БЕРЗНИК Број 0085 од 03.08.2009 г. на МАКЕДОНСКИ -mkibn20090803-0085l

берзНИК

- G

OD

IN

A I

II-

BR

OJ

85

- 3

АВ

ГУ

СТ

20

09

GO

DI

NA

(P

RI

LO

G N

A T

EN

DE

RN

IK

)

www.berznik.com.mk

Владата даде отчет за едногодишната работаВладата даде отчет за едногодишната работа

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:28

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:28

BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI 3Data 3. 08. 2009 broj 85 берзНИК

До следниотпонеделник

Makedonka Baldazarska

Glaven i odgovoren

urednik na берзНИК

e-mail:[email protected]

Глобалната криза бара и глобални решенија...Сиромашните земји трпат најтешки удари одсветската економска криза, оцени

потпретседателот на Светската банка, МарванМуашер. Според него, социјалниот аспект накризата во голема мерка е игнориран, аигнорирањето на помошта за сиромашнитепретставува кратковидост. Истакнувајќи декасветската криза, одведе во сиромаштија уште 90милиони луѓе ширум целиот свет, пред се во земјитево развој, Муашер потсети дека во овие држави безработа останале 30 милиони лица. Токму порадиовие причини, Светската банка ги повикува богатитеземји да насочат 0,7 отсто од своите стимулативнипакети за поддршка на сиромашните држави.

- Добро е што финансиските пазаризаздравуваат. Добро е што компаниите почнуваат дапостигнуваат подобри резултати. Но, 2009 ќе биделоша година. Ние сме на половина пат. Остатокот одгодинава нема да биде добар, а подобрувањето коего гледаме сега, вистински ќе го почувствуваме дуриследната година, оцени и извршниот директор наММФ, Доменик Штрос-Кан.

Шефот на ММФ додаде дека дури иекономијата да заздрави, невработеноста ќе останевисока и ќе се зголемува уште некое време. Запрвпат во своето постоење, МеѓународниотМонетарен Фонд (ММФ) ќе помогне 80најсиромашни земји, без да плаќаат камата, баремне до крајот на 2011 година. Така ќе можат дапримаат и повеќе пари во облик на заем. Новитезаеми на овие земји би можело да достигнат 17милијарди долари до 2014 година, од кои што 8милијарди ќе бидат исплатени првите две години.

ММФ од 2006 до 2008 година просечно имаодобрено милијарда долари како помош нанајсиромашните држави, а од почетокот на 2009година за оваа намена се одобрени 3 милијардидолари.

На Македонија, да не се жалиме, добро итргна со кредитните линии. Прво, Светска банка заизградба на патната инфраструктура, па ЕИБ со 100милиони евра за поддршка на малите и среднипретпријатија, а сега Македонија доби и зеленосветло од Европската комисија (ЕК) за самостојноуправување и со парите од третата компонента напретпристапните ИПА фондови, која се однесува нарегионалниот развој, соопшти вицепремиерот заевроинтеграции, Васко Наумовски. Станува збор занад 110 милиони евра од кои 40 се за периодот2007-2009 година, а останатите за 2010 и 2011година. Во првата фаза ќе се реализираат двапроекта, доизградба на Коридорот 10 и изградба напречистителна станица во Прилеп. За вторатаприоритетите веќе се дефинираат.

- Угледот на Македонија во Европската комисијарасте за што доказ е и оваа укажана доверба зауправување со парите на европските даночниобврзници. По визната либерализација, ова е уштеедна јасна порака дека ЕК смета на Македонија какона сериозен партнер и идна држава - членка наевропското семејство, рече Наумовски.

Според него, одлуката согласно која Македонија јапрезема надлежноста за управување со европскитепари е воедно и најдобар доказ дека капацитетитена државните институции постојано зајакнуваат.

Двата проекта со кои Македонија ќестартува се делницата Демир Капија - Смоквица одКоридорот 10, значаен за подобрување наконкурентноста на македонската економија, иизградбата на пречистителна станица во Прилеп,вредна 16 милиони евра.

Финансирањето и склучувањето на договорите затретата ИПА компонентна ќе се врши прекуМинистерството за финансии.

- Очекуваме во септември да се склучи спогодбатаи веднаш потоа да почне објавувањето натендерите за првите проекти што ќе сефинансираат од ИПА средствата, речевицепремиерот и министер за финансии ЗоранСтаврески.

Министерот за транспорт и врски МилеЈанакиески додава дека третата ИПА компонентапредвидува инвестиции не само во транспортот, тукуи во областа на животната средина. Ќе се изработистудија за модернизација на железничкатаинфраструктура, најави Јанакиески.

Да потсетиме, инструментот на ЕУ запретпристапна помош (ИПА) почна да се применуваод 1 јануари 2007 година. Ги замени дотогашнитетековни програми КАРДС (за земјите од ЗападенБалкан) и ИСПА, ФАРЕ и САПАРД (за земјитекандидати за членство).

ИПА се состои од пет компоненти: заразвој на административните капацитети, запрекугранична и регионална соработка, зарегионален развој, за развој на човечки ресурси и зарурален развој (ИПАРД).

Сите земји кориснички на ИПА немаат еднаковтретман. Пристапот е различен за потенцијалнитекандидати (Албанија, БиХ, Србија, Црна Гора иКосово) и кандидатите за членство во Унијата(Македонија, Хрватска и Труција).

Услов за да се добие европската помош едржавата да обезбеди национално кофинансирање.Притоа, соодносот на поддршката е различен.Проектите од компонентите 1 и 3 се финансираат со75 отсто од ЕУ фонодивте и 25 проценти домашнибуџетски средства, а оние од компонентите 2 и 4 со15 отсто национални и 85 европски пари. ИПАРДпроектите, пак, се кофинансираат 50 отсто (75 отстосо ЕУ средства и 25 проценти со национални пари).Останатите 50 проценти ги покриваат земјоделците.

Македонија во периодот 2007 - 2012 година од ситепет компоненти има можност да искористи вкупно507,2 милиони евра.

Сега се на потег домаќините, колку ќе бидемеумешни сите тие пари да ги искористиме запоставување на базни темели за натамошенекономски развој зависи и од Владата и одекспертите и од стопанските и земјоделски бизниспотенцијали.

Зелено светло заИПА фондовите

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:29

4 BERZANSKI pREglEDNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEDIUMI

берзНИК broj 85 Data 3. 08. 2009

Околу четириесетина новинари од нацио-налните и локалните медиуми, на 27 и 28јули годинава, ја посетија Банкарската школаза новинари, што ја организираше ПроКредитбанка. Целта на Школата беше да ги продла-бочи познавањата за макро и микро –економ-ското опкружување, улогата на банкарскиотсектор во Македонија како и финансискитеуслуги, и да им пружи на новинарите поголе-ма умешност за подлабоко истражување,објективно расудување и аналитички осврти.Инаку, обуката на претставниците на медиу-мите, која се одржа во Академијата наПроКредит банка, на езерото Младост кајВелес, е една од стратешките определби заразвој на банката.

На првиот ден од Банкарската школа,новинарите имаа можност да дискутираат соеминентни и истакнати професори, какопроф. д-р Мирољуб Шукаров, одУниверзитетот на Југоисточна Европа, проф.д-р Владимир Филиповски од Универзитетотсв. Кирил и Методи и проф. д-р ДејанПендев, од Економскиот институт. Подеталнозборувајќи на темата Макроекономскотоопкружување и улогата на банкарскиот сек-тор, професор Шукаров потенцираше декабанкарството е дел, и тоа најважен, вофинансискиот систем на државата. Кај банки-те нема алтруизам. Нивна основна цел е соз-давање профит, додека основна задача им еда го следат реалниот сектор. – Во споредбасо западните, високоразвиени земји, кадефинансискиот систем, а со тоа и банкар-скиот, пружа високо софистицирани услуги,нашите банки се задржуваат на класичнитебанкарски услуги. Всушност, благодарениетокму на таа неразвиеност, нашиот банкарскисистем остана стабилен и се спаси од ударотна финансиската криза – подвлече Шукаров.Професорот Владимир Филиповски, кој јапрезентираше темата Микроекономски фак-тори, анализа на билансот на состојба ибилансот на успех, зборувајќи за функциитеи видовите на банкарство, истакна декаинвестиционото банкарство доживеа најголе-ма криза. - Кај нас тоа е во зародиш, бидејќизасега нашите банки не нашле посериозенмотив да се занимаваат со овој вид на бан-карство. Важноста на малите и средни пре-тпријатија за економскиот развој наМакедонија пред посетителите на Школата јаобјасни професор Дејан Пендев, кој меѓудругото, истакна дека анализите покажуваатдека тие го решаваат проблемот на неврабо-теноста, но не се толку продуктивни какоголемите. За функциите и надлежностите наНародната банка на Македонија зборувашеФросина Целеска.

Покрај тоа, новинарите имаа можност и заразмена на меѓусебни искуства преку отворе-ните дискусии. Во текот на вечерната сесија

од првиот ден, своето искуство пред новина-рите го сподели главниот и одговорен уред-ник на А1 телевизија, Младен Чадиковски,која ја отвори и дебатата за предизвиците сокои се соочуваат новинарите од економскитерубрики.

Вториот ден беше посветен на теми кои сеоднесуваат на банкарството, а беа презенти-рани од претставници на ПроКредит банка.За тоа што значи и како се применува одго-ворното банкарство, на мошне впечатлив иприфатлив начин зборуваше ЕмилијаСпировска, член на Управниот одбор наПроКредит Банка и Директор за управувањесо ризици, која укажа дека најдобра илустра-ција за тоа е ако се дадат примери нанеодговорно банкарство. Притоа, Спировскаподетално се задржа на причините за наста-нокот на финансиската криза, која тргна одСАД, со хипотекарните кредити кои банкитеим ги даваа на подстандардните клиенти,таканаречени нинџи. –Битно е да се вратимена минатото за да разбереме како и зошто сеслучи кризата, кои фактори имале влијаниеза криза од вакви размери, а чии последициденес ги чувствуваме сите ние – рече

Спировска, додавајќи дека примери нанеодговорно банкарство имаме во нашетососедство, каде има(ше) бум на потрошувач-ко кредитирање.

Осврт на штедењето денес даде МајаПалчевска, Раководител на дивизија за бан-карски услуги, а на кредитирањето денес икако се креира и од што зависи каматнатастапка, се осврна Билјана Хаџијанева,Раководител на сектор за кредитирање.

По презентациите, новинарите имаа мож-ност за практична работа,односно да го спро-ведат стекнатото знаење преку анализa надве финансиски институции. Имено, новина-рите преку показателите од финансискитеизвештаи и начинот на комуникација на бан-ките изготвија кратки студии за тоа како идали тие банки практикуваат одговорнотобанкарство.

Овие студии беа презентирани пред двајцауредници со долгогодишно искуство,Александар Дамовски, главен и одговоренуредник на Нова Македонија и СпасијкаЈованова, заменик главен и одговорен уред-ник на Капитал, кои дадоа свои забелешки инасоки за изготвените студии.

ПРОКРедит аКадеМија

Банкарска едукација и за новинаритеОколу четириесетина новинари од националните и локалнитемедиуми, на 27 и 28 јули годинава, ја посетија Банкарската школаза новинари, што ја организираше ПроКредит банка

ЕВТИНИТЕ кредити од Европската инвестициска банка (ЕИБ) ќе седоделуваат преку Стопанска банка АД Битола и Стопанска банка АДСкопје, Прокредит банка, Инвест банка, НЛБ Тутунска банка, Охридскабанка и Комерцијална банка. Станува збор за мошне поволна кредитналинија од сто милиони евра од Европската инвестициска банка (ЕИБ)преку Македонска банка за поддршка на развојот (МБПР) ќе бидатинјектирани како поддршка во домашните микро, мали и средни пре-тпријатија.

Каматната стапка за крајните корисници, за делот од кредитнаталинија од ЕИБ и деловната банка, ќе изнесува шест проценти годишно,

а рокот на отплата на средствата од Програмата за поддршка прекуинвестициони кредити е пет години со вклучен грејс период до еднагодина, додека, пак, средствата од програмата за поддршка преку кре-дити за трајни обртни средства ќе се отплаќаат минимум две, a макси-мум три години, со вклучен грејс период до шест месеци. Средстватаод програмата за поддршка преку инвестициони кредити ќе бидатнаменети за купување недвижности, опрема и обртни средства, како иза вложување во нематеријални средства, односно за развој, планира-ње и финансирање во фаза на конструкција, како и за трошоци и платиповрзани со фазата на истражување и развој.

МБПР

Претпријатијата ќе аплицираат за кредит во седум банки

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:32

2. TOP VESTI - RELEVANTNOST PO BROJ NA OBJAVI

1. БЕСИМИ: ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА ЌЕ СЕ МEНУВA (*****)2. МОШЕ БАУМ БАРА ДА СЕ ЗАТВОРИ СТЕЧАЈОТ ВО „СВЕДМИЛК” (****) ДНЕВНИК

с.6 БЕСИМИ ЌЕ ГО МЕНУВА ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА

с.6 „ЖИТО ВАРДАР” ПОЧНА СО ОТКУП НА ЛЕБНОТО ЖИТО

с.7 „ФЕНИКС ЕНЕРЏИ” ГО ОБЖАЛИ СТЕЧАЈОТ НА„СВЕДМИЛК”

с.9 ПАЗАРОТ НА ГОРИВА СЕ ОСЛОБОДУВА

БИЗНИС

с.2 ЗА ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТ 1,61 МИЛИЛОНИЕВРА ДОНАЦИЈА ОД ABCTPИJA

с.2 МОШЕ БАУМ ПОДНЕСЕ ЖАЛБА НА ОДЛУКАТА ЗАОТВАРАЊЕ НА СТЕЧАЈ ЗА „СВЕДМИЛК”

с.4 ПРЕРАБОТУВАЧКАТА ИНДУСТРИЈА ЗАГЛАВЕНА ВОБАНКИТЕ

с.8 ИЗНОСОТ НА БЛАГАЈНИЧКИ ЗАПИСИ ЗГОЛЕМЕН ЗА50 ПРОЦЕНТИ

с.9 ОБВРЗНИЦИТЕ НАЈАТРАКТИВНИ ЗА ИНВЕСТИТОРИТЕ

УТРИНСКИ ВЕСНИК

с.5 „ГРАДСКИ АПТЕКИ” СО ПРАЗНИ РАФТОВИ

с.8 МОШЕ БАУМ ПОДНЕСЕ ЖАЛБА НА ОДЛУКАТА ЗАОТВАРАЊЕ СТЕЧАЈ НА СВЕДМИЛК

с.9 ВО ЧИИ РАЦЕ ЌЕ ПАДНАТ ПРЕДМЕТИТЕ „ИЗГРЕВ”,„ЈАКА ТАБАК” И „ПЕПЕЛ”?

ВРЕМЕс.6 БАНКИТЕ СОБИРААТ ПОМАЛКУ ПАРИ

с.7 ЕВРОДИЗЕЛОТ ОСТАНУВА БАЛКАНСКИ

с.7 ЗАГУБАРИТЕ НА ПАЗАР

с.7 HA ЕЛЕМ ДА МУ СЕ ОДЗЕМЕ МОНОПОЛОТ

ВЕЧЕР

с.5 ВЛАДАТА СОЗДАВА ОДЛИЧНИ БИЗНИС УСЛОВИ

с.7 ЖАЛБА ЗА СТЕЧАЈОТ ВО СВЕДМИЛК

с.7 ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА НАЕСЕН ЌЕ СЕ МЕНУВА

ВЕСТ

с.2 БЕСИМИ: ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА ЌЕ СЕ МEНYВA

с.3 ТОПЛАНИТЕ БАРААТ ПОСКАПО ПАРНО OД 20 ДO 32 ОТСТО

с.3 555 КМ АВТОПАТ ПОД КОНЦЕСИЈА

НОВА МАКЕДОНИЈА

с.6 ГОЛЕМИ ВЕТУВАЊА ЗА ИДНИНАТА НА СУВЕНИР

с.7 “ОТВОРЕНОТО НЕБO” НЕ НОСИ ЕВТИНИ АВИОБИ-ЛЕТИ

с.7 “ФЕНИКС ЕНЕРЏИ” JA ОБЖАЛИ ОДЛУКАТА ЗА СТЕ-ЧАЈ ВО “СВЕДМИЛК”

ШПИЦ

с.8 МОШЕ БАУМ БАРА ДА СЕ ЗАТВОРИ СТЕЧАЈОТ ВО „СВЕДМИЛК”

с.8 ВЛАСТА ДA ГО ВРАТИ „КАЈМАКОТ” ОД ЕЛЕМ

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PEÂTENI MEDIUMI 5Data 3. 08. 2009 broj 85 берзНИК

S O D R @ I N A

VOVED........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

BERZNIK - PONEDELNIK SREDA ........................... . . . . . . . . .5-7

на домашен терен....... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8-9

ОТЧЕТ НА ВЛАДАТА . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12-13

нбрм..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14-15

СВЕТ ВЕСТИ.........................................................18-19

БЕРЗНИК - ЧЕТВРТОК-САБОТА . . . . . . . . . . . .20-23

НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА................................24

БЕРЗА................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25-26

Izdava: INTERNACIONAL NIK AD - Skopje

Mediumska biblioteka i digitalna arhiva

Redakcija na ��Adresa: Plo{tad MAKEDONIJA bb, p.fah 882 Skopje, 1000,

R.Makedonija

Tel. 02/25.32.800 faks: 02/25.32.839

Internet: www.interNIK.com.mk;e-mail: [email protected]

Izvr{en direktor: Zdravko Josifovski

IKT Menaxer: Kiro Velkovski

Menaxer za delovni odnosi: Divna Pe{i}

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PEÂTENI

MEDIUMI �� e osnovan 2007 godina.

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PEÂTENI

MEDIUMI ��Broj: 85

Data: 3.08.2009

SE DISTRIBUIRA SAMO SO PRETPLATA

FOTO NASLOVNA:

владата даде отчет

за едногодишната

работа

Foto: Robert Spasovski

Redakcija na ��Internet distributiven sistem: www.interNIK.com.mkGlaven i odgovoren urednik: Makedonka Baldazarska

Novinari: Vaska Mickoska

Evoluator na vesti: Сашо Велагиќoperatori: Mare Lazarevska, Димитар Димитриески и ИванСимоновскиFotoreporter: Robert Spasovski

Marketing, distribucija i proda`ba:

INTERNACIONAL NIK AD - Skopje

I M P R E S S U M

27.07.2009 g. PONEDELNIK

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI-Можните измени на Законот за енергетика, денес-

ка топ тема во сите печатени медиуми. -Власта ќе попушти,под притисок на Европската енергетска заедница ќе мора даго менува Законот за енергетика. Владата сега е ставена вотесно и има рок од два месеца да го направи тоа. Како штобеа експресно донесени измените на Законот за енергетикалани есента под притисок на ЕЛЕМ, така сега власта ќемора, исто така, експресно да направи повторно измени воЗаконот. Претставници на Европската енергетска заедницауште на почетокот на мај годинава имале специјални прего-вори во Владата за ова прашање. Меѓугоа, власта во меѓу-време не го измени Законот, поради што очигледно овааинституција се решила на ваков чекор, да испрати официјал-но мислење до Владата, но и до македонската јавност. Акоизмените не се направат во рок од два месеца, од Бриселпредупредуваат дека ќе го информираат Советот на мини-стрите, односно целиот случај ќе се Предаде на ЕУ, за таа дареши што понатаму.

Министерот за економија Фатмир Бесими најави декаоткако официјално ќе ги добијат забелешките од ЕЕЗ, вед-наш ќе пристапат кон менување на Законот. -Ние официјал-но се уште не сме ги добиле забелешките, но штом ќе при-стигнат ќе ги разгледаме и подготвени сме веднаш да при-стапиме кон усогласување на Законот за енергетика соевропските директиви. Забелешките од Европската енергет-ска заедница ќе ги инкорпорираме во нашите закони, изјавивчера портпаролот на Министерството за економија, ИсмаилЕбипи.

Топ вест денес и опжалувањето на стечајната постапкана Сведмилк од Моше Баум. Неговата фирма бара да сезатвори стечајот во Сведмилк. Моше Баум поднесе жалба наодлуката за отворање стечај на млекарницата Сведмилк.

