม พรหมจรย สนธาเรต สกข ปจจกขาย หนายาวตตสสามต. อถโข ภควา อายสมนต นนท ๑. ข. อ. ๒๕/๑๐๓. ๒. ส. สนตาเนต. ปาลยมปน สนธาเรตนต ทสสต. ๓. อปฑฒลลขเตหตป ปาโ.


พาหาย คเหตวา อทธพเลน ตาวตสเทวโลก เนนโต อนตรามคเค เอกสม ฌามกเขตเต ฌามขานมตถเก นสนน ฉนนกณณนาสนงคฏ เอก ปลฏมกกฏ ทสเสตวา ตาวตสภวเน สกกสส เทวร โ อปฏาน อาคตาน กกฏปาทาน๑ ป จ อจฉราสตาน ทสเสส. ทสเสตวา จ ปน เอวมาห ต ก ม ส นนท กตมา นโข อภรปตรา จ๒ ทสสนยตรา จ๒ ปาสาทกตรา จ๒

สากยาน วา ชนปทกลยาณ อมาน วา ป จ อจฉราสตาน กกฏปาทานต. ต สตวา อาห เสยยถาป สา ภนเต ฉนนกณณนาส- นงคฏา ปลฏมกกฏ เอวเมว โข ภนเต สากยาน ชนปทกลยาณ อเมส ป จนน อจฉราสตาน อปนธาย สงขยป น อเปต กลป น อเปต ภาคป น อเปต อถโข อมาเนว ป จ อจฉราสตาน อภรปตราน เจว ทสสนยตราน จ ปาสาทกตราน จาต. อภรม นนท อภรม นนท อหนเต ปาฏโภโค ป จนน อจฉราสตาน ปฏลาภาย กกฏปาทานนต. สเจ เม ภนเต ภควา ปาฏโภโค ป จนน อจฉราสตาน ปฏลาภาย กกฏปาทาน. อภรมสสามห ภนเต ภควา พรหมจรเยต. อถโข ภควา อายสมนต นนท คเหตวา ตตถ อนตรหโต เชตวเนเยว ปาตรโหส. อสโสส โข ภกข อายสมา กร นนโท ภควโต ภาตา ๑. กกฏปาทานต รตตวณณตาย ปาราวตปาทสทสปาทาน. ปาลยมปน กกกฏปาทานต ทสสต. ๒. ม. ย. วา. ปาลยมป วาต ทสสต.


มาตจฉาปตโต อจฉราน เหต พรหมจรย จรต ภควา กรสส ปาฏโภโค ป จนน อจฉราสตาน ปฏลาภาย กกฏปาทานนต. อถโข อายสมโต นนทสส สหายกา ภกข อายสมนต นนท ภตกวาเทน จ อปกกตกวาเทน จ สมทาจรนต ภตโก กรายสมา นนโท อปกกตโก กรายสมา นนโท ป จนน อจฉราสตาน เหต พรหมจรย จรต ภควา กรสส ปาฏโภโค ป จนน อจฉราสตาน ปฏลาภาย กกฏปาทานนต. อถโข อายสมา นนโท สหายกาน ภกขน ภตกวาเทน จ อปกกตกวาเทน จ อฏฏยมาโน หรายมาโน ชคจฉมาโน เอโก วปกฏโ อปปมตโต อาตาป ปหตตโต วหรนโต นจรสเสว ยสสตถาย กลปตตา สมมเทว อคารสมา อนคารย ปพพชนต ตทนตตร พรหมจรยปรโยสาน ทฏเว ธมเม สย อภ า สจฉกตวา อปสมปชช วหาส ขณา ชาต วสต พรหมจรย กต กรณย นาปร อตถตตายาต อพภ าส อ ตโร จ ปนายสมา นนโท อรหต อโหส. อเถกา เทวตา รตตภาเค สกล เชตวน โอภาเสตวา สตถาร อปสงกมตวา วนทตวา อาโรเจส อายสมา ภนเต นนโท ภควโต ภาตา มาตจฉาปตโต อาสวาน ขยา อนาสว เจโตวมตต ป าวมตต ทฏเว ธมเม สย อภ า สจฉกตวา อปสมปชช วหรตต. ภควโตป โข าณ อทปาท นนโท อาสวาน ขยา อนาสว เจโตวมตต ป าวมตต


ทฏเว ธมเม สย อภ า สจฉกตวา อปสมปชช วหรตต. โสปายสมา ตสสา รตตยา อจจเยน ภควนต อปสงกมตวา วนทตวา เอตทโวจ ย เม ภนเต ภควา ปาฏโภโค ป จนน อจฉราสตาน ปฏลาภาย กกฏปาทาน ม จามห ภนเต ภควนต เอตสมา ปฏสสวาต. มยาป โข เต นนท เจตสา เจโต ปรจจ วทโต นนโท อาสวาน ขยา อนาสว เจโตวมตต ป าวมตต ทฏเว ธมเม สย อภ า สจฉกตวา อปสมปชช วหรตต เทวตาป เม เอตมตถ อาโรเจส อายสมา ภนเต นนโท อาสวาน ขยา อนาสว เจโตวมตต ป าวมต ทฏเว ธมเม สย อภ า สจฉกตวา อปสมปชช วหรตต ยเทว โข เต นนท อนปาทาย อาสเวห จตต มตต อถาห มตโต เอตสมา ปฏสสวาต. อถโข ภควา เอตมตถ วทตวา ตาย เวลาย อม อทาน อทาเนส " ยสส ตณโณ กามปงโก มททโต กามกณฏโก โมหกขยมนปปตโต สขทกเข น เวธตต.๑ " อเถกทวส ภกข อายสมนต นนท ปจฉส อาวโส นนท ปพเพ ตว อกกณ โตมหต วเทส อทาน เต กถนต. นตถ เม อาวโส คหภาวาย อาลโยต. ต สตวา ภกข อภต อายสมา นนโท กเถต อ พยากโรต อตตทวเสส อกกณ โตมหต วตวา อทาน นตถ เม คหภาวาย อาลโยต กเถตต วตวา คนตวา ๑. ข. อ. ๒๕/๑๐๗.


ภควโต เอตมตถ อาโรเจสส. ภควา ภกขเว อตตทวเสส นนทสส อตตภาโว ทจฉนนเคหสทโส อโหส อทาน สจฉนนเคหสทโส ชาโต อย ห ทพพจฉราน ทฏกาลโต ปฏาย ปพพชตกจจสส มตถก ปาเปต วายมนโต ต กจจ ปตโตต วตวา อมา คาถา อภาส " ยถา อคาร ทจฉนน วฏ สมตวชฌต เอว อภาวต จตต ราโค สมตวชฌต. ยถา อคาร สจฉนน วฏ น สมตวชฌต เอว สภาวต จตต ราโค น สมตวชฌตต. " ตตถ อคารนต ยงก จ เคห. ทจฉนนนต วรลจฉนน ฉททาวฉทท. สมตวชฌตต วสสวฏ วนวชฌต. อภาวตนต ต อคาร วฏ วย ภาวนารหตตตา อภาวต จตต ราโค สมตวชฌต น เกวล ราโคว โทสโมหมานาทโย สพพกกเลสา ตถารป จตต อตวชฌนตเยว. สภาวตนต สมถวปสสนาภาวนาห สภาวต เอวรป จตต สจฉนน เคห วฏ วย ราคาทโย กเลสา อตวชฌต น สกโกนตต. คาถาปรโยสาเน พห โสตาปตตผลาทน ปาปณส มหาชนสส สาตถกา เทสนา อโหส. อถ ภกข ธมมสภาย กถ สมฏาเปส อาวโส พทธา จ นาม อจฉรยา ชนปทกลยาณ นสสาย อกกณ โต นามายสมา นนโท สตถารา เทวจฉรา อามส กตวา วนโตต. สตถา อาคนตวา


กาย นตถ ภกขเว เอตรห กถาย สนนสนนาต ปจฉตวา อมาย นามาต วตเต น ภกขเว อทาเนว ปพเพเปส มยา มาตคาเมน ปโลเภตวา วนโตเยวาต วตวา เตห ยาจโต อตต อาหร อตเต พาราณสย พรหมทตเต รชช กาเรนเต พาราณสวาส กปปโก นาม วาณโช อโหส. ตสเสโก คทรโภ กมภภาร วหต. ทวเส ทวเส สตต โยชนาน คจฉต. โส เอกสม สมเย คทรภภารเกห ตกกสล คนตวา ยาว ภณฑสส วสสชชนา คทรภ วจรต วสสชเชส. อถสส โส คทรโภ ปรขาปฏเ จรมาโน เอก คทรภ ทสวา อปสงกม. สา เตน สทธ ปฏสนถาร กโรนต อาห กโต อาคโตสต. พาราณสโตต. เกน กมเมนาต. วาณชกมเมนาต. กตตก ภาร วหสต. กมภภารนต. เอตตก ภาร วหนโต กตโยชนาน คจฉสต. สตตโยชนานต. คตฏาเน เต กาจ ปาทปรกมม วา ปฏ ปรกมม วา กโรนต อตถต. นตถ ภทเทต. เอว สนเต มหาทกข อนโภสต. ก จาป ห ตรจฉานคตาน ปาทปรกมมาทการโก นาม นตถ กามส โชนฆฏฏนตถ เอวรป กเถส. โส ตสสา กถาย อกกณ โต. กปปโกป ภณฑ วสสชเชตวา ตสส สนตก คนตวา เอห ตาต คมสสามาต อาห. คจฉถ ตมเห นาห คมสสามต. อถ น ปนปปน ยาจตวา อนจฉนต น ภาเยตวา เนสสามต จนเตตวา อม คาถมาห