-Феникс енерџи сака Сведмилк да работи и да не биделиквидиран, бидејќи стечајниот управник досега не најдесоодветен начин млекарницата да проработи. Оваа фабри-ка е единствена во регионот и повеќе од тажно е што не секористи нејзиниот капацитет вели Баум во соопштението домедиумите. Тој истакнува дека како доказ се способни даработат со фабриката, на судот му доставиле договор потпи-шан со институтот Пегасис од Италија во вредност од 21милион евра, за обезбедување шест модерни фарми воземјава, инвестиции во земјоделството, како и извоз намлеко. Доставиле и доказ за добиен тендер од држава воАфрика, од кој месечно требало да добиваат по еден милионевра.

-По повод четири години од влегувањето на компа-нијата на македонскиот пазар, Андреј Куку, генерален мена-џер на Лукоил Македонија, во вчерашното интервју задржавната Македонска информативна агенција (МИА) нештеди на убави зборови за соработката со Владата и со дру-гите државни институции, за македонската бизнисклима,условите за инвестирање, како и за развојот на рускиотбренд. “Лукоил” е присутна четири години на македонскиотпазар, исто толку време и вие лично сте овде. Што бииздвоиле како најголема промена што сте ја забележале воМакедонија во овој период?

Најбитни се реалните мерки спроведени во насока на

европските интеграции. Да го земеме, на пример, пазарот нагорива. Почнувајќи од јули годинава, Владата дозволи про-дажба на гориво со квалитет еднаков на земјите одЕвропската Унија. Тоа значи: големо подобрување на живот-ната средина и грижа за здравјето на населението воземјава, можност за увоз и продажба на автомобили со висо-коекономични и еколошки мотори. Тоа досега не бешеможно бидејќи производителите не даваа гаранција за рабо-тата на моторите поради тоа што немаше висококва-литетнигорива. Населението ќе има пристап до поеконо-мични,поефективни и поквалитетни горива во својата земја. Приизбор на земја за транзит, Македонија ќе стане попри-влечнаи за автотранспортните превозници.

Преработувачката индустрија заглавена во банките–Бизнис, Клиентите од преработувачката индустрија сенајзадолжени кај банките. Корпоративниот сектор за да гиреализира своите развојни проекти и да се позиционира напазарот, најмногу ги користи банките како извори за свежкапитал. Во текот на минатата година, барем во првата поло-вина, банките беа пофлексибилни и за компаниите обезбе-дуваа пари со поповолни камати и услови. Тоа овозможи дасе освежи стопанството и да се размрда претприемништво-то. Компаниите земаа кредити, но можеа и да ги враќаатпоради зголемениот обем на работа и профитабилноста.Сега работите се сменети, a долговите почнуваат да стану-ваат главниот проблем за компаниите, бидејќи профитабил-носта е намалена, многу извозни договори или се стопираниили се намалени. Стопанството ја чека најавената финан-сиска инјекција од 100 милиони евра што треба да ги обезбе-ди државата преку Европската инвестициска банка. Бизниссекторот во изминатиот период негодуваше дека ова немада им ги надомести загубите и да ги врати во живот, бидејќиспоред најавите, предност ќе имаат само извозно ориентира-ните, со што остануваат да „висат” останатите фирми.

Време –Истекува времето за замена на горивото-Евродизелот останува балкански-Крајниот рок на замена настариот дизел истече на 15 месецов и тој треба да му гоотстапи местото на новиот евродизел 5, во согласност состандардите на ЕУ за примена на течни горива на бензински-те пумпи. На пумпите, според постојните законски пропиш,од први овој месец се воведоа нови безоловни бензини од 95и 98 октани, евродизел 5 и мазут што содржи помалкусулфур. Меѓутоа, мал број од бензинските пумпи ги воведоановите горива затоа што се уште се ослободуваат од резер-вите на старите бензини. Оставен им е рок од два месеца зазамена на стариот мазут со нов и купување нови безоловнибензини.

Квалитетот го испитува пазарната инспекција и спореддосега спроведените контроли на пумпите, кои продавале одновиот вид гориво, не се пронајдени аномалии во неговиотквалитет и во содржината. Казните за непочитување на пра-вилата за продажба на новите бензини достигнуваат до15.000 евра.Отворено небо не носи евтини авиобилети-НоваМакедонија-Република Македонија нема изработено соп-ствена стратегија за авиосообраќајот и преземањето на кон-цептот на „отворено европско небо” нема да донесе конку-ренциј а и намалување на цената на авионските билети.

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:33

1. ЗОШТО ПАЃААТ ТЕНДЕРИТЕ НА ВЛАДАТА (****)2. ВЛАСТА НЕ ГЛЕДА КРИМИНАЛ ВО „СВЕДМИЛК” (***)


6 BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI


1. KRATOK PREGLED NA NASTANI

28.07.2009 g. VTORNIK

ДНЕВНИК

с.7 ОБВРЗНИЦИТЕ ГИ ЗАЈАКНАА ФОНДОВИТЕ

с.7 БЕНЗИНИТЕ ПОЕВТИНИ ЗА 2,5, ДИЗЕЛОТ ЗА ТРИ ДЕНАРИ

с.8 СЛАВЕСКИ ИСЧЕЗНА

с.8 ЗЕМЈОДЕЛЦИТЕ НЕ ЗНААТ КОЈ ГИ ЗАСТАПУВА

БИЗНИС

с.2 БЕНЗИНИТЕ ПОЕВТИН ЗА 2,5, A ДИЗЕЛОТ ДО 3,5 ДЕНАРИ ЗА ЛИТАР

с.2 ВРЕМЕ Е ЗА МЕНАЏЕРСКИ КОНСУЛТАНТИ

с.5 ЌЕ СЕ ИСЧИСТИ ЛИ ОГРОМНАТА НЕВРАБОТЕНОСТ?

с.5 ТРАНЗИТНИОТ ПРЕВОЗ НА СТОКИ БЕЗ ДОЗВОЛИ

с.8 СТРАНСКИТЕ АКЦИОНЕРИ ГИ „ГОЛТНАА” ДОМАШНИТЕ БАНКИ

с.9 ИСТРГУВАНИ 1,29 ПРОЦЕНТИ ОД ОХРИДСКА БАНКА ЗА 7,3 МИЛИОНИ ДЕНАРИ


с.3 ЗОШТО ПАЃААТ ТЕНДЕРИТЕ НА ВЛАСТА

с.7 СИТЕ СИ ЈА ПРЕФРЛААТ ТОПКАТА ЗА ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА

с.7 БЕНЗИНИТЕ ПОЕВТИНИ ЗА 2,5 ДЕНАРИ А ДИЗЕЛОТ ЗА 3с.8 ОД ИДНАТА ГОДИНА, ЦАРИНА ЌЕ ГИ НАПЛАЌА АКЦИЗИТЕ

В Р Е М Е

с.6 ЕВН ДА ИМА ИСТ ТРЕТМАН СО ЕЛЕМ

с.6 ТЕНДЕРИ СЕ РАСПИШУВААТ САМО ЗА ДА ПРОПАДНАТ

с.6 БЕНЗИНОТ ПОЕВТИН

с.6 ГРАЃАНИТЕ ГО СТИСНАА ЏЕБОТ

ВЕЧЕР

с.5 ПРОДАДЕНИ АКЦИИ НА ОХРИДСКА БАНКАс.7 ПОЕВТИНУВАЊЕ НА ЗЕЛЕНИОТ КАРТОН-РЕАЛНОСТ!с.7 БЕНЗИНИТЕ ПОЕВТИНИ ЗА 2,5, А ДИЗЕЛОТ ЗА 3,5 ДЕНАРИ ЗА ЛИТАРс.7 ДОЛГОВИТЕ ЗА СТРУЈА И ВОДА ДА СЕ ОДЛОЖАТ

ВЕСТ

с.3 ШВЕДСКА БЕЗ ИСТРАГА ЗА “ СВИДМИЛК”

с.3 ПОЕФТИНИJA БЕНЗИНИТЕ

с.7 ЦАРИНАТА ЕЛЕКТРОНСКИ ЌЕ ЃИ СЛЕДИ АКЦИЗНИТЕ СТОКИ


с.7 УЈП НАПЛАЌА ДАНОК ВО ПОКЕР АПАРАТИ, МАШИНИ И АВТОМОБИЛИ

с.7 БЕНЗИНИТЕ ПОЕВТИНУВААТ ЗА 2,5 ДЕНАРИ, А ДИЗЕЛОТ ЗА 3 ДЕНАРИ

ШПИЦ

с.7 КОЈ ЈА ГОЛТА ВОДАТА ЗА ПИЕЊЕ?

с.8 „ВАРДАРСКА ДОЛИНА” ЗАМАТЕНА OД НОВИОТ ТЕНДЕР

-Зошто паѓаат тендерите на Владата, анали-зира Утрински весник. Изградбата на трите купо-ли на Собранието повторно се одложува порадитоа што пропадна и вториот тендер. Според офи-цијалното објаснување, трите заинтере-сиранифирми, Бегон, Гранит и Конструктор-Сплит, и овојпат понудиле превисоки цени, околу 12 милиониевра. Компаниите не доставиле ниту специфика-ции за материја-лите, што, исто така, им се земакако голем пропуст. За две седмици ова е треттендер што не успеа (по двокатните автобуси иВардарска Долина), a се однесува на проекти коиВладата ги турка уште од преземањето на властаво 2006 година. Слична судбина со поништувањеили со заглавување во процедурата имаа и тен-дерите за повеќе капитални објекти од енергети-ката како: ТЕЦ Неготино, хидроцентра-литеЧебрен и Галиште, Бошков мост, ВардарскаДолина, кои неколку пати беа поништени, паповторно објавени.

-Тендери се распишуваат само за да пропад-нат, анализира и Време.Тендерите за енергетикаво земјава пропаѓаат поради лошата владинаполитика и несериозниот однос кон заинтереси-раните компании, тврдат експертите...

Условите што ги нудеше државата беа при-чината за пропаѓање на тендерите за изградбана хидроцентрали. He можете да ги викате инве-ститорите ајде градете кај нас, ама објектот штоќе го изградите цело време ќе биде наш. Под тиеуслови никој нема да дојде вели Кочо Анѓушев,универзитетски професор и претставник на ЕФТ,компанија што се занимава со увоз на електрич-на енергија. Тој тврди дека ЕФТ е заинтересира-на за проектот Бошков мост, но ќе учествувасамо ако државата ги смени условите под кои го

одобрува проектот.-Се одложува тендерот за концесии на

патиштата, пишува Нова Македонија.-Министерството за транспорт и врски се уште него распиша тендерот за издавање концесија наседум патни правци во Македонија, иако премие-рот Никола Груевски пред повеќе од еден месецнајави распишување на тендерот во рок од еденмесец. Во Министерството сега најавуваат декатендерот ќе се распише во август, а изборот наконцесионер што ќе ги гради 550 кило метри новипатни правци ќе биде познат дури во септември,пренесе Тотал...

-Шведска без истрага за Сведмилк, е насло-вот под кој Вест ја објави анализата за случајотсо млекарницата во разговор со шведскиот амба-садор Ларс Фреден ,кој првпат се согласи за

аферата со млекарницата. -Bo Шведска немаистрага за млекарницата, Свидмилк во којадоминантен сопственик беше шведскиот фондСвидфонд кој е основан со 100 проценти држа-вен капитал, изјави за Вест, Ларс Фреден, амба-садор на Кралството Шведска во Македонија.Оскарсон исчезна од Македонија кога проблемотсо неисплатеното млеко кулминираше.

Шведскиот амбасадор во Македонија велидека Шведска во проектот Свидмилк изгубилавкупно 500.000 евра во акциски капитал и околу150.000 во позајмици кои Свидфонд ги вложи воразвојот на млекарницата во Маке-донија.

И денес дел од весниците се навраќаат наЗаконот за енергетика. -Мислењето одЕвропската енергетска заедница за Законот заенергетика се уште патува до Влада-та, по дип-ломатски пат, велат од Министерството за еконо-мија. Владата се правда дека официјално ги

нема добиено забелешките. Министрите си јапрефрлаат одговорноста едни на други. Одтројката најповикани Ставрески, Чингов-ски иБесими, само Бесими најави дека откако офи-цијално ќе ги добијат забелешките од ЕЕЗ, вед-наш ќе пристапат кон менување на Законот.

Од ЕЛЕМ, кој фактички поради забелешкитеод Брисел ќе морада ја загуби монополскатапозиција што му се даде со ланските измени наЗаконот, засега не сакаат да коментараат ништо.Оттаму упатуваат на Министерството за еконо-мија, кое е предлагач на Законот за енергетика.

-УЈП наплаќа данок во покер апарати, маши-ни и автомобили, пишува Нова Македонија. -Станува збор за имот кој УЈП го запленила одразлични даночни обврзници, правни и физичкилица кои не успеале навремено да ги намиратданочните обврски. Од огласите на УЈП може дасе забележи дека даночниците не се пребирлививо однос на имотот што е предмет на заплена.Така, на продажба се нудат хаварисани автомо-били по багателни цени, разни видови машини,деловен простор, апарати за игри на среќа и штоуште не.

Кој ја голта водата за пиење, истражуваШпиц.-Рашче ќе пресуши, а скопјани ќе дехидри-раат ако граѓаните и јавните претпријатија гиполеваат дворовите и парковите со водата запиење Автопералниците не се ништо посовеснии се правдаат дека немаат цистерни да носатвода од Вардар.

Вечер- Продадени акции на Охридска банка-Во блок трансакција, вчера на Официјалниотпазар на Македонската берза за хартии од вред-ност продадени 1,29 проценти од капиталот наОхридска Банка.

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:33

1. KRATOK pREglED NA NASTANI

1. СОНЦЕТО ГИ ПРЕПОЛОВУВА СМЕТКИТЕ ЗА СТРУЈА (****)2. ЕВН ЈА ЗАМРЗНУВА АПЕЛАЦИЈА (***)

29.07.2009 g. SREDA

2. TOp VESTI - RElEVANTNOST pO BROJ NA OBJAVI


Искористувањето нa сончевата енергија, сепоактуелно кај македонските граѓани, е тема којаденес ја обработуваат речиси сите дневни весници.Примерот на семејството на Себастијан Хуна одскопската населба Ново Лисиче е едно од 500-темакедонски домаќинства кои за потребите на својотдом имаат инсталирано сончеви колек-тори, а затоа Владата им има доделено субвенција, опишува-ат весниците. Министерството за економија покрива30 проценти од трошоците за поставување на колек-тор, а заштедите во енергија што едно семејство ќеги има на годишно ниво, ќе им овозможат намалува-ње на сметките за струја за повеќе од 7.000 денари.Со овие колектори се користи сончевата енергијакако обновлив извор на енергија за добивање натопла вода, оти доволно е во текот на денот да имасамо половина час сонце и водата да се стопли.

-ЕВН ја замрзнува апелацијата, пренесуваДневник... Австријците бараат Арбитражниот суд воВашингтон да донесе привремена мерка со која ќесе замрзне случајот во македонските судови додекана заврши процесот во САД. ЕВН бараАрбитражниот суд во Вашингтон да донесе привре-мена мерка со која на Македонија ќе и’ препорачада го прекине случајот ЕВН-ЕЛЕМ во домашнитесудови се’ додека не заврши процесот во САД,велат адвокатите од американската правна куќа,Латам и Воткинс, која ја застапува македонскатавлада.

Иако Австријците се’ уште не го потврдуваатова барање, експертите велат дека привременитемерки се сосема легитимно право во меѓународна-та практика, кои имаат цел заштита на одредениправа и интереси.

Земјоделците секогаш актуелни. - Агроберзатада работи поактивно, седум дена во неделата, и сопоинтен-зивна динамика да го прибира житото, адржавата да обезбеди дополнителни два денара за

килограм пченица, побараа денеска претставници-те на Асоцијацијата на земјоделци од ресорниотминистер Љупчо Димовски. Според нив, допрватреба да се очекуваат проблеми со откупот нагрозјето и градинарските култури. Светската криза,преду-предија, ќе се почувствува и во останатитегранки.

- Агроберзата треба повеќе да се активира зада знаеме какви се цените на најголемите потрошу-вачки центри со кои имаме соработка, како Загреб иБелград, да видиме дали навистина ниската откуп-на цена е резултат на светската економска кризаили тоа намерно го прават трговците за да имаатпоголем профит, изјави претседателот наАсоцијацијата Ефтим Шаклев по средбата соДимовски.

-Меркатор, најголемиот трговски синџир воСлове-нија и покрај глобалната криза најавува декаќе го шири бизнисот на Балканот, вклучително и воМакедонија. Според првиот човек на МеркаторЖига Дебељак, експанзијата ќе биде во Косово иМакедонија....Меркатор кој, покрај во Словенија, еприсутен и во Хрватска, Србија, Босна иХерцеговина и Црна Гора лани остварил приходи одпродажба во висина од 2,7 милијарди евра. Тоа е за11 проценти повеќе од претходната година и тринасто над планираното. Компанијата лани оствари-ла чиста добивка од 40,8 милиони евра.Компанијатапланира да навлезе на пазарите во Македонија иКосово до 2012 година.

Скопски Жито Лукс, компанијата за производ-ство на прехранбени производи деновиве се здоби-ла со новиот сертификат за квалитет и безбедностна храна ISO 22000. Оваа информација компанијатаја има објавено на официјалниот сајт наМакедонската берза за хартии од вредност какоценовно чуствителна информација

Во Утрински ќе читате, од ММФ добивме 77

милиони долари. -Во август ќе се знае дали и когаМакедонија ќе може да повлече 77 милиони долариод квотата што и’ припаѓа на земјава, а е дадена соспецијалните права за влечење од средствата наМеѓународниот монетарен фонд. Овие пари нашатаземја може да ги повлече без склучување формаленаранжман со Фондот, а ќе и’ помогнат на државава,покрај 175 милиони евра од еврообврзницата, да јапремости кризата. Министерот за финансии ЗоранСтаврески деновиве изјави дека оцена на Владатае дека засега Македонија може успешно да се спра-ви со кризата и без аранжман од ММФ, најавувајќиго очекуваниот прилив на пари од Фондот есенва.

Државата и натаму ги цеди парите од стопан-ството-Министерството за финансии, иако има новкормилар, не се откажува од старата практика -задолжување на домашниот пазар. Со тоа продол-жува да ги истиснува парите од стопанството, коимоментно му се повеќе од неопходни.

Сепак, вчера Министерството за финансии неуспеа да ја реализира целосно продажбата на пону-дените државни записи од околу 14 милиони евра,односно не успеа да се задолжи со планиранатасума, бидејќи продаде само записи вредни 8 милио-ни евра, по фиксна камата од 5,7 отсто.Најверојатно, слабиот интерес се должи на долгиотрок на достасување на записите од 12 месеци, пора-ди што не се привлечни за банките и за другитеинвеститори. Токму поради тоа, беше остварена ипониска каматна стапка од 5,7 отсто, во споредба сократкорочните записи што достигнуваа камати и донад 9 проценти. Инаку, денеска Министерството зафинансии треба да врати речиси два милиона евра,за претходно продадените 12 месечни записи. Вопочетокот на овој месец, Владата врати и 17 милио-ни евра зајмени врз основа на три и шест месечнизаписи. За таа цел мораше да издаде и нови записиза да ги врати парите од претходните задолжувања.

ДНЕВНИК

с.7 СКОПЈАНИ ОТСЕЧЕНИ ОД ПАРНОТО

с.7 ЕВТИНА СТРУЈА ОД СОНЦЕТО

с.7 ЕВН ЈА ЗАМРЗНУВА АПЕЛАЦИЈА

с.9 ПОСЕБЕН ФОНД ОД 250 МИЛИЈАРДИ ЕВРА НА ММФ

БИЗНИС

с.2 МЕРКАТОР ЌЕ СЕ ШИРИ ВО МАКЕДОНИЈА

с.4 КРИ3ATA ЈА НАГРИЗУВА ПРОФИТАБИЛНОСТА HA БАНКИТЕ

с.5 КРИ3ATA ЈА НАГРИЗУВА ПРОФИТАБИЛНОСТА HA БАНКИТЕ

с.8 „ЖИТО ЛУКС” СО СЕРТИФИКАТ ИСО 22000

с.8 НЕТРГОВСКИ ТРАНСФЕР НА АКЦИИ НА КОТИРАНИ ДРУШТВА

с.9 ПОРАСНА ВРЕДНОСТА НА МБИ-10 И МБИД


с.7 ОД ММФ ДОБИВАМЕ 77 МИЛИОНИ ДОЛАРИ?

с.7 ДРЖАВАТА И НАТАМУ ГИ ЦЕДИ ПАРИТЕ ОД СТОПАНСТВОТО

с.8 БЕСИМИ СЕ ПРАВДА НЕ БИЛ ОДГОВОРЕН ЗА ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА

с.8 СЕКНА БУЏЕТОТ ЗА ВРАБОТЕНИТЕ СО ДОГОВОР ЗА ДЕЛО

ВРЕМЕс.6 ЕКОНОМСКАТА КРИЗА ГИ ЈАДЕ ДУЌАНИТЕ

с.6 ДРЖАВНИ ДВА ДЕНАРА ЗА ПЧЕНИЦАТА

с.6 ВЛАДАТА ЌЕ РАСПРАВА ЗА ЕНЕРГЕТИКАТА

с.7 ПОЛЕСНО СЕ ЛЕТА БЕЗ MAT

ВЕЧЕР

с.7 ЖИТО ЛУКС ГО ЗАЈАКНУВА КВАЛИТЕТ

с.7 СЕ КАПЕШ ЦЕЛ ДЕН ЗА БАДИЈАЛА

с.7 ЖИТО ВАРДАР ОТКУПИ 1.500 ТОНИ

с.7 ЗА КИЛОГРАМ ПЧЕНИЦА ДОПОЛНИТЕЛНИ 2 ДЕНАРИ

ВЕСТС.3 АЦЕ РУСЕВСКИ В.Д. ДИРЕКТОР НА ЈП ЗА СПОРТСКИ ОБЈЕКТИ

С.3 HOВ ТЕНДЕР ЗА ЗГ МОБИЛНА ТЕЛЕФОНИЈА


с.6 ШВРГОВСКИ: КАНЦЕЛАРИЈА: НА ЗИКОВ БЕШЕ ВО „ЏИНО”

с.7 НАД 72 МИЛИОНИ ЕВРА БАНКАРСКИ КРЕДИТИ ПОД ЗНАК СОМНИТЕЛНО

с.7 ЗЕМЈОДЕЛЦИТЕ БАРААТ УШТЕ ДВА ДЕНАРА ЗА КИЛОГРАМ ПЧЕНИЦА

ШПИЦ

с.9 СОНЦЕТО ГИ ПРЕПОЛОВУВА СМЕТКИТЕ ЗА СТРУЈАс.10 БАРААТ УШТЕ ДВА ДЕНАРИ ЗА ПЧЕНИЦА

с.10 „ЖИТО ЛУКС” ВОВЕДЕ ИСО 22000

с.10 ЌЕ СЕ МЕНУВА ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:33



НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....

-

е-

-

– Распределбата на 100-те милиони евра од Европската инвести-циска банка (ЕИБ) и репрограмирањето на кредитите се клучни воовој момент за заживување на македонското стопанство, сметаат биз-нисмените.

Според нив, владините мерки за ублажување на последиците одсветската економска криза имаа ефект. Се уште нема јавни наддава-ња за деловни простори, ниту хипотекарна криза, но итна е потребатаод финансиска инјекција.

- За реалниот сектор сега е многу битно да има брза реакција одстрана на Владата како што досега беше случај. Новите проекти несе толку актуелни, колку што е важно спасувањето и обезбедувањетопомош за постоечката трговија, изјави Златко Калеников од Сојузотна стопански комори по денешната средба со министерот заземјоделство, шумарство и водостопанство Љупчо Димовски.

Калеников напомена дека бизнис секторот за рецесија разговаравеќе шест месеци, дава предлози и мерки што ќе помогнат за подо-бро стопанисување во услови на криза, независно дали е таа офи-цијално прогласена или не.- Владата преку статистиката и министерствата треба да ги согледаофицијалните показатели, да види колку тие се рефлектираат набуџетот и приходите, и официјално да прогласи рецесија или не, речеКалеников.

Стопанствениците го чекаат новиот ребаланс на Буџетот, кон крајотна август или во септември. Владата прифати и имплементира околу80 отсто од нивните предлози.

На средбата со министерот Димовски станало збор за откупот напченицата, за стартот на гроздоберот и за состојбата во овоштарството,сектори во кои, според проценките, допрва ќе се почувствува кризата.

- Менаџерскиот тим на Макстил не бараникакви бенефиции од Владата, туку самопоправање на условите за работа на челична-та индустрија на економски принципи. Тие запроблемите на челичната индустрија предиз-викани од актуелната глобална економскакриза, како и за владините мерки за нивнонадминување, разговараа при минатонеделна-та посета на министерот за економија ФатмирБесими на челичарницата АД Макстил.

- Средбата со министерот Бесими е поврза-на со нашите тековни контакти кои се засиле-ни во услови на криза и преку кои ние се оби-дуваме да ги надминеме негативните ефектиод глобалната економска криза. На средбатаќе го замолиме министерот и Владата во рам-ките на обврските од Националната програмаза преструктуирање на челичната индустријаво Република Македонија да помогнат вопоправањето на условите во кои работи итреба да работи челичната индустрија, изјависопственикот на АД Макстил Минчо Јордановпред почетокот на средбата.

Јорданов побара да се најдат начини да сенамали цената на гасот и електричната енер-гија, како и загубите на железницата вопатничкиот превоз да не се покриваат на смет-ка на делот на транспортот на стоки.

Тој посочи дека трите антикризни мерки наВладата дале резултат во Макстил, особенонамалувањето на придонесите за 10 проценти.

- За нас антикризните мерки имаа значаенпридонес за надминување на кризата особенонамалувањето на придонесите што предизвиканамалување на трошоците за 10 милиониденари месечно што на годишно ниво е зна-чајна бројка. Во другите антикризни меркичеликот не беше ни планиран така што нашата

забелешка е делот од мерките на Владата даопфати и економски мерки кои ќе и помагаат ина челичната индустрија по примерот на пре-земените мерки во овој сектор во Европскатаунија, рече Јорданов.

Министерот Бесими посочи дека целта наденешната средба во Макстил е одблиску дасе запознае со реалната ситуација, односнокако изгледа на терен тоа што е претставенопреку бројките и што значи од аспект на про-изводниот процес и набавката на репромате-ријали.

- Челичната индустрија директно е поврзанасо движењата на цената на металите и сосветската економска ситуација, а денешнатасредба е можност да видиме како се справува-ат нашите компании со последиците од еко-номската криза, рече министерот Бесими.

Тој посочи дека го радува фактот што воМакстил редовно се спроведуваат планирани-те инвестиции пред кризата и покрај тоа што,како што рече, годинава е карактеристична сонеповолни движења од аспект на приходите.

- Тие инвестиции ќе значат преструктуирањена овој сектор што е и една од целите наНационалната програма и ќе овозможат дастанат поконкурентни на светскиот пазар прекунамалување на нивните трошоци, речеБесими.

Министерот за економија нагласи дека наденешните разговори во Макстил ќе станезбор што може во наредниот период да сенаправи во Националната програма од странана Владата за создавање услови, а од приват-ните компании за преструктуирање на нивнотопроизводство со цел да станат поконкурентни.

- Како ресорен министер на моите колеги воВладата ќе им ги пренесам предлозите и нови-

те идеи од разговорите. Тие потоа ќе треба дасе разгледаат од повеќе аспекти за да можатда го дадат својот ефект, рече Бесими.

Бесими и Јорданов се согласија дека ечудно што производството на метали годинавабележи пад од 50 проценти, бидејќи како штокажаа, нема никакви измени во производство-то на големите претпријатија, а особено не воМакстл.

- Чудно е што во првиот и вториот кварталод годинава тоа не беше забележано, а во јунисе забележа пад од 50 отсто. Не ни е јасно одкаде бидејќи кај нас во јуни се засилува про-изводството, рече Јорданов. Макстил за први-те шест месеци од годинава бележи пад напроизводството за 25 отсто во однос на истиотпериод од 2008 година, кога произведе вкупно342.732 тони лим. Намалувањето на производ-ството според Јорданов се должи на 12 днев-ниот прекин на производството во јануаризаради прекинот на дотурот на гас од Украинаи редуцираното производство предизвикано одглобалната криза.

- Во првиот квартал од годинава бешеостварена загуба од 1,6 милиони евра, вто-риот квартал помина без загуби, но не успеав-ме да ја покриеме загубата од првото триме-сечје. Очекувам да крајот на годинава загубитеда достигнат до два милиони евра, речеЈорданов.

Тој посочи дека инвестициите од 31,1милиони евра во нова потисна печка ја нама-лиле потрошувачката на електрична енергијаза околу 150.000 евра месечно што придонелоза полесно надминување на последиците одглобалната криза. Покрај тоа, поради падот напроизводството за 20 отсто биле намалени иплатите за вработените.

Бизнис заеДниЦата сугеРиРа:

итна распределба на парите од еиБ

Бесими во посета на макстил

Челичната индустрија бара подобри услови за работа

- Директорот на Царинската управа ВанчоКаргов и Гордана Тошева директор на проектоте - Гов финансиран од страна на УСАИД, денес-ка потпишаа Меморандум за разбирање и сора-ботка за поддршка за развој на нови функцио-налности и интегрирање на ЕЏИМ системот воновиот систем за обработка на царински декла-рации – СОЦД и другите информатички системина Царината.

Како што соопшти Царинската управа, целта наМеморандумот е поддршка на втората фаза заразвој на Едношалтерскиот систем за издавањена лиценци за увоз и извоз и квоти, кој овозмо-жува поедноставување на сложената постапкана нивно издавање.

Освен Царинската управа, во развојот наЕЏИМ системот, кој беше ставен во функција воноември 2008 година, се вклучени и 15 други

државни органи. За негова успешна имплемен-тација беше извршено усогласување и поедно-ставување на административните постапки, какои трансформација на постапката за поднесува-ње на барање и негово одобрување од хартиенаво електронска форма. Со тоа, се наведува, сеизгради моќна алатка која на деловната заедни-ца и обезбедува полесно, побрзо и поевтиновршење на прекугранични трансакции.

ЦаРинската упРава и усаиД

Развој на системот за обработка на царински декларации

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:34


НА ДОМАШЕН ТЕРЕН....

- Приходите на пазарот на електронски кому-никации од година во година бележт значителенраст во сите сегменти освен во фиксната теле-фонија. Најголем дел од вкупните приходи одоколу 392,5 милиони евра отпаѓа на мобилнатателефонија 58 проценти, фиксната телефонијаучествува со 32, интернет услугите со осум, анајмал дел два отсто има преносот на радиотелевизиска програма до крајните корисници. Напазарот за фиксна телефонија во Македонија вопрвото тримесечје од годинава активни се шестоператори, на пазарот за мобилна телефонијатри, како и 70 кабелски оператори, 52 интернетпровајдери и 42 даватели на јавно достапнителефонски услуги на фиксна локација (ВОИП).Ова се констатациите кои произлегуваат одИзвештајот за развојот на пазарот за електро-нски комуникации во Македонија за првиот квар-тал од годинава, кој го објави Агенцијата за елек-тронски комуникации.

Раководителот на секторот за анализа напазар при АЕК Васка Петровиќ истакна дека кајфиксната телефонија утврден е значителенпроцент на опаѓање на фиксните линии вооднос на првиот квартал од 2008 година од399.975 линии на 375.461. Тоа не се однесувана деловните линии во фиксната телефонијакои од квартал во квартал, како што велиПетровиќ, одат во нагорна линија, од 37.057 на41.535 крајни корисници.

Според уделот на пазарот на фиксната теле-фонија, Македонски телеком бележи пад од95,49 отсто во првиот квартал од 2008 годинана 88,81 отсто во првиот квартал оваа годинана сметка на учеството на алтернативните опе-ратори чиј удел расте и во овој квартал изнесу-ва 11,19 проценти.

- Учеството на операторот Македонски теле-ком постојано се намалува, меѓутоа неговотоучество е се уште значително големо и тоа едоволна причина за во моментот да ја вршимеанализата на релевантните малопродажнипазари согласно препораките од ЕК, со цел дасе констатира дали на пазарот има ефикаснаконкуренција или се уште има оператор којшто може да делува независно од останатите

во однос на понудата и цените, рече Петровиќ.Во однос на интернет услугите, односно при-

стапот до интернет бројот на резиденцијалнипретплатници кои што користат теснопојасенпристап на интернет континуирано опаѓа од9.412 на 4.483 за анализираниот период. Тојтренд е присутен и кај деловните претплатни-ци. Преку мобилна телефонија, пак, тесно-појасен пристап на интернет во првиот кварталгодинава користат 177.967 резиденцијални и50.392 деловни претплатници. Наспроти ова,континуирано се зголемува бројката на корис-ници на широкопојасен пристап на интернет икај резиденцијалните и кај деловните претплат-ници.

Во константен раст е и пазарот на мобилнателефонија каде постојано се зголемува бројотна претплатници. Во моментов во Македонијаима 2.299.068 активни претплатници на мобил-на телефонија.

Забележана е и тенденција на намалувањена при пејд корисниците за сметка на порастотна пост пејд претплатници, што се должи на

корпоративните стратегии на мобилните опера-тори да се прилагодуваат на потребите и жел-бите на крајните корисници.

Од трите оператори во мобилната телефо-нија Т-Мобиле бележи незначително опаѓањево вкупниот удел на пазарот, од 61,03 процентиво првиот квартал 2008 година на 58,83 про-центи од првиот квартал оваа година.Космофон има пораст на уделот од еден про-центуален поен и изнесува 31,91 процент, аучеството на ВИП од 8,15 проценти во првиотквартал лани во првите три месеци од година-ва бил 9,26 отсто.

Според првиот човек на АЕК, сите мобилниоператори ја почитуваат одлуката на АЕК доне-сена пред една година за асиметрична интер-конекција во мобилната телефонија.

- АЕК во моментов прави анализа на паза-рот. Во теков на месецов ќе излеземе со јавнарасправа врз основа на која потоа Агенцијатаќе преземе мерки, рече Ивановски нагласувајќидека очекува асиметрична интерконекција дапродолжи и во наредниот период.

- Работите околку стартувањетона новиот рудник за гранит одтипот габор се целосно завршени.Направени се потребните анализиво Германија, а е добиена ипотребната концесија за работа нарудникот со површински коп.Инвеститор е германската фирма,Меристен Тоби од градотАшафенбург од Германија.

Според анализите, каменот емногу скап и е баран на светскиотпазар. Сопственикот на фирматаод Германија, Гинтер Капраун,најавува дислокација на фабрика-та за примерна преработка накаменот од Германија во кочанско-то село Пантелеј со што ќе се вра-ботат стотина работници.

Инаку, на површина од 15 хекта-ри по вадењето на јаловината во

длабочина од 12 до 15 метри седојде до првите примероци накаменот. Уште на стартот рудникотќе работи за познати купувачи,бидејќи каменот ќе се користи воавтомобилската индустрија.Склучените договори со познати-те автомобилски индустрии Волвои Ербас се потврда за интересотна овој камен од типот габро.

Германскиот инвеститор посе-дува две фабрики за обработкана гранитен камен од типот габрово Франкфурт, а досега овој типгранит го ваделе во ЈужнаАфрика.

Концесијата за експлоатацијана рудата во површинскиот копкај село Пантелеј, кочанско едобиена 2002, а обновена во 2007година и е за период од 30 години.

извештај На аек:

пазарот на електронски комуникации, во пораст

- Централниот регистар на Република Македонија е најдобраинституција во државата, покажува истражувањето на дневниотвесник Нова Македонија. Директорот на Централниот регистар Ване Костадиновскиизјави дека тоа се должи на континуираното спроведување нареформите во делот на бизнис секторот и институционалнотозајакнување.

- Мобилизирањето на сите човечки ресурси за квалитетно иефикасно извршување на услугите е императив на Централниотрегистар. Причината за прогласувањето на оваа институција занајуспешна е во човечките ресурси, рече Костадиновски.

Централниот регистар е вклучен и во проектот на Владата заелектронски попис. Со реализирањето на овој проект,Централниот регистар, како што истакна директорот, ќе бидедел од најдобрите регистри во светот.

- Со спроведувањето на проектот -електронски попис ќеизвршуваме софистицирани услуги со што ќе го подобримеимиџот на земјава за бизнис секторот и странските инвестито-ри, рече Костадиновски.

Во тек е преземањето на регистрите од судовите, а спореддинамиката на работа проектот ќе биде завршен во септември.

во паНтелеј –кочаНи, Нов рудНик за ГраНит

Германска фирма ќе го преработува каменот габро

Според Нова МакедоНија

Централниот регистар најуспешнаинституција во државата

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:34



Не треба никого да изненади тоа штоМакедонија во текот на 2009 година, како идругите земји, има негативни стапки наекономски раст, ниту, пак, тоа што годинаваби влегла во рецесија. Ако цел свет е ворецесија, веројатно не може да се очекувадека Македонија ќе биде надвор од тоа. Но,она што може и треба да се очекува и за коетреба да се поставуваат прашања, едлабочината на таа рецесија. Ова е одгово-рот на Зоран Ставрески, вицепремиер иминистер за финансии, на пратеничкото пра-шање за ефектите од владините мерки заублажување на последиците од светскатаекономска криза.

-Мерките што Владата ги презема,нагласи Ставрески, -помогнаа македонскатаиндустрија, стопанството и работницитепомалку да ги почувствуваат последиците одкризата. Треба да се погледнат бројките,фактите, резултатите, случувањата воевропските земји и врз основа на тоа да сеносат какви било оценки за сработеното.

Според него, дали она што се случува какопоследица во делот на социјалната сфера,невработеноста и падот на економскатаактивност, е подобро или полошо во однос на

останатите земји - е репер за квалитетот иуспешноста на работењето на Владата.

- Ова е тешка година во која се соочувамесо многу предизвици, но треба да се бидекоректен и да се кажат резултатите штоМакедонија ги оствари, колку и да не сакатеда го признаете тоа. Тоа, впрочем, годокажуваат бројките. Соред ЕУРОСТАТ, вооднос на падот на БДП постигнавме вторнајдобар резултат во Европа. Брутодомашниот производ во првиотквартал падна за 0,9 проценти. Несомненодека оваа стапка во вториот квартал ќе бидепоголема, но нема да биде од ранг што би јазагрозил економската иднина на државата,напомена Ставрески.

Уште пред да почне кризата, во ноември,Владата го донесе првиот пакет од десетинаантикризни мерки, насочени конпретпријатијата што имаат наследениливкидносни проблеми поради лошатаприватизација во 90-тите години. Преземенибеа и мерки за фирмите што стојат подобро.Сепак, заради светската економска криза,загубениот пазар и намалената побарувачказа нивните производи тие се соочија сопредизвици.

Првата од мерките, Законот за отпис накаматите на достасани обврски по основ наданоци и придонеси, рече Ставрески, јаискористија 3.855 фирми со над 10,3милијарди денари вкупен долг. Само вопрвите четири месеци 758 претпријатијанамириле над 660 милииони денари главендолг при што се отпишани камати во износод над 10 милиони евра. Тој потсети декасекои наредни четири месеци нови фирми одвкупно пријавените, ќе може да ја искортстатоваа поволност.

Втората мерка, Законот за отпишувањеобврски по основ на придонеси зазадолжително здравствено осигурување јаискористиле 1.435 фирми, 582 трговципоединци и 1.058 земјоделци со што вомирување е ставен вкупен долг од 920милиони денари. - На 9.417 земјоделци,претприемачи и работници со оваа мерка имсе овозможи да го регулирираат тековнотоздравствено осигирување, истакнаминистерот.

Со третата мерка, Законот за претворањена побарувањата на Македонија по основ најавни давачки и други побарувања во траенвлог во четирите акционерски друштва

зораН СтаВреСки, ВицепреМиер и МиНиСтер за фиНаНСии

Македонија не може да биде надвор од рецесијата

Mаксимални напори да сеостварат ветувањата

Владата даде отчет за едНоГодишНата работа

Владата прави максимални напори да ги оствари сите цели иветувања дадени во нејзината Програма, а јас верувам деканајголем дел од нив ќе бидат остварени, рече премиерот НиколаГруевски пред пратениците во македонскиот парламент,одговарајќи на пратеничкото прашање што од ветенотово Програмата на Владата може да се реализира до 2010 година.

Премиерот Груевски истакна дека голем дел од ветеното е веќеоставрено, а поради кризата, за дел е одложена реализацијата.