" ปโตทนเต กรสสาม โสฬสงคลกณฏก ส ฉนทสสาม เต กาย เอว ชานาห คทรภาต. " ต สตวา คทรโภ เอว สนเต อหป เต กตตพพ ชานสสามต วตวา อม คาถมาห " ปโตทมเม กรสสส โสฬสงคลกณฏก ปรโต ปตฏหตวาน อทธรตวาน ปจฉโต ภณฑ๑ เต ปาตยสสาม๒ เอว ชานาห กปปกาต.๓ " ต สตวา วาณโช เกน น โข การเณเนส ม เอว วทตต จนเตตวา อโต จโต จ โอโลเกนโต ต คทรภ ทสวา อมาย เอส เอว สกขาปโต ภวสสต เอวรป นาม เต คทรภ อาเนสสามต มาตคาเมน ต ปโลเภตวา เนสสามต จนเตตวา อม คาถมาห " จตปปท สงขมข นาร สพพงคโสภน ภรย เต อานยสสาม เอว ชานาห คทรภาต. " ต สตวา ตฏจตโต คทรโภ อม คาถมาห " จตปปท สงขมข นาร สพพงคโสภน ภรย เม อานยสสส เอว ชานาห กปปก กปปก ภยโย คมสสาม โยชนาน จตททสาต. " อถ น กปปโก เตนห เอหต คเหตวา สกฏาน อคมาส. โส กตปาหจจเยน ต อาห นน ม ตมเห ภรยนเต ๑. ส. ม. ย. ทนต. ๒. ส. สาวยสสาม. ๓. ส. ม. ย. กปปฏ.


อานยสสามต อโวจตถาต. อาม วตต นาห อตตโน กถ ภนทสสาม ภรยนเต อานยสสาม วฏฏ ปน ตยห เอกกสเสว ทสสาม ตยห อตตโน๑ ทตยสส ต ปโหต วา มา วา ตวเมว ชาเนยยาส อภนน โว สวาสมนวาย ปตตาป ชายสสนต เตหป พหห สทธ ตยห ต ปโหต วา มา วา ตวเมว ชาเนยยาสต. คทรโภ ตสม กเถนเตเยว อนเปกโข อโหส. สตถา อม ธมมเทสน อาหรตวา ตทา ภกขเว คทรภ ชนปทกลยาณ อโหส คทรโภ นนโท วาณโช อหเมว เอว ปพเพเปส มยา มาตคาเมน ปโลเภตวา วนโตต ชาตก นฏาเปสต. นนทตเถรวตถ. ----------- ๑๐. จนทสกรกวตถ. [ ๑๐ ] อธ โสจต เปจจ โสจตต อม ธมมเทสน สตถา เวฬวเน วหรนโต จนทสกรก นาม อารพภ กเถส. โส กร ป จปณณาส วสสาน สกเร วธตวา ขาทนโต จ วกกณนโต จ ชวต กปเปส. ฉาตกกาเล สกเฏน วห อาทาย ชนปท คนตวา เอกนาฬทวนาฬมตเตน คามสกรโปตเก ๑. ม. ตยห เวตตน ทตยสส ปโหต วา มา วา ส. ตยห ปน อตตทตยสส.


กณตวา สกฏ ปเรตวา อาคนตวา ปจฉานเวสเน วช วย เอกฏาน ปรกขปตวา ตตเถว เตส นวาป โรเปตวา เตส นานาคจเฉ จ สรรวล ช จ ขาทตวา วฑฒเตส ย ย มาเรต- กาโม โหต ต ต อาฬาหเน นจจล พนธตวา สรรมสสส อทธมายตวา พหลภาวตถ จตรสสมคคเรน โปเถตวา พหลมโส ชาโตต ตวา มข ววรตวา ทนตนตเร ทณฑก ทตวา โลหนาฬยา ปกกฏ ต อณโหทก มเข อาส จต. ต กจฉย ปวสตวา ปกกฏ ต กรส อาทาย อโธภาเคน นกขมตวา ยาว โถก กรส อตถ ตาว อาวล หตวา นกขมต สทเธ อทเร อจฉ อนาวล นกขมต. อถสส อวเสส อทก ปฏ ย อาส จต. ต กาฬจมม อปปาเตตวา คจฉต. ตโต ตณกกาย โลมาน ฌาเปตวา ตณเหน อสนา สส ฉนทต. ปคฆรนต โลหต ภาชเนน ปฏคคเหตวา มส โลหเตน มททตวา ปจตวา ปตตทารมชเฌ นสนโน ขาทตวา เสส วกกณาต. ตสส อมนา นยาเมเนว ชวต กปเปนตสส ป จปณณาส วสสาน อตกกนตาน. ตถาคเต ธรวหาเร วสนเต เอกทวสป ปปผมฏ มตเตน ปชา วา กฏจฉมตตภกขาทาน วา อ วา ก จ ป นาม นาโหส. อถสส สรเร โรโค อปปชช. ชวนตสเสว อวจมหานรยสนตาโป อปฏห. อวจสนตาโป นาม โยชนสเต ตวา โอโลเกนตสส อกขน ภนทนสมตโถ ปรฬาโห โหต. วตตมป เจต


" สมนตา โยชนสต ผรตวา ตฏต สพพทาต.๑ " นาคเสนตเถเรน ปนสส ปากตกอคคสนตาปโต อธมตตตาย อยมปมา วตตา ยถา มหาราช กฏาคารมตโต ปาสาโณป นรยอคคมห ปกขตโต ขเณน วลย คจฉต นพพตตสตตา ปเนตถ กมมพเลน มาตกจฉคตา วย น วลยนตต.๒ ตสส ตสม สนตาเป อปฏ เต กมมสรกขโก อากาโร อปปชช. เคหมชเฌเยว สกรรว รวตวา ชนนเกห วจรนโต ปรตถม- วตถมป ปจฉมวตถมป คจฉต. อถสส เคหมานสกา ต ทฬห คเหตวา มข ปทหนต. กมมวปาโก นาม น สกกา เกนจ ปฏพาหต. โส วรวนโต อโต จโต จ วจรต. สมนตา สตตส ฆเรส มนสสา นทท น ลภนต. มรณภเยน ตชชตสส ปนสส พห นกขมน นวาเรต อสกโกนโต สพโพ เคหชโน ยถา อนโต โต พห วจรต น สกโกต ตถา เคหทวาราน ปทหตวา พหเคห ปรวาเรตวา รกขนโต อจฉต. อตโรป อนโตเคเหเยว นรยสนตาเปน วรวนโต อโต จโต จ วจรต. เอว สตต ทวสาน วจรตวา อฏเม ทวเส กาล กตวา อวจมหานรเย นพพตต. อวจมหานรโย เทวทตสตตนเตน วณเณตพโพ. ภกข ตสส ฆรทวาเรน คจฉนตา ต สทท สตวา สกรสทโทต ส โน หตวา วหาร คนตวา สตถ สนตเก นสนนา เอวมาหส ๑. ม. อป. ๑๔/๓๔๑. ตสส อโยมยา ภม ชลตา เตชสา ยตตา สมนตา...สพพทาต เทวทตสตเต อาคตา. ๒. มลนท. ๙๒.