- Владата досега се придржува до она што го ветила воПрограмата и стоиме зад сите проекти кои сме ги ветиле. Добардел од нив се во фаза на подготовка, како гасификацијата

и изградбата на хидроцентралите Чебрен, Галиште и Бошков Мост,истакна Груевски.

Тој посочи дека пред кризата во значаен процент Владатауспеала да ги намали и каматните стапки, но додаде дека порадикризата тие повторно се зголемија.

- Бевме многу блиску до ветеното и остварувавме камати од 5 до6 отсто. Во услови на глобална криза, кога каматните стапки воСАД и ЕУ пораснаа како никогаш досега, нормално беше тоа да сеслучи и во Македонија, прецизира Груевски и додаде дека Владатае посветена на остварување на целите и фокусирана напрашањата поврзани со ЕУ.

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:34

11data 3. 08. 2009 broj 85 берзНИК

BERZANSKI pREglEdNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEdIUMI

ОХИС, ЕМО, Еврокомпозит и Тутунскикомбинат, државата презема 131 милионевра, претворајќи ги во акционерски капитал.Преку 4.000 вработени во овие фирми гирегулираа заостанатите обврски и кога ќедојде време, нагласи Ставрески, тие ќе можатда се пензионираат.Осврнувајќи се на четвртата мерка, новиотмодел на оданочување на данокот надобивка, Ставрески посочи дека вкупно, пооснов на месечни аконтации за 2009 година,од данок на добивка се остварени над 1милијарда денари. Владата им ги остава овиепари на фирмите со цел да ги искористат заликвидни потреби или за исплата на плати наработниците, за да не преземаат други мерки,како намалување на вработеноста.

- Вкупниот финансискиефект од првиот пакет антикризни мерки е330 милиони евра со кои Владата, прекуоткажување од сопствени приходи или прекудруги форми, му помогна на македонскотостопанство. Тука е одговорот на прашањетозошто во Македонија во периодот насветската економска криза не дојде додрастични последици во делот нанамалување на вработеноста како штопредвидуваа некои, зошто индустрискотопрозивдоство не се намали за 15, 20 или 30отсто и зошто БДП не се намали за 10 отсто,ниту се оставрија другите апокалипитчнисценарија, нагласи вицепремиерот иминистер за финансии. Тој подвлече дека ворамки на вториот пакет антикризни меркипочна изградбата на патните правци коиизминатите 15 години беа само приказни иникогаш не се реализираа.

- Годинава почна реализацијата на 15години најавуваниот пат Порече - Скопје,изградбата на 10 години најавуваниот пат заски-ценаторт Кожуф, на патот Радовиш -Струмица, на повеќе регионални и локалнипатишта. Факт е дека на теренот се случуваатпромени. Со концесија за автопатиштата ќеуспееме да постигнеме посериозенинвестициски циклус. Така Македонијаконечно ќе добие современа патна мрежа,рече Ставрески.Владата годинава излезе и со третиот пакетантикризни мерки чија цел беше државнитетрошоци да се прилагодат кон актуелнатаекономска состојба. Буџетот се намали за 10проценти.- Во првите шест месеци буџетскиотдефицит е 1,3 отсто од БДП. Во која билодруга европска земја, нема буџетски дефицитпонизок од три отсто, некои имаат пет, некои,шест, некои 8, 10 или 20 проценти. Немаземја ни приближно со толку низок буџетскидефицит. Тоа покажува дали Владатапреземала мерки во делот на Буџетот итрошењето државни пари, рече Ставрески.

Сите добриекономисти, додаде, знаат дека во условикога е намалена инвестициската активност нафирмите, намалена е и приватнатапотрошувачка. Евентуалното претераностегање на јавната потрошувачка самодополнително ќе ја зголеми рецесијата. Битное да се одмери правилното ниво на буџетскирасходи што треба да се задржи во овојпериод за колку - толку да се поттикнеекономската активност што воедно значидека структурата на буџетските расходи требада биде насочена кон продуктивните расходи,

кон капиталните инвестиции кои можат дапривлечат остварување раст на други секториво економијата.

Со четвртиот пакет, Владата обезбеди 100милиони евра за малите и среднипретпријатија, кредити под исклучителноповолни услови, со камата од околу шестпроценти. Тоа ќе овозможи, истакнаСтварески, многу македонски фирми да гинадминат ликвидносните проблеми, да госочуваат бројот на вработени и да опстанатво овие тешки времиња. Искористувањето насредствата се очекува да почне кон крајот насептември и почетокот на окотмври.

До крајот на август Владата, речеминистерот, ќе го предложиме и новиотребеланс на Буџетот по што очекува дабиде прифатен и од Собранието. - Со тоадополнително ќе се усогласиме сослучувањата во реалниот сектор, сонајновите податоци за БДП, со економскатаактивност..., рече Ставрески.

- Владата се обидува да ги контролирапоследиците од кризата. Најзначјано е декаво тој дел приоритети беа сочувување намакроекономската стабилност што еостварено, сочувување на стабилноста надевизниот курс што исто така е остварено ипокрај апокалиптичните сценарија.Останавме активни, креативни и динамичнионолку колку што можеме да гиублажиме последиците од светската криза.Продолжуваме да работиме во таа наоскаи до крајот на годината. Се надевамедека 2010 и 2011 се годините кога ќе се вратиекономскиот раст во Македонија, потенцираСтаврески.

Британската авиокомпанија Бритиш Ервајс е заинтересирана завоспоставување авионски линии кон Македонија, но конечнатаодлука допрва ќе биде донесена на Бордот директори накомпанијата. - Тоа е првичен интерес од страна на Бритиш Ервајс. Ќени достават и прашалник којшто треба да го одговориме со цел тиеда ја донесат финалната одлука. Се што е до нас ќе направиме, а донив останува да ја донесат одлуката на Бордот на директори.Очекувам дека Бритиш Ервајс би можел да влезе во РепубликаМакедонија, но тоа беше пред се првичен состанок каде тие собирааинформации за делот на законодството, кои се условите напазарот..., изјави министерот за транспорт и врски Миле Јанакиески,при отчетот за сработеното во изминатата година.

Во врска со недоразбирањата меѓу националниот авиопревозникМАТ и Агенцијата за цивилно воздухопловство, кои траат веќе подолгпериод, министерот Јанакиески рече дека за него најважна ебезбедноста на патниците и оти мора да се почитуваат законскитепрописи. - Се додека не се отстранат сите оние работи кои треба дабидат согласно законите и прописите, АЦВ нема да дозволи МАТ далета. Она што е надлежност на Министерството за транспорт и врские почитување на законските прписи кои ние ги носиме, а мене какоминистер најважна од се ми е безбедноста на македонското небо,потенцира Јанакиески.

Во однос на станбената политика и најавената изградба на 1.100социјални станови, министерот Јанакиевски информираше дека сокредит од Советот на Европа ќе се зголеми бројот на социјалнистанови што ќе бидат изградени. - Повеќе од сигурно е дека годобиваме кредитот од Советот на Европа, со што дополнително ќебидат изградени социјални станови во Република Македонија.Очекуваме кредитот да биде ефективен во септември. Тоа езголемување на онаа програма од 1.100 социјални станови.Најверојатно ќе се оди со бројка од 1.500 до 1.700 социјалнистанови, рече Јанакиески, додавајќи дека критериумите се слични иоти има седум ранливи групи што ќе ги добијат становите.Методологијатае веќе донесена и деновиве треба да излезе воСлужбен весник, а потоа ќе се оди со повик ранливите групи дааплицираат.

Инаку, досега е реализирана изградбата на 102 социјални станови

во Скопје и 29 станови во Македонска Каменица и продолжуваатактивностите за изградба на повеќе од 1.000 социјални станови воградовите низ државата.

Јанакиески информираше дека во завршна фаза е и изградбата насеверната трибина на Арената Филип Втори во Скопје и се очекуватаа свечено да биде пуштена на 2 август.

Во изминатиот едногодишен период, Министерството за транспорти врски по првпат го воведе системот за електронски аукции заотуѓување на државно градежно неизградено земјиште, го почнапроектот за урбанизација на просторот на касарните, ги издадепрвите лиценци за учесниците во процесот на просторно планирање,а во завршна фаза е и изработката на физибилити студија загасоводениот систем.

Во делот на комуникациите, донесена е Националната стратегијаза развој на следна генерација на широкопојасен интернет, намаленисе годишните надоместоци за користење на радиофреквенции,воведена е услугата преносливост на броеви, доделено е одобрениеза дигитална телевизија и две одобренија за 3 Г.

Во патната инфраструктура пуштена е во употреба обиколницатана Скопје, почната е реализацијата на проектот за рехабилитација нарегионалната и локалната патна мрежа, во тек е изработката наСтудија за сообраќаен систем за Градот Скопје и во завршна фаза еи изградбата на крак од патот до манастирот Св. Преображение доместото Вршник, каде треба да биде изграден крст во спомен наТоше Проески.

По првпат воведено е и електронското аплицирање ираспределбата на нови возни редови за меѓуопштинскиот имеѓународниот патен сообраќај и почната е постапка закатегоризација на автобуските станици, при што досегакатегоризирани се 17 автобуски станици. Според Јанакиевски, сеуште е рано да се каже дали поради рецесијата ќе бидатоткажани некои проекти на Министерството. Министерството затранспорт и врски ќе ги почитува овие одлуки бидејќи факт е декамора да има ребаланс на буџетот. Сеуште е рано да се каже коиставки ќе се кратат бидејќи како што кажа министерот за финансиипри крајот на август ќе има ребаланс на буџетот и тогаш ќе се знаеточно од кои ставки ќе се крати, рече министерот Јанакиевски.

МиниСтерСтво за транСпорт и врСки

Станови, патна инфраструктура, лиценци, електронско аплицирање...

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:34



Доставувањето предлог проекти кои ќебидат финансирани со средства од ЕУпреку ИПА програмата за прекуграничнасоработка на Република Македонија соРепублика Албанија, Стратегијата зарегионален развој, која е во собранискапроцедура, и процесот надецентрализација се дел од проектите коиминистерот за локална самоуправа, МусаЏафери, ги наведе како отчет заедногодишното работење.

Тој ги повика сите заинтересиранисубјекти од Пелагонискиот, Полошкиот иЈугозападниот регион до локалнатаканцеларија на Министерството во Струга,да ги достават своите предлог проекти запрекугранична соработка со Албанија. Затаа намена, како што кажа, од ЕУ сеобезбедени 1.020.000 евра, какои домашното учество од Буџетот вовредност од 15 отсто.

Со свои проекти можат да аплицираатлокалните власти, регионални агенции,бизнис асоцијации, невладини организации,како и институции од областа наобразованието, здравството и културата.

Со средствата од ИПА програмата запрекугранична соработка со Албанија ќе сефинасираат проекти за развој на туризмот,особено алтернативните форми на туризам,како и проекти за животната средина и засоцијална кохезија во која најголем просторе одвоен за проекти за прекуграничнасоработка помеѓу невладини организации,образовни, културни и здравствениорганизации.

Министерот Џафери истакна декавториот повик за доставување предлогпроекти за прекугранична соработка соАлбанија ќе биде објавен до крајот нагодинава, а во септември ќе биде објавен иповик за доставување предлог проектиза прекугранична соработка со Бугарија иГрција. Тие ќе бидат финасирани прекувтората компоненета од ИПА програмата, зачија реализација е надлежноМинистерството за локална самоуоправа.

Пред почеток на реализација, како штонагласи, се и проектите кои се финасираатпреку една транша од првата компоненетана ИПА програмата, а кои се наменети заизградба на локална инфраструктура.

- Станува збор за средства од ЕУ во

износ од 7,8 милиони евра. Проектите седоставени, направено е рангирање наопштините и по финалната евалуација ќеотпочне нивната изведба, рече Џафери.

Тој посочи дека во собраниска процедурае Стратегијата за регионален развој наРепублика Македонија со која ќе седефинираат перспективите на државатапреку развојот на планските региони.Стратегијата предвидува, преку користењена инструментите за развој, во нареднатадеценија да се намалат диспаритетитепомеѓу оделните региони во Македонија, нои во однос на земјите од ЕУ. До 2019година, согласно Стратегијата, просечниотБДП по жител во Македонијатреба да достигне 50 отсто од европскиот, аво најмалку развиениот регион тој даизнесува не помалку од 35 отсто во односна европскиот. Сега сме на ниво од 27 отстоод европскиот за државата и 13,1 отсто одевропскиот за најнеразвиениот регион одМакедонија.

За процесот на децентрализацијаминистерот Џафери истакна дека е секогашна врвот на приоритетите наМинистерството за локална самоуправа идодаде дека во иднина Работната група задецентрализација ќе функционира вопроширен состав. Освен претставници нанадлежните министерства во клучното телоза координација, мониторинг и евалуацијана процесот на децентрализација ќечленуваат и претседателите на ситеработни тела формирани за следење наодредени сегменти од процесот надецентрализација.

- Работната група до крајот на август ќеподготви и Годишна информација заспроведувањето на процесто наденцентрализација за периодот јули 2008 -јули 2009 година, која ќе послужи како изворна објективни и верификувани податоци воподготовката на есенскиот извештај на ЕУза напредокот на Република Македонија,рече министерот Џафери.

јакнење на прекугранична соработка со европоски пари

Министерство За локална саМоуправа

Минатата година се исплатени 45 милиони евра субвенции,

Платежната агенција која ќе управува со ИПАРД средствата доби

национална акредитација, продолжува реализацијата на капиталните

инвестиции во водостопанствното, привршува и обележувањето на

ситниот добиток. Ова се дел од резултатите од сработеното во

последните 12 месеци во Министерство за земјоделство, шумарство и

водостопанство, што ги презентираше министерот Љупчо димовски.

Тој изминатиот едногодишен период во аграрот го оцени како многу

успешен и дециден е дека рецесијата нема да се одрази врз

распределбата на државната поддршка за земјоделството и врз

спроведувањето на веќе почнатите проекти.

- Достоинството на земјоделецот е и останува наша мисија. Само

модерен и органиизран аграр може да се носи со европските

предизвици кои му претстојат, истакна Димовски.

Министерството го воспостави Единствениот регистар на

земјоделски стопанства со кој Македонија доби реална слика за

производствените капацитети, продолжува распределбата на

земјоделското земјиште, а од лани земјава стана и членка на УПОВ

Конвенцијата – Меѓународна организација за заштита на нови сорти.

- Зачленувањето во оваа организација ќе им овозможи на

Министерство За ЗеМјоделство, шуМарство и водостопанство

За субвенции – 70 милиони евра

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:35

13data 3. 08. 2009 broj 85 берзНИК

BERZANSKI pREglEdNIK NA NASTANI VO pE^ATENI MEdIUMI

селекционерите на нови сорти растенија да ги заштитат своите

авторски права не само во државата, туку и во сите други земји-

членки на УПОВ, рече Димовски.

Според него, во 2009 година од предвидените 11 огласи за

земјоделско земјиште, објавени се пет за вкупно 8.000 хектари. Со

останите шест конкурси, додаде, ќе се понудат на закуп уште 18.850

хектари државни површини.

- Со Акцискиот план на Владата за распределба на државното

земјоделско земјиште опфатена е цела територија на Македонија.

Остануваме на определбата да се стави во постапка на огласување

секоја педа необработена земја, ослободена од узурпаторите или што

ќе се јави како новооткриена, напомена министерот.

Тој информира дека се веќе обележани преку 95 отсто од малите

преживари и, според досега евидентираните грла, Македонија

располага со околу 700.000 овци и 100.000 кози.- Обележувањето на

ситниот добиток е основна алатка за борба против заразните болести,

но и предуслов за извоз на јагнешко месо во ЕУ, истакна Димовски.

Од јуни почна да функционира и националната мрежа за прибирање

сметководствени податоци од земјоделските стопанства.

Во врска со актуелните состојби во земјоделството, Димовски

посочи дека е во тек исплатата на 70 милиони евра субвенции за

поддршка на млекопроизводството, за подигнувањето нови лозови и

овошни насади, за градинарско производство, алтернативни култури...

Двојно е зајакната и поддршката за рурален развој. Неразвиените

селски подрачја ќе се развиваат и модернизираат со седум милиони

евра.

- Владата постојано ја следи ситуацијата со откупот на пченицата и

ќе настојува да најде решение што ќе ги задоволи двете страни, и на

производителите и на преработувачите, нагласи Димовски. До крајот

на 2009 година се очекува Платежната ИПАРД агенција да добие и

европска акредитација што практично ќе значи можност за конкретно

искористување на претпристапните 45 милиони евра.

приоритет -електронскиот пристап до податоци и услуги

МиниСтерСтвото за инфорМатичко општеСтво

До крајот на годинава во сите основниучилишта ќе биде поставена новаелектрична и комуникацискаинфраструктура и околу 108.000компјутерски работни места, со што ќезаврши втората фаза од акцијатаКомјпутер за секое дете, соопшти заменик-министерката за информатичко општество,Мирјана Секуловска,презентирајќи гипостигнувањата на ова министертво воизмионатата година.

- Заокружувањето на компјутеризацијатана училиштата завршува со набавката на53.000 преносни компјутери за ученицитеод прво до трето одделение и 22.000 занаставниците од средните и основнитеучилишта. Испораката на опремата ќезаврши до средината на октомври оваагодина, рече Секуловска. Во рамки на овојпроект беше спроведена и обука на 12.000наставници од средните училишта и еизвршена локализација на образовнитесодржини за примена во основните исредните училишта. Во 2007 и 2008 година

на студенти кои првпат запишале завршнагодина им се доделени 22.476 вредноснибонови (ваучери) за набавка накомпјутери, во рамки на проектотМакедонија - земја на информатичари.

Министерството за информатичкоопштество планира да го проширисписокот на административни услуги закои таксата се плаќа со испраќање СМС-порака на мобилен телефон. Засега,ваквата електронска наплата граѓанитеможат да ја користат за износи до 250денари и за издавање патни исправи,возачка дозвола и лична карта.

Годинава почна и имплементацијата наинтегрираниот е-Владин систем зауправување со документи со кој ќе сеавтоматизираат работните процеси и ќе сеовозможи следење на текот надокументација во процесот на нејзинодонесување и одобрување. Тој овозможувавеб-базиран пристап кон централниотсистем и со него ќе бидат опфатени ситедржавни институции. Намалени

материјални и оперативни трошоци, леснадостапност, брзо пребарување иелектронско архивирање, се само некои одпридобивките на овој проект. До крајот нагодинава ќе бидат автоматизирани 500административни процеси, соопштиСекуловска.

Министерството работи и на проектотВладина ’рбетна мрежа за поврзување надржавните институции со оптичко влакношто ќе им овозможи меѓусебна размена наподатоци. Наскоро се очекува идонесувањето на подготвениот закон заелектронско управување што ќеовозможи поврзување и користење нарегистрите и базите на податоци водржавните органи, а во следната фаза иопфатеност на бизнис-секторот, граѓанитеи меѓународни институции. Овој закон имапредзнак револуционерен возаконодавството на Македонија, заштограѓаните и компаниите од едно место поелектронски пат ќе можат да ги добијатпотребните податоци и документи.

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:35



- Советот на Народната банка на РепубликаМакедонија на седницата која се одржа на 30јули оваа година ја ревидира проектиранатастапка на раст на македонската економија во2009 година од минус 0,4 на минус 1,8 процен-ти, со можност тој да достигне до минус 2,5отсто.

Во првиот квартал на 2009 година, мак-роекономските трендови во македонскатаекономија, во голема мера, соодветствуваатсо случувањата во глобалната економија.По глобалната рецесија, започна и намалу-вањето на домашната активност, при штовременското задоцнување е пократко вооднос на очекуваното. Брзиот ефект одсветската криза врз побарувачката за извози врз степенот на искористување на извоз-ните капацитети имаат доминантна улога врзпадот на домашниот БДП во првите три месе-ци на годината. Од аспект на цените, намале-ните притисоци од увозните цени и забаву-вањето на домашната побарувачка се фак-тори што придонесуваат за натамошнозабавување на инфлацијата. Во услови когаочекувањата се во насока на понатамошнопродлабочување на глобалната рецесија, сеоценува дека падот на домашната економијаќе продолжи да се засилува. Во оваа насо-ка делуваат стеснувањето на извознатапобарувачка, забавувањето на капиталнитеприливи, очекуваното затегнување на усло-вите на пазарот на труд и прилагодувањатана очекувањата на домашните економскисубјекти. Во прилог на ваквите оцени оди про-цикличното однесување на домашниот банкар-ски сектор, којшто на неизвесниот макро-економски амбиент и се поголемите ризициодговори со позатегнати кредитни услови иограничена понуда на кредити. Во надво-решниот сектор продолжи проширувањето надефицитот во тековната сметка, одразувајќиго побрзото надолно прилагодување на изво-зот во однос на увозот, како и неповолнитетрендови на приватните трансфери.Неможноста за целосно финансирање наовој јаз преку капиталните текови доведе доинтервенции на НБРМ на девизниот пазар сопродажба на девизи, со цел да се одржи ста-билноста на девизниот курс. Со тоа, воовој период преку девизните резерви бешефинансиран поголем дел од дефицитот вотековната сметка. Оттука, и покрај отвора-њето негативен производен јаз и значителнотозабавување на инфлацијата, притисоците врздевизниот курс наметнаа потреба од презе-мање дополнителни монетарни мерки вонасока на поголема затегнатост. Во текот најуни се забележува промена на движењата надевизниот пазар, но сепак временскиот периоде премногу кус за да се укаже на промена водосегашните трендови.

По значителното забавување на растот вопоследниот квартал на 2008 година, во првототримесечје на 2009 година, за првпат вопоследните шест години, беше забележан уме-рен пад на БДП од 0,9%. Притоа, негатив-ниот придонес на нето извозната побару-вачка, во голема мера беше надополнетпреку с¢ уште силната домашна побарувачка.И покрај растот, трендовите во првиот кварталпокажуваат забавување на домашната компо-нента на побарувачката, при што од особенозначење е движењето на личната потрошу-вачка, како доминантна категорија. Така,личната потрошувачка се прилагоди побрзоод очекуваното, забавувајќи до 3,5% во

првиот квартал (наспроти 7,4%, колку штоизнесуваше реалниот раст во претходниотквартал). Во следниот период, процените сево насока на натамошна надолна корекцијана личната потрошувачка, водена од оценитеза намалување на расположливиот доход,неизвесноста на пазарот на работна сила,намалувањето на склоностите и можностите заново задолжување, како и од мотивот на пре-тпазливост и поголема склоност кон штеде-ње. И покрај очекувањата за продолжување на

падот на инвестициската побарувачка, вопрвиот квартал бруто- инвестициите забележаапораст, со помал интензитет од просечниотраст во текот на 2008 година. Сепак, во условина намалена домашна и извозна побарувачка,оцени за намалена профитабилност на кор-поративниот сектор и ограничен пристап доизвори на финансирање, не се очекува растотна инвестициите да продолжи до крајот нагодината.

ИНфлацИја Забавувањето на домашната инфлација

продолжи и во вториот квартал на 2009 годи-на, при што во овој период е забележана инегативна просечна промена на цените. Вопрвите шест месеци на 2009 година, просеч-ната годишна стапка на инфлација изнесува0,1%. Притоа, инфлациските остварувања сепод проектираната патека, укажувајќи на пого-лемо забавување на инфлацијата од очекува-ното, а и понатаму останува ризикот одпоголем дефлациски ефект на домашнатапобарувачка во однос на очекувањата.Сепак, глобалните движења упатуваат и наможни нагорни ризици. Ова, пред с¢, сеоднесува на трендот на раст на цените нанафтата на светските берзи, што укажува напотенцијални нагорни притисоци врз инфла-цијата преку овој канал. Во секој случај, спо-редбата на ризиците ги идентификува какодоминантни оние коишто ја зголемуваатверојатноста за посилно просечно намалувањена домашните цени.

Прелевањето на глобалната рецесија водомашната економија, во првите месеци на2009 година, особено е видливо прекунаглото намалување на вредноста на изво-зот. Се поголемото продлабочување на падотна странската побарувачка и пониските цени наметалите се главните фактор на годишнотонамалување од 33,8% на вкупниот извоз, вопрвите четири месеци. Од друга страна, годиш-ниот пад на увозот беше речиси двојнопомал и изнесуваше 17,1%, одразувајќи гопобавното прилагодување на домашнатапобарувачка. Во вакви услови, во овојпериод беше забележано значително проширу-вање на трговскиот дефицит (за 6,3%, нагодишна основа). Се очекува притисоците оддомашната побарувачка значително да се

НБРМ гО уСВОИ кВаРталНИОт ИзВеШтај

Рецесија- БДП и натаму ќе паѓа! Првиот квартал покажа побрзо прелевање на ефектите од глобалната

криза врз домашната економија, во споредба со првичните очекувања.

Ова, комбинирано со повторните надолни ревизии на проекциите за

глобалниот раст, доведува до натамошна надолна ревизија на про-

екцијата за растот на македонската економија за 2009 година, од претход-

но проектираните -0,4%, на -1,8%. Сепак, за разлика од претходната про-

екција, кога очекувањата беа исклучиво песимистички, последните очеку-

вања за побрзо закрепнување на глобалната економија и позитивни-

те поместувања на пазарот на метали укажуваат и на фактори коишто би

можеле да влијаат и во спротивна насока. И покрај ова, ризиците

околу проекцијата се претежно негативни, при што долната граница на

интервалот на БДП за 2009 година се оценува на околу -2,5%. Во тре-

тиот квартал се очекува најсилен пад на БДП од 2,9%, и се оценува дека

потоа падот на економијата ќе биде поумерен. Што се однесува до про-

мените во цените, остварувањето пониска инфлација од проектирана-

та и оцените за подлабок пад на домашната побарувачка доведоа до

надолна ревизија на проектираниот интервал за 2009 година од -0,4%

до 0,6%, на интервал од -1,1% до -0,4%

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:35


намалат до крајот на годината, што значи ипоголемо прилагодување на страната на увозотво следниот период. Сепак,неизвесностаоколу времетраењето на кризата, како и започ-натиот тренд на раст на цената на нафтата насветските берзи не создаваат простор за очеку-вања за поголемо подобрување на трговскотосалдо во текот на годината. Оттука, изворитена негово финансирање се се уште од критич-но значење и во следниот период. Движењатаод првиот квартал покажаа пад на капиталнитеприливи од околу 60% на годишна основа,што во комбинација со пониските нето -прили-ви од приватни трансфери наметна потреба одобемни интервенции на НБРМ со нето -про-дажба на девизни средства. Иако, од почетокотна вториот квартал кај менувачкото работење(како доминантна ставка на приватните транс-фери) е видлива промената на неповолнитетрендови, сепак, натамошната динамика наовие приливи е тешко предвидлива и високочувствителна на психолошки фактори. Оддруга страна, иако капиталните приливи сеповисоки во однос на очекувањата, сепак воуслови на отсуство на показатели за побрзоизлегување од кризата и при бавно враќање надовербата кај инвеститорите во глобалнирамки, приливите од странски директни инве-стиции и можноста за надворешно задолжува-ње се се уште многу неизвесни. Со тоа, ризи-ците што произлегуваат од надворешната нерамнотежа и натаму остануваат клучна слабаточка на македонската економија.

Неповолните поместувања во глобалната идомашната економија и зголемената неизвес-ност беа причина домашниот банкарски секторда реагира со значително стеснување на пону-дата на кредити. Така, веќе започнатиот трендна постојано намалување на кредитите кондомаќинствата, во првите пет месеци на 2009 г.беше надополнет со позначајно забавување накредитната активност и кон корпоративниотсектор, што доведе до годишна стапка на растна вкупните кредити од 18,5% во мај 2009 годи-на (наспроти 34,4% во декември 2008 година).Ваквите движења, во најголем дел, се одраз назатегнатите услови на кредитирање од странана банкарскиот сектор, согласно со влошениотризичен профил на постојните и потенцијални-те кредитокорисници (при пад на економската

активност и влошени изгледи за идната дина-мика на расположливиот доход), како и насклоностите на банките, во услови на високанеизвесност во поглед на времетраењето иинтензитетот на кризата, да се насочат конзачувување на сопствената ликвидност и сол-вентност, на сметка на поумерено кредитирањена приватниот сектор. Значаен фактор на заба-вување на кредитната активност на банките е истеснувањето на обемот на расположливиизвори на финансирање. Имено, од почетокотна годината, банките значително ги зголемијадевизните средства (делумно како последицана потребата за одржување на определенониво на девизна ликвидност, согласно соОдлуката на НБРМ за управување со ликвид-носниот ризик), а девизните обврски констранство забележаа мал пораст, капиталот сезадржа на приближно истото ниво, додекагодишниот раст на вкупниот депозитен потен-цијал продолжи да забавува, сведувајќи се на2,9% во мај (наспроти 12,9% во декември 2008година). Се оценува дека очекувањата забавно ревитализирање на домашното штедење(согласно со падот на економска активност инамалувањето на капиталните приливи), вокомбинација со отежнатиот пристап на меѓуна-родниот пазар на капитал и се поголематаодбивност кон ризик на банките ќе бидат глав-ните фактори што ќе ја профилираат кредитна-та политика на банките и во следниот период.Во вакви услови, се очекува натамошно заба-вување на стапката на кредитен раст.

ДевизеН ПазаРПритисоците на девизниот пазар, предизви-

кани од проширувањето на дефицитот вотековната сметка, намалениот обем накапитални приливи од странство, психолошки-те притисоци, како и од зголемените склоностина банките за собирање девизни средства,

претставуваа главен фактор на промените вопоставеноста на монетарната политика вопрвите пет месеци на 2009 година. Притоа, воуслови на зголемен интензитет на овие прити-соци од почетокот на годината (со кулминацијаво март, во периодот на претседателските илокалните избори), НБРМ презема мерки вофункција на одбрана на стабилноста надомашната валута. Така, на девизниот пазарпродолжија интервенциите со нето- продажбана девизни средства. Воедно, во март, рефе-рентната каматна стапка беше зголеменаод 7% на 9%, а дополнително затегнувањена монетарната политика беше направено вомај со зголемувањето на стапката на издвојува-ње задолжителна резерва на обврските набанките со девизна компонента. Иако целос-ните ефекти од преземените монетарни меркисе очекуваат со одредено временско задоцну-вање, сепак, согласно со остварувањата одпочетокот на јуни (раст на понудата на девизина девизниот пазар и интервенции со нето -откуп на девизи од страна на НБРМ) може дасе увиди одредена промена во однесувањетона пазарните субјекти и постепено стабилизи-рање на нивните очекувања. И во следниотпериод, НБРМ ќе продолжи да ги следи клучни-те ризици, преземајќи, доколку е потребно,дополнителни монетарни мерки со цел да сеодржи стабилен девизен курс и ценовна ста-билност.

во ПРвиот КваРтал, БаНКите со НаМа-леНа аКтива

Советот на Народната банка на РепубликаМакедонија го усвои Извештајот за банкарскиотсистем на Република Македонија во првиотквартал од 2009 година. Во првиот квартал од2009 година продолжи стеснувањето на актив-ностите на банкарскиот систем коешто започнаво последниот квартал од 2008 година. На

Проекциите на НБРМ за натамошен пад на БДП и негативното движење на

другите економски параметри ги коментираа повеќе економски аналитича-

ри, владините претставници, опозицијата, и сите тие гледања и ставови

беа пренесени во дневните гласила, а Берзник, пренесува поголем дел од

воведот и макроекономските проекции кои НБРМ ги изложи во

Кварталниот извештај, јули 2009 година

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:35



31.03.2009 година, вкупната актива на бан-карскиот систем изнесува 246.973 милиониденари и таа забележа квартално намалувањеод 1,5%. Главната причина за ова беше надол-ниот тренд на депозитното јадро во првиотквартал од 2009 година. Имено, во првиотквартал од 2009 година, депозитите забеле-жаа намалување за 2,9% во однос на крајот на2008 година и на 31.03.2009 година, тие изне-суваа 175.642 милиони денари. Истовремено,беше присутна натамошна валутна трансфор-мација на депозитите, во корист на депозититесо девизна компонента, со изразен надолентренд кај денарските депозити. Кредититеодобрени од страна на банките продолжија дарастат, но со значително побавна динамика вооднос на претходните квартали. Така, на31.03.2009 година, вкупните кредити кон нефи-нансиските субјекти изнесуваат 171.734 милио-ни денари и забележаа квартален пораст од2,3%. Во овој квартал повторно почнаа да рас-тат износите на средствата пласирани кајбанки, а нето-вложувањата во хартии од вред-ност видно опаднаа. Во првиот квартал од2009 година, показателите за квалитетот накредитното портфолио на банките забеле-жаа извесно влошување. Така, кредитнатаизложеност класифицирана во категориите наризик „В”, „Г” и „Д” забележа квартален порастод 6,9% (или за 1.162 милиони денари). Сотоа, учеството на изложеноста класифициранаво категориите на ризик „В”, „Г” и „Д” во вкупна-та кредитна изложеност изнесува 6,9%.Просечното ниво на ризичност на кредитнатаизложеност забележа квартално зголемувањеза 0,4 процентни поени и на 31.03.2009 годинаго достигна нивото од 6,2%. Во првите тримесеци од 2009 година, вкупните нефункцио-нални кредити пораснаа за 1.597 милиониденари (или за 13,9%), со што нивното учествово вкупната кредитна изложеност на банкитеизнесува 5,0%.

Банкарскиот систем и понатаму одржува ста-билна ликвидносна позиција. На 31.03.2009година, просечниот месечен износ на ликвид-ната актива на банките е 51.571 милиони дена-ри, а на високоликвидната актива на банките е39.709 милиони денари. Во споредба со првиотквартал од 2008 година, тие бележат пад за27,2% и 6,4%, соодветно. Банките управуваатсо валутниот ризик главно во рамките на про-пишаните лимити за агрегатната отворенадевизна позиција.

Во првите три месеци од 2009 година, бан-карскиот систем оствари добивка во износ од136 милиони денари, којашто е за 85,6% пома-ла од добивката остварена во истиот периодпретходната година. Стапките на поврат наактивата и капиталот изнесуваат 0,2% и 1,8%,соодветно и се значително пониски во однос настапките остварени во истиот период минататагодина (во март 2008 година, овие стапки изне-суваа 1,7% и 14,7%, соодветно). Банките рас-полагаат со доволно капитал за покривање наризиците од работењето. На 31.03.2009 година,стапката на адекватност на капиталот изнесува16,5% и е повеќе од двојно повисока од закон-ски пропишаниот минимум од 8%.

Проекции за кредитната активност на

банките во третиот квартал на 2009

година

Со засилувањето на глобалната економскакриза и влезот на домашната економија возоната на негативен економски раст, преносни-те ефекти врз банкарскиот систем почнаа да сезасилуваат, повлекувајќи позначајно прилагоду-вање од очекуваното како на страната напасивните, така и на страната на активнитебанкарски активности. Така, трендот на заба-вен раст на банкарските депозити продолжи со

забрзано темпо и во првите пет месеци на2009 година, создавајќи годишна стапка нараст на најшироката парична маса М4 од2% во мај 2009 година (наспроти очекува-ните 2,4% за крајот на вториот квартал). Факторите зад ваквото забавување на моне-тарниот раст главно се однесуваат на вло-шената ликвидносна кондиција на корпора-тивниот сектор и забавувањето на растот надоходот на домаќинствата, во услови на пад наекономската активност, раст на трошоците засервисирање на постојните долгови кон бан-китенамален обем на новоодобрени кредити ивисока неизвесност и ризик околу идните еко-номски согледувања. Ваквите остварувања,како и процените за продлабочување на еко-номскиот пад и стеснување на доходот, беапричина проекциите за монетарниот раст дабидат ревидирани до крајот на годината.Имено, иако во првите пет месеци на годинатадепозитите на домаќинствата (како главенсуфицитарен сектор во економијата) продол-жија да остваруваат солидни стапки на раст, ависоката неизвесност и воздржаноста одпотрошувачка може да ја зголемат склоностакон штедење, се предвидува дека очекуванотозабавување на приходите врз основа на платии дополнителни извори, како и заострувањетона кредитните услови ќе доведат до посилнозабавување на растот на депозитите. Ова,заедно со процените за бавно заздравување наекономијата, а со тоа и на финансиските резул-тати на претпријатијата, доведе до оцени спо-ред коишто во третиот квартал, најширокатапарична маса се очекува да навлезе во зонатана негативни промени, при што во септември2009 година би се намалила за 2,3% на годиш-на основа. Се очекува годишниот пад нанајшироката парична маса М4 да изнесува4,8% за целата 2009 година (наспроти порастод 1%, согласно со априлската проекција), зашто придонес би имала и очекуваната репат-ријација на висок износ на дивиденда оддомашната економија кон инвеститор востранство, во четвртиот квартал.

забавување на кредитниот Пораст

Порастот на неизвесност во економијата,којашто се одрази со влошување на согледу-вањата на банките околу идните остварувањана економските субјекти, заедно со стеснува-њето на депозитниот потенцијал, во услови наглобален недостиг на ликвидност и затегнатиуслови за заемање од надворешни извори,влијаеја во насока на значително забавувањена кредитниот раст од почетокот на 2009 годи-на. Така, годишната стапка на раст на вкупнитекредити на банките од 34,4%, колку што изне-суваше во декември 2008 година, во мај 2009година се сведе под проекцијата за вториотквартал (од 19,8%) и изнесуваше 18,5%, призабележано забавување на растот на кредити-те на домаќинствата и на корпоративниот сек-тор. Ваквите остварувања се показател заприлагодување на однесувањето на економ-ските субјекти, при што, во досегашниотпериод, како клучен двигател на ваквите про-мени се јавуваат факторите поврзани со пону-дата на кредити. Имено, во услови на непо-волни поместувања во реалниот сектор наекономијата, апетитите за ризик на домашнитебанки се намалија, доведувајќи до поконзер-вативна кредитна политика и значително стес-нување на понудата на кредити. Потврда заова се затегнатите услови на кредитирање и пориго-розната оцена на кредитниот ризик од странана банките кон домаќинствата и корпоратив-ниот сектор, видливи во првите пет месеци на

2009 година, коишто се очекува да претставу-ваат главна карактеристика на кредитниот пазар и во следниот период. Воприлог на ваквите очекувања се и резултатитеод Анкетата за кредитна активност, споредкоја банките очекуваат заострувањето на кре-дитните услови да продолжи и во вториот квар-тал. Истовремено, се поизвесната рецесијаверојатно ќе предизвик фирмите и домаќин-ствата да ги ограничат или да ги одложат пла-новите за инвестиции и потрошувачка натрајни добра, што секако ќе се одрази со намалување и накредитната побарувачка.Оттука, процените за втората половина нагодината се во насока на натамошно посилнозабавување на кредитниот раст. Во оваа насо-ка се и очекувањата на поголемите банки,чиишто деловни планови за 2009 година сефокусирани кон намалување на ризиците изачувување на квалитетот на кредитното порт-фолио, за сметка на поумерено кредитирањена приватниот сектор. Со тоа, до крајот нагодината е веројатно дека ќе има умеренопроширување на кредитните портфолија набанките, па дури и нивно задржување напостојното ниво, со што кредитната активностна банките би се свела на реализација на веќесклучените кредитни договори и рефинансира-ње на постоечките кредити. Во вакви услови,заради одржување на параметрите на профи-табилност на прифатливо ниво, наместо досе-гашното зголемување на девизните средства,банките би можеле да преминат кон преструктурирање на своитепортфолија кон поликвидни понискоризичниинструменти на домашниот пазар, како попри-носна актива, врз што би влијаеле и изменитево Одлуката за управување со ликвидносниотризик на банките.

секторско кредитирање

Од аспект на секторската структура, ефектитеод кредитното рационализирање на банките,веројатно во поголем обем, ќе се почувствува-ат во доменот на кредитирањето на домаќин-ствата, имајќи предвид дека во услови на висо-ка неизвесност околу динамиката на идниотдоход, ризичниот профил на овој сегментзначително се влошува.

Во однос на претпријатијата, како позасег-

нат сегмент од ограничената кредитна пону-

да би можело да се издвои краткорочното кре-

дитирање за обртен капитал, согласно со

поедноставната процедура за прекинување на

ваквите кредитни аранжмани по истекот на

рокот на достасување, што не е случај за

инвестициските кредити, за коишто преземени-

те обврски на банката се однесуваат на подолг

рок. Но, овој ефект се релативизира со очеку-

вањата за пад на инвестициската активност

во земјата, што би значело потенцијално

пониска побарувачка за кредити на долг

рок. Сепак, се очекува кредитниот раст кон

претпријатијата да биде поддржан од средства-

та обезбедени преку кредитна линија од ЕИБ,

во рамки на Програмата за кофинансирање и

гаранции на корпоративни кредити и субвен-

ционирање на камата (како дел од Третиот

пакет антикризни мерки) на Владата на РМ, а

за одреден дел од нив се очекува да бидат

пласирани во втората половина на годината.