ภนเต จนทสกรกสส เคหทวาร ปทหตวา สกราน มารยมานาน อชช สตตโม ทวโส เคเห กาจ มงคลกรยา ภวสสต ม เ เอตตเก นาม ภนเต สกเร มาเรนตสส เอกมป เมตตจตต วา การ วา นตถ น จ วต โน เอวรโป กกขโฬ ผรโส สตโต ทฏปพโพต. สตถา น ภกขเว โส อเม สตต ทวเส สกเร มาเรต กมมสรกขก ปนสส อทปาท ชวนตสเสว อวจมหานรยสนตาโป อปฏาส โส เตน สนตาเปน สตต ทวสาน สกรรว รวนโต อนโตนเวสเน วจรตวา อชช กาล กตวา อวจมห นพพตโตต วตวา ภนเต อธ โลเก เอว โสจตวา ปน คนตวา โสจนฏาเนเยว นพพตโตต วตเต อาม ภกขเว ปมตโต นาม คหฏโ วา โหต ปพพชโต วา อภยตถ โสจตเยวาต วตวา อม คาถมาห " อธ โสจต เปจจ โสจต ปาปการ อภยตถ โสจต โส โสจต โส วห ต ทสวา กมมกลฏมตตโนต. " ตตถ ปาปการต นานปปการสส ปาปกมมสส การโก ปคคโล อกต วต เม กลยาณ กต เม ปาปนต เอกเสเนว มรณสมเย อธ โสจต อทมสส กมมโสจน วปาก อนภวนโต ปน เปจจ โสจต อทมสส ปรโลเก วปากโสจน เอว โส อภยตถ โสจตเยว. เตเนว การเณน ชวมาโนเยว โส จนทสกรโกป


โสจต. ทสวา กมมกลฏมตตโนต อตตโน กลฏกมม ปสสตวา โสจต นานปปการ วลปนโต วห ต กลมตต. คาถาปรโยสาเน พห โสตาปนนาทโย อเหส มหาชนสส สาตถกา เทสนา ชาตาต. จนทสกรกวตถ. ----------- ๑๑. ธมมกอปาสกวตถ. [ ๑๑ ] อธ โมทต เปจจ โมทตต อม ธมมเทสน สตถา เชตวเน วหรนโต ธมมกอปาสก อารพภ กเถส. สาวตถย กร ป จสตา ธมมกอปาสกา นาม อเหสส. เตส เอเกกสส ป จ ป จ อปาสกสตาน ปรวาโร. โย เตส เชฏโก ตสส สตต ปตตา สตต ธตโร. เตส เอเกกสส เอเกกา สลากยาค สลากภตต ปกขกภตต สงฆภตต อโปสถกภตต อาคนตกภตต วสสาวาสก อโหส. เตป สพเพว อนชาตปตตา นาม อเหสส. อต จททสนน ปตตาน ภรยาย อปาสกสสาต โสฬส สลากยาคอาทน ปวตตนต. อต โส สปตตทาโร สลวา กลยาณธมโม ทานสวภาครโต อโหส. อถสส อปรภาเค โรโค อปปชช. อายสงขาโร ปรหาย. โส ธมม โสตกาโม อฏ วา เม โสฬส วา ภกข เปเสถาต สตถ สนตก


ปหณ. สตถา ภกข เปเสส. เต คนตวา ตสส ม จ ปรวาเรตวา ป ตเตส อาสเนส นสนนา ภนเต อยยาน เม ทสสน ทลลภ ภวสสต ทพพโลมห เอก เม สตต สชฌายถาต วตตา กตร สตต โสตกาโม อปาสกาต สพพพทธาน อวชหต สตปฏานสตตนต๑ วตเต เอกายโน อย ภกขเว มคโค สตตาน วสทธยาต สตตนต ปฏเปสส. ตสม ขเณ ฉห เทวโลเกห สพพาลงการปฏมณฑตา สหสสสนธวยตตา ทยฑฒโยชนสตกา ฉ รถา อาคมส. เตส ตา เทวตา อมหาก เทวโลก เนสสาม อมหาก เทวโลก เนสสาม อมโภ มตตกภาชน ภนทตวา สวณณภาชน คณหนโต วย อมหาก เทวโลเก อภรมต อธ นพพตตตต๒ วทส. อปาสโก ธมมสสวนนตราย อนจฉนโต อาคเมถ อาคเมถาต อาห. ภกข อมเห วทตต ส าย ตณห อเหสส. อถสส ปตตธตโร อมหาก ปตา ปพเพ ธมมสสวเนน อตตโต อโหส อทาน ปน ภกข ปกโกสาเปตวา สชฌาย กาเรตวา สยเมว วาเรต มรณสส อภายนกสตโต นาม นตถต วรวส. ภกข อทาน อโนกาโสต อฏายาสนา ปกกมส. อปาสโก โถก วตนาเมตวา สต ปฏลภตวา ปตเต ปจฉ กสมา กนทถาต. ตาต ตมเห ภกข ปกโกสาเปตวา ธมม สณนตา สยเมว วารยตถ อถ มย มรณสส อภายนกสตโต นาม นตถต กนทมหาต. ๑. ท. มหา. ๑๐/๓๒๕. ๒. ม. นพพตตาหต.


อยยา ปน กหนต. อโนกาโสต อฏายาสนา ปกกนตา ตาตาต. นาห อยเยห สทธ กเถมต. อถ เกน สทธ กเถถาต. ฉห เทวโลเกห เทวตา ฉ รเถ อลงกรตวา อาทาย อากาเส ตวา อมหาก เทวโลเก อภรมาห อมหาก เทวโลเก อภรมาหต สทท กโรนต ตาห สทธ กเถมต. กห ตาต รถา น มย ปสสามาต. อตถ ปน มยห คนถตาน ปปผานต. อตถ ตาตาต. กตโร เทวโลโก รมณโยต. สพพโพธสตตาน พทธมาตาปตน จ วสนฏาน ตสตภวน รมณย ตาตาต. เตนห ตสตภวนโต อาคตรเถ ปปผทาม ลคคตต ปปผทาม ขปถาต. เต ขปส. ต รถธเร ลคคตวา อากาเส โอลมพ. มหาชโน ตเทว ปสสต รถ น ปสสต. อปาสโก ปสสเถต ปปผทามนต วตวา อาม ปสสามาต วตเต เอต ตสตภวนโต อาคตรเถ โอลมพต อห ตสตภวน คจฉาม ตมเห มา จนตยตถ มม สนตเก นพพตตตกามา หตวา มยา กตนยาเมเนว ป าน กโรถาต วตวา กาล กตวา ตสตภวนโต อาคตรเถ ปตฏาส. ตาวเทวสส ตคาวตปปมาโณ สฏ สกฏภาราลงการปฏมณฑโต อตตภาโว นพพตต อจฉราสหสส ปรวาเรส ป จวสตโยชนก รตนวมาน ปาตรโหส. เตป ภกข วหาร อนปปตเต สตถา ปจฉ สตา ภกขเว อปาสเกน ธมมเทสนาต. อาม ภนเต อนตราเยว ปน อาคเมถาต วาเรส อถสส ปตตธตโร กนทส มย


อทาน อโนกาโสต อฏายาสนา นกขนตาต. น โส ภกขเว ตมเหห สทธ กเถส ฉห ปน เทวโลเกห เทวตา ฉ รเถ อลงกรตวา อาหรตวา ต อปาสก ปกโกสส โส ธมมเทสนาย อนตราย อนจฉนโต ตาห สทธ กเถสต. เอว ภนเตต. เอว ภกขเวต. อทาน กห นพพตโตต. ตสตภวเน ภกขเวต. ภนเต อธ าตมชเฌ โมทมาโน จรตวา ปน โมทนฏาเนเยว นพพตโตต. อาม ภกขเว อปปมตตา ห คหฏา วา ปพพชตา วา สพพตถ โมทนตเยวาต วตวา อม คาถมาห " อธ โมทต เปจจ โมทต กตป โ อภยตถ โมทต โส โมทต โส ปโมทต ทสวา กมมวสทธมตตโนต. " ตตถ กตป โต นานปปการสส กสลสส การโก ปคคโล อกต วต เม ปาป กต วต เม กลยาณนต อธ กมมโมทเนน โมทต เปจจ วปากโมทเนน โมทต เอว อภยตถ โมทต นาม. กมมวสทธนต ธมมกอปาสโกป อตตโน กมมวสทธ ป กมมสมปตต ทสวา กาลกรยโต ปพเพ อธ โลเกป โมทต กาล กตวา อทาน ปรโลเกป ปโมทต อตโมทตเยวาต. คาถาปรโยสาเน พห โสตาปนนาทโย อเหส มหาชนสส สาตถกา ธมมเทสนา ชาตาต. ธมมกอปาสกวตถ. --------------


๑๒. เทวทตตวตถ. [ ๑๒ ] อธ ตปปต เปจจ ตปปตต อม ธมมเทสน สตถา เชตวเน วหรนโต เทวทตต อารพภ กเถส. เทวทตตสส วตถ ปพพชตกาลโต ปฏาย ยาว ปวปปเวสนา เทวทตต อารพภ ภาสตาน สพพาน ชาตกาน วตถาเรตวา กถต. อย ปเนตถ สงเขโป สตถร อนปย นาม มลลาน นคโม ต นสสาย อนปยมพวเน วหรนเตเยว ตถาคตสส ลกขณปฏคคหณทวเสเยว อสตสหสเสห าตกเลห ราชา วา โหต พทโธ วา ขตตยปรวาโร วจรสสตต อสตสหสสปตตา ปฏ าตา เตส เยภยเยน ปพพชเตส ภททยราชาน อนรทธ อานนท ภค กมพล เทวทตตนต อเม ฉ สกเก อปพพชนเต ทสวา มย อตตโน ปตเต ปพพาเชม อเม ฉ สกกา น าตกา ม เ ตสมา น ปพพชนตต กถ สมฏาเปสส. อถ มหานาโม สกโก อนรทธ อปสงกมตวา ตาต อมหาก กลา ปพพชโต นตถ ตว วา ปพพช อห วา ปพพชสสามต อาห. โส ปน สขมาโล โหต สมปนนโภโค นตถต วจนมป เตน น สตปพพ. เอกทวส ห เตส ฉส ขตตเยส คฬกฬาย กฬนเตส อนรทโธ ปเวน ปราชโต ปวตถาย ปหณ. อถสส มาตา ปเว สชเชตวา ปหณ. เต ขาทตวา ปน กฬส. ปนปปน ตสเสว ปราชโย โหต. มาตา ปนสส ปหเต ปหเต ตกขตต ปเว ปหณตวา จตตถวาเร


ปวา นตถต ปหณ. โส นตถต วจนสส อสสตปพพตตา เอสาเปกา ปววกต ภวสสตต ม มาโน นตถปวเมว อาหรถาต เปเสส. มาตา ปนสส นตถปว กร อยเย เทถาต วตเต มม ปตเตน นตถต ปท น สตปพพ อมนา ปน อปาเยน เอตมตถ ชานาเปสสามต ตจฉ สวณณปาต อ าย สวณณปาตยา ปฏกชชตวา เปเสส. นครปรคคาหกา เทวตา จนเตส อนรทธสกเกน อนนภารกาเล อตตโน ภาคภตต อปรฏปจเจกพทธสส ทตวา นตถต เม วจนสส สวน มา โหต โภชนปปตตฏานชานน มา โหตต ปตถนา กตา สจาย ตจฉปาต ปสสสสต เทวสมาคม ปวสต น ลภสสาม สสมป โน สตตธา ผเลยยาต. อถ น ปาต ทพพปเวห ปณณ อกส. ตสสา คฬมณฑเล เปตวา อคฆาฏตมตตาย ปวคนโธ สกลนคร ฉาเทตวา โต. ปวขณฑ มเข ปตมตตเมว สตตรสหรณสหสสาน อนผร. โส จนเตส นาห มาต ปโย เอตตก เม กาล อม นตถปวนนาม น ปจ อโต ปฏาย อ ปว น ขาทสสามต เคห คนตวา มาตร ปจฉ อมม ตมหาก อห ปโย อปปโยต. ตาต เอกกขโน อกข วย หทย วย จ อตปโย เมต. อถ กสมา เอตตก กาล มยห นตถปว น ปจตถ อมมาต. สา จลลปฏาก ปจฉ อตถ ก จ ปาตย ตาตาต. ปรปณณา อยเย ปาต ปเวห เอวรปา ปวา นาม เม น ทฏปพพาต. สา จนเตส มยห ปตโต ป วา กตาภนหาโร ภวสสต


เทวตาห ปาต ปเรตวา ปหตา ภวสสนตต. อถ น ปตโต อมม อโต ปฏายาห อ ปวนนาม น ขาทสสาม นตถปวเมว ปเจยยาสต. สาปสส ตโต ปฏาย ปว ขาทตกาโมมหต วตเต ตจฉปาตเมว อ าย ปาตยา ปฏกชชตวา เปเสส. ยาว อคารมชเฌ วส ตาวสส เทวตา ทพพปเว ปหณส. โส เอตตกป อชานนโต ปพพชชนนาม ก ชานสสต ตสมา กา เอสา ปพพชชา นามาต ภาตร ปจฉตวา โอหารตเกสมสสนา กาสายนวตเถน กฏตถเร วา วทลม จเก วา นปชชตวา ปณฑาย จรนเตน วหรตพพ เอสา ปพพชชา นามาต วตเต ภาตก อห สขมาโล นาห สกขสสาม ปพพชตนต อาห. เตนห ตาต กมมนต อคคเหตวา ฆราวาส วส น ห สกกา อมเหส เอเกน อปพพชตนต อาห. อถ น โก เอโส กมมนโต นามาต ปจฉ. ภตตฏานฏานป อชานนโต กลปตโต กมมนต นาม ก ชานสสต. เอกทวส ห ตณณ ขตตยาน กถา อทปาท ภตต นาม กห อฏหตต. กมพโล อาห โกฏเ อฏหตต. อถ น ภททโย ตว ภตตสส อฏานฏาน น ชานาส ภตตนนาม อกขลย อฏหตต อาห. อนรทโธ ตมเห เทวป น ชานาถ ภตตนนาม รตนมกลาย สวณณปาตย อฏหตต อาห. เตส กร เอกทวส กมพโล โกฏโต วห โอตารยมาเน ทสวา เอเต โกฏเกเยว ชาตาต ส อโหส. ภททโยป เอกทวส อกขลโต ภตต วฑฒยมาน ทสวา อกขลย เว


อปปนนนต ส อโหส. อนรทเธน ปน เนว วห โกฏเฏนตา น ภตต ปเจนตา วา วฑเฒนตา วา ทฏปพพา วฑเฒตวา ปน ปรโต ปตเมว ปสสต. โส ภ ชตกามกาเล ภตต ปาตย อฏหตต ส มกาส. เอว ตโยป เต ภตตฏานฏานป น ชานนต. เตนาย โก เอส กมมนโต นามาต ปจฉตวา ปม เขตต กสาเปตพพนตอาทก สวจฉเร สวจฉเร กตตพพ กจจ สตวา กทา กมมนตาน อนโต ป ายสสต กทา มย อปโปสสกกา โภเค ภ ชสสามาต วตวา กมมนตาน อปรยนตตาย อกขาตาย เตนห ตว เว ฆราวาส วส น มยห เอเตน อตโถต วตวา มาตร อปสงกมตวา อนชานาห ม อมม อห ปพพชสสามต วตวา ตาย ตกขตต ปฏกขปตวา สเจ เต สหายโก ภททยราชา ปพพชสสต เตน สทธ ปพพชาหต วตเต ต อปสงกมตวา มม โข สมม ปพพชชา ตว ปฏพทธาต วตวา ต นานปปกาเรห ส าเปตวา สตตเม ทวเส อตตนา สทธ ปพพชตถาย ปฏ คณห. ตโต ภททโย สกยราชา อนรทโธ อานนโท ภค กมพโล เทวทตโต จาต อเม ฉ ขตตยา อปาลกปปกสตตมา เทวา วย ทพพสมปตต สตตาห มหาสมปตต อนภวตวา อยยาน คจฉนตา วย จตรงคนยา เสนาย นกขมตวา ปรวสย ปตวา ราชาณาย สพพเสน นวตตาเปตวา ปรวสย โอกกมส. ตตถ ฉ ขตตยา อตตโน อาภรณาน โอม จตวา ภณฑก กตวา หนท ภเณ อปาล


นวตตสส อล เต เอตตก ชวกายาต ตสส อทส. โส เตส ปาทมเล ปวตตตวา ปรเทวตวา เตส อาณ อตกกมต อสกโกนโต อฏาย ต คเหตวา นวตต. เตส ทวธา ชาตกาเล วน โรทนปปตต วย ปว กมปนาการปปตตา วย อโหส. อปาลกปปโกป โถก คนตวา นวตตตวา เอว จนเตส จณฑา โข สากยา อมนา กมารา นปาตตาต ฆาเตยยป ม อเม ห นาม สกยกมารา เอวรป สมปตต ปหาย อมาน อนคฆาน อาภรณาน เขฬปณฑ วย ฉฑเฑตวา ปพพชสสนต กมงค ปนาหนต จนเตตวา ภณฑก โอม จตวา ตาน อาภรณาน รกเข ลคคตวา อตถกา คณหนตต วตวา เตส สนตก คนตวา เตห กสมา นวตโตสต ปฏโ ตมตถ อาโรเจส. อถ น เต อาทาย สตถ สนตก คนตวา ภควนต วนทตวา มย ภนเต สากยา นาม มานนสสตา อย อมหาก ทฆรตต ปรจารโก อม ปมตร ปพพาเชถ มยมสส อภวาทนาทน กรสสาม เอว โน มาโน นมมาทยสสตต วตวา ต ปมตร ปพพาเชตวา ปจฉา สย ปพพชส. เตส อายสมา ภททโย เตเนว อนตรวสเสน เตวชโช อโหส. อายสมา อนรทโธ ทพพจกขโก หตวา ปจฉา มหาปรสวตกกสตต๑

สตวา อรหตต ปาปณ. อายสมา อานนโท โสตาปตตผเล ปตฏห. ภคตเถโร จ กมพลตเถโร จ อปรภาเค วปสสน วฑเฒตวา อรหตต ปาปณส. เทวทตโต โปถชชนก อทธ ปตโต. ๑. อง. อฏก. ๒๓/๒๓๓.