Согласно со ваквите претпоставки, се очекува

дека годишната стапка на раст на вкупните

кредити на банките ќе изнесува 7,1% во сеп-

тември 2009 година, а дека до крајот на годи-

ната дополнително ќе забави до 2,9% во

декември (наспроти 8,5% во априлската про-

екција).

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:36


Балкан вести... Балкан вести...

Најниска минимална месечна плата вотекот на јануари од 123 евра меѓуземјите - членки на ЕУ од источнаЕвропа, според статистичките податоцина Евростат, била исплатена во Бугарија,а највисока од 589 евра во Словенија.

Веднаш зад Бугарија, според висинатана минималната месечна плата, е

Романија со 153 евра, а потоа следуваатЛитванија со 232, Летонија со 254,Унгарија со 270, Естонија со 278, Полскасо 281, Словачка со 296 и Чешка со 306евра. Со своите 589 евра, Словенија еединствената меѓу новите земји - членкина ЕУ во која минималната месечнаплата е повисока од 400 евра.

Бугарската Влада донесе денеска одлука за оптимизира-ње и ограничување на трошоците за буџетот за оваагодина. Со одлуката на лицата кои се првостепено одго-ворни за буџетските кредити им се наложува да дадатконкретни мерки за намалување на трошоците до крајотна годината во однос на политиките и програмите.

Предлозите за намалувањата во поединечни ресори ќебидат соопштени од министерот за финансии, кој ќе гидостави на разгледување до Владата.

најниска плата меѓу новитечленките на еу

БуГарија

намалување набуџетските трошоци

Турција и Грција потпишаа

договор за изградба на 155

километри долг далновод, со

кој ќе се поврзат електро

дистрибутивните системи на

двете земји.

Согласно договорот, како што

информира турскиот министер

за енергетика Танер Јилдиз,

предвидено е далноводот да

биде завршен во текот на 2012

година. Изградбата на дално-

водот, кој ќе биде со капацитет

од 1.000 мегавати, ќе чини 100

милиони евра.

Предвидено е секоја

страна да ја финансира

изградбата на далноводот на

своја територија. Од вкупната

должина на далноводот, 130

километри се на територијата

на Турција, а останатите 25

километри се на грчко тло.

ХрваТСка

Во првото полугодие од 2009 година, банките во

Хрватска оствариле добивка од 2,39 милијарди куни,

објави Хрватската народна банка. Во споредба со пода-

тоците за истиот период лани, кога е забележан резултат

од 2,78 милијарди куни, добивката е помала за 14,2

отсто.

На крајот на јуни имотот на банките бил вреден 369,57

милијарди куни и помал е за околу 500 милиони куни во

споредба со крајот на 2008 година.

Вкупните кредити на крајот на првите шест месеци

достигнале 252,88 милијарди куни, а во првото полуго-

дие пораснале за 6,28 милијарди. Во секторот населе-

ние, во споредба со крајот на 2008 година, намалени се

сите видови кредити, вклучувајќи ги и оние со кредитни

картички. Најмногу се намалени потрошувачките кредити

(за 1,5 милијарди куни) и кредитите за автомобили (за

една милијарда), кои веќе подолго време опаѓаат.

Станбените кредити, кои пред финансиската криза дожи-

веаја вистински бум на хрватскиот пазар, почнаа исто

така да се намалуваат (за 360 милиони, на 51,58

милијарди), како и до неодамна популарните кредити со

картички (за 348 милиони, на 5,1 милијарди куни).

Банките заработиле 2,39милијарди куни

Турција

Поврзување со Грција преку далновод

Хрватскиот парламент донесе неколку закони за борба

со рецесијата, меѓу кои и за зголемување на данокот на

додадена вредност (ДДВ) од 22 на 23 проценти, што

треба да влезе во сила од 1 август и да се применува до

крајот на 2010 година, пренесува агенцијата Хина.

Зголемувањето на ДДВ-то за еден процент за овој период

се планира да донесе во државната каса 1,5 милијарда

куни (околу 205 милиони евра).

Парламентот го донесе и законот за воведување шест

процентен данок врз вкупниот месечен приход на мобил-

ните оператори од СМС и ММС пораки и разговори на

мобилните телефони. До крајот на годината државата

очекува од овие мерки да добие дополнителни средства

од 430 милиони куни (58,6 милиони евра).

Донесени се и измени во законот за вработување, со

кои се намалува компензацијата за невработените, која

веќе ќе се калкулира на основата на минималната плата

од околу 300 евра, а не како досега на основата на про-

сечната плата во земјата (околу 700 евра). Воведени се и

специјални даноци за луксузни автомобили, приватни

јахти и авиони, при што за автомобили со вредност од

над 350.000 куни (околу 47.750 евра) се воведува данок

од четири ставки. Донесен е и закон за помагање на зачу-

вувањето на работните места, со кој се поздравуваат

работодавачите кои заради кризата воведуваат нерабо-

тен петок.

Парламентот ќе го разгледа предлог законот за вове-

дување специјален данок врз платите, пензиите и другите

приходи или таканаречен кризен данок од два и четири

проценти, кој е предвиден за плати или пензии над 3.000

куни (410 евра).

нови мерки на штедењеБуџетскиот дефицит на Словенија во

2010 година би требало да изнесува 4,8отсто од бруто домашниот производ, аво 2011 година, 3,5 отсто. Владата јаодреди и индикативната висина на рас-ходите за 2012 и 2013 година, кои сеоднесуваат на домашните извори коиимаат извор во европскиот буџет. За2012 година висината на тие расходиизнесува 9,476 милијарди евра, а за2013 година 9,853 милијарди евра. Восогласност со ова, буџетскиот дефицитво 2012 година би изнесувал 1,42милијарди евра или 3,4 отсто од БДО, аво 2013 година 1,282 милијарди евраили 2,9 % од БДП. Словенечкатавлада одреди дека горната граница надржавниот дефицит во 2010 и 2011може да изнесува околу девет милијар-ди евра и одлучи дека парите од буџетотповеќе нема да ги добиваат министерст-вата, туку развојните проекти на тиеминистерства. Владата наведува декаевропските средства ќе бидат единственизвор на финансирање на буџетот, којоднапред ќе биде познат. Кој проектколку ќе добие се уште не е познато, ное познат фактот дека наредната годинаќе има 188 милиони евра, однос 63отсто повеќе средства за сервисирањена јавниот долг отколку во минататагодина.

Словенија

Дефицитот во наредната година 4,8% од БДП

За секојдневна потрошувачка во сред-на и источна Европа најмногу давачкиимаат Словенците, а најмали украинската,српските, бугарските и романските дома-ќинства. Просечно словенечко домаќин-ство троши месечно по 1.700 евра засекојдневни потреби, додека украинскоима на располагање 214 евра, се вели воанализа на агенцијата Регио план консал-тинг.

Според анализата, извршена во десетземји од средна и источна Европа, дома-ќинствата во Србија, Романија и Бугаријамора да издржат со 400 до 500 еврамесечно. Чесите и Словаците засекојдневни потреби имаат на располага-ње 900 до 1.000 евра, исто како Хрватитеи жителите на Полска.

Во Украина 54 отсто од потрошенотосе издвојува за храна, додека во Чешка захрана се троши нешто повеќе од 20 отсто,а во Словенија само 17 отсто од приходи-те. Во изминатите неколку години давачки-те за секојдневна потрошувачка спореданализата, се зголемени за околу десетотсто.

Словенците сонајмногу давачки

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:36



сВЕТ вести ...сВЕТ вести ...

ММФ ќе продава дел од своите златнирезерви за да може да финансира меркибез преседан, наменети за помош нанајсиромашните држави да се изборат соглобалната економска криза.

Фондот ќе ја зголеми вредноста на кре-дитите за 17 милијарди долари до 2014година, а ќе укине камати на некои креди-ти за сиромашните држави до 2011година. Мерките се делумно и одговор наапелот на 20-те индустриски најразвиенидржави и државите со економии во развојод самитот во Лондон одржан во април.

- Ова досега е најзабележливо зголему-вање на поддршката на ММФ за најсиро-машните држави во подсахарска Африка идруги делови од светот, изјави шефот наММФ, Доминик Сторс Кан, со оценка декамерките треба да спасат милиони луѓе одсиромаштија..

Меѓународниот монетарен фонд соопштидека почнал да ги подигнува средствата коиво неговите фондови ги уплатиле Јапонија,Канада и Норвешка, бидејќи ненадејно се зго-лемил бројот на земјите кои на таа финансис-ка институција и се обраќаат за помош вотекот на глобалната финансиска криза.Според соопштението, Фондот позајмил 1.287милијарди во специјални прави извлекувања(СДР), на квази валутата на ММФ од Јапонија(што е околу 2 милијарди долари), 128,7милиони СДР од Канада и 59,4 милиони одНорвешка.

ММФ одобри трансфер на 3,3 милијардидолари за Украина во рамките на третата тран-ша на стабилизацискиот кредит, вреден 16,4милијарди. ММФ по втор пат ги ревидирашеусловите за помош на Киев, согласувајќи се созголемување на буџетскиот дефицит порадипроблемите кои ги има државната компанија.

ММФ

Кредитирање на најсиромашните држави

Продажбата на пиво во Германија опадна нанајниското ниво во последните 18 години бидејќиврнежливото време, забраната за пушење и зголе-мените цени ги присилија Германците годинава даја намалат потрошувачката, покажаа податоцитена германското Федерално статистичко биро.

Германските пивари во првата половина од 2009година продале 4,93 милијарди литри пиво, што еза 4,5 отсто помалку отколку во истиот периодлани и е најмалото количество за прва половинаод годината уште од 1991 година, кога почна сле-дењето на податоците за цела, обединетаГерманија.Најголемиот дел од произведеното пиво воГерманија се продава во земјата - околу 4,22милијарди литри.

Експертите објаснуваат дека и стареењето нанаселението придонесува за постепеното намалу-вање на продажбата на пивото во текот на целатаизмината декада.-Постарите луѓе помалку пијат, а младите ги немадоволно за да го надоместат овој пад на потрошу-вачката, објаснува директорот на германскотоздружение на пиварите, Петер Хан.

ГЕРМанија

намаленапродажбата на пиво Британскиот производител на авионски

мотори Ролс-Ројс соопшти дека во првиотшест месеци од годинава остварил профитод 1,86 милијарди фунти (2,18 милијардиевра), што на годишно ниво е шестпатипоголемо.

Резултатите од работењето се подобрениблагодарејќи на одложувањето на проекти-те на новите авиони Ербас А380 и Боинг787, поради што повторно е зголеменапобарувачката за постоечките модели налетала, во кои се вградуваат моторите на

Ролс-Ројс. Акциите на компанијата се зголе-мија по објавувањето на резултатите одработењето за 8,2 отсто, на 406 пени.

За шест месеци, до крајот на јуни, фир-мата остварила заработувачка од 2,2милијарди фунти, а повеќето од нив сеобезбедени од порастот на вредноста надевизните договори. Без тие измени, глав-ниот профит на Ролс-Ројс, пред оданочува-њето, е зголемен за девет отсто, на 445милиони фунти. Прометот се зголемил 27проценти, на 5,1 милијарда фунти.

РОлс - РОјс

Профитот зголемен за шест пати

Еден од најпознатите светски производите-ли на долна облека, швајцарската компа-нија Триумф, отпушта 3.600 вработени ивоведува скратено работно време за оста-натите, за да се избори со светската еко-номска криза која го намали купувањето нанејзините производи. Капацитетите на ком-

панијата Триумф во Австрија драстично сенамалуваат и од 10 август од вкупно 2.130вработени, 800 ќе преминат на скратеноработно време, кое носи и помали плати.Управата објаснува дека во прашање сепревентивни мерки, кои се воведуваат зада се спречат отказите.

Triumph

Отпуштање на 3.600 вработени

Московската влада се договори со делегацијата на кинескотоМинистерство за трговија за изградба на нов трговски комплекс на место-то на познатиот Черкизовски пазар, пишува Комерсант. СпоредВладимир Малишков, началник на одделот Потрошувачки пазар и услуги,Кина во овој проект е подготвена да инвестира една милијарда долари.Во составот на новиот комплекс ќе се изградат трговски и логистичкицентар, пунктови за царинска и санитарна контрола на Федералнатаимиграциска служба, како и хотел со две ѕвезди. Затворањето на Черкизовскиот пазар, во јуни 2009 година, ги вознемирикинеските власти, бидејќи 70 отсто од стоте илјади лица кои работат напазарот беа државјани на Кинеската народна република.

На пазарот останаа кинески стоки во вредност од пет милијарди дола-ри.

-Русија и Кина постигнаа согласност и ќе разработат заеднички планза борба со сивата економија, изјави заменик министерот за трговија наКНР Гао Хучен, по преговорите со московските власти. Трговскиот комплекс ќе се гради на местото на зградата на затворениотпазар.

Кина

Една милијарда долари за трговски комплекс во Москва

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:36


Свет вести ...Свет вести ...

Сиромашните земји трпат најтешки удариод светската економска криза, оценипотпретседателот на Светската банка,Марван Муашер.

Според него, иако во некои сфери наглобалниот пазар има показатели деканајтешкиот период помина, економскатакриза сепак би можела да има разорновлијание врз здравствените и образовнитепроекти на земјите во развој, што би сеспречило доколку богатите држави дел одсвоите мерки за стимулации ги пренасочатза помош на сиромашните.

Тој нагласи дека сиромашните земји сетешко погодени од кризата, за која ниту сеодговорни, ниту пак имаа можност да и сеспротивстават, бидејќи врз нив драстично

се одразија проблемите во секторите хранаи енергетика.

Истакнувајќи дека светската криза одве-де во сиромаштија уште 90 милиони луѓеширум целиот свет, пред се во земјите воразвој, Муашер потсети дека во овие држа-ви без работа останале 30 милиони лица.

- Глобалната криза бара и глобалнирешенија... Социјалниот аспект на криза воголема мерка е игнориран, а игнорирањетона помошта за сиромашните претставувакратковидост, оцени Муашер.

Тој нагласи дека поради овие причини,Светската банка ги повикува богатите земјида насочат 0,7 отсто од своите стимулатив-ни пакети за поддршка на сиромашнитедржави.

Компанијата која ветува излетите во вселената даим ги овозможи на пошироката популација, VirginGalactic, сопственост на Richard Branson, планирада излезе на берза, објави портпаролот на компа-нијата минатата недела.

Virgin Group досега излезе на берзата со својатаавстралиска подружница, Virgin Blue, со Virgin MobileUK и со Virgin Mobile USA. Branson инаку целата гру-пација ја понуди на берзата уште во 1986 година, нодве години подоцна ги откупи сите акции назад.

Virgin Galactic со своите летала SpaceShipOne иSpaceShipTwo планира редовни летови на вселен-ските туристи на самиот раб на вселената веќе во2010. Леталото е во завршна фаза од испитувањата.Летови веќе имаат резервирано триста луѓе, а нив-ната цена изнесува само 200.000 долари.

Како што пренесуваат медиумите, ќе помине уштевреме пред да излезе Virgin Galactic на берза, ноBranson веќе доби 280 милиони долари од инвести-торите од Абу Даби за 32-отстотно учество во ком-панијата. Со ова Galactic е проценет на 900 милионидолари, што значи дека спаѓа меѓу трите највредникомпании во состав на Групацијата Virgin. Инаку,Branson досега во проектот има вложено 100 милио-ни долари.

Романија најави дека од Меѓународниотмонетарен фонд ќе побара зголемување насвојот буџетски дефицит, додека Бугарија ветидека ќе ги намали трошоците за да постигнерамнотежа на буџетот, што се најнови обидина членките на Европската унија, за да јапоправат влошената состојба на нивнитебуџети.

Тие потези се поклопија со инсистирањетона Летонија во преговорите со ММФ за обез-бедување на дополнителни финансии и пред-упредувањата на премиерот на Чешка деканеговата влада ќе биде принудена да го зголе-ми планираниот буџетски дефицит за иднатагодина.

Владите на земјите во Европа се откажааод планираните буџети пред кризата и дозво-лија буџетскиот дефицит да расте, но тоа сепокажа по проблематично во источните земјина ЕУ од развиените западни членки, главнопоради послабата доверба на инвеститоритекај нив.

Во обид да се совлада поголемиот стопан-ски пад од очекуваниот, кое доведе до намалу-вање на данокот на приход, Романија од ММФќе побара да го зголеми својот буџетски дефи-цит на околу 5 отсто од бруто домашниот про-извод (БДП), изјави висок претставник на таа

земја. Тоа барање, неопходно за Романија дапродолжи со програмот за кредитирање заспас на државата, вреден 20 милијарди евра,би го поништил планираниот буџетски дефи-цит од 4,6 отсто БДП кој е веќе договорен соММФ.

Романското барање е слично на потезитекои оваа година ги преземаа Унгарија иЛетонија, откако економскиот пад доведе дозголемување на поранешните прогнози нанивниот буџетски дефицит.

Додека многу западни земји на економскатакриза одговараат со стимулативни пакети, илисо намалување на данокот на приход се боратсо зголеменото кредитирање, источните член-ки на ЕУ имаат ограничени можности.

Централно европските земји имале буџет-ски дефицит дури и во години на брз стопан-ски раст, а рецесијата и прогнозите на послабраст ќе ги принуди нивните влади на решава-ње на длабоки структурни проблеми за кои сенадевале дека со време самите ќе исчезнат.

Друг проблем претставува целта на дефи-цитот од 3 отсто БДП кој се бара од новитечленки на ЕУ за евентуален влез во еврозоната. Тоа би можело да го одложи нивниотвлез во однос на периодот од 2012 до 2014година, кој беше предвиден пред кризата.

Полска и Чешка до сега многу не јанамалија потрошувачката, ниту ги зголемијаданоците, но и понатаму настојуваат да гозадржат кредитирањето под контрола.

Премиерот на Чешка, Јан Фишер, изјавидека ризиците се зголемени, планираниотбуџетски дефицит за 2010 од 170 милијардикруни да биде зголемен со влошувањето напрогнозата на стопанскиот раст.

Во Полска, каде е предвидено големо нама-лување на потрошувачката во случај долгот дапорасне над 55 отсто БДП, владата настојувада го финансира дефицитот со помош на мер-ките како што се високите дивиденди оддржавните фирми и програмот за приватиза-ција кој се проценува на 15 милијарди злоти(5,12 милијарди долари).

Бугарија ќе ги намали трошоците за 1,5 до2,0 милијарди лева (1,1 до 1,5 милијардидолари), главно во администрацијата и некоидруги инфраструктурни проекти за да можеоваа година да го регулира буџетот.

Новиот министер за финансии на Бугарија,Симеон Џанков, кој порано беше економист воСветската банка, рече дека новата влада наБугарија ќе бара од ММФ да ја надгледуваревизијата на нејзиниот буџет, но за сега немада бара помош.