อปรภาเค สตถร โกสมพย วหรนเต สสาวกสงฆสส ตถาคตสส มหนโต ลาภสกกาโร นพพตต. ตตถ วตถเภสชชาท- หตถา มนสสา วหาร ปวสตวา กห สตถา กห สารปตตตเถโร กห มหาโมคคลลานตเถโร กห มหากสสปตเถโร กห ภททยตเถโร กห อนรทธตเถโร กห อานนทตเถโร กห ภคตเถโร กห กมพลตเถโรต อสตมหาสาวกาน นสนนฏาน โอโลเกนตา วจรนต. เทวทตตตเถโร กห นสนโน วา โต วาต ปจฉนโต นาม นตถ. โส จนเตส อห เอเตห สทธเยว ปพพชโต เอเตป ขตตยปพพชตา อหป ขตตยปพพชโต ลาภสกการหตถา มนสสา เอเต ปรเยสนต มม นาม คเหตาป นตถ เกน น โข สทธ เอกโต หตวา ก ปสาเทตวา มม ลาภสกการ นพพตเตยยนต. อถสส เอตทโหส อย ราชา พมพสาโร ปมทสสเนเนว เอกาทสนหเตห สทธ โสตาปตตผเล ปตฏ โต น สกกา เอเตน สทธ เอกโต ภวต โกสลร าป สทธ น สกกา เอกโต ภวต อย โข ปน ร โ ปตโต อชาตสตตกมาโร กสสจ คณโทส น ชานาต เอเตน สทธ เอกโต ภวสสามต. โส โกสมพโต ราชคห คนตวา กมารกวณณ อภนมมนตวา จตตาโร อาสวเส จตส หตถปาเทส เอก ควาย พนธตวา เอก สเส จมพฏก กตวา เอก เอกส กรตวา อมาย อหเมขลาย อากาสโต โอรยห อชาตสตตสส อจฉงเค นสทตวา เตน ภเตน โกส ตวนต วตเต อห เทวทตโตต วตวา ตสส


ภยวโนทนตถ ต อตตภาว ปฏสหรตวา สงฆาฏปตตจวรธโร ปรโต ตวา ต ปสาเทตวา ลาภสกการ นพพตเตส. โส ลาภสกการาภภโต อห ภกขสงฆ ปรหรสสามต ปาปก จตต อปปาเทตวา สห จตตปปาเทน อทธโต ปรหายตวา สตถาร เวฬวนวหาเร สราชกาย ปรสาย ธมม เทเสนต วนทตวา อฏายาสนา อ ชลมปคคยห ภควา ภนเต เอตรห ชณโณ วฑโฒ มหลลโก อปโปสสกโก ทฏธมมสขวหาร อนย ชต อห ภกขสงฆ ปรหรสสาม นยยาเทถ เม ภกขสงฆนต วตวา สตถารา เขฬาสกวาเทน อปสาเทตวา ปฏกขตโต อนตตมโน อม ปม ตถาคเต อาฆาต พนธตวา อปกกม. อถสส ภควา ราชคเห ปกาสนยกมม กาเรส. โส ปรจจตโตทาน อห สมเณน โคตเมน อทานสส อนตถ กรสสามต อชาตสตต อปสงกมตวา ปพเพ โข กมาร มนสสา ทฑายกา เอตรห อปปายกา าน โข ปเนต วชชต ย ตว กมาโรว สมาโน กาล กเรยยาส เตนห ตว กมาร ปตร หนตวา ราชา โหห อห ภควนต หนตวา พทโธ ภวสสามต วตวา ตสม รชเช ปตฏ เต ตถาคตสส วธาย ปรเส ปโยเชตวา เตส โสตาปตตผล ปตวา นวตเตส สย คชฌกฏ อภรหตวา อหเมว สมณ โคตม ชวตา โวโรเปสสามต สล ปวชฌตวา รหรปปาทกมม กตวา อมนาป อปาเยน มาเรต อสกโกนโต ปน นาฬาคร วสสชชาเปส. ตสม อาคจฉนเต อานนทตเถโร อตตโน ชวต สตถ


ปรจจชตวา ปรโต อฏาส. สตถา นาค ทเมตวา นครา นกขมตวา วหาร อาคนตวา อเนกสหสเสห อปาสเกห อภหฏ มหาทาน ปรภ ชตวา ตสม ทวเส สนนปตตาน อฏารสโกฏสงขาตาน ราชคหวาสน อนปพพกถ กเถส. จตราสตยา ปาณสหสสาน ธมมาภสมโย ชาโต. อโห มหาคโณ อายสมา อานนโท ตถารเป นาม หตถนาเค อาคจฉนเต อตตโน ชวต ปรจจชตวา สตถ ปรโต อฏาสต เถรสส คณกถ สตวา น ภกขเว อทาเนว ปพเพเปส มมตถาย ชวต ปรจจชเยวาต วตวา ภกขห ยาจโต จลลหส๑มหาหส๒กกกฏกชาตกาน กเถส. เทวทตตสสาป กมม เนว ตถา ร โ มาราปตตตา น วธกาน ปโยชตตตา น สลาย ปวทธตตา ปากฏ อโหส ยถา นาฬาครหตถโน วสสชชตตตา. ตทา ห มหาชโน ราชาป เทวทตเตเนว มาราปโต วธกาป ปโยชตา สลาป ปวทธา อทาน ปน เตน นาฬาคร วสสชชาปโต เอวรป นาม ปาป คเหตวา ราชา วจรตต โกลาหลมกาส. ราชา มหาชนสส กถ สตวา ป จ ถาลปากสตาน หราเปตวา น ปน ตสสปฏาน อคมาส. นาคราปสส กล อปคตสส ภกขามตตมป นาทส. โส ปรหนลาภสกกาโร โกห เน ชวตกาโม สตถาร อปสงกมตวา ๑. ข. ชา. อสต. ๒๘/๖๘. ตทฏกถา. ๘/๒๑๑. ๒. ข. ชา. อสต. ๒๘/๗๗. ตทฏกถา. ๘/๒๔๒. ๓. ข. ชา. จต. ๒๗/๑๔๕. ตทฏกถา. ๔/๓๓๕. ตตถ ปน กกการชาตกนต ขายต.


ป จ วตถน ยาจตวา ภควตา อล เทวทตต โย อจฉต อาร โก โหตต ปฏกขตโต กสสาวโส วจน โสภณ ก ตถาคตสส อทาห มม อห ห อกกฏวเสน เอว วทาม สาธ ภนเต ภกข ยาวชว อร กา อสส ปณฑปาตกา ปสกลกา รกขมลกา มจฉมส น ขาเทยยนต โย ทกขา มจจตกาโม โส มยา สทธ อาคจฉตต วตวา ปกกาม. ตสส วจน สตวา เอกจเจ นวปพพชตา มนทพทธโน กลยาณ เทวทตโต อาห เอเตน สทธ วจรสสามาต เตน สทธ เอกโตว อเหสส. อต โส ป จสเตห ภกขห สทธ เตห ป จห วตถห ลขปปสนน ชน ส าเปนโต กเลส ว าเปตวา ภ ชนโต สงฆเภทาย ปรกกม. โส ภควตา สจจ กร ตว เทวทตต สงฆเภทาย ปรกกมส จกกเภทายาต ปฏโ สจจ ภควาต วตวา ครโก โข เทวทตต สงฆเภโทตอาทห โอวทโตป สตถ วจน อนาทยตวา ปกกนโต อายสมนต อานนท ราชคเห ปณฑาย จรนต ทสวา อชชตคเคทานาห อาวโส อานนท อ เตรว ภควตา อ ตร ภกขสงฆา อโปสถ กรสสาม สงฆกมม กรสสามต อาห. เถโร ตมตถ ภควโต อาโรเจส. ต วทตวา สตถา อปปนนธมมสเวโค หตวา เทวทตโต สเทวกสส โลกสส อนตถนสสต อตตโน อวจมห ปจนกมม กโรตต ปรวตกเกตวา " สกราน อสาธน อตตโน อหตาน จ ย เว หต จ สาธ จ ต เว ปรมทกกรนต "


อม คาถ วตวา ปน อม อทาน อทาเนส " สกร สาธนา สาธ สาธ ปาเปน ทกกร ปาป ปาเปน สกร ปาปมรเยห ทกกรนต.๑ " อถโข เทวทตโต อโปสถทวเส อตตโน ปรสาย สทธ เอกมนต นสทตวา ยสสมาน ป จ วตถน ขมนต โส สลาก คณหตต วตวา ป จสเตห วชชปตตเกห นวเกห อปปกต ห สลากาย คหตาย สงฆ ภนทตวา เต ภกข อาทาย คยาสส อคมาส. ตสส ตตถ คตภาว สตวา สตถา เตส ภกขน อานยตถาย เทว อคคสาวเก เปเสส. เต ตตถ คนตวา อาเทสนาปาฏหารยานสาสนยา จ อทธปาฏหารยานสาสนยา จ อนสาสนตา เต อมต ปาเยตวา อาทาย อากาเสนาคมส. โกกาลโกป โข อฏเห อาวโส เทวทตต นตา เต ภกข สารปตตโมคคลลาเนห นน ตว มยา วตโต มา อาวโส สารปตตโมคคลลาเนห วสสาส ปาปจฉา สารปตตโมคคลลานา ปาปกาน อจฉาน วสงคตาต วตวา ชนนเกน หทยมชเฌ ปหร. ตสส ตตเถว อณห โลหต มขโต อคค ฉ. อายสมนต ปน สารปตต ภกขสงฆปรวต อากาเสนาคจฉนต ทสวา ภกข อาหส ภนเต อายสมา สารปตโต คมนกาเล อตตทตโยว คโต อทาน มหาปรวาโร อาคจฉนโต โสภตต. สตถา น ภกขเว อทาเนว ตรจฉานโยนย นพพตตกาเลป ๑. จลลวคค. ๗/๑๙๔. ข. อ. ๒๕/๑๖๗.


มม ปตโต มม สนตก อาคจฉนโต โสภตเยวาต วตวา " โหต สลวต อตโถ ปฏสนถารวตตน. ลกขณ ปสส อายนต าตสงฆปรกขต อถ ปสสสม กาล สวหนว าตภต๑ " อท ชาตก๒ กเถส. ปน ภกขห ภนเต เทวทตโต กร เทว อคคสาวเก อโภส ปสเสส นสทาเปตวา พทธลฬหาย ธมม เทเสสสามต ตมหาก อนกรย กรต วตเต น ภกขเว อทาเนว ปพเพเปส มม อนกรย กาต วายม น ปน สกขต วตวา " อป วรก ปสเสส สกณ ม ชภาณก ยรควสงกาส ปต มยห สวฏก อทกถลจรสส ปกขโน นจจ อามกมจฉโภชโน ตสสานกร สวฏโก เสวาเลห ปลคณ โต มโตต๓ " นทจรกากชาตก๔ กเถตวา อปเรสป ทวเสส ตถารปเมว กถ อารพภ " อจาร วตาย วตท วนาน กฏงครกเขส อสารเกส ๑. ข. ชา. เอก. ๒๗/๔. ตทฏกถา. ๑/๒๒๐. ๒. ลกขณชาตก. ๓. ข. ชา. ทก. ๒๗/๗๕. ตทฏกถา. ๓/๑๙๙. ๔. ชาตเก วรกชาตกนต ขายต.


อถาสทา ขทร ชาตสาร ยตถาภทา ครโฬ อตตมงคนต๑ จ ลส จ เต นปผลตา มตถโก จ วทาลโต สพพา เต ผาสกา ภคคา ทาน สมม วโรจสต๒ จ " เอวมาทน ชาตกาน๓ กเถส. ปน อกต เทวทตโตต กถ อารพภ " อกรมหา ว เต กจจ ย พล อหวมห เส มคราช นโม ตยตถ อป ก จ ลภามห เส. มม โลหตภกขสส นจจ ลททาน กพพโต ทนตนตรคโต สนโต ต พห ยป ชวสต๔ " อาทน ชาตกาน๕ กเถส. ปน วธาย ปรสกกนมสส อารพภ " าตเมต กรงคสส ย ตว เสปณณ เสยยส อ เสปณณ คจฉาม น เม เต รจจเต ผลนต๖ " อาทน ชาตกาน๗ กเถส. ปน อภโต ปรหโน เทวทตโต ลาภสกการโต จ สาม โต จาต กถาส ปวตตมานาส น ภกขเว อทาเนว ปพเพป ปรหโนเยวาต วตวา ๑. ข. ชา. ทก. ๒๗/๗๗. ตทฏกถา. ๓/๒๑๖. ๒. ข. ชา. เอก. ๒๗/๔๖. ตทฏกถา. ๒/๓๘๗. ๓. กนทคลชาตก เจว วโรจนชาตก จ. ๔. ข. ชา. จต. ๒๗/๑๓๓. ตทฏกถา. ๔/๒๕๘. ๕. ชวสกณชาตก. ๖. ข. ชา. เอก. ๒๗/๗. ตทฏกถา. ๑/๒๖๒. ๗. กรงคมคชาตก.


" อกข ภนนา ปโฏ นฏโ สขเคเห จ ภณฑน อภโต ปทฏกมมนตา อทกมห ถลมห จาต๑ " อาทน ชาตกาน๒ กเถส. เอว ราชคเห วหรนโต เทวทตต อารพภ พหน ชาตกาน กเถตวา ราชคหโต สาวตถ คนตวา เชตวนมหาวหาเร วาส กปเปส. เทวทตโตป โข นว มาเส คลาโน ปจฉเม กาเล สตถาร ทฏ กาโม หตวา อตตโน สาวเก อห สตถาร ทฏ กาโม ต เม ทสเสถาต วตวา เตห ตว สมตถกาเล สตถารา สทธ เวร หตวา อจร น มย ต ตตถ เนสสามาต วตเต มา ม นาเสถ มยา สตถร อาฆาโต กโต สตถ ปน มย เกสคคมตโตป อาฆาโต นตถต. โส ห ภควา วธเก เทวทตตมห โจเร องคลมาลเก ธนปาเล ราหเล จ สพพตถ สมมานโสต ทสเสถ เม ภควนตนต ปนปปน ยาจ. อถ น เต ม จเกนาทาย นกขมส. ตสสาคมน สตวา ภกข สตถ อาโรเจส ภนเต เทวทตโต กร ตมหาก ทสสนตถาย อาคจฉตต. น ภกขเว โส เตนตตภาเวน ม ปสสต ลภสสตต. ภกข กร ป จนน วตถน อายาจตกาลโต ปฏาย ปน พทเธ ทฏ น ลภนต อย ธมมตา. อสกฏาน จ อสกฏาน จ อาคโต ภนเตต อาหส. ย อจฉต ต กโรต น โส ม ปสสต ลภสสตต. ภนเต ๑. ข. ชา. เอก. ๒๗/๔๕. ตทฏกถา. ๒/๓๗๒. ๒. อภโตภฏชาตก.


อโต โยชนมตต อาคโต อฑฒโยชน คาวต โปกขรณสมป อาคโต ภนเตต. สเจป อนโตเชตวน ปวสต เนว ม ปสสต ลภสสตต. เทวทตต คเหตวา อาคตา เชตวนโปกขรณตเร ม จ โอตาเรตวา โปกขรณย นหายต โอตรส. เทวทตโตป โข ม จโต อฏาย อโภ ปาเท ภมย เปตวา นสท. เต ปว ปวสส. โส อนกกเมน ยาว โคปผกา ยาว ชนนกา ยาว กฏโต ยาว ถนโต ยาว ควโต ปวสตวา หนกฏ กสส ภมย ปตฏ ตกาเล คาถมาห " อเมห อฏ ห ตมคคปคคล เทวาตเทว นรทมมสารถ สมนตจกข สตป ลกขณ ปาเณห พทธ สรณ คโตสมต. " อท กร าน ทสวา ตถาคโต เทวทตต ปพพาเชส. สเจ ห โส น ปพพชสส คห หตวา กมม ภารย อกรสส อายต ภวสส ปจจย กาต นาสกขสส ปพพชตวา จ ปน ก จาป กมม ภารย กรสสต อายต ภวสส ปจจย กาต สกขสสตต น สตถา ปพพาเชส. โส ห อโต สตสหสสกปปมตถเก อฏ สสโร นาม ปจเจกพทโธ ภวสสต. โส ปว ปวสตวา อวจมห นพพตต. นจจเล พทเธ อปรทธภาเวน ปน นจจโลว หตวา ปจจต. ตโยชนสตเก อนโตอวจมห โยชนสตพเพธเมวสส สรร นพพตต สส ยาว กณณสกขลโต อปร อยกปลล ปาวส ปาทา


ยาว โคปผกา เหฏา อยปว ปวฏา มหาตาลกขนธปรมาณ อยสล ปจฉมภตตโต นกขมตวา ปฏ มชฌ ภนทตวา อเรน นกขมตวา ปรตถมภตต ปาวส อปร ทกขณภตตโต นกขมตวา ทกขณปสส ภนทตวา วามปสเสน นกขมตวา อตตรภตต ปาวส อปร อปร กปลลโต นกขมตวา มตถก ภนทตวา อโธภาเคน นกขมตวา อยปว ปาวส. เอว โส ตตถ นจจโล หตวา ปจจต. ภกข เอตตก าน คนตวา เทวทตโต สตถาร ทฏ อลภตวาว ปว ปวฏโต กถ สมฏาเปสส. สตถา น ภกขเว เทวทตโต อทาเนว มย อปรชฌตวา ปว ปาวส ปพเพป ปวฏโเยวาต วตวา หตถราชกาเล มคคมฬห ปรส สมสสาเสตวา อตตโน ปฏ อาโรเปตวา เขมนต ปาปตสส เตน ปน ตกขตต อาคนตวา อคคฏาเน มชฌมฏาเน มเลต เอว ทนเต ฉนทตวา ตตยวาเร มหาปรสสส จกขปถ อตกกมนตสส ตสส ปว ปวฏภาว ทเปต " อกต สส โปสสส นจจ ววรทสสโน สพพ เจ ปว ทชชา เนว น อภราธเยต๑ " อม ชาตก๒ กเถตวา ปนป ตเถว กถาย สมฏ ตาย ขนตวาทภเต อตตน อปรชฌตวา กลาพราชภตสส ตสส ปว ปวฏภาว ทเปต ขนตวาทชาตก๓ จลลธมมปาลภเต อตตน อปรชฌตวา ๑. ข. ชา. เอก. ๒๗/๒๓. ตทฏกถา. ๒/๑๒๘. ๒. สลวนาคชาตก. ๓. ข. ชา. จต. ๒๗/๑๓๗. ตทฏกถา. ๔/๒๗๕.