европСкА унИјА

Источните членки се соочени со раст набуџетскиот дефицит

Virgin galactic

Излегување на берза

СветСкАтА бАнкА

Апел за помош на сиромашните земји

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:36


1. „МАКСТИЛ” БАРА ФЕР-ПЛЕЈ ОД ВЛАСТА (*****) 2. „БРИТИШ ЕРВЕЈС” ЌЕ ЛЕТА ЗА СКОПЈЕ (****)

30.07.2009 g. ЧЕТВРТОК


ДНЕВНИКс.7 РЕЦЕСИЈАТА БАРА ИТНИ МЕРКИс.7 „БРИТИШ ЕРВЕЈС” ЌЕ ЛЕТА ЗА СКОПЈЕ

с.7 ПРОСЕЧНАТА ПЛАТА 20.112 ДЕНАРИ

с.8 КРИЗАТА ДОПРВА КЕ ГИ УДРИ СИРОМАШНИТЕ

БИЗНИС.2 ПОНУДА ОД 1.500.000.000 ДЕНАРИ

с.3 BRITISH AIRWAYS СЕ ВРАЌА ВО МАКЕДОНИЈА

с.4 ВЛАДИНИТЕ АНТИКРИЗНИ МЕРКИ МУ ПОМОГНАЛЕ НА „МАКСТИЛ”

с.4 ОФИЦИЈАЛНО ИЛИ НЕ, РЕЦЕСИЈАТА СЕ ВГНЕЗДИ ВО МАКЕДОНИЈА

с.5 ОФИЦИЈАЛНО ИЛИ НЕ, РЕЦЕСИЈАТА СЕ ВГНЕЗДИ ВО МАКЕДОНИЈА

с.5 БИЗНИСМЕНИТЕ БАРААТ ИТНА РАСПРЕДЕЛБА НА 100 МИЛИОНИ ЕВРА

с.8 КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА СО ПОЗИТИВНО РАБОТЕЊЕ ВО УСЛОВИ НАКРИЗА

с.9 АКЦИЈАТА НА „АГРО КУМАНОВО” ГО ЗГОЛЕМИ ПРОМЕТОТ


с.7 РАДИКАЛЕН РЕБАЛАНС ЗА ИЗЛЕЗ ОД РЕЦЕСИЈАТА

с.7 BO ЈУНИ ЗА 6,3 ОТСТО ПОМАЛКУ ВРАБОТЕНИ ВО ИНДУСТРИЈАТА

с.7 ВЛАДАТА ЌЕ СЕ ЗАДОЛЖИ СО НОВИ 24 МИЛИОНИ ЕВРА

с.8 „БРИТИШ ЕРВЕЈЗ” СЕ ВРАЌА ВО МАКЕДОНИЈА?

с.8 „КОСМОФОН” СО ХУМАН ТАРИФЕН МОДЕЛ

ВРЕМЕс.6 МАКСТИЛ ПОБАРА ПОМОШ ОД ВЛАДАТА

с.7 КРИЗАТА ЌЕ УДРИ ВО СЕЧИЈ ЏЕБ

с.7 ДЕБЕЛИ КАЗНИ ЗА ЗАКОНОТ ЗА ЕНЕРГЕТИКА

с.7 ПАРНОТО ЌЕ НЕ ИЗГОРИ ОД СЕПТЕМВРИ

ВЕЧЕР

с.7 КРИЗАТА ГО ОЧЕЛИЧИ МАКСТИЛ!

с.7 НЕОПХОДНА ФИНАНСИСКА ИНЈЕКЦИЈА

с.7 BRITISH AIRWAYS СЕ ВРАЌА НА МАКЕДОНСКОТО НЕБО

ВЕСТ

с.6 ПАРНОТО ВО СКОПЈЕ-СЕВЕР И ВО ЖЕЛЕЗАРА ПОСКАПУВА ЗА 10 ТСТО

с.6 “МАКСТИЛ” БАРА ПОЕВТИН ГAC И СТРУЈА

с.7 „БРИТИШ ЕРВЕЈЗ“ СЕ СРЕТНА И СО КОНЦЕСИОНЕРОТ „ТАВ“


с.6 ВИЗНАТА ЛИБЕРАЛИЗАЦИЈА ГО НОСИ „БРИТИШ ЕРВЕЈС” ВО МАКЕДО-НИЈА?

с.6 „КОСМОФОН” СО НОВА УСЛУГА ЗА ЛИЦАТА СО ПОСЕБНИ ПОТРЕБИ

с.7 ЛИЦЕНЦИ ЗА НЕПОТРЕБЕН ТРОШОК ИЛИ МЕРКА ЗА ПОДОБАР РЕД

с.8 „МАКСТИЛ БАРА ФЕР-ПЛЕЈ ОД ВЛАСТА

ШПИЦс.9 СТОПАНСТПОТО БАРА ИТНА РЕАКЦИЈА

с.10 „БРИТИШ ЕРВЕЈС” ПОВТОРНО ЌЕ ЛЕТА КОН СКО-ПЈЕ

с.10 ПАЃА И НЕТО-ПЛАТАТА

с.10 ЈАКУПИ: ОКТА И УСЈЕ НЕ ЗАГАДУВААТ

Денешните весници на своите насловнистраници информираат дека Македонија влезево рецесија. Aнтикризните мерки на Владата неуспеаја да ја одржат на нозе домашната еконо-мија. He помогна ниту емисијата на евро-обврзници, ниту ребалансот на Буџетот штовладата го направи во мај. Иако министерот зафинансии Зоран Ставрески не сака официјал-но да соопшти, сепак признава дека очекувапад на економијата и во вториот квартал,коментираат печатените медиуми. Тоа значидека државата влезе во циклус на долгороченпад на домашниот бруто-производ повеќе одшест месеци. Притоа, најзагрижувачки е пода-токот за падот на производството во најзна-чајните сектори за македонската индустрија.Секторот за преработка на руди и камен забе-лежа пад од 3,7 отсто, додека кај енергетскиотсектор производството е намалено за 21,4отсто. Ако се земе предвид дека индустрискотопроизводство во Македонија учествува со едначетвртина во бруто домашниот производ, аекономските експерти предвидуваат негатив-ниот тренд да продолжи, земјава е на праготод рецесија.

За заживување на македонското стопанствонеопходна е распределбата на 100-те милиониевра од Европската инвестициска банка (ЕИБ) ирепрограмирањето на кредитите. Според маке-донските бизнисмени, чии ставови ги пренесу-ваат печатените медиуми, владините мерки заублажување на последиците од светската еко-номска криза не ги дадоа очекувањата, порадишто е потребата итна финансиска инјекција. ЗаЗлатко Калеников од Сојузот на стопански комо-ри неоходна е владина помош за трговијата. Тој

напоменува дека бизнис секторот за рецесијаразговара веќе шест месеци, дава предлози имерки што ќе помогнат за подобро стопанисува-ње во услови на криза, независно дали е тааофицијално прогласена или не. Според мисле-њето на Џевдет Хајредини, ексминисгер зафинансии, во Утрински весник, Владата нетреба да седи со скрстени раце, зашто ситепоследици од кризата најсилно ги чувствуваатлуѓето. -И крајно време е премиерот да излезе ијавно да признае дека сето ова време го лажелнародот дека стопанството ни закрепнува, авсушност сме во рецесија. Владата крајнонеодговорно се однесува кон даночнитеобврзници, кои се генератор на нивните глупавитрошења, вели Хајредини.

Металургиските комбинати бараат одВладата да обезбеди фер услови за конкурент-на работа како што е предвидено соНационалната стратегија за преструктурирањена челичната индустрија. -Државата не останадоследна на преземените обврски за обезбеду-вање нормални услови за развој на челичнатаиндустрија првенствено во цената на електрич-ната енергија и на железничката возарина,велат во челичарницата Макстил, која вчера јапосети министерот за финансии, ФатмирБесими. Инаку, Макстил до крајот на годинаваќе реализира загу6а во работењето од приближ-но два милиони евра. Компанијата во првиотквартал веќе забележа негативно салдо од 1,7милиони евра, додека за првите шест месецизагубата е нешто помала и достигнува 1,6милиони евра. И покрај овие бројки, МинчоЈорданов, претседател на УО на Макстил, еоптимист и вели дека компанијата во вториотквартал веќе работи позитивно, а производство-то се придвижило кон позитива. Сепак, од мини-

стерот Бесими побара да се намалат трошоци-те за железнички транспорт на стоки, цената нагасот и на цената на електричната енергија, којадвојно поскапи откако за големите потрошувачибеше либерализиран пазарот пред две години,како и да се одложи спроведувањето на еко-лошките стандарди, кои бараат големи трошо-ци.

Весниците ги пренесуваат и податоците оддржавниот завод за статистика, според коибројот на работниците во индустријата во јунигодинава, во однос на истиот месец од претход-ната година, е намален за 6,3 отсто. Во според-ба пак со просечниот број на работници во 2005година, бројот на индустриските работници војуни годинава е намален за 10,4 проценти.Најголемо намалување е регистрирано во сек-торот вадење руди и камен, каде што бројот наработници во однос на 2005 година е намаленза 23,5 отсто, по што следува секторот снабду-вање со електрична енергија, гас и вода сонамалување за 10,8 отсто и преработувачкатаиндустрија за 8,8 отсто. Статистика објави декаиндустриското производство во јуни е намаленоза 16,2 отсто во однос на истиот месец лани.

Од статистиката е и информацијата за про-сечната нето плата по вработен, која во мајизнесува 20.112 денари или околу 327 евра.Ова во споредба со истиот месец лани претста-вува зголемување од 27,9 отсто, но треба да сеима предвид дека од почетокот на годината, сопримена на концептот за бруто-плати, настанааструктурни промени во податоците за нето-пла-тите со вклучување на надоместоците за хранаи превоз во платите. Во споредба со месецаприл, просечната исплатена нето-плата воМакедонија е намалена за 55 отсто.



berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:37


1. НБМ: МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА ГО ТРПИ НАЈСИЛНИОТ УДАР (*****) 2. ПАРНОТО ПОСКАПУВА ОД АВГУСТ (****)

31.07.2009 g. ПЕТОК


ДНЕВНИК

с.7 УШТЕ ТОНЕМЕ ВО РЕЦЕСИЈА

с.7 ИМОТОТ НА БИТОЛСКАТА ПИВАРНИЦА НА ПРОДАЖБА

с.7 ПАРНОТО ПОСКАПУВА ОД АВГУСТ

с.9 МАЛ ПЛУС ЗА БАНКИТЕ ГОЛЕМ МИНУС ЗА ГРАЃАНИТЕ

с.9 НОВ РУДНИК ЗА ГРАНИТ ВО КОЧАНСКО

БИЗНИС

.3 ЕСЕНТА НАЈКРИТИЧНА ЗА БДП

с.4 ПАРНОТО ПОСКАПУВА ОД 8,11 ДО 17,11 НАСТО

с.4 „КАМ ФУД„ СО НАЈПОВОЛНА ПОНУДА

с.7 КАРТИЧКИТЕ НА УНИБАНКА БЕЗБЕДНИ НАСЕКАДЕ НИЗ СВЕТОТ

с.13 ПРОМЕТОТ ДОСТИГНА 1,9 МИЛИОНИ ДЕНАРИ


с.7 РЕКОРДНО НИЗОК ПРОМЕТ НА БЕРЗАТА

с.8 СЕ ПРОДАВА ИМОТОТ НА БИТОЛСКАТА ПИВАР-НИЦА

с.8 ОД АВГУСТ ПОСКАПУВА ПАРНОТО ОД 8 ДО 17 ПРОЦЕНТИ

ВЕЧЕР

с.7 ПАДОТ НА БДП НАМАЛЕН ОД -4 НА -1,8 ПРОЦЕНТИ!

с.7 ПАРНОТО ПОСКАПО ОД 8,11 ДО 17,11 ОТСТО

с.7 ПАТНИЦИТЕ БЕЗБЕДНО ДА ЛЕТААТ

с.8 КАМ ФУД ЌЕ ГРАДИ ЗЕЛЕН ПАЗАР НА ЦВЕТЕН ПАЗАР

ВРЕМЕ

Сс.7 ЗАПИСИТЕ СЕ ПРЕТУРАЊЕ ОД ШУПЛИВО ВО ПРАЗНО

с.7 ПАДОТ НА ДБП ОЧЕКУВАН

с.7 ПАРНОТО ПОСКАПИ

с.7 ГУВЕРНЕРОТ ГОШЕВ ГЛЕДА ДЛАБОКА КРИЗА

с.10 „КАМ ФУД” ЌЕ ГРАДИ ЗАТВОРЕН ПАЗАР

ВЕСТ

с.3 ПАД НА ДОБИВКАТА НА КОМЕРЦИЈАЛНА БАНКА

с.4 ПАД НА ЕКОНОМИЈАТА ДO -2,5%

с.6 КАМИОНЏИИТЕ ЌЕ ОСТАНАТ БЕЗ КАМИОНИ

с.7 ПАРНОТО ПОСКАПЕ ОД 8 ДО 17 НАСТО


.с.7 ПРВАТА ЕКОНОМСКА ЧЕТВОРКА УТНА НА НАМЕСТЕН НАТПРЕВАР

с.8 ПАРНОТО ПОСКАПУВА ДО 17,11 ОТСТО

с.8 НБМ: МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА ГО ТРПИ НАЈСИЛНИОТ УДАР

ШПИЦ

с.7 “КАМ ФУД” ЌЕ ГО ГРАДИ НОВИОТ ПАЗАР

с.7 РЕЦЕСИЈАТА ГАЛОПИРА

с.7 ПАД НА ДОБИВКАТА НА КОМЕРЦИЈАЛНА

с.7 ПАРНОТО НЕИЗВЕСНО, АЛТЕРНАТИВИТЕ СКАПИ

Македонската економија ќе падне заскоро три отсто во јули, август и септември, абруто-домашниот производ за цела година ќепадне од 1,8 до 2,5 отсто, предвидува НБРМ,пренесуваат сите денешни весници...

-Македонија уште подлабоко ќе пото-не во рецесија во следните неколку месеци.Народната банка вчера предвиде најсилен падна македонската економија за скоро минус триотсто во тековното тромесечије. Централнатабанка предвидува вкупен пад на бруто-домаш-ниот производ од 1,8 до 2,5 отсто за целатагодина. Претходно НБМ предвидуваше вкупенпад на економијата годинава од 0,4 отсто.

Од Министерството за финансии вчеранајавија дека до поднесувањето на вториотребаланс на буџетот, односно до крајот наавгуст, ќе ги анализираат податоците, па потоаќе излезат со свој став за ревидираните стапкина раст. Ќе ги комплетираме почнатите анализии проекции за макроекономските индикатори,вклучително и ревидираните макроекономскипроекции за БДП за 2009 до поднесувањето наребалансот на буџетот - изјавија кратко одминистерството. Ставрески, спротивно на пред-видувањата на НБМ, пред неколку дена најавидека во втората половина од годината очекуваработите да тргнат на подобро.

Според ексминистерот за финансииНикола Поповски, основна причина за разлика-та во предвидувањата на Владата иЦентралната банка е тоа што -НБМ ја води еко-номијата од стручен аспект, а Владата, за жал,економијата ја третира само политички.

По прогнозите на НБРМ, вниманието

свртено и кон банките, тие се се уште ликвиднино, со големо намалување на профитот. -Кризата ги стигна и македонските банки.Драматично им се намалени добивките за раз-лика од лани, кога книжеа фантастични профи-ти. Според податоците на Народна банка, про-фитот на банките во првиот квартал од година-ва паднал за 85,6 отсто или вкупната добивкаизнесува 2,2 милиона евра. Истовреме ризични-те и спорни побарувања на банките во истиотпериод се зголемиле за 14 отсто или за 26,2милиони евра и тие со 5 отсто учествуваат вовкупната кредитна изложеност на банките.Заекспертите е очекуван падот на профитот набанките и зголемувањето на ризичните кредити.Но, најавуваат нов шок за граѓаните.

- Банките се се уште профитабилни,но профитот е драстично намален. Тоа е резул-тат на падот на кредитирањето за 50 отсто.Очекувам овој тренд и натаму да продолжи,бидејќи банките живеат од кредити, а во момен-тов нив ги нема. Може да се очекува, НБРМ посептември пак да ги зголеми каматните стапкиза да ја зачува ликвидноста на банките. Тоа ќедоведе до социјален удар. Владата ќе мора дадонесе итно и пакет социјални мерки за да гоублажи- изјави Никола Поповски, поранешенминистер за финансии.

Денешните весници пренесуваат идека Јанакиески е горд на сработеното.-Изградбата на 102 социјални стана во Скопје и29 стана во Македонска Каменица, реализа-цијата на проектот за рехабилитација на регио-налната и локалната патна мрежа, завршување-то на обиколницата на Скопје, како и изградба-

та на северната трибина на арената „ФилипВтори“, се дел од инвестициите наМинистерството за транспорт и врски вопоследната година, со кои вчера се пофалиминистерот Миле Јанакиески. Тој ги нагласи изаложбите за враќање на британскиот авиопре-возник Бритиш ервејз на македонското небо...

-Берзанското тргување и натаму вонадолна линија. Рекордно низок промет од само1.942.839 денари или 31.500 евра беше оства-рен вчера на Македонската берза за хартии одвредност. Понизок промет од овој бил остваренединствено на 2 и 5 јануари 2009 година, дено-ви помеѓу новогодишните и божикните празни-ци, кога вообичаено се намалени активностите.

На официјалниот пазар преку 33 транс-акции се оствари промет од 1.521.350,97 денари.Прометот на редовниот пазар остварен преку 13трансакции изнесуваше 421.489,00 денари.

МБИ-10 загуби 0,12 отсто од својатавредност и се спушти на ниво од 2.442,90 индекс-ни поени. МБИД со пораст од 0,93 отсто ја зголемисвојата вредност на 2.213,92 индексни поени. ОМБсо намалување од 0,26 отсто ја намали вредностана 101,52 индексни поени.

Парното поскапо-Цената на парнотогреење за корисниците на топлинската енергија наскопска Топлификација поскапува за 17,11 отсто.Нова цена повисока за 8,11 отсто ќе плаќаат потро-шувачите на Скопје Север, а за 9,15 отсто повеќеќе одвојат потрошувачите на ЕЛЕМ. - ПодружницаЕнергетика. Според одлуката на Регулаторнатакомисија за енергетика новите цени за корисници-те на овие услуги ќе важат од први август докрајот на годинава.


berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:37

22 BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI


1. KRATOK PREGLED NA NASTANI

1. ЧЕТИРИ БАНКИ КАЗНЕТИ СО 60.000 ЕВРА (*****) 2. АД 45 МИЛИОНИ ЕВРА СУБВЕНЦИИ ЗА ЗЕМЈОДЕЛЦИТЕ (***)

1.08.2009 g. САБОТА


ДНЕВНИК

с.8 ХРАНАТА НЕ Е СКАПА СТАНДАРДОТ НИ Е НИЗОК

с.9 НЕИСПЛАТЕНИТЕ ПЛАТИ ВО МАКЕДОНИЈАПАТ ИЗНУДИЈА ОСТАВКА

с.9 ЧЕТИРИ БАНКИ КАЗНЕТИ СО 60.000 ЕВРА

с.10 ДОЛГОВИТЕ ЈА ЗАБАВУВААТ СВЕТСКАТА ЕКОНОМИЈАТА


с.2 ЕУ ЌЕ ГО СПАСУВА БУЏЕТОТ НА МАКЕДОНИЈА

с.7 ПОВТОРНО СКОКНА РАТАТА ЗА СТАН

с.7 КАЗНА ОД 60.000 ЕВРА ЗА ЧЕТИРИ БАНКИ

с.7 ЗГОЛЕМЕН ИНТЕРЕСОТ ЗА АКЦИИТЕ НА „ТОПЛИФИКАЦИЈА”

с.9 УСПЕШНА ГОДИНА СПОРЕД ДИМОВСКИ ЗЕМЈОДЕЛЦИТЕ НЕВИДОА АИР

ВЕЧЕР

с.2 НАД 45 МИЛИОНИ ЕВРА СУБВЕНЦИИ ЗА ЗЕМЈОДЕЛЦИТЕ

с.7 ЗЕЛЕНАТА СТРУЈА - СВЕТСКИ ХИТ

с.7 КАЗНЕТИ ЧЕТИРИ БАНКИ

ВРЕМЕ

с.7 МИНИСТЕРОТ СЕ ПОФАЛИ

с.7 ЛОШИТЕ ВЕСТИ ЈА ЗАМРЗНАА БЕРЗАТА

с.7 КАЗНЕТИ ЧЕТИРИ БАНКИ СО 60.000 ЕВРА

ВЕСТ

с.8 ПРЕДУПРЕДУВАЧКИ ШТРАЈК ВО ЈП „МАКЕДО-НИЈАПАТ“

с.9 И ЗИМАВА БЕЗ МЕРАЧИ ЗА ПАРНО НА СЕКОЈ СТАН


с.9 HA ВЛАСТА НЕ И ТРЕБА АНТИКРИЗНО ТЕЛО

с.9 КАЗНА ОД 60.000 ЕВРА ЗА ЧЕТИРИ БАНКИ

ШПИЦ

с.7 ИЛИ ЛАЖЕЛ ИЛИ НЕ БИЛ СПОСОБЕН

Денешните празничните изданија на печатени-те медиуми се релативно сиромашни со вестиод бизнисот. Сепак, топ вест во економскитерубрики е дека поради непочитување на закон-ските обврски (недоставување или ненавреме-но доставување информации до Управата заодредени сомнителни трансакции), четиримакедонски банки, од страна на Управата заспречување перење пари и финансирање теро-ризам, се казнети со 60.000 евра. Имено,Управата извршила контрола на пет банки, одкои во четири утврдила 20 прекршоци во рабо-тењето. Според законот, банките може да пла-тат 50 отсто од изречената глоба веднаш илипротив нив ќе биде покрената прекршочнапостапка. Извршените контроли се наменски икраткотрајни. Co нив, за разлика од целоснитеконтроли, не е опфатена севкупната работа набанките на полето на превенцијата од перењепари и финансирање тероризам, соопштиУправата. Од таму објаснуваат дека не смеатда откриваат информации за кои банки станувазбор, ниту за сомнителните трансакции седодека не се добие правосилно судско реше-ние. Меѓу казнетите има и големи и малибанки.