มหาปตาปราชภตสส ตสส ปว ปวฏภาว ทเปต จลลธมม- ปาลชาตก จ๑ กเถส. ปว ปวฏเ ปน เทวทตเต มหาชโน หฏตฏโ ธชปตากกทลโย อสสาเปตวา ปณณฆเฏ เปตวา ลาภา วต โนต มหนต ฉณ อนโภต. ตมตถ ภควโต อาโรเจสส. ภควา น ภกขเว อทาเนว เทวทตเต มเต มหาชโน ตสสต ปพเพป ตสสเยวาต วตวา สพพชนสส อปปเย จณเฑ ผรเส พาราณสย ปงคลราเช นาม มเต มหาชนสส ตฏภาว ทเปต " สพโพ ชโน หสโต ปงคเลน ตสม มเต ปจจย เวทยนต ปโย น เต อาส อกณหเนตโต. กสมา ตว โรทส ทวารปาล น เม ปโย อาส อกณหเนตโต ภายาม ปจจาคมนาย ตสส อโต คโต หเสยย มจจราช โส หสโต อาเนยย น ปน อธาต " อม ปงคลชาตก๒ กเถส. ภกข สตถาร ปจฉส อทาน ภนเต เทวทตโต กห นพพตโตต. อวจมหานรเย ภกขเวต. ภนเต อธ ตปปนโต ๑. ข. ชา. ป จ. ๒๗/๑๗๑. ตทฏกถา. ๔/๔๕๐. ๒. ข. ชา. ทก. ๒๗/๙๒. ตทฏกถา. ๓/๓๒๑.


วจรตวา ปน คนตวา ตปปนฏาเนเยว นพพตโตต. อาม ภกขเว ปพพชตา วา โหนต คหฏา วา ปมาทวหารโน อภยตถ ตปปนตเยวาต วตวา อม คาถมาห " อธ ตปปต เปจจ ตปปต ปาปการ อภยตถ ตปปต ปาป เม กตนต ตปปต ภยโย ตปปต ทคคต คโตต. " ตตถ อธ ตปปตต อธ กมมตปปเนน โทมนสสมตเตน ตปปต. เปจจาต ปรโลเก ปน วปากตปปเนน อตทารเณน อปายทกเขน ตปปต. ปาปการต นานปปการสส ปาปสส กตตา. อภยตถาต อมนา วตตปปกาเรน ตปปเนน อภยตถ ตปปต นาม. ปาป เมต โส ห กมมตปปเนน ตปปนโต ปาป เม กตนต ตปปต ต อปปมตตก ตปปน วปากตปปเนน ปน ตปปนโต ภยโย ตปปต ทคคต คโต อตผรเสน ตปปเนน อตวย ตปปตต. คาถาปรโยสาเน พห โสตาปนนาทโย อเหส. เทสนา มหาชนสส สาตถกา ชาตาต. เทวทตตวตถ. ---------


๑๓. สมนาเทววตถ. [ ๑๓ ] อธ นนทต เปจจ นนทตต อม ธมมเทสน สตถา เชตวเน วหรนโต สมนาเทว อารพภ กเถส. สาวตถย ห เทวสก อนาถปณฑกสส เคเห เทว ภกขสหสสาน ภ ชนต ตถา วสาขาย มหาอปาสกาย. สาวตถย จ โย โย ทาน ทาตกาโม โหต โส โส เตส อภนน โอกาส ลภตวาว กโรต. กการณาต. ตมหาก ทานคค อนาถปณฑโก วา วสาขา วา อาคตาต ปจฉตวา นาคตาต วตเต สตสหสส วสสชเชตวา กตทานมป ก ทาน นาเมตนต ครหนต. อโภป ห เต ภกขสงฆสส รจ จ อนจฉวกกจจาน จ ชานนต. เตส วหรนเตส ภกข จตตานรปเมว ภ ชนต. ตสมา สพเพ ทาน ทาตกามา เต คเหตวา คจฉนต. อต เต อตตโน ฆเร ภกข ปรวสต น ลภนต. ตโต วสาขา โก น โข มม าเน ตวา ภกขสงฆ ปรวสสสตต อปธาเรนต ปตตสส ธตร ทสวา ต อตตโน าเน เปส. สา ตสสา นเวสเน ภกขสงฆ ปรวสต. อนาถปณฑโกป มหาสภทท นาม เชฏธตร เปส. สา ห ภกขน เวยยาวจจ กโรนต ธมม สณนต โสตาปนนา หตวา ปตกล อคมาส. ตโต จลลสภทท เปส. สาป ตเถว กโรนต โสตาปนนา หตวา ปตกล คตา. อถ สมนาเทว นาม กนฏธตร เปส. สา ปน ธมม สตวา สกทาคามผล ปตวา กมารกาว หตวา ตถารเปน อผาสเกน อาตรา อาหารปจเฉท กตวา ปตร


ทฏ กามา หตวา ปกโกสาเปส. โส เอกสม ทานคเค ตสสา สาสน สตวา ว อาคนตวา ก อมม สมเนต อาห. สา ปตร อาห ก กนฏภาตกาต. วปปลปส อมมาต. น วปปลปาม กนฏภาตกาต. ภายส อมมาต. น ภายาม กนฏภาตกาต. เอตตก วตวาเยว ปน สา กาลมกาส. โส โสตาปนโนป สมาโน เสฏ ธตร อปปนนโสก อธวาเสต อสกโกนโต ธต สรรกจจ กาเรตวา โรทนโต สตถ สนตก คนตวา ก คหปต ทกข ทมมโน อสสมโข รทมาโน อาคโตสต วตเต ธตา เม ภนเต สมนาเทว กาลกตาต อาห. อถ กสมา โสจส นน สพเพส เอกสก มรณนต. ชานาเมต ภนเต เอวรปา ปน เม หโรตตปปสมปนนา ธตา สา มรณกาเล สต ปจจปฏาเปต อสกโกนต วปปลปมานา มตา เตน เม อนปปก โทมนสส อปปชชตต. ก ปน ตาย กถต มหาเสฏ ต. อห ต ภนเต ก อมม สมเนต อามนเตส อถ ม อาห ก กนฏภาตกาต ตโต วปปลปส อมมาต วตเต น วปปลปาม กนฏภาตกาต ภายส อมมาต น ภายาม กนฏภาตกาต เอตตก วตวา กาลมกาสต. อถ น ภควา อาห น ห เต มหาเสฏ ธตา วปปลปตต. อถ กสมา เอวมาหาต. กนฏตตาเยว ธตา ห เต คหปต มคคผเลห ตยา มหลลกา ตว ห โสตาปนโน ธตา ปน เต สกทาคามน สา มคคผเลห มหลลกตตา ต เอวมาหาต. เอว ภนเตต. เอว คหปตต. อทาน กห นพพตตา ภนเตต. ตสตภวเน คหปตต วตเต


ภนเต มม ธตา อธ าตกาน อนตเร นนทมานา วจรตวา อโต คนตวาป นนทนฏาเนเยว นพพตตาต. อถ น สตถา อาม คหปต อปปมตตา นาม คหฏา วา ปพพชตา วา อธโลเก จ ปรโลเก จ นนทนตเยวาต วตวา อม คาถมาห " อธ นนทต เปจจ นนทต กตป โ อภยตถ นนทต ป เม กตนต นนทต ภยโย นนทต สคคต คโตต. " ตตถ อธาต อธโลเก กมมนนทเนน นนทต. เปจจาต ปรโลเก วปากนนทเนน นนทต. กตป โต นานปปการสส ป สส กตตา. อภยตถาต อธ กต เม กสล อกต เม ปาปนต นนทต ปรตถ วปาก อนภวนโต นนทต. ป เมต อธ นนทนโต ปน ป เม กตนต โสมนสสมตตเกเนว กมมนนทน อปาทาย นนทต. ภยโยต วปากนนทเนน ปน สคต คโต สตตป าสวสสโกฏโย สฏ จ วสสสตสหสสาน ทพพสมปตต อนภวนโต ตสตปเร อตวย นนทตต. คาถาปรโยสาเน พห โสตาปนนาทโย อเหสส. มหาชนสส ธมมเทสนา สาตถกา ชาตาต. สมนาเทววตถ. -----------


๑๔. เทวสหายกภกขวตถ. [ ๑๔ ] พหมป เจ สหต ภาสมาโนต อม ธมมเทสน สตถา เชตวเน วหรนโต เทว สหายเก ภกข อารพภ กเถส. สาวตถวาสโน ห เทว กลปตตา สหายกา วหาร คนตวา สตถ ธมมเทสน สตวา กาเม ปหาย สตถ สาสเน อร ทตวา ปพพชตวา ป จ วสสาน อาจรยปชฌายาน สนตเก วสตวา สตถาร อปสงกมตวา สาสเน ธร ปจฉตวา วปสสนาธร จ คนถธร จ วตถารโต สตวา เอโก ตาว อห ภนเต มหลลกกาเล ปพพชโต น สกขสสาม คนถธร ปเรต วปสสนาธร ปน ปเรสสามต ยาว อรหตตา วปสสน กถาเปตวา ฆเฏนโต วายมนโต สห ปฏสมภทาห อรหตต ปาปณ. อตโร ปน อห คนถธร ปเรสสามต อนกกเมน เตปฏก พทธวจน อคคณหตวา คตคตฏาเน ธมม กเถต สรภ ภณต ป จนน ภกขสตาน ธมม วาเจนโต วจรต อฏารสนน มหาคณาน อาจรโย อโหส. ภกข สตถ สนตเก กมมฏาน คเหตวา อตรสส เถรสส วสนฏาน คนตวา ตสโสวาเท ตวา อรหตต ปตวา เถร วนทตวา สตถาร ทฏ กามมหาต วทนต. เถโร คจฉถ อาวโส มม วจเนน สตถาร วนทตวา อสตมหาเถเร วนทถ สหายกตเถรป เม อมหาก อาจรโย ตมเห วนทตต วเทถาต เปเสส. เต วหาร คนตวา สตถาร เจว อสตมหาเถเร จ วนทตวา คนถกตเถรสส สนตก คนตวา ภนเต อมหาก อาจรโย ตมเห วนทตต วทนต. อตเรน จ


โก นาเมโสต วตเต ตมหาก สหายกภกข ภนเตต วทนต. เอว เถเร ปนปปน สาสน ปหณนเต โส ภกข โถก กาล สหตวา อปรภาเค สหต อสกโกนโต อมหาก อาจรโย ตมเห วนทตต วตเต โก เอโสต วตวา ตมหาก สหายกภกข ภนเตต วตเต ก ปน ตมเหห ตสส สนตเก อคคหต ก ทฆนกายาทส อ ตโร นกาโย ก ตส ปฏเกส เอก ปฏกนต วตวา จตปปทกป คาถ น ชานาต ปสกล คเหตวา ปพพชตกาเลเยว อร ปวฏโ พห วต อนเตวาสเก ลภ ตสส อาคตกาเล มยา ป ห ปจฉต วฏฏตต จนเตส. อปรภาเค เถโร สตถาร ทฏ อาคโต สหายกตเถรสส สนตเก ปตตจวร เปตวา คนตวา สตถาร เจว อสตมหาเถเร จ วนทตวา สหายกตเถรสส วสนฏาน ปจจาคม. อถสส โส วตต กาเรตวา สมปปมาณ อาสน คเหตวา ป ห ปจฉสสามต นสท. ตสม ขเณ สตถา เอส เอวรป มม ปตต วเหเตวา นรเย นพพตเตยยาต ตสม อนกมปาย วหารจารก จรนโต วย เตส นสนนฏาน คนตวา ป ตเต พทธาสเน นสท. ตตถ ตตถ นสทนตา ห ภกข พทธาสน ป าเปตวา ว นสทนต. เตน สตถา ปกตป ตเตเยว อาสเน นสท. นสชช โข ปน คนถกภกข ปมชฌาเน ป ห ปจฉตวา ตสม อกถเต ทตยชฌาน อาท กตวา อฏสป สมาปตตส รปารเปส ป ห ปจฉ. คนถกตเถโร เอกป กเถต นาสกข. อตโร ต สพพ กเถส. อถ น โสตาปตตมคเค ป ห ปจฉ. คนถกตเถโร


กเถต นาสกข. ตโต ขณาสวตเถร ปจฉ. เถโร กเถส. สตถา สาธ สาธต อภนนทตวา เสสมคเคสป ปฏปาฏยา ป ห ปจฉ. คนถกตเถโร เอกป กเถต นาสกข. ขณาสโว ปน ปจฉตปจฉต กเถส. สตถา จตสป าเนส ตสส สาธการ อทาส. ต สตวา ภมมเทเว อาท กตวา ยาว พรหมโลกา สพพา เทวตา เจว นาคสปณณา จ สาธการ อทส. ต สาธการ สตวา ตสส อนเตวาสกา เจว สทธวหารโน จ สตถาร อชฌายส ก นาเมต สตถารา กต ก จ อชานนตสส มหลลกตเถรสส จตส าเนส สาธการ อทาส อมหาก ปนาจรยสส สพพปรยตตธรสส ป จนน ภกขสตาน ปาโมกขสส ปสสามตตป น กรต. อถ เน สตถา กนนาเมต ภกขเว กเถถาต ปจฉตวา ตสม อตเถ อาโรจเต ภกขเว ตมหาก อาจรโย มม สาสเน ภตยา คาโว รกขนสทโส มยห ปน ปตโต ยถารจยา ป จโครเส ปรภ ชนกสามสทโสต วตวา อมา คาถา อภาส " พหมป เจ สหต๑ ภาสมาโน น ตกกโร โหต นโร ปมตโต โคโปว คาโว คณย ปเรส น ภาควา สาม สส โหต. อปปมป เจ สหต ภาสมาโน ธมมสส โหต อนธมมจาร ๑. ม. สหต. อย ห คาถา อเปนทวชโร นาม โหต โส จ ช ต ช คเณห เจว ครทวเยน

จ นยมโต ตสมา สหต อต ยชชต.


ราค จ โทส จ ปหาย โมห สมมปปชาโน สวมตตจตโต อนปาทยาโน อธ วา หร วา ส ภาควา สาม สส โหตต. " ตตถ สหตนต เตปฏกสส พทธวจนสเสต นาม ต อาจรเย อปสงกมตวา อคคณหตวา พหมป ปเรส ภาสมาโน วาเจนโต กเถนโต ต ธมม สตวา ย การเกน ปคคเลน กตตพพ ตกกโร น โหต กกกฏสส ปกขปหรณมตตมป อนจจาทวเสน มนสการ นปปวตเตส เอโส ยถา นาม ทวเส ภตยา คาโว รกขนโต โคโป ปาโตว สมปฏจฉตวา สาย คเณตวา สามกาน นยยาเทตวา ทวสภตมตต คณหาต ยถารจยา ปน ป จโครเส ปรภ ชต น ลภต เอวเมว เกวล อนเตวาสกาน สนตกา วตตปฏวตตกรณมตตสส ภาค โหต สาม สส ปน ภาค น โหต. ยถา ปน โคปาลเกน นยยาทตาน คนน ป จโครส โคสามกา ว ปรภ ชนต ตถา เตน กถต ธมม สตวา การกปคคลา ยถานสฏ ปฏปชชตวา เกจ ปมชฌานาทน ปาปณนต เกจ วปสสน วฑเฒตวา มคคผลาน ปาปณนต โคสามกา โครสสเสว สาม สส ภาคโน โหนต. อต สตถา สลสมปนนสส พหสสตสส ปมาทวหารโน อนจจาทวเสน โยนโสมนสกาเร อปปวตตสส ภกขโน วเสน ปม คาถ กเถส น ทสสลสส.


ทตยคาถา ปน อปปสสตสสาป โยนโสมนสกาเร กมม กโรนตสส การกปคคลสส วเสน กถตา. ตตถ อปปมป เจต โถก เอกวคคทววคคมตตมป. ธมมสส โหต อนธมมจารต อตถม าย ธมมม าย นวโลกตตรธมมสส อนรป ธมม ปพพภาคปฏปทาสงขาต จตปารสทธสล ธตงค อสภกมมฏานาทเภท จรนโต อนธมมจาร โหต อชช อชเชวาต ปฏเวธ อากงขนโต วจรต โส อมาย สมมาปฏปตตยา ราค จ โทส จ ปหาย โมห สมมา เหตนา นเยน ปรชานตพพธมเม ปรชานนโต ตทงค วกขมภน สมจเฉท ปฏปสสทธ นสสรณวมตตน วเสน สวมตต- จตโต อนปาทยาโน อธ วา หร วา อธโลกปรโลเก ปรยาปนนา วา อชฌตตกพาหรา วา ขนธายตนธาตโย จตห อปาทาเนห อนปาทยนโต มหาขณาสโว มคคสงขาตสส สาม สส วเสน อาคตสส ผลสาม สส เจว ป จอเสขธมมกขนธสาม สส จ ภาควา โหตต. รตนกเฏน วย อคารสส อรหตเตน เทสนาย กฏ คณหต. คาถาปรโยสาเน พห โสตาปนนาทโย อเหส. เทสนา มหาชนสส สาตถกา ชาตาต. เทวสหายกภกขวตถ. ยมกวคควณณนา นฏ ตา. ปโม วคโค. -------------------

บาลี 15 80

Documents