Европската унија вчера ја одобри одлуката запомагање на буџетот на Македонија, во рамкитена пакетот финансиска помош наменет за оваацел на сите земји од Западен Балкан, информи-ра Утрински весник. Објаснувајќи ја одлуката,комесарот Оли Рен објасни дека интерес на ЕУе да се зачува економската и финансиската ста-билност на овие земји во време на економскакриза. Најголем дел од помошта, дури 100милиони евра ќе добие Србија, што одговара ина размерот на кризата што е најголема во овааземја. За Македонија, другите земји од ЗападенБалкан и за Турција помошта е 85 милиони евра,која ќе биде дел од вкупниот финансиски пакетза справување со кризата, кој ќе биде дополнетсо средства на ЕБРД и ЕИБ -150 милиони помоши 600 милиони евра кредити.И покрај мрачните предвидувања за падот набруто-домашниот производ (БДП) од близу 3

отсто во следните месеци, Владата не разми-слува да формира посебно антикризно тело заборба против рецесијата, коментира НоваМакедонија. Од друга страна, дел експертитесугерираат итно да се формира антикризно телошто континуирано ќе ги следи состојбите и ќепредлага излезни решенија. АбдулменафБеџети, професор на Штуловиот универзитет,смета дека на ваков начин би се кренал степе-нот на одговорност и конзистентност на одговор-ните институции во земјата во справувањето сопоследиците од економската криза. На исталинија на размислување е и неговиот колегаМирољуб Шукаров. И од Советот за глобалнасоработка повикуваат на формирање мешовитантикризен комитет при Владата на Македонијаво кој би зеле учество претставници на ситерелевантни заинтересирани страни и експерти.Тие бараат да се засили и дијалогот за кризатапомеѓу институциите, бизнис-заедницата, ака-демската јавност и медиумите.Иако банкарите до неодамна уверуваа деканема да се зголемуваат каматите до крајот нагодинава, сепак, Стопанска банка завчера награѓаните им испорача допис со кој ги известувадека каматата за станбените кредити од денес-ка им се зголемува за 0,25 процентни поени, сошто таа се искачи на 8,75 отсто. Оваа одлукаважи од 1 август и е второ поскапување на стан-бените кредити во рок од три месеци.Претходното зголемување се случи во мај, аважеше од 1 јуни, а каматите тогаш скокнаа за0,25 процентни поени. Во Стопанска банка двапати поскапеа и автомобилските кредити.Во весниците може да се прочита и за резулта-тите остварени во аграрот, што се содржани вогодишниот отчет на министерот во овој ресор. -Над 45 милиони евра субвенции им се исплате-ни на земјоделците во изминативе 12 месеци,посочи новиот министер за земјоделие ЉупчоДимовски. Во 2009 година од предвидените 11огласи за земјрделско земјиште, објавени се петза вкупно 8.000 хектари. Co останите шест кон-курси ќе се понудат на закуп уште 18.850 хекта-ри државни површини. Димовски посочи дека ево тек исплатата на 70 милиони евра субвенцииза поддршка на млекопроизводството, за подиг-

нувањето нови лозови и овошни насади, за гра-динарско производство, алтернативни култури... Во Вечер може да се прочита дека од биомаса-та и отпадоците од земјоделското производствоможе да се произведат од 20 до 30 проценти одпотребите на електрична енергија во земјава. Воуслови кога земјава е енергетски зависна, аоколу 30 проценти од потребите за електричнаенергија се обезбедуваат токму од увоз, експер-тите предупредуваат дека крајно време е дапочнат инвестициите за производство на такана-речената зелена струја. Македонија има одли-чен потенцијал за тоа, а може да го искористи иискуствово на развиените земји каде тоа одамнасе практикуват, а во поново време тие ги искори-стуват и отпадоците од фармите и од кланиците.Инвеститорите се исплашија и престанаа дакупуваат акции на берзата по изјавите на мини-стерот за финансии, Зоран Ставрески, деказемјата ќе има негативен пораст и во вторитетри месеци од годината, што ќе значи влегувањево рецесија, -стои во берзанската анализа наВреме. Рекордно низок промет на берзата од 1,9милиони денари беше регистриран завчера, пришто биле реализирани 33 трансакции. Ова етрет најнизок промет од почетокот на годината.Единствено послаби биле втори и петти јануари,денови меѓу новогодишните и божикните праз-ници, кога се вообичаено намалени берзанскитеактивности.Актуелниот тренд на рекордно позајмувањепари почнува да го кочи заздравувањето наглобалната економија, а главна пречка за еко-номскиот раст претставува неможноста нафирмите, пред се, на американските, да гивраќаат долговите, оценува њујоршкиот еко-номски неделник Бизнис вик, пренесуваДневник. Според весникот, вкупниот долг накомпаниите во 20-те најразвиени земји восветот достигнал десет илјади милијардидолари. Само во првата половина на 2009година на 40 отсто од американските компа-нии им било понудено склучување специјалнидоговори за намалување на нивниот долг, штоспоред економските аналитичари, претставуватрадиционален предвесник за банкрот иреструктурирање.

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:37

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI 23Data 27.07.2009 broj 84 берзНИК

ГЛОБУС

с.24 ХИДРОЦЕНТРАЛИ НА СУВО

Во битолско-пелагонискиот регион, според истражувањето на

словенечкиот Универзитет во Нова Горица, направено пред некол-

ку години, во периодот од 2020 -2050 година врнежите ќе се нама-

лат за 35 отсто, а потребите за вода ќе се зголемат за 50 отсто

Kога на 2 декември минатата година Владата на РМ соопшти

дека го поништува тендерот за хидроцен-тралите „Чебрен” и

„Галиште” и објави истакнување на нов, јавноста беше поделена.

Едни беа разочарани што во екот на економската криза, која се

разгоруваше, не добивме можеби последна шанса кај нас да вле-

зат странски инвестиции, вредни повеќе стотини милиони евра, и

тоа во миг кога парите на странците, со „светлосна брзина” бегаа

на сите страни кон матичните земји.

ФОКУС

С.28НАСКОРО ЌЕ ПЛАЌАМЕ 500 МИЛИОНИ ЕВРА ЗА ГОДИШЕНУВОЗ НА СТРУЈА

Очигледно, полесно е да се увезе, отколку да се произведе, па

увозот со струја стаиа најпрофитабилен бизнис во државава.

Според најавите, пак, на ,преродбеничкава, влада, тој требаше

целосно да се укине според сегашниот модел, со воведување на

берза на струја. Во која ли само фиока остана и таа .грандиозна,

идеја? Од сите бисерни планови, остана само фактот за нескрот-

ливиот апетит по брзиот профит од трговијата со увезена струја,

кој и на ова поле не остава на нивото на бебешки чекори - повеќе

паѓање

С.36ДОБРИТЕ ВЕСТИ ПАТУВААТ БРЗО, ЛОШИТЕ ВООПШТОHE СТИГНУВААТ!?

По се изгледа, нашите комуникациски канали имаат две брзи-

ни. Едната, побрзата линија, е за добрите вести, а другата, побав-

ната, за лошите. Типичен пример е Законот за енергетика. За него,

по неколкуте состаноци со Европската комисија, власта не уверу-

ваше дека е во целост во согласност со европското законодавство,

иако за тоа никогаш немаше потврда од ЕК. Но, откако Европската

заедница и упати серија критики на Владата, барајќи итни измени

во Законот што овозможува привилигирана позиција на државната

ЕЛЕМ, официјалната информација никако да стигне во држава-

ва!? Исто е и со Македонската Берза!

С.37ТРПЕЛИВОСТА И ХРАБРОСТА МОЖЕ ДА ДОНЕСАТ БОГА-ТА НАГРАДА

Доколку е потребно со еден збор да се опише

Македонската берза, тој збор ЈкаХверојатно ќе биде нелик-

видност. Воедно, тоа за жал е и основна карактеристика на

нашиот пазар. Во таква ситуација, и оние малку инвеститори

што се присутни не се осмелуваат да вложуваат поголеми

средства на берзата, секако плашејќи се дека, кога тоа ќе

биде потребно нема да имаат прилика лесно да ги продадат

своите холдинзи. Така, нашата берза сега наликува на некој

рудник во кој можеби се крие нешто вредно, но, доколку се

впуштите во авантура да влезете во него, ќе имате проблем

при враќањето назад. Тоталната пасивност на регионалните

фондови (освен на продажната страна), немањето силна база

на домашни фондови, стравот кај индивидуалните инвестито-

ри и секако годишните одмори, се главните причини за

моменталната ситуација.

С.37ЕНЕРГЕТИКАТА И ФИНДНСИСКИОТ СЕКТОР НАЈИНТЕ-РЕСНИ ЗА ИНВЕСТИРАЊЕ

Минатата недела не донесе поголеми изненадувања ниту на

светските, ниту на нашата берза. Веке навикнавме на големи

флуктуации, на драматични објави од разни компании, така што

може да ја наречеме и здодевна неделата што е зад нас.

Светските индекси по десеттинадневниот раст се стабилизираа.

Инвеститорите се во очекување на поконкретни резултати од ком-

паниите, со кои ќе се види реално во каква финансиска кондиција

се истите.

Американската статистика и показатели се повторно главниот

центар на внимание. И покрај податокот дека растот на продажба-

та на нови недвижности е повеќе од очекуваниот,.

КАПИТАЛ

С.7 И ВИП ЌЕ JA ТУЖИ МАКЕДОНИЈА

Македонија отвора нова војна со странска компанија. По суд-

ските спорови со Окта и со ЕВН, овој пат многу веројатно е да

заработи тужба и од третиот мобилен оператор Вип, поради, како

што тврдат од Випнепочитување на Законот за заштита на конку-

ренцијата. Од Вип најавуваат дека ќе ги искористат сите правни

средства кои им се на располагање, вклучувајќи го и правото за

тужба на државата, односно поведување на управен спор пред

Уаавниот суд на Република Македонија,

С.20РЕВИЗИЈАТА ДАВА ПЕНАЛ, ОБВИНИТЕЛСТВОТО НЕШУТИРА

Државните ревизори се платени од државата за да видат како

другите корисници ги трошат буџетските пари. Без забелешка за

нивната стручност и објективност, тие редовно известуваат за

незаконско и ненаменско трошење на државните пари. Нo МВР,

Јавното обвинителство и Финансиската полиција недоволно ги

користат наодите на ревизијата. Зошто се игнорираат ревизорски-

те извештаи кога сите овие институции се на истата страна на

законот, да ја штитат државната каса од злоупотреби?

С.34КОНЗЕРВНАТА ИНДУСТРИЈА ВО ГРЧ!

Фабриките за преработка на зеленчук и овошје немаат пари

да го финансираат откупот на суровини и нивната преработка.

Наплатата од странство им е одложена од 45 дена на шест месе-

ци, а банките тешко им одобруваат кредити за обртни средства.

ниту државата има слух за проблемите co кои се соочува оваа рас-

течка прехранбена гранка, чија вредност на извозот лани порасна-

ла за над 30%

Македонските конзервни фабрики се во грч. Во најголемата

откупна сезона на зеленчук и овошје, која почкнува во август, најго-

лем дел сд нив ќе влезат без обртен капитал за финансирање на

суровините и за нивна преработка.

С.36ИНВЕСТИРАМЕ МИЛИОН ЕВРА BO НОВА ПРОИЗВОДНАЛИНИЈА!

Макпрогрес, еден од поголемите македонски прехранбени

фабрички комплекси, во време на глобална рецесија ќе лансира

20 нови кондиторски производи. истовремено менаџментот работи

на пробивање на два нови пазари - унгарскиот и австрискиот пазар

Компанијата зо производство на кондиторски и земјоделски

производи Макпрогрес од Виница инвеаира над еден милион евра

за набавка на опрема за производство на 20 нови видови конди-

торски производи.

1. KRATOK PREGLED NA NASTANI VO NEDELNICITE

OD 27.07 DO 1.08.2009 g. PONEDELNIK-SABOTA

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:37


берзНИК broj 85 Data 3.08.2009

НЕДЕЛАТА ЈА ОДБЕЛЕЖАА...

Во последната недела од месец јули

прометот на македонската берза изнесува-

ше 74.738.764,65 денари што значеше

пораст од приближно 125% споредено со

тргувањето во претходната недела.

Просечниот дневен промет беше приближно

15.000.000 денари, при што просечно се

реализираа по 72 трансакции.

Од државните обврзници најликвидна беше

обврзницата од осмата емисија со промет

од 10.939.351,79 денари, додека од акциите

најмногу се тргуваше со акциите на Реплек

Скопје. Со 412 акции на Реплек истргувани

преку две трансакции се оствари вкупен

промет од 18.876.000,00 денари.

Меѓу хартиите од вредност кои беа

најтргувани на Македонската берза беше

акцијата на Алкалоид со промет од 8,2

милиони денари. Во понеделникот се реали-

зира блок трансакција со акцијата на

Алкалоид, во која беа истргувани 1.059

акции (0,07% од основната главнина) по

цена 4.844 денари. По акцијата на фарма-

цевтската компанија, како најтргувана се

рангираше Топлификација со 3,6 милиони

денари, како и Државната обврзница за

денационализација од шестата емисија со

2,6 милиони денари.

Најголемиот ценовен пад од 17,14% во

оваа недела доживеа РЖ Интер-Трансшпед

Скопје. Последната истргувана цена од оваа

акција беше 58 денари.

Од акциите кои котираат на редовниот пазар

најтргувана беше акцијата на Агро Куманово

со која преку една трансакција која вклучу-

ваше 3.000 акции беше остварен промет од

18.000.000 денари. Воедно акцијата на оваа

кумановска фирма оствари најголем пораст

на неделно ниво Нејзиниот пораст изнесува-

ше 144,70% при цена од 6.000,00 денари.

На официјалниот пазар се оствари промет

од 52.959.396,65 денари, додека прометот на

редовниот пазар изнесуваше 21.779.368,00

денари. МБИ-10, во текот на неделата забе-

лежа намалување на вредноста од 1,88%,

додека МБИД неделата ја заврши со зголе-

мување од 4,92%. ОМБ за истиот период

своето ниво го намали за 0,09%.

Во текот на последната јулска недела

неревидирани биланси на успех за периодот

од 01.01.09 до 31.06.09 објавија акционер-

ските друштва Алкалоид, Макстил,

Комерцијална Банка, РЖ Економија и ЗК

Пелагонија.

Макпетрол објави ценовно чувствител-

на информација во која ги информира акцио-

нерите дека исплатата на дивидендата ќе се

исплаќа на 05.08.2009 година.

АД ОХИС Скопје на акционерското собрание

кое се одржа на 31.07.2009 година донесе

одлука со која за вршење ревизија на

финансиските извештаи на АД ОХИС Скопје,

како и ДОО и ДООЕЛ чиј основач е АД

ОХИС се избира друштвото за ревизија

Пелагониска ревизорска куќа дооел Прилеп.

ОХИС објави и одлука за зголемување на

основната главнина со издавање на втора

емисија на обични акции, по пат на приватна

понуда.

акциите на реплек - најтргувани

- Министерството за финансии во вторник (на 4.август)на аукција ќе понуди шестмесечни државни записи содевизна клаузула во износ од 1.500.000.000 денари сокаматна стапка од 5,5 проценти.

Државните записи, кои имаат евро клаузула, ќе доста-саат за исплата за 182 дена, односно на 3. февруари2010 година.

Според најавите од Министерството за финансии, восреда на 5. август за исплата достасуваат шестмесечнидржавни записи во износ од 61.500.000 денари.

- Британската авиокомпанија Бритиш Ервејс сака

да воспостави авионски линии до Македонија зара-

ди очекуваното зголемување на воздушниот патнич-

ки сообраќај во земјата и на бројот на понудени

дестинации до кои ќе има директни летови по ста-

пувањето во сила на визната либерализација за

македонските граѓани од почетокот на следната

година, информираа претставници на авиокомпа-

нијата кои престојуваат во работна посета на

Македонија.

На средбата во Министерството за транспорт и

врски, министерот Јанакиески на претставниците на

Бритиш Ервејс им ги посочи предностите за опери-

рање во Македонија и плановите за модернизација

на аеродромскиот систем преку проектот за издава-

ње на македонските аеродроми под концесија.

Повеќето од Македонците генерално се задоволни од животот, најго-

леми проблеми им претставуваат невработеноста и актуелната еко-

номска ситуација, но сепак се оптимисти за иднината, покажуваат

резултатите од анкетата на Евробарометар направена во првиот квар-

тал од годинава.

Од анкетираните 1.009 македонски државјани, 61 отсто одговориле

дека генерално се задоволни од животот што го имаат. Тој просек во

земјите од ЕУ изнесува 75 отсто. Најзадоволни во Унијата се Данците

(98%), Финците (97%) и Швеѓаните (96%), а најнезадоволни Бугарите

(34%).

Од стандардот на живот во кој се перципираат условите за домува-

ње, здравствените услуги, економската состојба и можноста за врабо-

тување, задоволни се 53 проценти од Македонците. И во оваа катего-

рија најзадоволни се жителите на нордиските земји, а најнезадоволни

Бугарите (28%). Од земјите кандидати за членство во ЕУ, позадоволни

од Македонците се Хрватите (67%), а понезадоволни се Турците

(50%).

Само 19 проценти од анектираните македонски државјани одговори-

ле дека се задоволни од можноста за вработување. Дури за 64 отсто

невработеноста е најголемиот проблем, а за 49 проценти тоа е акту-

елната економска ситуација.

На 40 отсто куповната моќ годинава им се намалила, на 19 им се

подобрила, а на 41 процент им останала иста. Нешто над половината

од Македонците (52%) се плашат од дополнително осиромашување.

Македонските граѓани, сепак, се оптимисти дека работите ќе се

подобрат, за разлика од Хрватите и Турците кои се песимисти.

Дека членството во ЕУ би било добро за државата сметаат 64 про-

центи од анкетираните Македонци, а 74 отсто мислат оти тоа ќе и

донесе економска корист. Поддршката за членство во ЕУ во Турција е

39, а во Хрватска 29 проценти.

Задоволни од членството на нивните земји во ЕУ се 52 отсто од

европејците. Најголема евро поддршка има во Холандија 78 проценти

и во Луксембург 74, а најмала во Велика Британија 29 проценти.

оваа НЕдЕла

На продажба -шестме-сечни државни записисо девизна клаузула

бритиш Ервејс ќе летадо Македонија

ЕвробароМЕтар:

Невработеноста најголемпроблем за Македонците

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:37

BERZANSKI PREGLEDNIK NA NASTANI VO PE^ATENI MEDIUMI 25Data 3. 08. 2009 broj 85 берзНИК

N E D E L E N P R E G L E D N A M A K E D O N S K A B E R Z A

za period od 6.07. - 10.07. 2009 godina

PREGLED ZA NAJTRGUVANI AKCII NA OFICIJALEN PAZAR

VKUPEN PROMET NA MAKEDONSKATA

BERZA AD SKOPJE U^ESTVO NA ODDELNI PAZARNI

SEGMENTI VO VKUPNIOT PROMET

10 NAJTRGUVANI HARTII OD VREDNOST

NA OFICIJALEN PAZAR

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:38

26 OFICIJALEN PAZAR ZA PERIOD OD 20.07. D0 24.07. 2009


berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:38

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:38

berznik_085:berzNIK 01.08.2009 16:39

БЕРЗНИК Број 0085 од 03.08.2009 г. на МАКЕДОНСКИ -mkibn20090803-0085l

Documents